Verticaal gekoppelde microringresonatoren gefabriceerd met waferbonding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verticaal gekoppelde microringresonatoren gefabriceerd met waferbonding"

Transcriptie

1 Verticaal gekoppelde microringresonatoren gefabriceerd met waferbonding Ilse Christiaens

2 Overzicht - Inleiding - Breedbandverbindingen - Optische netwerken - Optische chips - Ringresonatoren - Metingen - Conclusies

3 Breedbandverbindingen ADSL: Telefoonlijn Normaal 512 kb/s Maximum 6 Mb/s Telenet: Coaxiaal 5 Mb/s tot 10 Mbit/s

4 Optische vezel Optische vezel honderden Gbit/s of meer 10 DVD s per seconde

5 Overzicht - Inleiding - Breedband verbindingen - Optische netwerken - Optische chips - Ringresonatoren - Metingen - Conclusies

6 Netwerken: vroeger V.S. Volledig elektrisch Onderzeese kabel Europa

7 Netwerken V.S. Beetje optisch Onderzeese VEZEL Europa

8 Netwerken V.S. Onderzeese VEZEL Europa

9 Netwerken V.S. Europa

10 Netwerken: vandaag V.S. Nog geen vezel tot aan de deur Europa

11 Onderdelen van een optisch netwerk? Versterken Regenereren Laserdiode Optische vezel

12 Onderdelen van een optisch netwerk? WDM: wavelength division multiplexing Radio 1 Studio Brussel Optische vezel Klara Q-music

13 Onderdelen van een optisch netwerk? WDM: wavelength division multiplexing Radio 1 Optische vezel Studio Brussel Klara Q-music Filter!

14 Onderdelen van een optisch netwerk? V.S. Versterken Regenereren Sturen Europa

15 Onderdelen van een optisch netwerk? V.S. Europa

16 Volledig optisch netwerk? V.S. Elektrische toegang Elektrische knooppunten OPTISCH! Europa Groot, duur

17 Hoe deden ze dat in de elektronica? ENIAC 1948 INTEGRATIE 2000

18 Overzicht - Inleiding - Breedband verbindingen - Optische netwerken - Optische chips - Ringresonatoren - Metingen - Conclusies

19 Optische chips GOLFGELEIDER Hogere brekingsindex

20 Optische netwerken? Optische toegang Graafwerken Optische knooppunten met optische chips Versterking Regeneratie Sturen van het signaal Filteren Nog te duur, niet altijd op punt KOST!!!! Meer integratie

21 Goedkope optische chips? Integratie Zoveel mogelijk functies op een zo klein mogelijke oppervlakte Elektronica Fotonica Silicium Silicium, InP, GaAs, Glas,. Heterogene integratie met waferbonding Transistor? Ringresonator

22 Overzicht - Inleiding - Ringresonatoren - Wat? - Werking - Simulatie - Soorten - Fabricage, waferbonding - Metingen - Conclusies

23 Bouw van een ringresonator

24 Overzicht - Inleiding - Ringresonatoren - Wat? - Werking - Soorten - Fabricage, waferbonding - Metingen - Conclusies

25 Interferentie Destructieve interferentie Golflengte λ Constructieve interferentie

26 Uit resonantie λ 1

27 In resonantie λ 2

28 Het geheel 1 Tranmissie (a.u.) Golflengte (nm)

29 Functie, voordelen? Klein Schaalbaar Veelzijdig Filter Lasers Schakelaar

30 Overzicht - Inleiding - Ringresonatoren - Wat? - Werking - Simulatie - Soorten - Fabricage, waferbonding - Metingen - Conclusies

31 photonics research group Gebogen golfgeleider Bochtmode Bovenaanzicht Zijaanzicht

32 Koppeling tussen recht en bocht

33 Overzicht - Inleiding - Ringresonatoren - Wat? - Werking - Simulatie - Soorten - Fabricage, waferbonding - Metingen - Conclusies

34 Horizontaal gekoppeld 2.5 Vertical (µm) Horizontal (µm)

35 Verticaal gekoppeld Vertical (µm) Horizontal (µm)

36 Vergelijking Vertical (µm) Vertical (µm) Horizontal (µm) Horizontal (µm)

37 Overzicht - Inleiding - Ringresonatoren - Wat? - Werking - Soorten - Simulatie - Fabricage, waferbonding - Metingen - Conclusies

38 Proces glasplaat fotoresist Epitaxiaal lagen InGaAsP InP Ets stop laag InP-substraat

39 Proces BCB lijm Transfer substraat

40 Proces BCB lijm Transfer substraat

41 Cleanroom keer minder stof dan in de modale huiskamer

42 Wafers

43 Lithografie

44 Etsen

45 Bonden met BCB

46 Bonden met BCB

47 Verdunnen

48 Het eindresultaat Menselijk haar

49 Wat kan er fout gaan?

50 Overzicht - Inleiding - Ringresonatoren - Metingen - Meetopstelling - Metingen - Thermisch afstemmen - Conclusies

51 Meetopstelling

52 Meetopstelling

53 Metingen Stralen van 30 µm tot 10 µm Simulatie laat toe om fenomenen als hogere orde excitatie en polarizatieconversie te voorspellen Transmissie (a.u.) Golflengte (nm)

