Optimaal leren! Biologische en psychologische voorwaarden voor leren

Transcriptie

1 Conferentie 12 mei 2017 Optimaal leren! Biologische en psychologische voorwaarden voor leren Wetenschap ontmoet praktijk Optimaal leren, iets wat we allemaal nastreven de lerende voor zijn/haar eigen leerproces; ouders, omdat ze het beste voor hun kind willen; docenten, omdat ze hun studenten iets willen bijbrengen; werkgevers, met als doel een hoge effectiviteit en kwaliteit op de werkvloer. Deze conferentie wordt georganiseerd door het Welten-instituut op vrijdag 12 mei 2017 deels met medewerking van het Kenniscentrum Sport en sprekers afkomstig van vele andere instellingen. De conferentie gaat vooraf aan de oratie van prof. dr. Renate de Groot en vindt plaats op de Open Universiteit in Heerlen. Voor wie? Bent u geïnteresseerd in optimaal leren? Kom naar de conferentie! Deze conferentie wordt georganiseerd voor: Docenten werkzaam in diverse sectoren van onderwijs Bestuurders van onderwijsinstellingen Onderzoekers en studenten op het gebied van de onderwijs-, bewegings- en voedingswetenschappen of psychologie, Praktijkpartners als GGD, gemeentes of sportinstellingen

2 Inhoud Tijdens het ochtendprogramma vinden drie plenaire lezingen plaats, waarbij na elke lezing ruimte is voor vragen en discussie. Prof. dr. Jelle Jolles (Vrije Universiteit, Amsterdam) zal de aftrap verzorgen waarbij hij ingaat op de ontwikkeling van het tienerbrein. Een vervolg aan dit verhaal wordt gegeven door prof. dr. Paul Kirschner (Open Universiteit, Heerlen) die de vele (neuro)mythes die er bestaan in het onderwijs aan de kaak zal stellen. Prof. dr. Maurice Zeegers (Universiteit Maastricht) sluit het ochtendprogramma af met een presentatie rondom de bijdrage van genetica aan leren en cognitie. Het middagprogramma kent twee parallelle sessies waaruit bij registratie een keuze gemaakt dient te worden: De eerste sessie bestaat uit een kenniscafé waarbij met behulp van actieve werkvormen ingegaan wordt op het belang van de biologische determinant beweging voor leren, waarbij zijdelings een aantal andere biologische determinanten aan de orde komt. De tweede sessie is een onderwijsdebat waar het belang van autonomie in het onderwijs versus structuur in het onderwijs op interactieve wijze met u wordt bediscussieerd. De dag wordt afgesloten met de oratie van prof. dr. Renate de Groot, getiteld Leren, een levenslang bouwproces. In haar oratie zal Renate ingaan op de voorwaarden voor leren. Deze voorwaarden voor leren zouden gezamenlijk moeten kunnen leiden tot het optimale leerproces. Leren is dus een levenslang bouwproces dat uiteindelijk staat als een huis! U bent allen van harte uitgenodigd ook de oratie bij te wonen. Echter separate registratie is vereist. Dagprogramma OCHTEND Inloop met koffie en thee Opening en welkom door ochtendvoorzitter prof. dr. Nele Jacobs (OU) Keynote prof. dr. Jelle Jolles (VU) De lerende tiener en zijn brein Keynote prof. dr. Paul Kirschner (OU) Onderwijsmythes: wat zegt de wetenschap? Keynote prof. dr. Maurice Zeegers (UM) Is leren wel te leren? Over de erfelijkheid van cognitieve ontwikkeling Lunchpauze MIDDAG Keuze uit Sessie 1 Kenniscafé Sport Live! Bewegen en leren Sessie 2 Onderwijsdebat Structuur of autonomie? Einde van de conferentie met aansluitend de oratie (aanmelding verplicht) ORATIE Inloop met koffie, thee en vlaai Oratie prof. dr. Renate de Groot (OU) Leren, een levenslang bouwproces Receptie

