17 augustus Geachte,

Transcriptie

1 17 augustus 2013 Geachte, In het staatsblad van 6 augustus 2013 werd het openbaar onderzoek aangekondigd van het normontwerp NBN D addendum 1 Binnenleidingen voor aardgas en plaatsing van de verbruikstoestellen Algemene bepalingen. Dit openbaar onderzoek loopt tot 8 januari Uw constructieve opmerkingen kunt u overmaken via cerga@cerga.be. Na afloop van het openbaar onderzoek zullen de commentaren door de normalisatiecommissie behandeld worden. We mogen uiteindelijk de publicatie van deze norm verwachten tegen midden Als Cerga professionele aardgasinstallateur bent u onze bevoorrechte partner, daarom willen we u als eerste over deze nieuwe ontwerpnorm informeren door deze bijscholing. Zo bent u op de hoogte nog voor de publicatie van de norm. Na de officiële publicatie zal Cerga een technisch dossier uitgeven met de gecompileerde tekst van de basisnorm en het addendum NBN D aangevuld door talrijke toelichtingen en illustraties. We houden u hiervan op de hoogte. Ik wens u een boeiende opleiding toe! Met vriendelijke groeten, Bart Thomas General manager Cerga

2 Belgische norm prnbn D /A1 1 ste uitg., Normklasse: D 51 Binnenleidingen voor aardgas en plaatsing van de verbruikstoestellen Algemene bepalingen Installations intérieures alimentées en gaz naturel et placement des appareils d'utilisation Dispositions générales Installationsleitung für Erdgas und hinstellen Verbrauchsgerätes Allgemeine Bestimmungen Installation pipe work for natural gas and placing of consumer appliances General prescriptions Toelating tot publicatie: / 75

3 1 Toepassingsgebied : Voeg een bijkomende gedachtenstreep toe tussen de huidige twee gedachtenstrepen in paragraaf 1.1 deze leidingen zijn ofwel binnen een gebouw geplaatst, ofwel bovengronds buiten een gebouw geplaatst ofwel ingegraven; 1 Toepassingsgebied : Vervang paragraaf 1.4 door onderstaande tekst 1.4 Deze norm is niet van toepassing op nieuwe binnenleidingen of nieuwe gedeelten van binnenleidingen waarvan: - de nominale diameter van de leidingen groter is dan DN 50 of - de MOP groter is dan 0,1 bar NOOT 1: Het toepassingsgebied van NBN D51-004: nieuwe binnenleidingen of nieuwe gedeelten van binnenleidingen waarvan de hoogste werkdruk groter is dan 0,1 bar zonder 0,5 bar te overschrijden (0,1 bar < MOP 0,5 bar) of de hoogste werkdruk kleiner dan of gelijk is aan 0,1 bar en de nominale diameter groter is dan DN50 (MOP 0,1 bar en nominale diameter > DN50). NOOT 2: Het toepassingsgebied van (pr)nbn D51-008: nieuwe binnenleidingen of nieuwe gedeelten van binnenleidingen waarvan de hoogste werkdruk groter is dan 0,5 bar zonder 15 bar te overschrijden (0,5 bar < MOP 15 bar). Voeg toe aan 2 Normverwijzingen NBN B Warmtegeneratoren met een totaal geïnstalleerd vermogen gelijk aan of groter dan 70 kw. Eisen en voorschriften voor de luchttoevoer, de luchtafvoer en de afvoer van de verbrandingsgassen in stookafdelingen NBN D Centrale verwarming, luchtverversing en klimaatregeling - Lokalen voor drukreduceerinrichtingen van aardgas NBN D Binnenleidingen voor commercieel butaan of propaan in gasfase op een werkdruk van maximum 5 bar en plaatsing van de verbruikstoestellen - Algemene bepalingen (pr)nbn D Binnenleidingen voor aardgas Bijzondere installaties met hoogste werkdruk (MOP) gelijk aan middendruk categorie B (MD-B) en middendruk categorie C (MD-C) NBN D Installaties voor het afleveren van gecomprimeerd aardgas aan motorvoertuigen NBN P Koper en koperlegeringen Fittings voor sanitaire, verwarmings -en gasinstallaties Fittings met persaansluiting voor metalen buizen NBN T Buizen en hulpstukken van polyethyleen - Richtlijnen voor het uitvoeren en beproeven van lasverbindingen NBN T Polyethyleen leidingsystemen - Richtlijnen voor de opleiding, kwalificatie en herkeuring van lassers voor stuik, mof- en elektrolassen NBN EN 203 Grootkeukengastoestellen NBN EN Met gas gestookte donkerstralers met één brander voor niet-huishoudelijk gebruik - Deel 1: Veiligheid NBN EN Met gas gestookte donkerstralers met één brander voor niet-huishoudelijk gebruik - Deel 2: Rationeel gebruik van energie NBN EN Met gas gestookte hoge-temperatuurstralers voor niet-huishoudelijk gebruik - Deel 1: Veiligheid NBN EN Met gas gestookte hoge-temperatuurstralers voor niet-huishoudelijk gebruik - Deel 2: Rationeel gebruik van energie NBN EN Met gas gestookte donkerstralers met meer dan één brander voor niethuishoudelijk gebruik - Deel 1: Systeem D - Veiligheid NBN EN Met gas gestookte donkerstralers met meer dan één brander voor niet- 2 / 75

