Groenontwikkelingsplan Gemeente Cranendonck Augustus Budel - Dorplein

Transcriptie

1 Groenontwikkelingsplan Gemeente Cranendonck Augustus 2015 Budel - Dorplein

2 Colofon: Status: Definitief Versie: 1.0 Datum: 14 augustus 2015 Auteur: Ing. R.M.M. Vos

3 Inhoudsopgave INLEIDING 4 HOOFDSTUK 2 IDENTITEIT VAN BUDEL-DORPLEIN Geschiedenis in het kort Landschappelijke onderlegger Wegenstructuur Bijzondere gebouwen 9 HOOFDSTUK 3 VISIE Wensbeelden in relatie tot nieuwe ontwikkelingen Duurzame inrichting Sortimentskeuze Integraal Beheer Openbare Ruimte Ontkoppeling regenwatersysteem 16 HOOFDSTUK 4 STRUCTUREN OP DORPSNIVEAU Stationsweg/Hoofdstraat en Havenweg Inventarisatie huidige groenstructuur Wensbeeld Maatregelen Omgeving van de Schakel Inventarisatie huidige groenstructuur Wensbeeld Maatregelen St. Josephplein en omgeving Inventarisatie huidige groenstructuur Maatregelen H. Hartpark en Kraanven Inventarisatie huidige groenstructuur Maatregelen 20 HOOFDSTUK 5 STRUCTUREN OP BUURTNIVEAU Budel-Dorplein West Inventarisatie huidige groenstructuur Wensbeeld Budel-Dorplein Oost Inventarisatie huidige groenstructuur Wensbeeld Maatregelen 24 HOOFDSTUK 6 VAN VISIE NAAR UITVOERING 25

4 Inleiding De gemeente Cranendonck is een landelijke gemeente, opgebouwd uit 6 dorpskernen. Elke kern is uniek en de gemeente wil dat vasthouden en versterken. In de strategische visie (Visie Cranendonck ) wordt dan ook als speerpunt genoemd: Behouden en versterken van het eigene van elke kern. De gemeente hecht daarnaast grote waarde aan haar groen en heeft ook dat in haar strategische visie verwoord: Behouden en versterken van het groene, rustieke karakter van Cranendonck als woongemeente. Naast deze ambities bestaan er op een aantal plekken knelpunten in het groen en liggen er wensen voor aanpassingen van de openbare ruimte. Wijzigingen in de samenleving qua samenstelling, maar ook in wijze van beleven en gebruik van de openbare ruimte geven aanleiding om met andere ogen naar die openbare ruimte te kijken. In dit Groenontwikkelingsplan worden bovengenoemde ambities gecombineerd met het bestaande beleid en de aanwezige knelpunten. In deze notitie wordt antwoord gegeven op de navolgende vragen betreffende het groen. Wat is het huidige beeld? Wat zijn de sterke en zwakke punten? Wat is het gewenste beeld? En wat moet er gebeuren om dat te bereiken? Doel Dit Groenontwikkelingsplan geeft richting aan de gewenste ontwikkeling om een prettige, groene buitenruimte te realiseren. Op basis van deze notitie kunnen op operationeel niveau de juiste keuzes gemaakt worden bij het beheer, maar ook bij nieuwe ontwikkelingen. Hiermee vormt het de aanzet tot het waarborgen, behouden en versterken van de kwaliteit van de openbare ruimte. Hoe te lezen? In het plan worden strategische keuzes gemaakt voor de toekomst. Er worden wensbeelden omschreven met bijbehorende maatregelen om deze wensbeelden te bereiken. De meeste maatregelen kunnen en zullen pas uitgevoerd worden indien ze onderdeel zijn van een project waarbij ingrepen in de openbare ruimte gedaan worden. Dit betekent ook dat de genoemde maatregelen nadere uitwerking nodig hebben en dat er geen concrete planning is voor het uitvoeren van de projecten. Looptijd De looptijd van dit stuk is in principe onbeperkt. Met name een eenduidige lijn is nodig om de gewenste groenstructuren te realiseren in de komende jaren. Gezien de sterke raakvlakken die dit plan heeft met de strategische visie van de gemeente dient dit plan ook in 2024 geactualiseerd te worden. Leeswijzer Hoofdstuk 2 begint met een omschrijving van de identiteit van Budel-Dorplein. Hoe is het Budel-Dorplein van nu ontstaan en welke links met het verleden zijn nog actueel. In hoofdstuk 3 wordt de visie gegeven met betrekking tot de na te streven doelstellingen. Aansluitend worden de huidige en gewenste groenstructuren omschreven met de bijbehorende maatregelen om de wensbeelden te realiseren opvolgend op dorpsniveau (hoofdstuk 4) en buurtniveau (hoofdstuk 5). Tot slot in hoofdstuk 6 wordt ingegaan op de wijze waarop de te nemen maatregelen worden weggezet in de tijd en welke budgetten hiervoor benodigd zijn. 4 < inhoud

