Wat is natuurlijk tuinieren?

Transcriptie

1 Bloemlezing Hierbij zes pagina s bloemlezing over natuurlijk tuinieren, zoals dat te zien is op de website van de landelijke organisatie van hobbytuinders:

2 Wat is natuurlijk tuinieren? Terug Natuurlijk tuinieren betekent zodanig tuinieren dat de natuur zich optimaal in de tuin kan ontwikkelen. Het is ook een beetje avontuurlijk tuinieren: Je zoekt naar mogelijkheden om de planten- en dierenwereld met elkaar in harmonie te brengen. Want de een kan niet zonder de ander. Vogels, egels, padden, hommels, bijen, lieveheersbeestjes en tal van andere insecten heb je nodig voor een gezonde tuin. Heel veel dieren zijn nuttig en zorgen voor een natuurlijk evenwicht. In het natuurlijk tuinieren zijn plantenkeuze, tuininrichting en onderhoud er op gericht om zoveel mogelijk dieren en planten een plekje te geven om te leven, te schuilen, te nestelen, te foerageren en te overwinteren. Natuurlijk tuinieren en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen gaan niet samen. Die verstoren het natuurlijk systeem. De aandacht ligt op het voorkomen van ziekten en plagen door teeltmaatregelen en plantenkeuze. Als er al bestreden moet worden, dan kan dat met biologische middelen. Als er bemest moet worden, dan gaat de voorkeur uit naar organische mest of compost. Bij natuurlijk tuinieren staan bloemen en planten op de juiste plek. Daardoor worden ze sterk en gezond. De planten zijn zoveel mogelijk inheemse flora. Deze leveren immers het voedsel (nectar, stuifmeel, bessen en zaden) voor de dieren die hier ook van nature voorkomen. Uitheemse planten zijn welkom, maar dan moeten ze wel een aanvullende natuurwaarde vervullen. Bij natuurlijk tuinieren hoort ook dat je bepaalde voorzieningen treft voor de dieren in de tuin. Vaak hebben ze een steuntje in de rug nodig om voort te kunnen bestaan. Soms zijn vogelnestkastjes nodig. Maar denk ook aan een takkenril voor bepaalde vogels, insecten en kleine zoogdieren. Een losse stapel stenen is geschikt als schuilplaats voor amfibieën. Kleine bundeltjes vlier of dood hout voor wilde bijen. Door natuurlijk te tuinieren krijg je een tuin die gonst van het leven. Met kleur en fleur op bijna ieder moment in het jaar.

3 Natuurlijk afvalwater zuiveren via een helofytenfilter. Tips natuurlijk tuinieren Terug Eenjarigen Veel een- en tweejarige planten lijken, met hun felle kleurtjes, soms wat kunstmatig. Eenjarigen hebben al die jaren ook wel een slechte naam gehad op dat gebied: vuurrode salvia s, stokstijve afrikaantjes in stramme rijen, niet bepaald iets voor een natuurlijke tuin. Tegenwoordig zijn er echter genoeg eenjarigen met een natuurlijke uitstraling. En, natuurlijk ogend of niet, veel een- en tweejaren zijn drachtplant voor bijen. Dat wil zeggen dat de bijen deze planten bezoeken om nectar te verzamelen. Daarom kunnen een- en tweejarigen ook voor natuurlijke tuiniers een waardevolle aanvulling zijn op de tuinbeplanting. De volgende een- en tweejarigen zijn in ieder geval in trek bij de bijen: Alcea rosea stokroosnchusa capensis Kaapse vergeet-mij-niet Centaurea cyanus korenbloem Cosmos bipinnatus cosmea Digitalis purpurea vingerhoedskruid Helianthus annuus zonnebloem Oenothera biennis teunisbloem Scabiosa atropurpurea duifkruid Tagetes patula - afrikaantje Heesters voor zandgronden Welke heesters zijn bijzonder geschikt voor zandgrond? Probeert u het eens met: Aesculus parviflora (herfstpaardekastanje); Calluna (heide), voor humusrijke en kalkarme zandgrond; Cytisus (brem), voor iets zure gronden en op een plek in de volle zon; Myrica gale (gewone gagel), voor vochtige, zure en humeuze grond; Ulex europaeus (gaspeldoorn), voor kalkarme en droge grond. Onderbeplanting voor bomen Beplanting onder bomen heeft het vaak moeilijk: te veel schaduw, te droog, de omstandigheden zijn bepaald niet optimaal. Toch zijn er een paar inheemse planten die het ook onder bomen wel willen doen. Eén daarvan is zevenblad.