4 huishoudelijk gebruik - Deel 2: Systeem E - Veiligheid NBN EN Met gas gestookte donkerstralers met meer dan één brander voor niethuishoudelijk gebruik - Deel 3: Systeem F - Veiligheid NBN EN Met gas gestookte donkerstralers met meer dan één brander voor niethuishoudelijk gebruik - Deel 4: Systeem H - Veiligheid NBN EN Lassen - Aanbevelingen voor het lassen van metalen - Deel 3: Booglassen van roestvaste staalsoorten NBN EN Flenzen en hun verbindingen - Ronde flenzen voor buizen, afsluiters, hulpstukken en toebehoren, met PN-aanduiding - Deel 1: Stalen flenzen NBN EN Met gas gestookte droogtrommels voor huishoudelijk gebruik van het type B22D en B23D, met een nominale warmtebelasting van ten hoogste 6 kw - Deel 1: Veiligheid NBN EN Flenzen en hun verbindingen - Afmetingen van pakkingen voor flenzen met PNaanduiding - Deel 1: Vlakke pakkingen van niet-metallieke materialen met of zonder vulmateriaal NBN EN Kunststofleidingsystemen voor de verdeling van gasbrandstoffen - Polyethyleen (PE) - Deel 2: Buizen NBN EN Kunststofleidingsystemen voor de verdeling van gasvormige brandstoffen - Polyethyleen (PE) - Deel 3: Hulpstukken NBN EN Kunststofleidingsystemen voor de verdeling van gasvormige brandstoffen - Polyethyleen (PE) - Deel 4: Afsluiters NBN EN Roestvaste staalsoorten Deel 3: Technische leveringsvoorwaarden voor halfproducten, staven, draad, profielen en blanke producten van corrosievast staal voor algemene doeleinden NBN EN Naadloze stalen buizen voor toepassingen onder druk - Technische leveringsvoorwaarden - Deel 1: Buizen van ongelegeerd staal met eigenschappen gespecificeerd bij omgevingstemperatuur NBN EN Naadloze stalen buizen voor toepassingen onder druk - Technische leveringsvoorwaarden - Deel 5: Roestvaste stalen buizen NBN EN Gelaste stalen buizen voor toepassingen onder druk - Technische leveringsvoorwaarden - Deel 7: Roestvaste stalen buizen NBN EN Inwendige en/of uitwendige beschermende deklagen voor stalen buizen - Specificaties voor dompelverzinkte deklagen aangebracht in geautomatiseerde installaties NBN EN Pijpfittings voor lassen - Deel 3: Smeedbaar austenitisch en austenitisch-ferritisch (duplex) corrosievast staal zonder specifieke inspectie-eisen NBN EN Pijpfittings voor lassen - Deel 4: Smeedbaar austenitisch en austenitisch-ferritisch (duplex) corrosievast staal met specifieke keuringseisen NBN EN Buizen van ongelegeerd staal geschikt voor lassen en draadsnijden - Technische leveringsvoorwaarden NBN EN Smeedbaar gietijzeren fittingen met klemaansluitingen voor leidingsystemen van polyethyleen (PE). NBN EN ISO Aardolie- en aardgasindustrie - Uitwendige deklagen voor ondergrondse en verzonken leidingen gebruikt in transportleidingsystemen - Deel 1: Polyolefine deklagen (3-laags PE en 3-laags PP) NBN EN Stalen buizen en fittingen voor in de bodem en in het water gelegde leidingen - Uitwendige bekleding bestaande uit deklagen van epoxy en gewijzigd-epoxy aangebracht in vloeibare vorm NBN EN Stalen buizen en fittingen voor in de bodem en in het water gelegde leidingen - Uitwendige bekleding bestaande uit deklagen van polyurethaan en gewijzigd polyurethaan aangebracht in vloeibare vorm 3 / 75

5 NBN EN Gelaste roestvaste stalen buizen voor het transport van waterige vloeistoffen inclusief drinkwater - Technische leveringsvoorwaarden (pr)en Stainless steel plumbing fittings - Fittings with press ends for metallic tubes NBN EN Kathodische bescherming - Uitwendige organische bekleding voor de bescherming tegen corrosie van in de bodem of in het water gelegde stalen buisleidingen die samen met de kathodische bescherming worden gebruikt - Wikkelbanden en krimpbare materialen NBN EN Flenzen en hun verbindingen - Pakkingen voor flenzen met Class-aanduiding - Deel 1: Vlakke pakkingen van niet-metallieke materialen met of zonder kern NBN EN Waarschuwingssystemen van kunststof voor in de grond gelegde kabels en pijpleidingen met visuele eigenschappen NBN EN Met gas gestookte trommeldrogers type B met een nominale warmtebelasting van ten hoogste 20 kw - Deel 1: Veiligheid NBN EN Kathodische bescherming van metalen constructies in de grond of in het water - Algemene principes en toepassing voor pijpleidingen NBN EN Koper en koperlegeringen - Vooraf geïsoleerde koperen buizen met een massieve bedekking NBN EN Met gas gestookte donkerstralers - Ventilatie-eisen voor niet-huishoudelijke toepassingen NBN EN Metalen industriële leidingsystemen - Deel 2: Materialen NBN EN Afsluiters voor gasdistributiesystemen met maximale werkdruk kleiner dan of gelijk aan 16 bar - Prestatie-eisen NBN EN Afsluiters voor transport van aardgas in pijpleidingen - Prestatie-eisen en beproeving NBN EN Schuimvormende oplossingen voor lekdetectie op gasinstallaties NBN EN Gegolfde metalen veiligheidsslangsamenstellen voor de aansluiting van huishoudelijke gastoestellen NBN EN Corrosievaste stalen buigzame gegolfde buissystemen in gebouwen voor gas met een werkdruk tot en met 0,5 bar NBN EN 525 Niet-huishoudelijke met gas gestookte luchtverwarmers zonder warmtewisselaar en met gedwongen convectie voor ruimteverwarming met een netto warmtebelasting van niet meer dan 300 kw NBN EN ISO Mechanische eigenschappen van bevestigingsartikelen van corrosievast staal - Deel 1: Bouten, schroeven en tapeinden NBN EN ISO Mechanische eigenschappen van bevestigingsartikelen van corrosievast staal - Deel 2: Moeren NBN EN ISO Metalen buisverbindingen voor hydraulische, pneumatische en algemene toepassingen - Deel 1: Klemkoppeling met 24 inwendige conus NBN EN ISO Verven en vernissen - Corrosiebescherming van staalconstructies door beschermende verfsystemen - Deel 1: Algemene informatie ISO 4144 Pipework -- Stainless steel fittings threaded in accordance with ISO 7-1 ISO Mechanical fittings for polyethylene piping systems for the supply of gaseous fuels Part 1: Metal fittings for pipes of nominal outside diameter less than or equal to 63 mm. ISO Mechanical fittings for polyethylene piping systems for the supply of gaseous fuels Part 3: Thermoplastic fittings for pipes of nominal outside diameter less than or equal to 63 mm. ISO Plastics pipes and fittings -- Equipment for fusion jointing polyethylene systems Part 2: Electrofusion DIN 2353 Non-soldering compression fittings with cutting ring - Complete fittings and survey 4 / 75

6 DIN DIN DIN 8076 Stainless steel fittings for the food and chemical industry - Screw pipe connections for expanding and welding Fittings for the food and chemical industries - Fittings of stainless steel - Tees, bends and reducers for welding Pressure pipelines made from thermoplastics materials - Metal and plastics compression fittings for polyethylene (PE) pipes - General quality requirements and testing Vervang in 2 Normverwijzingen de omschrijving van de norm NBN D NBN D Binnenleidingen voor aardgas Bijzondere installaties met hoogste werkdruk (MOP) gelijk aan lage druk (LD) en middendruk categorie A (MD-A) Schrap in 2 Normverwijzingen NBN A NBN A Stalen buizen voor courant gebruik Schroefbare buizen Stalen buizen voor courant gebruik Buizen met gladde uiteinden, niet schroefbaar Schrap volgende definitie onderbroken gebruik van een keukengeiser type A gebruik gedurende een tijd, bij al dan niet continue werking, die 10 minuten per half uur niet overschrijdt Vervang de definitie van sectioneerkraan door onderstaande tekst sectioneerkraan kraan die toelaat het geheel of een gedeelte van de installatie af te zonderen. Voeg volgende definities toe bereikbare leidingen en verbindingen leidingen en verbindingen die voldoende bereikbaar zijn om zonder breekwerken met handgereedschap aan gasbuizen en verbindingen te werken leidingwerk gasbuizen, hulpstukken (bochten, reducties, T-stukken, holle bodems, ), kranen, apparatuur en verbindingen PLT-buissysteem roestvast stalen plooibare gegolfde buizen, gemakkelijk een beperkt aantal malen met de hand plooibaar, die tijdens de productie door de fabrikant met een buitenlaag zijn bekleed (= PLT-buizen) en altijd samen moeten toegepast worden met de fittingen, de collector, de klem voor equipotentiaalverbinding, de autovulkaniserende wikkelband of thermokrimpkous enz,.. gespecificeerd door de fabrikant (= systeem). Buizen en fittingen van verschillende fabrikanten zijn onderling niet omwisselbaar en mogen in geen geval samen verbonden worden. NOOT: PLT = pliable tubing Wachtbuis buis ingegraven buiten het gebouw waarin één gasleiding kan geplaatst worden. 5 / 75

