Sociaal jaarverslag 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sociaal jaarverslag 2012"

Transcriptie

1 Sociaal jaarverslag 2012

2 Inhoud 3Voorwoord door voorzitter Hans de Goeij en directeur Jacqueline Solleveld Olthof. 4 Laat zien wat mogelijk is met MS. Interview met vrijwilligster Nicolien van den Hoek. 8In het belang van goede MS-zorg: MS Nederland Kwaliteit van Zorg. De MS Vereniging vindt het belangrijk dat mensen met MS aan kunnen geven waar behoefte aan is zodat de 21 regionale werkgroepen, met ondersteuning van het verenigingsbureau hun activiteitenaanbod daarop kunnen baseren. Praat met ons mee via en 12 MS goes Live! Succesvolle bijeenkomsten in samenwerking met Stichting MS Research. 14 Een greep uit activiteiten van de regionale werkgroepen. 17Samenwerking MS Vereniging met MSweb. 18 Voorlichting en informatie over MS. Leden Vrijwilligers Medewerkers MS Research MSweb MSkidsweb Donateurs Samen geven wij mensen met MS een stem 20 De stem van mensen met MS, regionaal en digitaal. 22Uitgaven over MS in

3 Multiple Sclerose Vereniging Nederland heeft Abraham gezien! Multiple Sclerose heeft bij tijd en wijle de volle aandacht van de media. Ook recent was dat weer het geval. Aanleiding was het bericht dat Minister Edith Schippers akkoord is met uitbreiding van de vergoedingsvoorwaarden voor een oraal medicijn voor mensen met RRMS. Een mijlpaal, niet alleen voor mensen met MS maar ook voor het MS veld. Namens de projectpartners van het samenwerkingsverband MS Nederland Kwaliteit van Zorg heeft MS Vereniging Nederland deelgenomen aan een overleg met de beroepsgroep van neurologen, de Zorgverzekeraars, het farmaceutische bedrijfsleven, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en College voor Zorgverzekeringen. Een unieke samenwerking met als resultaat dat een groter aantal mensen met MS in Nederland vanaf 1 augustus 2013 toegang hebben tot het medicijn. De MS Vereniging is van, voor en vooral door leden. Met ruim 350 vrijwilligers verdeeld over 21 regionale werkgroepen zorgden wij als MS Verenging ook in 2012 ervoor dat mensen met MS en direct betrokkenen in het hele land elkaar in de eigen omgeving konden ontmoetten. Dat is een fantastisch gebeuren waarbij wij erg blij zijn met de inzet van de leden voor elkaar. Daarnaast vonden jong en oud het afgelopen jaar ook gehoor bij de MS Telefoon en werden onze Facebook pagina en Twitter ingezet om informatie uit te wisselen of te leren van elkaars ervaringen. samenwerking het sleutelwoord om te zorgen dat mensen met MS toegang houden tot alle beschikbare zorg van een zo hoog mogelijke kwaliteit. Samenwerking niet alleen binnen ons eigen land maar ook daar buiten. Als lid van het Europese MS Platform (EMSP) hebben wij als vereniging regelmatig overleg met onze buitenlandse collega s over ontwikkelingen op het gebied van zowel zorg als wetenschappelijk onderzoek. Maar ook bv. over oplossingen om zo lang mogelijk de dagelijkse dingen te kunnen blijven doen zodat de kwaliteit van leven zo hoog mogelijk blijft. Daarbij is het belangrijk dat wij nog beter kunnen aangeven aan elkaar hoe iemand met MS ook zijn/haar leven nog zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven inrichten, waarbij de vraag van de hulpvrager centraal staat en niet enkel het geprotocolleerde antwoord of de behandelingswijze van de hulpverlener. Wij zijn nu in het tijdperk gekomen van de dialoog, en dat verdienen de leden van de Vereniging die Abraham heeft gezien! In 2012 hebben we ervaren hoe belangrijk een sterke patiëntenvereniging is binnen de complexe gezondheidszorg. Multiple Sclerose Vereniging Nederland geeft Mensen met MS een stem! Ook in 2013 zetten we ons daar gezamenlijk voor in. Tenslotte sluiten we af met onze dank aan allen die zich onbaatzuchtig als vrijwilliger of bestuurder het afgelopen jaar heeft ingezet. Met vriendelijke groet, De MS Vereniging Nederland praat namens ruim 9000 leden met o.a. beleidsmakers, zorgverzekeraars, en beroepsgroepen en werkt samen met andere patiëntenorganisaties voor een verdere verbetering van de kwaliteit van MS zorg en de kwaliteit van leven van mensen met MS. In het verslagjaar is daar ook weer aan gewerkt. Het project MS Nederland Kwaliteit van Zorg is hier een voorbeeld van. Verder op in dit sociale jaarverslag leest u er meer over. Zolang er geen oorzaak en oplossing is voor MS, is Hans de Goeij Voorzitter Jacqueline Solleveld Olthof Directeur Redline fotografie 3

4 4 Fotografie: Hein Athmer

5 MS Vereniging bundelt krachten voor jongeren Vrijwilligster Nicolien van den Hoek: Laat zien wat mogelijk is met MS Vlak nadat Nicolien van den Hoek de diagnose multiple sclerose kreeg, wist ze één ding zeker: ze zou geen lid worden van een patiëntenvereniging. Het riep het beeld op van lotgenoten die met z n allen bij de pakken neer zaten. Nu, drie jaar later, is Nicolien lid van de MS Vereniging én een gedreven vrijwilligster voor de regionale werkgroep MS jongeren Amsterdam en omstreken. De omslag kwam tijdens het evenement Living with MS in Corpus, dat stichting MS Research organiseerde in Corpus. Tijdens de tafelgesprekken schoof ik aan bij de tafel met het onderwerp MS en werk, bemand door de MS Vereniging. Door de reacties van de andere deelnemers op mijn positieve ervaringen met mijn werkgever, besefte ik hoe belangrijk het is om ervaringen met elkaar te delen. De MS Vereniging biedt de mogelijkheid om in je eigen omgeving met elkaar in contact te komen. Daarom ben ik niet alleen lid geworden maar ook vrijwilliger, om actief mijn eigen bijdrage te kunnen leveren. MS en identiteit Jongeren hebben de speciale aandacht binnen het vrijwilligerswerk van Nicolien. Deze levensfase kan extra hobbels met zich meebrengen voor het leren leven met MS. Nicolien: Als je jong bent hangt je identiteit vaak sterker samen met wat je doet dan met wie je bent. Je kunt je dan behoorlijk stuurloos voelen als MS de dingen die je doet moeilijker maakt of zelfs van je afpakt. Ik heb dat zelf ook ervaren. Als je wat ouder bent, en je hebt vriendschappen opgebouwd of zelfs al een stabiele relatie, biedt dat een vangnet. En dat is juist wat jongeren nog volop aan het ontwikkelen zijn. Vrienden die je net leert kennen, iemand op wie je net verliefd bent, durf je die te vertellen dat je MS hebt? En is het contact dan zo hecht dat ze niet afhaken? MS en werk Het leven van jonge mensen met MS richt zich veelal om andere aspecten dan om deelname aan het arbeidsproces. Nicolien: Een eerste baan kan tegenvallen als je jong bent of je hebt sowieso nog geen werkervaring. Dan staat het werkende leven verder van je belevingswereld. Dat én het feit dat de combinatie werken en MS sowieso lastig kan zijn, kan ertoe leiden dat jongeren minder waarde hechten aan het deelnemen aan het arbeidsproces. Toch is het hebben/houden van een baan erg belangrijk. Om jongeren met MS daarvan bewust te maken, organiseert onze werkgroep in 2013 een themamiddag over MS en werk. 5

