Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag

Transcriptie

1 Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag C103350_Bakhuizen_v1.indd :55

2

3 Voorwoord Voor u ligt de (eerste) jaarrekening van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag (CVDH). De CVDH maakt onderdeel uit van de Bestuursdienst en heeft vanwege de bijzondere functie van vastgoedbeheer een afzonderlijke begroting en derhalve ook een eigen jaarrekening om zo de gewenste inzichtelijkheid in het vastgoedbeheer te bieden. De jaarrekening 2013 geeft een beeld van de lasten en baten over 2013, voorzien van een analyse, alsmede een balans van de activa en passiva per 31 december Alle bedragen in deze jaarrekening zijn in duizenden euro s. Deze jaarrekening maakt deel uit van de totale jaarrekening van de gemeente Den Haag. Het college van Burgemeester en Wethouders legt met de jaarrekening verantwoording af aan de gemeenteraad over het gevoerde financiële beleid en beheer. De jaarrekening 2013 van de Centrale Vastgoedorganisatie sluit met een positief resultaat van 2,3 mln. Dit positieve resultaat is opgebouwd uit financiële resultaten per programma. De samenvatting van de belangrijkste onderdelen die tot dit resultaat hebben geleid, vindt u in hoofdstuk 1. In hoofdstuk 2 volgen de grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening. Vervolgens gaat hoofdstuk 3 in op de financiële positie, onderdeel balans, van de CVDH en een toelichting daarop. In hoofdstuk 4 zijn de risico s vermeld waar de CVDH mee te maken kan krijgen. Een uitsplitsing van het financiële resultaat in de programma s waarbinnen de CVDH actief is, is weergegeven in hoofdstuk 5. Elk onderdeel bevat een financieel overzicht en een toelichting op de verschillen tussen uitkomst en begroting. In de bijlagen is een aantal financiële gegevens weergegeven, zoals de kostenverdeelstaat, de realisatie van het investeringsplan en een overzicht van reserves en voorzieningen. Den Haag, 11 maart 2014 A.C.B. van Dam Directeur Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag

4 Inhoudsopgave jaarrekening 2013 Voorwoord Inhoudsopgave 1. Samenvatting 1.1 Inleiding : eerste jaar CVDH Vastgoedportefeuille Investeringen Eigenaaronderhoud Verhuur en vastgoedexploitatie Overige mededelingen Waarderingsgrondslagen 2.1 Algemeen Materiële vaste activa Vlottende activa Eigen Vermogen Voorzieningen Langlopende en kortlopende schulden Balans 3a. Balans b. Toelichting op de balans Risico s Exploitatie: uitkomst en toelichting per programma 5a. Staat van lasten en baten b.1 Uitkomst programma 5 Cultuur b.2 Uitkomst programma 6 Onderwijs b.3 Uitkomst programma 8 Werk en inkomen b.4 Uitkomst programma 11 Leefomgeving b.5 Uitkomst programma 12 Economie b.6 Uitkomst programma 13 Sport b.7 Uitkomst programma 15 Maatschappelijke ondersteuning b.8 Uitkomst programma 16 Volksgezondheid en zorg b.9 Uitkomst programma 17 Verkeer b.10 Uitkomst programma 18 Wonen b.11 Uitkomst programma 19 Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling b.12 Uitkomst programma 20 Milieu en duurzaamheid b.13 Uitkomst programma 24 Interne dienstverlening... 53

5 Bijlagen 1. Kostenverdeelstaat a. Reserves b. Voorzieningen a. Investeringen realisatie b. Grote investeringsprojecten MIP Specificatie vaste activa en kapitaallasten Vergelijkend cijfer balans Incidentele lasten en baten BBV-Paragrafen 14.1 Onderhoud Kapitaalgoederen Algemeen Cultuuraccommodaties (OCW) Binnen- en buitensportaccommodaties (OCW) Wissellocaties t.b.v. onderwijs (OCW) Welzijnsaccommodaties (OCW) Ambulancepost (OCW) Strategische panden (DSO) Intern Diensten Centrum (IDC) Bedrijfsvoering Aanbestedingen Personeel & organisatie a Personeelsterkte en -lasten b Inhuur externen c Bezetting en vacatures a Ziekteverzuim d Mobiliteit a Diversiteit Juridische zaken Integriteit Financieel beheer van gemeentebrede en dienstspecifieke processen... 91

6

7 1. Samenvatting 1.1 Inleiding De gemeente bezit veel en divers vastgoed. De gemeentelijke vastgoedportefeuille varieert van welzijnsaccommodaties, sportfaciliteiten, kantoorgebouwen, schoolgebouwen, theaters, parkeergarages tot monumenten. Wij gebruiken dit vastgoed voor onze maatschappelijke doelstellingen, gemeentelijke bedrijfsvoering en het mede mogelijk maken van stedelijke ontwikkeling. Daarnaast beschikt de gemeente ook nog over diverse objecten (met vaak een historische waarde) waar niet of nauwelijks een maatschappelijke of commerciële functie aan toe te kennen is. Denk hierbij aan kerktorens en molens. Het ontwikkelen en met voldoende maatschappelijk resultaat efficiënt beheren van vastgoed vereist specialistische kennis en een goed inzicht in de totale vastgoedportefeuille van de gemeente. Vanaf 1 januari 2013 is al het eigendom van het gemeentelijke vastgoed ondergebracht bij de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag (CVDH) : Eerste jaar CVDH 2013 is het eerste jaar dat de CVDH operationeel is. De formele plaatsing van het bij de reorganisatie betrokken personeel heeft medio 2013 plaatsgevonden, waarbij aangetekend moet worden dat een deel van de overgedragen formatie uit vacatureruimte bestond. Conform de daarvoor geldende kaders is en wordt deze vacatureruimte ingevuld. In dit eerste jaar is veel aandacht besteed aan het inrichten en optimaliseren van de werkprocessen en het in beeld brengen en complementeren van de vastgoedinformatie. Deze inspanningen zijn noodzakelijk en vormen het fundament voor het optimaal beheer van ons vastgoed in latere jaren. De landelijke ervaring leert dat het enige jaren duurt om een goed functionerende vastgoedorganisatie op te zetten. De in gang gezette optimalisaties zullen met ingang van 2015 zichtbaar worden. Realisatie 2013 Hieronder is de procentuele samenstelling weergegeven van de gerealiseerde lasten en baten versus exploitatie en rekeningresultaat 2013 in de vorm van een tweetal cirkeldiagrammen. Samenstelling rekeningresultaat (in 1.000): Toegestaan nadelig resultaat Werkelijk nadelig resultaat Per saldo voordelig rekeningresultaat Het voordelige rekeningresultaat 2013 is als volgt opgebouwd: Verkoopresultaat verkochte vaste activa V Apparaatslasten V Rente Europese D2 gelden (voordeel zit bij de CT) 188 N Dotatie voorziening dubieuze debiteuren 56 N Zakelijke lasten 69 N Huurbaten 214 N Totaal resultaat V Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 5

