Resultaten Mycotoxinen NVWA Datum 30 juni 2014

Transcriptie

1 Resultaten Mycotoxinen NVWA 2013 Datum 30 juni 2014

2

3 Resultaten Mycotoxinen NVWA juni2014 Colofon Versienummer web Contactpersoon T F info@nvwa.nl Catharijnesingel 59 Utrecht Postbus AA Utrecht Auteur TO Pagina 3 van 16

4

5 Resultaten Mycotoxinen NVWA juni2014 Inhoud Colofon_2 1. Inleiding_4 2. Doelstelling_5 3. Werkwijze_5 4. Resultaten_5 4.1 Aantallen en afwijkingen per productsoort_5 4.2 Grondnoten_6 4.3 Overige noten en zaden_7 4.4 Gedroogde zuidvruchten_8 4.5 Soja en cacao_8 4.6 Kruiden en specerijen_8 4.7 Babyvoeding_9 4.8 Wijn, bier en vruchtensap_9 4.9 Graan en graanproducten, mais en rijst _ Koffie, thee, zoethout en drop _11 5. Conclusies_11 6. Referenties_11 Pagina 5 van 16

6

7 Resultaten Mycotoxinen NVWA juni2014 Inleiding Mycotoxinen zijn giftige stoffen die door bepaalde schimmels worden gemaakt.vanwege de schadelijkheid van deze stoffen zijn er voor diverse mycotoxinen normen vastgelegd in Europese wetgeving. In de Verordening EG 1881/2006 (6.1) zijn de maximaal toegestane gehaltes voor de aflatoxinen (aflatoxine B1 en totaal aflatoxinen), ochratoxine A (OTA), patuline (PAT), deoxynivalenol (DON), zearalenon (ZEN) en de fumonisinen B1 en B2 (FB1+ FB2) opgenomen. Er zijn binnen de EU nog geen maximumgehalten voor ergot alkaloïden in levensmiddelen vastgesteld wegens gebrek aan voldoende meetgegevens. In maart 2012 heeft de Europese Commissie de lidstaten aanbevolen een monitoringspro-gramma uit te voeren en de meetresultaten te rapporteren (6.2). Op 27 maart 2013 heeft de Europese Commissie (2013/165/EU) indicatieve waarden voor de som van de Fusarium toxines T-2 en HT-2 (in µg/kg) in granen en graanproducten afgekondigd (6.3). Bovendien moeten de lidstaten onderzoek verrichten naar de oorzaken van een aangetroffen besmetting. De meetresultaten van de lidstaten worden in 2015 door de Europese Commissie geëvalueerd om na te gaan of er verdere maatregelen nodig zijn. De wetgeving kan in 1 document worden gevonden door op de Euro Lex site de geconsolideerde versie te raadplegen ( LexUriServ.do?uri=CONSLEG:2006R1881: :NL:PDF). Aan de invoer van specifieke levensmiddelen uit een aantal derde landen zijn bijzondere voorwaarden gesteld wegens de risico s van verontreiniging van deze producten met aflatoxinen. De Verordening EG 669/2009, waarin de meer uitgebreide officiële controle op de invoer van bepaalde levensmiddelen van niet-dierlijke oorsprong is geregeld (6.4) en de Verordening EG 1152/2009, waarin de invoer van die specifieke levensmiddelen uit bepaalde derde landen in verband met het risico van verontreiniging met aflatoxinen is vastgelegd (6.5). In de 669 is een bijlage opgenomen met een lijst van product/land/-mycotoxine combinaties waarvoor de Europese commissie een controlefrequentie aan de buitengrens, bij het binnenbrengen, voorschrijft. De lidstaten dienen die controleresul-taten elk kwartaal aan Brussel te rapporteren. Aan de hand van de uitkomsten stelt de Europese commissie die bijlage elk kwartaal bij. De EC/1152/2009 is specifiek voor aflatoxine en hanteert een strenger regiem. Bij hierin genoemde product/land combinaties dient bij de daadwerkelijke invoer (dus niet bij het binnenbrengen) ook een gezondheids-certificaat (naast een analysecertificaat) te worden overlegd. De 1152/2009 zal in 2014 worden herzien. Jaarlijks wordt van meldingen aan het Rapid Alert Systeem voor Food en Feed (RASFF) een rapportage opgesteld, te vinden op de SANCO website (6.6). Daar waar EU wetgeving ontbreekt kan worden teruggegrepen op het Warenwetbesluit Bewaring en Behandeling van Levensmiddelen, dat in artikel 12 eerste lid voorschrijft dat schimmeltoxinen en bacteriële toxinen in hoeveelheden die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid, afwezig moeten zijn in eet- of drinkwaren en grondstoffen. Op grond daarvan kan ook worden opgetreden indien er hoge gehalten worden gevonden in product/-mycotoxine combinaties die niet specifiek in de wetgeving zijn omschreven. Indien dit frequent voorkomt is dit voor de EU reden om na te gaan of de Europese wetgeving voor mycotoxinen verder moet worden uitgebreid. Hieraan gaat een inventarisatie van het voorkomen van de diverse mycotoxinen door DG SANCO vooraf, waarna de EFSA met een rapportage komt omtrent de schadelijkheid. EFSA rapportages aangaande Ergot alkaloiden (6.7), T-2 and HT-2 toxine (6.8), Alternaria toxinen (6.9), Nivalenol (6.10), Sterigmatocystine (6.11) en Phomopsine (6.12) staan al 2-3 jaar ter diskussie om na te gaan of er voor deze mycotoxinen limieten nodig zijn ( Publicatie van de EFSA opinies over Diacetoxyscirpenol (DAS), Moniliformine, Citrinine, Beauvericine en de Enniatinen wordt in 2014 verwacht. Pagina 7 van 16

