Het effect van het toepassen van ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal op de opbrengst en maatsortering van tulpen op kalkrijke zavelgrond in 2008

Transcriptie

1 Het effect van het toepassen van ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal op de opbrengst en maatsortering van tulpen op kalkrijke zavelgrond in 2008 Projectnr ORGAplus

2 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ALTIC bv. ALTIC bv stelt zich niet aansprakelijk voor eventuele schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan bij het gebruik van gegevens uit deze uitgave. Auteurs: Ir. H.J. Russchen ALTIC bv Postbus AC Dronten telefoon: fax: internet: ORGAplus 2

3 Inhoud Inleiding 4 Proefopzet 6 Resultaten 11 Conclusies 24 Bijlagen: 1. Proefveldschema Algemene teeltgegevens Neerslagoverzicht Minerale samenstelling geplante bollen Meststoffenanalyses N-mineraal analyses in het seizoen Spurway-bodemanalyses Opbrengst, totaal per ziftmaat en het clustergewicht Aantal clusters en maatsortering Minerale samenstelling geoogste bollen N-, P 2 O 5 - en K 2 O-afvoer met de bollen bij de oogst ORGAplus 3

4 Inleiding In 2006/2007 is het bemestingsonderzoek van de voorgaande jaren voortgezet op een zavelgrond in de NOP (Noordoostpolder). ORGAplus -meststoffen zijn meststoffen met bodemverbeterende eigenschappen op basis van gecomposteerde dierlijke mest. Stikstof zal pas vrijkomen uit de organische fractie van deze meststof nadat deze is gemineraliseerd (omgezet in minerale, voor het gewas opneembare, vorm). Dit proces verloopt geleidelijk en is afhankelijk van bodemtemperatuur, vochtvoorziening en de activiteit van het bodemleven. Of het toepassen van de (grotendeels) organische ORGAplus - meststoffen voor het planten perspectief biedt zal moeten blijken uit de vergelijking van twee ORGAplus -formules. Uit het bemestingonderzoek in 2007 is gebleken dat op zandgrond in West- Nederland het toepassen van ORGAplus Sierteelt resulteerde in meeropbrengst terwijl op de zavellocatie de ORGAplus Hi-Cal een opbrengstverhoging gaf. Beide ORGAplus formules zijn in 2008 weer opgenomen in het bemestingsonderzoek ORGAplus 4

5 Proefopzet Proefveldgegevens De bemestingsproef is uitgevoerd op een zavelgrond, die representatief is voor de bollenteelt in Flevoland. Voor aanvang van de proef (8 oktober 2007) is op het proefveld een bodemmonster gestoken in de laag 0-30 cm. Enkele algemene perceelsgegevens zijn weergegeven in tabel 1. Tabel 1. Algemene gegevens bodem proefveld In tabel 2 zijn de resultaten van de Spurway-bodemanalyse weergegeven voor aanvang van de proef. Tabel 2. Resultaten Spurway-bodemanalyse Behandelingen In tabel 3 is een overzicht van de uitgevoerde behandelingen weergegeven. Het proefveldschema is weergegeven in bijlage 1. De proef is uitgevoerd in 4 herhalingen. Het ras, waarin de proef is uitgevoerd, is Leen van der Mark. De proef is 1 november geplant. De minerale samenstelling van de drogestof van het plantmateriaal is weergegeven in bijlage 6. Voor het planten is op het hele proefveld 50 kg MgO/ha in de vorm van kieseriet (MgSO 4 ) toegediend ORGAplus 5