5 2 Identiteit Budel - Dorplein Het Nederlandse landschap is ontstaan uit een combinatie van onder andere de bodem, het klimaat en het menselijk handelen. Binnen dit landschap hebben verschillende gebruiksfuncties en/of elementen zoals bebouwing, wegen, landbouwgronden, bossen enzovoorts hun eigen plek gekregen. Binnen dit landschap zijn ook onze huidige dorpen en steden ontstaan. Deze onstaansgeschiedenis die voor elk dorp uniek is, geeft inzicht in de identiteit van een dorp. In dit hoofdstuk wordt aandacht besteedt aan de ontstaansgeschiedenis van Budel-Dorplein om hiermee het eigene van dit dorp inzichtelijk te maken. 5 < inhoud

6 2.1 Geschiedenis in het kort Budel-Dorplein is ontstaan toen de fabrikantenfamilie Dor omstreeks 1892 een zinkfabriek bouwde in het vennengebied tussen Budel en Weert. In de omgeving van de fabriek lieten de Dors huizen en voorzieningen voor de arbeiders bouwen. In april 2011 is de fabrieksnederzetting Dorplein en de natuurlijke omgeving aangewezen als beschermd dorpsgezicht. De ontwerper van het Le Projet de Dorplein was Emile Dor. Oorspronkelijk heette het project Nieuwdorp en in de volksmond: de Aauw hei. De naam Dorplein werd in 1893 officieel vastgesteld door de gemeente Budel. Omdat de zinkfabriek op een afgelegen terrein werd gebouwd moesten, naast tal van infrastructurele werken, ook alle voorzieningen voor de medewerkers ter plaatse worden gebouwd. De eerste bewoners waren Waalse arbeiders, die vakkennis en ervaring meebrachten en functies in het middenkader zouden krijgen. Ze hadden het aanvankelijk niet gemakkelijk, aangezien de meeste voorzieningen nog gebouwd moesten worden en ze ook de taal niet spraken. Geleidelijk aan werden er voorzieningen gebouwd. De arbeiderskolonie was in alle opzichten afhankelijk van de Budelse zinkfabriek. Het bedrijf was paternalistisch, wat zijn goede en slechte kanten had, en de nederzetting lag afgelegen. De hooggeplaatsten in het bedrijf bekleedden ook bestuurlijke functies in het dorp, en zelfs het schoolhoofd en de rector stonden op de loonlijst van de fabriek. In de jaren zestig van de twintigste eeuw veranderde de uitzonderlijke situatie van Budel-Dorplein in die van een normaal dorp. De Budelse zinkfabriek kwam in 2000 met een plan om een duurzaam bedrijventerrein op haargebied aan te leggen, het Duurzaam industriepark Cranendonck, 200 ha van de Loozerheide te verkopen aan Natuurmonumenten, en nog eens 300 ha door deze instantie te laten beheren. 6 < inhoud

7 2.1 Landschappelijke onderlegger Bij Budel-Dorplein ligt het natuurgebied Loozerheide van honderden hectare. Dit gebied werd deels bebouwd door de Budelse zinkfabriek (Nyrstar Budel), en door de aanleg van Budel-Dorplein. De rest van het gebied bestaat uit heide en moeras, naaldbos en zandverstuiving. Ook liggen er vennen, waarvan De Hoort en Ringselven de belangrijkste zijn. Hier zijn de zeer zeldzame soorten Ongezoomd Ertsmos en grote hoeveelheden Galigaan te vinden. Dit alles is onderdeel van het Kempen-Broek, is een hectare (250 km2) grote grensoverschrijdend landschap dat gekenmerkt wordt door een aaneenschakeling van natuurgebieden. Het bevindt zich in de provincies Nederlands Limburg en Belgisch Limburg, ruwweg tussen Weert en Maaseik. Het Grenspark bevat een veelheid aan landschappen: moerassen, dekzandruggen met stuifzand en naaldbos, soms diep ingesneden beekdalen, en de oostflank van het Kempens Plateau. Het strekt zich uit over de gemeenten Cranendonck, Weert, Nederweert, Bocholt, Bree, Kinrooi en Maaseik. 7 < inhoud