8 De cijfermatige uitkomst van de realisatie versus begroting met toelichting op relevante verschillen per programma is nader uitgewerkt in hoofdstuk 5 van de jaarrekening, onderdeel 5b Uitkomst per programma. Vastgoedinformatiesysteem In 2013 is intensief verder gewerkt aan het vorm geven en vullen van het Concern Vastgoed Informatiesysteem (CVIS). In deze applicatie zijn alle vastgoedobjecten opgenomen waarvan de gemeente eigenaar is en/of door de gemeente zijn gehuurd. CVIS is zoveel als mogelijk aangesloten bij reeds bij de gemeente in gebruik zijnde systemen (bijv. Oracle Finance en Planon) en basisadministraties (zoals BAG en WOZ). Materiële Vaste Activa In december 2013 is door het college de lijst vastgesteld van de per 1 januari 2013 door de diverse diensten aan de CVDH overgedragen gemeentelijke vastgoedobjecten. In combinatie met kadastraal onderzoek en afstemming met de gemeentelijke belastingdienst met betrekking tot OZB-aanslagen is daarmee de basis gelegd voor het opstellen van de jaarrekening 2013 van de CVDH. Alle bij de CVDH ingebrachte panden zijn ingevoerd in de Vaste Activamodule in het gemeentelijke financiële systeem. Voorts zijn leningsovereenkomsten gesloten met de Centrale Treasury. Crediteurenadministratie Vanaf 2 januari 2013 zijn facturen die betrekking hebben op objecten die door de diensten zijn ingebracht bij de CVDH door de CVDH betaalbaar gesteld. Het percentage van facturen dat betaald is binnen de door het college gestelde termijn van 30 dagen was over %. Hierbij moet worden opgemerkt dat veel facturen door de leveranciers nog worden geadresseerd aan de latende diensten. Er wordt veel tijd besteed aan de communicatie met leveranciers om de juiste adressering op de facturen te krijgen, waardoor het betaalpercentage het komende jaar zal gaan stijgen. Debiteurenadministratie Alle door de latende diensten bij de CVDH aangemelde verhuringen zijn op basis van de overgedragen standenregisters vanaf 2 januari 2013 (OCW- en IDC-panden) en vanaf 1 april 2013 (DSB-panden) door de CVDH gefactureerd. Verrekening van de huur over de maanden januari tot en met maart 2013 heeft in april 2013 met DSB plaats gevonden. De facturering van de DSO panden was door DSO uitbesteed aan een externe partij. Het contract met deze partij is overgenomen door de CVDH. De CVDH is in 2013 gestart met het benaderen van de huurders om de huur automatisch te incasseren. Van de huurders waarbij de CVDH zelf de huurpenningen int, heeft inmiddels 47% een machtiging tot automatische incasso afgegeven. Hierdoor is een gemiddelde betaalsnelheid van facturen < 30 dagen behaald van 78% (de gemeentelijke norm is 70%). Contractbeheer Het standenregister van de verhuringen wordt naar verwachting in februari 2014 geïmplementeerd in een nieuwe module in het gemeentelijke financiële systeem, de Property Manager. In 2013 is deze module ingericht en getest. Daarnaast is in 2013 gestart met de inventarisatie van de huurcontracten. Deze inventarisatie loopt nog door tot in Exploitatielasten In 2013 heeft de CVDH voor alle door de latende diensten ingebrachte objecten de exploitatielasten inzichtelijk gemaakt. Voor de duurzaam in bezit van de gemeente zijnde vastgoedobjecten is per object een Meerjaren Onderhoudsplan (MOP) opgesteld dan wel geactualiseerd. Hierdoor is inzichtelijk welk budget per pand per jaar gemoeid is met het laten uitvoeren van het eigenaaronderhoud. In de MOP zijn, voor zover van toepassing, tevens de lopende onderhoudscontracten opgenomen. Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 6

9 Processen Begin 2014 is een aanvang gemaakt met de beschrijving van de administratieve processen. Hiertoe is een opdracht verstrekt aan een externe partij. Nota Vastgoed Eind 2013 heeft het college de nota Vastgoed 2013 toegezonden aan de gemeenteraad. In deze nota is het uitgangspunt vastgelegd dat het vastgoedbeleid ondersteunend is aan de bestuurlijk vastgestelde beleidskaders en doelstellingen. De CVDH is verantwoordelijk voor het ondersteunen van de beleidswensen door een optimale inzet van het gemeentelijk vastgoed. Om inzicht te krijgen in de effectiviteit van een vastgoedobject worden de beleidsmatige en financiële prestaties vastgesteld. Dit geeft antwoord op de vraag of het vastgoedobject een bijdrage levert aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen en wat de financiële consequenties daarvan zijn. Deze gegevens bieden enerzijds een handvat voor het beoordelen van de beleidsmatige relevantie van het object en geven anderzijds een indicatie van de financiële prioritering. Kort gezegd wordt er zicht gegeven in: - welk vastgoed een beleidsmatige reden heeft tot behoud; - welk vastgoed in aanmerking komt om strategisch te behouden; - welk vastgoed kan worden verkocht, aangezien beleidsmatige en/of strategische relevantie niet aantoonbaar is; - voor welk vastgoed (financiële) optimalisatie benodigd is. Het vaststellen van de prestatie van een object heeft tot doel om de optimalisatiemogelijkheden in de gemeentelijke vastgoedportefeuille in kaart te brengen. Dit kan door middel van het verkopen van vastgoed, maar ook door bijvoorbeeld het actualiseren van verouderde huurovereenkomsten, zodra de voorwaarden van een lopende huurovereenkomst dat mogelijk maken. De nota Vastgoed geeft niet alleen inzicht in de samenstelling van de vastgoedportefeuille en de organisatie rondom het vastgoedbeheer, maar geeft ook antwoord op de vraag hoe er invulling gegeven wordt aan de vier hoofddoelstellingen van de CVDH: - de basis op orde; - efficiënte en effectieve inzet van gemeentelijk vastgoed; - ontwikkelen van uniforme beleidskaders; - doelmatig en rechtmatig (financieel) beheer. 1.3 Vastgoedportefeuille De gemeente bezit per 31 december 2013 in totaal vastgoedobjecten welke onder de verantwoordelijkheid van de CVDH vallen, waarvan panden en 381 (onbebouwde) gronden. Het aantal administratieve eenheden (waaronder de verhuurbare eenheden) is hoger, namelijk 2.522, waarvan eenheden op pandniveau en 647 eenheden op grondniveau. De in regulier erfpacht uitgegeven objecten en het eigendom van de openbare ruimte vallen buiten de CVDH. Het vastgoedbezit van de gemeente Den Haag, vallend onder het bereik van de CVDH, wordt onderverdeeld in de volgende hoofdcategorieën: maatschappelijk vastgoed, commercieel vastgoed, bijzonder vastgoed, intern vastgoed en ontwikkelingsvastgoed. Aan de toedeling van het gemeentelijk vastgoed in deze categorieën wordt momenteel gewerkt. In nevenstaande tabel is daarom het gemeentelijk vastgoedbezit nog naar begrotingsprogramma weergegeven. Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 7

