JAARVERSLAG Wmo-raad. Gemeente Utrechtse Heuvelrug

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2014 Wmo-raad Gemeente Utrechtse Heuvelrug 1

2 april 2015 Inhoud Blz Woord vooraf 3 Inleiding 4 De Wmo-raad 4 Beleidsterreinen Taken Samenstelling en duur De Wmo-raad in 2014 Adviezen Wmo-raad en commentaar van het College 7 Bijlage Overlegvergaderingen Wmo-raad februari 11 1 april mei juni augustus (extra) september oktober november december 13 2

3 Woord vooraf Het jaar 2014 was het jaar van de tijdslimieten -opgelegd vanuit politiek Den Haag- aangaande de in - en uitvoering van de transformaties van het Sociale domein. Vooral de 2de helft van het jaar werd gekenmerkt door een toenemende druk en het vervroegen van de deadlines. Gevolg was, dat de Wmo-raad een extra vergadering midden in de zomer moest beleggen om op tijd te kunnen adviseren. Terwijl een groot aantal op vakantie was, hebben weinigen met veel inzet een goed advies kunnen uitbrengen over het Wmo-beleidsplan en de Verordening Dit is typerend voor de huidige Wmo-raad! Het was ook het jaar van de regionale samenwerking Zuid-Oost Utrecht: Utrechtse Heuvelrug, Zeist, Bilthoven, Bunnik en Wijk bij Duurstede. Met name op het terrein van de aanbesteding Jeugdzorg en de Huishoudelijke Hulp is resultaat geboekt. Er is voor de 5 gemeenten een privacy protocol opgesteld, dat de privacy van de cliënten moet borgen. Het protocol is een bijlage bij de inkoopdocumenten. Spijtig is wel dat de Wmo-raad niet heeft kunnen adviseren over het privacyprotocol. Het is mogelijk, dat alsnog een ongevraagd advies zal worden uitgebracht. Beleidsplan 'Beschermd wonen 2015' wordt vanuit de regio Utrecht aangestuurd. De Wmo-raad sluit niet uit dat in de komende tijd meer en meer regionaal wordt samengewerkt. De rol van de lokale Wmo-raden zal mede daardoor veranderen. De huidige Wmo-raad bereid zich hier op voor en zal het College een voorstel doen toekomen voor overleg met elkaar. De gemeente Utrechtse Heuvelrug is er toch in geslaagd de tijdslimieten te halen en heeft op een heldere manier aan de burgers de veranderingen gecommuniceerd. Compliment! Nu vele nota's zijn getransformeerd van beleid naar in - en uitvoering is feedback over het verloop van het transformatieproces een dringende wens van de Wmo-raad. In 2015 zal de Wmo-raad aan het monitoren van dit proces de nodige aandacht gaan geven met zowel de gemeente als ook met haar achterban. Het in kaart brengen van onze achterban zal prioriteit krijgen in De Wmo-raad, Arie van Leeuwen voorzitter 3

