Organochloorbestrijdingsmiddelen en lood en cadmium in wild

Transcriptie

1 Organochloorbestrijdingsmiddelen en lood en cadmium in wild K.M. Jonker S.J.M. Ottink H.P.G.M. Bos I. ten Broeke KEURINGSDIENST VAN WAREN OOST AFDELING SIGNALERING SECTOR: LABORATORIUM Postbus AE Zutphen tel fax projectnummer: OT 0105B datum: augustus 2002 Project: OT0105B Pagina 1 van 7

2 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING, SUMMARY EN TREFWOORDEN 3 1. INLEIDING 4 2. MATERIALEN EN METHODEN 4 3. RESULTATEN 5 4. DISCUSSIE 5 5. CONCLUSIE 6 6. DANKBETUIGING 6 7. LITERATUUR 6 BIJLAGE Project: OT0105B Pagina 2 van 7

3 SAMENVATTING De consumptie van levensmiddelen die hoge gehalten aan zware metalen of organochloorbestrijdingsmiddelen bevatten kan gevaar opleveren voor de gezondheid. Voor de meeste levensmiddelen zijn daarom normen vastgesteld voor de gehalten waarin deze stoffen in levensmiddelen mogen voorkomen. Dit is ook het geval voor organochloorbestrijdingsmiddelen maar niet voor zware metalen in wild. Wild werd onderzocht op lood, cadmium en organochloorbestrijdingsmiddelen. Van de 55 onderzochte monsters wild bevatten er 34 meer dan 0,1 mg/kg lood. De hoogste gehalten werden gevonden in hazen afkomstig uit Zuid-Amerika. Het gehalte aan beta-hch was in 3 van de 89 onderzochte monsters hoger dan de norm. Voor een konijn uit China werd de norm bijna 10 maal overschreden. SUMMARY Consumption of food, containing a high content of heavy metals or organochlorine pesticides (OCP s) can be a danger to human health. Therefore for most foods maximum residue levels are established for these contaminants. This is also the case for organochlorine pesticides but not for heavy metals in game. Game was examined for lead, cadmium and OCP s. 34 of the examined 55 samples of game contained more than 0.1 mg/kg of lead. Highest levels were found in hares from South-America. The level of beta-hch in 3 of the examined 89 samples was higher than the maximum residue level. In a rabbit from China this level was almost 10 times the maximum residue level. TREFWOORDEN: Lood, cadmium, DDT, HCH, organochloorbestrijdingsmiddelen. Project: OT0105B Pagina 3 van 7

4 1. INLEIDING Consumptie van levensmiddelen met daarin de zware metalen kwik (met name in visserijproducten en meestal in de vorm van methylkwik), lood en cadmium kan vooral bij kinderen, maar ook bij volwassenen gezondheidsproblemen opleveren. De maximumgehalten in levensmiddelen zijn daarom vastgesteld op het laagste niveau dat redelijkerwijze haalbaar is (7.4). In het verleden is geadviseerd om meer inspanningen te leveren om de blootstelling aan deze zware metalen via de voeding te verminderen. Er zijn in de EU normen vastgesteld voor vlees van runderen, schapen, varkens, paarden en pluimvee. Voor zware metalen in wild en gevogelte zijn echter nog geen normen vastgesteld. Nadat dit onderzoek was uitgevoerd is de regelgeving voor kwik, lood en cadmium in levensmiddelen (7.3) gewijzigd (7.4), maar ook in deze wijziging zijn geen normen opgenomen voor zware metalen in wild en gevogelte. In de Regeling residuen van bestrijdingsmiddelen zijn wel normen opgenomen voor wild en gevogelte, in het bijzonder voor de zogenaamde OCB s (organochloorbestrijdingsmiddelen). Dit onderzoek is bedoeld om een indruk te krijgen van de gehalten aan lood, cadmium en organochloorbestrijdingsmiddelen in wild. 2. MATERIALEN EN METHODEN 2.1 Materialen In november en december 2001 zijn door de KvW Noord, Oost, Noord-West en Zuid 89 monsters wild bemonsterd voor onderzoek op lood, cadmium en organochloorbestrijdingsmiddelen. Er werden 23 monsters haas, 24 monsters hert, 15 monsters konijn, 13 monsters ree, 13 monsters wild zwijn en een wildpoulet bestaande uit wild zwijn, haas en ree genomen. De hazenmonsters waren afkomstig uit Nederland (14), Argentinië (7), Duitsland (1) en Uruguay (1), hert uit Nederland (12), Nieuw Zeeland (4), Hongarije (3), Oostenrijk (2), Australië (1), Tsjechië (1), terwijl van 1 monster het land van herkomst niet bekend was. De monsters konijn kwamen uit Nederland (9), Groot Brittannië (4) en China (2), ree uit Nederland (10), Tsjechië (2) en Polen (1) en wild zwijn uit Nederland (8), Australië (2), Hongarije (2) en Duitsland (1). 2.2 Methoden De monsters werden door het handhavingslaboratorium van de KvW Oost met behulp van gaschromatografie (GC) onderzocht op organochloorbestrijdingsmiddelen (7.1) en een gedeelte hiervan met behulp van atomaire absorptiespectrometrie (AAS) op lood en cadmium (7.2). Project: OT0105B Pagina 4 van 7