8 2. Doelstelling Dit rapport beschrijft de resultaten van de handhaving van EU- en nationale regelgeving aangaande mycotoxinen. Dit onderwerp verdient permanente aandacht, aangezien iedere oogst, waar ook ter wereld (import), weer opnieuw beoordeeld moet worden op de mate van aantasting door schimmels. Onderzoek en interventiebeleid zijn hierop afgestemd. 3. Werkwijze Producten waar normen, of ontwerpnormen, voor zijn werden in de loop van het jaar bemonsterd. Naast gerichte controle van import uit derde landen en bij productie-bedrijven werd ook aandacht besteed aan producten uit andere EU-lidstaten, om de achterdeurproblematiek (het via andere lidstaten binnenkomen van producten, waarop controle nodig is vanwege niet-uniforme controle aan de EU-buitengrens) in beeld te houden. Grondnoten werden alleen op aflatoxinen en ochratoxine A onderzocht. Andere producten op een veertigtal mycotoxines m.b.v. een LC-MS multimethode. Sinds eind 2011 gebeurt dat in het centrale NVWA laboratorium in Wageningen. Bij overschrijding van de norm wordt import geweigerd. Als er al distributie heeft plaatsgevonden wordt een recall uitgevoerd. Afhankelijk van bestemming of verspreiding van een product kan een Rapid Alert naar Brussel worden gestuurd. Aangezien een product meerdere mycotoxines kan bevatten, komen aantallen in de tabellen niet altijd overeen met aantallen onderzochte monsters. Percentages in de tabellen hebben betrekking op het aantal genomen monsters. Dat laatste aantal verschilt van het aantal partijen omdat van sommige producten een verzamelmonster van een partij in 2 of 3 analysemonsters moet worden verdeeld. 4. Resultaten 4.1 Aantallen en afwijkingen per productsoort Tabel 1 geeft een overzicht van aantalen onderzochte monsters en afwijkingspercentages in verschillende producten. Een monster wordt pas als afwijkend beschouwd wanneer het meetresultaat, na aftrek van de uitgebreide meetonzekerheid, boven de wettelijke limiet uitkomt. De uitgebreide meetonzekerdheid voor Nederland is vastgesteld op 50% voor alle gemeten mycotoxine/levensmiddel combinaties. Dat betekent dat er in dit geval als vuistregel kan worden gehanteerd dat een uitslag als afwijkend wordt beschouwd wanneer deze hoger uitvalt dan 2x de maximum limiet (ML). Bij metingen zijn dus de volgende uitslagen mogelijk: < LOD: lager dan aantoonbaarheidsgrens (LOD) van de meetmethode, geen meetresultaat. < ML: meetresultaat + uitgebreide meetonzekerheid is lager dan de maximumlimiet. > ML: meetresultaat + uitgebreide meetonzekerheid is hoger dan de maximumlimiet. Bij partijcontrole van grondnoten dient de hoeveelheid monstermateriaal te worden verdeeld in 2 te analyseren deelmonsters. Import van een partij wordt geweigerd als 1 van beiden of allebei boven de limiet uit komen. Hierdoor zijn in tabel 2 aantallen geweigerde partijen altijd lager dan aantallen afwijkende monsters. Op een enkele uitzondering na betreft het hier partijcontrole in de Rotterdamse haven, zodat bij afwijkingen import in de EU werd geweigerd, waarvan Brussel op de hoogte werd gesteld middels een RASFF melding. Een dergelijke partij zal dus nooit bij de consument terechtkomen. De importeur kan zo n partij laten schonen, retour zenden naar land van herkomst, persen tot olie of indien mogelijk een andere bestemming geven (b.v. vogelvoer). Pagina 4 van 13

