MET DE BESTE COLUMNS GRATIS E-BOOK EEN WEGWIJZER BERT OVERBEEK VOOR LEIDINGGEVENDEN OP WEG NAAR DE TOP VOER VOOR JONGE BAZEN. Lettertype: Futura
|
|
- Jeroen Goossens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lettertype: Futura GRATIS E-BOOK MET DE BESTE COLUMNS EEN WEGWIJZER BERT OVERBEEK VOOR LEIDINGGEVENDEN OP WEG NAAR DE TOP VOER VOOR JONGE BAZEN
2
3 Lettertype: Futura een wegwijzer Bert Overbeek voor leidinggevenden op weg naar de top Voer BAZEN
4 Voer voor jonge bazen Eerste druk november 2011 Uitgeverij Haystack Postbus AH Zaltbommel Auteur: Bert Overbeek Corrector: Carolien van der Ven Visual cover: Kim Ravers Vormgeving en opmaak: Foxy Design ISBN: NUR: Uitgeverij Haystack / Bert Overbeek Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, geluidsband, elektronisch of op welke wijze ook en evenmin in een retrieval system worden opgeslagen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel dit boek met veel zorg is samengesteld, aanvaardt schrijver noch uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in dit boek.
5 Inhoud VOORWOORD 7 INLEIDING 8 DEEL 1 PRAKTISCH ADVIES VOOR JONGE BAZEN 13 1 Reken op weerstand 14 2 Weet waar je over praat 19 3 Communiceer duidelijk, tijdig en begrijpelijk 24 4 Gebruik de taal van je medewerkers 28 5 Geen zoete broodjes bakken 33 6 Meet het effect 37 7 Streng en rechtvaardig 41 8 Dichtbij afstand houden 47 9 Creatief met cultuur 51 DEEL 2 NORMEN OP DE WERKVLOER Brood op de plank Carrière maken is verdacht Medewerkers willen respect Wees vriendelijk Je laat je collega s nooit vallen Praten om het praten Geven en nemen (ritselen) Toon interesse in je medewerkers en luister naar hen Informeer en controleer, deel Informeer en controleer, deel 2 89
6 DEEL 3 95 INTERVIEWS MET ERVAREN BAZEN Jolanda Poots-Bijl, CFO VolkerWessels 96 Ronald van Zetten, directeur HEMA 103 Angelique de Vries, managing director SAP 107 Boris van der Ham, Tweede Kamerlid D Ingrid Thijssen, directievoorzitter NS Reizigers 117 Pamela Boumeester, voormalig directeur NS Reizigers en NS Poort 123 Maartje Bouvy, CFO Royal Haskoning 129 Kathleen Ferrier, Tweede Kamerlid CDA 136 Timo Huges, algemeen directeur FloraHolland 141 Joop Mulder, oprichter Oerol 147 Frans Weisglas, voormalig Tweede Kamerlid VVD 151 Rob Snel, CEO Grolsch 156 Mirella Visser, auteur van De zijderoute naar de top 160 Bert Overbeek 165 DANKWOORD 171 LITERATUURLIJST 172
7 Voorwoord Dit is een boek voor jonge leidinggevenden, jonge ondernemers en jonge managers. Ik heb het geschreven ter gelegenheid van de duizendste column op mijn veelgelezen weblog JongeBazen.nl. Eerder schreef ik de boeken Goeroegetwitter en Heerlijk, de werkvloer op!. Ik vond het hoog tijd voor een nieuw verhaal, mede gebaseerd op mijn eerste boek, maar veel uitgebreider en met nieuwe inzichten. Dit boek is het resultaat: Voer voor jonge bazen. Op weg naar de top struikel je als kersverse manager geregeld over dwarsliggende medewerkers, praktische problemen en morele dilemma s. In dit boek beschrijf ik wat je kunt verwachten en hoe je je daarop kunt voorbereiden. Bovendien staan er veertien interviews in met bekende en onbekende CEO s, CFO s en ondernemers, onder wie veel vrouwen ik laat nu eenmaal graag zien dat er veel goede en succesvolle vrouwen in de top van het bedrijfsleven aan het werk zijn. En voor de liefhebbers bevat dit boek ook een interview van Jolanda Poots- Bijl (CFO van VolkerWessels) met ondergetekende. Wie er dan nog niet genoeg van heeft, kan via voer gratis een e-book met een selectie van mijn meest gelezen columns downloaden. Ten slotte: alle lezers van mijn blog JongeBazen.nl, bedankt voor jullie belangstelling. Zet m op! Bert Overbeek Alphen aan den Rijn 7