6 Crossregionale samenwerking De MS Vereniging streeft ernaar om alle leden, jongere en oudere, op de juiste wijze te informeren en te bereiken. Voor de leeftijdsgroep van ca jaar hebben we daarvoor onze Facebookpagina. Hiermee onderhouden we ook contact met werkgroepen zoals MS jongeren Amsterdam en omstreken. Voordeel is dat mensen direct kunnen reageren op informatie uit de verschillende regio s, het verenigingsbureau en omgekeerd. Bij het ter perse gaan van dit jaarverslag is een aantal vrijwilligers van verschillende regionale werkgroepen, waaronder Nicolien, bij elkaar gekomen om crossregionale samenwerking verder uit te werken. In het najaar van 2013 krijgt dit een vervolg in samenwerking met het verenigingsbureau. MS en relaties Door de onvoorspelbaarheid van MS worden vriendschappen en relaties vaak op de proef gesteld. Dit geldt voor de meeste mensen met MS. De impact van MS op de gewone dagelijkse dingen dwingt iemand om keuzes te maken of prioriteiten te stellen, wat op onbegrip kan stuiten. Nicolien: Mensen die het vreselijk vinden dat ik MS heb, reageren soms minder goed als ik bijvoorbeeld niet naar een feestje ga omdat ik moe ben. MS staat op dat moment tussen ons in, het verstoort ons contact en dat is voor beide partijen erg moeilijk. Ergens weerspiegelt het hoe ik zelf soms op MS reageer. Want hoewel ik accepteer dat ik MS heb, wil ook ik niet altijd stilstaan bij de beperkingen die het met zich meebrengt. Nicolien wil zich blijven inzetten voor mensen met MS. Twee jaar geleden hebben mijn vriend en ik een zoontje gekregen. Verder heb ik mede dankzij de begripvolle houding van mijn werkgever mijn baan kunnen behouden. Ik wil mensen laten zien wat mogelijk is met MS. Medewerkers van de MS Vereniging en vrijwilligers zoals Nicolien van den Hoek bruisen van de ideeën om in te spelen op wat jongeren willen en nodig hebben. Praat met ons mee via: en 6

7 In 2012 ging de MS Vereniging van start met het werven van supporters via de SupportActie. Momenteel zijn 118 mensen Supporter van onze vereniging. Gezamenlijk nemen zij 186 loten af wat de MS Vereniging jaarlijks 3220,80 opbrengt. Wilt u meer informatie of direct Supporter worden, kijk dan op ADVERTENTIE Passie om verder te komen Biogen Idec behoort sinds jaren tot s werelds toonaangevende biotechnologische bedrijven op het gebied van hemofilie, neurologie en multiple sclerose in het bijzonder. Onze vanuit passie voor patiënten actief gedreven research richt zich op onderzoek en ontwikkeling van unieke en innovatieve geneesmiddelen. Hiermee onderstrepen wij onze missie die gericht is op het ontwikkelen van hoogwaardige geneesmiddelen met belangrijke meerwaarde voor onze patiënten. Met deze geneesmiddelen heeft Biogen Idec zich een prominente plaats in de behandeling van multiple sclerose verworven. Ook in de toekomst zullen wij werken aan steeds betere behandelingen voor onze patiënten. Dat is onze passie. onderzoek Biogen Idec International BV, Prins Mauritslaan 13-19, 1171 LP Badhoevedorp BIO1020 advertentie A5 corporate_mensen#4.indd :12 7

8 In het belang van goede MS Zorg MS Nederland Kwaliteit van Zorg 2012 was het derde jaar voor het project MS Nederland Kwaliteit van Zorg. De MS Vereniging is het project gestart samen met MS Research, MSweb en het toenmalige Prinses Beatrix Fonds met als doel om samen met zorgprofessionals te komen tot gespecialiseerde MS zorg (decentraal en multidisciplinair), eenduidigheid van kwaliteit waarbij de multidisciplinaire richtlijn MS inclusief kwaliteitscriteria vanuit het patiëntenperspectief centraal staan. Binnen het project MS Nederland Kwaliteit van Zorg heeft de MS Vereniging het onderzoek laten uitvoeren naar kwaliteitscriteria vanuit het perspectief van de patiënt. In april 2012 is dit onderzoek afgerond en zijn 11 punten benoemd waaraan goede MS-zorg moet voldoen. Deze punten zijn meegenomen bij de ontwikkeling van de multidisciplinaire richtlijn MS. De criteria zijn in mei 2012 aangeboden aan Zorgverzekeraars Nederland (voor inkoop van zorg) en o.a. ook aan het Kwaliteitsinstituut en ZonMw. De kwaliteitscriteria zijn gebundeld en uitgereikt aan mensen met MS en direct betrokkenen tijdens de MS goes Live! bijeenkomsten. 8

9 Multidisciplinaire richtlijn MS Vanaf 2008 tot september 2012 heeft een werkgroep gewerkt aan de Multidisciplinaire Richtlijn MS. Naast de MS Vereniging waren alle beroepsgroepen die betrokken zijn bij de zorg voor mensen met MS, vertegenwoordigd in de werkgroep. Vanaf de conceptfase (rond maart 2012) zijn de kwaliteitscriteria opgenomen in de multidisciplinaire richtlijn MS die eind 2012 in de definitieve versie verscheen. In 2013 volgt een volgende belangrijke fase te weten het implementeren, omdat gewaarborgd dient te zijn dat alle betrokken beroepsgroepen ook daadwerkelijk de richtlijn MS gaan gebruiken. Waarom multidisciplinaire zorg voor mensen met MS? Er is de afgelopen 20 jaar veel verbeterd voor mensen met MS ten aanzien van diagnostiek door continue verbetering van MRI-technieken en registratie van ziektemodulerende medicijnen. Maar MS zorg gaat verder dan alleen de juiste diagnose en afname van relapse frequentie (schubs). Als je aan iemand met MS zelf vraagt hoe het met hun ziekte gaat dan volgt een breder scala aan factoren die van invloed zijn. Veel mensen met MS geven aan dat hun kwaliteit van leven beïnvloed wordt door moeheid, pijn, depressie, verminderde mobiliteit, slaapproblemen, verminderd sociaal functioneren, verminderd cognitief functioneren, blaas-, darm- en seksuele problemen. MS-zorg is maatwerk, dat tot stand komt door goed overleg tussen de dokter als zorgprofessional en mensen met MS als ervaringsdeskundigen. De kwaliteitscriteria bieden hulp voor het gesprek in de spreekkamer. Wilt u een exemplaar van de Kwaliteitscriteria ontvangen? Het boekje is gratis op te vragen bij de MS Vereniging. Een digitale versie kunt u downloaden; ga hiervoor naar en klik op informatievoorziening en vervolgens op publicaties. U kunt ook contact met ons opnemen via of info@msvereniging.nl. 9

10 Uniek overleg geeft meer mensen met MS toegang tot medicijn De projectpartners van MS Nederland Kwaliteit van Zorg hebben in augustus 2012 per brief aan minister Edith Schippers laten weten zich zorgen te maken over de toegankelijkheid van de zorg. Aanleiding vormde de onnodige hobbel in de vergoedingsvoorwaarden voor het tweedelijnsmiddel fingolimod. Dit medicijn werd pas vergoed als twee eerstelijnsmiddelen niet zouden aanslaan. De brief leidde tot een uniek gezamenlijk overleg waar Jacqueline Solleveld namens de partners van MS Nederland Kwaliteit van Zorg aan deelnam, met het College Voor Zorgverzekeringen (CVZ), het ministerie van VWS, zorgverzekeraars, Novartis en de beroepsgroep (neurologen). Het resultaat is een advies van CVZ aan de minister om de vergoedingsvoorwaarden uit te breiden. Bij het ter perse gaan van dit jaarverslag heeft de minister het advies overgenomen. Hierdoor hebben vanaf 1 augustus 2013 meer mensen met MS toegang tot fingolimod. Voor het laatste nieuws hierover kijkt u op Fotografie: Hein Athmer 10

11 Onbezorgd op reis Onbezorgd op reis Vraag nu de Coloplast ReisWijzer aan Om u optimaal te laten genieten helpen wij u graag op weg. De Coloplast ReisWijzer is een i nformatiepakket met allerlei handige tips en een checklist. Het Coloplast logo is een geregisteerd merk van Coloplast A/S All rights reserved Coloplast A/S, 3050 Humlebæk, Denmark.