7 Mantelbuis buis ingewerkt in de muur, vloer of plafond of ingegraven onder een gebouw bestemd om een gasleiding door te voeren Geveldoorvoerstuk vanuit de fabriek gemonteerde en geïsoleerde buis eventueel voorzien van een afsluitkraan en/of een overgangsfitting metaal naar PE, bestemd om ondergronds in de buitenmuur te worden ingewerkt tussen de ondergrondse gasleiding buiten het gebouw en de gasleiding binnen het gebouw Aardgas-afleverinstallatie inrichting (incl. bouwkundige voorzieningen) geplaatst stroomafwaarts van de binnenleiding voor het afleveren van aardgas aan voertuigen die aardgas als motorbrandstof gebruiken, bestaande uit één of meerdere compressor(en), een (eventuele) bufferopslag en één of meerdere aflevertoestellen. Dit met inbegrip van alle leidingen en toebehoren Aardgas-aflevereenheid toestel geplaatst stroomafwaarts van de binnenleiding voor het afleveren van aardgas op kleine schaal aan één of meerdere voertuigen die aardgas als motorbrandstof gebruiken. Aardgas komt vanuit de huishoudelijke gasleiding en wordt gecomprimeerd tot een druk van maximum 300 bar. Het toestel bestaat uit één compressor, één of meerdere afleverslang(en) en heeft geen bufferopslag B toestel type B 22D toestel type B 22 dat ontworpen is om verbonden te worden met een soepel niet uit metaal vervaardigd kanaal voor de afvoer van vochtige lucht en verbrandingsproducten buiten de opstellingsplaats van het toestel C toestel type B 22P toestel type B 22 dat ontworpen is om aangesloten te worden op een rookgasafvoerkanaal onder positieve druk B toestel type B 23D toestel type B 23 dat ontworpen is om verbonden te worden met een soepel niet uit metaal vervaardigd kanaal voor de afvoer van vochtige lucht en verbrandingsproducten buiten de opstellingsplaats van het toestel C toestel type B 23P toestel type B 23 dat ontworpen is om aangesloten te worden op een rookgasafvoerkanaal onder positieve druk. 6 / 75

8 Vervang door onderstaande tekst Algemeen pr NBN D de uitgave addendum 1 24/06/2013 N039 NBN De te gebruiken materialen zijn: 1) voor de buizen: koolstofstaal, roestvast staal, koper en polyethyleen (PE) 2) voor de verbindingen en de hulpstukken van de leidingen: koper, koperlegeringen, koolstofstaal, smeedbaar gietijzer, roestvast staal en polyethyleen (PE) 3) voor het kranenstel: koperlegeringen, smeedbaar gietijzer, koolstofstaal, roestvast staal en polyethyleen (PE) Schrap de voetnoot 6) waarnaar in verwezen wordt 6) Buizen en hulpstukken in polyethyleen (PE) zijn eveneens toegelaten, maar enkel in de ingegraven installatiegedeelten die moeten voldoen aan de norm NBN D Buizen Vervang door onderstaande tekst De koolstofstalen buizen moeten overeenstemmen met de normen NBN EN 10255, NBN EN of NBN EN De koolstofstalen buizen met nominale diameter kleiner dan of gelijk aan DN50, waarop schroefdraadverbindingen worden gemaakt, moeten van de "zware" reeks zijn. De minimum wanddikte van de buizen volgens NBN EN 10255, NBN EN of NBN EN "zware" reeks, is weergegeven in tabel 2a. Verzinkte stalen buizen (ook wel gegalvaniseerde stalen buizen genoemd) beantwoorden aan bovenstaande normen en zijn vanuit de fabriek thermisch verzinkt in overeenstemming met NBN EN (zinklaag ten minste 56 μm dik) Tabel 2a Diameters en minimum wanddiktes van de koolstofstalen buizen volgens NBN EN 10255, NBN EN of NBN EN zware reeks voor schroefdraadverbinding nominale diameter buitendiameter (mm) minimum wanddikte (mm) DN 15 (1/2") 21,3 3,2 DN 20 (3/4") 26,9 3,2 DN 25 (1") 33,7 4,0 DN 32 (5/4") 42,4 4,0 DN 40 (6/4") 48,3 4,0 DN 50 (2") 60,3 4,5 Tabel 2b Diameters en minimum wanddiktes van de koolstofstalen buizen volgens NBN EN 10255, NBN EN of NBN EN voor lasverbinding nominale diameter buitendiameter (mm) minimum wanddikte (mm) DN 15 (1/2") 21,3 2,6 DN 20 (3/4") 26,9 2,6 DN 25 (1") 33,7 2,6 DN 32 (5/4") 42,4 2,6 DN 40 (6/4") 48,3 2,6 DN 50 (2") 60,3 2,9 7 / 75

9 De koperen buizen voldoen aan de norm NBN EN Zij hebben een kwaliteit R 220 voor een uitgegloeide buis, R 250 voor een halfharde buis en R 290 voor een harde buis. Vanuit de fabriek geïsoleerde koperen buizen met een massieve kunststof bedekking beantwoorden aan de norm NBN EN Voor koper is de diameter bij conventie de reële buitendiameter van de buis. De buizen worden gemarkeerd. VOORBEELD Cu EN 1057 R x 1,0 De minimum wanddikte van de koperen buizen, in functie van de buitendiameter die moet gebruikt worden en afhankelijk van het type van verbinding, is weergegeven in tabel 3. Het gebruik van buizen met een andere buitendiameter dan deze vermeld in tabel 3 is verboden. Tabel 3 Diameters en minimum wanddiktes van de koperen buizen volgens NBN EN 1057 of NBN EN voor pers-, knel- en hardsoldeerverbinding hardsolderen knelfitting persfitting buitendiameter (mm) minimum wanddikte (mm) ,2 verboden 1,2 54 1,5 verboden 1,5 Tabel 4a geeft de toe te passen normen en EN-materiaalnummers voor componenten uit roestvast staal (RVS). De roestvast stalen buizen zijn conform NBN EN , NBN EN of NBN EN De minimum wanddikte van de roestvast stalen buizen, in functie van de buitendiameter die moet gebruikt worden en afhankelijk van het type van verbinding, is weergegeven in tabellen 4b t.e.m. 4d. Het gebruik van buizen met een andere buitendiameter dan deze vermeld in deze tabellen is verboden. Tabel 4a Normen en EN-materiaalnummers voor roestvast staal Component Normen Buizen met langsnaad NBN EN of NBN EN Naadloze buizen NBN EN T-stuk NBN EN of Bocht NBN EN of Verloop DIN Bolle eindkap Lasnok DIN Flens NBN EN Bouten en moeren NBN EN ISO of Pakkingen NBN EN ISO NBN EN of NBN EN Kranen NBN EN NBN EN Schroefdraadfitting ISO 4144 Knelfitting Persfitting NBN EN ISO of DIN 2353 DVGW VP614 of (pr)en EN-materiaalnummer (NBN EN , NBN EN ) / 75

