agendapunt V.3.a.03 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden KEUZES GRONDWATERDOSSIER Datum 25 mei 2010 Bijlagen 0 Zaaknummer 18900

Transcriptie

1 agendapunt V.3.a Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden KEUZES GRONDWATERDOSSIER Portefeuillehouder Berg, A. van den Datum 25 mei 2010 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming BOZ/WHH Bijlagen 0 Zaaknummer Gremia Datum Aard Advies/ Parafering besluit PFO Ber PFO Ber B (Geen) Geparafeerd door: Heusden, S. van D&H B Gewijzigd akkoord Geparafeerd door: Veer, B. van der Gevraagd besluit College van Dijkgraaf en Hoogheemraden In te stemmen met scenario A, namelijk: het beperkt waarmaken van de ambities van de Beleidsnota grondwater en de Beleidsnota peilbesluiten, uitgaande van de nu beschikbare capaciteit en vooruitlopend op het kadernota-proces. Met het beperkt waarmaken van de ambities wordt nog wel voldaan aan wet- en regelgeving en dus aan wat strikt noodzakelijk is. Besluit College van Dijkgraaf en Hoogheemraden Het gevraagd besluit aanpassen in overleg met hoogheemraad Van den Berg, waarbij 'beperkt waarmaken' in relatie tot ambities wordt gerelateerd aan wat strikt noodzakelijk is.

2

3 Keuzes grondwaterdossier 1. Probleemstelling - context In het kadernotaproces kijkt Delfland kritisch naar de hoogte van haar ambities om te komen tot een positief exploitatiesaldo. Mede hierdoor is er momenteel een rem op het invullen van vacatures. Hierdoor is er in het team Waterhuishouding op dit moment 5,8 fte vacatureruimte aanwezig. Dit betekent dat er, ten opzichte van het sectorjaarplan, keuzes moeten worden gemaakt in de werkzaamheden die het team waterhuishouding in 2010 oppakt. Tijdens het bespreken van het sectorjaarplan met de portefeuillehouder is voorgesteld om het grondwaterdossier minimaal op te pakken en de evaluatie en herziening van de beleidsnota peilbesluiten uit te stellen. Deze insteek sluit aan op de uitgangspunten van het kadernotaproces, namelijk dat de basis op orde is, en er sprake is van een effectgerichte aanpak. Grondwater Momenteel worden de volgende grondwaterambities op dit moment niet waargemaakt: - Input van Team Waterhuishouding naar Team Ruimtelijke Planvorming voor: o de advisering over grondwater in gemeentelijke waterplannen o het meenemen van grondwateraspecten in de watertoets o de advisering van over grondwater in gemeentelijke rioleringsplannen - ontwikkelen van grondwaterinstrumenten - het (als waterautoriteit) ontwikkelen van kennis op het gebied van grondwater - het opstellen van een implementatieplan voor grondwater - beleidsmonitoring en evaluatie voor grondwater, waardoor in 2012 geen eigen beleid kan worden opgesteld. Daarnaast vindt momenteel gedeeltelijke invulling van de volgende ambities plaats: - het opstellen van afsprakenkaders met gemeenten: dit komt niet voldoende van de grond, doordat we geen proactieve houding aannemen - pilot grondwater Rotterdam: ondanks het gebrek aan capaciteit werd deelgenomen aan de eerste fase van deze pilot. Voor de tweede fase wordt hier geen prioriteit aan gegeven. De taken rond vergunningverlening en handhaving vallen buiten het bereik van dit voorstel. Evaluatie beleidsnota peilbesluiten Momenteel is er binnen het team Waterhuishouding ook geen capaciteit om de beleidsnota peilbesluiten in 2010 te evalueren en te herzien. Door de veranderende wetgeving, de implementatie van WOU en een aantal vragen uit de VV zou dit wel gewenst zijn. 2. Beoogd effect Een optimale verhouding tussen beschikbare capaciteit en het uitvoeren van bestuurlijk vastgestelde ambities in de beleidsnota grondwater en de beleidsnota peilbesluiten. Dit geldt voor 2010 en 2011.