8 INLEIDING Tijdens je opleiding word je weinig bijgebracht over je eerste jaren als leidinggevende: je zoekt het zelf maar uit. Je hebt waarschijnlijk dikke boeken over de theorie van leidinggeven en organiseren gelezen, maar weinig over de praktijk. Je hebt van docenten veel gehoord over het leiderschap van de grote geesten, maar hun ervaringen hadden vermoedelijk weinig raakvlak met je eigen praktijk, nu je plotseling de baas bent. Dit boek gaat wel over de praktijk, over je leven als nieuwbakken leidinggevende. Ik wil je laten zien wat je kunt verwachten, en hoe je ermee om kunt gaan. Waar je als leidinggevende in elk geval op kunt rekenen, zijn medewerkers. Daarom begin ik met de ervaring van een medewerker, een boze medewerker: Ik ben blij dat je eens wat vraagt. Ze vragen je namelijk nooit wat hier. En als ze het doen, luisteren ze niet naar je antwoord. Ze doen er ook niets mee. De besluiten staan vaak vast. Zij worden natuurlijk ook maar gestuurd. Ze krijgen een target van hun baas, en die moeten ze dan halen. Dan heeft die baas het verder nergens meer over. Eigenlijk behalen wij de target. Wij doen het werk; zij schrijven en praten erover. Onder elkaar maken we daarover grappen, maar het is eigenlijk verdrietig. We hebben namelijk niet zoveel aan hen. De meesten van ons werken hier zo n vijftien tot twintig jaar. We kennen elkaar door en door. Die chefjes wisselen elkaar af. Vroeger hadden we Thijs. Die kende het werk en interesseerde zich voor zijn mensen. We zagen hem elke dag. Tien jaar geleden ging hij met pensioen. We hebben het nog vaak over hem. Nu komt er zo n jonge acadeem. We doen weddenschappen met elkaar 8
9 hoe lang hij het zal volhouden. Eén jaar, twee jaar? En dan weer verder. Dat past in zijn carrièrepad. Je kunt er geweldig de slappe lach van krijgen als zo iemand dan weer net gaat doen alsof het wiel opnieuw moet worden uitgevonden. Uit beleefdheid luisteren we wel, maar na zo n toespraak gaan we maar weer gewoon aan het werk. Ze hebben het al twintig jaar over veranderingen, maar er verandert in feite niets. Ja, iets meer automatisering, maar we doen nog steeds hetzelfde werk. Wat eigenlijk nog het meest verandert, is zijzelf. Je ziet steeds een ander gezicht. Je wordt natuurlijk ook wel eens moe van al die frisse gedrevenheid. Maar daar hebben we het met elkaar over bij de borrel, niet openlijk in het bedrijf, want ze gebruiken het toch tegen je. Dan heet je negatief. Tegenwoordig heet je al snel negatief. Als je een kritische kanttekening plaatst, dan gaat de wenkbrauw al achterdochtig omhoog. Het enige dat ze daarmee bereiken, is dat we onze mond houden. Soms proberen ze vriendjes te maken met bepaalde mensen op de werkvloer. Meestal hebben ze dan iets van je nodig. Echt slecht vind ik het, dat mensen die de kantjes ervan aflopen niet worden aangepakt. Goed gedrag wordt niet beloond, slecht gedrag wordt niet bestraft. Vaak worden dingen gedicteerd van bovenaf. We moeten het maar gewoon doen en niet zeuren. Maar omdat ze zo weinig weten van de werkvloer, komen ze soms gewoon met domme voorstellen. Die kloppen dan bedrijfseconomisch wel, maar zijn totaal niet uitvoerbaar in de praktijk. Een van ons schreef daar onlangs een brief over naar de directie. Die kwam terug via de chef. Er zat een terechtwijzing bij van die chef. Op de inhoud van de brief werd verder niet ingegaan. Overigens was die schriftelijk vastgelegde terechtwijzing juridisch een lachertje. Een van ons is getrouwd met een advocate. Die heeft de brief bekeken. Nou, daar red je het niet mee bij de rechter, hoor. Haha, dat kunnen ze echt niet, een brief schrijven die juridisch waterdicht is. Ik klink een beetje cynisch, ik weet het, maar ik ben niet echt nega- 9