10 Tabel 4b Diameters en minimum wanddiktes van de roestvast stalen buizen volgens NBN EN of NBN EN voor schroefdraadverbinding nominale diameter buitendiameter (mm) minimum wanddikte (mm) DN 15 (1/2") 21,3 2,6 DN 20 (3/4") 26,9 2,6 DN 25 (1") 33,7 3,2 DN 32 (5/4") 42,4 3,2 DN 40 (6/4") 48,3 3,2 DN 50 (2") 60,3 3,6 Tabel 4c Diameters en minimum wanddiktes van de roestvast stalen buizen volgens NBN EN of NBN EN voor lasverbinding nominale diameter buitendiameter (mm) minimum wanddikte (mm) DN 15 (1/2") 21,3 2,6 DN 20 (3/4") 26,9 2,6 DN 25 (1") 33,7 2,6 DN 32 (5/4") 42,4 2,6 DN 40 (6/4") 48,3 2,6 DN50 (2") 60,3 2,9 Tabel 4d Diameters en minimum wanddiktes van de roestvast stalen buizen volgens NBN EN voor pers- en knelverbinding knelfitting persfitting buitendiameter (mm) minimum wanddikte (mm) ,2 1, verboden 1,5 PE-buizen zijn conform NBN EN Tabel 5 Diameters, minimum wanddiktes en SDR-waarden 8) van de PE-buizen volgens NBN EN nominale diameter buitendiameter (mm) minimum wanddikte (mm) SDR-waarde DN ,0 11 DN ,7 11 DN ,6 11 DN ,8 11 8) De SDR-waarde van een PE-buis is de verhouding tussen de buitendiameter en de wanddikte. SDR = standard dimension ratio De metalen slangen 9) zijn in roestvast staal. 9) Metalen slangen met aansluiting DN15 zijn in overeenstemming met NBN EN In afwachting van de publicatie van de norm betreffende metalen slangen waarvan de nominale diameter DN20 DN DN50 kan de KVBG-specificatie 91/01 - "Metalen R HT -slangen voor brandbare gassen" gebruikt worden om de kwaliteit van de metalen slangen te bepalen. Het PLT-buissysteem moet voldoen aan de norm NBN EN / 75

11 Vervang de paragraaf door onderstaande tekst Verbindingen en hulpstukken voor leidingen De fittings hebben een voldoende mechanische weerstand om bestand te zijn tegen de krachten waaraan zij worden onderworpen, namelijk diegene die ontstaan door hun manier van verbinden Verbindingen en hulpstukken voor koolstofstalen leidingen De fittings van smeedbaar gietijzer zijn van het type met versterkte rand en beantwoorden aan de voorschriften van de norm NBN EN Stalen fittingen hebben geen versterkte rand Verbindingen en hulpstukken voor koperen leidingen De knelfittings en toebehoren voor koperen buizen zijn volledig uit koper of een koperlegering. De knelring is niet gespleten. Hulpstukken uit koper of koperlegering voor capillaire hardsoldeerverbinding zijn conform NBN EN of NBN EN al naargelang het geval. De persfittings en toebehoren moeten op hun buitenwand voorzien zijn van de volgende markering: - de naam van de fabrikant en/of het gedeponeerd merk - de nominale druk in bar voorafgegaan door de aanduiding PN, met een PN van minimaal 0,2 bar - de buitendiameter, in mm, van de koperen buis waarop de verbinding moet gemonteerd worden - de letters "GT" om aan te duiden dat zij van het type R HT zijn - de verdeelstreep "/" gevolgd door de druk (in bar) gebruikt tijdens de R HT -proef Om verwarring met analoge persfittings te vermijden dienen deze bestemd voor gas op de twee uiteinden voorzien te worden van een gele markering. De persfittings uit koper of een koperlegering voldoen aan de norm NBN P12-001, de specificatie DVGW VP614 of CCH en worden uitsluitend geperst op koperen buizen volgens de norm NBN EN 1057 of NBN EN Verbindingen en hulpstukken voor roestvast stalen leidingen De knelfittings voor roestvast stalen buizen zijn volledig uit roestvast staal. Hulpstukken voor buizen in roestvast staal (inclusief flenzen en kranen) moeten conform zijn met de normen vermeld in tabel 4a. De persfittings en toebehoren moeten op hun buitenwand voorzien zijn van de volgende markering: - de naam van de fabrikant en/of het gedeponeerd merk - de nominale druk in bar voorafgegaan door de aanduiding PN, met een PN van minimaal 0,2 bar - de buitendiameter, in mm, van de roestvast stalen buis waarop de verbinding moet gemonteerd worden - de letters "GT" om aan te duiden dat zij van het type R HT zijn - de verdeelstreep "/" gevolgd door de druk (in bar) gebruikt tijdens de R HT -proef Om verwarring met analoge persfittings te vermijden dienen deze bestemd voor gas op de twee uiteinden voorzien te worden van een gele markering. De persfittings uit roestvast staal voldoen aan de norm (pr)en of DVGW VP614 en worden uitsluitend geperst op roestvast staal buizen volgens de norm NBN EN Verbindingen voor het PLT-buissysteem Bijlage I bevat richtlijnen voor gasleidingen uitgevoerd met het PLT-buissysteem Verbindingen en hulpstukken voor PE-leidingen De voorschriften om PE-buizen te verbinden worden beschreven in paragrafen 4.5.3, en PE-hulpstukken (zoals moffen, bochten, T-stukken en reducties) zijn conform NBN EN / 75