4 Inleiding In 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning ( Wmo) ingevoerd. Deze wet geeft de gemeente negen taken (prestatievelden) op het gebied van de maatschappelijke ondersteuning van haar inwoners. Daarbij heeft de gemeente een compensatieplicht, d.w.z. zij dient oplossingen te bieden die er toe bijdragen dat iedereen een gelijkwaardige positie heeft om volwaardig in de samenleving te kunnen meedoen. De wet geeft aan dat inwoners moeten kunnen meedenken en meepraten over de Wmo. Deze inwonerparticipatie heeft ten doel dat inwoners en belanghebbende organisaties bij het integrale gemeentelijk beleid op het terrein van maatschappelijke ondersteuning optimaal betrokken zijn bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van dit (mede) voor hen gevoerde gemeentelijk beleid. Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten daartoe een Wmo-raad in het leven te roepen. Najaar 2007 is de eerste Wmo-raad geïnstalleerd. De Wmo-raad Beleidsterreinen In het door het college opgestelde reglement geeft het college aan dat zij de Wmo-raad betrekt bij de negen zogenoemde prestatievelden. 1. Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. 2. Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen die problemen hebben met opgroeien en van ouders die problemen hebben met opvoeden. 3. Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning. 4. Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. 5. Het bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking, chronisch zieken en aan mensen met een psychosociaal probleem. 6. Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een fysieke beperking en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijk verkeer. 7. Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang. 8. Het bevorderen van de openbare geestelijke gezondheidszorg. 9. Het bevorderen van verslavingsbeleid. In verband met de op handen zijnde Transitie en Transformatie van het Sociaal Domein van 'Den Haag' naar onze Gemeente en de daarmee gepaard gaande voorbereidende adviezen is er ook een verandering opgetreden in de werkwijze van de Wmo-raad. De bovenstaande prestatievelden (PV) staan niet langer op zich, maar vormen een meer samenhangend geheel. Het ene PV zal afhankelijk van het onderwerp meer dominant aanwezig zijn dan de andere PV's. In de nota's constateren wij dan ook een meer multidisciplinaire aanpak dan voorheen. De inrichting van de Servicepunten in de Woon Service Gebieden is daar een goed voorbeeld van. Toch heeft de Wmo-raad vooralsnog besloten de indeling van de PV's te handhaven bij het benoemen van werkgroepen en de zogenaamde trekkers met ondersteunende leden daarin. Hiermee zijn de werkgroepen gecreëerd, die afhankelijk van het onderwerp met elkaar de adviezen voorbereiden en wordt voorkomen dat 14 leden zich op het onderwerp storten. 4

5 Taken De taak van de Wmo-raad bestaat uit het gevraagd en ongevraagd adviseren van het college van burgemeester en wethouders over de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van het beleid in de Wmo en het informeren en raadplegen van de achterban. De Wmo-raad is niet bevoegd zich te mengen in aangelegenheden met betrekking tot een individuele belanghebbende. Samenstelling en zittingsduur In het in 2009 herziene reglement Wmo-raad Utrechtse Heuvelrug is vastgelegd dat de Wmoraad uit minimaal 11 en maximaal 17 leden bestaat en een onafhankelijke voorzitter heeft. Gestreefd wordt naar een evenwichtige participatie van de inwoners en wel zodanig, dat de Wmo-raad in haar samenstelling een goede spreiding heeft naar de negen prestatievelden. Daarnaast wordt rekening gehouden met de totale samenstelling van de inwoners van de gemeente. De leden van de Wmo-raad worden benoemd door het College van burgemeester en wethouders. Benoemingen vinden plaats op voordracht van de Wmo-raad. Voordrachten en benoemingen geschieden op basis van een daartoe vastgesteld functieprofiel en een vastgestelde sollicitatieprocedure. Het College benoemt, gehoord hebbend de Wmo-raad, een onafhankelijk voorzitter. De leden worden benoemd voor een periode van twee jaar. Herbenoeming is mogelijk. De maximale zittingsperiode is acht jaar. Leden verrichten hun werkzaamheden zonder last, maar voeren wel ruggespraak met hun achterban. De Wmo-raad in 2014 De Wmo-raad bestond tot juli uit 11 leden en een onafhankelijk voorzitter Arie van Leeuwen. Vanaf oktober bestaat de Wmo-raad uit 14 leden en een onafhankelijk voorzitter. De volgende personen vormden tot juli de Wmo-raad: 1. Mw. Elja van Dam 2. Dhr. Mohammed al Kachouti 3. Dhr. Diederik Leusink (secretaris) 4. Mw. Geertje Lindenberg 5. Mw. Frederieke Linthorst-Koek 6. Dhr. Arnoud van Os (penningmeester) 7. Mw. Elisabeth Vreede-Chabot 8. Mw. M. Hempenius 9. Mw. E. de Hilster 10. Dhr. Gert Radstake 11. Dhr. J. Schravesande Van dhr. Gert Radstake hebben we in juli afscheid genomen en in oktober konden we 3 nieuwe kandidaat-leden verwelkomen: mw. Joke Meulmeester, mw. Petra. Kempe en mw. Marie-José Heijnen. 5

6 Vanuit de gemeente werd ondersteuning gegeven door contactambtenaar mw. Amerens Brouwer en vanaf september door mw. Jeannette Schoone, die voor de Wmo-raad een vast aanspreekpunt vormt, en door notuliste mw. Mieke Kassing, voor de verslaglegging van de overlegvergaderingen. Wethouder mw. Elisabeth van Oostrum woonde op uitnodiging van de Wmo-raad de meeste overlegvergaderingen voor een deel bij. Na de Gemeenteraadsverkiezingen heeft wethouder Hans Nijhof vanaf mei haar plaats ingenomen. Het Wmo-raadslidmaatschap is onbezoldigd. De leden en de voorzitter ontvingen per bijgewoonde overlegvergadering een onkostenvergoeding van In deze vergoeding is begrepen deelname aan werkgroepen, papier- en print- en reiskosten. 6

7 Adviezen Wmo-raad en commentaar van het College 1. Ongevraagd Advies inzake Mantelzorg en Vrijwilligers De Wmo-raad adviseert de gemeente aan mantelzorgers een eigenstandig recht (en geen afgeleid recht via de zorgvrager) te geven op voorzieningen en haar beleid als zodanig aan te passen. Hoewel de gemeente uitgaat van de VNG modelverordening (hierin heeft de mantelzorger alleen een afgeleid recht op een voorziening) en dus niet tegemoetkomt aan de wens van de Wmo-raad, constateren wij dat meer en meer rekening wordt gehouden met de positie van de mantelzorger. Neemt b.v. deel aan het Gesprek, waarin de zorgvrager wel de primus inter pares is. De Wmo-raad vraagt de gemeente in haar beleid om planbare respijtzorg. In de loop van 2015 werkt de gemeente dit advies uit. In een crisissituatie kan op dit moment de zorgvrager bijna altijd terecht bij één van zorginstellingen in de gemeente. De Wmo-raad adviseert de eisen 'te stellen aan zorgvrijwilligers' aan te scherpen: - VOG procedure - scholing, intervisie en supervisie van de zorgvrijwilligers - verzekering voor zorgvrijwilligers De gemeente neemt dit advies over. 2. Aanvulling op Beleidsplan Wmo en de Verordening Wmo 2015 De Wmo-raad constateert, dat noch in het Wmo-beleidsplan noch in de verordening een plaats is ingeruimd voor de zorgvrijwilliger. De gemeente evenwel gaat uit van het ruimere begrip Informele zorg, waaronder de zorgvrijwilliger valt. In het later te verschijnen uitvoeringsplan Mantelzorg zou e.e.a. nader worden uitgewerkt. Cliëntondersteuning zal in 2015 onveranderd blijven. Deze blijft bij MEE. Voor 2016 en daarna wordt nieuw beleid gemaakt. Hierbij worden ook -zoals de Wmo-raad heeft gevraagd- de andere cliëntondersteunende organisaties meegenomen. Met MEE worden uiteraard afspraken gemaakt over taken, rollen en verantwoordelijkheden. De Wmo-raad heeft aangegeven betrokken te willen zijn bij de monitoring en verantwoording van de beleidsuitvoering. Deze beleidsontwikkeling verkeert nog in de beginfase. Het College geeft aan, dat zij blij is met de goede en bruikbare adviezen en aanbevelingen van de Wmo-raad inzake de voorlichting aan burgers en cliënten over de veranderingen in het sociaal domein in Deze zullen worden meegenomen bij de actualisatie van het communicatieplan. De Wmo-raad vraagt om een privacy-protocol m.b.t. uitvraag en registratie van persoonsgegevens. Er wordt door de gemeente gewerkt aan een nieuw protocol, waarbij gebruik zal worden gemaakt van de KING/VNG modellen. 7

8 De Wmo-raad is van mening, dat het mantelzorgbeleid onderbelicht is gebleven in het Wmo-beleidsplan. De reactie van de gemeente hierop is, dat e.e.a. in het uitvoeringsplan Mantelzorg ondersteuning zal worden uitgewerkt. We wachten af. 3. Verordening Wmo 2015 Een groot aantal voorstellen tot aanpassing / wijziging van de verordening zijn door de Wmo-raad gedaan. Cruciaal hierin is, dat de Wmo-raad van mening is dat 'goedkoopst compenserende voorziening' gewijzigd dient te worden in 'meest adequate en tegen de laagst mogelijke kosten' kan worden verstrekt. De reden is, dat de goedkoopste voorziening niet in alle gevallen voor de cliënt de meest adequate is. Jammer is wel, dat de gemeente en de Wmo-raad niet op één lijn zitten. De gemeente heeft laten weten, dat zij de Wmo-raad wilt continueren. Gezien de nieuwe Wmo 2015 zullen rollen, taken en advisering mogelijk worden aangepast aan de nieuwe situatie. Dit alles in een gemeenschappelijk overleg. 4. Regeling Wtcg en CER De Wmo-raad is positief over het voorstel om mensen, die in 2013 in aanmerking kwamen voor een CER (compensatie eigen risico) te compenseren met het bedrag van 99. Het voorstel om inwoners met een chronische ziekte of handicap met hoge zorgkosten en een laag inkomen toegang te geven te geven tot een CAZ (collectief aanvullende verzekering) wordt door de Wmo-raad positief ontvangen. Wel vraagt de Wmo-raad de inkomensgrens naar 130% WLZ (wet langdurige zorg) uit te breiden en zij vraagt om keuzevrijheid in de gemeentelijke pakketten. Hiervoor zijn 2 aanbieders: Agis en Menzis. De gemeente kiest vooralsnog voor 120% van het sociaal minimum om een bijdrage te geven in de premie CAZ. Inwoners, die toch in de problemen komen, kunnen een beroep doen op de bijzondere bijstand en het minima-beleid. Inwoners worden tijdig geïnformeerd over de afschaffing van de Wtcg en CER. 5. Beleidsregels Wmo 2015 De gemeente laat wederom weten, dat zij de adviezen van de Wmo-raad altijd zeer op prijs stellen. Deze zijn van goede kwaliteit en laten een grote mate van betrokkenheid bij en kennis van het sociale domein zien. Aldus de gemeente in haar commentaar op het uitgebrachte advies. De beleidsregels zijn een nadere uitwerking van de Verordening. De Verordening vanwege het juridisch kader, de Beleidsregels voor de praktische uitvoering van dat kader. 8