9 Resultaten Mycotoxinen NVWA juni2014 Tabel 1. Aantal en afwijkingspercentage per productsoort Product aantal afw.% Graan(-producten, incl.koek) 593 1,2 Gedroogde zuidvruchten 551 1,8 Noten en zaden(-producten, incl. pindasaus) ,9 Wijn, bier & vruchtensap 158 0,6 Baby food 95 1,1 Kruiden & specerijen 333 4,5 Koffie & thee (incl. zoethout, drop) 127 0,8 Cacao (-producten) 73 0 Totaal ,8 4.2 Grondnoten Grondnoten en producten zijn gecontroleerd op de aanwezigheid van aflatoxinen en ochratoxine A. Voor aflatoxine B1 (AFB1) en totaal aflatoxinen (de som van B1, B2, G1 en G2) zijn de normen respectievelijk 2 en 4 µg/kg. De aantoonbaarheidsgrens (LOD) voor aflatoxine B1 bedraagt 0,3 µg/kg. Tabel 2 geeft een overzicht van een aantal landen. Tabel 2. Aflatoxine B1 (AFB1) in monsters grondnoten naar land van herkomst Land Herkomst Aantal > LOD Geweigerd Argentinië Brazilië China Egypte India Nicaragua Paraguay Verenigde Staten Zuid Afrika Totaal Het percentage geweigerde partijen uit deze tabel levert een gemiddelde op van 5,7%. Per land lopen die afwijkingspercentages nogal uiteen. Argentinië beheerst het aflatoxine probleem beter dan andere landen. Bij Indiase grondnoten werden de aflatoxine normen zo vaak overschreden dat die in de EG 669/2009 verordening werden opgenomen (6.13). Die verordening maakt het de Europese Commissie mogelijk om snel een product/contaminant combinatie een bepaalde controle frekwentie, tot wel 100% aan toe, op te leggen. Als die overschrijding van de norm wordt opgeheven kan die maatregel al in een half jaar worden teruggebracht tot een lagere frekwentie. Voor Braziliaanse partijen gold om dezelfde reden een bemonsteringsfrequentie van 10%. Chinese en Egyptische grondnoten vallen onder het strengere regime van de EG 1152/2009 (6.5). In 11 pindamonsters werd 1,9-33 µg/kg ochratoxine A gevonden. Dit komt vaker voor in noten. Ook werd in pistachenoten 1x 34 µg/kg OTA gevonden. Blijkbaar kan daarop niet alleen de schimmel aspergillus groeien die aflatoxine vormt, maar ook de schimmel ochraeus die ochratoxine produceert. Opvallend daarbij was dat het in een aantal gevallen ging om geroosterde noten. Import van de partij met het hoogste gehalte werd geweigerd op basis van nationale wetgeving (6.15) die niet toestaat dat er levensmiddelen op de markt komen waarin schimmeltoxinen voorkomen in hoeveelheden die schadelijk zijn voor de gezondheid. Als limiet wordt hiervoor 10 µg/kg aangehouden, die geldt voor het voorkomen van ochratoxine A in Pagina 9 van 16

10 rozijnen. In borrelnoten werd 1x 110 µg/kg fumonisine B1 gevonden. Het meest waarschijnlijk is dat afkomstig uit de grondstoffen die voor het omhulsel van de borrelnoten is gebruikt, omdat in de ingredienten daarvan meestal maismeel aanwezig is en mais praktisch altijd fumonisinen bevat. Het gevonden gehalte was ver beneden de limiet van 800 µg/kg die geldt voor maishoudende snacks. In 26 monsters pindakaas werden geen mycotoxinen aangetroffen. In 20 monsters sateh saus werd 2x aflatoxine gevonden. In die gevallen was het meteen zo veel (25 en 28 µg/kg totaal aflatoxinen) dat het uit de handel moest worden genomen. 4.3 Overige noten en zaden Deze monsters werden gemeten met een multimethode (LC-MS), waarmee meer mycotoxinen kunnen worden gemeten dan alleen aflatoxinen en ochratoxine A. In tabel 3 wordt een overzicht gegeven van de bevindingen in boomnoten. Tabel 3. Mycotoxinen (µg/kg) in boomnoten. Mycotoxine AFB1 OTA Soort\afwijkend limiet n < LOD µg/kg µg/kg Amandel Cashewnoot Hazelnoot x: 1,6-15 Macadamianoot Paranoot x 9,5 1x 13 Pecannoot Pistachenoot (IR) ,7-110 Walnoot ,4 Er werden nauwelijks afwijkingen gevonden, hetgeen vorig jaar ook het geval was. Blijkbaar lukt het de producenten vrij goed om onder de in 2010 voor verschilende boomnoten verhoogde limieten te blijven. Opvallend was de vondst van 160 µg/kg OTA in biologische amandelen. Omdat hiervoor als limiet 10 µg/kg wordt aangehouden, vergelijkbaar met die voor ochratoxine A in rozijnen, is import daarvan geweigerd. In tabel 4 wordt een overzicht gegeven van de bevindingen in zaden en pitten. Tabel 4. Mycotoxinen in zaden en pitten. Soort aantal AFtot OTA Sterigmatocystine Pompoenpitten 32-4x - Sesamzaad x Zonnebloempit 66 4x 2x - Gehaltes µg/kg 2,6-16 1, De 4 met aflatoxinen gecontamineerde monsters zonnebloempitten waren allen afkomstig uit Egypte. Opvallend was de vondst van een hoeveelheid sterigmatocystine in sesamzaad. Aangaande deze mycotoxine heeft de EFSA een opinie uitgebracht (6.11) en loopt er een projekt om data te verzamelen in met name graan en graanproducten. In een ander monster sesamzaad werd 55 µg/kg alternariol gevonden. Dat kwam in deze productgroep verder alleen nog voor in 1 monster lijnzaad (52 µg/kg). Mycophenolzuur (MPA) werd 1x gevonden in amandelen (19 µg/kg) en hazelnoten (350 µg/kg), 2x in pijnboompitten (57 en 460 µg/kg), 7x in pistachenoten ( µg/kg) en 4x in walnoten ( µg/kg). Pagina 4 van 13