10 In onderstaande tabel is het aantal panden en het verloop van de boekwaarde weergegeven per begin van het jaar 2013 tot en met einde jaar 2013 per begrotingsprogramma Programma Aantal panden begroot Aantal Mutatie panden in aantal werkelijk panden t.o.v. begroot Boekwaarde Bedrag in Mutaties in verslagjaar 2013 Gereed Desinvesteringen Afwaarderingen gekomen activa Normale afschrijvingen Boekwaarde 31/ Cultuur Onderwijs Werk en inkomen Leefomgeving 1) Economie Sport Maatschappelijke ondersteuning Volksgezondheid en zorg Verkeer Wonen 2) Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling 3) Milieu & duurzaamheid Interne dienstverlening Totaal Toelichting op (verschillen) aantal panden 1) Programma Leefomgeving: bij de overdracht van DSB naar de CVDH zijn diverse trafo s overgekomen. Dit bleek niet correct en is teruggedraaid. 2) Het aantal panden bij het programma Wonen is nul, het betreft namelijk woonwagens; de boekwaarde betreft de gronden. 3) Programma Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling: in hoofdzaak mutaties in verband met verkopen in het jaar De overige verschillen in diverse programma s betreffen diverse kleine administratieve aanpassingen en eliminatie van dubbelingen. Aankoop In 2013 is ter uitvoering van het beleid met betrekking tot stedelijke ontwikkeling vastgoed aangekocht. Aankopen ten behoeve van stedelijke ontwikkeling vallen onder de verantwoordelijkheid van DSO. De CVDH registreert en beheert dit vastgoed. In totaal zijn er acht strategische aankopen door DSO gedaan tegen een bedrag van 7,2 mln. Ter uitvoering van het collegebesluit d.d. 25 juni 2013 is het World Forum Convention Center verworven. Het World Forum is opgenomen in kapitaalbezit van de CVDH. In samenwerking met DSO wordt de komende jaren uitvoering gegeven aan de geplande renovatiewerkzaamheden en uitbreiding van het World Forum. De CVDH treedt op als verhuurder en voert het eigenaaronderhoud aan het World Forum uit. Verkoop In 2013 hebben er twaalf verkooptransacties bij de CVDH plaatsgevonden. Dit betreft vastgoed dat geen bijdrage meer leverde aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen. De totale boekwaarde van dit verkochte vastgoed bedroeg 2,6 mln. (per 31/12/2013). De totale verkoopopbrengst kwam uit op een bedrag van 4,3 mln.. Na aftrek van de bijkomende verkoopkosten is per saldo een boekresultaat (opbrengst) van 1,7 mln. gerealiseerd. Afwaardering Conform de richtlijnen uit het BBV monitort de CVDH de ontwikkelingen rondom de waardering van het gemeentelijke vastgoed met een niet-maatschappelijke functie. Op grond van de Richtlijn Waardering gemeentelijk vastgoed 2013 wordt door de CVDH de boekwaarde van het vastgoed met een nietmaatschappelijke functie jaarlijks getoetst aan de marktwaarde. Voor de bepaling van de marktwaarde van een vastgoedobject kan zowel de WOZ-waarde uit het kalenderjaar als een recente specifieke op het object gerichte onafhankelijke taxatie worden gehanteerd. In overleg met de Dienst Stedelijke Ontwikkeling en de Gemeentelijke Accountantsdienst heeft op de boekwaarde van een aantal locaties met een nietmaatschappelijke functie in 2013 een afwaardering plaatsgevonden voor een totaalbedrag van 15,9 mln. Dit bedrag is door de CVDH in rekening gebracht bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 8

11 1.4 Investeringen Bouwkundig opgeleverde projecten in Roemer Visscherstraat: club- en kleedgebouw voetbalvereniging, drie gymnastiekzalen en kinderopvang; - Acaciastraat: kinderopvang; - Van Hoornbeekstraat: basisschool met kinderopvang; - Draaistraat: kinderopvang; - Van der Wijckstraat: uitbreiding bestaand gebouw kinderopvang. Opgestarte projecten in Sportcampus Zuiderpark; - Brede buurtschool Morgenstond (Bentelostraat): welzijn, kinderopvang, uitbreiding basisschool Krullevaar, Centrum voor Jeugd en Gezin, school voor speciaal basisonderwijs De Haagse Beek; - De Witte Vogel: Tyltylschool met kindercentrum en Mytylschool De Piramide; - Overkapping binnentuin Gemeentemuseum; - Genemuidenstraat: herhuisvesting biljartvereniging Samonda; - Schelpkade: kinderdagverblijf; - Groot onderhoud klimaatinstallatie Gemeentemuseum. In onderstaande tabel is de realisatie in het jaar 2013 ten opzichte van de raming in het meerjaren investeringsplan (MIP) per programma weergegeven Omschrijving Bedrag in Jaar 2013 Raming Realisatie raming 1) 05 - Cultuur Onderwijs Jeugd en gezin Sport Maatschappelijke ondersteuning Ruimtelijke ordering en gebiedsontwikkeling Totaal investeringen MIP ) Substantiële afwijkingen zijn in de bijlagen 4a en 4b bij deze jaarrekening nader toegelicht. Verschil realisatie t.o.v. 1.5 Eigenaaronderhoud Deugdelijk eigenaaronderhoud is een essentieel onderdeel van verantwoord vastgoedbeheer. Het onderhoud van een structureel in gemeentebezit zijnd pand wordt uitgevoerd op basis van een Meerjaren Onderhoudsplan (MOP). De kosten van de uitvoering van de MOP zijn onderdeel van het meerjarig exploitatieoverzicht van alle met het object verbonden eigenaarlasten. In de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen is inzicht gegeven in de onderhoudskosten van het gemeentelijke vastgoed. Bij de oprichting van de CVDH is er voor gekozen de gemeentelijke vastgoedportefeuille te onderhouden conform de methodiek van conditie gestuurd onderhoud (NEN2767). Het streven is om voor panden die structureel onderdeel uitmaken van de vastgoedportefeuille de gewogen conditiescore op elementniveau minimaal op niveau 3 (redelijk) te krijgen en te houden. Per pand kan er afhankelijk van het toekomstperspectief, locatie en representativiteit op bouwdeelniveau gedifferentieerd worden in het kwaliteitsniveau van onderhoud. In 2013 is van al het overgedragen vastgoed dat structureel door de CVDH wordt onderhouden een opname gedaan om vast te kunnen stellen of er achterstallig onderhoud is en is conform de hierboven beschreven systematiek een MOP opgesteld. In de MOP is ook een post niet planmatig onderhoud opgenomen. Deze post wordt aangewend voor de bekostiging van calamiteitenonderhoud, voor bouwkundige aanpassingen als gevolg van wettelijke eisen Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 9