12 MS Vereniging Nederland en Stichting MS Research Samenwerkingspartners binnen MS Nederland Kwaliteit van Zorg Vanaf september 2012 hebben we samen met projectpartner stichting MS Research op zes verschillende plaatsen in Nederland MS goes Live-bijeenkomsten georganiseerd. Via een enquête onder onze leden zijn de onderwerpen bepaald die niet op de agenda mochten ontbreken. MS goes Live kreeg gemiddeld een 7,8 van de bezoekers. 12

13 Naast plenaire presentaties tijdens de succesvolle bijeenkomsten waren mensen met MS en hun direct betrokkenen in de gelegenheid om in gesprek te gaan met zorgprofessionals en onderzoekers. In informele sfeer schoven mensen aan bij de tafel met het onderwerp van hun keuze. De MS Vereniging bemande een drukbezochte tafel waar het onderwerp MS en werk centraal stond. De MS Vereniging heeft de samenwerking met de sprekers, stichting MS Research en zorgprofessionals zeer gewaardeerd, wat ook de reactie van onze achterban was. Directe contacten tussen mensen met MS en onderzoekers, direct toegang tot de juiste informatie, interactie met elkaar in een prettige omgeving, dat is de grote meerwaarde van MS goes Live. Binnen de samenwerking MS Vereniging Nederland en MS Research kunnen we dat optimaal vormgeven. Dorinda Roos, directeur Stichting MS Research Presentaties tijdens MS Goes live gingen over MS en dagelijks leven Onderzoek Medicatie Remyelinisatie Vitamine D Geheugenproblemen Erfelijkheid MS en stamcellen Download de presentaties via Wordt vervolgd in 2013/2014 MS goes Live voorzag in een grote behoefte van onze leden. Daarom organiseren wij ook in 2013/2014 samen met MS Research een reeks bijeenkomsten, verspreid over het land, onder de naam Rondom MenSen. Welke onderwerpen mogen volgens u niet op de agenda ontbreken? Laat het ons weten via Voor de eerste bijeenkomst in 2013 werken we samen met onze collega s van MS Liga Vlaanderen. Op woensdag 27 november vindt deze plaats in Hasselt. Zowel onze leden uit Nederland als belangstellenden uit Vlaanderen zijn hierbij van harte welkom. Kijk voor meer informatie of om u aan te melden op 13

14 Werkgroep Flevoland en t Gooi In samenwerking met de Stedelijk Overlegorgaan Gehandicapten Almere (SOGA) en een MS-verpleegkundige organiseerde de werkgroep een bijeenkomst over MS en gezin en over de toegankelijkheid van openbare gebouwen in Almere. Werkgroep Noord-Holland Noord Themadag in combinatie met opening MS-Centrum. Werkgroep Haarlem In samenwerking met de Stichting Hulphond Nederland organiseerde de werkgroep een themabijeenkomst rondom de hulphond. Werkgroep Amsterdam Bijeenkomst met een geëngageerde fysiotherapeut die gerichte tips en adviezen gaf voor mensen met MS. Werkgroep Zuid-Holland Noord Speciaal voor de rolstoelgebonden leden: vaartocht door het Groene Hart, betaald uit sponsorgelden en regionale giften. Werkgroep Zeeland Huisbezoeken voor leden die niet meer in staat zijn om aan regionale activiteiten deel te nemen. Werkgroep Brabant West Per kwartaal vonden bijeenkomsten plaats waarbij een spreker rondom een thema werd uitgenodigd. Werkgroep Zuid-Holland Zuid In vijf steden organiseert de werkgroep regelmatig lotgenotencontact. In één van de steden doen veel jongeren mee, waaronder jonge moeders. Werkgroep Zuid-Holland Oost Naar voorbeeld van het rayon Gouda werkte deze werkgroep mee aan de ontwikkeling van MS-Ketenzorg voor de rayons Dordrecht en Gorinchem. Ook vergrootte zij de aandacht voor jongeren met MS. 14 Dit is een greep uit de vele activiteiten die onze werkgroepen in 2012 regionaal organiseerden. Utrecht Contactgroep De Bilt-Bilthoven vierde 25-jarig jubileum met een feestelijke brunch.

15 Werkgroep Friesland Theaterdiner tijdens de najaarsbijeenkomst. Werkgroep Overijssel Noord De werkgroep organiseerde een geslaagde nieuwjaarsbijeenkomst met muziek, entertainment en hapjes/drankjes. Werkgroep Groningen De werkgroep was nauw betrokken bij de totstandkoming van het MS Centrum Noord Nederland. Op 15 mei sprak de voorzitter van de werkgroep Groningen tijdens de officiële opening. Werkgroep Drenthe De jaarlijkse Bloemendag was een groot succes. De werkgroep bracht een bloemetje aan mensen met MS in verzorgings- en verpleeghuizen. Werkgroep Twente Altijd lente in Twente met het bloeiende MS-Jongerencafé waar jongeren in 2012 iedere twee maanden bij elkaar kwamen. Werkgroep Gelderland Noord Maandelijkse bijeenkomsten van praatgroepen in Zutphen, Harderwijk en Apeldoorn. Werkgroep Gelderland Zuid Lotenverkoop tijdens Vlegeldag (braderie in Bennekom) t.b.v. rayon Ede-Wageningen. Werkgroep Brabant Zuid-Oost Deelname in regionale patiëntenraden. Werkgroep Brabant Noord-Oost Naast goed bezochte contactochtenden en middagen in Oss, Tilburg en s Hertogenbosch organiseerde de werkgroep een gezellige jeu de boules middag. Werkgroep Noord en Midden Limburg Bijeenkomst rondom seksualiteit, pijnklachten en cognitieve stoornissen. Werkgroep Zuid-Limburg Bijeenkomst over (nieuwe) medicatie voor MS. Deze goed bezochte bijeenkomst wordt jaarlijks gehouden in samenwerking met Orbis Medisch Centrum. 15

16 ADVERTENTIE Een blik vooruit In 2013 bestaat de MS Vereniging 50 jaar. Geen reden tot feest. Wel een lustrum om met elkaar stil te staan bij het belang van het werk van de vereniging. Meer informatie en aanmelden kan via of neem contact op via of 16

17 MS Vereniging Nederland en MSweb Verdergaande samenwerking Vanaf 2012 zijn de MS Vereniging en MSweb met elkaar in gesprek om te kijken hoe de onderlinge samenwerking kan worden uitgebreid. Als eerste stap traden Frans Slangen (voorzitter MS Vereniging) en Dorke Huijbregts (voorzitter MSweb) toe tot elkaars bestuur. Het doel van de samenwerking is om de onderlinge informatievoorziening en producten beter op elkaar af te stemmen in het belang van mensen met MS. Dit zal in 2013 verder vorm krijgen. Via het MSweb-forum kunnen mensen tips vragen en informatie uitwisselen. MSweb draait op deskundige en betrokken vrijwilligers, die naast de website ook verantwoordelijk zijn voor het digitale magazine MSzien. Ook de website is onderdeel van MSweb en biedt een platform aan kinderen wiens ouders MS hebben of die zelf MS hebben. 17

18 Voorlichting en informatie voor mensen met MS en betrokkenen Live en digitaal Op verschillende manieren informeren wij mensen met MS en direct betrokkenen. Hierbij is internet inmiddels niet meer weg te denken. In 2012 hebben we een YouTube-kanaal ontwikkeld waarop wij videocolleges uitzenden over verschillende MS-gerelateerde onderwerpen. Dit YouTube-kanaal is een onafhankelijke informatiebron te midden van de schier oneindige, maar niet altijd betrouwbare MS-informatie op internet. De colleges maken deel uit van het project Wetenschap voor Patiënten, financieel mogelijk gemaakt door subsidie van het CIBG namens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De MS Vereniging neemt hierin zitting met twee andere patiëntenverenigingen, de ME/CVS Vereniging en de Vereniging Osteogenesis Imperfecta (VOI), en is penvoerder. Op dit moment staan er colleges online over diagnosestelling, MS en vitamine D en MS en cognitie en over MS en immunotherapie. Medio 2013 gaan wij hier mee door met andere actuele onderwerpen, mede ingebracht door onze achterban. De colleges in 2012 zijn gegeven door prof. dr. Rogier Hintzen (Erasmus mc, Rotterdam), prof. dr. Jeroen Geurts (VU mc, Amsterdam). Wij danken hen hartelijk voor hun betrokkenheid en belangeloze medewerking. U kunt de colleges bekijken via (klik vervolgens op de link onder ons logo). Voorlichtersteam MS Vereniging Het Voorlichtersteam geeft gastlessen aan onder meer professionele hulpverleners, studenten aan zorgopleidingen en maatschappelijke organisaties. Het team bestaat uit ervaringsdeskundige vrijwilligers, professioneel getraind in het geven van voorlichting. Dankzij het realistische beeld dat zij schetsen, bieden zij zorgverleners een brede blik op leven met MS. Zowel algemene informatie over MS als specifieke thema s waaronder MS en hulpmiddelen, MS en emoties, en MS en de hulphond, kunnen onderwerp van gesprek zijn. De onderwerpen worden bepaald in overleg met de uitnodigende partij. Een bijeenkomst duurt ongeveer anderhalf uur. Wij brengen alleen de reiskosten in rekening. De MS Vereniging draagt zorg voor de overige kosten. Wilt u een van onze voorlichters laten spreken tijdens een bijeenkomst? Neem dan contact met ons op via info@msvn.nl of