54 Overzicht - Inleiding - Ringresonatoren - Metingen - Meetopstelling - Metingen - Thermisch afstemmen - Conclusies

55 Afstemmen? Radio 1 Studio Brussel Optische vezel Klara Q-music

56 Afstemmen? Tranmissie (a.u.) Studio Brussel Radio Golflengte (nm)

57 Thermisch afstemmen Ring Cr- contacten voor thermisch afstemmen

58 Thermisch afstemmen 50 mw 15nm 1.0 Transmissie (a.u.) nm 0 mw 10 mw Golflengte (nm)

59 Conclusies Waferbonding proces Werd ontwikkeld Ringresonatoren gefabriceerd Ook actieve componenten zoals lasers en LED s Thermisch afstembare ringresonatoren gedemonstreerd Basis voor nieuw onderzoeksdomein in de fotonicagroep Simulatie Ontwikkelen van eigen software voor de koppeling Evaluatie van commerciële software Goede overeenkomst met experiment

60 Dank u!

Fotonische geïntegreerde circuits en vezelkoppelaars gebaseerd op InP gebonde membranen

Fotonische geïntegreerde circuits en vezelkoppelaars gebaseerd op InP gebonde membranen Fotonische geïntegreerde circuits en vezelkoppelaars gebaseerd op InP gebonde membranen Frederik Van Laere Promotoren: prof. dr. ir. R. Baets prof. dr. ir. D. Van Thourhout 19 januari 2009 Photonics Research

Nadere informatie

Nederlandstalige samenvatting

Nederlandstalige samenvatting Nederlandstalige samenvatting 1. Siliciumgebaseerde fotonisch geïntegreerde circuits Een aanzienlijk deel van de totale kostprijs van klassieke optische systemen is de verpakking ervan. Deze optische systemen

Nadere informatie

Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema

Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema Niet-lineair gedrag in een halfgeleider optische versterker en laser diode gebaseerd terugkoppelingsschema Wouter D Oosterlinck Promotor: Prof. G. Morthier Photonics Research Group http://photonics.intec.ugent.be

Nadere informatie

Compacte vlakkegolfgeleiderkoppelingen. silicium-op-isolator

Compacte vlakkegolfgeleiderkoppelingen. silicium-op-isolator Compacte vlakkegolfgeleiderkoppelingen in silicium-op-isolator Bert Luyssaert Promotoren: Prof. R. Baets en Prof. P. Bienstman Inhoudslijst Optische chips Inleiding Gebruik Golfgeleiders Materialen Golfgeleiderkoppelingen

Nadere informatie

Fabricage van nanofotonische structuren met gefocusseerde ionenbundels

Fabricage van nanofotonische structuren met gefocusseerde ionenbundels Fabricage van nanofotonische structuren met gefocusseerde ionenbundels publieke verdediging Jonathan Schrauwen Promotor: Prof. Dries Van Thourhout Vakgroep Informatietechnologie Faculteit Ingenieurswetenschappen

Nadere informatie

Aandrijving van geïntegreerde nanofotonische componenten door middel van de optische gradiëntkracht

Aandrijving van geïntegreerde nanofotonische componenten door middel van de optische gradiëntkracht PHOTONICS RESEARCH GROUP Aandrijving van geïntegreerde nanofotonische componenten door middel van de optische gradiëntkracht Joris Roels 31/03/2011 PHOTONICS RESEARCH GROUP 1 Fiat lux (Genesis 1:3) PHOTONICS

Nadere informatie

Nieuwe silicium fotonica-technologie zorgt voor sneller dataverkeer in datacenters

Nieuwe silicium fotonica-technologie zorgt voor sneller dataverkeer in datacenters Editie mei 2017 Silicon Photonics, Photonics Nieuwe silicium fotonica-technologie zorgt voor sneller dataverkeer in datacenters Nieuwe zendontvanger heeft 10x hogere bandbreedte dan huidige zendontvangers.

Nadere informatie

EXAMEN TELECOM CAI Beheer en Onderhoud GLAS VOORBEELDEXAMEN

EXAMEN TELECOM CAI Beheer en Onderhoud GLAS VOORBEELDEXAMEN SECT 1C-GLAS EXAMEN TELECOM CAI Beheer en Onderhoud GLAS VOORBEELDEXAMEN Praktijktoets Examentijd: 150 minuten Opgavenboekje Dit opgavenboekje bestaat uit 5 pagina's (inclusief voorblad en bijlagen). Bij

Nadere informatie

Dynamische aspecten van geavanceerde multi-sectie afstembare halfgeleiderlasers Bart Moeyersoon 28 juni 2005

Dynamische aspecten van geavanceerde multi-sectie afstembare halfgeleiderlasers Bart Moeyersoon 28 juni 2005 Dynamische aspecten van geavanceerde multi-sectie afstembare halfgeleiderlasers Bart Moeyersoon 28 juni 2005 Photonics Research Group http://photonics.intec.ugent.be zeer moderne wijzigbare golflengte

Nadere informatie

Een geïntegreerde InP-gebaseerde optische golfgeleiderisolator op basis van ferromagnetische CoFecontacten

Een geïntegreerde InP-gebaseerde optische golfgeleiderisolator op basis van ferromagnetische CoFecontacten Een geïntegreerde InP-gebaseerde optische golfgeleiderisolator op basis van ferromagnetische CoFecontacten Mathias Vanwolleghem Photonics Research Group http://photonics.intec.ugent.be 17 mei 2005 = inbouwbaar

Nadere informatie

Performantie-analyse van een uitleessysteem voor optische schijven gebaseerd op een multimodale golfgeleider

Performantie-analyse van een uitleessysteem voor optische schijven gebaseerd op een multimodale golfgeleider Performantie-analyse van een uitleessysteem voor optische schijven gebaseerd op een multimodale golfgeleider Doctoraatsverdediging Frederik Fransoo donderdag 14 april 2005 001110111101011110100 Gegevensopslag

Nadere informatie

Fotonica op chip laat dokters dromen

Fotonica op chip laat dokters dromen Photonics Fotonica op chip laat dokters dromen Dankzij chiptechnologie en fotonica kan je ultrakleine spectrometers, cytometers en microscopen maken. Maak kleine structuren op chip die met licht overweg

