Team Mobiliteit & Infrastructuur

Transcriptie

1 Team Mobiliteit & Infrastructuur Proefproject in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met de toelating voor fietsers om rechtsaf door rood te rijd (B22) of om rechtdoor door rood te rijd (B23) verslag van e voor- na-evaluatie 28 november 2012 Inhoudsoverzicht: Inleiding blz. 2 De maatregel toegelicht blz. 4 Overzicht van de 11 geobserveerde beweging op 8 kruispunt blz. 8 Aanpak van de observaties de analyse ervan blz. 9 Observatieresultat van Schumanrotonde naar Wetstraat blz.12 Observatieresultat van Aarlstraat naar Wetstraat blz.14 Observatieresultat van Spastraat naar Wetstraat blz.16 Observatieresultat van Tweekerkstraat naar Wetstraat blz.18 Observatieresultat van Handelsstraat (Jozef II) naar Wetstraat blz.20 Observatieresultat van Handelsstraat (Orban) naar Wetstraat blz.22 Observatieresultat Kruidtuinlaan busstrook voor Pacheco blz.24 Observatieresultat Kruidtuinlaan busstrook na Pacheco blz.26 Observatieresultat van Kruidtuinlaan naar Pachecolaan blz.28 Observatieresultat Vooruitgangstraat Sheratonhotel blz.30 Observatieresultat van Zuidlaan naar Stalingradlaan blz.32 Enkele opmerking m.b.t. de rechtdoor-beweging vanop de Elsesteweg naar de Guldvlieslaan de Naamse Poort toe blz.34 Algeme beschouwing afgeleid uit de 11 geobserveerde beweging blz.36 Conclusies: antwoord op de onderzoeksvrag blz.38 Hoe verder met de B22/B23? blz.39 Samvatting blz.40 1

2 Inleiding Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft voor 11 beweging op 8 kruispunt op proef e toelating ingesteld voor fietsers om rechtsaf of rechtdoor het rode verkeerslicht voorbij te rijd, conform de nieuwe bepaling van het verkeersreglemt. De evaluatie die aan het BIVV opgedrag werd, is gericht op het mogelijke effect dat het invoer van het B22- of B23-bord kan hebb op de verkeersveiligheid van alle weggebruikers. De initiële onderzoeksvrag kom neer op: Is de nieuwe maatregel nefast voor de verkeersveiligheid? Hoe gedrag de fietsers zich ter hoogte van de driekleurige verkeerslicht? Zorgt de maatregel voor meer conflict tuss de fietsers de andere weggebruikers? Verzwakt de maatregel de voorrangssituatie van de voetganger? Zijn er door de maatregel minder fietsers die over het trottoir rijd om de verkeerslicht te vermijd? Word andere bestuurders aangezet om eves het rode licht te neger? De evaluatie is gebaseerd op observaties van elke beweging in e voor-situatie, zonder B22- of B23-bordje, in e na-situatie, met B22- of B23-bordje op de verkeerslichtpaal. De observaties in de voor-situatie vond alle plaats op 30 mei 2012 gedurde twee ur in de ochtdpiek twee ur in de avondpiek (meestal van 7u30 tot 9u30 van 15u30 tot 17u30); het weer was eerder zacht zonnig. De observaties in de na-situatie vond plaats volgs hetzelfde strami, maar dan in de loop van oktober 2012; het weer was kouder grijzer. M mag aannem dat in deze periode de fietsers al voldode vertrouwd war met de bordjes, vermits er op 25 september 2012 nog e bijkomde verduidelijking versche in het Belgisch Staatsblad, was er ge twijfel meer over de betekis van beide bordjes. Er werd gestreefd naar voldode waarneming per beweging om betrouwbare besluit te kunn trekk, dit zowel in de voor- als in de na-situatie. Voor sommige beweging bleef het aantal observaties zeer laag, niettegstaande de voldode lange observatieperiode, zodat er moeilijk conclusies kunn uit getrokk word die het exemplarische overstijg. Elk kruispunt wordt apart geanalyseerd. Elk kruispunt heeft zijn specifieke eigschapp die van invloed zijn op het verkeersgedrag van zijn weggebruikers, dus ook van de geobserveerde fietsers. Het heeft ge zin om de waarneming sam te tell. M moet bijgevolg ook voorzichtig blijv met het doortrekk van de conclusies per beweging, naar nieuwe situaties. Toch eindigt dit verslag met e aantal meer algeme conclusies aanbeveling. De observatieresultat word per beweging in e tabel weergegev. Bij lage waarnemingsaantall heeft het weinig zin om perctages in te vull vermits dit e exactheid zou suggerer die er niet is. 2

3 Het gaat hier om e snelle evaluatie die op korte termijn uitgevoerd werd met relatief beperkte middel. Het verdit natuurlijk aanbeveling om over e langere periode het ongevallgebeur met fietsers op te volg, ook met aandacht voor wat betreft de rechtsaf door rood rechtdoor door rood situaties. Begripsverklaring: VRI = verkeersregelinstallatie = verkeerslicht Wegcode = Koninklijk Besluit van 1 december 1975 houdde Algeme Reglemt op de Politie van het Wegverkeer van het Gebruik van de Opbare Weg Reglemt van de Wegbeheerder = Ministerieel Besluit van 11 oktober 1976 waarbij de minimumafmeting de bijzondere plaatsingsvoorwaard van de verkeersteks word bepaald 3