3 Kenniscafé Sport Live! Hoe verhouden bewegen en leren zich tot elkaar? Welke rol spelen voeding en slaap hierbij? Wat is de wetenschappelijke stand van zaken op dit vlak? Wat gebeurt er inmiddels binnen het onderwijs? Komen beleidsmakers al in beweging? In deze parallelsessie krijgt u antwoord op deze en andere vragen in een bijzondere interactieve setting. Kenniscafé Sport Live!, een beproefd concept van Kenniscentrum Sport, wordt vanuit het project SMART MOVES! in nauwe samenwerking met de Open Universiteit ingezet om een goed debat op te zetten. Onder leiding van een deskundige presentator en onder muzikale begeleiding van een jazzband gaan deelnemers vanuit de wetenschap, beleid en praktijk met elkaar het gesprek aan. Sportfilosoof Guus Heijnen sluit het kenniscafé af met een gesproken column. De volgende drie discussieblokken staan centraal, steeds ingeleid door één of twee experts: 1 Bewijskracht Bewegen & Leren (Amika Singh, VUmc) 2 Bewegen & Leren in de praktijk (Andrew Simons, Gezonde basisschool van de toekomst) 3 Vermindering Zitgedrag & Leren; Slaap & Leren (Jérôme Gijselaers, OU) met een uitstapje naar Voeding & Leren (Inge van der Wurff, OU) Alle deelnemers aan dit kenniscafé worden uitgenodigd mee te discussiëren, kennis op te doen en ervaringen te delen. Wij hopen u te voeden met nieuwe inspiratie op het gebied van bewegen & leren. Onderwijsdebat Structuur of autonomie Wat is belangrijker in het onderwijs sturing of autonomie? Zijn kinderen die naar een school gaan met veel autonomie onvoldoende uitgerust om in de maatschappij aan de slag te kunnen? Of komen kinderen die naar een school gaan waar veel sturing is niet tot volledige ontplooiing? Structuur versus autonomie is een dilemma waar veel scholen en leraren mee worstelen. In deze parallelsessie krijgt u wetenschappelijke onderbouwing voor de keuzes die gemaakt kunnen worden. Marije Broens zal aan de hand van een interview met schoolleiders de onderbouwing voor de keuzes die genomen zijn in de praktijk onder de aandacht brengen. Onder leiding van de middagvoorzitter dr. Hans Hummel zal de zaal op interactieve wijze in het debat betrokken worden. Wetenschappers, beleidsmakers en de praktijk worden van harte uitgenodigd om gezamenlijk tot een (wetenschappelijk) onderbouwde visie te komen gevoed door reeds bestaande kennis en de kennis die vandaag opgedaan is rondom de biopsychologie van leren. Het programma bestaat uit vier delen: 1 Prof. dr. Rob Martens (OU) - Waarom is autonomie in het onderwijs de oplossing? 2 Dr. Celeste Meijs (OU) Structuur in het onderwijs is essentieel 3 Interview met twee schoolleiders over autonomie en structuur in het onderwijs in de praktijk onder leiding van Marije Broens 4 Debat onder leiding van dr. Hans Hummel Alle deelnemers aan dit debat worden uitgenodigd mee te discussiëren, te stemmen, kennis op te doen en ervaringen te delen. Wij hopen u te inspireren op het gebied van autonomie & structuur in het onderwijs.