6 Tabel 3. Behandelingenoverzicht N P 2 O5 K 2 O Code Voor het planten Februari Voor het planten A TSP 75 K 2 SO 4 B N KAS 50 TSP 75 K 2 SO 4 G N KAS 50 TSP 75 K 2 SO 4 P 1500 kg Sierteelt 100 N KAS - - Q 2000 kg Hi-Cal 100 N KAS - - Door vergelijking van de objecten uit tabel 4 kan het effect van de hoogte van een éénmalige N-gift begin februari worden vastgesteld. Uit voorgaand tulpenbemestingsonderzoek is gebleken dat bij 100 kg N/ha de maximale opbrengst al werd bereikt. Bij een hogere N-gift van 150 kg N/ha werd de maximale N-afvoer bereikt. Vanwege deze 2 conclusies uit voorgaande jaren op deze locatie is het aantal behandelingen in de N-trap beperkt. ORGAplus-meststoffen zijn organische meststoffen gemaakt van gecomposteerde dierlijke mest. ORGAplus Hi-Cal is een variant op ORGAplus Sierteelt met een toegevoegde kalkcomponent. Het effect van het toepassen van ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal voor het planten kan worden vastgesteld met behulp van de objecten uit tabel 8. Vorig jaar resulteerde het toepassen van de Hi-Cal in een net niet significant hoger bolgewicht op de zavelgrond in de NOP. Omdat de ORGAplus-meststoffen naast N tevens P 2 O 5 en K 2 O bevat is bij deze objecten geen extra fosfaat- en kali-gift voor het planten toegediend. In tabel 4 is de samenstelling van de gebruikte meststoffen uit tabel 3 weergegeven. Tabel 4. Samenstelling gebruikte meststoffen Meststof % N %N-NH 2 % N-NH 4 % N-NO 3 % P 2 O 5 % K 2 O % MgO KAS Entec MAP TSP Kaliumsulfaat Kieseriet ORGAplus Sierteelt ORGAplus Hi-Cal Waarnemingen/ monstername/ uitvoering In bijlage 2 zijn enkele algemene gegevens omtrent de uitvoering van de tulpenproef weergegeven. In deze bemestingsproef is de invloed van de bemestingen op de beschikbaarheid van nutriënten in de bodem intensief gevolgd. Op vier momenten in het teeltseizoen van de tulpen is per behandeling een grondmonster genomen van de (11-jan, 6-mrt, 4-mei en 6 juni). Dit grondmonster was een mengmonster, genomen uit de 4 herhalingen. Bij de objecten A, en G is enkel de minerale N-voorraad in de bouwvoor (0-30 cm) bepaald. Bij de objecten B, P en Q is tevens de beschikbaarheid van andere nutriënten in de bouwvoor vastgesteld met behulp van de Spurway-methode. Bij de Spurwaymethode wordt in het laboratorium het wortelmilieu van het gewas nagebootst door gebruik te maken van een licht-zure extractievloeistof. Hierdoor wordt met een Spurway-analyse een nauwkeurig beeld van de werkelijk beschikbare nutriënten voor het gewas vastgesteld ORGAplus 6

7 Voor aanleg van de proef is de minerale samenstelling bepaald van de geplante bollen. Na de oogst zijn de bollen gesorteerd en is per veldje de minerale samenstelling van de bollen bepaald. De opbrengst is vastgesteld door het aantal bollen in de gesorteerde ziftmaten te tellen en te wegen. Data-analyse Met behulp van de variantie-analyse (Anova) is bepaald of behandelingen significant van elkaar verschillen. Er is gewerkt met een betrouwbaarheid van 95% (p = 0.05). De Lsd (Least significant difference) geeft het kleinst betrouwbare verschil aan. Indien het verschil tussen twee getallen groter is dan de Lsd, is het verschil betrouwbaar. Voor de duidelijkheid is dit in de tabel weergegeven met letters. Wordt een behandeling gekwalificeerd met a en de andere met b dan is er sprake van een significant verschil, echter verschillen tussen a en ab zijn niet significant. De p- waarde die onder de tabel vermeld is geeft de significantie aan, hoe kleiner dit getal is hoe groter de significantie. De afkorting n.s. die soms in de tabel gebruikt wordt betekent niet significant ORGAplus 7

8 Resultaten In dit hoofdstuk worden de gemiddelde resultaten per behandeling weergegeven. De volledige dataset is weergegeven in de diverse bijlagen. De resultaten van de bodemanalyses (0-30 cm) zijn weergegeven in de bijlagen 6 en 7. Op 7 mei zijn de tulpen op het proefveld gekopt. Het proefveld is gerooid op 19 juni. De opbrengstgegevens en maatsortering per veldje zijn weergegeven in de bijlagen 8 en 9. De minerale samenstelling van de drogestof van de bollen bij de oogst zijn weergegeven in bijlage 10 en de N-, P 2 O 5 - en K 2 O-afvoer met de bollen bij de oogst in bijlage 11. N-bemesting voor het planten met ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal In figuur 4 is het verloop van de minerale N-voorraad (0-30 cm) weergegeven. Verloop minerale N-voorraad bodem kg N/ha (0-30 cm) N 100 N 150 N 50 N Sierteelt vp N feb 57 N Hi-Cal N feb jan jan feb mrt apr-08 7-mei-08 1-jun-08 Datum Figuur 1: Het effect van ORGAplus-meststoffen voor het planten op het verloop van de minerale N-voorraad in de bodem (0-30 cm) Uit figuur 1 blijkt een N-gift van 100 kg N/ha begin februari resulteerde in een hogere minerale N-voorraad in de bodem ten opzichte van het nulobject op de meetmomenten begin maart en begin april. Op het laatste meetmoment was het verschil in minerale N-vooraad in de bodem tussen het object met 100 kg N/ha en het nulobject gering. Een verhoging van de N-gift in februari van 100 naar 150 kg N/ha resulteerde tot op het laatste meetmoment (begin mei) in een hogere minerale N-voorraad in de bodem. Uit figuur 1 blijkt dat het toepassen van ORGAplus-meststoffen niet resulteerde in een hogere minerale N-vooraad in de bodem (0-30 cm) begin januari. De hoogte van de minerale N-voorraad gemeten na 1 februari werd grotendeels bepaald door de N-gift begin februari. De verschillen in minerale N-voorraad lijken deels veroorzaakt doordat de minerale N-voorraad is vastgesteld in een mengmonster per behandeling. In tabel 5 is de gerealiseerde opbrengst, maatsortering en clustergewicht weergegeven ORGAplus 8