4 De maatregel toegelicht Op 3 februari 2012 versche in het Belgisch Staatsblad de wet van 28 december 2011, die de Wegcode aanpast opdat wegbeheerders fietsers kunn toestaan om in bepaalde gevall de rode verkeerslicht voorbij te rijd. Op 25 september 2012 versche met de wet van 15 augustus 2012 e verduidelijking in het Belgisch Staatsblad. De wegbeheerders krijg twee nieuwe verkeersbord ter beschikking. Het B22-bord laat fietsers toe om het rode of oranjegele licht voorbij te rijd om rechts af te slaan, dit op voorwaarde dat de fietsers voorrang gev aan de andere weggebruikers die zij tijds hun afslagbeweging zoud ontmoet. Het B23-bord laat fietsers toe om het rode of oranjegele licht voorbij te rijd om verder rechtdoor te rijd, dit op voorwaarde dat de fietsers voorrang gev aan de andere weggebruikers die zij tijds deze rechtdoorbeweging zoud ontmoet. Het B23-bord mag kel gebruikt word op voorwaarde dat de rechtdoorrijdde fietsers ge verkeersstroom moet dwars. Deze restrictie belet dat het B23-bord gebruikt zou word om fietsers door het rood te lat rijd dwars over de arm van e kruispunt he; het spreekt vanzelf dat e dergelijke beweging onverantwoord risico zou meebrg. Met verkeersstroom wordt natuurlijk niet verwez naar de stroom van door het gro overstekde voetgangers die evtueel moet gedwarst word; voor deze situatie voorziet de wetgever namelijk in de uitdrukkelijke verplichting voor de fietser om voorrang te verl. Kortom, de B23 werd door de wetgever bedoeld voor toepassing op T-kruispunt (langs de zijde zonder zijstraat) voor smalle doorgang met door verkeerslicht geregeld alternerd erichtingsverkeer (e situatie verwant met het beperkt erichtingsverkeer). De maatregel gaat niet over e algeme regel, het gaat om e instrumt dat door de wegbeheerder kan niet moet toegepast word op die kruispunt die daarvoor in aanmerking gom word. De functie van de betrokk weg de specifieke verkeerssituatie mak deel uit van het kader waarbinn de wegbeheerder tot zijn beleidsbeslissing komt. De ige toepassingsvoorwaarde die aan de nieuwe maatregel gekoppeld werd, slaat op de toepassing van rechtdoor-door-rood met het B23-verkeersbord. Er moet namelijk over gewaakt word dat de fietsers ge verkeersstroom dwars op het momt dat ze rechtdoor rijd door het rode of oranjegele licht. 4

5 De ige gedragsregel die aan de nieuwe maatregel gekoppeld is, slaat louter op de fietser die het rode of oranjegele licht voorbij rijdt: hij moet hierbij logischerwijs voorrang verl aan alle andere weggebruikers die hij tegkomt. Opzet situering van de maatregel Fietsers toelating gev om rechts af te slaan of om rechtdoor te rijd door de rood- of oranjefase, is e maatregel die past binn het comfortabeler bijgevolg aantrekkelijker - mak van het fiets. De fietser hoeft ge tijd te verliez door te wacht voor e rood licht, terwijl hij ziet dat hij de baan vrij heeft om verder te rijd. De fietser hoeft niet meer af te stapp om over het trottoir verder te lop om vervolgs opnieuw verder te fiets; hij wordt ook niet meer in de verleiding gebracht om gauw over het trottoir verder te rijd, of gewoon gauw door het rode licht verder te rijd hop dat niemand het gezi heeft. Driekleurige verkeerslicht zijn vaak in eerste plaats bestemd om het gemotoriseerde verkeer vlot veilig te lat verlop; met het B22- B23-bord kan het gemotoriseerde verkeer zelf ook vlotter afgewikkeld word in situaties waarin fietsers niet hoev te verzamel voor het rode licht. Bij het rechts afslaan van de fietsers door het rode licht, is er maar e bijkomde conflictmogelijkheid, namelijk met het van links komde verkeer dat door het groe licht (van het dwarsd verkeer) gered is. Deze conflictmogelijkheid kan in principe goed ingeschat word door de fietser, zodat mag aangom word dat het ongevallrisico niet verhoogd wordt. Zo stelt de Franse overheidsinstelling La Sécurité Routière in e persbericht van 27 januari 2012 dat de proefproject in Bordeaux, Nantes Straatsburg, na twee jaar uitgewez hebb dat deze regeling ge bijkomde verkeersonveiligheid veroorzaakt heeft. Er werd ook vastgesteld dat het fietsverkeer vlotter verloopt door de maatregel dat bij het op gro spring van de licht het autoverkeer minder te mak krijgt met grote fietsersconctraties. In Nederland is de maatregel al 20 jaar ingeburgerd. In Frankrijk is hij begin 2012 ingevoerd. Er zijn verschillde land in de EU (eerder in de oostelijke Lidstat) waar e bordje met e (permant) groe pijl alle bestuurders naar rechts laat afslaan door het rode licht. Fietsers toelating gev om rechtdoor te rijd, is e maatregel die nauw aansluit bij rechtsaf-door-rood. Omwille van de eis dat het rechtdoor rijd door rood alle mag toegestaan word op voorwaarde dat de rechtdoorrijdde fietsers ge verkeersstroom moet dwars, wordt ook hier de doorrijtoelating beperkt tot de beweging die nauwelijks conflict inhoudt. Deze maatregel is vooral bedoeld om toe te pass op e T-kruispunt, meer bepaald voor dat traject waarbij de fietser ge rijbaan oversteekt. Verder kan deze maatregel ook gebruikt word om fietsers in tegrichting toe te lat op e wegvak met e door verkeerslicht geregelde tidal flow (alternerd wordt het verkeer in e richting doorgelat door middel van driekleurige verkeerslicht). Ook bij toeritdosering aan de hand van verkeerslicht kan de maatregel fietsers permant door lat. 5