12 (bijvoorbeeld valbeveiliging op daken) en voor steigerwerk ten behoeve van gevel-, dak- en schilderwerkzaamheden. Het hanteren van het principe van conditiegestuurd onderhoud (NEN2767) houdt in dat op locatie wordt geïnspecteerd of het nodig is de geplande onderhoudswerkzaamheden daadwerkelijk uit te voeren of dat gelet op de staat van onderhoud deze nog uitgesteld kunnen worden. Het vorenstaande betekent dat conform de MOP voor een jaarschijf begrote bestedingen kunnen afwijken van de werkelijke bestedingen. Substantiële afwijkingen worden bij de programma-verantwoording toegelicht. De opgestelde MOP per pand betreft het door de gemeente als eigenaar uit te voeren eigenaaronderhoud. Een goed opgestelde MOP heeft tot gevolg dat er niet of nauwelijks sprake zal zijn van niet-begroot eigenaaronderhoud over een langere periode (tien jaar). Voor de te verwachten uitgaven aan eigenaaronderhoud worden op basis van de MOP s onderhoudsvoorzieningen gevormd. De kosten voor het eigenaaronderhoud voor de komende jaren voor het in stand houden van de portefeuille op het afgesproken niveau zijn in 2013 grotendeels door de CVDH in beeld gebracht. De kosten van het uit te voeren eigenaaronderhoud worden gedekt uit de in het meerjarig exploitatieoverzicht opgenomen dekkingsmiddelen, zoals de huurinkomsten. Voor theaters en musea geldt dat grote vervangingsinvesteringen, zoals complete vervanging van installaties en theaterstoelen doorgaans niet zijn opgenomen in het meerjarig exploitatieoverzicht en daarmee niet in een MOP. Daarvoor zullen in voorkomende gevallen separate kredieten in het investeringsplan moeten worden opgenomen. In 2013 zijn voor de vervanging van de klimaat- en regeltechniek in het Gemeentemuseum middelen ter beschikking gesteld. De werkzaamheden zijn in de tweede helft van 2013 aanbesteed en worden in 2014 uitgevoerd. In onderstaande tabel is het verloop in het verslagjaar 2013 en de stand van de voorzieningen voor het eigenaaronderhoud weergegeven per 1 januari 2013 en per 31 december 2013 Omschrijving Stand realisatie in per Begrote Ontvangen mutaties overdracht voor ) MOP Kunstzinnige vorming MOP Beeldende kunst MOP Accommodaties voor kunstbeoefening MOP Musea MOP Wissellokaties onderwijs 0 0 MOP Sport- en spelaccommodaties Sporthallen MOP Sport- en spelaccommodaties Zwembaden MOP Groene sportvelden en terreinen MOP Ruimtebiedende wijkcentra MOP Gebouwen ambulancedienst MOP Plus-producten Stand onderhoudsvoorzieningen Verloop realisatie in het jaar: - bij: dotaties in jaar af: bestedingen in jaar Stand onderhoudsvoorzieningen einde jaar ) Van de latende diensten beschikte alleen de dienst OCW over een aantal onderhoudsvoorzieningen, welke zijn overgedragen per 1 januari Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 10