4 Bepaald geen populaire verschijning in menig tuin, maar juist op zo n lastige plek kan zevenblad goede diensten bewijzen. Andere nuttige inheemse planten voor moeilijke plekken zijn robertskruid (geranium robertianum) of de gewone salomonszegel (polygonatum multiflorum). Tips voor de tuin DE GROENTE-, FRUIT- EN KRUIDTUIN Terug Zaad winnen Zelf zaad winnen van de planten uit uw tuin is een leuk karweitje. Laat hiertoe een klein deel van uw groenteplanten in bloei komen. U zult er trouwens versteld van staan hoe mooi bloeiende prei of sla er uit kan zien. Houd er wel rekening mee of het gewas waarvan u zaad wilt winnen een kruisbestuiver of een zelfbestuiver is. Kolen zijn kruisbestuivers, wat betekent dat verschillende koolsoorten die tegelijkertijd bloeien onderling kruisen en bastaardplanten voortbrengen. Ook prei is een kruisbestuiver. Bij sla heeft u dit probleem niet, want sla is een zelfbestuiver. Veel mensen vinden het ook leuk om zaad van pompoenen te oogsten. Daarmee kunt u prima resultaten krijgen, maar verwacht niet dat u volgend jaar precies dezelfde pompoenen terugkrijgt. Pompoenen kruisen makkelijk met andere pompoenen, maar ook bijvoorbeeld met courgettes, pâtissons, augurken of komkommers. Mooie wortels Tot eind juli kunt u nog wortels zaaien. Hoe beter de structuur van uw grond, hoe langer en mooier de wortels. Zaai in rijtjes met een tussenruimte van 20 cm. Heb geduld, want het kan wel een maand duren voordat het zaad kiemt. Sommige moestuinders zaaien wat snelkiemend zaad mee (bijv. van radijsjes) om goed te kunnen zien hoe en waar de rij loopt. Intussen tiert het onkruid natuurlijk welig. Dankzij het snelkiemende hulprijtje kunt u precies zien tot waar u kunt wieden of schoffelen. Als de wortels eenmaal aan de groei zijn, heeft u de hulprij niet meer nodig en kunt u de jonge plantjes verwijderen. Wieden tussen de worteltjes brengt wel een zeker risico met zich mee. Door aanraking van het loof komen geuren vrij die de wortelvlieg aantrekken. De wortels afdekken met insectendoek houdt de wortelvlieg op afstand. Aardbeien Wees er op tijd bij met het aanbrengen van stro rondom de planten. Het stro houdt de aardbeien schoon en zorgt ervoor dat de grond sneller opwarmt. Pluk de aardbeien (mét steeltje) als ze stralend rood zijn. Om te voorkomen dat de vogels er eerder bij zijn dan u, kunt u de planten met netten beschermen. Rode, roze, witte bessen Aalbessen kunt u als struik opkweken of tegen draad. Houd in het laatste geval 3 gesteltakken per plant aan. Voor de struikvorm zijn 5 tot 7 gesteltakken voldoende. De oogst valt overwegend in de maand juli. De bekende rode bessen ( Jonkheer van Tets, Rotet ) smaken voor veel mensen wat al te zuur. Zoeter, en daarom volgens sommigen lekkerder, zijn de witte rassen Witte Hollander en Witte Parel. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker roze bessen. Pink Champagne is een bekende. Goed kersen eten In juli is het goed kersen eten. In fruitrijke streken vindt u stalletjes aan de kant van