6 Bron : Inddigo novembre 2011 Nantes Métropole Evaluation de l expérimtation du tourne à droite des cyclistes aux feux rouges Overzicht van de belangrijkste randvoorwaard aanbevol door het BIVV, volgs de huidige inzicht: aandachtspunt rechtsaf-door-rood met B22 rechtdoor-door-rood met B23 Gewst gebruik De fietser slaat rechts af door rood op het momt dat er ge verkeer van links dat gro heeft aankomt: het fietspad of de rijbaan zijn vrij door e voldode grote hiaat in de verkeersstroom. Kruispuntconfiguratie & Snelheidsregime Dwarsprofiel & Mging of scheiding van fietsers De fietser blijft wacht voor rood terwijl er verkeer van links aankomt, dus wanneer er ge voldode hiaat in de verkeersstroom vrijkomt. Wanneer de dwarsde rijbaan bestemd is voor gemgd verkeer dan is het logisch dat het snelheidsregime niet hoger ligt dan 50 km/u (algeme grs aangom voor aanvaardbare verkeersmging). Wanneer de dwarsde rijbaan uitgerust is met e fietspad, vormt het snelheidsregime ge randvoorwaarde. Dwarsde rijbaan met fietspad of gemgd verkeer op de rijbaan (al of niet uitgerust met fietssuggestiestrok) De fietser rijdt rechtdoor door rood over de geslot arm van e T-kruispunt. Dit verder rijd gebeurt over e fietspad of gemgd op de rijbaan. Van links komd verkeer dat links afslaat tijds de grofase blijft parallel rijd aan het fietsverkeer. In e flesshals rijdt de fietser in e situatie van beperkt erichtingsverkeer. T-kruispunt: in de rijrichting waarbij ge zijstraat moet gedwarst word. Flesshals: door licht geregeld beurtelings erichtingsverkeer (tidal flow). Verkeersmging, bijgevolg snelheidsregime niet hoger dan 50 km/u. Rechtdoorlopde rijbaan met fietspad of minsts voldode breed Zichtbaarheid Voldode zichtbaarheid Voldode zichtbaarheid Verkeersintsiteit & Verkeerssamstelling Gevolgde dwarsde rijbaan met niet te veel zwaar vrachtverkeer in het geval van verkeersmging. Dwarsde rijbaan met niet te veel zwaar vrachtverkeer in het geval van verkeersmging. B22 B23 hebb alle betekis als onderdeel van driekleurige verkeerslicht B22-bord zo dicht mogelijk bij de driekleurige licht, alleszins bov e evtueel bord dat de voorrang regelt wanneer de licht niet werk. B23-bord zo dicht mogelijk bij de driekleurige licht, alleszins bov e evtueel bord dat de voorrang regelt wanneer de licht niet werk. Verkeersveiligheid Ge effect op de verkeersonveiligheid Ge effect op de verkeersonveiligheid 6

7 Er zijn ook alternatieve maatregel voor het toepass van het B22- B23-bord om fietsers veilig vlot te lat doorstrom op lichtgeregelde kruispunt: Fietsvoorziing rechts van het verkeerslicht aanlegg, zodat de licht niet geld voor de fietsersstrom. E bypass voor rechtsafslaande fietsers aanlegg. Hiervoor is echter veel plaats nodig. Verkeerslicht zelf aanpass. Dit vergt e investering in de verkeerslichtregeling. Hiervoor staat de huidige reglemtering niet op punt. Beide maatregel die met het B22- het B23-bord uitgevoerd word, zijn evoudig kunn snel zonder veel kost door de wegbeheerders uitgevoerd word. Er is ge bijkomde ruimte nodig, wat de maatregel geschikt maakt voor e dichte stedelijke context. 7

8 Overzicht van de 11 geobserveerde beweging op 8 kruispunt Kruispunt Beweging Situatie Schumanplein x Van Schumanrotonde naar Wetstraat B22 Wetstraat (stadinwaarts) Aarlstraat x Wetstraat Van Aarlstraat naar Wetstraat B22 Spastraat x Wetstraat Van Spastraat naar Wetstraat B22 Tweekerkstr x Wetstraat Handelsstraat (arm Jozef II) x Wetstraat Handelsstraat (arm Orban) x Wetstraat Kruidtuinlaan - busstrook voor Pacheco Kruidtuinlaan - busstrook na Pacheco Kruidtuinlaan Passage 44 Vooruitgangstraat - Sheratonhotel Zuidlaan x Stalingradlaan Van Tweekerkstraat naar Wetstraat Van Handelsstraat (kant Jozef II) naar Wetstraat Van Handelsstraat (kant Orban) naar Wetstraat Rechtdoor op de busstrook op de Kruidtuinlaan, voor het kruispunt met de Pachecolaan Rechtdoor op de busstrook op de Kruidtuinlaan, na het kruispunt met de Pachecolaan Van Kruidtuinlaan rechtsaf in Pachecolaan, ter hoogte van Passage 44 Rechtdoor vanop Vooruitgangstraat naar kleine ring toe, ter hoogte van Sheratonhotel Van Zuidlaan naar Stalingradlaan NB. Oorspronkelijk was ook e B23-proefopstelling voorzi bij het kruispunt Guldvlieslaan x Elsesteweg voor de rechtdoorbeweging bij het driekleurige verkeerslicht ter hoogte van de Quick. Er werd geobserveerd in de voor-situatie, maar niet in de na-situatie; op vraag van de burgemeester van Else werd het B23-bordje niet geplaatst. B22 B22 B22 B23 B23 B22 B23 B22 8

9 Aanpak van de voor- na-observaties hun analyse Op wosdag 30 mei 2012, net voor de B22- B23-bord geplaatst werd (voorsituatie), werd de fietsbeweging geobserveerd in de ochtdpiek in de avondpiek (van 7:30 tot 9:30 van 15:30 tot 17:30). De observaties in de na-situatie verliep op verschillde dag in oktober. Er werd opnieuw getracht om e behoorlijk aantal beweging te observer, of indi dit niet kon omwille van de zeer lage fietsintsiteit, toch gedurde e tweetal ur in de ochtdpiek e tweetal ur in de avondpiek. Overzicht van de beweging waarmee in conflict kan gekom word: B22 - rechtsaf B23 recht door zonder stroom te kruis voetgangersbeweging fietsersbeweging personwags vrachtwags - door gro - van links - van links - van links overstekde komde fietsers, komde komde voetgangers gemd op de personwags vrachtwags - onbeschermd rijbaan op de rijbaan op de rijbaan (onreglemtair) - van links - ge bij (oplett overstekde komde fietsers verkeers voor dode voetgangers op het fietspad scheiding hoek) - ge bij verkeers - door gro overstekde voetgangers - onbeschermd (onreglemtair) overstekde voetgangers - van links komde fietsers, gemd op de rijbaan - van links komde fietsers op het fietspad - van links komde personwags op de rijbaan - ge bij verkeers scheiding scheiding - van links komde vrachtwags die de volledige breedte van de rijbaan innem (oplett voor dode hoek) - ge bij verkeers scheiding Voor elke beweging werd de geobserveerde gegevs in e aparte databank ingevoerd. 9