11 Resultaten Mycotoxinen NVWA juni Gedroogde zuidvruchten Uit tabel 5 blijkt dat er dit oogstjaar minder vaak aflatoxinen werden aangetroffen dan vorig jaar. Voor ochratoxine A wordt een limiet van 10 µg/kg aangehouden zoals die geldt voor gedroogde druiven, waarbij nationale wetgeving de wettelijke basis is (6.15). In totaal werden er 7 importpartijen vijgen geweigerd wegens teveel ochratoxine A. In 3 monsters vijgen werd µg/kg en in 1 monster dadels 78 µg/kg fumonisinen gemeten. Voor fumonisine is er geen norm voor zuidvruchten, maar deze gehalten blijven ruim onder de 800 µg/kg die geldt voor snacks op basis van mais. In 2 monsters rozijnen werd 1x 108 µg/kg alternariol en 1x 150 µg/kg α-zearalanol gevonden. In 9 monsters rozijnen werd µg/kg en in 4 monsters krenten werd µg/kg MPA gevonden. Tabel 5. Mycotoxinen in monsters gedroogde zuidvruchten Mycotoxine aantal AF totaal µg/kg OTA µg/kg Abrikoos x 3,9 Dadel x 230 Rozijn x 3,3-17 Vijg x 1, Soja en cacao In 19 monsters sojabonen werd 2x aflatoxine gevonden (1,2 en 1,3 µg/kg) en 3x ochratoxine A (1,6-3,7 µg/kg), wat ruim onder normen blijft die gelden voor onbewerkte tarwe. Tabel 6 geeft een overzicht van alle gevonden mycotoxinen in de 66 onderzochte monsters cacao. Daarin werden 6 mycotoxinen gemeten, evenveel als in 2012, maar de helft van het aantal wat in 2010 werd gevonden. In 37 monsters konden helemaal geen mycotoxinen worden gedetecteerd. Tabel 6. Mycotoxinen in cacao. Mycotoxine aantal gehaltes Aflatoxine B1 11 1,1-12 Aflatoxine B2 3 0,5-1,3 Aflatoxine G1 4 1,5-9,9 Cyclopiazonzuur 1 68 Ochratoxine A 19 0,7-11 Zearalenon Kruiden en specerijen Kruiden en specerijen zijn gecontroleerd op de aanwezigheid van aflatoxinen en ochratoxine A. Voor aflatoxine B1 en totaal aflatoxinen (de som van B1, B2, G1 en G2) zijn de normen respectievelijk 5 en 10 µg/kg. Voor ochratoxine A bedraagt de norm voor paprika 30 µg/kg en die voor de andere categorieën 15 µg/kg. De aantoonbaarheidsgrens (LOD) bedraagt voor beide mycotoxinen 0,3 µg/kg. Pagina 11 van 16

12 Tabel 7 geeft een overzicht van de gevonden waarden. De lichte daling van het afwijkingspercentage 2012 (6,4%) leek in 2013 door te zetten. Er werd van de monsters uit tabel 7 maar in 9 gevallen de import geweigerd, overeenkomend met 4,6%. In 8 van die 9 gevallen betrof het nootmuskaat. Eenmaal was het paprikapoeder. Nootmuskaat uit Indonesie stond in 2013 dan ook niet zonder reden in de bijlage van de EC 669/2009 (6.5). Enkele opvallende vondsten bij specerijen die niet in de EU wetgeving zijn opgenomen zijn, waren het aantreffen van 103 µg/kg OTA in kerriepoeder en 138 en 145 µg/kg OTA in 2 partijen knoflookpoeder. Laatstgenoemde vondst was een primeur, want in bestaande literatuur is tot op heden alleen gerapporteerd dat er mycotoxinen producerende schimmels op kunnen groeien, maar de bijbehorende mycotoxinen konden er niet eerder in worden gevonden. Strukturele aandacht voor mycotoxinen in deze producten blijft daarom nodig. Tabel 7. Mycotoxinen in specerijen. Specerij aantal AFtot. µg/kg OTA µg/kg Chilipoeder ,4-8,4 8 3,1-15 Paprikapoeder ,5-4,1 18 3,9-54 Nootmuskaat , Foelie ,8-7,5 Gember 7 2 1,4; 1,7 - - Kurkuma , ,1-7,8 4.7 Babyvoeding Er werden 95 monsters onderzocht, waarbij specifieke methodes werden toegepast om te zorgen dat de uiterst lage limieten die gelden voor deze productgroep, te kunnen meten. Hiermee werd in 8 monsters aflatoxine B1 gevonden (0,05-0,38 µg/kg). In 9 andere monsters werd ochratoxine A (0,02-0,41 µg/kg). De normen zijn respectievelijk 0,10 en 0,50 µg/kg voor aflatoxine B1 en ochratoxine A. Patuline werd in geen van de monsters aangetroffen. De partijen waarin 0,41 µg/kg aflatoxine B1 was gemeten werden uit de handel gehaald en middels een Rapid Alert werd dit ook in enkele andere lidstaten gedaan. Het meest uitzonderlijke hieraan was nog wel dat bruine bonen een hoofdbestanddeel vormden van dit product. In bonen zijn nooit eerder mycotoxinen aangetroffen. In de literatuur is tot op heden alleen gerapporteerd dat er mycotoxinen producerende schimmels op kunnen groeien als ze speciaal daarvoor in een vochtige en warme omgeving worden gebracht. Mycotoxinen konden bij dergelijke experimenten niet worden gevonden. Via het Rapid Alert systeem bleek dat de bonen afkomstig waren uit Argentinie. Ondanks diverse naspeuringen kon helaas niet worden achterhaald waar het in de keten was misgegaan. Het gaf wel aanleiding om een doelgerichte survey uit te voeren op babyvoeding met bonen en bonen in blik, waarbij echter geen verdere afwijkingen werden aangetroffen. 4.8 Wijn, bier en vruchtensap In geen van de 80 onderzochte monsters wijn werd meer ochratoxine A gevonden dan de bepalingsgrens van de methode (0,3 µg/l). Wel werd in 9 monsters 2-20 µg/l MPA en in 1 monster 15 µg/l alternariol gemeten. In 7 van de 40 monsters vruchtensap werd 6,8-64 µg/l patuline gevonden, bij een limiet van 50 µg/l. In 11 monsters appelmoes werd geen patuline gevonden. In 41 monsters bier werd geen enkele mycotoxine gevonden. Pagina 4 van 13