5 de weg waar de kersen met kilo s tegelijk worden afgevoerd. U kunt natuurlijk ook zelf een kersenboom in uw achtertuin planten. Om kersen te krijgen moet wel een ongeveer gelijktijdig bloeiende kersenboom van een ander ras in de buurt staan. Een fruitbomenkweker kan u precies vertellen welk ras een goede bestuiver is voor uw kersenboom. Een kersenboom begint pas na een jaar of 4 vrucht te dragen. Wilt u daar niet op wachten? Neem dan op 2 juli a.s. eens een kijkje op de Open Kersendag bij Boomgaard De Zoete Kers, Plantlustweg 5 in Serooskerke. Zie voor meer informatie: Moestuinbloemen Een groentetuin kán eigenlijk niet zonder bloemen. Bloemen hebben een grote aantrekkingskracht op allerlei insecten, brengen extra kleur in de tuin en zijn soms nog heel smakelijk ook! Oost-Indische kers is de onbetwiste topper in de moestuin. U kunt er mooie kleurige randen mee maken en vervolgens het blad, het zaad én de bloemen eten. Een indruk van hoe het zal smaken krijgt u al als u met uw handen door het gewas gaat: een uitgesproken peperig luchtje blijft aan uw vingers kleven. Bent u bang dat de plant te grote stukken tuin in beslag zal nemen? Kies dan voor niet-rankende soorten, die vormen mooie pollen. Ook mooi voor tuin en tafel zijn goudsbloemen, borage, maarts viooltje en afrikaantjes. Een bed met plukbloemen geeft een hele zomer lang plezier. Laat Lathyrus tegen een hek aan groeien en pluk er steeds weer kleine boeketjes van. Hoe meer u plukt, hoe meer bloemen u krijgt. Cosmos is een mooie ijle verschijning in de bloemborder. Wie gek is op felle kleurtjes kiest voor zinnia. Zaaien in juni Winterwortelen Andijvie Groenlof Sla Spekbonen Snijbonen Tweejarige plukbloemen Zaaien in juli Zomerwortelen Spinazie Koolrabi Kropsla Zaaien in augustus Phacelia (groenbemester) Veldsla Kervel Radijsjes DE BLOEMEN EN PLANTENTUIN Zaad winnen De mooie bloemen van dit jaar wilt u vast volgend jaar terugzien. Natuurlijk kunt u volgend jaar weer nieuwe zakjes met zaad kopen, maar zelf zaad winnen kan natuurlijk ook. Bedenk wel dat in de bloementuin vaak gebruik wordt gemaakt van hybriderassen. Door ingewikkeld veredelingswerk zijn nieuwe rassen ontstaan met vaak de prachtigste bloemkleuren of mooiste vormen. Het zaad van deze planten kunt u wel oogsten, maar verwacht niet dat u uit dit zaad precies dezelfde plant met exact dezelfde eigenschappen terugkrijgt. De zogenaamde zaadvaste rassen geven wél nakomelingen die zeer sterk op de ouderplanten lijken. Water geven Water geven. Zeker als u een tuin of balkon heeft vol planten in potten, ontkomt u er niet aan. Planten in bloempotten hebben maar een kleine wortelkluit en moeten

6 het doen met de hoeveelheid water die in de pot terechtkomt. Planten in de volle grond kunnen nog proberen verder te reiken met hun wortels, naar diepere, vochtigere lagen, maar die luxe is voor potplanten niet weggelegd. Vooral in hangmanden, waar de wind aan alle kanten vrij spel heeft, droogt de kluit gauw uit. Twee keer per dag water geven is dan geen overbodige luxe. Op de grond een laagje fijn grind aanbrengen, helpt al een beetje; de grond droogt net iets minder snel uit. Bloempotten die tegen de gevel van het huis staan krijgen in de regel minder water dan u denkt. Het regenwater valt vaak net naast de pot. Ook regelmatig water geven dus. Gebruik echter zo min mogelijk kraanwater. Een goed gevulde regenton kan uitstekende diensten bewijzen. Zomerstek Vast planten kunt u vermeerderen door te zaaien, te scheuren of door stekken te nemen. Bij stekken die genomen worden van planten waar het blad nog aan zit, spreken we van zomerstek. Halfhoutige gewassen zoals lavendel kunt u het beste vermeerderen door middel van een hielstek. U krijgt een hielstek door een jonge zijscheut van een hoofdstengel te scheuren. Door het scheuren blijft een stukje van de hoofdstengel aan de zijscheut zitten en dit biedt de stek betere overlevingskansen. In de schaduw van bomen Het is heerlijk om tijdens warme dagen verkoeling te vinden in de schaduw van een mooie boom. Informeer bij een kweker naar het geschikte formaat voor uw tuin. Leibomen die in parasolvorm worden geleid (bijvoorbeeld dakplatanen) geven veel schaduw en nemen weinig ruimte in beslag bij het terras. Andere geschikte bomen zijn bomen met een compacte bolronde kroon zoals de Catalpa bignonioides Nana. Allerlei klokjes In deze tijd van het jaar bloeien overal de klokjes: perzikbladklokjes, karpatenklokjes, kluwenklokjes, breedbladklokjes, allemaal leden van de Campanulafamilie. Campanula carpatica, het karpatenklokje, blijft laag, wil graag een plaatsje in de volle zon en is geschikt voor een plekje in de rotstuin. Een beetje een woekeraar is Campanula glomerata, het kluwenklokje. De donkerpaarse bloemen staan dicht op elkaar en verschijnen in juni-juli aan de plant. Echt een stoer klokje dat ongeveer 60 cm hoog wordt. Een plant die zich makkelijk uitzaait is het perzikbladklokje (Campanula persicifolia). Aan de lange ijle stengels komen witte of blauwe klokjes. Een plaatsje in de zon of lichte schaduw voldoet het best.