12 Schrap de voetnoot 9) waarnaar in verwezen wordt. pr NBN D de uitgave addendum 1 24/06/2013 N039 NBN ) In afwachting van de publicatie van een algemene norm over verbindingen kan de specificatie 2001/2 van de KVBG "Specificatie voor de persverbinders voor gasinstallaties" gebruikt worden om de kwaliteit van deze verbindingen te bepalen. Vervang paragraaf door onderstaande tekst Kranenstel De in een gebouw geplaatste kranen zijn van het type R HT. Ze zijn van het type "kwarttoer" en hun bedieningshendel geeft op ondubbelzinnige wijze aan of ze open of gesloten zijn. De stop- en sectioneerkranen beantwoorden aan volgende voorschriften: - NBN EN 331: kranen uit koperlegering voor koolstofstalen, verzinkte stalen en koperen gasleidingen; - NBN EN 13774: stalen kranen voor ingegraven stalen gasleidingen; - NBN EN : PE-kranen voor ingegraven PE-leidingen; - NBN EN of NBN EN 14141: roestvast stalen kranen voor roestvast stalen leidingen. Het gebruik van afneembare bedieningssleutels is verboden. Om hun functie te allen tijde te kunnen vervullen, bezitten de kranen de nodige weerstand tegen de mechanische, thermische en chemische inwerkingen waaraan zij, bij normaal gebruik, zijn blootgesteld. Vervang 4.2 door onderstaande tekst: 4.2 Weerstand tegen hoge temperaturen, mechanische en chemische weerstand Het geheel van de elementen van de binnenleiding (de leidingen, de hulpstukken en de verbindingen, de stopkraan inbegrepen) moet: - binnen in een gebouw bestand zijn tegen hoge temperatuur (type R HT ); - een mechanische en chemische weerstand hebben die voldoende is en aangepast om te weerstaan aan de inwerkingen waaraan zij, bij normaal gebruik, kunnen worden blootgesteld. NOOT: Elementen van een aardgasinstallatie die bestand zijn tegen hoge temperatuur worden aangeduid met R HT (Résistance aux Hautes Températures), HTB (Hochtemperaturbeständig) of GT (Gas Temperatur) Voor componenten die niet in R HT -uitvoering beschikbaar zijn, kan één van volgende oplossingen toegepast worden: - de component wordt geplaatst in een kast met een maximum volume van 0,2 m³; de wanden hebben een brandweerstand EI de component wordt geplaatst in een ruimte met verhoogde brandveiligheid: - wanden met brandweerstand EI deuren met brandweerstand EI 60 NOOT: ruimten die aan deze eis voldoen zijn onder andere een drukreduceerlokaal (volgens de norm NBN D51-001) en een stookplaats (volgens de norm NBN B61-001) - de component wordt beschermd door een thermische beveiligingsklep of kraan die zelf R HT is en die stroomopwaarts vlakbij de niet-r HT -component geplaatst is. - de component wordt buiten het gebouw geplaatst. - de component wordt stroomafwaarts van de stopkraan geplaatst. Bepaalde materialen hebben twee nominale drukken (PN): - één nominale druk zonder dat voldaan is aan de R HT -eis - één nominale druk waarbij wel voldaan is aan de R HT -eis 11 / 75

13 bv. een persfitting uit koper heeft een markering PN5 / GT1. PN5 is de nominale druk zonder dat voldaan is aan de R HT -eis. GT1 staat voor Gas Temperatur de Duitse benaming voor R HT. GT1 betekent dat de nominale druk waarbij wel voldaan is aan de R HT -eis 1 bar is. Bij gebruik van materialen binnen een gebouw, waar de R HT -eis van kracht is, wordt rekening gehouden met de nominale druk waarbij aan de R HT -eis voldaan is. In voorgaand voorbeeld is dat 1 bar. Schrap de eerste alinea uit paragraaf Algemeen De gevolgde weg van de leidingen is aangegeven op de plannen. De loop van de leidingen wordt voorzien volgens rechte lijnen horizontaal, verticaal of volgens de algemene lijnen van de wanden van de ruimte waarin ze zijn geplaatst - met zo weinig mogelijk richtingsveranderingen daar waar de schikking van de ruimten het toelaat. Schrap de vierde alinea uit paragraaf Algemeen Het aantal fittings en lassen moet beperkt blijven tot het minimum, rekening houdend met devoorziene loop van de leidingen en de beschikbare handelslengten van de buizen. Vervang door onderstaande tekst Ruimtelijke schikkingen De volgende ruimtelijke schikkingen zijn onder bepaalde voorwaarden toegelaten Ruimtelijke schikking 1 - Gevolgde weg: Leidingen en verbindingen in het zicht. De leidingen zijn zichtbaar en bereikbaar over hun ganse lengte. Voor leidingen in het zicht zijn volgende verbindingen toegelaten: - koolstofstalen buizen: schroefdraad, drieledige koppelingen, flenzen en lassen - verzinkte stalen buizen: schroefdraad en drieledige koppelingen - roestvast stalen buizen: schroefdraad, drieledige koppelingen, flenzen, persen, knellen en lassen - PLT-buissysteem: mechanische verbindingen en PLT-buissysteem zonder verbindingen - koperen buizen: persen, knellen, drieledige koppelingen en hardsolderen en koperen buizen zonder verbindingen Indien er een risico op mechanische beschadiging bestaat (bv. gasleiding in een werkplaats of een parkeerplaats voor wagens) moet een aangepaste mechanische bescherming worden voorzien opdat gasleidingen niet door voertuigen, vorkhefliften enz. kunnen beschadigd worden. NOOT: De mechanische bescherming kan onder meer bestaan uit een stalen profiel, een betonnen balk of palen of een vangrail Ruimtelijke schikking 2 - Gevolgde weg: Bereikbare leidingen en verbindingen in een verluchte technische schacht of horizontale leidinggoot Voor leidingen in een verluchte technische schacht of horizontale leidinggoot zijn volgende verbindingen toegelaten: - koolstofstalen buizen: schroefdraad, drieledige koppelingen, flenzen en lassen - verzinkte stalen buizen: schroefdraad en drieledige koppelingen - roestvast stalen buizen: schroefdraad, drieledige koppelingen, flenzen, persen, knellen en lassen - PLT-buissysteem: mechanische verbindingen en PLT-buissysteem zonder verbindingen - koperen buizen: persen, knellen, drieledige koppelingen en hardsolderen en koperen buizen zonder verbindingen De leiding bevindt zich in een verluchte technische schacht (voorbeeld zie figuur F.2.1). - In het geval van een verluchte technische schacht worden de leidingen geplaatst in een doorlopende technische schacht die aan zijn bovenste uiteinde in verbinding gesteld wordt met de buitenlucht. 12 / 75