9 Niettemin constateert de Wmo-raad een discrepantie tussen beide, namelijk dat in de Beleidsregels wordt verwezen naar de Verordening zonder tekst en uitleg. Voor de lezer lastig te hanteren. In de toelichting mist de Wmo-raad privacy aspecten. Uit de reactie van de gemeente blijkt nu, dat er een Privacy Protocol Sociaal Domein is ontwikkeld door de 5 samenwerkende gemeenten (Bunnik, De Bilt, Zeist, Wij bij Duurstede en Utrechtse Heuvelrug). Dit protocol gaat in op 1 januari Dit protocol is niet opgenomen in de Verordening en de Beleidsregels. Wel in de Aanvulling op het Beleidsplan is er aandacht aan gegeven. Overigens heeft de Wmo-raad hierover niet kunnen adviseren, terwijl zij zo vaak heeft aangegeven hierbij betrokken te willen zijn. Een inwoner kan, indien nodig, een onafhankelijke cliëntondersteuner krijgen bij het opstellen van een persoonlijk plan. 6. Beleidsregels Jeugdhulp 2015 De Wmo-raad is van mening, dat de beleidsregels Jeugdhulp minder concreet zijn uitgewerkt. De reden is, dat veel nieuwe taken naar de gemeente komen en dat door opgedane ervaringen in de uitvoering aanscherping kan plaatsvinden. De Wmo-raad adviseert de gemeente evaluatiemomenten in te bouwen. Zowel lokaal (sociaal domein) als regionaal (specifiek op jeugd) is de gemeente hierover in overleg. De lokale werkgroep Monitoring en Informatievoorziening zal worden geïnformeerd over de wensen van de Wmo-raad. In het kader van klanttevredenheid geeft de gemeente aan een separaat voorstel over monitoring en verantwoording te gaan maken. De Wmo-raad geeft wederom te kennen hierbij betrokken te willen zijn. Aan onafhankelijke cliëntondersteuning zal in een aparte paragraaf aandacht worden besteed binnen de beleidsregels. 'Veilig Thuis' is de nieuwe naam voor de samenwerking tussen het AMK (algemeen meldpunt kindermishandeling) en het SHG (Steunpunt Huiselijk Geweld). Hierover worden bovenregionaal afspraken gemaakt, die in het eerste kwartaal 2015 worden vastgesteld. Voor het woonplaatsbeginsel is het hoofdverblijf van het kind leidend. Een werkgroep is bezig -rekening houdend met de adviezen van de Wmo-raad- voor de gemeente een klachtenregeling op te stellen in de loop van De Schoolconsulent is het eerste aanspreekpunt voor de jeugd, ouders en leerkrachten. Samen kunnen zij er voor zorgen, dat de zorg en ondersteuning in school en thuis op elkaar afgestemd worden en elkaar versterken. Met de schoolconsulent is de schakel gerealiseerd tussen het onderwijs en het Sociale Dorpsteam. De Wmo-raad benadrukt in dit verband voorstander te zijn van een aanpak waarbij het familiegroepsplan tot uitgangspunt wordt gekozen voor de hulpverlening. 9

10 7. Voorstel Huishoudelijke Hulp (HH) De Wmo-raad vindt om de HH in een collectieve voorziening onder te brengen in de nieuwe opzet van de wet passen. Het voorstel kan voor veel burgers een goede mogelijkheid bieden om hun hulp in de huishouding te organiseren. Individueel zal getoetst moeten worden of de collectieve voorziening voor cliënten passend is. Dat gaat gebeuren in het 'keukentafelgesprek'. De gemeente merkt op, dat hulp bij het huishouden een maatwerkvoorziening is en geen collectieve voorziening. De Wmo-raad verwijst in haar advies naar de lopende proefprocedure die wordt ondersteunt door Iederin. Hierin wordt gevraagd om binnen de maatwerkvoorziening toegang te hebben tot zowel HH1 als tot HH2. De Wmo-raad verzoekt de gemeente de uitspraak in dit proces af te wachten. HH1 en HH2 is maatwerk, waarvoor een maximering geldt van 2 uur en bij specifieke medische problemen een maximum van 2,5 uur. Er is wel een hardheidsclausule toegevoegd, die het mogelijk maakt dat meer uren toegestaan kunnen worden, indien de cliënt met een max van 2,5, uur toch niet thuis kan blijven wonen. Voor het gesprek wordt vooraf onafhankelijke cliëntondersteuning actief aangeboden door de consulenten van de Servicepunten. Voor een wijziging in de HH-situatie wordt een overgangstermijn van 3 maanden gehanteerd. 10