4 3. Kernboodschap Hieronder worden worden vier scenario s beschreven voor het uitvoeren van de Delflandse grondwatertaken en de beleidsnota peilbesluiten: a. prioriteren in ambities voor grondwater en peilbesluiten, uitgaande van bestaande capaciteit, waarbij: o geen advisering over grondwater plaatsvindt aan Team Ruimtelijke Planvorming op het gebied van: waterplannen, gemeentelijke rioleringsplannen en watertoets o de afsprakenkaders met gemeenten op een minimale manier worden vormgegeven o t/m 2011 geen grondwaterinstrumenten worden ontwikkeld o actieve inbreng in de pilot grondwater Rotterdam vervalt o grondwaterkennis beperkt wordt ontwikkeld o geen beleidsmonitoring en evaluatie plaatsvindt o geen implementatieplan wordt opgesteld o geen inzet op evaluatie en herziening beleidsnota peilbesluiten o de overige grondwaterambities van Delfland worden wel waargemaakt, namelijk: - grondwater onderdeel laten zijn van afweging peilbesluiten - als backoffice participeren in het gemeentelijk grondwaterloket b. missende capaciteit structureel invullen: inzetten op het waarmaken van alle grondwaterambities, en de evaluatie van de beleidsnota Peilbesluiten in 2010, door het tekort aan capaciteit structureel in te vullen (invulling van 1 fte aan vacatureruimte) c. prioriteren in andere ambities dan grondwater en peilbesluiten, uitgaande van bestaande capaciteit: inzetten op het waarmaken van alle grondwaterambities, en de evaluatie van de beleidsnota Peilbesluiten in 2010, door een keuze te maken om iets anders niet te doen d. externe ondersteuning: inzetten op het waarmaken van alle grondwaterambities, en de evaluatie van de beleidsnota Peilbesluiten van Delfland in 2010, door externe ondersteuning (tot eind 2010) Voorstel Voorgesteld wordt om te kiezen voor scenario a, namelijk het beperkt waarmaken van de ambities van beleidsnota grondwater en de beleidsnota peilbesluiten, uitgaande van de nu beschikbare capaciteit. 4. Historie - eerdere besluitvorming Besluitvorming Delflands grondwaterbeleid en -regelgeving Eind 2009 is de Waterwet in werking getreden en vanaf dat moment is Delfland beheerder van het regionale watersysteem, inclusief grondwater. Om de hierbij behorende taken te kunnen invullen is beleid (Beleidsnota grondwaterbeheer) en regelgeving (Verordening/Keur 2010, Leidraad vergunningverlening en handhaving) opgesteld. Bestuurlijke afspraken met de gemeenten Op bestuurlijk nivo bestond binnen Delfland de zorg om eventueel aansprakelijk te worden wordt gesteld voor grondwaterproblemen, na het van kracht worden van de Waterwet. Daardoor is gekozen voor het maken van bestuurlijke afspraken tussen Delfland en de 2

5 individuele gemeenten hierover. In 2009 zijn de concept-afsprakenkaders tussen Delfland en de gemeenten vastgesteld in D&H. Besloten is om deze afsprakenkaders door de gebiedsportefeuillehouders te laten bespreken in de reguliere bestuurlijke overleggen tussen Delfland en de gemeenten. Wegens verschillende oorzaken is de voortgang van vaststelling van de afsprakenkaders tijdens de reguliere bestuurlijke overleggen tussen Delfland en de gemeenten niet groot. Vanwege de rem op de invulling van vacatures binnen B&O hebben we hier in de afgelopen periode maar beperkt op kunnen inzetten. Bij sommige gemeenten bleek het afsprakendocument intern nog niet goed afgestemd te zijn. Bestuurlijke pilot grondwater Rotterdam Eind 2007 is de Commissie Grondwater (van het Landelijk Bestuurlijk Overleg Water) ingesteld met als taak om voorstellen te doen voor bestuurlijke afstemming/afspraken bij toekomstig grondwaterbeheer. De Commissie heeft een aantal pilots gedefinieerd; ze kunnen als voorbeeld dienen hoe het beheer op een integrale wijze bestuurlijk kan worden aangepakt. Eén pilot is de aanpak van de grondwaterproblematiek in het stedelijk gebied van Rotterdam. Op 6 mei 2008 is deze problematiek bestuurlijk besproken met de gemeente Rotterdam, het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, het Hoogheemraadschap Delfland, het waterschap Hollandse Delta en de provincie Zuid-Holland. Dit heeft geleid tot een bestuursopdracht, die door alle partijen is onderschreven (door Delfland op 11 mei 2009 in D&H). De bestuursopdracht heeft tot doel om te komen tot een bestuurlijk arrangement voor gebiedsgericht grondwaterbeheer in het stedelijk gebied van Rotterdam. Op weg hier naartoe, is inmiddels is een ambitiedocument opgesteld. Peilbesluiten Op 27 september 2007 heeft Delfland beleid vastgesteld (beleidsnota Peilbesluiten) voor het opstellen van peilbesluiten. Afgesproken is om dit beleid na 3 jaar te evalueren en, zonodig, te herzien. 5. Beleid Grondwater Eind 2009 is de Waterwet in werking getreden en vanaf dat moment is Delfland beheerder van het regionale watersysteem, inclusief grondwater. Om de hierbij behorende taken te kunnen invullen is beleid (Beleidsnota grondwaterbeheer) en regelgeving (Verordening/Keur 2010, Leidraad vergunningverlening en handhaving) opgesteld. Daarin zijn de volgende ambities verwoord: 1. regulering onttrekkingen en infiltraties 2. advisering over grondwater in gemeentelijke waterplannen 3. grondwateraspecten in watertoets meenemen 4. grondwater onderdeel laten zijn van afweging peilbesluiten 5. advisering over grondwater in gemeentelijke rioleringsplannen 6. als back-office participeren in gemeentelijk grondwaterloket 7. het opstellen van afsprakenkaders met gemeenten 8. ontwikkeling van instrumenten 9. het ontwikkelen van kennis op het gebied van grondwater, om: a. een waterautoriteit te worden b. op termijn de taken van de provincie Zuid-Holland over te kunnen nemen 10. beleidsmonitoring en evaluatie 3

6 In de beleidsnota grondwaterbeheer is aangegeven dat een kort implementatieplan wordt afgerond waarin de implementatie van door Delfland uit te voeren activiteiten wordt uitgewerkt (werkafspraken organisatie, planning etc). Peilbesluiten De Beleidsnota Peilbesluiten en Peilbeheer is een uitwerking van Delflands Waterbeheersplan (WBP) Het doel van de Beleidsnota Peilbesluiten is het uitwerken en vastleggen van beleid en regelgeving voor het opstellen en uitvoeren van peilbesluiten in Delfland. De nota is vastgesteld door de Verenigde vergadering. 6. Financiën De in WBP4 genoemde ambities m.b.t. de grondwatertaken kunnen met de begroting 2010 niet volledig worden waargemaakt. Het voorliggende voorstel, om de grondwatertaken beperkt en deels getemporiseerd uit te voeren, past binnen de begroting 2010, maar levert in totaliteit geen extra besparing op. 7. Organisatorische en personele consequenties Geen; past in het jaarplan voor 2010 (indien voor scenario a wordt gekozen) 8. OR/GO N.v.t. 4