4 Keynotes JELLE JOLLES De lerende tiener en zijn brein Foto: Ton van Til Schools presteren en leermotivatie van de tiener worden bepaald door diens eerdere leer- en levenservaringen maar ook door biologische factoren zoals de neuropsychologische ontwikkeling. Deze voordracht gaat in op die kennis en inzichten over de individuele ontwikkeling van leerlingen die relevant kunnen zijn voor de schoolpraktijk. Jelle Jolles is universiteitshoogleraar Neuropsychologie van de VU. Hij leidt het Centrum Brein & Leren en richt zich op het versterken van de dialoog tussen wetenschap en samenleving. Zijn doel is om bij te dragen aan innovaties op gebied van onderwijs en opvoeding. Hij is auteur van het boek Het tienerbrein. Over de adolescent tussen biologie en omgeving. PAUL KIRSCHNER Onderwijsmythes: wat zegt de wetenschap? Er doen veel verhalen de ronde over wat goed is voor het onderwijs en wat leerlingen wel of niet kunnen. Denk aan de leerpiramide, leerstijlen, de digital native/homo zappiëns, multitasking, grit, enzovoorts. Het probleem is dat veel, zo niet de meeste hiervan berusten op (on)gezonde verstand en niet wetenschappelijk bewijs. Professor Kirschner zal in circa 30 minuten een aantal van deze broodje aap verhalen nemen bekijken vanuit de wetenschap. Paul Kirschner is universiteitshoogleraar aan de Open Universiteit en hoogleraar onderwijspsychologie aan het Welten-instituut aldaar alsmede visiting professor aan de University of Oulu. Hij is auteur van meer dan 300 artikelen, vooral over hoe men leert en hoe het leren effectiever, efficiënter en meer bevredigend kan maken. Hij is lid van de Wetenschappelijk Technische Raad van SURF en is Research Fellow van de American Educational Research Association. Hij was vroeger lid van de Onderwijsraad en Fellow aan de Netherlands Institute for Advanced Studies. Zij meest recente boek Jongens zijn slimmer dan meisjes XL bespreekt 36 mogelijke broodje aapverhalen in het onderwijs. MAURICE ZEEGERS Is leren wel te leren? Over de erfelijkheid van cognitieve ontwikkeling Maurice Zeegers is hoogleraar Genetica en Epidemiologie, directeur van het CAPHRI Care and Public Health Research Institute van de Universiteit Maastricht en afdelingshoofd van Complexe Genetica waar hij en zijn team wetenschappelijk onderzoek uitvoeren. Een van zijn persoonlijke interesses is tweelingonderzoek, waar identieke en niet-identieke tweelingen worden vergeleken om nature en nurture te ontwarren. Maurice heeft meer dan 200 wetenschappelijke papers en 3 boeken gepubliceerd die meer dan 9000 keer zijn gebruikt in het werk van andere wetenschappers. Oratie Leren, een levenslang bouwproces Leren is geen geïsoleerde cognitieve gebeurtenis in de hersenen van de lerende; wij zijn echt veel meer dan ons brein! Het leerproces is te vergelijken met het bouwen van een huis. Voor de bouw van het ideale droomhuis is interactie tussen architect en aannemer essentieel. Leren komt tot stand door een interactie tussen de lerende met zijn/haar persoonlijk leervermogen, zoals de genetica en de daarmee samenhangende persoonskenmerken, en de context waarin en de condities waaronder een persoon probeert te leren. Hierbij wordt context gedefinieerd als de (leer)omgeving waarin het leren plaatsvindt waaronder de school, de werkplek en het dagelijkse leven. Condities zijn variabelen die rechtstreeks de biopsychologie van de lerende beïnvloeden. Denk hierbij aan voeding, stress en beweging. Genetica, context en condities kunnen ook wel voorwaarden voor leren genoemd worden en zouden gezamenlijk moeten kunnen leiden tot het optimale leerproces. Leren is dus een levenslang bouwproces dat uiteindelijk staat als een huis! In haar inaugurele rede zal prof. dr. de Groot nader ingaan op de voorwaarden voor leren, de nieuwe kennis die er beschikbaar gekomen is, de uitdagingen die er nog liggen en wat zij voor de praktijk kunnen betekenen. RENATE DE GROOT Prof. dr. Renate de Groot is hoogleraar Biopsychologie van Leren bij het Welten-instituut van de Open Universiteit, vakgroepvoorzitter FEEEL (Fostering Efficient, effective, and Enjoyable Learning) en voorzitter van de onderzoeksgroep Brein, Leefstijl en Leren. Daarnaast heeft zij een honoraire aanstelling bij de vakgroep Complexe Genetica van de Universiteit Maastricht. Haar wetenschappelijke interesses zijn gecentreerd rond de biopsychologische determinanten van leren en cognitie in levenslang perspectief. Sinds haar eigen promotie in 2003 heeft Renate 15 PhDstudenten begeleid, waarvan 7 reeds hun proefschrift succesvol verdedigden. Haar werk heeft geresulteerd in meer dan 70 internationale wetenschap- pelijke publicaties en vele uitnodigingen als spreekster op nationale en internationale congressen en bijeenkomsten.

5 Praktische informatie DATUM & PLAATS De conferentie Optimaal leren! Biologische en psychologische voorwaarden voor leren Wetenschap ontmoet praktijk vindt plaats op 12 mei 2017 bij de Open Universiteit in Heerlen. Meer informatie rondom bereikbaarheid vindt u op de inschrijfpagina. INSCHRIJVEN VOOR DE CONFERENTIE Ga naar portal.ou.nl/web/optimaal-leren om u in te schrijven voor de conferentie. Hier wordt u tevens doorgeleid naar de inschrijfpagina voor de oratie. Kosten voor de conferentie zijn 50,-. ORATIE De conferentie en de oratie zijn in elkaar overlopende activiteiten. Echter, indien u zich alléén voor de oratie wenst te registreren en de conferentie niet wenst bij te wonen, dan kunt u zich via deze link aanmelden: