KLETTERSTEIGEN VOOR BEGINNERS

Transcriptie

1 JETZT BIN ICH WUNSCHLOS GLÜCKLICH! KLETTERSTEIGEN KLETTERSTEIGEN VOOR BEGINNERS Klettersteigen is puur technisch bekeken klimmen langs en zekeren aan een staalkabel in de bergen. Maar het is nog veel meer. Het is kramp in je vingers en het is volkomen geluk. Op Pad ondervond dat in klettersteigparadijs Ramsau am Dachstein in Oostenrijk. Nieuwsgierig? Lees wat er bij klettersteigen komt kijken en pak je tas in. Tekst Petra Strijdhorst Fotografie Laurens Aaij

2

3 Bijna bij het topkruis van de Dachstein (2995 m). Wat is een klettersteig? Een klettersteig (via ferrata in het Italiaans, ijzeren weg ) is een met staalkabels uitgezette klimroute langs een (rots)wand. Deze staalkabel is op regelmatige afstand (max. 6 m) aan de rots bevestigd door middel van haken en is in eerste instantie bedoeld om je als klimmer aan te zekeren. Er moet altijd minimaal één van de twee karabiners van je zekeringspoten om de staalkabel geklikt zijn. Bij een haak klik je eerst de ene karabiner naar het volgende stuk kabel voorbij de haak, en pas als die vast zit maak je de tweede los om die ook om het volgende stuk staalkabel vast te klikken. Daarnaast gebruik je de kabel vaak om je in evenwicht te houden of om jezelf aan op te trekken. Behalve de staalkabel vind je in een klettersteig (vooral op de moeilijkere stukken) ook andere hulpmiddelen zoals steunen voor handen en voeten, (hang-)bruggen of ladders. Het begin van de Hias klettersteig. Voetje voor voetje stamp ik door de sneeuw. Zou willen dat het schuifelen was, maar schuifelen gaat niet als je steeds tot je knieën wegzakt. Stampen en ploeteren is het. Niet teveel nadenken. Gids Walter praat ongestoord verder. Vlak naast ons is een afgrond van duizend meter. Maar goed dat ik dat niet zie door de mist. Hij zet zijn voeten zonder te twijfelen neer op een sneeuwgraat van slechts enkele tientallen centimeters breed. Voor, achter, naast, onder en boven ons is het wit. Sneeuw en mist lopen zonder duidelijke grenzen in elkaar over. Ik geniet. Een lichte vleug adrenaline danst door mijn aderen. De kou dringt bij iedere ademteug mijn lijf binnen. We zijn onderweg naar de top van de Dachstein. Met bijna 3000 meter het hoogste punt van het Dachsteinmassief. Vanmorgen vertrokken we met het idee dat het snel op zou klaren. In het dorp Ramsau zagen we af en toe nog stukjes blauwe lucht. In de cabinelift werd de lucht steeds witter. Eenmaal op de gletsjer bevonden we ons in de wolken. Letterlijk gezien. Walter werpt een blik om zich heen. Het zou opklaren, mompelt hij. Met dit weer weet ik niet of het verstandig is om de klettersteig Hoher Dachstein te doen. De zenuwen slaan toe. We gaan toch wel? Eerst maar koffie. DE ALLEREERSTE Na twee espresso in het bergstation besluiten we de gok te wagen. Ver onder ons moet Ramsau liggen. Een lintdorp op ruim duizend meter hoogte. Weer bijna vijfhonderd meter lager ligt het dorp Schladming. Ramsau ligt op een plateau in het Ennstal, aan de zuidzijde van de Dachstein. Dankzij de ideale mix van zonzeker en de hoogte legde men hier al in 1843 de eerste klettersteigroute van de Alpen aan. De Hoher Dachstein werd voorzien van ijzeren haken, ingemetselde voetsteunen en bijna 150 meter scheepstouw om de hoogste bergtop in de omgeving makkelijker toegankelijk te maken. Sinds 2011 zijn er bijna twintig klettersteigroutes in de directe omgeving van Ramsau. Twee kinderroutes (Kali en

4 Een lichte vleug adrenaline danst door mijn aderen. Ik geniet HIERVAN MEER ZIEN? Bekijk de video op Kala) en een zware route (de Sky Walk met een pittig stuk overhang) en twee lange routes (de Ramsauer Klettersteig en de Johann Klettersteig tellen beide ongeveer 600 hoogtemeters). TANDEN OP ELKAAR Achter me hoor ik klimvriend Laurens vloeken. Het is pittig. Mijn steeds kouder wordende handen worden minder gripzeker. Het afzonderlijk los- en weer vastknippen van de twee karabiners gaat niet meer op de automatische piloot. De sneeuw onder mijn zolen moet ik iedere twee stappen lostrappen. Ik zet mijn tanden op elkaar. Haal een keer diep adem. Mijn rechtervoet zet ik net boven heuphoogte. Met mijn linkerhand reik ik naar een uitstekende rotspunt. Mijn vingers vouwen zich om de steen voor houvast. Na twee seconden moed verzamelen zet ik af. Alle spieren spannen zich. Het lukt. Weer een halve meter hoger. Na ruim een uur zijn we boven. Als we bij het metalen topkruis zijn scheurt het wolkendek onverwachts open. Een cadeautje. Zelfs gids Walter, die al honderden keren op de Dachstein heeft gestaan, kijkt verwonderd om zich heen. Jetzt bin Ich wunschlos glücklich, verzucht hij. Om ons heen opent de wereld zich. Direct onder ons zijn alleen maar rotsen en sneeuw. In de verte scherpe bergpunten en groene valleien. De explosieve af- wisseling tussen de witte duisternis van net en het uitzicht nu kan niet mooier. De weg naar beneden is het eerste deel gelijk aan de weg omhoog. Mijn voeten zoeken hun weg, terwijl mijn handen me zekeren langs de staalkabel naar beneden. Een goede klimmer herken je aan het gemak waarmee hij afdaalt, roept Walter terwijl hij naar beneden danst. Walter, naast berggids ook boer, heeft het figuur van een teddybeer. Maar zijn voeten weten precies welke steen vast ligt en welke niet. Terwijl Laurens en ik ons centimeter voor centimeter laten zakken, staat hij alweer tien meter lager. Lees verder op pagina 26 ¹

5 KLETTERSTEIGEN WAT NEEM JE MEE? ALTIJD 1 Helm Zodat vallende stenen niet teveel impact hebben. 2 Rugzak Om alles van het lijstje wat je niet ziet mee te kunnen nemen. 3 T-shirt Klimmen is inspannend, kleed je niet te warm. 4 Jas/trui Voor de momenten dat je stil zit/het hard waait/je in een koud gebied bent. 5 Handschoenen Ze beschermen tegen de stugge staalkabel en scherpe stenen. Er zijn speciale klettersteighandschoenen. Fietshandschoentjes voldoen ook. 6 Klimgordel Om je klettersteigset aan vast te maken. Wie een zware rugzak meeneemt, onder- of overgewicht heeft, doet er goed aan een klimgordel met borsttuig te kiezen. Anders is de kans groot dat je na een val ondersteboven hangt. Een heupgordel volstaat bij een totaalgewicht (eigen gewicht plus rugzak) van vijftig tot honderd kilo, waarbij je rugzak niet meer dan 1/5 van je gewicht mag zijn. 7 Klettersteigset Meestal een Y-vormige set met aan de enkele (korte) poot een lus om de set aan je klimgordel vast te maken. Aan beide lange poten een karabiner om je vast te klikken (te zekeren) aan de staalkabel. De set heeft de juiste maat als je met gestrekte arm bij de karabiner kan, terwijl het elelastiek van het lange been net strak staat. Als de benen te kort zijn, kost je dat bewegingsvrijheid. Te lang is gevaarlijk. Als je een keer komt te hangen in een klettersteig met overhang is het moeilijk of zelfs onmogelijk om weer bij de kabel te komen. Klettersteigkarabiners zijn te herkennen aan een K met een cirkel eromheen. Ze hebben een extra grote opening, zodat ze ook rond de dikste kabels passen en hebben een aangepast sluitingsmechanisme zodat ze gemakkelijk los- en vastgemaakt kunnen worden. Klettersteigkarabiners zijn gemaakt van een andere metaallegering dan gewone karabiners omdat ze andere piekbelasting moeten kunnen hebben. 8 Waterdichte/winddichte, stevige maar flexibele broek. Soms moet je een voet boven heuphoogte plaatsen, vandaar flexibel. Het kan regenen en soms moet je door sneeuw lopen. Een waterdichte klimbroek is dan noodzakelijk. Alternatief: een regenbroek over je klimbroek. Die moet wel stevig zijn: regelmatig schuur je met je broek tegen scherpe rotsen. 9 Schoenen met een stevige zool (bij voorkeur waterdicht) Klettersteigschoenen hebben een extra stevige zool, die niet doorbuigt, en waarmee je ook op kleine richeltjes kunt staan zonder eraf te glijden. Sommige B-schoenen zijn sterk genoeg, maar meestal zul je een C-schoen nodig hebben. Er zijn klettersteigschoenen met een lage of met een hoge schacht. De lage schacht is alleen geschikt als je zeker weet dat je geen sneeuw tegenkomt onderweg. Wie extreme tochten klimt of vroeg in het voorjaar op pad gaat heeft stijgijzervaste schoenen nodig. WAT JE NIET ZIET Zonnebril Op hoogte is de zon sterk en je kijkt vaak omhoog. EHBO-set Met reddingsdeken! Drinken Bij voorkeur warm én koud. Eten Veel en energierijk. Tijdens inspanning is het niet altijd makkelijk om te blijven eten. Kies voor iets lekkers dat makkeljk weg kauwt. Extra kleding Eeen extra laagje voor als je bezweet bent en gaat zitten/rusten. Vergeet je regenjas niet. In sneeuwvelden zijn gamaschen handig. Een muts en handschoenen voor de echte kou. Telefoon Vergeet niet om het telefoonnummer van de reddingsdienst voor te programmeren (140 bij Ramsau maar het Europese noodnummer 112 werkt ook). Telefoon met ingebouwde gps heeft de voorkeur boven losse gps. Met bijvoorbeeld de gratis Mammut gsm-app kun je met één druk op de knop de reddingsdiensten exact doorgeven waar je bent. Extra karabiners Om jezelf kort (zonder touw ertussen) te kunnen zekeren. Reisverzekering met bergsportdekking Een redding met de helikopter kan zomaar 3000 kosten. ALS JE ZWARE TOCHTEN GAAT MAKEN Gamaschen Om te voorkomen dat er sneeuw in je schoenen komt als je sneeuwvelden over moet steken. Stijgijzers Als je gletsjers/verijsde sneeuwvelden over moet steken. Klimtouw Om toch te kunnen zekeren als de ijzeren zekeringkabel onder de sneeuw ligt. Pickel Als je hem bij het oversteken van een sneeuwveld in harde sneeuw kunt rammen, heb je een extra handvat. En je hebt iets om mee af te remmen als je toch uitglijdt

6 Studiofoto Bertel Kolthof

7 De Siega klettersteig strekt zich honderdveertig meter bijna loodrecht omhoog. Klettersteigweekend Van 15 t/m 17 juli is er een klettersteigweekend in Ramsau am Dachstein. Met wedstrijden voor profklimmers en een speciaal (beginners) arrangement: twee overnachtingen met ontbijt, huur klettersteigset en een klettersteig met berggids, totaal voor 135 p.p. Meer info: 0043 (0) , of

8 Een goede klimmer herken je aan het gemak waarmee hij afdaalt Terug in Ramsau maken we een tochtenplanning voor de rest van de week. We gaan voor de Hias en de Siega op één dag. Twee makkelijke klettersteigs. De eerste slingert rustig tegen de bergwand omhoog. De tweede is alpiener en strekt zich honderdveertig meter bijna recht omhoog uit. Als toetje kiezen we de Ramsauer Klettersteig. Een lange tocht die niet alleen omhoog gaat, maar ook stukken afdaalt. De route gaat bijna helemaal over een graat met rechts het Ennstal en links uitzicht op het Totes Gebirge. Onderweg beklim je drie toppen: de Hohe Gamsfeldspitze (2655 m), de Scheichenspitze (2667 m) en de Hohe Rams (2551 m). De middelste top heeft een groot houten kruis dat zelfs vanuit Ramsau te zien is. Meestal ligt er minder sneeuw, maar wij waren vroeg in het seizoen. MOUNT EVEREST? s Avonds in bed droom ik de beklimming van de Dachstein nog eens na. Een geluksgevoel heeft zich in de loop van de middag meester gemaakt van mijn lichaam. De spieren in mijn bovenbenen en armen protesteren nog licht, maar de rest van mijn lijf jubelt. Ik heb het gehaald! Voel me een hele bergbeklimmer. Zelfs de top van de Mount Everest is in gedachten opeens haalbaar. Moet alleen nog wel iemand een staalkabel voor me spannen zodat ik klettersteigend naar boven kan. Een vraag over dit artikel? Mail Petra Strijdhorst via pstrijdhorst@anwb.nl Zelf klettersteigen bij Ramsau? Voelen hoe het is om aan vijf vingers aan een berg te hangen? Het kan in en om Ramsau. Het Oostenrijkse bergdorp telt bijna twintig klettersteigroutes variërend in moeilijkheidsgraad. Alle routes (plus honderden kilometers wandelpad) zijn duidelijk gemarkeerd en uitgebreid beschreven in diverse (gratis) gidsjes. De feiten GEBIED Dachstein, midden-oostenrijk. Standplaats: Ramsau-am- Dachstein. TOCHTEN Vier klettersteigroutes en een wandeling. ZWAARTE/MOEILIJKHEIDSGRAAD Goede conditie en goede arm- en beenspieren vereist om te kunnen klettersteigen. Moeilijkheidsgraad variëert per route. De eerste keren is het verstandig om met een gids mee te gaan. NAVIGEREN Naar de klettersteigroutes toe: kaart en markeringen. Op de klettersteig zelf volg je de kabel waar je aan zekert. BESTE TIJD Juni en september is nog redelijk rustig; juli en augustus druk. ER NAAR TOE Auto: Utrecht - Ramsau ruim 1000 km. Vliegtuig: vliegveld Salzburg ligt op 90 km van Ramsau. Trein: naar station Schladming, Schladming Ramsau per bus, 15 min. Dagtrein 1 x overstappen of nachttrein 2x overstappen, retour va 136 p.p. OVERNACHTEN Bij de berggids annex boer. In Ramsau is ook een camping. MEER FEITEN Download de info-pdf van oppad.nl info kaart video