13 Voor het ontwikkelingsvastgoed geldt dat de gemeente dit heeft verworven met het oog op het mogelijk maken van toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen. Het ontwikkelingsvastgoed blijft in principe gedurende een korte termijn in bezit van de gemeente. Voor ieder pand wordt voor de duur van die periode een invulling gezocht die het beste aansluit bij de bestemming, het onderhoudsniveau en de toekomstvisie van het gebied waarin het pand is gelegen. Vanwege de beoogde kortdurende exploitatietermijn is het uit te voeren eigenaaronderhoud anders van aard en omvang dan bij de duurzaam in gemeentebezit zijnde panden. In het huidige economische klimaat zijn de beheertermijnen echter langer, zodat er meer geïnvesteerd wordt in het onderhoud. De onderhoudskosten worden ten laste gebracht van één van de drie strategische vastgoedreserves binnen het programma ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling. 1.6 Verhuur en vastgoedexploitatie Het huidig economische klimaat beïnvloedt de vraag en aanbod van vastgoed en de verhuurbaarheid daarvan ongunstig. De gemeente heeft hier op verschillende manieren mee te maken. Ten eerste bestaat het risico dat de huuropbrengsten van het vastgoed dat commercieel wordt verhuurd een neerwaartse lijn hebben. Ten tweede verliest door de bezuinigingen op cultuur en welzijn een deel van het maatschappelijke vastgoed de huidige functie. Voor deze panden geldt dat of een nieuwe kostendekkende bestemming moet worden gevonden, of dat ze worden afgestoten. Ten derde wordt de gemeentelijke huisvesting de komende jaren in de kernpanden (strategische kernvoorraad) geconcentreerd, waardoor voor de overbodig geworden panden een nieuwe bestemming moet worden gevonden. Ontwikkelings- en commercieel vastgoed Vastgoed dat aan commerciële partijen wordt verhuurd, wordt in de regel tegen een marktconforme prijs verhuurd. Dit marktconforme tarief is echter in een aantal gevallen niet kostendekkend, waardoor de exploitatie van een pand een negatief resultaat heeft. Hierbij moet met name worden gedacht aan de (tijdelijke) commerciële verhuur van vastgoed dat is aangekocht ten behoeve van ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling. Voor het opvangen van de negatieve exploitatie- en verkoopresultaten op het ontwikkelingsvastgoed zijn binnen het programma ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling reserves gevormd. De feitelijk behaalde resultaten worden met de in dit programma opgenomen reserves (Reserve Vastgoed Exploitatie, Reserve strategische aankopen Binckhorst en de Reserve Strategische aankopen Structuurvisie) verrekend. In 2013 zijn er binnen de portefeuille ontwikkelingsvastgoed 70 nieuwe huurcontracten afgesloten met een huurwaarde van 1,0 mln. per jaar. Een voorbeeld is de verhuring van de RAC hallen aan de bakkersketen Simit Serayi. Dit is een Turkse franchiseketen met ruim 300 vestigingen in Turkije en Europa, waar broodjes, bagels en patisserie worden verkocht. Simit Serayi neemt een deel van de RAC Hallen in gebruik, het andere deel blijft beschikbaar voor evenementen. Ook is in 2013 de grootste unit (650 m²) in de Caballerofabriek verhuurd aan Hub Footwear. Dit Nederlandse schoenenmerk is geboren en getogen in Den Haag en past goed in de creatieve en innovatieve sector welke het karakter van de fabriek kenmerkt. Verder is in 2013 gestart met de transformatie van het voormalige stadsdeelkantoor in Escamp. Het gebouw zal na transformatie aan zowel buurtbewoners als ondernemers ruimte bieden voor sport, hobby en spel. Het gebouw heeft een totale oppervlakte van m² en telt diverse werk- en recreatieruimtes, van kantoorunits tot clubhuis. Ook biljartcentrum Samonda, dat in verband met de ontwikkeling van het Zuiderpark moest verhuizen, is in dit pand ondergebracht. Maatschappelijk vastgoed Veel van het maatschappelijke vastgoed wordt verhuurd aan derden. Denk hierbij onder andere aan welzijnsorganisaties, sportverenigingen en cultuurinstellingen. Met al deze instellingen zijn langdurige huurovereenkomsten gesloten passend bij de doelstelling van de realisatie van het pand. Deze verhuringen zijn in de regel kostendekkend, met dien verstande dat de rente- en kapitaallasten niet altijd uit de huurinkomsten worden gedekt, maar uit andere door de raad beschikbaar gestelde middelen (investeringsplan). In bepaalde Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 11

14 gevallen subsidieert de gemeente vanuit de beleidsprogramma s de huur die gebruikers moeten betalen, bijvoorbeeld bij cultuur- en welzijnsinstellingen. Binnen de maatschappelijke vastgoedportefeuille zijn er in het afgelopen jaar 32 nieuwe huurovereenkomsten afgesloten met een huurwaarde van 0,8 mln. per jaar. Een voorbeeld is de verhuring ten behoeve van het nieuwe Duurzaamheidscentrum aan de Brouwersgracht. Dit centrum is onder andere een ontmoetingsplek voor het samenbrengen van bedrijven, burgers en organisaties en laat zien wat er gebeurt op het gebied van duurzaamheid voor inspiratie en motivatie. 1.7 Overige mededelingen Ontvangen externe accountantsverklaring Op 19 februari jl. is een goedkeurende controle-verklaring, kenmerk RB/BS/ /000006/001/mm, afgegeven door accountantskantoor Baker Tilly Berk over de beheerafrekening 2013 van MVGM. Deze beheerafrekening is in deze jaarrekening verwerkt in programma 19 Ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling. Kostentoerekening van apparaatskosten Toerekening naar de diverse programma s heeft plaatsgehad op basis van verdeelsleutels rendabel en onrendabel, welke bij de goedgekeurde begroting voor het jaar 2013 zijn gehanteerd. Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 12

15 2. Waarderingsgrondslagen 2.1 Algemeen De kaders van de waarderingsgrondslagen zijn bepaald in de Gemeentewet, het Besluit Begroting en Verantwoording voor provincies en gemeenten (BBV), de (gewijzigde) verordening Financieel Beheer en Beleid (raadsbesluit 133/2012, RIS ) en het uitvoeringsbesluit Financieel Beheer (RIS ). Voor de waardering van het gemeentelijk vastgoed is een specifieke concernrichtlijn 2013 van toepassing. De jaarrekening is net als de begroting opgesteld volgens het stelsel van lasten en baten. In de jaarrekening zijn de lasten en baten opgenomen die toe te rekenen zijn aan het begrotingsjaar. Het moment van betaling of ontvangst van het geld is daarbij niet van belang. In enkele voor de concernrekening in materiële zin ondergeschikte gevallen worden ontvangsten als baten verantwoord. De waardering en resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten, tenzij anders is aangegeven. Bij de bepaling van het resultaat wordt onder andere rekening gehouden met het voorzichtigheidsprincipe, het matchingprincipe en het realisatieprincipe. Voor de activa wordt de verkrijgings- of vervaardigingsprijs als waarderingsgrondslag toegepast. De passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, voor zover niet anders is vermeld. De lasten en baten van interne gemeentelijke leveringen tussen de diensten onderling zijn, in tegenstelling tot de begroting, niet geëlimineerd. Voor het inzicht is in de staat van lasten en baten op totaalniveau het begrote bedrag van deze interne verrekeningen specifiek zichtbaar gemaakt in de vorm van een herrubricering van lasten en baten. In invulsheet B1 van concernbijlage Q zijn deze posten als consolidatie-eliminatie voor zowel de begroting als de uitkomst specifiek tot uitdrukking gebracht. 2.2 Materiële vaste activa Het BBV maakt onderscheid tussen materiële vaste activa met een maatschappelijk nut en materiële vaste activa met een economisch nut. Materiële vaste activa met een maatschappelijk nut De ontvangen investeringsbijdragen van derden en reserves worden in één keer in mindering gebracht op de activering. Daarnaast kunnen materiële vaste activa met maatschappelijk nut ook versneld afgeschreven worden tot een boekwaarde nul. De verordening Financieel Beheer en Beleid maakt een indeling naar vier categorieën van materiële vaste activa met een maatschappelijk nut, waarbij de volgende maximale afschrijvingstermijnen worden gehanteerd: a) 25 jaar voor civiele kunstwerken (zoals tunnels, bruggen en viaducten); b) 20 jaar voor de eerste aanleg van wegen, fietspaden, voetpaden, rotondes, rails; c) 15 jaar voor technische installaties (waaronder verkeersregelinstallaties) en openbare verlichting; d) 10 jaar voor reconstructies en inrichting van de openbare ruimte (activering vindt pas plaats vanaf een bedrag van ). Materiële vaste activa met een economisch nut Vaste activa met economisch nut zijn activa die bijdragen in de mogelijkheid om middelen te genereren en/of die verhandelbaar zijn. De ontvangen investeringsbijdragen van derden zijn in één keer in mindering gebracht op de activering. De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de lineaire afschrijvingen. De eerste afschrijving vindt plaats in het jaar volgend op de ingebruikname van de investering. Conform de Richtlijnen (Notities) van de commissie BBV en de gemeentelijke richtlijnen worden de vervaardigingskosten (waaronder de implementatiekosten) van nieuwe geautomatiseerde systemen geactiveerd Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 13