10 Onderstaande variabeltabel geeft e overzicht van de geobserveerde gegevs. Betekis van de variabele variabelaam codes Welke richting volgt de geobserveerde fietsbeweging? RICHTING 1 rechtsaf 2 rechtdoor 3 linksaf 0 werd niet geobserveerd Op welke wijze word de driekleurige verkeerslicht gepasseerd of gerespecteerd door de fietsbeweging? Hoe nadert de fietsbeweging de VRI terwijl er e autofile voor staat? Geeft de fietsbeweging voorrang aan van links komde auto s? Geeft de fietsbeweging voorrang aan van links komde fietsers? Geeft de fietsbeweging voorrang aan voetgangers die overstek tijds de grofaze? Geeft de fietsbeweging voorrang aan voetgangers die zomaar overstek zonder de regels te respecter, dus zonder bescherming? Zorgt de ontmoeting van de fietsbeweging met e voetganger voor e conflict? Wordt e voetganger de pas afgesned? Tijdstip van de dag waarop de fietsbeweging geobserveerd werd? Welk weer was het tijds de observatie? Droeg de geobserveerde fietser e helm? VRIRESPECT FILE VRANGAUTO VRANGFIETS VRANGVOEGROEN VRANGVOENTB CONFLICTVOE TIJD WEER HELM 0 - onbekd 1 gro rijdt door 2- stopt voor het rood 3 rijdt door het rood 4 rijdt langs het rode licht, door dit links te lat 0 niet van toepassing 1 langs links 2 langs rechts 3 zigzaggd, tuss de auto s door 0 niet van toepassing 1 geeft voorrang 2 geeft ge voorrang 0 niet van toepassing 1 geeft voorrang 2 geeft ge voorrang 0 niet van toepassing 1 geeft voorrang 2 geeft ge voorrang 0 niet van toepassing 1 geeft voorrang 2 geeft ge voorrang 0 niet van toepassing 1 geeft voorrang 2 geeft ge voorrang 1 voormiddag 2 - namiddag 1 reg 2 bewolkt 3 - zonneschijn 0 werd niet geobserveerd 1 ja 2 - nee 10

11 De verwerking van de gegevs per beweging volgde onderstaand schema: Rijdt rechtsaf door gro % bij rood % totaal Rijdt rechtsaf bij rood, stopt % rijdt erdoor % rijdt erlangs % totaal Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links nadert langs rechts nadert slalommd tuss de wachtde auto s niet van toepassing Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die van links komt geeft ge voorrang aan e wag die van links komt geeft expliciet voorrang aan e fietser die van links komt geeft ge voorrang aan e fietser die van links komt ontmoet ge voetgangers die tijds de grofaze overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofaze overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofaze overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e niet-beschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict NB. Voor B23 wordt rechtsaf vervang door rechtdoor. 11

12 Observatieresultat voor de beweging: Schumanrotonde naar Wetstraat (stadinwaarts) 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde 11&12 oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Schumanplein x Wetstraat (stadinwaarts) Beweging: Rechtsaf vanuit de Schumanrotonde naar de Wetstraat (stadinwaarts) VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtsaf door gro % % bij rood % % totaal Rijdt rechtsaf bij rood, stopt % % rijdt erdoor % % rijdt erlangs 5 2 % % totaal Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links 17 (4%) 2 (1 %) nadert langs rechts 109 (26 %) 0 nadert slalommd tuss de 18 (4%) 1 wachtde auto s niet geobserveerd 268 (65 %) 179 (98 %) Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die geeft ge voorrang aan e wag die geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 0 % % 58 % % 0 % 10 7 % 0 % 12

13 Op dit drukke kruispunt dit geldt ook voor fietsers - rijd zowel in de voor- als in de nasituatie, ongeveer 6 op 10 fietsers die voor het rode licht kom te staan, erdoor. Dit gedrag tegover het rode licht lijkt niet te verschill in functie van het al of niet aanwezig zijn van het B22-bordje. Als er in de na-situatie nogal veel fietsers het rode licht ontwijk door er rechts langs te rijd, dan heeft dit waarschijnlijk te mak met de werfsituatie die tijds de zomerperiode tijdelijk van kracht was: de fietsers werd to verplicht over het trottoir geleid. En nu blijv sommige fietsers dit gemakkelijk verder do. Bij het uitvoer van de rechtsafslagbeweging door rood blijk nauwelijks problem op te tred die te mak hebb met fietsers die ge voorrang zoud verl. 13

14 Observatieresultat voor de beweging: Aarlstraat naar Wetstraat 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Aarlstraat x Wetstraat Beweging: Rechtsaf vanuit de Aarlstraat in de Wetstraat (richting Schuman) VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtsaf door gro 5 % 6 % bij rood totaal Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 1 % 0 % rijdt erdoor rijdt erlangs 2 0 totaal 80 Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links 2 0 nadert langs rechts nadert slalommd tuss de 0 wachtde auto s niet geobserveerd Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die van links komt geeft ge voorrang aan e wag die van links komt geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die van links komt ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 0 % % 24 % % 0 % % 0 % 14

15 In de na-situatie werd gevoelig minder fietsers gezi; dit kan te mak hebb met het herfstweer. De meeste fietsers die rechtsaf de Wetstraat will inrijd met e roodfase geconfronteerd word, rijd gewoon door het rode licht. Er is ge opmerkelijk verschil tuss de periode voor die na de plaatsing van het B22-bordje. Ook hier vall ge problem met de voorrang op. In de na-situatie werd zelfs helemaal ge problem geobserveerd. 15