19 q Prof. dr. Jeroen Geurts (Vumc, Amsterdam) zette in drie colleges verschillende aspecten uiteen van MS en cognitie. De videocolleges zijn zeer verhelderend en verbeteren mijn inzicht in mijn disfunctioneren, liet een kijker via onze Facebookpagina weten. Redline fotografie p Voorlichter Wim van Zuilekom Met onze voorlichting zetten we het ziektebeeld van MS veel breder neer. MS-telefoon: direct advies en een luisterend oor De MS-telefoon bestaat sinds 1996 uit een enthousiast team van vrijwilligers (met en zonder MS) die op werkdagen telefonisch bereikbaar zijn voor allerhande vragen. Om de juiste gesprekspartner te kunnen zijn worden ook deze vrijwilligers getraind om mensen te kunnen adviseren en verwijzen. Ze leren ook om datgene te bieden waar mensen zo mogelijk nog meer behoefte aan hebben: een luisterend oor. Teamlid Sjoukje:`De afgelopen tien jaar veranderen de vragen. Via internet hebben mensen vaak zelf al de nodige informatie gevonden. Ondanks dat lijkt er des te meer behoefte aan een luisterend oor te zijn. Collega Irma vult aan: Omdat mensen anoniem kunnen blijven, delen zij vaak heel persoonlijke zaken met onze teamleden. Soms duurt een gesprek langer dan een uur. Of mensen bellen meer dan één keer. Is dat laatste het geval, dan is er vaak sprake van een onderliggende, niet direct uitgesproken hulpvraag. Onze ervaring leert dat praten alleen dan niet genoeg is. In dergelijke gevallen verwijzen wij vaak door naar gespecialiseerde professionele hulp. Het team van de MS-telefoon staat klaar voor iedereen. De MS-telefoon is bereikbaar via (10 c/m). 19

20 De stem van mensen met MS Regionaal en digitaal De MS Vereniging zet namens mensen met MS hun belangen op de agenda van zorgverleners, beleidsmakers en onderzoekers. Hierbij is het regionale en digitale contact dat we hebben met onze achterban, van groot belang. Krachtig regionaal netwerk De structuur van de MS vereniging bestaat uit 21 regionale werkgroepen met elk een eigen netwerk. Binnen dit netwerk vergroten zij de bekendheid van de vereniging bij leden, niet-leden, zorgverleners, MS-centra en andere betrokkenen bij MS. Ze organiseren een mix aan informatieve en ontspannende activiteiten en spelen daarbij in op de wensen van de lokale achterban. Collega s van het verenigingsbureau onderhouden contact met de werkgroepen, waardoor regionale kennis een belangrijke bijdrage levert aan landelijk beleid. Het verenigingsbureau biedt ondersteuning en voorziet de werkgroepen van de benodigde communicatiemiddelen en promotiematerialen. 20

21 Meten is weten Met de ontwikkeling van het E-panel kan de MS Vereniging direct enquêtes uitzetten onder de circa 1000 panelleden. Het E-panel wordt voor diverse onderwerpen ingezet. De informatie werd in 2012 gebruikt voor onder meer de ontwikkeling van een nieuwe brochure over de diagnosestelling van MS. Daarnaast speelden de uitslagen van de vragenlijst MS en verzekeringen een rol in gesprekken tussen de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad en het Verbond van Verzekeraars). De resultaten hiervan leest u in het kader hieronder. MS en verzekeringen (april 2012) De MS Vereniging bracht de ervaringen van mensen met MS bij het afsluiten van een verzekering in kaart. De uitslag van de enquête diende als voorbeeldcasus in gesprekken tussen de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad en het Verbond van Verzekeraars en leidde mede tot: een verbeterde gezondheidsverklaring; een protocol voor verzekeraars waarin de verplichting op uitleg is opgenomen; een beslisboom op de site van het Verbond met de stappen van de acceptatieprocedure; een verbeterde uitleg voor arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Wilt u ook lid worden van ons E-panel? Dan kunt u zich aanmelden via 21

22 MS en Relaties We laten ons niet leiden door MS MS en Werk Uitgaven over MS in 2012 MS en werk Een belangrijke uitgave in 2012 de brochurereeks van de MS Vereniging is MS en werk. Handvatten, tips en adressen voor hulp en informatie worden afgewisseld met verhalen van ervaringsdeskundigen. De brochure is gebaseerd op een onderzoek uit 2011 rondom dit thema. MS-zorg: kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief MS-zorg: kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief geeft steun bij het gesprek in de spreekkamer, aan zowel de dokter als mensen met MS. De elf criteria geven aan, wat mensen met MS als goede zorg ervaren en zijn opgenomen in de multidisciplinaire Richtlijn MS onder het hoofdstuk Zorg. MS en relaties In het kader van haar onderzoek over ziektebeleving en wederkerigheid interviewde Silke Hoppe (junior onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam), mensen met MS en hun dierbaren in Amsterdam en omstreken. Zij vertelden openhartig over hun ervaringen en hun relaties met hun partner, familie en vrienden. De beperkingen en de onvoorspelbaarheid die MS met zich mee kan brengen, maken wederkerigheid in een relatie niet makkelijk. Lezerscommissie MS Vereniging De aandachtspuntenlijst, handig document ter voorbereiding op het gesprek met uw neuroloog De aandachtspuntenlijst is een document dat u voorafgaand aan uw bezoek aan uw neuroloog kunt invullen. Het geeft een overzicht van onderwerpen die u aan de orde kunt stellen tijdens een afspraak. U kunt onze uitgaven kosteloos bestellen via info@msvn.nl of via Downloaden kan ook door naar te gaan en te klikken op informatievoorziening. Om onze brochures zo goed mogelijk af te stemmen op de wensen van mensen met MS, hebben we een lezerscommissie. Deze groep professionele vrijwilligers is getraind om advies te geven over taalgebruik, inhoud en vormgeving. Hierbij houden zij telkens rekening met de mogelijke beperkingen die iemand met MS kan ervaren tijdens het lezen van een tekst. In 2012 beoordeelden zij onder meer de brochure MS en relaties, MS en werk en de uitgave MS-zorg: Kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief. 22