10 tief. Ik doe mijn werk graag en geef mijn leidinggevenden altijd een eerlijke kans. Als je geen respect voor elkaar hebt, dan blijf je nergens. Dat respect zie ik aan de andere kant overigens te weinig. We zijn een schroef in hun machine. Klaar. Sociaal gevoel is ook ver te zoeken. Laatst had een vrouwelijke collega voor de tweede keer borstkanker. Haar borst werd geamputeerd. Belde de leidinggevende na drie dagen om te vragen wanneer ze terugkwam. Zonder een vraag te stellen over de operatie. Hij bood zijn excuses aan. Ik wist niet wat je had, zei hij. Dat is pas erg. Het zal je niet verbazen dat dit verhaal me inspireerde tot het schrijven van dit boek. Als ik met dit boek één streven heb, is het om te voorkomen dat er ooit zo over jou wordt gesproken. Hotels en kastelen Beleidsmakers beslissen vaak dat dingen in het productieproces anders moeten. Dat bedenken ze in bijeenkomsten in hotels of kastelen, bij overvloedige maaltijden en een borreltje. Vaak in termen die niet helemaal begrijpelijk zijn voor de mensen op de werkvloer, in het operationele proces. Het is managers natuurlijk gegund om bijeenkomsten te houden, maar ze moeten het bedrijf wel iets opleveren. Wanneer je als manager de taal van de vloer niet meer spreekt, heb je een probleem, want je medewerkers moeten het werk wél uitvoeren. Hoe krijg je als baas de mensen zo ver dat ze datgene doen waarvan jij hebt bedacht dat het goed is voor de organisatie? Helpt het om abstracte begrippen zoals transparantie en proactiviteit te gebruiken, of zijn woorden als open en eerlijk en vooruitkijken meer op hun plaats? Het succes van een bedrijf wordt bepaald door de medewerkers 10
11 op de werkvloer. En natuurlijk ook door hun directe leidinggevenden; laten we hen teamleiders noemen. Die groepen hebben het bij veranderingen verreweg het moeilijkst, want zij moeten gaan doen wat hun managers bedenken. De vraag dient zich dan aan: wat zijn de randvoorwaarden op de werkvloer? En hoe ondersteunen de teamleiders hun medewerkers? Ik vind en ik zal de enige niet zijn dat die randvoorwaarden en ondersteuning nogal eens te wensen overlaten. Terwijl de hogere managementlagen zich mogen bezighouden met argumentatieleer of de Tao van Poeh, zijn de medewerkers en de eerstelijns leidinggevenden met de waan van alledag bezig. En wat wil de ironie? Juist op die groepen is de meeste kritiek. Je krijgt wel eens de indruk dat de mensen in de uitvoering de stuurlui zijn en de managers de mensen aan wal. Het gebeurt maar al te vaak dat managers van een cursus terugkomen en het geleerde direct toepassen op hun medewerkers. Dan verbazen ze zich erover dat ze het niet snappen. Maar waren ze ook op de cursus? Nee, ze waren gewoon aan het werk toen hun bazen zich, starend over het Toscaanse landschap of de een of andere zee, aan het ontwikkelen waren. Het is hoog tijd dat Europese managers stoppen met navelstaren en de werkvloer actief gaan ondersteunen. Te veel managers willen van hun bedrijf een hogeschool maken. Ze produceren lijvige academische analyses, die steevast in de la verdwijnen. Het praktisch denken is zoek. Het contact met de medewerkers ook. Managen is een dienende functie waarmee ik overigens niet wil zeggen dat er niet stevig aangestuurd mag worden. Ik baseer veel ervaringen in dit boek op mijn praktijk als consultant. In die praktijk heb ik talloze mensen ontmoet die fouten maakten. De lessen die ik hun gaf, wil ik graag delen, maar zon- 11
12 der de betreffende bedrijven te beschadigen. Overal is wel eens wat, en waar gewerkt wordt, worden verkeerde beslissingen genomen. Voor elk bedrijf dat ik beschrijf, heb ik respect, al is het alleen maar vanwege de complexiteit waarin ze hun resultaten tot stand moeten brengen, en ik gebruik de voorbeelden dan ook met de nodige dankbaarheid. Ik sluit een aantal hoofdstukken af met reacties van Kick en Vic. Dit zijn pseudoniemen van twee bestaande, wat minder genuanceerde personen. De een is manager, de ander is kritisch medewerker. Ze vertegenwoordigen twee moeilijk te verzoenen uitersten die je in je organisatie kunt tegenkomen. Ik voer hen ten tonele, omdat ze mijn visie op operationeel leidinggeven versterken. Kick en Vic hebben volgens mij allebei een beetje gelijk, maar de kunst van het leidinggeven ligt ergens tussen hun opvattingen in. Wat ik zelf van Kick en Vic heb geleerd? Goede operationeel leidinggevenden staan tussen de mensen, maar hebben voldoende power om hun leider te zijn. Ze kunnen coachen, richting geven, overtuigen en mensen mee laten denken. 12