Nadere informatie

Er komt licht in de elektronische pijp. Fotonen zijn in staat de huidige elektronische

Er komt licht in de elektronische pijp. Fotonen zijn in staat de huidige elektronische MEMPHIS: van elektronen Er komt licht in de elektronische pijp. Fotonen zijn in staat de huidige elektronische chips te verrijken met aangename eigenschappen. De honger naar bandbreedte en het meten van

Nadere informatie

Lichtmeting aan LED verlichting

Lichtmeting aan LED verlichting Lichtmeting aan LED verlichting Tristimulus versus Spectrale Instrumenten Theo Duncker LED Lampen 1 Watt 2 Chromatische analyse Groen Oranje/ Geel Rood Blauw 3 Gekleurde LED s Relatieve Schaal 468 nm 515

Nadere informatie

Nederlands Tijdschrift voor Fotonica, december 1991

Nederlands Tijdschrift voor Fotonica, december 1991 ir. C. van Dam, prof. ár. B.H. Verbeek Technische Universiteit Delft, Faculteit der Elektrotechniek, Vakgroep Telecommunicatie- en Tele-observatietechnologie In de afgelopen jaren heeft de koperkabel in

Nadere informatie

SARA High Performance Networking Vancis Network Services

SARA High Performance Networking Vancis Network Services SARA High Performance Networking Vancis Network Services Welkom op het Science Park Amsterdam Welkom in het Network Operations Center Sadi Koçak, Peter Tavenier en Ingrid Janssen SARA High Performance

Nadere informatie

What s in the experiment bag? Enkele experimenten om met het materiaal van de kit uit te voeren

What s in the experiment bag? Enkele experimenten om met het materiaal van de kit uit te voeren What s in the experiment bag? In de experimenteerkit vind je : - Een laseraanwijzer (violet, 405 nm) zonder batterij (gebruik 2 AAA batterijen), de pluspool naar de bodem richten - een diffractierooster

Nadere informatie

Uitwerkingen tentamen optica

Uitwerkingen tentamen optica Uitwerkingen tentamen optica april 00 Opgave a) (3pt) Voor de visibility, fringe contrast of zichtbaarheid geldt: waarbij zodat V = I max I min I max + I min, () I max = I A + I B + I A I B cos δ met cos

Nadere informatie

Gezocht: life science bedrijven die biofotonica willen uitproberen

Gezocht: life science bedrijven die biofotonica willen uitproberen Photonics, Life sciences, Smart Health, Government funded research, imec.ic-link Gezocht: life science bedrijven die biofotonica willen uitproberen Imec en LioniX bouwen samen met 13 andere Europese partners

Nadere informatie

In dit hoofdstuk komen de werking principes van glasvezelsensoren. Zo wordt de werking van de FBG datalogger verduidelijkt.

In dit hoofdstuk komen de werking principes van glasvezelsensoren. Zo wordt de werking van de FBG datalogger verduidelijkt. 1 WERKINGSPRINCIPE In dit hoofdstuk komen de werking principes van glasvezelsensoren. Zo wordt de werking van de FBG datalogger verduidelijkt. 1.1 Glasvezel 1.1.1 Geschiedenis In 1870 gebruikte John Tyndall

Nadere informatie

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2016 theorietoets deel 1

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2016 theorietoets deel 1 Eindronde Natuurkunde Olympiade 2016 theorietoets deel 1 1 Volleybal (6pt) Neem een dunne bolvormige bal gevuld met lucht als eenvoudig model voor een volleybal. Het materiaal van de bal is niet veerkrachtig

Nadere informatie

Tentamen Optica. 20 februari Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door.

Tentamen Optica. 20 februari Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door. Tentamen Optica 20 februari 2007 Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door. Opgave 1 We beschouwen de breking van geluid aan een

Nadere informatie

Uitwerkingen Tentamen Optica

Uitwerkingen Tentamen Optica Uitwerkingen Tentamen Optica februari 006 De volgende uitwerkingen zijn mogelijke manieren van oplossen, maar niet noodzakelijk de enige. Opgave a) Voor geluidsgolven geldt net als voor lichtgolven n m

Nadere informatie

Tentamen Optica. 19 februari 2008, 14:00 uur tot 17:00 uur

Tentamen Optica. 19 februari 2008, 14:00 uur tot 17:00 uur Tentamen Optica 19 februari 2008, 14:00 uur tot 17:00 uur Zet je naam en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 8 opgaven eerst eens door. De opgaven kunnen in willekeurige volgorde gemaakt

Nadere informatie

De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen

De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen Deze week organiseerde de Vrije Universiteit Brussel een De vijf invloedrijkste fotonica-toepassingen congres over de recente ontwikkelingen in fotonica: Spie Photonics Europe. Fotonica heeft alles te

Nadere informatie

MEMS in de Optica Jonas Vermeulen Jean-Yves Wielandts

MEMS in de Optica Jonas Vermeulen Jean-Yves Wielandts MEMS in de Optica Jonas Vermeulen Jean-Yves Wielandts 1. Inleiding MEMS (Micro-Electro-Mechanical Systems) zijn geëvolueerd uit de microelektronica-revolutie die we de laatste 60 jaar gekend hebben. Ze

Nadere informatie

Samenvatting Vrij vertaald luidt de titel van dit proefschrift: "Ladingstransport in dunne- lm transistoren gebaseerd op geordende organische halfgeleiders". Alvorens in te gaan op de specieke resultaten

Nadere informatie

3D systemen-op-chip. Het 3D-technologielandschap. Semiconductor technology & processing

3D systemen-op-chip. Het 3D-technologielandschap. Semiconductor technology & processing Semiconductor technology & processing 3D systemen-op-chip Kleinere, goedkopere en krachtigere systemen door een slimme onderverdeling van het circuit. 3D-integratie is de laatste jaren geëvolueerd naar

Nadere informatie

Deze optische antenne kan toveren met licht

Deze optische antenne kan toveren met licht Editie Best of 2016 Photonics, Smart Health, Quantum computing, Sensor solutions for IoT, Photovoltaics Deze optische antenne kan toveren met licht Onderzoekers van imec en KU Leuven maakten een optische

Nadere informatie

Uitwerkingen tentamen Optica

Uitwerkingen tentamen Optica Uitwerkingen tentamen Optica 18 februari 2005 Opgave 1 2 y x 2 = 1 a 2 2 y t 2 (1) a) De eenheid van a moet zijn m/s, zoals te zien aan de vergelijking. a = v is de snelheid waarmee de golf zich voortbeweegt.

Nadere informatie

Halfgeleiderlaser met een geïntegreerde metalen spiegel op silicium door heterogene integratie

Halfgeleiderlaser met een geïntegreerde metalen spiegel op silicium door heterogene integratie Halfgeleiderlaser met een geïntegreerde metalen spiegel op silicium door heterogene integratie Kevin Anckaert Promotoren: dr. ir. Günther Roelkens, prof. dr. ir. Dries Van Thourhout Begeleider: Stevan

Nadere informatie

, met ω de hoekfrequentie en

, met ω de hoekfrequentie en Opgave 1. a) De brekingsindex van een stof, n, wordt gegeven door: A n = 1 +, ω ω, met ω de hoekfrequentie en ( ω ω) + γ ω, A en γ zijn constantes. Geef uitdrukkingen voor de fasesnelheid en de groepssnelheid

Nadere informatie

Diffusie Proces in Silicium

Diffusie Proces in Silicium Diffusie Proces in Silicium Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B B-3590 Diepenbeek www.khlim.be/~jgenoe Diffusie process in Silicium 1 In dit deel bespreken we de verschillende technologische

Nadere informatie

Th. J. M. Jongeling Technisch Physische Dienst TNO-TH, Delft

Th. J. M. Jongeling Technisch Physische Dienst TNO-TH, Delft e Th. J. M. Jongeling Technisch Physische Dienst TNO-TH, Delft 1. Inleiding Glasvezels zullen een belangrijke rol gaan spelen in toekomstige telecommunicatiesystemen. Dit vanwege de eigenschappen als zeer

Nadere informatie

Hertentamen Optica,11 april 2016 : uitwerkingen

Hertentamen Optica,11 april 2016 : uitwerkingen Hertentamen Optica, april 206 : uitwerkingen. Vis in rechthoekig aquarium (a) De linker figuur toont de stralengang van water naar lucht. ( punt) (b) De breking van licht aan de grenslaag tussen medium

Nadere informatie

Probing Light Emissions at the Nanoscale with Cathodoluminiscence B.J.M. Brenny

Probing Light Emissions at the Nanoscale with Cathodoluminiscence B.J.M. Brenny Probing Light Emissions at the Nanoscale with Cathodoluminiscence B.J.M. Brenny Licht is alomtegenwoordig, in het dagelijks leven (denk aan zonlicht, lampen of laser pointers) alsook in wetenschappelijk

Nadere informatie

Met de quantummechanica het lab in

Met de quantummechanica het lab in Met de quantummechanica het lab in Verstrengelde fotonen en Quantum informatie Computers in the future may weigh no more than.5 tons (Popular Mechanics, forecasting the relentless march of science, 949)

Nadere informatie

De snelheid van de auto neemt eerst toe en wordt na zekere tijd constant. Bereken de snelheid die de auto dan heeft.

De snelheid van de auto neemt eerst toe en wordt na zekere tijd constant. Bereken de snelheid die de auto dan heeft. Opgave 1 Een auto Met een auto worden enkele proeven gedaan. De wrijvingskracht F w op de auto is daarbij gelijk aan de som van de rolwrijving F w,rol en de luchtwrijving F w,lucht. F w,rol heeft bij elke

Nadere informatie

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURWETENSCHAPPEN Opleiding Technische Natuurkunde TENTAMEN

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURWETENSCHAPPEN Opleiding Technische Natuurkunde TENTAMEN FACULTEIT TECHNISCHE NATUURWETENSCHAPPEN Opleiding Technische Natuurkunde Vak : Inleiding Optica (146012) Datum : 5 november 2010 Tijd : 8:45 uur 12.15 uur TENTAMEN Indien U een onderdeel van een vraagstuk

Nadere informatie

Bepaling van de diameter van een haar

Bepaling van de diameter van een haar Naam: Bepaling van de diameter van een haar Bepaal met een laser de diameter van een mensenhaar uit het diffractiepatroon. Zie de onderstaande schematische figuur. De golflengte van het laserlicht krijg

Nadere informatie

CCTV Infrastructuur. Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television

CCTV Infrastructuur. Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television White Paper CCTV Infrastructuur Bekabeling oplossingen Closed-Circuit Television September 2005 Astronaut 28, 3824 MJ, Amersfoort, Holland, Tel 033-4508686 Jean Monnetlaan Z/N 1804 Vilvoorde, België/Belgique,

Nadere informatie

Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven

Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven Editie april 2018 Flexible electronics Fundamentele studie brengt potentieel van organische halfgeleiders naar boven Een beter begrip van de kristallisatie in dunne lagen leidt tot betere elektronica Dunne

Nadere informatie

Sensor zoekt veeleisende toepassing

Sensor zoekt veeleisende toepassing Editie februari 2019 Semiconductor technology & processing, Silicon Photonics Sensor zoekt veeleisende toepassing Micro-optomechanische sensoren (MOMS) zijn stralingshard en combineren een groot bereik

Nadere informatie

Zo maak je materialen die zelf pijn voelen

Zo maak je materialen die zelf pijn voelen Editie mei 2018 Flexible electronics, Photonics, Sensor solutions for IoT, imec Ghent Zo maak je materialen die zelf pijn voelen CMST, een imec onderzoeksgroep aan de universiteit Gent, maakt dunne folies

Nadere informatie

De wet van Moore voor fotonica

De wet van Moore voor fotonica De wet van Moore voor fotonica Citation for published version (APA): Smit, M. K. (2015). De wet van Moore voor fotonica. Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde, 81(4), 78-81. Document status and date:

Nadere informatie

Ontwerp en Fabricage van een Geïntegreerde Zender voor Fiber-To-The-Home (FTTH) Optische Netwerken. Diedrik Vermeulen

Ontwerp en Fabricage van een Geïntegreerde Zender voor Fiber-To-The-Home (FTTH) Optische Netwerken. Diedrik Vermeulen Ontwerp en Fabricage van een Geïntegreerde Zender voor Fiber-To-The-Home (FTTH) Optische Netwerken Diedrik Vermeulen Promotor: Prof. dr. ir. D. Van Thourhout Begeleider: dr. ir. G. Roelkens Scriptie ingediend

Nadere informatie

SURFnet 7: De Optische Laag

SURFnet 7: De Optische Laag SURFnet 7: De Optische Laag 27 juni 2013 Rob Smets Netwerkdiensten (rob.smets@surfnet.nl) Inhoud: Introductie Optische communicatie: een basis Technologieën Concepten NGE over SURFnet s CPL netwerk Vragen

Nadere informatie

Exact Periode 5.2. Licht

Exact Periode 5.2. Licht Exact Periode 5.2 Licht 1 1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische

Nadere informatie

TENTAMEN. x 2 x 3. x x2. cos( x y) cos ( x) cos( y) + sin( x) sin( y) d dx arcsin( x)

TENTAMEN. x 2 x 3. x x2. cos( x y) cos ( x) cos( y) + sin( x) sin( y) d dx arcsin( x) FACULTEIT TECHNISCHE NATUURWETENSCHAPPEN Opleiding Technische Natuurkunde Kenmerk: 46055907/VGr/KGr Vak : Inleiding Optica (4602) Datum : 29 januari 200 Tijd : 3:45 uur 7.5 uur TENTAMEN Indien U een onderdeel

Nadere informatie

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2015 theorietoets deel 1

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2015 theorietoets deel 1 Eindronde Natuurkunde Olympiade 2015 theorietoets deel 1 Opgave 1 Botsend blokje (5p) Een blok met een massa van 10 kg glijdt over een glad oppervlak. Hoek D botst tegen een klein vastzittend blokje S

Nadere informatie

All optical networks. Door Bart Embrechts en Marijn Scheir

All optical networks. Door Bart Embrechts en Marijn Scheir All optical networks Door Bart Embrechts en Marijn Scheir Inleiding De netwerkarchitectuur van telecommunicatienetwerken heeft in de loop van de geschiedenis een sterke evolutie ondergaan. Wat de gebruikte

Nadere informatie

RF1456RGB. Gebruiksaanwijzing

RF1456RGB. Gebruiksaanwijzing RF1456RGB Gebruiksaanwijzing Deze 1W full color animatie laser met snelle optische scanners kan m.b.v. ILDA aangestuurd worden. Met programma's zoals ishow en Pangolin zijn alle functies van deze laser

Nadere informatie

Een oplossing voor het verpakken van GaN-op-200mm- Si vermogen-componenten

Een oplossing voor het verpakken van GaN-op-200mm- Si vermogen-componenten GaN power electronics Een oplossing voor het verpakken van GaN-op-200mm- Si vermogen-componenten Imec en UTAC hebben een uniek proces ontwikkeld voor het verdunnen en metalliseren (langs de achterzijde)

Nadere informatie

Gebruikershandleiding. FIRT 550-Pocket

Gebruikershandleiding. FIRT 550-Pocket Gebruikershandleiding FIRT 550-Pocket 1 BEDIENINGSELEMENTEN: 1) Infrarood-sensor 2) LCD-display 3) knop / laser pointer 4) toets / verlichting 5) MODE-knop 6) Meetfunctie toets 7) Batterijklep 8) Handvat

Nadere informatie

Augustus blauw Fysica Vraag 1

Augustus blauw Fysica Vraag 1 Fysica Vraag 1 We lanceren in het zwaartekrachtveld van de aarde een knikker met een horizontale snelheid v = 1,5 m/s op de hoogste trede van een trap (zie figuur). Elke trede van de trap heeft een lengte

Nadere informatie

Augustus geel Fysica Vraag 1

Augustus geel Fysica Vraag 1 Fysica Vraag 1 We lanceren in het zwaartekrachtveld van de aarde een knikker met een horizontale snelheid v = 1,5 m/s op de hoogste trede van een trap (zie figuur). Elke trede van de trap heeft een lengte

Nadere informatie

Wie is Simac? Simac Electronics

Wie is Simac? Simac Electronics RF over Fiber Wie is Simac? Simac Electronics eerste werkmaatschappij Simac bestaat sinds 1 oktober 1971 Ingenieursbureau in T&M en verbindingsoplossingen Simac Techniek Holding met ca.1000 medewerkers

Nadere informatie

PRODUCTBROCHURE PRECITEC LR. Optische sensor voor oppervlakken waarbij extreme nauwkeurigheid noodzakelijk is

PRODUCTBROCHURE PRECITEC LR. Optische sensor voor oppervlakken waarbij extreme nauwkeurigheid noodzakelijk is PRODUCTBROCHURE PRECITEC LR Optische sensor voor oppervlakken waarbij extreme nauwkeurigheid noodzakelijk is 2 PRECITEC LR Optische sensor voor oppervlakken waarbij extreme nauwkeurigheid noodzakelijk

Nadere informatie

GASGESTOOKTE LUCHTVERHITTERS BLONDEAU INDUSTRIAL HEATING

GASGESTOOKTE LUCHTVERHITTERS BLONDEAU INDUSTRIAL HEATING GASGESTOOKTE LUCHTVERHITTERS De gasgestookte luchtverhitters SOLARONICS zijn toestellen geschikt voor verwarming van industriële en tertiaire gebouwen, goed geïsoleerd, met een geringe hoogte, die volledig

Nadere informatie

INHOUD INLEIDING 15 5 AARDING IN ELEKTRICITEITS NETTEN 69 5.1 AANSLUITMOGELIJKHEDEN 70. Alles over aarding - 9

INHOUD INLEIDING 15 5 AARDING IN ELEKTRICITEITS NETTEN 69 5.1 AANSLUITMOGELIJKHEDEN 70. Alles over aarding - 9 INLEIDING 15 1 AARDING: FUNCTIES, WETTEN EN NORMEN 19 1.1 FUNCTIES VAN AARDINGSVOORZIENING 20 1.2 NORMEN BETREFFENDE ONTWERP VAN AARDINGS VOORZIENINGEN 20 1.2.1 NEN 1010 21 1.2.2 NEN-EN-IEC 60204 21 1.2.3

Nadere informatie

Coaxial Plasmonic Metamaterials for Visible Light M.A. van de Haar

Coaxial Plasmonic Metamaterials for Visible Light M.A. van de Haar Coaxial Plasmonic Metamaterials for Visible Light M.A. van de Haar Samenvatting Optische metamaterialen zijn kunstmatige materialen opgebouwd uit elementen die typisch kleiner zijn dan de golflengte van

Nadere informatie

Silicium-fotonica interposers voor 400Gb/s (en snellere) optische verbindingen

Silicium-fotonica interposers voor 400Gb/s (en snellere) optische verbindingen Silicon Photonics, Semiconductor technology & processing Silicium-fotonica interposers voor 400Gb/s (en snellere) optische verbindingen Samen met twee imec-onderzoeksgroepen aan de UGent werkte imec aan

Nadere informatie

Departement industriële wetenschappen en technologie

Departement industriële wetenschappen en technologie Departement industriële wetenschappen en technologie Universitaire Campus, gebouw B B-3590 DIEPENBEEK Tel.: 011-23 07 90 Fax: 011-23 07 99 Aansturen en testen van een hybride infrarood beeldopnemer Abstract

Nadere informatie

Overzicht. Risicobeoordeling.. A-normen. B-normen. Indeling C-norm Samenhang A-, B- en C-normen

Overzicht. Risicobeoordeling.. A-normen. B-normen. Indeling C-norm Samenhang A-, B- en C-normen Overzicht Risicobeoordeling.. en de praktijk Wat is risicobeoordeling Gebruik van normen Aanvullende beoordelingen Voorbeeld A-normen B-normen EN-ISO 12100-1/2 + EN-ISO 14121-1 = EN-ISO 12100 (Q3 2010)

Nadere informatie

Exact Periode 5. Dictaat Licht

Exact Periode 5. Dictaat Licht Exact Periode 5 Dictaat Licht 1 1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische

Nadere informatie

Polarisatie. Overig Golven, Polarisatie,

Polarisatie. Overig Golven, Polarisatie, Polarisatie Elektromagnetische golven Elektromagnetische golven bestaan uit elektrische en magnetische velden die zich met grote snelheid door de ruimte verplaatsen. De figuur hiernaast geeft een lichtstraal

Nadere informatie

34 e Internationale Natuurkunde Olympiade Taipei, Taiwan Experimentele toets Woensdag 6 augustus 2003 Beschikbare tijd: 5 uur. Lees dit eerst!

34 e Internationale Natuurkunde Olympiade Taipei, Taiwan Experimentele toets Woensdag 6 augustus 2003 Beschikbare tijd: 5 uur. Lees dit eerst! 34 e Internationale Natuurkunde Olympiade Taipei, Taiwan Experimentele toets Woensdag 6 augustus 2003 Beschikbare tijd: 5 uur Lees dit eerst! 1. Gebruik uitsluitend de pen die ter beschikking is gesteld.

Nadere informatie

Faculteit Biomedische Technologie. 9 april 2018, 18:00-21:00 uur

Faculteit Biomedische Technologie. 9 april 2018, 18:00-21:00 uur Faculteit Biomedische Technologie Tentamen ELEKTROMAGNETISME en OPTICA (8NC00) 9 april 2018, 18:00-21:00 uur Opmerkingen: 1) Het is toegestaan gebruik te maken van het uitgedeelde formuleblad. Het is ook

Nadere informatie

Meten, monitoren en managen.

Meten, monitoren en managen. Meten, monitoren en managen. Het waarborgen van de infrastructuur STEPHAN PEUTE, SIMAC ELECTRONICS Oorzaken kabelfalen 3% 2% 2% 1% 1% 8% 5% 4% 4% 4% 7% 58% Graafschade Montagefout Knaagdieren Brand Voertuigen

Nadere informatie

natuurkunde vwo 2018-II

natuurkunde vwo 2018-II Mechanische doping maximumscore 5 uitkomst: V =,7 0 m 4 3 voorbeeld van een berekening: Er geldt: Enuttig = Pt = 50 0,5 = 5 Wh. Enuttig 5 Dus geldt: Ein = = = 56 Wh. η 0,80 De batterij heeft een energiedichtheid

Nadere informatie

Studieopdracht Optische Communicatie : De Hybriede Silicium LASER

Studieopdracht Optische Communicatie : De Hybriede Silicium LASER K.U.Leuven Faculteit Toegepaste Wetenschappen Optische Communicatie Studiopdracht : De Hybriede Silicium LASER Studieopdracht Optische Communicatie : De Hybriede Silicium LASER 9 Januari 2008 Uitgevoerd

Nadere informatie

Multifunctionele laser! RL-SV2S DUBBELAFSCHOTLASER. TOPCON GUARANTEE Professionele bouwlaser voor binnen en buiten

Multifunctionele laser! RL-SV2S DUBBELAFSCHOTLASER. TOPCON GUARANTEE Professionele bouwlaser voor binnen en buiten RL-SV2S DUBBELAFSCHOTLASER Multifunctionele laser! TOPCON GUARANTEE Professionele bouwlaser voor binnen en buiten n Horizontaal, enkel en dubbel afschot n Ook verticaal te gebruiken n Volledig draadloos

Nadere informatie

Installatie oplossingsgids

Installatie oplossingsgids Installatie oplossingsgids Tunstall thuis, Oslo 28, 2993 LD Barendrecht t: 0180 555 265 e: info@tunstallthuis.nl w: tunstall.nl @TunstallHealth Life is a journey Kijk alstublieft in de "Snelle Installatiegids"

Nadere informatie

Het Optisch Transportnetwerk: Technologie & Standaardisatie

Het Optisch Transportnetwerk: Technologie & Standaardisatie Het Optisch Transportnetwerk: Technologie & Standaardisatie Pieter Crombez Wim Van Thillo 16 december 2003 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Waarom optische netwerken? 2 3 Lagenstructuur van het optisch netwerk

Nadere informatie

Optische communicatie

Optische communicatie KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Faculteit Toegepaste Wetenschappen Optische communicatie Overzicht van ultrasnelle lasers met pico- of femtoseconde pulsen Datum : 10.01.2005 Tom Chaltin, Departement Elektrotechniek

Nadere informatie

Gravitatiegolven & Technology Transfer

Gravitatiegolven & Technology Transfer Gravitatiegolven & Technology Transfer Nikhef onderzoekers spelen een leidende rol in het onderzoek naar gravitatiegolven. Deze minuscule rimpelingen in ruimte-tijd vereisen naast complexe data analyse

Nadere informatie

De chip: hoe iets piepkleins een ware wereldrevolutie veroorzaakte

De chip: hoe iets piepkleins een ware wereldrevolutie veroorzaakte De chip: hoe iets piepkleins een ware wereldrevolutie veroorzaakte Gilbert Declerck, CEO IMEC Imke Debecker, Outreach Communications Katrien Marent, Corporate Communications Director Zonder de uitvinding

Nadere informatie

2.1 Wat is licht? 2.2 Fotonen

2.1 Wat is licht? 2.2 Fotonen 2.1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische golf. Andere voorbeelden

Nadere informatie

Afdelingsnieuws: Illegale koordloze telefoon(s): Opgelet, een gewaarschuwd mens geldt voor twee

Afdelingsnieuws: Illegale koordloze telefoon(s): Opgelet, een gewaarschuwd mens geldt voor twee ZCZC ---------------------------------------------------------------- QST de PI4GAZ, PI4GAZ, PI4GAZ Afdelingsstation van de VERON in Gouda, R17, JO22IA Uitgezonden door PA0POS vanuit Haastrecht, JO21JX

Nadere informatie

Diffractie door helix structuren (Totaal aantal punten: 10)

Diffractie door helix structuren (Totaal aantal punten: 10) Pagina 1 van 6 Diffractie door helix structuren (Totaal aantal punten: 10) Inleiding De Röntgen diffractie foto van DNA (Figuur 1), gemaakt in het laboratorium van Rosalind Franklin, staat bekend als Photo

Nadere informatie

Basisprincipes glasvezelcommunicatie

Basisprincipes glasvezelcommunicatie Basisprincipes glasvezelcommunicatie Jan Engelen v.009 A. Inleiding 0. Historisch overzicht Het gebruik van licht om boodschappen over te brengen is zeer oud. Een kort "historisch" overzicht vindt men

Nadere informatie

Modem en Codec. Telematica. Amplitude-modulatie. Frequentie-modulatie. Soorten modems. Fase-modulatie

Modem en Codec. Telematica. Amplitude-modulatie. Frequentie-modulatie. Soorten modems. Fase-modulatie Modem en Codec Telematica Data Transmissie (Fysieke laag) Hoofdstuk 6 t/m 8 Een modem gebruikt analoge signalen om digitale signalen te versturen Een codec gebruikt digitale signalen om analoge signalen

Nadere informatie

Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare

Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Light trapping in thin-film solar cells using dielectric and metallic nanostructures M. van Lare Photovoltaica is een duurzame en schone bron van energie en de zon levert meer dan genoeg energie om photovoltaica

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Eindtoets Experimentele Fysica 1 (3A1X1) - Deel 2. 6 november 2015 van 10:00 12:00 uur

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Eindtoets Experimentele Fysica 1 (3A1X1) - Deel 2. 6 november 2015 van 10:00 12:00 uur TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Eindtoets Experimentele Fysica 1 (3A1X1) - Deel 2 6 november 2015 van 10:00 12:00 uur Puntenwaardering voor de opgaven: Opgave 1: a) 4; b) 6; c) 5 Opgave 2: a) 5; b) 3;

Nadere informatie

RF658RGY. Gebruiksaanwijzing

RF658RGY. Gebruiksaanwijzing RF658RGY Gebruiksaanwijzing Deze laser heeft een groene en rode laser en geeft een sterren hemel effect met 1000 stralen. Door het movinghead effect kan de hele bundel bewegen als een movinghead. De besturing

Nadere informatie

Eindtermen 2B Installeren van netwerkinfrastructuren

Eindtermen 2B Installeren van netwerkinfrastructuren Eindtermen 2B Installeren van netwerkinfrastructuren Eindtermen 2B Installeren van netwerkinfrastructuren 1 Eindtermen theorie CATV, 2B installatie actieve netwerkapparatuur: Coax Outdoor en indoor Subeindtermen

Nadere informatie

Laser: optische straling. Kris Schoonjans 15 november 2018

Laser: optische straling. Kris Schoonjans 15 november 2018 Laser: optische straling Kris Schoonjans 15 november 2018 Theorie: licht zonlicht licht kan ontstaan door: verbranding van organisch materiaal (kaars, olielamp) ionisatie van gas in vacuumbuis (neonlamp)

Nadere informatie

Hertentamen Optica. 20 maart 2007. Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door.

Hertentamen Optica. 20 maart 2007. Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door. Hertentamen Optica 20 maart 2007 Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door. Opgave 1 Slechts eenmaal heeft God de natuurwetten blijvend

Nadere informatie

I SEE DE SEECOAT BLUE REVOLUTIE

I SEE DE SEECOAT BLUE REVOLUTIE I SEE DE SEECOAT BLUE REVOLUTIE I SEE KUNSTLICHT ALOMTEGENWOORDIG Onze levenswijze en onze omgeving evolueert. We stellen ons meer en meer bloot aan kunstlicht: TFT (computer, televisie, videogames) LED

Nadere informatie

Eerste officiële cijfers over de digitale kloof in België

Eerste officiële cijfers over de digitale kloof in België Eerste officiële cijfers over de digitale kloof in België BIJLAGE 1: INDIVIDUEEL GEBRUIK VAN COMPUTERS EN INTERNET gebruik van computer tijdens de laatste drie maanden Totaal 67% 71% 70% 60% mannen 70%

Nadere informatie

Multimedia, kan het nog eenvoudiger?

Multimedia, kan het nog eenvoudiger? Multimedia, kan het nog eenvoudiger? C1 NIEUWe multimediasystemen De digitale woning voor een communicatie in alle vrijheid Vandaag zijn huizen veel meer dan een woning, ze worden dankzij nieuwe technolgieën

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20093 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Guédon, Constant Marcel Title: Molecular charge transport : relating orbital structures

Nadere informatie

RF STANDAARD THERMOSTAAT

RF STANDAARD THERMOSTAAT RF STANDAARD THERMOSTAAT Thermostaat Ontvanger PRESENTATIE - Radio frequente RF thermostaat (433.92 Mhz). - Elk combinatie thermostaat en ontvanger is reeds op elkaar afgestemd. - Met de schakelaar (mode

Nadere informatie

Inleiding elektronica Presentatie 1

Inleiding elektronica Presentatie 1 Inleiding elektronica Presentatie 1 2 Versie: 18 augustus 2014 Inleiding Elektronica Presentatie 1 16-9-2013 Praktische Elektronica, talk of the day! 2 1 Doel van deze module Herkennen van de algemene

Nadere informatie

Als de trapper in de stand van figuur 1 staat, oefent de voet de in figuur 2 aangegeven verticale kracht uit op het rechter pedaal.

Als de trapper in de stand van figuur 1 staat, oefent de voet de in figuur 2 aangegeven verticale kracht uit op het rechter pedaal. Natuurkunde Havo 1984-II Opgave 1 Fietsen Iemand rijdt op een fiets. Beide pedalen beschrijven een eenparige cirkelbeweging ten opzichte van de fiets. Tijdens het fietsen oefent de berijder periodiek een

Nadere informatie

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE. Kenmerk: /vGr. Datum: 24 juli 2000 TENTAMEN

FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE. Kenmerk: /vGr. Datum: 24 juli 2000 TENTAMEN FACULTEIT TECHNISCHE NATUURKUNDE Kenmerk: 46055519/vGr Datum: 24 juli 2000 Vak : Inleiding Optica (146012) Datum : 21 augustus 2000 Tijd : 9.00 uur - 12.30 uur TENTAMEN Indien U een onderdeel van een vraagstuk

Nadere informatie

Parallelle Optische Verbindingen op Basis van Resonantecaviteits-LED s Resonant Cavity Light Emitting Diode Based Optical Interconnect Links

Parallelle Optische Verbindingen op Basis van Resonantecaviteits-LED s Resonant Cavity Light Emitting Diode Based Optical Interconnect Links Openbare doctoraatsverdediging Vrijdag 8 juni 2001 ir. Ronny Bockstaele Parallelle Optische Verbindingen op Basis van Resonantecaviteits-LED s Resonant Cavity Light Emitting Diode Based Optical Interconnect

Nadere informatie

Loodvrij verbinden bij ECN

Loodvrij verbinden bij ECN Loodvrij verbinden bij ECN Erik Schuring Paul de Jong BvM VeMet-Solderen Themadag: Loodvrij solderen Donderdag 24 juni 2004, Tu-Delft 1 Inhoud Inleiding Standaard soldeerproces en uitvoering van zonnecellen

Nadere informatie

In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur).

In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). 2.1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische golf. Andere voorbeelden

Nadere informatie

Samenvatting. Introductie

Samenvatting. Introductie Samenvatting Introductie Wanneer er een spanning wordt aangelegd over een metaal, gaat er een stroom lopen. Deze stroom bestaat uit elektronen, elementaire deeltjes met fundamentele lading e = 1.6 10 16

Nadere informatie