7 9. Risico- en beheersmaatregelen Scenario a (prioriteren in ambities voor grondwater en peilbesluiten, uitgaande van bestaande capaciteit) Algemeen risico Bij scenario a worden aantal ambities uit de Beleidsnota grondwater niet, of deels, waargemaakt. Bovendien wordt de beleidsnota Peilbesluiten niet geëvalueerd. Scenario a is het resultaat van een prioriteringsslag op het totale sectorjaarplan. Ingeschat wordt dat het niet inzetten op grondwater en de beleidsnota peilbesluiten de minste risico s met zich meebrengt. Er wordt nog wel voldaan aan wet- en regelgeving. Voor een tweetal ambities (zie hieronder) worden bestuurlijke afspraken met gemeenten, waterschappen en provincie niet nagekomen. Scenario a vereist nieuwe besluitvorming door de VV. Concreet gaat het om gedeeltelijke herziening van: - het VV-besluit van 27 september 2007, over de beleidsnota peilbesluiten - het D&H besluit van 11 mei 2009, over de pilot grondwater Rotterdam. Hierin zijn bestuurlijke toezeggingen gedaan aan: de gemeente Rotterdam, de provincie Zuid- Holland en een tweetal waterschappen - het VV-besluit van 3 september 2009, over het grondwaterdossier Als de geschetste risico s (zie hieronder) door het bestuur als onaanvaardbaar worden beschouwd, kan de keuze worden gemaakt om te gaan werven (zie scenario b), zodat het structurele capaciteitstekort wordt teruggebracht. Dit zou ingaan tegen het beleid van een rem op de vacatures dat vanuit de directie in de organisatie in neergezet en vraagt dus ook om een bestuurlijk besluit. Risico per ambitie De risico s per ambitie zijn, voor scenario a, hieronder weergegeven: Geen input van Team Waterhuishouding voor Team Ruimtelijke Planvorming voor: - de advisering over grondwater in gemeentelijke waterplannen - het meenemen van grondwateraspecten in de watertoets - de advisering van over grondwater in gemeentelijke rioleringsplannen Risico s: de ontwikkeling van Delfland als (grond)waterautoriteit vertraagt/stagneert. Desondanks voldoet Delfland nog steeds wel aan haar wettelijke taken. Beheersmaatregel: geen. Beperkt vormgeven van afsprakenkaders met gemeenten. Risico s: o Er wordt niet voldaan aan de aan de VV gedane toezeggingen. De kans bestaat dat bij het bestuur de zorg herleeft dat Delfland eventueel aansprakelijk kan worden gesteld voor grondwaterproblemen. De risico s blijken beperkt te zijn, omdat de wet voldoende houvast geeft over de taakverdeling tussen gemeenten en waterschappen. o Een verhelderend kader voor samenwerking met de gemeenten in ondermeer watergebiedsstudies ontbreekt Beheersmaatregelen: afsprakenkaders vormgeven door middel van een bestuurlijke brief van Delfland, eventueel met een bevestiging daarvan door de gemeenten. Het niet ontwikkelen van grondwaterinstrumenten t/m 2011 Risico s: o grondwater wordt niet integraal meegenomen bij de andere waterbeheertaken /vergunningverlening van Delfland 5