23 Leven met MS In 2012 ontvingen wij het manuscript waaraan Evelien van den Akker werkt over haar leven met MS. Haar verhaal wordt in de loop van 2014 gepubliceerd. Met haar toestemming volgt hieronder een fragment, dat de onvoorspelbaarheid en impact van MS op het dagelijks leven treffend weergeeft. Op Facebook bericht Evelien regelmatig over de voortgang van dit boek. Wilt u op de hoogte gehouden worden, like dan haar pagina: evelienvandenakkerwelkom Het is zaterdagavond. Arne heeft duidelijk nog zin om iets te doen. Hij vraagt of we nog zullen afspreken met vrienden. Als ik niet weer die klachten had, dan was ik nu ook graag de kroeg ingedoken of ergens gaan dansen. Maar ik heb wél die klachten en dus moet ik nu rustig aan doen. Nu wil Arne ook thuisblijven. Dat is heel lief. Ik wil ook bij jou zijn. Maar als je echt graag wilt: Ga! Ik wil je niet beperken. Ja, ja. Dit heb je mij al honderd keer gezegd. Als ik wil gaan, ga ik. Als ik wil blijven, dan blijf ik. Ik kijk hem aan en pers een glimlach eruit. Goed dan kijken we samen wel een dvd tje. Tijdens het kijken voel ik de klachten razendsnel verergeren. Gespannen loop ik naar de badkamer. Eef? Arne staat in de deuropening. Ik heb hem niet horen aankomen en schrik. Het is niet goed. Het begint weer. Een nieuwe aanval. Arne ziet met lede ogen aan hoe ik daar hyperventilerend sta, met mijn handen leunend op de wasbak. Hij loopt op me af. Hij houdt me vast, maar niets helpt. Wat gaat er nu gebeuren? Wordt het weer zo erg als vorige keer? Rustig Eef, misschien zat je niet zo lekker op de bank. Dat kan toch ook? Misschien was jouw doorbloeding eventjes niet goed omdat je raar zat? Rustig, nou Eef. Probeer relaxed te blijven. Opeens klinkt het stromende water anders. Heel hard en blikkerig. Ook Arne s stem klinkt blikkerig. Arne mijn gehoor. Er is iets met mijn gehoor. Ik hoor anders. Het is raar. Opeens. Wat is dan raar? Het is blikkerig. En een zoem. Ik hoor ook een hele harde zoem. Shhhhht. It s okay. Rustig maar. Hij houdt me vast terwijl de tranen komen. Gevangen ben ik, in mijn eigen lichaam. Ik sta hier mijn controle te verliezen. Trillend, naar adem happend. Ik maak mij los uit zijn omhelzing en ga liggen op het bed. Wanhopig probeer ik mijn kalmte te vinden door rustig te ademen. Het lukt niet en mijn hele lichaam trilt terwijl ik hyperventileer. Rustig maar, rustig maar. Alles komt goed. Arne zit naast mij op bed en probeert me nog altijd te kalmeren, maar zijn vervormde stem maakt alles erger. Niet mijn gehoor. Alsjeblieft niet mijn gehoor. Hiervoor was ik zo bang die dag dat de arts de diagnose gaf. Opeens staat hij op en loopt naar de woonkamer. Hij komt terug met een heel dik boek. Misschien wisten ze alles van Toon Tellegen. Het boek dat ik een paar weken geleden bij Arne had neergelegd, om Nederlands te oefenen. Hij laat zich naast mij op bed neerploffen en gaat op zijn buik liggen, leunend op zijn ellebogen. Het boek legt hij op het kussen. Arne slaat het open en begint lukraak één van de verhalen te lezen. In plaats van panisch op mijn ademhaling en mijn gehoor te letten, luister ik naar Arne s stem. Sommige woorden zijn onverstaanbaar vanwege zijn Duitse accent, maar dat maakt niet uit. Ik leg mijn handen op mijn buik en voel mijn snelle hartslag zakken terwijl ik luister. Hij blijft lezen totdat de moeheid me overvalt en ik langzaam wegzak. Nog net voel ik hoe een dekbed over mij wordt gelegd en een kus zacht op mijn voorhoofd wordt gedrukt. 23

24 Financieel jaaroverzicht Baten Realisatie 2012 Begroting 2012 Realisatie 2011 Baten uit eigen fondsenwerving * Subsisiebaten Baten uit beleggingen Overige baten Som der baten Lasten Realisatie 2012 Begroting 2012 Realisatie 2011 Belangenbehartiging Informatievoorziening Lotgenotencontact Beheer en administratie Kosten eigen fondsenwerving Som der Lasten * dit betreft donaties, giften, contributies en nalatenschappen Begroting 2013 Belangenbehartiging Informatievoorziening Lotgenotencontact Beheer en administratie Projecten Projecten Beheer en administratie Lotgenotencontact Informatievoorziening Belangenbehartiging

25 Organigram van de MS Vereniging in 2012 Algemene Ledenvergadering (ALV) Platforms (adviescommissies) - Belangenbehartiging - Informatievoorziening - Lotgenotencontact - Verenigingszaken Bestuur Eénentwintig regionale werkgroepen Landelijke werkgroepen Voorlichtersteam MS-telefoon Lezerscommissie Werkgroep belangen behartiging Werkgroep MS-zorg Verenigingsbureau Bestuur en directie van de MS Vereniging in 2012 Frans Slangen, voorzitter Teun Sevenheck, secretaris Jeroen van der Put, penningmeester Klaas Bouma, lid Dorke Huijbregts, lid Corrie Oosterwijk, lid Yelle Nuse, directeur 25

26 De MS Vereniging Nederland heeft 21 regionale werkgroepen, dit zijn de contactpersonen: Amsterdam e.o. Esther Lof, tel.: Brabant Noord-Oost Lisette van Griensven Brabant West Vacature, tijdelijk contactpersoon Anita van der Wel (verenigingsbureau), Brabant Zuid-Oost Twan Merks, tel.: , voor uur Drenthe Jolanda Bomert, tel.: Flevoland, t Gooi Annelies Bax, tel.: flevoland@msvereniging.nl Caroline Nouwen, tel.: tgooi@msvereniging.nl Friesland Hanneke Kool, tel.: friesland@msvereniging.nl Gelderland Noord Harry Dijkhuis, tel.: gelderlandnoord@msvereniging.nl Gelderland Zuid Mevr. C.C. Koopman, tel.: gelderlandzuid@msvereniging.nl Groningen Henny Jongsma, tel.: groningen@msvereniging.nl Haarlem Amunda van Stenis, tel.: haarlem@msvereniging.nl Noord-Holland Noord Maria Kapiteijn-Bot, tel.: noordhollandnoord@msvereniging.nl Noord- en Midden-Limburg Linda van Ooijen-Lopes Dias, tel.: noordenmiddenlimburg@ msvereniging.nl Twente Mevr. B.M.C. Hulshof-Scholten, tel.: Website: mspvtwente.nl twente@msvereniging.nl Utrecht J.A. Spenkelink, tel.: utrecht@msvereniging.nl Zeeland Karin Schippers, tel.: , zeeland@msvereniging.nl Zuid-Holland Noord Wim van t Hof tel.: zuidhollandnoord@msvereniging.nl Zuid-Holland Oost Dordrecht: tel: Gouda: tel.: Gorinchem: tel.: zuidhollandoost@msvereniging.nl Zuid-Holland Zuid Mw. S. Last, tel.: zuidhollandzuid@msvereniging.nl Zuid-Limburg Mevr. M.H. Karman, tel.: zuidlimburg@msvereniging.nl Verenigingsbureau MS Vereniging Nederland Postbus GL Den Haag info@msvn.nl ING rek / o.v.v. giften KvKnr Onze strategische partners: Multiple Sclerose Vereniging Nederland Sinds 1963 is de MS Vereniging Nederland een vereniging van, voor en door mensen met MS en direct betrokkenen. MS Vereniging Nederland is lid van CG-Raad, NPCF en EMSP (European MS Platform). Samen met Stichting MS Research bundelen wij onze krachten binnen het project MS Nederland Kwaliteit van Zorg. Het Prinses Beatrix Spierfonds steunt ons. Lidmaatschap Het lidmaatschap loopt per kalenderjaar en kost 30,- bij overmaken of acceptgiro. Automatische incasso per jaar bedraagt 25,-. Maandelijkse automatische incasso is mogelijk vanaf 2,25/maand. Automatische incasso geeft korting, omdat het ons veel werk en kosten bespaart. Sommige ziektekostenverzekeraars vergoeden de contributie eenmalig of jaarlijks ( zie: Aanmelden of opzeggen: info@ msvn.nl. Vermeld a.u.b. naam, adres, woonplaats en telefoonnummer. Giften en nalatenschappen zijn zeer welkom voor extra activiteiten. De MS Vereniging is ANBI-geregistreerd (Algemeen Nut Beogende Instelling). Daardoor hoeven wij bij giften of nalatenschappen geen of weinig successie- of schenkingsrechten af te dragen. Voor u is uw gift aftrekbaar van de belasting. MenSen MenSen is een uitgave van de MS Vereniging Nederland en verschijnt 6 keer per jaar. Redactie: mensen@msvn.nl Eindredactie speciale editie sociaal jaarverslag: Juanita Diemel - Fotografie: Redline Fotografie, Zoals Hein Het Ziet Fotografie, Stichting MS Research, MS Vereniging, Evelien van den Akker - Productiebegeleiding: Regalis, Zeist - Vormgeving: Kim Zuidwijk - Advertentie-exploitatie: Bureau van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon , fax , c.bleeker@bureauvanvliet.com MenSen is in gesproken vorm verkrijgbaar. Neem hiervoor contact op met Dedicon via of klantenservice@dedicon.nl. 26 Overijssel Noord R. Smit, tel.: overijsselnoord@msvereniging.nl

