Brugklas formuleren - extra oefenen en toets

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Ton van de Graaf 02 juni 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 EXTRA OEFENING: dat of wat kn.nu/6cmjs Bestudeer goed de theorie in Nieuw Nederlands 1V of 1VH hoofdstuk 6 Vul in de volgende zinnen in het tekstvak dat of wat in. Start de oefening door op de knop START te drukken onderaan deze pagina Als je fouten maakt, krijg je uitleg, soms met een verwijzing naar Onze Taal, een prachtige site over de Nederlandse taal. Het betrekkelijk voornaamwoord wat wordt in de meeste taaladviesboeken wél als juist beschouwd in de volgende gevallen: 1. Na een onbepaald woord als iets, niets, alles of het enige: Ik zoek iets wat weinig ruimte inneemt. Er is niets wat me nog interesseert. Dat is het enige wat ik nog wilde zeggen. (Verwijzen met dat is hier ook mogelijk; zie het advies over iets wat/dat. Zie verder ook de opmerking onderaan.) 2. Na een voornaamwoord (dat, datgene): Sommige mensen hebben het vooral over datgene wat fout gaat. Dat wat je niet hebt, is altijd het aantrekkelijkst. 3. Na een zelfstandig gebruikt bijvoeglijk naamwoord, meestal een overtreffende trap, of na een (rang)telwoord: Al is het het laatste wat ik doe. Het allereerste wat ik doe als ik thuiskom, is de kat aaien. Het magische wat in de Harry Potterboeken zit, maakt ze juist zo leuk. (Verwijzen met dat is hier ook mogelijk; zie het advies over iets wat/dat. Zie verder ook de opmerking onderaan.) 4. Als het terugslaat op een hele zin: Het museum ging failliet, wat een grote strop was voor de gemeente. Het boek dat ik op het moment lees, vind ik prachtig, wat me verbaast gezien de recensies. 5. Als het antecedent (datgene waarop wat slaat) niet genoemd is: Wat die man eet, wil ik graag ook. Het is mij een raadsel wat hij bedoelt. Bij de keuze tussen het enige wat en het enige dat speelt de betekenis een rol: Dit boek is het enige wat de brand heeft overleefd. (Alle huisraad is verloren gegaan, behalve dat ene boek.) Dit boek is het enige dat de brand heeft overleefd. (Bijna alle boeken zijn verloren gegaan, behalve dat ene boek; over de rest van de huisraad wordt niets gezegd. Je kunt achter enige het onzijdige woord boek invullen.) Iets dergelijks geldt voor bijvoeglijke naamwoorden of overtreffende trappen (categorie 3): Dit boek is het mooiste wat ik ooit heb gelezen. (Van alles wat ik ooit gelezen heb, dus Pagina 2

4 ook inclusief kranten, tijdschriften en zo, is dit boek het mooist.) Dit boek is het mooiste dat ik ooit heb gelezen. (Van alle boeken die ik gelezen heb, is dit het mooiste boek. Je kunt achter mooiste het onzijdige woord boek invullen.) Externe links: Van Kooten en De Bie: Drs. E.I. Kipping: 'Dat of wat' (YouTube) Volgens Wim was dat een boek je echt moet hebben gelezen. Dat was volgens hem het spannendste hij ooit had mee gemaakt Het werk hij op vrijdagmiddag bij de supermarkt doet, levert niet veel op Een portret van de koning achter in het lokaal, mijn collega heeft opgehangen, is verdwenen. Hij kwam telkens te laat, me behoorlijk irriteerde. Naast mij woont een meisje op het Maerlant-lyceum zit. Is dat alles we nodig hebben? Dat is alles ik nog wilde zeggen. Het allereerste ik doe als ik thuiskom, is de kat aaien. Parachutespringen is het gevaarlijkste je in dat zomerkamp gaat doen. Stellende, vergrotende en overtreffende trap kn.nu/04xyc Vul aan: groot - groter - Pagina 3

5 Vul aan: vast - vaster - Vul aan: raar - - raarst Vul aan: bewust - bewuster - Vul aan: veel - - Vul aan: goed - - Vul aan: - minder - minst ongerust - - meest ongerust Vul aan: graag - - Vul aan: bekend - bekender - Verwijswoorden Vragen over theorie (juist/onjuist) kn.nu/nzux8 Kies juist of onjuist. Bij een meewerkend voorwerp gebruik je niet het verwijswoord ze, maar hen. b. onjuiist Als je terugwijst naar een onbepaald voornaamwoord, gebruik je het verwijswoord wat. Pagina 4

6 Bij mannelijke woorden gebruik je de verwijswoorden dit en dat Als je terugwijst naar een hele zin, kun je het verwijswoord wat gebruiken. Bij vrouwelijke woorden gebruik je het lidwoord de Naar vrouwelijke zelfstandige naamwoorden kun je verwijzen met zij, haar, deze en die. De vergrotende trap van een bijvoeglijk naamwoord eindigt meestal op -st(e Bij mannelijke woorden gebruik je de verwijswoorden dit en dat. Juiste verwijswoord. kn.nu/g20mh Kies het juiste verwijswoord. Let op, soms moet je meer mogelijkheden selecteren! Pagina 5