16 onder materiële vaste activa met economisch nut. Voor investeringen met een economisch nut hanteert de gemeente de volgende standaard afschrijvingstermijnen, die in beginsel zijn gebaseerd op de verwachte toekomstige gebruiksduur: a) 40 jaar voor nieuwbouw gebouwen (permanent), rioleringen; Een uitzondering hierop vormt het stadhuis-/ bibliotheekcomplex waarvoor met raadsbesluit 172/1997 (RIS 20092) een gebruiksduur van 50 jaar is vastgesteld; b) 25 jaar voor sportterreinen, renovatie gebouwen, restauratie monumenten, aankoop gebouwen; c) 20 jaar voor parkeerterreinen; betonnen bakken voor ORAC s (Ondergrondse afvalcontainers); d) 15 jaar voor technische installaties in gebouwen (elektrische voorzieningen, verwarming, liften, machines); e) 10 jaar voor (brandveiligheid)voorzieningen aan gebouwen, energiebesparende maatregelen in gebouwen, kunstopdrachten, telefooninstallaties, kantoormeubilair (nieuwe inrichting), aanleg terreinwerken (semi-permanent of tijdelijk), nieuwbouw gebouwen (semi-permanent, tijdelijk of verplaatsbaar), groot onderhoud aan gebouwen (mits levensduurverlengend); stalen bakken voor ORAC s; f) 5 jaar voor zware transportmiddelen/aanhangwagens en schuiten, personenauto s/lichte motorvoertuigen/motoren, automatiseringssystemen plus omvangrijke applicaties, duurzame productiemiddelen; g) 3 jaar voor software. Met ingang van 1 januari 2010 worden materiële vaste activa met een aanschafwaarde die lager is dan per stuk niet als materiële vaste activa verantwoord, maar rechtstreeks ten laste van de exploitatierekening gebracht. Op (bedrijfs)activa in uitvoering en gronden wordt niet afgeschreven. Uitzonderingen hierop zijn de grond van het stadsdeelkantoor Galeria waarop 2,5% per jaar wordt afgeschreven in overeenstemming met raadsbesluit 9/1994 (RIS 14576) en gronden van woonwagenstandplaatsen en volkstuinen welke in overeenstemming met bestendige gedragslijn zijn overgenomen van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling en de Dienst Stadsbeheer. Bij een duurzame waardevermindering, waaronder verandering van de bestemming van het actief, zijn de desbetreffende materiële vaste activa tegen de lagere waarde gewaardeerd. Een actief dat buiten gebruik wordt gesteld wordt afgewaardeerd op het moment van buiten-gebruikstelling, indien de restwaarde lager is dan de boekwaarde. Erfpacht a) In erfpacht uitgegeven gronden volgens voorwaarden 1911 en 1923 zijn gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs. b) In erfpacht uitgegeven gronden volgens voorwaarden 1977 zijn gewaardeerd tegen marktwaarde op het moment van uitgifte in plaats van tegen de voorgeschreven waardering tegen vervaardigingsprijs. Activa in ontwikkeling (algemeen) Vaste (bedrijfs)activa in uitvoering zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, onder aftrek van vooruitontvangen bedragen van derden zoals subsidies en een voorziening voor niet te innen subsidies op uitgevoerde projecten die niet voldoen aan de declaratie-eisen. Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 14

17 2.3 Vlottende activa Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Overlopende activa Deze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Liquide middelen Liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. 2.4 Eigen vermogen Het eigen vermogen is het verschil tussen de activa en het vreemd vermogen. Binnen het eigen vermogen wordt onderscheid gemaakt in de algemene reserve, de overige bestemmingsreserves (welke worden ingesteld door een raadsbesluit) en het onverdeeld resultaat. In de verordening financieel beheer en beleid gemeente Den Haag zijn de overige bestemmingsreserves onderverdeeld waaronder : - (Tarief-)egalisatiereserve Dient om ongewenste schommelingen op te vangen bij de tarieven die aan derden en intern in rekening worden gebracht. Toelichting Voor de (tarief-)egalisatiereserves, activareserve en systeemreserves geldt dat de saldi voo resultaatbepaling ten gunste of ten laste van de betreffende reserve mogen worden gebracht. De resterende middelen bij bestemmingsreserves, waarvan de door de raad vastgestelde levensduur per balansdatum is verstreken of waarvan de door de raad vastgestelde doelstelling is gerealiseerd, vallen in alle gevallen vrij ten gunste van het resultaat. (De vrijval hoeft niet begroot te zijn). 2.5 Voorzieningen De voorzieningen zijn gevormd voor verplichtingen, verwachte verliezen of risico s, waarvan de omvang redelijk is in te schatten op de balansdatum. De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. 2.6 Langlopende en kortlopende schulden Schulden Deze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Overlopende passiva Deze zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 15