13 DEEL 1 PRAKTISCH ADVIES VOOR JONGE BAZEN 13
14 1 REKEN OP WEERSTAND De medewerker realiseert beleid, de beleidsmaker helpt hem en buigt weerstand om. Medewerkers aansturen wat is dat? Laat ik het simpel en praktisch houden: als je iets met je bedrijf wilt, wil je iets met je medewerkers. Beleid en veranderingen hebben geen waarde als de mensen op de werkvloer ze niet in praktijk brengen. Als een organisatie zijn omzet ziet dalen, is er een duidelijke urgentie om het beleid aan te passen en binnen de organisatie iets te veranderen. Sommige mensen geloven niet dat dat in grote organisaties kan; zij bepleiten kleine eenheden, en soms zelfsturende eenheden. Maar de geschiedenis leert dat het wél kan. Jack Welch met zijn General Motors, Steve Jobs bij Apple, Richard Branson bij Virgin, Ricardo Semler bij Semco, Ingmar Kamprad bij IKEA, Ray Kroc bij MacDonalds: deze grote organisaties zijn er allemaal in geslaagd om mensen mee te krijgen. Dit lukte omdat ze een duidelijke visie hadden. De een stuurde strak en gedisciplineerd aan, de ander liet zijn mensen veel vrijheid, maar allemaal hadden ze heldere visies. Beleid en veranderingen in organisaties moeten tot leven worden gebracht. Ze worden bedacht door raden van commissarissen of bestuur en door directies. Natuurlijk niet omdat die het zo leuk vinden, omdat ze de medewerkers willen sarren of omdat ze het uit hun dikke duim zuigen. Wel omdat ze daarmee het bedrijf gezond willen maken of houden. Beleid is dan ook zinloos als het de medewerkers niet bereikt, of 14
15 bijvoorbeeld als de medewerkers zich verzetten. Ze moeten het samen met hun leidinggevende gaan doen, zo eenvoudig is het. Maar zo simpel gaat het in de werkelijkheid vaak niet. Medewerkers in de operatie hebben, zoals gezegd, nogal eens weerstand tegen het voorgestelde beleid. Die weerstand kan met allerlei argumenten worden onderbouwd, maar niet altijd met het echte argument. Ook medewerkers hebben hun strategieën. Please fill out this form De KLM nog niet in buitenlandse handen had enige jaren geleden een probleem: de technisch medewerkers vulden de quality manuals niet goed in. Die quality manuals vormden een Engelstalig logboek, dat na een reparatie moest worden ingevuld. Het invullen was noodzakelijk, want als er een ongeluk gebeurde, keken onderzoekers erin en als het niet was ingevuld, kon de KLM op een fikse boete rekenen. Dat overkwam Air France en het bedrijf moest zijn hangars voor maanden sluiten. Een miljoenenstrop. De directie besloot dat de manuals consequent moesten worden ingevuld. Daar was echter weerstand tegen. De werkdruk was te hoog, zeiden de medewerkers: We hebben er te weinig tijd voor. Het management liet zich verleiden tot een discussie over meer personeel. Dat waren verhitte gesprekken. In werkelijkheid waren de technisch medewerkers gewoon niet zo goed in Engels. Daarbij komt nog dat veel medewerkers de niet praten maar poetsen -mentaliteit hadden en niet zo bedreven waren in het bijhouden van de administratie. De drempel was dus extra hoog: het vastleggen behoorde niet tot de basiskwaliteiten van de medewerkers, en het Engels verhoogde de weerstand. Toen de KLM doorhad dat dit de discussie bepaalde en niet de 15