8 o Beperkte invulling van de rol van Delfland als waterautoriteit, waardoor er een beperkte meerwaarde is van de samenwerking tussen gemeenten en Delfland. Zonder instrumenten is er geen uniformiteit bij gemeenten. Beheersmaatregelen: Het ontwikkelen van de instrumenten na Zonder instrumenten voldoet Delfland nog steeds wel aan haar wettelijke taken Stopzetten actieve bijdrage aan pilot grondwater Rotterdam. Risico s: o imagoschade. Delfland heeft zich, samen met de andere partijen, gecommitteerd aan een bestuuropdracht. Stoppen kan vragen oproepen van behoorlijk bestuur. o Verlies aan kennis. Door als Delfland niet deel te nemen aan de pilot grondwater Rotterdam, bestaat de kans dat we buiten spel komen te staan in de discussie over het bestemmen, inrichten en beheer van het grondwater Beheersmaatregelen Imagoschade: Via een agenda-lidmaatschap kan de formele betrokkenheid bij de pilot voortgezet worden. Tzt kan bezien worden of aangesloten wordt bij een bestuursovereenkomst. Verlies aan kennis: Via een agenda-lidmaatschap kan Delfland op de hoogte blijven van nieuwe denrichtingen. Beperkt ontwikkelen van kennis op het gebied van grondwater Risico s: Delfland anticipeert niet op het (op termijn) overnemen van de aanvullende grondwatertaken van de provincie Zuid-Holland Beheersmaatregelen: blijven monitoren of, en zo ja wanneer, aanvullende taken naar Delfland komen. Op dat moment het bestuur van Delfland informeren, en zonodig keuze voorleggen. Het niet uitvoeren van beleidsmonitoring en evaluatie voor grondwater Risico s: onduidelijkheid over de effectiviteit van het beleid bij de uitvoering van grondwatertaken, waardoor een goede basis ontbreekt voor het opstellen van eventueel nieuw grondwaterbeleid in 2012, zoals beloofd in de VV Beheersmaatregelen: uitvoeren beperkte evaluatie in 2011 Evaluatie beleidsnota peilbesluiten Risico s uitstellen:recente ontwikkelingen worden niet meegenomen in het Delflands beleid voor peilbesluiten. Beheersmaatregelen: in 2010 geen beheersmaatregelen. Beleidsnota wordt in 2011 geëvalueerd. Scenario b (missende capaciteit structureel invullen) Weinig risico s, omdat de vastgelegde ambities voor grondwater en peilbesluiten (vertraagd) worden waargemaakt. Dit scenario gaat echter in tegen het beleid van een rem op de vacatures dat vanuit de directie in de organisatie in neergezet en vraagt dus om een bestuurlijk besluit. Scenario c (prioriteren in andere ambities dan grondwater en peilbesluiten, uitgaande van bestaande capaciteit) In dit scenario moet een keuze worden gemaakt om andere werkzaamheden bij het team Waterhuishouding niet te doen. Gezien de kennis en competenties van de medewerkers zouden dit de werkzaamheden zijn die we nu doen op het dossier normering wateroverlast of op het dossier zoetwatervoorziening of de herziening van de legger. De inschatting is dat de risico s op deze dossiers hoger zijn dan op het dossier grondwater en peilbesluiten. Scenario d (externe ondersteuning) 6

9 Scenario d vereist een zeer goed ingewerkte inhuurkracht, die ervaring moet hebben met: o bestuurlijke verhoudingen en besluitvormingtrajecten binnen Delfland o organisatie en samenwerking binnen de ambtelijke organisatie Een dergelijke externe ondersteuning is, zeker op korte termijn, niet te vinden. Het inwerken van een externe kracht kost ook een inspanning, die door onvermijdelijk vertrek uiteindelijk weinig rendement oplevert. 10. Communicatie (in- en extern) Bevoegd orgaan Het voorstel wordt ter besluitvorming ingebracht in D&H. Informatievoorziening richting de VV vindt plaats in een later stadium, in samenhang met de besluitvorming over de kadernota. 12. Toelichting - 7

10 Alleen in te vullen indien het een VV-voorstel betreft Kenmerk VV:... (in te vullen door team Bestuur) Vergaderdatum: (in te vullen Beleidsveld:... Agendapunt: door team Bestuur) De Verenigde Vergadering van Delfland, gelezen het voorstel van dijkgraaf en hoogheemraden van (datum van de VV-vergadering), kenmerk... (kenmerk van het voorliggend VV-voorstel; dit betreft een voorstel van D&H aan VV); gelezen het positieve/negatieve (bij ondertekening doorstrepen wat niet van toepassing is) advies van de commissie(s)... (commissie noemen); overwegende dat (motiveer het besluit, waarom wordt dit besluit genomen). Gelet op: - artikel 84 van de Waterschapswet (bij D&H-voostellen); - artikel 77 van de Waterschapswet (bij VV-voorstellen); - alle andere wetgeving (zoals KRW, NBW, verordening Zuid-Holland, delegatiebesluit etc.; Besluit: Dit moet in overeenstemming zijn met het ontwerpbesluit (ontwerpbesluit kopiëren). Aldus besloten in de openbare vergadering van (datum) De Verenigde Vergadering voornoemd, de Secretaris, de Voorzitter,... mr. M.A.P. van Haersma Buma