11 Bijlage Overlegvergaderingen Wmo-raad De Wmo-raad is 9 keer bijeen geweest in februari 2014 Ongevraagd advies inzake Mantelzorg en vrijwilligers is uitgebracht (zie pagina 7) - transitie begeleiding in de gemeente Baarn - Mantelzorg bijeenkomst in het gezondheidscentrum Maarn - bijeenkomst 'Ogen en Oren' (als onderdeel van 'Aandacht voor iedereen') over de transitie AWBZ - Symposium over het NUZO-project OM U. Het betreft een onderzoek in het kader van het Nationaal Programma Ouderenzorg waarbij o.m. ouderen zijn betrokken, die een aantal jaren hun huisarts niet hebben bezocht 1 april 2014 De Wmo-raad heeft besloten een brief op te stellen voor de fracties van de gemeente Raad. In deze brief zijn de wensen van de Wmo-raad voor de komende collegeperiode verwoord. Nieuw is dat de inkoop voor de nieuwe Wmo/AWBZ gezamenlijk bestuurlijk wordt aanbesteed met de gemeenten De Bilt, Zeist, Wijk bij Duurstede, Bunnik en Utrechtse Heuvelrug. Het gaat m.n. om begeleiding en dagopvang, huishoudelijke hulp. tijdelijk verblijf, algemene voorziening en hulpmiddelen. De Wmo-raad neemt afscheid van wethouder Elisabeth van Oostrum, die het fundament heeft gelegd voor de Wmo in onze gemeente. Elisabeth Vreede draagt het secretariaat over aan Diederik Leusink. - bijeenkomst van Kans Plus over mensen met een verstandelijke beperking - bijeenkomst dienstverlenerspanel over jeugd - bijeenkomst Seniorenplatform - bijeenkomst Lokale Kracht in Den Bosch 15 mei Inspiratiemiddag jeugdzorg met aanbieders en mensen uit het onderwijs - bijeenkomst over dorpsnetwerken - gesprek dorpscoördinator over leefbaarheid en veiligheid in de dorpen - bijeenkomst in de Uilenburgschool over het buurtnetwerk in Driebergen De wijkagent in gesprek met bewoners over veiligheid in de wijk 11

12 24 juni 2014 De nieuwe wethouder Hans Nijhof maakt kennis met de Wmo-raad en geeft een toelichting op de verdeling van de Wmo portefeuille: Participatie-wet Wethouder Van Dongen; Jeugdzorg en Onderwijs Wethouder Veldhuizen. Voordeel is meer integraliteit binnen het College. Wel wordt benadrukt dat Hans Nijhof eindverantwoordelijk is voor de procescoördinatie binnen het Sociaal Domein. - Overlegtafels bestuurlijk aanbesteden Wmo. - bijeenkomst Seniorenplatform en Raadsleden - gezamenlijke bijeenkomst NUZO, de provinciale ouderenbond te Maarn - bijeenkomst Transitie in Spakenburg 25 augustus 2014 In deze extra-vergadering is alleen het advies vastgesteld aangaande de Aanvulling op het Wmo-beleidsplan en de Verordening Maatschappelijke Ondersteuning gemeente Utrechtse Heuvelrug september 2014 De AWBZ-werkgroep heeft besloten voor de huishoudelijke hulp gezamenlijk subsidie zal worden aangevraagd voor de komende 2 jaar. - brainstormsessie Wmo-beleidsplan 16 oktober 2014 De Wmo-raad heeft besloten een brief aan het College te sturen inzake haar reactie op het Advies Wm0-beleidsplan / Verordening Wmo Het blijkt dat het College op een aantal punten de voorstellen van de Wmo-raad niet heeft overgenomen, maar dit wel lijkt te stellen in haar reactie. - vrijwilligersbijeenkomst gemeente Utrechtse Heuvelrug - afscheidssymposium Elisabeth van Oostrum 18 november 2014 Het advies inzake het verdwijnen van de CER (compensatie eigen risico) en CAZ (collectieve aanvullende ziektekostenverzekering) zijn doorgestuurd naar de gemeente. Zo ook het advies Huishoudelijke Hulp. Het Communicatieplan over de transitie van de gemeente wordt toegelicht. 12

13 - voorlichting Huishoudelijke Hulp - bijeenkomst 'Zorg verandert' - 'Dag van de mantelzorg' bijgewoond - bijeenkomst 'Zorg verandert' - commissievergadering Samenleving bijgewoond; respijtzorg kwam met name aan de orde en allochtone mantelzorg 18 december 2014 Op 11 december heeft de Wmo-raad een bijeenkomst gehouden gericht op deskundigheidsbevordering onder leiding van externe deskundigen. Centraal stond de vraag wat is het effect van het transitieproces op de rol van de Wmo-raad en op nieuwe doelgroepen c.q. onze achterban. - Zorg om tafel AWBZ regionale werkgroep. Hoe is de Wmo aanpak in de verschillende deelnemende gemeenten georganiseerd? 13