13 Resultaten Mycotoxinen NVWA juni Graan en graanproducten, mais en rijst Tabel 8 geeft een overzicht van gevonden mycotoxinen in graan en graanproducten, mais en rijst. Hiervoor bestaat een groot scala aan normen, waarvan er dit jaar enkel die in mais werden overschreden. Dat was 5x het geval voor de som van de fumonisinen B1+B2 die geldt voor levensmiddelen voor direkte humane consumptie. Hierbij moet worden bedacht dat er pas sprake is van een overtreding als de uitgebreide meetonzekerheid van 50% is verdisconteerd in de uitslag van de analyse. In 2 monsters muesli werd 56 en 59 µg/kg MPA gevonden. De diversiteit in bevindingen laat zien hoe verschillend oogstjaren kunnen zijn. Voor 2014 blijven deze levensmiddelen daarom een belangrijk onderdeel van het monitoringsprogramma. Gehaltes µg/kg 1,5 5,9;6,8 75 Deegwaar\46 6 Gehaltes µg/kg Muesli\ Gehaltes µg/kg 1,4-4, ; Gerst/gort\ Gehaltes µg/kg 0,9 1, ; Rogge\ Gehaltes µg/kg 1,9-3, ,1; Tarwe\ Gehaltes µg/kg ; Mais\ Gehaltes µg/kg 1, Rijst\ Gehaltes µg/kg 1,5-3,2 1, DAS; 2 MPA; 3 AFB2; 4 FB3; ZAL = zearalanol. Tabel 8. Mycotoxinen in graan en graanproducten, mais en rijst. Soort\aantal AFB1 OTA DON FB1+2 ZEN Ergotamine Boekweit\ Ergonovine Ergocristine Ergocorine α-ergocryptine Ergosine β-zal Pagina 13 van 16