18 3. Balans (bedragen in 1.000) 3a. Balans ACTIVA (excl. resultaatbestemming) (excl. resultaatbestemming) 1) PASSIVA (excl. resultaatbestemming) (excl. resultaatbestemming) 1) Vaste activa (art. 33) Vaste passiva (art. 41) Immateriële vaste activa (art. 34) Eigen Vermogen (art. 42/43) A Kosten voor onderzoek en ontwikkeling (art. 34 b) - - P Algemene reserve (art. 43 1a) P Compensatie-reserves (art. 43 1a) - - P Reserve Grondbedrijf (art. 43 1b) - - Materiële vaste activa (art. 35) P (Tarief-)egalisatie-reserves (art. 43 1b) A Materiële vaste activa met economisch nut (art. 35 1a) P Bestemmingsreserves (art. 43 1b) / overig 0 A Materiële vaste activa met maatschappelijk nut (art. 35 1b) P Activafinanciering (art. 43 1b) P Saldo van de rekening (onverdeeld resultaat) Financiële vaste activa (art. 36) A Kapitaalverstrekking aan Deelnemingen - - Voorzieningen (art. 44) A Kapitaalverstrekking aan gemeenschappelijke regelingen - - P Voorzieningen (art. 44 1a t/m 1c) A Kapitaalverstrekking aan overige verbonden partijen - - P Voorzieningen met voeding van derden (art 44 lid 2) - - A Leningen aan woningbouwcorperaties A Leningen aan deelnemingen - - A Leningen aan overige verbonden partijen - - Langlopende schulden (art. 46) A Overige langlopende leningen aan derden - - P Leningen van pens.fondsen en verzekeraars - - A t/m Algemene voorziening voor oninbaarheid - - P Leningen van banken - - A Overige uitzettingen met looptijd > 1 jaar - - P Omslagrenteleningen (Treasury) A Aan gemeentelijke diensten verstrekte leningen (Treasury) - - P Maatleningen (Treasury) P Leningen van bedrijven - - P Door derden belegde gelden - - Vlottende activa (art. 37) P Waarborgsommen Voorraden (art. 38) P Vooruitontvangen canons - - A Niet in exploitatie genomen bouwgronden A Overige grond- en hulpstoffen - - A Onderhandenwerk (incl.bouwgronden in exploitatie) - - Vlottende passiva (art. 47) A Gereed product en handelsgoederen - - Vlottende schulden 0 0 P Opgenomen kasgeldleningen (art. 48 a) - - P Bank- en girosaldi (art. 48 b) - - Uitzettingen/Vorderingen (art. 39) P Overige schulden (art. 48 c) A Vorderingen op openbare lichamen - - P Rekening courant verhoudingen met niet-financiële instellingen - - A Verstrekte kasgeldleningen - - P Schulden aan andere publiekrechtelijke lichamen A Rekening courant verhoudingen niet financiële instellingen - - P Saldo rekening courant met de Treasury A Overige vorderingen P Schuld aan gemeentelijk dienst A Saldo rekening courant met de Treasury A Vordering op gemeentelijk dienst Overlopende passiva P Overlopende passiva Europ./Nederl overheidslichamen (art.49 b) - - Overlopende activa P Overlopende passiva (art. 49 a/c) A Overlopende activa Europ./Nederl. overheidslichamen (art. 40a) A Overlopende activa (art. 40 b) Liquide middelen (art. 40) A Kas/bank/giro Totaal Activa Totaal Passiva ) De Centrale Vastgoedorganisatie (CVDH) is per 1 januari 2013 operationeel en kent derhalve geen balansstanden activa en passiva per 31 december In deze kolom is de openingsbalans per opgenomen. Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 16

19 3b. Toelichting op de balans ACTIVA Vaste Activa Materiële vaste activa Materiële vaste activa met economisch nut Materiële vaste activa met maatschappelijk nut Algemeen De feitelijke start van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag met de inbreng van al het in gemeentelijk eigendom zijnde vastgoed, met uitzondering van nutsgerelateerd vastgoed dat een directe relatie heeft met de openbare ruimte, is bepaald met als ingangsdatum 1 januari Om die reden kent de CVDH dit verslagjaar geen vergelijkend cijfer van de eindbalans. Ter informatie is de inbreng van de beginbalans per 1 januari 2013 opgenomen op basis van het collegebesluit voor inbreng van het vastgoed met kenmerk BSD/ van 17 december Balans Omschrijving Economisch nut Maatschappelijk nut Totaal post Gronden en terreinen (niet in erfpacht uitgegeven) Gronden en terreinen welke in erfpacht zijn uitgegeven Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond- weg en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Materiele vaste activa in uitvoering Boekwaarde einde jaar De weergave van het verloop van de materiële vaste activa in dit verslagjaar: Interne overdrachten per 1 januari 2013: - Dienst OCW IDC DSO Haeghegroep DSB Totaal inbreng vaste activa per 1 januari Investeringen Overdracht gereedgemelde projecten onderwijshuisvesting OCW Bijdragen van derden Desinvesteringen: Ontvangen van DSO overdracht grondwaarde World Forum Center Ontvangen van OCW overdracht grond Roemer Visscherstraat Overdracht naar DSO in verband met uitlichting wegens omlabeling, vergoeding tegen boekwaarde Uitlichting tegen boekwaarde als gevolg van verkopen Correctie geactiveerde investering voorgaand jaar Afschrijvingen Afwaarderingen vastgoed (= extra afschrijving) Boekwaarde einde boekjaar Voor het verloop vanaf 1 januari 2013 tot en met einde boekjaar 2013 van de boekwaarde per balanspost per soort nut wordt verwezen naar bijlage 5 Specificatie materiële vaste activa en kapitaallasten bij deze jaarrekening. Overdracht van dertien in dit verslagjaar gereedgemelde schoolprojecten voor onderwijshuisvesting door de schoolbesturen via de dienst OCW is in lijn met de afspraken binnen het college van burgemeester en wethouders (verantwoording MIP in dit geval bij de dienst OCW). Voor de investeringen in het jaar 2013 wordt voor een gedetailleerde specificatie met toelichting voor de afwijking verwezen naar bijlage 4a Realisatie MIP bij deze jaarrekening. Uitlichting wegens omlabeling Er is o.a. sprake van een omlabeling wanneer DSO een actief dat op de balans staat van de CVDH in wil gaan zetten voor een specifiek operationeel project. De meest voorkomende vorm van omlabelingen in dit verslagjaar is een omlabeling van een actief naar het onderhanden werk van DSO (=product bouwgrondexploitaties of stadsvernieuwing). Dit betreft activa die onderdeel (gaan) uitmaken van een operationeel project bij DSO waarin binnen een bepaald plangebied (een gedeelte van) de aanwezige gronden en opstallen worden aangekocht/ingebracht en worden gesloopt en/of doorverkocht (voor bijv. kluswoningen of te bouwen woningen door een ontwikkelaar). De boekwaarden van al dit vastgoed maken deel uit van het OHW van DSO. Met de oprichting van de CVDH is afgesproken om deze OHW-activa wel te registreren bij de CVDH maar tegen 1,00, omdat er namelijk wel sprake is van tijdelijk beheer, kosten ozb ed. Vervolgens moet DSO de boekwaarde van het actief aan de CVDH vergoeden. In dit verslagjaar is dat gebeurd voor een totaalbedrag van 6,2 miljoen voor dertien locaties. Uitlichting wegens verkoop In 2013 hebben er twaalf verkooptransacties plaatsgevonden. Dit betreft vastgoed dat geen bijdrage meer leverde aan de gemeentelijke beleidsdoelstellingen. De totale boekwaarde van dit verkochte vastgoed bedroeg 2,6 miljoen (per 31/12/2013). De totale verkoopopbrengst kwam uit op een bedrag van 4,3 miljoen. Na aftrek van de bijkomende verkoopkosten is per saldo een resultaat boven boekwaarde van 1,7 miljoen gerealiseerd. Dit laatste bedrag vormt een wezenlijk onderdeel van het totale onverdeelde rekeningresultaat van de CVDH dat is verantwoord op de balanspost P Saldo van de rekening (onverdeeld resultaat), onderdeel van de Passiva. Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 17

20 Afwaarderingen Conform de richtlijnen uit het BBV monitort de CVDH de ontwikkelingen rondom de waardering van het gemeentelijke vastgoed. Dit houdt in dat de boekwaarde van het vastgoed periodiek per in aanmerking komend pand wordt getoetst aan de hoogste uitkomst van de WOZ-waarde (voor jaar 2013 is peildatum 1 januari 2012), afzonderlijke taxatie, 10 x de jaarhuur of indirecte opbrengstwaarde. Op grond van de regeling Waardering gemeentelijk vastgoed 2013 heeft op verzoek van DSO en in overleg met de Gemeentelijke Accountantsdienst op de boekwaarde van meerdere locaties afwaardering plaatsgevonden voor een totaalbedrag van 15,9 miljoen. Dit bedrag is door de CVDH in rekening gebracht bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling en maakt daardoor geen onderdeel uit van het resultaat van de CVDH. Afschrijvingen De afschrijvingen ad 39,7 miljoen in dit verslagjaar zijn geschied met een vast percentage van de aanschafwaarde per actief. De CVDH heeft de percentages gehanteerd die zijn overgenomen (bestendige gedragslijn) van de latende diensten, dit mede in verband met de eis van budgettaire neutraliteit van de kapitaallasen bij de overdracht. Op (bedrijfs)activa in uitvoering en gronden wordt niet afgeschreven. Op (bedrijfs)activa in uitvoering en gronden wordt niet afgeschreven. Uitzonderingen hierop zijn de grond van het stadsdeelkantoor Galeria waarop 2,5% per jaar wordt afgeschreven in overeenstemming met raadsbesluit 9/1994 (RIS 14576), en de gronden van de woonwagenstandplaatsen en volkstuinen welke in overeenstemming met bestendige gedragslijn zijn overgenomen van DSO en DSB Vlottende Activa Uitzetting/Vorderingen Overige vorderingen Per 1 januari 2013 is door de dienst OCW overgedragen een vordering inzake te verrekenen servicekosten met derden. Per 31 december 2013 staan vorderingen wegens verrichte prestaties tot en met 2013 aan derden open wegens o.a. te verrekenen huren en servicekosten, extra aflossingen en door te berekenen verzekeringen m.b.t. het theatercentrum Spui en kosten voor herstel als gevolg van brandschade Clingendaal 5, die na afronding in rekening worden gebracht bij de verzekeraar. Verder heeft er een afwaardering plaatsgehad wegens voorziening voor oninbaarheid. Deze statische voorziening is in mindering gebracht op het saldo overige vorderingen tegen nominale waarde op basis van gemeentelijke richtlijnen. De samenstelling van de overige vorderingen: Te verrekenen servicekosten en kosten herstel/af te wikkelen brandschade Clingendaal Huren, servicekosten en extra aflossingen en verzekeringen m.b.t.theatercentrum Spui Totaal overige vorderingen Afboeking wegens voorziening voor oninbaarheid -263 Saldo per 31 december Vordering op gemeentelijke diensten Per 1 januari 2013 is de openingsbalans CVDH opgesteld hetgeen een vorderingen op de diensten OCW en DSB tot gevolg heeft. Per 31 december 2013 staan vorderingen open wegens gefactureerde interne verrekeningen m.b.t het jaar 2013, zoals kapitaallasten vaste activa DSO, DSB en Haeghegroep, afwaardering strategische panden DSO, afrekening apparaatslasten restant 4e kwartaal DSO, afrekening 4e kwartaal MVGM, woonwagens en Spuiforum DSO, uitlichting activa naar DSO wegens omlabeling, overdracht boekwaarde grond wegens erfpachtscanon uit te geven in erfpacht door DSO, overige lasten bedrijfspanden DSO, watersysteemheffing DSB, over te hevelen egalisatiereserve rendabele panden op basis van Rv en huisvestingslasten 2013 OCW, exploitatielasten strategische kernvoorraad IDC en personeelskosten Non Governmental Organisations BSD. Het balanssaldo per 31 december 2013 gespecificeerd per dienst: Bedrag deel 1 Bedrag deel 2 Totaalbedrag OCW DSB IDC BSD DSO CTR Haeghegroep Totaalbedrag einde boekjaar Overlopende activa Overlopende activa Per 1 januari 2013 heeft overdracht plaatsgevonden door de dienst OCW naar de CVDH. De gemeente is juridisch eigenaar van de grond onder het complex Theatercentrum Spui (cultureel, commercieel en woningen). In 1993 is het eigendom door vestiging van een opstalrecht voor een periode van 40 jaar overgedragen aan het Algemeen Burgelijk Pensioenfonds (ABP) met de mogelijkheid van tussentijdse opzegging. Aan het einde van de looptijd zal de gemeente na betaling van een afkoopsom het eigendom van de opstallen verkrijgen. Het opstalrecht is door de gemeente tussentijds per 1 januari 2018 opgezegd. De gemeente huurt de opstallen van het ABP voor 40 jaar op basis van een huurkoopconstructie, gebaseerd op een lening met een lineaire aflossing tegen een rente van 5%. In de huur is een bedrag voor aflossing begrepen. In het contract is de mogelijkheid opgenomen om jaarlijks extra af te lossen. In oktober 2010 heeft de gemeente het ABP bericht dat zij jaarlijks vanaf het jaar 2011 tot 1 januari 2018 gebruik wil maken van extra aflossingen, waardoor de overnamesom van het opstal per 1 januari 2018 lager zal uitvallen. Verder is sprake van vooruitbetaalde huurlasten voor het jaar 2014 voor diverse locaties (o.a centra voor Jeugd en Gezin). Het verloop van de samenstelling van de overlopende activa is als volgt weer te geven: - extra aflossing cultureel deel Theatercentrum extra aflossing cultureel deel Theatercentrum Overgedragen door de dienst OCW per 1 januari extra aflossing cultureel deel Theatercentrum vooruitbetaalde huren Totaal overlopende activa per 31 december Jaarrekening 2013 Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag 18