8 2.2 Wegenstructuur De ontwikkeling van het fabrieksdorp Dorplein vanuit een volstrekt woest landschap geeft een structuur van wegen en waterlopen die vrijwel geheel door menselijk handelen is ingevuld. De ontwerper Lucien Dor heeft overigens op twee plaatsen aangesloten op reeds beperkt aanwezige elementen. De Hoortweg was onderdeel van een verbinding tussen Budel-Schoot en de Zuid-Willemsvaart, waar de bootdienst naar s-hertogenbosch kon worden genomen. De Antoon Stevenslaan lag op een pad van Boshoven naar kasteel Hamont-Lo. Heden ten dage wordt het dorp in noordelijke richting via 2 wegen ontsloten (Stationsweg via Budel-Schoot naar Budel en de Fabrieksstraat richting Airpark). In zuidelijke richting loopt de doorgaande weg tot aan de Kempenweg, wat de provinciale weg is tussen Weert en de grens met België. Tot slot is er de ontsluitingsweg richting Hamont (de sint Barbaraweg). 8 < inhoud

9 2.3 Bijzondere gebouwen Budel-Dorplein kent meerdere bijzondere gebouwen welke herinneren aan het verleden en de bijbehorende ontstaansgeschiedenis van het dorp. Dorplein is als Beschermd Dorpsgezicht een bijzondere omgeving, waar maar liefst 13 Rijksmonumenten staan op ca. 1 km2, in een zeer groene omgeving. Hotel Sint-Joseph, bijgenaamd De Kantine. Dit is een kloosterachtig gebouw uit 1898 dat bedoeld was om vrijgezelle arbeiders te huisvesten. Het werd vanaf 1899 beheerd door de Zusters van de heilige Carolus Borromeus, die uit Nancy kwamen. In 1932 werden zij afgelost door de Dochters der Liefde van de Heilige Vincentius a Paulo, die uit Nuth kwamen. Deze zusters bleven tot 1987 vele werkzaamheden verrichten. In de kantine was er een hotel, een winkel, een wasserij, enzovoort, en ook een ontspanningsruimte en een café. Het gebouw diende nog als tehuis voor gastarbeiders en als asielzoekerscentrum, terwijl het daarna door een commerciële instelling tijdelijk werd verhuurd aan werknemers van een uitzendbureau onder de naam Cantine. De kerk. Budel-Dorplein had aanvankelijk geen kerk en het volcontinu werkrooster maakte het voor de werknemers vaak onmogelijk om de voettocht naar de kerk in Budel of Hamont te ondernemen. Daarom kwam er al in 1896 een kapel op het fabrieksterrein, in de retortenfabriek, nadat voordien de mis in een gang van het kantoor was opgedragen. De mis werd aangekondigd door de fabrieksfluit, wat een unicum genoemd mag worden. In 1907 kwam er nog een kapel in het Hotel Sint-Joseph, voor de dorpelingen. Wel werd grondwerk verricht voor de bouw van een permanente kerk, maar de oorlogen en economische motieven zorgden voor decennialang uitstel. Op de plaats waar de kerk aanvankelijk zou komen had de SS in de bezettingsjaren een aantal verzetsstrijders vermoord, waarvoor in 1949 een monument werd opgericht. Op een andere plaats werd toen een permanente kerk gebouwd, aan Sint-Jozef gewijd, een bakstenen gebouw met twee torens van architect Pontzen, die in 1952 werd ingewijd. De klokken kregen de namen Emile en Lucien, naar de gebroeders Dor. De rector werd deels door de fabriek betaald. De titel rector kwam voort uit het feit dat er geen officiële parochie was, die werd eerst in 1963 ingesteld, terwijl de fabriekskapel pas in 1966 werd opgeheven en daarmee kwam ook aan de directe bemoeienis van de fabriek met het kerkelijk leven een einde. De kapel bestaat niet meer, de fabriek trouwens ook niet, daar ze in 1973 werd gesloopt omdat toen een elektrochemische fabriek in bedrijf werd genomen. 9 < inhoud