14

15 Resultaten Mycotoxinen NVWA juni Koffie, thee, zoethout en drop In 54 monsters koffie werd tweemaal (6 en 8,2 µg/kg) ochratoxine A gevonden. Van de 32 monsters thee bevatten er 3 ochratoxine A. In 2 gevallen (6,4 en 6,6 µg/kg) betrof het zoethoutthee en in 1 geval was dat kruidenthee (20 µg/kg). Daarmee bleven deze theesoorten dit jaar voor het eerst onder de norm. Dat gold niet voor zoethout als zodanig of voor alle drop, waarvoor zoethout de basisgrondstof is. In 2 monsters zoethout werd 150 en 350 µg/kg ochratoxine A gevonden. Ruimschoots boven de norm van 20 µg/kg voor ochratoxine A, zodat dit product uit de handel werd gehaald. Dat laatste gebeurde ook met 2 monsters drop waar 49 en 83 µg/kg ochratoxine A in bleek te zitten. 5. Conclusies Dat invoering van de EC 669/2009 effekt begint te sorteren komt vooral sterk tot uitdrukking in de resultaten van import van partijen pinda s. Hoewel importcontroles al jarenlang heel gericht (risk-based) worden uitgevoerd, werd dit jaar een aantal malen een onverwachte hoeveelheid mycotoxinen aangetroffen in produkten waarin dat niet eerder was gevonden. In consumentenverpakkingen worden nog steeds hoge gehaltes mycotoxinen aangetroffen. Inspecties bij importeurs blijven daarom om extra aandacht vragen. Ook dit verslagjaar is mycofenolzuur aangetroffen (34x). Ondanks dit blijvende voorkomen ervan staat het niet op het lijstje mycotoxinen waarvan de EFSA momenteel de schadelijkheid beoordeelt. Gelet op de aanwezigheid van mycotoxinen en de variatie per oogstjaar van mycotoxinen in levensmiddelen en grondstoffen, blijft het noodzakelijk hierop een passende controle uit te oefenen. 6. Referenties 6.1 Verordening (EG) Nr. 1881/2006 van de commissie van 19 december 2006, tot vaststelling van de maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen, Publicatieblad van de Europese Unie, , p. L 364/ Aanbeveling van de Commissie van 15 maart 2012 betreffende de monitoring van de aanwezigheid van moederkorenalkaloïden Pagina 15 van 16

16 in diervoeders en levensmiddelen (2012/154/EU), Publicatieblad van de Europese Unie, L 77/20-21, Aanbeveling van de Commissie van 27 maart 2013 betreffende de aanwezigheid van T-2- en HT-2-toxine in granen en graanproducten (2013/165/EU), Publicatie-blad van de Europese Unie, L 91/12-15, Verordening (EG) Nr. 669/2009 van de commissie van 24 juli 2009, ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 882/2004 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft meer uitgebreide officiële controles op de invoer van bepaalde diervoeders en levensmiddelen van niet-dierlijke oorsprong en tot wijziging van Beschikking 2006/504/EG, Publicatieblad van de Europese Unie, , p. L 194/ Verordening (EG) Nr. 1152/2009 van de commissie van 27 november 2009, tot vaststelling van bijzondere voorwaarden voor de invoer van bepaalde levensmiddelen uit bepaalde derde landen in verband met het risico van verontreiniging met aflatoxinen en tot intrekking van Beschikking 2006/504/EG, Publicatieblad van de Europese Unie, , p. L 313/ Rapid Alert System for Food and Feed: food/food/rapidalert/docs/rasff_annual_report_2012_en.pdf 6.7 EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain (CONTAM); Scientific Opinion on Ergot alkaloids in food and feed. EFSA Journal 2012; 10(7): EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain (CONTAM); Scientific Opinion on the risks for animal and public health related to the presence of T-2 and HT-2 toxin in food and feed. EFSA Journal 2011; 9(12): EFSA on Contaminants in the Food Chain (CONTAM); Scientific Opinion on the risks for animal and public health related to the presence of Alternaria toxins in feed and food. EFSA Journal 2011; 9(10): EFSA CONTAM Panel (EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain), Scientific Opinion on risks for animal and public health related to the presence of nivalenol in food and feed. EFSA Journal 2013;11(6): EFSA CONTAM Panel (EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain), Scientific Opinion on the risk for public and animal health related to the presence of sterigmatocystin in food and feed. EFSA Journal 2013; 11(6): EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain (CONTAM); Scientific Opinion on the risks for animal and public health related to the presence of phomopsins in feed and food. EFSA Journal 2012; 10(2): European Commission, DG SANCO, Results of border checks carried out by the EU Member States and Norway on imports of feed and food of non-animal origin subject to increased level of official controls products listed in Annex I to Regulation (EC) No 669/2009, Consolidated data for 2012, Brussels, july Warenwet, Warenwetbesluit Bewaring en bereiding van levensmiddelen, Artikel 12, eerste lid. Pagina 16 van 16