14 - Het in verbinding stellen met de buitenlucht gebeurt door een op het hoogste punt van de schachtruimte aangebrachte niet-afsluitbare opening van minimum 150 cm 2. De afstand tussen de bovenrand van de verluchtingsopening en het hoogste punt van de schachtruimte mag niet groter zijn dan 0,10 m. De leidingen en verbindingen zijn via inspectieluiken bereikbaar voor onderhoud en herstellingen. - De leidingen moeten in één of meerdere bereikbare lagen worden aangebracht in de schacht die hiervoor de gepaste afmetingen moet hebben. De leiding bevindt zich in een verluchte horizontale leidinggoot. - De leidinggoot is afgedekt met verwijderbare dekstenen of dekplaten zodat de leidingen bereikbaar zijn voor onderhoud en herstellingen. Om de leidinggoot permanent goed te verluchten worden er niet-afsluitbare verluchtingsroosters met een nuttige oppervlakte van minimum 150 cm 2 voorzien: - minstens één per leidingggoot - minstens elke 10 m en op regelmatige tussenafstand - De leidingen moeten in één of meerder bereikbare lagen worden aangebracht in de de leidinggoot die hiervoor de gepaste afmetingen moet hebben. - Er dient een afwatering voorzien te worden op het laagste punt van de leidinggoot Ruimtelijke schikking 3 - Gevolgde weg: Bereikbare leidingen en verbindingen in een verluchte holle ruimte Voor leidingen in een verluchte holle ruimte zijn volgende verbindingen toegelaten: - koolstofstalen buizen: schroefdraad, drieledige koppelingen, flenzen en lassen - verzinkte stalen buizen: schroefdraad en drieledige koppelingen - roestvast stalen buizen: schroefdraad, drieledige koppelingen, flenzen, persen, knellen en lassen - PLT-buissysteem: mechanische verbindingen en PLT-buissysteem zonder verbindingen - koperen buizen: persen, knellen, drieledige koppelingen en hardsolderen en koperen buizen zonder verbindingen De leidingen en verbindingen zijn bereikbaar en geplaatst in een holle ruimte tussen twee wanden, horizontaal (bv. vals plafond, toegankelijke kruipruimte) of verticaal (bv. omkasting), die rechtstreeks in verbinding staat met de buitenlucht of met een ruimte waarin een eventueel gasverlies even vlug zal opgemerkt worden als indien de leidingen zichtbaar zouden zijn. De verluchting wordt verzekerd door een niet-afsluitbare opening van minstens 150 cm 2. Voor een holle ruimte achter een verticale wand bevindt de bovenrand van de verluchtingsopening zich op maximum 0,10 m van het hoogste punt van de holle ruimte. VOORBEELD Leidingen die om esthetische redenen bedekt zijn met verwijderbare, volle of opengewerkte panelen en een volume vormen dat in verbinding staat met de ruimte waarin ze geplaatst zijn. In figuren F.2.2 en F.2.3 worden enkele voorbeelden van ruimtelijke schikking 3 weergegeven Ruimtelijke schikking 4 - Gevolgde weg: Al dan niet bereikbare leidingen en verbindingen in een niet verluchte holle ruimte of technische schacht of horizontale leidinggoot Voor leidingen in een niet-verluchte holle ruimte of technische schacht of horizontale leidinggoot zijn volgende verbindingen toegelaten: - koolstofstalen buizen: lassen - roestvast stalen buizen: lassen - PLT-buissysteem zonder verbindingen - koperen buizen: hardsolderen en koperen buizen zonder verbindingen In figuur F.2.4 wordt een voorbeeld van ruimtelijke schikking 4 weergegeven. 13 / 75

15 Ruimtelijke schikking 5 - Gevolgde weg: Leidingen en verbindingen ingewerkt in de muur of ondervloer Bij leidingen ingewerkt in de muur of ondervloer zijn volgende verbindingsmethodes toegestaan: - koolstofstalen buizen: schroefdraad en lassen - verzinkte stalen buizen: schroefdraad - roestvast stalen buizen: schroefdraad, persen en lassen - PLT-buissysteem zonder verbindingen - koperen buizen: persen en hardsolderen en koperen buizen zonder verbindingen De PLT-buizen worden over hun hele lengte in een afzonderlijke gasdichte mantelbuis geplaatst die aan beide zijden uitmondt in een verluchte en bereikbare ruimte (ruimtelijke schikkingen 1, 2, 3 of 7). De ingewerkte of in ondervloer geplaatste koperen leidingen worden mechanisch beschermd tegen pletting en toevallige doorboring door middel van een stalen bescherming van minstens 2 mm dikte. Deze stalen bescherming is eveneens tegen corrosie beschermd. In figuren F.2.5 tot en met F.2.10 worden enkele voorbeelden van ruimtelijke schikking 5 weergegeven Ruimtelijke schikking 6 - Gevolgde weg: Ingegraven leidingen en verbindingen buiten het gebouw Voor ingegraven leidingen buiten een gebouw zijn volgende verbindingen toegelaten: - koolstofstalen buizen: schroefdraad, flenzen en lassen - verzinkte stalen buizen: schroefdraad - roestvast stalen buizen: schroefdraad, flenzen, persen en lassen - PLT-buissysteem zonder verbindingen - koperen buizen: persen en hardsolderen en koperen buizen zonder verbindingen - polyethyleen (PE) buizen: elektrolassen, flenzen en trekvaste mechanische fittingen De buiten het gebouw ingegraven PE-buizen, koperen buizen en PLT-buizen worden mechanisch beschermd tegen pletting en toevallige doorboring door een inrichting die boven de leiding geplaatst wordt, zoals bv. aaneensluitende kunststoffen pannen; soepele of stijve kunststof wachtbuis. De overgang PE/metaal bevindt zich in volle grond buiten het gebouw op een afstand van 0,3 m tot 1 m van dit gebouw. De doorgang door de buitenmuur moet steeds in metaal zijn. Ingegraven flensverbindingen moeten in de mate van het mogelijke vermeden worden. Flensverbindingen worden beperkt tot geflensde afsluiters en andere hulpstukken. Indien toch flenzen worden gebruikt moeten deze minstens van drukklasse PN10 zijn Ruimtelijke schikking 7 - Gevolgde weg: Leidingen en verbindingen bovengronds buiten het gebouw Voor bovengrondse leidingen buiten een gebouw zijn volgende verbindingen toegelaten: - koolstofstalen buizen: schroefdraad, drieledige koppelingen, flenzen en lassen - verzinkte stalen buizen: schroefdraad en drieledige koppelingen - roestvast stalen buizen: schroefdraad, drieledige koppelingen, flenzen, persen, knellen en lassen - PLT-buissysteem: mechanische verbindingen en PLT-buissysteem zonder verbindingen - koperen buizen: persen, knellen, drieledige koppelingen en hardsolderen en koperen buizen zonder verbindingen Indien er een risico op mechanische beschadiging bestaat (bv. gasleiding langs een werkplaats of een parkeerplaats voor wagens) moet een aangepaste mechanische bescherming worden voorzien tot op een hoogte van minstens 2 m opdat gasleidingen niet door voertuigen, vorkhefliften enz. kunnen beschadigd worden. 14 / 75

16 Bij koperen buizen en PLT-buissystemen dient steeds een mechanische bescherming voorzien te zijn tot op 2 m boven het maaiveld. NOOT: De mechanische bescherming kan onder meer bestaan uit een stalen profiel, een betonnen balk of palen of een vangrail Ruimtelijke schikking 8 Gevolgde weg: Ingegraven leidingen en verbindingen onder een gebouw Voor ingegraven leidingen onder een gebouw zijn volgende verbindingen toegelaten: - koolstofstalen buizen: lassen - roestvast stalen buizen: lassen - PLT-buissysteem zonder verbindingen - koperen buizen: hardsolderen en koperen buizen zonder verbindingen - polyethyleen (PE) buizen: elektrolassen NOOT: Voor de overgang van PE naar metaal dient een vanuit de fabriek gemonteerd overgangsstuk toegepast te worden. De onder een gebouw ingegraven koolstofstalen buizen, roestvast stalen buizen, koperen buizen en PLT-buizen worden in een afzonderlijke gasdichte mantelbuis geplaatst. De mantelbuis is vervaardigd uit soepele of stijve kunststof of tegen corrosie beschermd koolstof-, verzinkt of roestvast staal. De onder een gebouw ingegraven PE-buizen worden in een afzonderlijke gasdichte en tegen corrosie beschermde mantelbuis uit koolstofstaal, verzinkt staal of roestvast staal geplaatst. De overgang PE/metaal bevindt zich in de mantelbuis op een afstand van minstens 0,5 m van de binnenruimte van het gebouw. De doorgang naar de binnenruimte moet steeds in metaal zijn. De ruimte tussen de leiding en de mantelbuis wordt aan de zijde van de binnenruimte opgevuld met een niet-corrosief, plastisch materiaal zoals siliconenpasta of PUR-schuim met dichte cellen. NOOT 1: Een veranda of carport die volledig gesloten is wordt als een gebouw beschouwd. Een veranda of carport met minstens één volledig open wand in verbinding met de buitenlucht wordt niet als een gebouw beschouwd. NOOT 2: Een open doorgang door een gebouw wordt ook als een gebouw beschouwd. 15 / 75