5 3. RESULTATEN Voor lood en cadmium in wild zijn geen normen. Ten tijde van het onderzoek waren de normen voor lood en cadmium in vlees van runderen, varkens en kippen respectievelijk 0,3 en 0,05 mg/kg. De norm voor lood in deze producten is inmiddels verlaagd tot 0,1 mg/kg. De normen voor organochloorbestrijdingsmiddelen in wild zijn opgenomen in tabel 1. Tabel 1. Normen voor organochloorbestrijdingsmiddelen. Organochloorbestrijdingsmiddel Norm (mg/kg) Alfa-HCH 0,2 HCB 0,2 Beta-HCH 0,1 Gamma-HCH 0,2 Delta-HCH - Aldrin Som met dieldrin: 0,2 Hepo 0,2 Dieldrin Som met aldrin: 0,2 pp-dde Som DDE-TDE-DDT: 1 pp-tde Op-DDT pp-ddt De resultaten van het onderzoek zijn opgenomen in de bijlage. 4. DISCUSSIE Er zijn geen normen voor zware metalen in wild. Vergelijken we de resultaten met de normen voor vlees, dan zien we dat alle 55 op lood en cadmium onderzochte monsters voldoen aan de norm voor cadmium. Voor lood is dit niet het geval. In 3 monsters haas werd 7, 8 en 21 mg lood per kg gevonden. Deze monsters waren afkomstig uit Argentinië en Uruguay. Tabel 2 geeft een overzicht van de loodgehalten. De oude en de nieuwe norm voor vlees zijn respectievelijk 0,3 en 0,1 mg/kg. Tabel 2. Loodgehalten. Onderzocht > 0,3 mg/kg > 0,1 mg/kg Haas Hert Konijn Ree Wild Zwijn Totaal Voor de organochloorbestrijdingsmiddelen werd alleen voor beta-hch een overschrijding van de norm (0,1 mg/kg) gevonden in een tam konijn uit China (0,96 mg/kg), een konijnenschouder uit Nederland (0,34 mg/kg) en een wild zwijn paté uit Nederland (0,16 mg/kg). Project: OT0105B Pagina 5 van 7

6 5. CONCLUSIE Uit dit onderzoek blijkt dat regelmatig eten van wild kan resulteren in een hogere belasting van lood. Hoewel de gevonden waarden niet direct gevaar opleveren voor de volksgezondheid is gezondheidsschade bij langdurige opname van lood via o.a. besmet wild niet uit te sluiten. De aanwezigheid van het organochloorbestrijdingsmiddel beta-hch toont aan dat deze middelen nog niet uit het milieu verdwenen zijn, zodat onderzoek hiernaar gewenst blijft. 6. DANKBETUIGING De auteurs willen de medewerkers van de foodteams bedanken voor hun inspanningen in het kader van deze signaleringsactie. 7. LITERATUUR 7.1 SOP CHE01-OT318. Bepaling van organochloorbestrijdingsmiddelen m.b.v. GC in producten van dierlijke oorsprong. 7.2 SOP CHE01-OT564. Bepaling van het gehalte aan lood en cadmium in producten van dierlijke oorsprong. 7.3 Warenwetregeling Verontreinigingen in levensmiddelen. 7.4 Verordening (EG) Nr. 466/2001 van de Commissie van 8 maart 2001 tot vaststelling van maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen.. Project: OT0105B Pagina 6 van 7

7 Project: OT0105B Pagina 7 van 7