10 De directeursvilla tegenover de kerk is een fraaie en imposante villa. De Warande was het landgoed en de woning van de familie Dor, dit landgoed was eigendom van de naamloze vennootschap KZM. Na het pensioen van de heer Dor, diende de familie het landgoed te verlaten. Het werd nadien bewoond door verschillende directeuren van de fabriek, en werd in de jaren zeventig gekocht door de Heer van Zijl, directeur bij INALFA in Hamont-Achel, het latere Punch Metals. In 2007 is het landgoed aangekocht door de familie Hannen. Woonhuizen in Waalse trant (naar voorbeeld van bebouwing in Mulhouse (Fr).). De oorspronkelijke woonhuizen, gebouwd in de toenmalige in Wallonië gebruikelijke architectuur, zijn een merkwaardig fenomeen in een streek waar deze bouwtrant gewoonlijk niet voorkomt. Het zijn grote huizen, telkens twee bij elkaar. De woonhuizen staan niet alleen in de vorm van twee aan elkaar, maar bijzonder zijn de ruggelings en zijdelings gekoppelde woonblokken aan weerszijden van de Liederkerkestraat. Op de weg naar de fabriek liggen ook een aantal in soortgelijke stijl ontworpen villa s voor het hogere personeel. Gevangenisgebouwtje Theo Stevenslaan, Dorplein Deze voormalige gevangenis is een markant klein gebouwtje. Het prisonneke in Dorplein staat sinds op de gemeentelijke monumentenlijst. Het gebouwtje is rond 1905 gebouwd door de Zinkfabriek om dienst te doen als gevangenis. De voorzieningen voor de mensen werden ook door de fabriek verzorgd. Zo ook het bewaren van de orde, waarvoor men mensen in dienst had. Om ondeugden zoals vechtersbazen, stropers, smokkelaars, dronken mannen etc. tijdelijk vast te kunnen zetten werd dit prisonneke gebouwd. Samenvattend: Dorplein kenmerkt zich door een bijzonder rustige en groene inrichting van de woongebieden, waarbij het dorp aan de zuid- en oostkant wordt omsloten door uitgestrekte natuurgebieden. Als compensatie voor de zware industrie-invulling van o.a. Nyrstar-Haven-Kempenweg 90 (voorheen AKZO-Nobel) en straks DIC, is het belangrijk deze groene invulling in stand te houden en waar mogelijk te versterken. Een kwaliteitsslag van de groene ruimte zal zeker bijdragen om de Rijksmonumenten in de historische dorpskern meer allure te geven. 10 < inhoud

11 3 Visie In de toekomst heeft Budel-Dorplein een eenduidige groenstructuur welke gebaseerd is op historische waarden en gebruiksfuncties. Deze groenstructuur bestaat uit bomen en beplantingen in een overzichtelijk en beheervriendelijk sortiment. Dit groen wordt alleen aangelegd indien zowel boven- als ondergronds voldoende ruimte beschikbaar is voor een passende en duurzame inrichting. De hoofdstructuren worden waar mogelijk gekenmerkt door structuren met bomen. Dichtheden en locatie is daarbij afhankelijk van de beschikbare groeiruimte. Soms doet één strategisch geplaatste boom meer voor de beleving dan de aanleg van een complete laan. Belangrijk hierbij is dat herkenbaarheid en rust in assortiment belangrijk is voor de positieve beleving van dergelijke structuren. Vakbeplantingen komen zoveel mogelijk alleen voor in samenhang met andere (groene) objecten of wanneer ze voldoende maat hebben om op zichzelf een wezenlijke bijdrage te leveren aan de groene uitstraling van een plek. De sortimentskeuze is echter altijd eenduidig en beheervriendelijk. Grasbermen zijn aan de randen van Budel-Dorplein beter gepast dan vakbeplantingen. 11 < inhoud

12 3.1 Wensbeelden in relatie tot nieuwe ontwikkelingen Een (groot) deel van de maatregelen zoals genoemd in deze rapportage zullen pas in de toekomst tot uitvoering komen en met name bij nieuwe ontwikkelingen zoals grootschalige renovaties of herinrichtingen. Deze rapportage dient dan ook toegevoegd te worden aan de (beeldkwaliteit)eisen die aan nieuwe ontwikkelingen worden gesteld. 12 < inhoud

13 3.2 Duurzame inrichting De groene inrichting dient gericht te zijn op duurzame instandhouding van de geplante boom of ingeplante groenvak. Derhalve dient met name aandacht gegeven te worden aan ondergrondse groeiplaatsinrichtingen. Plantvakken kunnen alleen in stand gehouden worden als ze voldoende maat hebben of indien ze een wezenlijk onderdeel vormen van een groter verband. Indien niet voldoende ruimte aanwezig is kan beter gekozen worden niets te planten (met name bomen) dan toekomstige problemen te ontwikkelen. Daarnaast is het aan te raden een beperkt assortiment te voeren en afhankelijk van de beschikbare ruimte zowel bovenals ondergronds een soort/de soorten te kiezen. Doel van bovenstaande tekst is beheervriendelijke inrichting realiseren van de plantvakken en bomen. Waar mogelijk zal getracht worden de biodiversiteit te versterken middels de aanplant van specifieke soorten. De Gemeente Cranendonck heeft zich gecommitteerd aan het Countdown 2010 principe (waar mogelijk/ wenselijk bevorderen inheemse flora en fauna). 13 < inhoud