17 Tabel 5 Overzicht van de toegelaten verbindingen voor de verschillende ruimtelijke schikkingen Ruimtelijke schikkingen Gevolgde weg van de leidingen Schroefdraad / Persen Verbindingen Mechanische verbindingen Flenzen Knellen, PLT-buissysteem / Drieledige koppeling Trekvaste mechanische koppeling PE / Elektrolassen PE Lassen/ Hardsolderen Leidingen en verbindingen binnen het gebouw 1 Leidingen en verbindingen in het zicht toegelaten toegelaten toegelaten verboden toegelaten 2 Bereikbare leidingen en verbindingen in een verluchte technische schacht of horizontale toegelaten toegelaten toegelaten verboden toegelaten leidinggoot 3 Bereikbare leidingen en verbindingen in een verluchte holle ruimte toegelaten toegelaten toegelaten verboden toegelaten Al dan niet bereikbare leidingen en 4 verbindingen in een niet-verluchte verboden holle ruimte of technische schacht of verboden verboden verboden toegelaten horizontale leidinggoot 5 Leidingen en verbindingen ingewerkt verboden toegelaten verboden (1) in de muur of ondervloer verboden toegelaten Leidingen en verbindingen buiten het gebouw 6 Ingegraven leidingen en verbindingen buiten het gebouw toegelaten toegelaten verboden toegelaten toegelaten 7 Leidingen en verbindingen verboden toegelaten toegelaten toegelaten (2) bovengronds buiten het gebouw toegelaten Leidingen en verbindingen onder het gebouw 8 Ingegraven leidingen en verboden verboden verboden verboden (1) (3) verbindingen onder het gebouw toegelaten (1): PLT-buissystemen zonder verbindingen zijn wel toegestaan indien geplaatst in een afzonderlijke gasdichte mantelbuis (2): behoudens uitzondering zie (3): elektrolassen is toegestaan en voor de overgang van PE/metaal dient een vanuit de fabriek gemonteerd overgangsstuk toegepast te worden dat aan beide uiteinden gelast wordt. Vervang door onderstaande tekst Equipotentiaalverbinding, isolatiekoppeling en elektrische continuïteit Het installatieleidingwerk boven de grond moet worden verbonden met de equipotentiaalverbinding van het gebouw in overeenstemming met het AREI. Een ondergrondse metalen leiding (koper, koolstofstaal, roestvast staal of PLT) met een ingegraven lengte groter dan 1 m moet galvanisch gescheiden zijn van de bovengrondse metalen leiding door isolatiekoppelingen of geïsoleerde isolatieflenzen. Deze scheiding behoort bovengronds te zijn aangebracht op ten hoogste 0,5 m boven het maaiveld of bij binnenkomst in een gebouw. De elektrische continuïteit tussen het leidingwerk, het drukregelsysteem, de gasstraat, de gastoestellen en het rookgasaansluit-en afvoerkanaal moet verzekerd zijn. De leidingen mogen nooit dienst doen als aarding voor een elektrisch toestel of installatie. 16 / 75

18 Voeg een nieuwe paragraaf toe. pr NBN D de uitgave addendum 1 24/06/2013 N039 NBN Plannen van de leidingen De plannen waarop de gevolgde weg van de leidingen binnen en bovengronds buiten een gebouw is aangegeven, vermelden minstens een isometrisch schema van de leidingen met daarop: - de lengte van de leidingdelen - de diameter van de leidingdelen - het type van het materiaal van de leidingdelen - de aanduiding van de sectioneerkranen, stopkranen en de gastoestellen met hun vermogen en gasdebiet - voor niet-zichtbare leidingen (ingewerkt in muren, vloeren en plafonds) : de van buiten uit zichtbare vaste referentiepunten t.o.v. dewelke de plaats van de leidingen kan worden bepaald. De plannen of het isometrisch schema waarop de gevolgde weg van de ingegraven leidingen is aangegeven vermelden minstens: - de lengte van de leidingdelen - de diameter van de leidingdelen - het type van het materiaal van de leidingdelen - de aanduiding en de plaatsbepaling van de buitenafsluiter(s), de lassen, de mechanische fittingen, de PE-metaal overgang en andere hulpstukken - de ingravingsdiepte van de leiding - de van buiten uit zichtbare vaste referentiepunten t.o.v. dewelke de plaats van de leidingen kan worden bepaald. Het is aanbevolen om de plannen te vervolledigen met foto s van de delen die niet meer zichtbaar zijn na het beëindigen van de werken: ingegraven leidingen, ingewerkte buizen en rookgasafvoerkanalen, Vervang door onderstaande tekst Uitvoering Algemeen De loop van de leidingen wordt voorzien volgens rechte lijnen horizontaal, verticaal of volgens de algemene lijnen van de wanden van de ruimte waarin ze zijn geplaatst - met zo weinig mogelijk richtingsveranderingen daar waar de schikking van de ruimten het toelaat. Het aantal fittings en lassen moet beperkt blijven tot het minimum, rekening houdend met de voorziene loop van de leidingen en de beschikbare handelslengten van de buizen. Om latere herstellingen en onderhoudswerken mogelijk te maken worden de leidingen in één of meerder bereikbare lagen geplaatst met een minimale afstand van 40 mm tussen elke leiding, kabel en andere installatie. Het bevestigen van vreemde leidingen of kabels aan gasleidingen is verboden. De leidingen zijn dusdanig geplaatst dat de gevolgen van de uitzettingen en de door het gebouw in normale omstandigheden uitgeoefende krachten geen mechanische belastingen of vervormingen veroorzaken die de weerstand en de dichtheid van de leiding zouden kunnen aantasten. Indien de leidingen aan de wand bevestigd worden door middel van bevestigingsbeugels dienen deze aangepast te zijn aan de buitendiameter en het gewicht van de leidingen. De beugels mogen de weerstand tegen hoge temperatuur (RHT) van het leidingwerk niet nadelig beïnvloeden. Daarom mogen enkel beugels uit koper of koperlegering, koolstofstaal, verzinkt staal of roestvast staal worden toegepast. Er dienen bevestigingsbeugels geplaatst ter hoogte van elke afsluitkraan, elke bocht of T-stuk en bij expansievoorzieningen (compensatoren). Corrosie van de buis ter hoogte van de ondersteuning moet worden voorkomen. De maximale afstand tussen ondersteuningen van horizontaal gelegde koolstofstalen buizen, verzinkte stalen buizen, roestvast stalen buizen, koperen buizen en PLT-buizen is in tabel 6 17 / 75