16 Observatieresultat voor de beweging: Spastraat naar Wetstraat Resultattabel: VOOR- NA-situatie 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Kruispunt: Spastraat x Wetstraat Beweging: Rechtsaf VM+NM observaties Gegevs uit : Tabel VOOR NA Rijdt rechtsaf door gro 1 % 0 % bij rood 9 6 totaal 10 6 Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 0 % 0 % rijdt erdoor 9 4 rijdt erlangs 0 2 totaal 9 6 Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links 1 1 nadert langs rechts 7 1 nadert slalommd tuss de 1 0 wachtde auto s niet van toepassing 1 4 Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die van links komt geeft ge voorrang aan e wag die van links komt geeft expliciet voorrang aan e fietser die van links komt geeft ge voorrang aan e fietser die van links komt ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e niet-beschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 16

17 Er is weinig fietsverkeer dat vanuit de Spastraat rechtsaf de Wetstraat inrijdt. Praktisch alle fietsers in deze beweging rijd door het rode licht. Er is ge verschil tuss de voor de na-situatie. Er werd ge problem met het niet verl van voorrang vastgesteld. 17

18 Observatieresultat voor de beweging: Tweekerkstraat naar Wetstraat VOOR- NA-situatie 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Tweekerkstraat x Wetstraat Beweging: Rechtsaf vanuit de Tweekerkstraat in de Wetstraat (stadinwaarts) VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtsaf door gro 1 % 0 % bij rood 5 4 totaal 6 4 Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 1 % 1 % rijdt erdoor 3 3 rijdt erlangs 1 0 totaal 5 4 Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links 2 0 nadert langs rechts nadert slalommd tuss de 1 0 wachtde auto s niet geobserveerd 3 4 Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die geeft ge voorrang aan e wag die geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 0 % 1 % 3 % % 0 % 0 % 0 % 18

19 Zeer weinig fietsverkeer in de rechtsafslagbeweging. Fietsers die tijds de roodfase toekom, rijd meestal door. Dit gedrag lijkt niet beïnvloed te word door het B22-bordje. Er werd ge problem met de voorrang waargom. 19

20 Observatieresultat voor de beweging: Handelsstraat (kant Jozef II) naar Wetstraat VOOR- NA-situatie 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Handelsstraat (kant Jozef II) x Wetstraat Beweging: Rechtsaf vanuit de Handelsstraat (kant Jozef II) in de Wetstraat (stadinwaarts) VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtsaf door gro 1 % 1 % bij rood 2 3 totaal 3 4 Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 0 % 0 % rijdt erdoor 1 3 rijdt erlangs 1 0 totaal 2 3 Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links nadert langs rechts 3 0 nadert slalommd tuss de wachtde auto s niet geobserveerd 0 4 Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die geeft ge voorrang aan e wag die geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 0 % 1 % 3 % 0 % 0 % 0 % 0 % 20

21 Zeer weinig rechtsafslaande fietsers, dit op beide observatiemomt. Ge problem opgemerkt met de voorrang. 21

22 Observatieresultat voor de beweging: Handelsstraat (kant Orban) naar Wetstraat VOOR- NA-situatie 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Handelsstraat (kant Orban) x Wetstraat Beweging: Rechtsaf vanuit de Handelsstraat (kant Orban) in de Wetstraat (richting Schuman) VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtsaf door gro 1 % 2 % bij rood 7 5 totaal 8 7 Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 1 % 3 % rijdt erdoor 6 1 rijdt erlangs 0 1 totaal 7 5 Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links nadert langs rechts 7 0 nadert slalommd tuss de wachtde auto s niet van toepassing 1 7 Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die geeft ge voorrang aan e wag die geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 0 % 5 % 1 % % 0 % 1 % 0 % 22

23 Erg lage aantall geobserveerde fietsers, zodat de invloed van het B22-bordje niet kan afgeleid word uit e vergelijking tuss de voor- de na-situatie. De waarneming wijz niet op voorrangsproblem. 23

24 Observatieresultat voor de beweging: Kruidtuinlaan busstrook voor Pacheco VOOR- NA-situatie 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Kruidtuinlaan busstrook voor Pacheco Beweging: Rechtdoor op de busstrook op de Kruidtuinlaan, voor het kruispunt met de Pachecolaan (richting Rogierplein doorgaande arm van e T-kruispunt) VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtdoor door gro 142 % 27 % bij rood totaal Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 13 % 3 % rijdt erdoor 36 9 rijdt erlangs totaal Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links nadert langs rechts 0 1 nadert slalommd tuss de 0 1 wachtde auto s niet van toepassing Rijdt rechtdoor door rood, Rijdt rechtdoor door rood, Rijdt rechtdoor door rood, Rijdt rechtdoor door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die geeft ge voorrang aan e wag die geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 2 % % 9 % % 0 % 1 % 0 % 24

25 Dit is e belangrijke rijrichting, bijgevolg met driekleurige verkeerslicht die deze richting lange grotijd geeft. Blijkbaar wordt er vaker voor het rode licht gestopt: zowat ¾ van de fietsers rijdt door het rode licht zowat ¼ stopt ervoor. Het al of niet aanwezig zijn van het B23-bordje lijkt ge rol te spel in de wijze waarop het rode licht al dan niet gerespecteerd wordt door de fietsers. Er werd vrijwel ge problem met de voorrang opgemerkt. Het driekleurige verkeerslicht zou links van de busstrook, dus ook van de medegebruikde fietsers, kunn geschikt word. Hierdoor zou het B23-borje overbodig word. Het B23-bord is wellicht goedkoper als maatregel, dan de VRI-paal te verplaats e bijbehorde verkeerseiland aan te legg. E alternatief dat ge ingreep vereist in het dwarsprofiel kan bestaan uit het plaats van e portiek met driekleurige verkeerslicht bov elke rijstrook, maar niet bov de busstrook. 25