14 1 e grootte Centrumgebied buurten buurten 90-nu buurten Alnus x x x x Ontsluitings wegen Betula x x x x x Coryllus x x Fagus x x x x Fraxinus x x x x x x Ginkgo x Gleditsia x x Ostrya x x Platanus x Populus Quercus x x Robinia x Tilia x x x x x Zelkova x x x 2 e grootte Acer x x x x Carpinus x x x x Cercidiphyllum x x Liquidambar x x x Magnolia x x 3 e grootte Amelanchier x x Malus x x x Prunus x x x Pyrus x x x Sorbus x x x Buitengebied x 3.3 Sortimentskeuze In onderstaande tabel worden richtlijnen gegeven met betrekking tot aan te planten boomsoorten. Binnen de soort zijn diverse ondersoorten en cultivars aanwezig die qua grootte en/of gevoeligheid voor ziekten en plagen af kunnen wijken van de soort. Doel van dit schema is een beperkter assortiment te gebruiken bij de inrichting van de openbare ruimte. Betreft duidelijk een richtlijn en geen absolute lijst. 14 < inhoud

15 3.4 Integraal Beheer Openbare Ruimte Gemeente Cranendonck heeft in de beleidsvisie Ibor vastgelegd hoe zij om gaat met het beheer van de openbare ruimte. Aan de hand van beelden is zichtbaar gemaakt welke bandbreedte er bestaat op de vier kernbegrippen die hoofdzakelijk de kwaliteit van de openbare ruimte bepalen: Schoon, Heel, Veilig en Duurzaam. In dit groenontwikkelingsplan zijn de wensbeelden en maatregelen zo omschreven dat het behalen van de IBOR-doelstellingen door de inrichting mogelijk gemaakt wordt. In het onderhoud van het groen wordt in de daar gebruikelijke systematiek (RAW) gesproken over de kwaliteitsbeelden A+ t/m D. Deze kwaliteitsbeelden zijn meetbaar gemaakt (stuks onkruid per vierkante meter bijvoorbeeld), om de kwaliteit van uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden objectief te kunnen meten. Hoewel de IBOR- ambities veel verder gaan is een grove vergelijking wel mogelijk. Hierbij kan voor R+, A gelezen worden, voor R, niveau B en voor R-, C-niveau. 15 < inhoud

16 3.5 Ontkoppeling regenwatersysteem Een ontwikkeling die gaande is in Gemeente Cranendonck is het opstellen van ontkoppelingsbeleid waarbij het doel is het regenwater niet meer via de riolering af te voeren maar om dit middels een apart afvoersysteem af te voeren. Dit regenwater zal ergens geborgen moeten worden alwaar het in de bodem dient te infiltreren of verder afgevoerd kan worden. Naar verwachting zal dit tot gevolg hebben dat er aan de rand van het dorp grootschalige wadi s ingericht worden. Deze hebben na een fikse regenbui als functie om regenwater te bergen en op te vangen. In droge periodes kan eendergelijk gebied recreatief gebruikt worden. Qua groene inrichting dient men goed na te denken over keuze van bomen en beplanting. Deze dienen om te kunnen gaan met (sterk) wisselende waterstanden. De exacte inrichting van deze wadi s zal in het moet nog bepaald worden. Één ander is afhankelijk van de locatie, de grootte en het cultuurtechnische inrichting. 16 < inhoud

17 4 Structuren op dorpsniveau Groenstructuren hebben een functie op dorpsniveau wanneer er maar één of enkele van deze structuren aanwezig zijn in het dorp, waardoor het complete dorp belang heeft bij deze structuur. Bijvoorbeeld een begraafplaats vervuld een functie op dorpsniveau. 17 < inhoud