27 Committed to MS MS-Plus is een breed ondersteuningsprogramma rondom Multiple Sclerose voor mensen met MS en hun zorgverleners. MS-Plus informeert u over MS, voorziet u van ondersteunende materialen én levert een continue bijdrage aan de educatie van zorgverleners. Wilt u meer weten? Kijk op MS-Plus wordt mogelijk gemaakt door Bayer HealthCare. U-1829-NL

28 MS Vereniging Nederland Laan van Meerdervoort 51 Postbus , 2500 GL Den Haag T ING betaalrekening

MEERWAARDE. van de MS Vereniging Nederland

MEERWAARDE. van de MS Vereniging Nederland MEERWAARDE van de MS Vereniging Nederland NL DOET Vrijwilligerswerk éénmalig incidenteel episodische vrijwilliger Het zijn altijd dezelfden die het doen. Vrijwilligers zijn een belangrijk deel van de meerwaarde

Nadere informatie

Jaarplan 2014 op hoofdlijnen

Jaarplan 2014 op hoofdlijnen Jaarplan 2014 op hoofdlijnen Multiple Sclerose Vereniging Nederland Algemeen In Nederland is per ziekte/aandoening slechts één patiëntenvereniging. Voor Multiple Sclerose is dat MS Vereniging Nederland,

Nadere informatie

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl

MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl November 2009 MS Vereniging Nederland Regio Brabant West Paganinistraat 11 5144 XN Waalwijk T 0416-333074 www.msvereniging.nl Beste Leden, Met deze nieuwsbrief informeren wij u graag over de laatste ontwikkelingen

Nadere informatie

MS VerenigingsNieuws. Voor de agenda. Oproep! Vul hier de enquête in! Wat staat er op de agenda in het najaar van 2011

MS VerenigingsNieuws. Voor de agenda. Oproep! Vul hier de enquête in! Wat staat er op de agenda in het najaar van 2011 MS VerenigingsNieuws 7 e jaargang nummer 5 7 juli 2011 www.msvn.nl MS VerenigingsNieuws is de digitale nieuwsbrief voor de vrijwilligers van de MS Vereniging Nederland. MS VerenigingsNieuws verschijnt

Nadere informatie

de vraag is niet of we de strijd tegen MS gaan winnen... maar wanneer

de vraag is niet of we de strijd tegen MS gaan winnen... maar wanneer de vraag is niet of we de strijd tegen MS gaan winnen... maar wanneer belofte Onze belofte aan mensen met MS Al meer dan drie decennia neemt Biogen Idec het voortouw in de strijd tegen multiple sclerose.

Nadere informatie

2. Het bestuur van de MS vereniging voorziet in heldere voorstellen en formuleringen van besluiten.

2. Het bestuur van de MS vereniging voorziet in heldere voorstellen en formuleringen van besluiten. HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE MS VERENIGING NEDERLAND Goedgekeurd door de Algemene Ledenvergadering op 14 november 2015. Artikel 1. ALGEMENE LEDENVERGADERING 1. De Algemene Ledenvergadering (ALV) van

Nadere informatie

De MS van Tess Als elke dag onzeker is

De MS van Tess Als elke dag onzeker is Morgen gaan we naar de huisarts, zegt haar moeder s middags. Ik weet niet wat er met je is. Je bent zo moe de laatste tijd. En nu heb je ook nog last van je oog. De juf zegt dat ik misschien een bril moet,

Nadere informatie

Steun voor mensen met kanker aan:

Steun voor mensen met kanker aan: vereniging voor mensen met blaas- of nierkanker Steun voor mensen met kanker aan: blaas nier nierbekken urineleider plasbuis Steun voor u Steeds meer mensen worden geconfronteerd met blaas- of nierkanker.

Nadere informatie

Vergoedingen en polisvoorwaarden zorgverzekering

Vergoedingen en polisvoorwaarden zorgverzekering pagina 1 van 8 Vergoedingen en polisvoorwaarden zorgverzekering Regelmatig komen bij de Zorgbelangorganisaties en ConsumentendeZorg.nl klachten en vragen binnen over vergoedingen van behandelingen of medicijnen.

Nadere informatie

Multiple Sclerose. Poliklinische revalidatie

Multiple Sclerose. Poliklinische revalidatie Multiple Sclerose Poliklinische revalidatie Voor wie is deze folder? Bij u is de diagnose Multiple Sclerose (MS) gesteld. De aandoening Multiple Sclerose kan beperkingen met zich meebrengen in uw dagelijks

Nadere informatie

Belangrijk. Uw hoofdbehandelaar is neuroloog: Uw MS-verpleegkundige is: Uw revalidatiearts is: Uw uroloog is:

Belangrijk. Uw hoofdbehandelaar is neuroloog: Uw MS-verpleegkundige is: Uw revalidatiearts is: Uw uroloog is: MS-Centrum Belangrijk Uw hoofdbehandelaar is neuroloog: Uw MS-verpleegkundige is: Uw revalidatiearts is: Uw uroloog is: 1 Inleiding Heeft u onlangs de diagnose Multiple Sclerose (MS) gekregen? Of bent

Nadere informatie

PG-monitor 2011. Factsheet. Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten. support

PG-monitor 2011. Factsheet. Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten. support PG-monitor 2011 Factsheet Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten support pg-monitor 2011 Inhoudsopgave Voorwoord Voorwoord 1 1 Organisatie 2 2 Opbouw achterban 3 Organisaties van patiënten,

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging. FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl

Nadere informatie

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012 Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Olijf

Beleidsplan Stichting Olijf Beleidsplan Stichting Olijf 2015-2017 Beleidsplan Stichting Olijf 2015-2017 Visie Olijf: Olijf biedt als netwerk steun en informatie aan vrouwen die gynaecologische kanker hebben (gehad) en hun naasten.

Nadere informatie

Prikkelbare Darm Syndroom en de PDSB

Prikkelbare Darm Syndroom en de PDSB Prikkelbare Darm Syndroom en de PDSB Wat is PDS? Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) werd vroeger ook wel spastische dikke darm of spastisch colon genoemd. In het Engels heet het Irritable Bowel Syndrome

Nadere informatie

AWBZ-zorg in 2012: hoe krijgt u de zorg waar u recht op heeft?

AWBZ-zorg in 2012: hoe krijgt u de zorg waar u recht op heeft? AWBZ-zorg in 2012: hoe krijgt u de zorg waar u recht op heeft? De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) regelt dat u de zorg krijgt die u bijvoorbeeld nodig heeft als u langdurig ziek bent. Of als

Nadere informatie

PDS B e l a n g e n v e r e n

PDS B e l a n g e n v e r e n r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P PDS in relatie tot anderen 2 PDS in relatie tot anderen Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is één van de symptomen

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

Word nu lid van de Stomavereniging

Word nu lid van de Stomavereniging Word nu lid van de Stomavereniging sterker met stoma door jouw ervaring te delen Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Elke De stomazorgwijzer heeft mij inzicht gegeven in de kwaliteit van de stomazorg

Nadere informatie

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Uitgave Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postadres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Telefoon (070) 340 79 11 Informatie Voor informatie en vragen

Nadere informatie

Meerjarenbeleidsplan Nederlandse Leverpatiënten Vereniging De lever en leverziekten: de NLV weet er alles van!

Meerjarenbeleidsplan Nederlandse Leverpatiënten Vereniging De lever en leverziekten: de NLV weet er alles van! Meerjarenbeleidsplan Nederlandse Leverpatiënten Vereniging 2016 2019 De lever en leverziekten: de NLV weet er alles van! Overleverenoverlevenenoverlevenenoverleveren Overleverenoverlevenenoverlevenenoverleveren

Nadere informatie

Steun voor mensen met kanker aan:

Steun voor mensen met kanker aan: vereniging voor mensen met blaas- of nierkanker Steun voor mensen met kanker aan: blaas nier nierbekken urineleider plasbuis Steun voor u De diagnose kanker komt onverwacht, roept veel vragen op en maakt

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Ga door met mijn strijd. Amyotrofische Laterale Sclerose. www.als.nl. Informatie over ALS, het ALS Centrum en Stichting ALS Nederland

Ga door met mijn strijd. Amyotrofische Laterale Sclerose. www.als.nl. Informatie over ALS, het ALS Centrum en Stichting ALS Nederland Ga door met mijn strijd Amyotrofische Laterale Sclerose Informatie over ALS, het ALS Centrum en Stichting ALS Nederland www.als.nl Amyotrofische Laterale Sclerose is een dodelijke zenuw-spierziekte waarbij

Nadere informatie

Activiteitenplan FODOK 2016

Activiteitenplan FODOK 2016 Federatie van Ouders van Dove Kinderen - met of zonder CI Postbus 354 3990 GD Houten 030-2900360 1. Algemene informatie Hoofddoelstelling Aan te vragen subsidie voor 2016 De FODOK streeft naar een situatie

Nadere informatie

ICT in de gezondheidszorg

ICT in de gezondheidszorg pagina 1 van 6 ICT in de gezondheidszorg Met behulp van de computer is veel mogelijk. Ook in de gezondheidszorg. Voor u als patiënt kan het gebruik van computers ervoor zorgen dat u meer informatie heeft.