7 Bestudeer vooraf de hoofdstukken in je boek in de paragraaf Formuleren In deze oefening moet je het juiste verwijswoord kiezen. Selecteer het juiste antwoord. Let op, soms moet je meer dan 1 antwoord selecteren! De koningin sprak de Olympiërs toe en verleende hen/hun het ridderschap in de Orde van Oranje-Nassau. Het vliegtuig Joe over de tuin van PJ s moeder zou vliegen, had hij zelf in elkaar gezet. Geef de juiste combinatie met een voorzetsel: waarmee/met wie of waaraan/ aan wie, etc. De politicus veel artikelen in de krant staan, heb ik wel eens in De Wereld Draait Door gezien. Bungeejumpen van een dertig meter hoge Franse brug is het spectaculairste dat die wat wie Philip ooit tijdens een vakantie gedaan heeft. Geef de juiste combinatie met een voorzetsel: waarmee/met wie of waaraan/ aan wie, etc. Heb je een hekel gekregen aan dit vak je alleen maar onvoldoendes haalt? Selecteer het juiste antwoord. Let op, soms moet je meer antwoorden kiezen. Als de stichting een nieuw reglement wil invoeren, zal hij//zij eerst toestemming aan haar/zijn leden moeten vragen. Ik maak dit strafwerk mooi niet, want vorige week hoefden zij/hun ook geen strafwerk te maken toen ze/hun het huiswerk niet af hadden Selecteer het juiste antwoord. Let op, soms moet je meer antwoorden kiezen. Het gemeentebestuur heeft de belasting op afvalverwerking verlaagd, omdat deze die dit dat de minder draagkrachtige burgers te zwaar trof. Selecteer het juiste antwoord. Let op, soms moet je meer antwoorden kiezen. Waarom heeft het comité dat wat die wie de feestelijkheden rond Koninginnedag moest organiseren, besloten zijn opdracht terug te geven? Pagina 6

8 Antwoorden Antwoorden: EXTRA OEFENING: dat of wat Volgens Wim was dat een boek je echt moet hebben gelezen. Volgens Wim was dat een boek dat je echt moet hebben gelezen. Dat was volgens hem het spannendste hij ooit had mee gemaakt Dat was volgens hem het spannendste wat hij ooit had mee gemaakt Het werk hij op vrijdagmiddag bij de supermarkt doet, levert niet veel op Het werk dat hij op vrijdagmiddag bij de supermarkt doet, levert niet veel op Een portret van de koning achter in het lokaal, mijn collega heeft opgehangen, is verdwenen. Een portret van de koning achter in het lokaal, dat mijn collega heeft opgehangen, is verdwenen. Pagina 7

9 Hij kwam telkens te laat, me behoorlijk irriteerde. Hij kwam telkens te laat, wat me behoorlijk irriteerde. Naast mij woont een meisje op het Maerlant-lyceum zit. Naast mij woont een meisje dat op het Maerlant-lyceum zit. Is dat alles we nodig hebben? Is dat alles wat we nodig hebben? Dat is alles ik nog wilde zeggen. Dat is alles wat ik nog wilde zeggen. Pagina 8

10 Het allereerste ik doe als ik thuiskom, is de kat aaien. Het allereerste wat ik doe als ik thuiskom, is de kat aaien. Parachutespringen is het gevaarlijkste je in dat zomerkamp gaat doen. Parachutespringen is het gevaarlijkste wat je in dat zomerkamp gaat doen. Antwoorden: Stellende, vergrotende en overtreffende trap Vul aan: groot - groter - Vul aan: groot - groter - grootst Vul aan: vast - vaster - Vul aan: vast - vaster - meest vast Pagina 9

11 Vul aan: raar - - raarst Vul aan: raar - raarder - raarst Vul aan: bewust - bewuster - Vul aan: bewust - bewuster - meest bewust Vul aan: veel - - Vul aan: veel - meer - meest Vul aan: goed - - Vul aan: goed - beter - best Pagina 10

12 Vul aan: - minder - minst Vul aan: weinig - minder - minst ongerust - - meest ongerust ongerust - ongeruster - meest ongerust Vul aan: graag - - Vul aan: graag - liever - liefst Vul aan: bekend - bekender - Vul aan: bekend - bekender - bekendst Pagina 11

13 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Ton van de Graaf Laatst gewijzigd 02 juni 2016 om 17:37 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau HAVO 1; VWO 1; Leerinhoud en Schrijven; Spelling, interpunctie en grammatica; Nederlands; Schrijfvaardigheid; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Trefwoorden nieuw nederlands 1vh, overtreffende trap, trappen van vergelijking, vergrotende trap, verwijswoorden, woordgeslacht Gebruikte Wikiwijs Arrangementen Graaf, Ton van de. (z.d.). Brugklas formuleren. Pagina 12