18 4.1 Stationsweg/Hoofdstraat en Havenweg Inventarisatie huidige groenstructuur Het gedeelte binnen de bebouwde kom van de Stationsweg kent geen groene aankleding en daarmee is het beeld stenig. Vanaf de Koningin Julianastraat verandert dit beeld. Tussen de weg en het fietspad staat een haag. Daarnaast worden de particuliere tuinen steeds groener en bevinden zich er meer grote bomen in de tuinen die het beeld bepalen. Vanaf de Sint Barbaraweg staat er eerst een enkelzijdige rij bomen, afwisselend oostelijk en westelijk van de weg. Vanaf de Liederkerkestraat staat een dubbel rij bomen in het gazon. Deze laanbeplanting loopt (met soms kleine onderbrekingen) door tot het einde van de bebouwde kom Maatregelen Stationsweg: Aanbrengen laanstructuur Wensbeeld De doorgaande route binnen de bebouwde kom van Budel-Dorplein heeft een eenduidige boomstructuur. Deze structuur bestaat uit een rij bomen aan beide zijden van de weg waar mogelijk. Waar dit niet mogelijk is staat er een rij bomen aan één zijde van de weg. 18 < inhoud

19 4.2 Omgeving van de Schakel Inventarisatie huidige groenstructuur De Schakel is te weinig zichtbaar en de omgeving nodigt niet uit tot bezoek. In de naaste omgeving is door Buurtbeheer sterk geïnvesteerd door realisatie van een pleinzonnewijzer, insectenmuur met heemtuin, grondwatermeter, drinkwatertappunt en weerstation Wensbeeld Een parkachtige omgeving bij de Schakel biedt betere kansen voor recreatief/toeristisch bezoek en geeftmeer uitstraling naar de (vernieuwde) Schakel Maatregelen Realiseren parkachtige omgeving van de Schakel. 4.3 St. Josephplein en omgeving Inventarisatie huidige groenstructuur Dit plein was ooit het centrale plein van de oude historische kern. Een centrum voor ontspanning in de vorm van spel en muziek vanuit de kiosk en kantine. De beplanting rondom het plein met platanen en onderbegroeiing is sterk verwilderd Maatregelen Een grondige renovatie van het plein is gewenst en zou als project in samenwerking van Gemeente en eigenaar van de kantine aangepakt kunnen/moeten worden. Als onderdeel van de historische wandelroute die hier overheen loopt is een kwaliteitsslag zeer gewenst. Qua groen is een nieuwe inrichting met bomen rondom en onderbeplanting van bloeiende struiken/heesters gewenst. 19 < inhoud

20 4.4 H. Hartpark en Kraanven Inventarisatie huidige groenstructuur Tegenover het St Josephplein en kantine ligt aan de noordkant van de Hoofdstraat het voormalige H. Hartpark en oostwaarts daarvan het Kraanven (koelwaterloop in harmonicavorm). Als in het kader van het aangekondigde ontwerpbestemmingsplan DIC deze terreinen als een groene buffer tussen dorp en industrie conform hun historische contouren ingericht kunnen worden ontstaat een belangrijke natuur/cultuurcombinatie die ook uit toeristisch/recreatief oogpunt aantrekkelijk is. Zeker in samenhang met kantine en St. Josephplein ontstaat dan een sterk drieluik dat uitnodigt tot bezoek Maatregelen Visie ontwikkelen op de inrichting cq. Het gebruik van dit gebied. 20 < inhoud

21 5 Structuren op buurtniveau Groenstructuren hebben een functie op buurtniveau wanneer de structuur beleeft of gebruikt wordt enkel door mensen uit die betreffende buurt. Vele huizen in Budel-Dorplein hebben een voortuin, waardoor enkele straten van zichzelf al een groene aanblik bieden. Dit beeld is erg wisselend, ook vanwege een tuintrend om voortuinen met halfverhardingen zoals grind in te richten. Dit geeft soms een meer stenige indruk. 21 < inhoud