16 werkdruk, kon er samen met de mensen een oplossing voor worden gezocht. Dit voorbeeld schetst een van de problemen van leiderschap: weerstand. Weerstand wordt meestal gemaskeerd geuit, dat wil zeggen: men heeft ergens last van, maar beweert last te hebben van iets anders. Dat is een strategie. Er zijn hele bibliotheken over volgeschreven, het heeft goeroes op de been gebracht en er zijn adviseurs voor ingehuurd, met wisselend succes. De Mintzbergs, Drückers, Quinns, Kotters, Kotlers, Coveys en Offmans hebben er boeken over geschreven. Maar hoe we het ook wenden of keren, uiteindelijk komt het altijd op hetzelfde neer: de medewerker moet uiteindelijk gaan doen wat goed is voor de organisatie. Conclusie Als leidinggevende vraag je bij weerstand grondig door om te achterhalen wat de echte oorzaak is. Je toont ook begrip, want dan voelen mensen zich gehoord. Begrip is echter geen eindstation, want meestal moet toch gebeuren waar de mensen weerstand tegen hebben. Die weerstand moet dan worden omgebogen, maar dat kan alleen als: de precieze weerstand duidelijk is; medewerkers zich gehoord weten. Het kan zijn dat het bespreken van de echte weerstand tot nieuwe inzichten bij het management leidt, waardoor dat een genuanceerder beeld krijgt en daardoor besluit tot een effectievere aanpak. Als het doorvragen niet werkt of de medewerker geeft zijn ware overwegingen niet prijs, dan is er vermoedelijk sprake van een 16
17 medewerkersstrategie. Omdat een organisatie toch verder moet, zet je op zo n moment een meer directieve stijl in, waarbij duidelijkheid, openheid en een zo eerlijk mogelijke aanpak centraal staan. Kick en Vic reageren op de conclusie Reactie van Kick, machomanager: Dat doorvragen bevalt me niet. En die strategieën van de werkvloer nog minder. Ze moeten gewoon doen waar ze voor worden ingehuurd. En anders ophoepelen. Al dat gedoe maakt het maar troebel. Mensen zijn verpest door de welvaart. Mijn opa was blij als hij een complimentje kreeg. Tegenwoordig gaan ze zitten jammeren als ze geen compliment krijgen. Dan voelen ze zich niet gemotiveerd. Ha, alsof motivatie een verantwoordelijkheid is van het management. Ik vertel hun gewoon wat ze moeten doen, en als het hun niet bevalt, is daar het gat van de deur. Niks doorvragen dus. We zijn geen praathuis. Reactie van Vic, kritisch medewerker: Jaja, doorvragen. En dan? Hebben ze doorgevraagd, ga ik mijn belang prijsgeven, en dan? Dan moet ik zeker mee in de verandering. Ik krijg de slappe lach al als ik eraan denk. Mee in de verandering. Doorvragen om een doel te bereiken, dat is het. Je wilt iemand graag van a naar b hebben, en omdat duwen niet lukt, probeer je hem erin te luizen. Daarom vraag je als manager door. Om iets gedaan te krijgen. Het gaat nooit om echte interesse. Dat hebben managers niet. Want menselijkheid, dat leren ze niet op de academie. En die meer directieve stijl die ze gaan inzetten, bewijst dat. Er moet gewoon iets gedaan worden wat wij niet leuk vinden. Er vliegen er weer een paar uit. Of ze veranderen het werk op een domme manier, 17
18 zodat wij het na verloop van tijd weer terug moeten veranderen. En dan zijn zij al weg hè. Want langer dan twee jaar zitten de dames en heren managers er niet. 18
19 Lettertype: Futura VOER VOOR JONGE BAZEN EEN WEGWIJZER VOOR LEIDINGGEVENDEN OP WEG NAAR DE TOP Op weg naar de top struikel je als kersverse manager geregeld over dwarsliggende medewerkers, praktische problemen en morele dilemma s. Dit boek beschrijft wat je kunt verwachten en hoe je je daarop kunt voorbereiden. Drie dagen na de borstamputatie belde haar manager met de vraag wanneer ze terugkwam. Ze vragen je nooit wat. En als ze het doen, luisteren ze niet naar je antwoord. Ze zitten vooral achter de computer. Geen idee wat ze daar doen. Wat voor een manager wil jij worden? Zo n machomanager in een ivoren toren, of een besluitvaardige leidinggevende die tussen zijn mensen staat? BERT OVERBEEK is consultant, auteur van Goeroegetwitter en Heerlijk, de werkvloer op!, en redacteur van het populaire weblog JongeBazen.nl. Lees ook het GRATIS E-BOOK met de beste columns van Bert Overbeek, te downloaden via
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieIn beeld met Pinterest in 60 minuten
In beeld met Pinterest in 60 minuten Hélène van den Dungen in samenwerking met Pinterest: where we go to plan imaginary weddings, dress children we don t have, and style homes we can t afford. Bron onbekend