9 Tabel 5. Het effect van ORGAplus-meststoffen voor het planten op de opbrengst en maatsortering Opbrengst (ton/ha) g/cl Code Voor planten Februari op 10-op Totaal Cluster A a 1.1 a 0.4 a 7.6 a 15.3 a 17.2 a B N KAS 7.9 b 1.9 abc 1.3 bc 11.0 b 18.2 bc 19.9 b G N KAS 8.0 b 2.6 bc 1.0 ab 11.6 bc 18.2 bc 20.5 b P 50 N Sierteelt 100 N KAS 7.6 b 1.8 ab 0.7 ab 10.1 b 17.5 b 19.0 ab Q 57 N Hi-Cal 100 N KAS 8.9 b 2.7 c 1.7 c 13.3 c 19.6 c 21.7 b p < <0.001 <0.001 <0.001 Lsd Uit bijlage 8 blijkt dat variatie tussen de herhalingen binnen behandelingen in de proef groot was. Hierdoor was het onderscheidend vermogen laag (hoge Lsd). Een N-gift van 100 kg N/ha in februari resulteerde in een significante meeropbrengst van circa 3 ton/ha. De hoogte van de N-gift (100 of 150 kg N/ha) had geen significant effect op opbrengst. Uit tabel 5 blijkt dat het toepassen van 1500 kg ORGAplus Sierteelt per hectare voor het planten gevolgd door 100 kg N/ha in februari niet resulteerde in een effect op opbrengst of maatsortering ten opzichte van enkel 100 kg N/ha in februari. Het toepassen van 2000 kg ORGAplus Hi-Cal per hectare voor het planten neigde te resulteren in een significant hogere opbrengst en clustergewicht. Een gift van 2000 kg ORGAplus Hi-Cal per hectare voor het planten resulteerde in een significant opbrengstverhoging in de maten 10-op en 12-op. In tabel 6 is de minerale samenstelling van de geoosgte bol gepresenteerd. Tabel 6. Het effect van ORGAplus-meststoffen voor het planten op de minerale samenstelling van de geoogste bol % g/kg ds Code Voor planten Februari Ds TotN P K Mg Ca A a a 0.46 B N KAS b bc 0.50 G N KAS b b 0.52 P 50 kg N/ha Sierteelt 100 N KAS b b 0.49 Q 57 kg N/ha Hi-Cal 100 N KAS b c 0.50 p <0.001 ns ns ns Lsd Uit tabel 6 blijkt dat een N-gift van 100 kg N/ha begin februari resulteerde in een significant lager drogestofgehalte en een hoger N-gehalte in de bol bij de oogst. Een verhoging van de N-gift in februari van 100 naar 150 kg N/ha lijkt te resulteren in een iets hoger N-gehalte in de bol bij de oogst. Uit tabel 6 blijkt dat het toepassen van ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal voor het planten niet resulteerde in een significant effect op de minerale samenstelling. Met de gerealiseerde opbrengst en de minerale samenstelling van de geoogste bol kan de nutriëntenafvoer met de bollen bij de oogst worden berekend. De N-, P 2 O 5 en K 2 O-afvoer is weergegeven in tabel ORGAplus 9

10 Tabel 7. Het effect van ORGAplus-meststoffen voor het planten op de N-, P 2 O 5 en K 2 O-afvoer met de bollen bij de oogst Afvoer (kg/ha) Code Voor planten Februari N P 2 O 5 K 2 O A a a B N KAS 85 b bc G N KAS 90 b bc P 50 kg N/ha Sierteelt 100 N KAS 82 b b Q 57 kg N/ha Hi-Cal 100 N KAS 92 b c p <0.001 ns Lsd Uit tabel 7 blijkt dat een N-gift van 100 kg N/ha resulteerde in een significant hogere N-, en K 2 O-afvoer met de bollen bij de oogst. Een verhoging van N-gift van 100 naar 150 kg N/ha resulteerde in een, niet significante, hogere N-afvoer. Uit tabel 7 blijkt dat het toepassen van ORGAplus Hi-Cal neigde naar een hogere N- en K 2 O-afvoer. Deze verhoging van de N- en K 2 O-afvoer met de bollen bij de oogst is het gevolg van een hogere bolopbrengst en niet van een hoger N- en K-gehalte in de geoogste bol ORGAplus 10