26 Observatieresultat voor de beweging: Kruidtuinlaan busstrook na Pacheco VOOR- NA-situatie 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Kruidtuinlaan busstrook na Pacheco Beweging: Rechtdoor VM+NM observaties Gegevs uit : Tabel VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtdoor door gro 134 % % bij rood 10 totaal 144 Rijdt rechtdoor bij rood, Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, stopt 1 % % rijdt erdoor 7 rijdt erlangs 2 totaal 10 nadert langs links 0 nadert langs rechts 2 nadert slalommd tuss de 2 wachtde auto s niet van toepassing 140 Rijdt rechtdoor door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die van links komt geeft ge voorrang aan e wag die van links komt geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die van links komt Rijdt rechtdoor door rood, ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek Rijdt rechtdoor door rood, verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger Rijdt rechtdoor door rood, verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % % % % % % 0 0 % % 26

27 Lange grotijd lever weinig fietsers op die geconfronteerd word met e rood licht. In de voorsituatie rijd de meeste van deze fietsers door het rood. Er werd ge problem waargom met het niet verl van voorrang door de fietsers. NB. De observatiegegevs van de na-situatie werd nog niet aangeleverd op het BIVV. 27

28 Observatieresultat voor de beweging: Kruidtuinlaan naar Pachecolaan ter hoogte van de Passage 44 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Kruidtuinlaan x Pachecolaan Beweging: Rechtsaf vanuit de Kruidtuinlaan in de Pachecolaan (bij Passage44) VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtsaf door gro 2 % 0 % bij rood 1 0 totaal 3 0 Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 0 % 0 % rijdt erdoor 1 0 rijdt erlangs totaal 1 0 Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links nadert langs rechts 1 0 nadert slalommd tuss de wachtde auto s niet van toepassing 2 0 Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die geeft ge voorrang aan e wag die geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 0 % 1 % 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 28

29 Flux cyclistes étudié Légde: : Position de l observateur Deze fietsbeweging wordt nauwelijks gemaakt. In de voorsituatie werd 3 rechts afslaande fietsers geobserveerd tegover 80 rechtdoor rijdde fietsers; in de na-situatie sloeg ge kele geobserveerde fietser af naar rechts, terwijl er toch nog 26 fietsers passeerd. Er werd ge problem geobserveerd. 29

30 Observatieresultat voor de beweging: Vooruitgangstraat ter hoogte van het Sheratonhotel VOOR- NA-situatie 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Vooruitgangstraat Rogierplein, ter hoogte van het Sheratonhotel Beweging: Rechtdoor VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtsaf door gro 16 % 16 % bij rood totaal Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 5 % 6 % rijdt erdoor rijdt erlangs 4 4 totaal Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links nadert langs rechts nadert slalommd tuss de 5 10 wachtde auto s niet van toepassing Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die van links komt geeft ge voorrang aan e wag die van links komt geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die van links komt ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 0 % 59 % 47 % 0 % 0 % 0 % 0 % 30

31 Deze VRI heeft vooral als functie om het busverkeer toe te lat om vanop de in het midd geleg bijzonder overrijdbare bedding naar de rechterkant van de rijbaan te rijd. Zodode kan de bus bij het kruispunt met de Kruidtuinlaan, gemakkelijk rechts afslaan naar de Boudewijnlaan toe. Zowat 4/5 van de fietsers rijdt door het rode licht. Ook al is er hiervoor doorgaans weinig plaats op de rijbaan rechts van de wachtde buss. Er wordt weinig gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de VRI langs rechts voorbij te rijd; e mogelijkheid waarvoor hier nochtans veel ruimte beschikbaar is met het erf dat zich voor het Sheratonhotel bevindt. De aanwezigheid van e ketting beperkt deze mogelijkheid; de fietsers moet hierdoor al uitwijk voor ze de verkeerslicht nader. Problem met de voorrang zelfs conflict, waarvoor initieel op deze plaats gevreesd werd, werd niet geobserveerd. 31

32 Observatieresultat voor de beweging: Zuidlaan naar Stalingradlaan VOOR- NA-situatie 1 e observatieronde 30 mei e observatieronde oktober 2012 Resultat van de gegevsverwerking Kruispunt: Zuidlaan x Stalingradlaan Beweging: Rechtsaf vanop de Zuidlaan in de Stalingradlaan VOOR-situatie NA-situatie Rijdt rechtsaf door gro 77 % 50 % bij rood totaal Rijdt rechtsaf bij rood, stopt 19 % 4 % rijdt erdoor rijdt erlangs 1 totaal Nadert de VRI terwijl er e autofile voor staat, nadert langs links nadert langs rechts nadert slalommd tuss de 5 4 wachtde auto s niet van toepassing Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, Rijdt rechtsaf door rood, geeft expliciet voorrang aan e auto die van links komt geeft ge voorrang aan e wag die van links komt geeft expliciet voorrang aan e fietser die geeft ge voorrang aan e fietser die van links komt ontmoet ge voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet ge voorrang aan voetgangers die tijds de grofase overstek verlet expliciet voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e nietbeschermd overstekde voetganger verlet ge voorrang aan e overstekde voetganger, snijdt hem de pas af, veroorzaakt e vorm van conflict 0 % 0 % % 34 % % 0 % 2 % 0 % 32

33 Zeer druk kruispunt, met lange grotijd. Als in de voorsituatie zowat 4 fietsers op 10 stopp voor het rode licht, 4 op 10 erdoor rijd 2 op 10 erlangs over het brede trottoir verder gaan, dan blijk in de na-situatie de fietsers bijna allemaal gezwind rechtsaf door het rode licht te rijd. De observaties wijz hier op e duidelijk verschil teweeggebracht door het B22-bordje, dit verschil heeft waarschijnlijk veel te mak met het duidelijke informatiebord dat aan de B22 toegevoegd werd. Conflict met de voorrang blijv hier eves marginaal. De van links komde auto s hebb twee rijstrok ter beschikking, terwijl zij op één rijstrook terecht kom in de Stalingradlaan. Deze rijbaanversmalling kan voor ig gedrang zorg waar de rechtsafslaande fietsers beter uitblijft; maar het blijft de bedoeling dat de fietser alle door het rood naar rechts rijdt tijds e hiaat in de van links komde autostroom. 33

34 Enkele opmerking m.b.t. de rechtdoor -beweging vanop de Elsesteweg naar de Guldvlieslaan de Naamse Poort toe Tijds de geobserveerde roodfase (ctruminwaartse rijrichting) hebb de voetgangers ook rood voor zowat ¾ van deze tijd; het autoverkeer dat ctrumuitwaarts rijdt heeft dan namelijk gro. Dit betekt dat fietsers die rechtdoor door het rood rijd gedurde ¾ van de roodtijd ge overstekde voetgangers ontmoet. Er kom vrij veel fietsers uit de de Stassartstraat. Vermits er ge fietsopstelstrook meer is, kunn zij moeilijker invoeg in de file die voor het rode licht wacht. Om niet geblokkeerd te gerak op de rijstrook van het tegrichtingsverkeer, zijn zij geigd om door het rode licht te rijd. E aantal fietsers die uit de de Stassartstraat kom, gebruik het linkervoetpad van de Elsesteweg, ofwel om over te stek over het zebrapad, ofwel om links af te slaan op de Guld Vlieslaan. Fietsers die door het rood rijd, stell zich dan op in de verderop geleg fietsopstelstrook. De rijstrok op de Elsesteweg zijn vrij smal, zodat de fietsers naar het verkeerslicht toe rijd, ofwel over de busstrook als die vrij is, ofwel over de rijstrook van de tegrichting. 67 % van de fietsers die tijds de roodfase aankom, rijd door het rood. Deze beweging gebeurt meestal traag of na eerst ev gestopt te hebb. Ge kele bromfiets motorfiets reed door het rode licht tijds de observatieperiode. Ge voetganger met witte stok of geleidehond gezi tijds de observaties. Ge conflict waargom tuss e fietser e andere weggebruiker. 34

35 35

36 Algeme beschouwing afgeleid uit de 11 geobserveerde beweging Op de kalmere kruispunt uit de reeks proefopstelling rijdt zowat iedere door het rode licht. Op drukkere geobserveerde kruispunt lijk meer fietsers te stopp voor het rode licht dan op de kalmere plekk. Door het rode licht rijd, blijkt echter op alle geobserveerde punt e vorm van informeel fietsersgedrag te zijn. Er kon vastgesteld word dat de fietsers daarbij voorzichtig tewerk gaan: ze kijk goed uit, ze mak gebruik van hiat in de voertuig- voetgangersstrom, ze gev voorrang aan dieg die formeel recht hebb op doorgang. De keuze van de kruispunt van de geobserveerde beweging speelt natuurlijk mee: meestal wordt de beweging vergemakkelijkt omdat er voor na het driekleurige verkeerslicht e fietspad aanwezig is (behalve bij het verlat van de Schumanrotonde in de na-situatie tegover het Sheratonhotel). Rechts langs het rode licht om passer, meestal over het trottoir, al of niet met de fiets aan de hand, werd weinig waargom (tzij in de na-situatie bij de Schumanrotonde). Tijds de observaties ontstond ook de indruk dat de eerste fietsers die bij het rode licht toekom, de daaropvolgde fietsers beïnvloed: rijd de eerst door het rode licht dan do de daaropvolgd dit ook, omgekeerd, stopp de eerst aangekom fietsers dan stopp ook de daaropvolgde fietsers. Met uitzondering van de rechtsafbeweging Zuidlaan-Stalingradlaan, blijft het aandeel fietsers dat stopt voor rood dat erdoor rijdt ongeveer gelijk in de voor- in de nasituatie. Enkel op het kruispunt Zuidlaan-Stalingradlaan rijd er nu meer fietsers rechtsaf door rood dan vroeger. Waarschijnlijk hangt dit sam met het duidelijke informatiebord. De sturde invloed van het B22- of B23-bordje lijkt beperkt, maar de invloed is waarschijnlijk ook plaats- /of verkeersafhankelijk. Goede informatie bij het bordje gedurde e beginperiode, kan de effectiviteit van het bordje verbeter. Het uitdrukkelijk niet verl van voorrang zelfs het daardoor veroorzak van conflict is erg zeldzaam. Er kan ge daling of stijging word waargom. M mag op basis van de observaties aannem dat de B22/B23-bord in de proefopstelling nergs veiligheidsproblem gecreëerd hebb. Hoe de VRI door de fietsers gaderd wordt terwijl er e autofile voor staat, is niet zo n bruikbare observatie geblek. Fietsers net zoals voetgangers trouws nem vaak nogal e informele plaats in op de rijbaan. Hier betekt dit dat zij de verkeerslicht nader op de wijze die h op het gegev momt het best uitkomt (uit welke richting kom ze, in welke richting will ze verder rijd, welke bruikbare hiat zijn er in de verkeersstroom, ). 36

37 Voor de busstrook van de Kruidtuinlaan kan het nut van de verkeerslicht in vraag word gesteld: buss taxi s moet daar meestal voor niets wacht. De doorstroming van de buss wordt erdoor badeeld. En fietsers zitt dan vast achter de bus. Uit de zijstrat van de Wetstraat kom erg weinig rechts afslaande fietsers. In feite zijn de aantall hier te klein om tot conclusies te kom. 37

38 Conclusies : antwoord op de onderzoeksvrag: Is de nieuwe maatregel nefast voor de verkeersveiligheid? De testopstelling van de B22- B23-bord wijst voor ge kele beweging op verkeersveiligheidsproblem, niet in de voor- niet in de na-situatie. Er werd weinig incidt waargom ge ongevall. Het plaats van B22/B23-bordjes is ge verkeersveiligheidsmaatregel. Het doel van de B22/B23-bordjes ligt vooral in : - het legaal mak van e bepaalde vorm van frequte roodlichtnegatie bij fietsers, zonder dat er daardoor veiligheidsproblem gecreëerd word; - het uitdrukkelijk aanduid van die plaats waar de wegbeheerder bepaalde vorm van roodlichtnegatie aanvaardt; - de fietser tijd comfort lat winn bij verkeerslicht die niet direct bedoeld zijn om zijn beweging te regel. Hoe gedrag de fietsers zich ter hoogte van de driekleurige verkeerslicht? De B22/B23 lijkt het al of niet respecter van het rode licht bij fietsers weinig te beïnvloed, behalve bij de rechtsafbeweging Zuidlaan -> Stalingradlaan. De plaatselijke verkeerssituatie is van groot belang (tijdsduur van de roodlichtfase, fietspad, snelheid, zichtbaarheid). Extra informatie grotere aantall verklar waarschijnlijk het opmerkelijke verschil tuss de voor- na-situatie voor de Zuidlaan -> Stalingradlaan. Zorgt de maatregel voor meer conflict tuss de fietsers de andere weggebruikers? E duidelijk verschil in conflict tuss de voor- na-situatie kan voor ge kele beweging ingeschat word. De geobserveerde roodlichtnegatie bij fietsers gebeurt met de nodige voorzichtigheid: traag of zelfs na eerst ev gestopt te hebb. Verzwakt de maatregel de voorrangssituatie van de voetganger? Er zijn te weinig conflict of situaties van uitdrukkelijk niet verl van voorrang geobserveerd om e uitspraak te do over e evtuele verandering. Zijn er door de maatregel minder fietsers die over het trottoir rijd om de verkeerslicht te vermijd? Er wordt opvalld weinig over het trottoir gered om de verkeerslicht te vermijd. Er kan dus ook ge uitspraak gedaan word over e evtuele evolutie. De werfsituatie bij het Schumanplein stimuleert blijkbaar meer fietsers om het trottoir te gebruik. Word andere bestuurders aangezet om eves het rode licht te neger? Niets wijst hierop. 38

39 Hoe verder met de B22/B23-maatregel? Bij het tot stand kom van de maatregel om fietsers pleks- bewegingsgewijs toelating te gev om rechtsaf of rechtdoor verder te rijd door het rode licht - dat voor de gegev fietsbeweging van weinig belang is - werd door de wetgever niet gekoz om e algeme gedragsregel in de Wegcode in te voeg, maar voor verkeersbord waarmee de wegbeheerder plaatselijk e bijzondere maatregel treft. Deze aanpak heeft het voordeel dat de wegbeheerder het al of niet toelating gev om rechtdoor of rechtsaf door het rode licht te rijd, zelf in de hand houdt. Om de B22- B23-bord veelvuldig met goed gevolg op specifieke plaats te kunn toepass, is er behoefte aan criteria evtueel aan e concrete werkwijze. De criteria waaraan gedacht wordt in de eerder weergegev randvoorwaardtabel, hebb te mak met: het gewste gebruik van de bordjes de kruispuntconfiguratie het snelheidsregime (fietsers gescheid of gemgd met het gemotoriseerde verkeer) dwarsprofiel zichtbaarheid verkeersintsiteit samstelling afweging tegover alternatieve maatregel ge effect op de verkeersonveiligheid. Er is verder onderzoek nodig naar relevante criteria werkwijz. E doordachte plaatsing van de bordjes gaat gepaard met e ev doordachte nietplaatsing. Daar waar ge B22/B23-bord aangebracht zijn, krijg de fietsers de duidelijke boodschap dat zij daar zeker niet rechtdoor of rechtsaf door het rode licht mog rijd. Is de boodschap die uitgaat van de B22/B23 wel duidelijk voor de weggebruikers? En ook de toelating om door het rode licht te rijd moet correct begrep word, zij is namelijk sterk voorwaardelijk! Zij geldt alle als de rijbaan of het fietspad vrij zijn; er kan ge sprake zijn van e recht op doorgang af te dwing. Daarom moet verkeerseducatie informatie sam met handhaving de invoering van deze nieuwe maatregel begeleid! Het toepass van B22- of B23-bord is e goedkopere maatregel dan de weg in te richt de maatregel kan op korte termijn doorgevoerd word. In het kader van e meer omvattde straatherinrichting (met voldode breed dwarsprofiel, voldode budget e.d.) kunn alternatiev overwog word die meer eduidig zijn specifieker op de fietser gericht, zoals : aangepaste verkeerslicht regeling (ook als daartoe de huidige reglemtering moet bijgestuurd word); fietspad die met e bypass de verkeerslicht links lat ligg; 39

40 Samvatting De maatregel om fietsers pleks- bewegingsgewijs d.m.v. e verkeersbordje toelating te gev om rechtsaf of rechtdoor verder te rijd door het rode licht, werd opgevat als e specifieke maatregel die de wegbeheerder op basis van zijn inzicht zijn beleid al of niet toepast. Het door het BIVV uitgevoerde voor- na-onderzoek wijst voor ge van de geobserveerde fietsbeweging op verkeersveiligheidsproblem, dit noch in de voor- noch in de nasituatie. Het plaats van B22/B23-bordjes is ge verkeersveiligheidsmaatregel, maar de maatregel mag het ongevallgebeur niet negatief beïnvloed. Het doel van de B22/B23-bordjes ligt vooral in : - het legaal mak van roodlichtnegatie bij fietsers, voor beweging waarvoor het rode licht weinig effect heeft er bijgevolg ge bijkomd risico gecreëerd wordt; - het uitdrukkelijk aanduid van die plaats waar de wegbeheerder bepaalde vorm van roodlichtnegatie aanvaardt; - de fietser tijd comfort lat winn bij verkeerslicht die niet direct bedoeld zijn om zijn beweging te regel. De plaatselijke verkeerssituatie is van groot belang voor de manier waarop fietsers het rode licht al of niet respecter. Informatie ssibilisering m.b.t. de B22/B23-bord is noodzakelijk opdat iedere de betekis zou kn. De geobserveerde roodlichtnegatie bij fietsers gebeurt met de nodige voorzichtigheid: traag of zelfs na ev gestopt te hebb. Handhaving blijft nodig om e correct gedrag te bewerkstellig. Het uitdrukkelijk niet verl van voorrang zelfs het daardoor veroorzak van conflict is erg zeldzaam. Er kan ge daling of stijging van deze problem waargom word. Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid vzw Haachtsesteweg Brussel - T +32 (0) F +32 (0) info@bivv.be BE