22 5.1 Budel-Dorplein West Inventarisatie huidige groenstructuur De Sint Barbaraweg heeft aan de zuidzijde een bos, terwijl aan de overzijde het groene beeld door de voortuinen wordt bepaald. Over een groot gedeelte van de weg ligt er tussen het bos en de weg een gazonstrook waarin een bomenrij staat. Bij verspringingen in het profiel zijn ter markering enkele hagen aangebracht. In het gedeelte van deze straat waar aan 2 kanten huizen staan staat er 1 bomenrij van volwassen platanen. De Peeldijk kent een eenzijdige bomenrij welke in een smalle gazonstrook geplant zijn. De Prinses Beatrixstraat kent een groen pleintje op de hoek met de Koningin Wilhelminastraat. Dit bestaat uit een gazon met bomen daarin. Dit beeld loopt in de Koningin Wilhelminastraat door. Met daarachter beplantingsvakken met bomen daarin. De hoek met de Prins Hendrikstraat kent een gazon met enkele bomen. Verder wordt het beeld met name bepaald door de particuliere voortuinen. Het beeld qua groen wordt in de Koningin Emmastraat met name door particuliere voortuinen bepaald. Behalve in het daar aanwezige speeltuintje welke uit een gazon met bomen en enkele speeltoestellen bestaat. De Prins Hendrikstraat heeft geen groene aankleding, behalve een boom in de verharding op de hoek met de Koningin Emmastraat. De rest van de straat doet door de met name stenen schuttingen erg grijs aan. De prinses Irenestraat kent met name particulier groen. Er ligt een ingesloten bosperceel wat bestaat uit gazon met bomen daarop. In de Prinses Margrietstraat ligt een groen plein met bomen erop. Het groen bestaat uit de voortuinen, behalve het groene plein bij het Prins Bernhardplantsoen, dit bestaat uit gazon met bomen en enkele speeltoestellen. In de Koningin Julianastraat staat deels een dubbele rij bomen en deels een enkele rij, afwisselend in verharding en gazon. Halverwege deze straat ligt het Prinses Christinaplantsoen wat bestaat uit een gazon met bomen daarop. Ten noorden van de Stationsweg ligt t Routje. Het beeld wordt hier door (zeer) groene voortuinen bepaald. Hetzelfde geldt voor de Sint Eloystraat, deze kent wel een klein groen pleintje wat bestaat uit gazon met enkele bomen. Ook de Sint Paulusstraat kent behalve de voortuinen nauwelijks groen, behalve op de kruising met Sint Servaasstraat waar een groen pleintje aanwezig is bestaande uit gazon met bomen. Het overige gedeelte van de Sint Servaasstraat daarin wordt het beeld door de voortuinen bepaald Wensbeeld Het groene beeld in dit gedeelte van Budel-Dorplein wordt met name door het particuliere groen bepaald. Waar de ruimte aanwezig is zijn groene ruimtes aangebracht waar een combinatie van gazons met bomen aangebracht zijn. Waar nodig of mogelijk zijn ook speeltoestellen aangebracht. Heesters en/of hagen worden nauwelijks toegepast, alleen daar waar dit vanuit verkeerstechnisch oogpunt gewenst is. Bressele Dijk Loozerdijk Woutjesdijk Peeldijk Koningin Wilhelminastraat Stationsweg Prinses Irenestraat s tra a t Sint Eloy t Routje Stationsweg Sint Barbaraweg 22 < inhoud

23 5.2 Budel-Dorplein Oost Inventarisatie huidige groenstructuur Ten noorden van de Hoofdstraat ligt de straat Boszicht, het beeld wordt bepaald door bosachtige beplantingen aan weerszijden van de weg. De parkeerplaatsen die hier liggen worden in blokken gemarkeerd door bomen met heesterbeplanting daaronder. Achter de huizen van het Boszicht langs loopt de Eikenlaan door het bos richting de St. Joseph kerk. In overeenstemming met de naam staan er eiken aan beide zijden van de straat. Deze Eikenlaan komt achter de kerk uit op de daar gelegen parkeerplaats. In de Sepulchrestraat wordt het beeld van het groen door diverse elementen bepaald. Het betreft een combinatie bomen/struiken in beplanting, kiezelver-harding en gazon, bos en particuliere voortuinen. Doordat er geen eenheid te vinden is, geeft dit een rommelig beeld. De Rector van Nestestraat kent een eenvoudige en daarmee rustgevende groeninrichting van bomen in gazonstroken. De Liedekerkestraat kent een dubbelzijdige bomenrij met bomen welke in gazon geplaatst zijn. Daarbij dragen de voortuinen sterk bij aan het groene beeld in de straat. De Sint Josephstraat kent een eenzijdige bomenrij welke in gazons geplant zijn. De andere zijde bestaat uit bos. De Parkdreef kent geen echte groenstructuur, het groene beeld wordt bepaald door de aanwezigheid van bos, grasbermen en voortuinen. Vanaf de hoek Gebroeders Looijmanslaan kent de Theo Stevenslaan een groene inrichting met bomen in blokhagen en heestervakken. De Gebroeders Looijmanslaan kent in het noordelijk deel een bomenrij in gazon en aan de overzijde een bomenrij in heesterbeplanting. Op de hoek met de Marialaan ligt een groen plein bestaande uit gazon met enkele bomen daarin en aan twee zijden een haag met bosplantsoen daarachter. Het westelijk deel van de Marialaan kent een rij Platanen welke in gazon geplaatst zijn. Het oostelijk gedeelte kent een verspringende bomenrij welke in hagen geplant zijn. De haaks op de Hoofdstraat aangelegde wegen Sepulchrestraat-Liederkerkestraat-St. Josephstraat zijn historisch gezien aangelegd als lanen met brede bermen en aanvankelijk ook sloten. Het is gewenst dit ruimtelijk beeld te benadrukken door een laanstructuur van bomen op een ondergrond van gazon, zodat een open karakter in de straat ontstaat met een goed zicht op de bijzondere bebouwing met de mulhousien-woningen. Dit geldt ook voor de verbindingsstroken tussen deze straten. Zeker aan de wegkanten waar de woningen staan is het streven naar eenduidige beplanting en ondergrond gewenst. De nu soms sterk wisselende kwaliteit vraagt om aanpassingen. Boszicht Eikenlaan Fabrieksstraat Bos zicht Liedekerkestraat Sint Josephstraat Theo Stevenslaan H. Jozef Kerk Budel - Dorplein Lindenlaan Hoofdstraat Marialaan Theo Stevenslaan 23 < inhoud