Nadere informatie

Zorgverzekeringen 2015

Zorgverzekeringen 2015 Q1 We beginnen met vier stellingen over zorgverzekeringen in algemene zin. Hiervoor heeft u niet uw nieuwe polisvoorwaarden nodig. Waar of niet waar? Als ik dezelfde zorgverzekering bij dezelfde zorgverzekeraar

Nadere informatie

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers

Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Ontmoetingscentrum Houtstroom Voor mensen met geheugenproblemen en/of dementie en hun mantelzorgers Soms merk ik dat ik dingen die ik graag deed, zoals fietsen en koken, niet meer kan doen. Daardoor heb

Nadere informatie

Nr 16 januari kunnen zijn op ónze Patiëntenvereniging HOOFD-HALS.

Nr 16 januari kunnen zijn op ónze Patiëntenvereniging HOOFD-HALS. Nr 16 januari 2017 Online versie Met de beste wensen voor 2017 In 2016 mochten we rekenen op de steun van ruim 1.100 leden en donateurs. Wat een geweldig aantal betrokkenen! Ook bijzonder blij zijn we

Nadere informatie

Welkom. Stichting Zeldzame Ziekten Nederland. Uitslag enquete Nationaal Plan. 15 maart 2012

Welkom. Stichting Zeldzame Ziekten Nederland. Uitslag enquete Nationaal Plan. 15 maart 2012 Welkom Stichting Nederland Uitslag enquete Nationaal Plan 15 maart 2012 Agenda 1. Doel van de bijeenkomst 2. Overzicht reacties op de enquête 3. Conclusies uit de enquête t.b.v. Nationaal Plan 4. Plannen

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 7)

Luisteren: muziek (A2 nr. 7) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

Wat vraag ik aan mijn arts?

Wat vraag ik aan mijn arts? Wat vraag ik aan mijn arts? Tips voor in de spreekkamer! Colofon Uitgave Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie Bestelnummer 10 Prijs 1,25 per stuk inclusief verzendkosten. De folder is gratis voor

Nadere informatie

Verzekeringen & erfelijkheid

Verzekeringen & erfelijkheid Verzekeringen & erfelijkheid U wilt een levens- of arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten? Hier vindt u de www.bpv.nl antwoorden op veelgestelde vragen over erfelijkheid en het aanvragen van een verzekering.

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding

Nadere informatie

Informatiebrief en toestemmingsformulier registratie facioscapulohumerale spierdystrofie voor jongeren van 12-17 jaar

Informatiebrief en toestemmingsformulier registratie facioscapulohumerale spierdystrofie voor jongeren van 12-17 jaar Informatiebrief en toestemmingsformulier registratie facioscapulohumerale spierdystrofie voor jongeren van 12-17 jaar Beste lezer, Wij willen je vragen deel te nemen aan de landelijke FSHD registratie,

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Zorgverzekeringen 2015

Zorgverzekeringen 2015 Q1 We beginnen met vier stellingen over zorgverzekeringen in algemene zin. Hiervoor heeft u niet uw nieuwe polisvoorwaarden nodig. Waar of niet waar? Als ik dezelfde zorgverzekering bij dezelfde zorgverzekeraar

Nadere informatie

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. Multiple Sclerose Vereniging Nederland JAARVERSLAG 2013. MS Vereniging Nederland, de stem van mensen met MS

Jaarverslag 2013. Multiple Sclerose Vereniging Nederland JAARVERSLAG 2013. MS Vereniging Nederland, de stem van mensen met MS Multiple Sclerose Vereniging Nederland JAARVERSLAG 2013 1 MS Vereniging Nederland Postbus 30470 2500 GL Den Haag KVK Den Haag nr. 40412976 Rabobank rek. NL02 RABO 0117 1971 65 ING rek. NL14 INGB 0000 2380

Nadere informatie

Workshop Can DO. Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven

Workshop Can DO. Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven Workshop Can DO Astrid Hussaarts en Marco Heerings Trainers Can Do sessie leven Leeuwarden 23 april 2015 Diagnose MS Impact: Plaats, datum, tijd, behandelaar Vooronderstellingen t.a.v. Multiple Sclerose

Nadere informatie

DETENTIE EN HET GEZIN

DETENTIE EN HET GEZIN DETENTIE EN HET GEZIN klachten en krachten 7 november 2014, Veenhuizen Hans Barendrecht, db mijn zoontje heeft veel vragen, maar ík ook. praktijk als wetenschap geloof in herstel voor mensen die achter

Nadere informatie

Partner/mantelzorgbijeenkomsten. ALS-congres september 2016

Partner/mantelzorgbijeenkomsten. ALS-congres september 2016 Partner/mantelzorgbijeenkomsten ALS-congres september 2016 Inhoud Welkom Onderzoek behoefte mantelzorgers UMC Utrecht / ALS centrum Jessica de Wit (psycholoog) Mantelzorgavonden RadboudUMC Nijmegen Yolanda

Nadere informatie

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS 2011 Klanttevredenheid Vereenzaming Ouderen Soest VOS Stichting Welzijn Ouderen Soest Molenstraat 8c 3764 TG Soest 035 60 23 681 info@swos.nl www.swos.nl KvK 41189365 Klanttevredenheidsonderzoek Vereenzaming

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Intimiteit en seksualiteit

Intimiteit en seksualiteit UMCG Centrum voor Revalidatie Intimiteit en seksualiteit bij chronische ziekte of lichamelijke beperking Tekst met dank aan Egbert Kruijver, revalidatieseksuoloog voor Sophia Revalidatie in Den Haag en

Nadere informatie

WELKOM. op de NVN Themadag (Pre) dialyse en je sociale leven. 14 september 2013

WELKOM. op de NVN Themadag (Pre) dialyse en je sociale leven. 14 september 2013 1 WELKOM op de NVN Themadag (Pre) dialyse en je sociale leven 14 september 2013 2 Mededelingen Gelieve uw mobiele telefoon uit te schakelen 3 Ochtendprogramma 10.30 10.45 Welkom 10.45 10.50 Ludiek filmpje

Nadere informatie

Dam tot Damloop. Fédération Française de la Cardiologie

Dam tot Damloop. Fédération Française de la Cardiologie Kit Fondsenwerving De Mobilisation Kit Dam tot Damloop Fédération Française de la Cardiologie Loop voor een goed doel! Deelname aan dit evenement is natuurlijk op zichzelf al een geweldige prestatie, maar

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten.

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten. Ik wil EmoKnallen. Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met jongeren en volwassenen. Benodigdheden: een sjoelbak en sjoelschijven. Te spelen op school, in jongeren en opvangcentra, in het gezin, bij

Nadere informatie

Wat is de invloed van uw zorgverzekeraar?

Wat is de invloed van uw zorgverzekeraar? pagina 1 van 10 Wat is de invloed van uw zorgverzekeraar? De rol van de zorgverzekeraar verandert. De zorgverzekeraar heeft steeds meer invloed op de kwaliteit van de zorg. Bijvoorbeeld de kwaliteit van

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.

Nadere informatie

Wensen voor mijn leven in de laatste fase

Wensen voor mijn leven in de laatste fase Wensen voor mijn leven in de laatste fase 1 Inleiding Dit is een notitieboekje waarin u kunt aangeven wat u belangrijk vindt in het leven. Wat zijn uw wensen ten aanzien van uw leven in de laatste fase.