11 Conclusies Voor aanvang van de proef (begin oktober) was een N-mineraal van 97 kg N/ha aanwezig in de laag van 0-30 cm. Begin januari was de N-mineraal van de objecten zonder N-gift voor het planten in de laag 0-30 cm nog 10 a 15 kg N/ha. De hoogte van de N-gift in februari en bijbemesting volgens het NBS Met een N-gift van 100 kg N/ha werd al de maximale opbrengst en maatsortering bereikt. Een hogere N-gift van 150 kg N/ha resutleerde niet in significant effect op opbrengst of maatsortering. Een verhoging van de N-gift van 100 naar 150 kg N/ha lijkt te resulteren in een hoger N-gehalte in de bol bij de oogst. ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal voor het planten toegediend Het toepassen van ORGAplus-meststoffen niet resulteerde in een hogere minerale N-vooraad in de bodem (0-30 cm) begin januari. Het toepassen van 1500 kg ORGAplus Sierteelt per hectare voor het planten gevolgd door 100 kg N/ha in februari niet resulteerde in een effect op opbrengst of maatsortering ten opzichte van enkel 100 kg N/ha in februari. Het toepassen van 2000 kg ORGAplus Hi-Cal per hectare voor het planten neigde te resulteren in een significant hogere opbrengst en clustergewicht. Een gift van 2000 kg ORGAplus Hi-Cal per hectare voor het planten resulteerde in een significant opbrengstverhoging in de maten 10-op en 12-op. Het toepassen van ORGAplus Sierteelt of Hi-Cal voor het planten resulteerde niet in een significant effect op de minerale samenstelling ORGAplus 11

12 Bijlage 1: Proefveldschema veldnr beh veldnr beh veldnr beh veldnr beh Q A G 21 P G P P Q A 65 B Q B 11 B G G P B Q A A ORGAplus 12

13 Bijlage 2: Algemene teeltgegevens Cultivar : Leen van der Mark Plantmaat : 8-9 (schijven) Plantdatum : november 2007 Grondbehandeling : geen Bolontsmetting : 1,5% Securo + 0,4% Mirage Elan + 1 % Topsin M + 0,5% Captan Ontsmettingsduur : 15 minuten dompelen Onkruidbestrijding : standaard Vuur- en virusbestrijding : standaard Aantal cultivars : 1 Aantal herhalingen : 4 Aantal bollen per veld : 280 Plantklaar maken : afwijking + 1 en 1 % van het gemiddelde gewicht Veldlengte : 2 m + 1m pad = 3 m Veldbreedte : 1,5 m Proeflengte : 72 m ORGAplus 13

14 Bijlage 3: Neerslagoverzicht ORGAplus 14

15 Bijlage 4: Minerale samenstelling geplante bollen ORGAplus 15

16 Bijlage 5: Meststoffenanalyses ORGAplus 16

17 ORGAplus 17

18 Bijlage 6: N-mineraal analyses in het seizoen Kg N/ha per 30 cm Datum Code N-NH 4 N-NO 3 N-tot 11-jan A < jan B < jan G < jan P < jan Q < mrt A < mrt B mrt G mrt P < mrt Q apr A < apr B < apr G apr P < apr Q < mei A < mei B < mei G < mei P < ORGAplus 18

19 Bijlage 7: Spurway-bodemanalyses 30 cm diep gestoken ms/cm kg/ha per 10 cm steekdiepte Datum Code phkcl ph-h 2 O EC NH 4 -N NO 3 -N P K Mg Ca S Na Cl Mn B Cu Zn Fe 11-jan B < jan P < jan Q < mrt B mrt P < mrt Q apr B < apr P < apr Q < mei B < mei P < ORGAplus 19

20 Bijlage 8: Opbrengst, totaal, per ziftmaat en het clustergewicht g/cluster Opbrengst (ton/ha) Veld Code Blok Gewicht -/10 10/11 11/12 12-op Totaal 10-op 11-op 22 A A A A B B B B G G G G P P P P Q Q Q Q ORGAplus 20

21 Bijlage 9: Aantal clusters en maatsortering Aantal Aantal per 100 bollen Veld Code Blok Clusters 10/11 11/12 12 op 11 op 10 op 22 A A A A B B B B G G G G P P P P Q Q Q Q ORGAplus 21

22 Bijlage 10: Minerale samenstelling geoogste bollen % g/kg ds mg/kg ds Veld Code Blok Ds TotN P K Mg Ca Na Mn B Cu Zn Fe 22 A A A A B B B B G G G G P P P P Q Q Q Q ORGAplus 22

23 Bijlage 11: N-, P 2 O 5 - en K 2 O -afvoer met de bollen bij de oogst Afvoer (kg/ha) Veld Code Blok N P 2 O 5 K 2 O 22 A A A A B B B B G G G G P P P P Q Q Q Q ORGAplus 23