19 weergegeven. Indien de toelaatbare ondersteuningsafstand wordt overschreden, moet door berekening worden aangetoond dat dit aanvaardbaar is. Het gewicht van het verticale deel van het leidingwerk moet door ondersteunings- en bevestigingsmateriaal, dat zich zowel in het verticale als horizontale deel kan bevinden, zijn opgevangen. De leidingen dienen elektrisch geïsoleerd te zijn van hun bevestigingsbeugels indien deze van een ander metaal vervaardigd zijn. Tabel 6 Maximale ondersteuningsafstand van koperen, koolstofstalen, verzinkte stalen, roestvast stalen buizen en PLT-buizen. Koperen buizen en PLT-buizen Buitendiameter (mm) Maximale ondersteuningsafstand (m) , Koolstofstalen, verzinkte stalen en roestvast stalen buizen Nominale diameter Maximale ondersteuningsafstand (m) DN 15 (1/2") DN 20 (3/4") 1,5 DN 25 (1") DN 32 (5/4") DN 40 (6/4") 3,0 DN 50 (2") 4, Fittingen voor het reinigen van de gasleiding Er wordt een voldoende aantal fittings voorzien voor het reinigen, in het bijzonder aan de lage punten van de verticale leidingen T-stuk Met het oog op het uitvoeren van de dichtheidsproef dient er een T-stuk, afgesloten met een metalen stop of dop, voorzien te worden: - stroomafwaarts van de gasmeter geplaatst binnen een gebouw, vóór de eerste aftakking (zie figuur 4) - stroomafwaarts van iedere tussengasmeter (zie figuur 2) - stroomafwaarts van de gasmeter geplaatst buiten een gebouw, in de eerst bereikbare ruimte binnen het gebouw waar de binnenkomende gasleiding doorloopt (zie figuur 3) - stroomafwaarts van iedere sectioneerkraan (zie figuur 1) NOOT: De sectioneerkraan geplaatst vóór een tussengasmeter dient niet gevolgd te worden door een T-stuk. Er dienen tevens enkele T-stukken in de installatie te worden aangebracht, afgesloten met een metalen stop of dop, met het oog op eventuele uitbreidingen of het later aansluiten van toestellen Stopkraan afgesloten met een metalen geschroefde stop of dop In afwachting van het aansluiten van een toestel, moet elke leiding eindigen op een stopkraan die degelijk wordt afgesloten met een metalen geschroefde stop of dop Sectioneerkraan In volgende gevallen dient een sectioneerkraan voorzien te worden: a) Een sectioneerkraan wordt voorzien bij het uitbreiden van een installatie indien de uitbreiding een lengte heeft van meer dan 3 m of indien de uitbreiding plaatsvindt naar een ander lokaal (zie figuur 1). Bij een uitbreiding van minder dan 3 m is geen bijkomende sectioneerkraan vereist. 18 / 75

20 Figuur 1 - Illustratie van situatie a: Sectioneerkraan bij de uitbreiding van een installatie b) Een sectioneerkraan wordt voorzien net stroomopwaarts van iedere tussengasmeter (zie figuur 2). Figuur 2- Illustratie van situatie b: Sectioneerkraan net stroomopwaarts van iedere tussengasmeter c) Een sectioneerkraan wordt voorzien op oordeelkundig gekozen plaatsen van uitgebreide binneninstallaties, dit om de gastoevoer van belangrijke vertakkingen te kunnen onderbreken bv. aan de voet van een stijgkolom en aan de voet van een koker. 19 / 75

21 d) Een sectioneerkraan wordt voorzien in de eerst bereikbare ruimte waar de gasleiding ondergronds of bovengronds het gebouw binnenkomt (zie figuur 3). Figuur 3 - Illustratie van situatie d: Sectioneerkraan in de eerst bereikbare ruimte van elk gebouw De stopkraan van het gastoestel doet dienst als sectioneerkraan indien gelijktijdig aan volgende voorwaarden is voldaan: - de aardgasbinneninstallatie is voorzien om slechts één aardgastoestel aan te sluiten. - het gastoestel bevindt zich in deze eerst bereikbare ruimte. - de zichtbare buislengte tussen de binnenkomende gasleiding en het gastoestel is kleiner dan 3 m. Er is geen sectioneerkraan vereist in de eerst bereikbare ruimte waar de gasleiding het gebouw binnenkomt indien de gasmeter(s) van de aardgasdistributienetbeheerder (DNB) in deze ruimte van het gebouw is (zijn) geplaatst (zie figuur 4). Figuur 4- Illustratie van situatie d: Er is geen sectioneerkraan vereist vlak na de gasmeter van de DNB 20 / 75

22 e) Een sectioneerkraan wordt voorzien in de inkomende leiding van elke verblijfseenheid (bv. appartement) (zie figuur 5). De stopkraan van het gastoestel doet dienst als sectioneerkraan indien gelijktijdig aan volgende voorwaarden voldaan is: - de aardgasbinneninstallatie is voorzien om slechts één aardgastoestel aan te sluiten. - het gastoestel bevindt zich in dezelfde ruimte als de inkomende gasleiding. - de zichtbare buislengte tussen de inkomende gasleiding en het gastoestel is kleiner dan 3 m. Figuur 5 - Illustratie van situatie e: een sectioneerkraan geplaatst op de inkomende gasleiding in een wooneenheid f) Een handmatig bediende sectioneerkraan wordt voorzien in de gastoevoer naar de stookplaats, welke voldoet aan de norm NBN B61-001, zodat de gastoevoer van buiten de stookplaats op een goed bereikbare plaats, op een afstand van maximum 20 m, zonder hulpmiddelen kan worden bediend in geval van nood. In deze context moet goed bereikbaar verstaan worden als een bereikbare plaats buiten het gebouw of ruimte binnen het gebouw waartoe men toegang heeft zonder sleutel. De kraan voor de gasmeter of tussengasmeter kan de functie van deze sectioneerkraan vervullen indien aan bovenstaande voorwaarden voldaan is. 21 / 75

23 g) Indien één gasmeter, eigendom van de DNB, meerdere gebouwen voedt, moet de gastoevoer van elk gebouw afzonderlijk kunnen worden afgesloten door middel van een afsluiter geplaatst buiten het betrokken gebouw. Figuren 6, 7 en 8 illustreren deze situatie waarbij de gasmeter van de DNB zich respectievelijk bevindt in: - een standaard buitenkast of gebouwtje (zie figuur 6) - een buitenkast of gebouwtje waarin voor elk gebouw een afzonderlijke sectioneerkraan is voorzien (zie figuur 7). - één van de gebouwen waarin er een sectioneerkraan is voorzien voor elke vertrekkende gasleiding naar de andere gebouwen (zie figuur 8). Figuur 6: Voorbeeld van situatie g. De gasmeter van de DNB is geplaatst in een buitenkast of gebouwtje en voedt meerdere gebouwen. Elk gebouw heeft een buitenafsluiter. Afsluiters 1, 3 en 5: buitenafsluiter Afsluiters 2, 4 en 6: sectioneerkraan (zie situatie d) 22 / 75