Nadere informatie

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit

Nadere informatie

Vereniging van Allergie Patiënten BELEIDSPLAN

Vereniging van Allergie Patiënten BELEIDSPLAN Vereniging van Allergie Patiënten BELEIDSPLAN Inhoudsopgave: Beleidsplan Voorwoord pagina: 2 1. Doelstelling 3 2. De structuur 3 2.1. Algemeen Bestuur 3 2.2. Adviseurs 4 2.3. Vacatures 4 3. Activiteiten

Nadere informatie

1.1. Eye-openers vanuit het perspectief van patiëntenorganisaties

1.1. Eye-openers vanuit het perspectief van patiëntenorganisaties TOOLKIT Bekend maakt Bemind 1. Eye-openers Op deze pagina leest u wat medewerkers en vrijwilligers van patiëntenorganisaties en organisaties van oudere migranten hebben ervaren als echte eye-openers in

Nadere informatie

Maak kanker kansloos. Steun wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut

Maak kanker kansloos. Steun wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut Vroeger kregen mijn broertjes alle aandacht. Nu ben ik aan de beurt Linda, acute lymfatische leukemie Maak kanker kansloos Steun wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut Even voorstellen

Nadere informatie

Informatie-uitwisseling contractvervoer

Informatie-uitwisseling contractvervoer Nieuwsbrief voor bestuursleden Hoofdredactie: Lidia van den Eijnde Eindredactie: Tabitha Poolen E-mail: informatief@anbo.nl ANBO Informatief staat ook op Intranet Postadres: Postbus 18003 3501 CA Utrecht

Nadere informatie

1.1 INTRODUCTIEDAG 1. JOUW AGENDA

1.1 INTRODUCTIEDAG 1. JOUW AGENDA 1.1 INTRODUCTIEDAG SITUATIE: Je hebt een nieuwe baan bij een communicatiebedrijf op de afdeling HR. Na een paar weken ontvang je een brief van je werkgever over de komende introductiedag. TAAK: Lees de

Nadere informatie

Informatie voor instellingen:

Informatie voor instellingen: Informatie voor instellingen: Meer passende tijdsbesteding voor cliënten Invulling geven aan de zorgvraag het sociale netwerk onderhouden en uitbreiden Efficiënter werken voor persoonlijke begeleiders

Nadere informatie

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden Enquête Mantelzorg en dementie 2014 Vooraf In juli 2014 vroegen wij onze leden naar hun ervaringen met mantelzorg in het algemeen, en mantelzorg

Nadere informatie

Handleiding Vrijwilligers Humanitas E-Maatjes systeem

Handleiding Vrijwilligers Humanitas E-Maatjes systeem Handleiding Vrijwilligers Humanitas E-Maatjes systeem Deze handleiding is bedoeld voor vrijwilligers van het project E-Maatjes om te kunnen chatten en e-mailen met de gekoppelde deelnemer in een veilige

Nadere informatie

Nummer 1 December 2011. Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien

Nummer 1 December 2011. Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien Nummer 1 December 2011 Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien LANDELIJK HEEFT 16% VAN DE JONGEREN PSYCHOSOCIALE PROBLEMEN. Scoop richt zich bij coaching, counseling en training

Nadere informatie

Ik geef om VUmc... ook in de toekomst. Nalaten aan Stichting VUmc Fonds

Ik geef om VUmc... ook in de toekomst. Nalaten aan Stichting VUmc Fonds Ik geef om VUmc... ook in de toekomst Nalaten aan Stichting VUmc Fonds De receptioniste bij de balie, de verpleegkundige op de IC, de kinderarts, het personeel in de traumahelikopter allemaal geven we

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie

Nieuwsbrief Verzekerdenpanel Februari 2010

Nieuwsbrief Verzekerdenpanel Februari 2010 Nieuwsbrief Verzekerdenpanel Februari 2010 Beste Panelleden, Het is alweer even geleden dat u nieuws van ons hebt ontvangen. In 2009 hebben we weer een aantal interessante onderzoeken over de zorg en uw

Nadere informatie

INFORMATIEBRIEF VOOR PARTNERS Onderzoek ALS Naasten support

INFORMATIEBRIEF VOOR PARTNERS Onderzoek ALS Naasten support INFORMATIEBRIEF VOOR PARTNERS Onderzoek ALS Naasten support Beste meneer, mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. In dit onderzoek kijken we naar het effect

Nadere informatie

Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie

Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie Bij u of een naaste is de diagnose Multiple Sclerose (MS) gesteld. Deze folder heeft als doel u te informeren welke mogelijkheden Orbis Revalidatie u te bieden

Nadere informatie

Patiënteninformatiefolder Voor patiënten van 12 t/m 17 jaar. Behorende bij het onderzoek:

Patiënteninformatiefolder Voor patiënten van 12 t/m 17 jaar. Behorende bij het onderzoek: Patiënteninformatiefolder Voor patiënten van 12 t/m 17 jaar Behorende bij het onderzoek: International CIDP Outcome Study (ICOS) Een studie naar de variatie en de voorspellers van het ziektebeloop bij

Nadere informatie

PG-monitor 2014 factsheet Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten

PG-monitor 2014 factsheet Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten PG-monitor 2014 factsheet Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten PGOsupport is een onafhankelijke netwerkorganisatie voor patiënten- en gehandicaptenorganisaties. PGOsupport adviseert

Nadere informatie

Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding

Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding Samen doen wij dat! info Ondersteuning bij SEIN: woonzorg en dagbesteding informatie voor cliënten Inhoud INHOUD 1. Verhogen van de kwaliteit van leven van mensen met epilepsie 4 2. Het kwaliteitskader

Nadere informatie

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010 Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010 De Gemiva-SVG Groep heeft ruim 900 vrijwilligers die op zeer uiteenlopende momenten hun diensten verlenen bij activiteiten voor mensen met een

Nadere informatie

Kies de zorgverzekering die bij u past

Kies de zorgverzekering die bij u past CZ Zorgpolis 2012 1 2 Kies de zorgverzekering die bij u past Mensen die in Nederland wonen, zijn verplicht verzekerd tegen ziektekosten. Soms kan het zijn dat u geen recht hebt op de Nederlandse verplichte

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

Zwanger, bevallen en je baby. Cursusaanbod

Zwanger, bevallen en je baby. Cursusaanbod Zwanger, bevallen en je baby Cursusaanbod Zwanger, bevallen en je baby Gefeliciteerd met je zwangerschap. Als je zwanger bent verandert er veel in je lichaam, maar ook in je leven. Het is een leuke en

Nadere informatie

Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers

Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers nderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Goirle DIMENSUS beleidsonderzoek April 2012 Projectnummer 488 Het onderzoek De gemeente Goirle is eind april 2010

Nadere informatie

Gewoon meedoen! www.estinea.nl

Gewoon meedoen! www.estinea.nl Gewoon meedoen! Hoe wil jij meedoen? Dat vragen we aan iedereen die bij Estinea komt voor ondersteuning bij wonen, werken of leren. Meedoen in de samenleving - op je eigen niveau en je eigen manier - levert

Nadere informatie

met de wmo doet iedereen gewoon mee

met de wmo doet iedereen gewoon mee De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 24 oktober 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 24 oktober 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen. Nienke Lammertink en Koen Breedveld

Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen. Nienke Lammertink en Koen Breedveld NEDERLANDERS OVER DE VIERDAAGSE Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen Nienke Lammertink en Koen Breedveld Mei 2016 1 Nederlanders over de

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? zorgwijzer 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Regel uw verzekering

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

Omgaan met kanker. Moeheid

Omgaan met kanker. Moeheid Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid

Nadere informatie

KENNISPLATFORM voor communicatieprofessionals in het voortgezet onderwijs. Editie

KENNISPLATFORM voor communicatieprofessionals in het voortgezet onderwijs. Editie KENNISPLATFORM voor communicatieprofessionals in het voortgezet onderwijs Editie 2011-2012 Onderwijscommunicatie ontwikkelt zich Communicatie is een belangrijk thema geworden binnen het onderwijs. Schooldirecties

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 4 April 2015 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Zorgt u voor een naaste

Nadere informatie

Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu?

Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu? Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. wat nu? Proficiat & bedankt! Je bent pas meter of peter geworden van een SOS kind. Fantastisch dat je je zo wil engageren om samen met ons kwetsbare

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord. Multiple Sclerose en revalidatiebehandeling

UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord. Multiple Sclerose en revalidatiebehandeling UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord Multiple Sclerose en revalidatiebehandeling UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord Uw neuroloog, MS verpleegkundige of huisarts informeerde

Nadere informatie