Nadere informatieHet instappen in de Paranormale Wereld
Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze
Nadere informatieEerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders
Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming
Nadere informatieBevriend met Bram of met een autist
Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieOnline copywriting in 60 minuten
Online copywriting in 60 minuten Dimitri Lambermont in samenwerking met Eerste druk april 2016 Uitgeverij Haystack Postbus 308 5300 AH Zaltbommel 0418-680180 www.haystack.nl needle@haystack.nl In samenwerking
Nadere informatieUitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl
De wereld wacht Eerste druk, mei 2012 2012 Greet van der Werf Cover: Gerda Beek Corrector: Jessica van de Vosse Tenzij anders vermeld, wordt gebruik gemaakt van de Nieuwe Bijbelvertaling (nbv) isbn: 978-90-484-2398-9
Nadere informatieDit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.
Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren
Nadere informatieEerste druk, augustus 2012 2012 chamo C.C. Paetzhold, C.C.Mozer. Foto s en cover: Hamo
Dé Afkickmethode Eerste druk, augustus 2012 2012 chamo C.C. Paetzhold, C.C.Mozer. Foto s en cover: Hamo isbn: 978-90-484-2558-7 nur: 751 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel
Nadere informatieBorstkanker ''Angst voor het onbekende''
Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatiehoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb
hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieDe gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten
De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatieProstaatkanker Hoe ontdek je het en dan?
Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Eerste druk, 2014 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: 9789048433735 nur: 860 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieLesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen
Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieKrabbie Krab wordt Kapper
E-boek Geschreven en Vormgeving Esther van Duin Copyright Esthers Atelier www.esthersatelier.nl email info@esthersatelier.nl Krabbie Krab wordt Kapper Krabbie krab was een kunstenaar. Hij maakte beelden
Nadere informatieSaskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer
Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS Gedichten Muitgeverij m armer Mmarmer Mmarmer M INHOUD KANTOOR Ode 13 Wat we zeiden toen we het ons nog herinnerden 14 Ze hebben het beste met ons
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieLesbrief 14. Naar personeelszaken.
http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.
Nadere informatieOP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS
OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS Susanne Smorenburg, programmamanager Ben Sajetcentrum Marjon van Rijn, docent / onderzoeker HvA / AMC Symposium HBO-V van de Toekomst
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieKinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT
Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieDE KRACHT VAN MENSEN ROL A ND H A MEE T EMAN MENSEN. in de in eenentwintigste de eeuw eeuw
ROL A ND ROL H AAMEE ND THEMAN A MEE T EMAN 9 7 8 9 0 7 7 89 8 17 58 09 70 7 7 8 8 1 5 0 7 DE KRACHT VAN MENSEN ROL A ND H A MEE T EMAN DE KRACHT VAN MENSEN ROL A ND H A MEE T EMAN DDE E KKR RACH T T VA
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieExodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje
Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots
Nadere informatieHet koninkrijk van God vlakbij
Het koninkrijk van God vlakbij Dit werkboek is van : Cellessen voor kinderen van 8-12 jaar Serie lessen voor kleine groepen; leeftijd 8-12 jaar Lessen zijn geschreven op basis van het boek Natuurlijk BOVENnatuurlijk
Nadere informatieEr was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.
Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieIn de psychiatrische kliniek. Anekdotes uit de GGz
In de psychiatrische kliniek Anekdotes uit de GGz Eerste druk, 2013 2013 Floris Bijlsma Corrector: Clara Wever Fotograaf cover: auteur Fotograaf auteursportret: Marcella te Nuijl isbn: 9789048431373 nur:
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieFeedback. in hapklare brokken
Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,
Nadere informatieOm mee te beginnen: boekfragment en opdrachten
Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.
Nadere informatieTest over resultaatgericht managen en coachend leidinggevenden
Test over resultaatgericht managen en coachend leidinggevenden zeker gedeeltelijk niet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Voor discussies heb ik geen tijd, ík beslis. Medewerkers met goede voorstellen
Nadere informatieTuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5
Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich
Nadere informatieCOLUMN VERBINDEND EN ONDERWIJSKUNDIG LEIDERSCHAP NATIONAAL ONDERWIJSDEBAT 9 OKTOBER 2008 HARRIE AARDEMA, CONCEPT 071008
Ik zie mijn inleiding vooral als een opwarmer voor de discussie. Ik ga daarom proberen zo veel mogelijk vragen op te roepen, waar we dan straks onder leiding van Wilma Borgman met elkaar over kunnen gaan
Nadere informatieDe ijnmanager. Cartoons september 2012. Luc Timmers
De ijnmanager Cartoons september 2012 Luc Timmers Alle cartoons mogen gratis gekopieerd en verspreid worden Gratis? Jazeker! Tegenprestatie? De Lijnmanager Gratis is voor bijna niks Volg @Delijnmanager
Nadere informatieWat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?
Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieEerste druk, mei 2010 Herziene uitgave, april 2014 2010 Marcel van Mosselveld. www.stoppendoejezo.com
Stoppen doe je zo Eerste druk, mei 2010 Herziene uitgave, april 2014 2010 Marcel van Mosselveld www.stoppendoejezo.com Illustraties: Caroline van Iersel Redigeren tekst: Conny de Wit isbn: 9789048411955
Nadere informatieSamen werken = samenwerken bij De Belvertshoeve
Themabundel Samen werken = samenwerken bij De Belvertshoeve Assistent medewerker Dit project is mede mogelijk gemaakt met een bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds Voorwoord Deze themabundel is bedoeld
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieEvelien Bos-de Greef en Ruben Vlot
Evelien Bos-de Greef en Ruben Vlot Uitgeverij Jes! Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship Council (FSC ) draagt. Bij dit papier is het
Nadere informatieVERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN
VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN Je maakt een werkstuk over een (voor jou) niet zo bekende sport. Je maakt het werkstuk op aan de hand van onderstaande handleiding. Veel
Nadere informatieCommunicatie op de werkvloer
Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo
Nadere informatieOnline Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week
onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming
Nadere informatieDe ijnmanager. Cartoons juli 2013. Luc Timmers
De ijnmanager Cartoons juli 2013 Luc Timmers Die goede oude tijd Kijk, dat is één van de belangrijkste nadelen van Het Nieuwe Werken Ik heb geen kantoor meer De Interim Manager De Interim Manager What
Nadere informatieKlein Kontakt. Jarigen. in april zijn:
A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over
Nadere informatieD E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout
D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk
Nadere informatieEerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl
Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Hoewel deze uitgave met zorg is samengesteld aanvaardt de auteur geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieT A S K. Wim Dubbink. Winst & Verlies. over zelfverbetering en morele excuses TASK. 13 mei 2015
T A S K Wim Dubbink 13 mei 2015 Winst & Verlies over zelfverbetering en morele excuses Waarom is een wethouder corrupt? Waarom schendt een Tweede Kamerlid de integriteitsregels? Waarom speculeert een directeur
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatieJuridische medewerker
28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...
Nadere informatieLes 3 Voorspellen Leestekst: Mijn droom. Introductiefase:
Les 3 Voorspellen Leestekst: Mijn droom "Welkom:..." Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we voor de laatste keer voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen welke vraag wij onszelf moeten stellen om
Nadere informatiePerspectief 3e editie 2 vmbo Anders dan anderen krant. 1. Voorpagina
Perspectief 3e editie 2 vmbo Anders dan anderen krant 1. Voorpagina Geen mens is hetzelfde, want iedereen is weer anders. Elk mens heeft iets unieks. Dat maakt het soms lastig om elkaar te begrijpen. Of
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieDe meeuwen van de Afsluitdijk
De meeuwen van de Afsluitdijk Eerste druk, oktober 2011 2011 Ellen D. IJzendoorn Kleuringbewerking cover: Kasper Smoolenaars ISBN: 978-90-484-9016-5 NUR: 277 Uitgever: Literoza, Zoetermeer www.literoza.nl
Nadere informatieEerste druk, april 2012 2012 Piety Alkema Illustraties: Studio Roede te Grootegast en Piety Alkema
Klein draakje Eerste druk, april 2012 2012 Piety Alkema Illustraties: Studio Roede te Grootegast en Piety Alkema isbn: 978-90-484-2341-5 nur: 277 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl
Nadere informatieBibliotheek Mysterie
Bibliotheek Mysterie Eerste druk, 2014 2014 Nicole van Oudheusden isbn: 9789048432257 nur: 284 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave
Nadere informatiePim Fortuyn vanaf de overkant
Pim Fortuyn vanaf de overkant Eerste druk, april 2012 2012 Margaretha Gieles Correctie en redactie: Scrivein, drs. Matty Zwart-van Dijk, Vorden Foto cover: Olieverfschilderij Het zonnewonder van Fatima,
Nadere informatieWAAROM DIT BOEKJE? RESPECT
WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over pesten op het werk. Iemand kan bijvoorbeeld gepest worden door een collega. Of door de baas. PESTEN OF PLAGEN? Pesten is wat anders dan plagen. Iedereen maakt wel
Nadere informatieWat doe jij op de eerste schooldag in 2015???
Wat doe jij op de eerste schooldag in 2015??? ROC in verandering Doel van de structuurverandering: goed, kleinschalig en betrokken onderwijs organiseren/faciliteren Nu overgangsfase van een oude, naar
Nadere informatieLekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.
Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieVoorwoord! Wie wil ik helpen?!
Voorwoord Allereerst dankjewel dat je mijn boek hebt gekocht of gekregen en dat je dit ook leest. Dit toont dat jij vooruit wil in het leven en dat je ook actiegericht bent. En actiegerichte mensen halen
Nadere informatieVoor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten
Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten Anderen over het werk van David en Arjan: Met hun boek en hun seminars maken De Kock en Vergeer heel Nederland gelukkig.
Nadere informatieJan de Laat OVERSTAG
Jan de Laat VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van teksten
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatiePreek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I
Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of
Nadere informatieGefeliciteerd, je hebt ADHD!
Gefeliciteerd, je hebt ADHD! Eerste druk, augustus 2012 2012 Petra van der Burg-Jansen Illustrator: Roel van Gestel Kaft: Denise Kennedy van Dam & Roel van Gestel Voorwoord: Mw. E. Chatrou, kinder- en
Nadere informatieBeginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1. Beginnen met leidinggeven
Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1 Beginnen met leidinggeven Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 2 Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 3 Beginnen met leidinggeven
Nadere informatieWat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.
Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen
Nadere informatieVerslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.
Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieHuiselijk geweld tussen zussen
Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding
Nadere informatieTwee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong
Twee blauwe vinkjes Door: Lenneke Sprong Nog steeds maar een vinkje. Buiten begon de zon te schijnen, waardoor er schaduwen op de lichtblauwe muur ontstonden. Waarom ontvangt hij niet mijn berichtje vroeg
Nadere informatieLes 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase
Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de vorige twee lessen hebben we met de kaart gewerkt, waarop alle vragen stonden die we gebruikt hebben om de tekst
Nadere informatieAfsluiting kinderjury 2013
Afsluiting kinderjury 2013 Schrijverbezoek: Gerard van Gemert 1. Kastor en Tim Wanneer bent u begonnen met schrijven? Gerard van Gemert is in 2005 begonnen met schrijven toen hij met zijn dochters een
Nadere informatieverzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen
Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst
Nadere informatie