24 5.2.2 Wensbeeld Het groene beeld in dit gedeelte van Budel-Dorplein is afwisselend ruig en gecultiveerd. Deze afwisseling tussen natuur en cultuur in de bebouwde kom geeft het dorp een uniek karakter. Stelregel dient dan ook te zijn, natuurlijk waar mogelijk en strak waar nodig. De Sepulcherestraat ken een dubbele bomenrij welke afwisselend in beplantingen of gazons/ bermen zijn geplant. Dit wel in grote vakken, zodat dit een rustig beeld geeft. Dit rustige beeld geeft ook het groen in de Rector van Nestestraat waar bomen in gazonstroken staan. In de Liedekerkestraat wordt het beeld van het groen bepaald door een dubbele bomenrij in gazon Maatregelen Sepulchrestraat: Doortrekken boombeplanting en eenheid brengen in standplaatsen door omvorming naar gazon of beplanting. Marialaan: Inboeten gekapte bomen 24 < inhoud

25 6 Van visie naar uitvoering In de voorgaande hoofdstukken zijn diverse maatregelen beschreven. Uitvoering van deze maatregelen is nodig om de gestelde wensbeelden te kunnen bereiken. Echter is het niet reëel om al deze maatregelen op korte termijn uit te voeren qua organisatie en financiën. Daarnaast zou dit op plaatsen ook tot kapitaalsvernietiging komen omdat er in de huidige situatie is geïnvesteerd deze op dit moment nog voldoet. 25 < inhoud

26 Beheer en Onderhoud Diverse maatregelen zoals omschreven zijn onderdeel van het reguliere beheer van de beplantingen en derhalve horen deze kosten op dit budget verrekend te worden. Grootschalig onderhoud en herinrichtingen Een deel van de omschreven maatregelen kan het beste uitgevoerd worden wanneer grootschalig onderhoud of herinrichtingen plaats vinden. Werkzaamheden zoals rioolvervangingen lenen zich hier vaak goed voor, omdat de gehele openbare ruimte op dat moment op zijn kop gaat. Losse projecten Tot slot is er een lijst met maatregelen welke als zelfstandig project uitgevoerd kunnen worden omdat dit geen onderdeel is van beheer en/of onderhoud of omdat dit niet pas bij grootschalig onderhoud uitgevoerd kan worden. Vanaf de volgende pagina is een schema opgenomen met daarin een schatting van de kosten welke de maatregelen met zich meebrengen, dit met een verdeling in eerder genoemde categorieën. Alleen bij de losse projecten zijn daadwerkelijke bedragen opgenomen. Bij de overige maatregelen kan werk met werk gemaakt worden en dat maakt het niet mogelijk een juiste weergave van de kosten te presenteren. 26 < inhoud

27 Structuren op Dorpsniveau Beheer & onderhoud (Her-)inrichtingen Project Stationsweg: x Aanbrengen laanstructuur Structuren op buurtniveau Beheer & onderhoud (Her-)inrichtingen Project Sepulchrestraat/St.Josephstraat/Liederkerkestraat: Doortrekken boombeplanting en eenheid brengen in standplaatsen door omvorming ,00 naar gazon of beplanting. Marialaan: Inboeten gekapte bomen 1.500, ,00 27 < inhoud

28