ZUIDERZEEMUSEUM. basisonderwijs ENKHUIZEN

Transcriptie

1 ZUIDERZEEMUSEUM basisonderwijs ENKHUIZEN 1

2 BINNENMUSEUM Stadsingang Fietsenstalling BUITENMUSEUM Aankomst Veerboten WATERWERKEN 2 3

3 PROEF, VOEL, RUIK, ZIE, HOOR EN DOE Een bezoek aan het Zuiderzeemuseum is een reis door de tijd. Een reis waarbij leerlingen kennis maken met het verleden en ontdekken hoe ze het heden hiermee kunnen verbinden. Leren is in het Zuiderzeemuseum een dynamisch begrip: al je zintuigen worden aangesproken en ervaren de cultuurhistorische geschiedenis. In het Zuiderzeemuseum leer je samen en ervaren leerlingen met hoofd, hart en handen. De educatieve programma s sluiten aan bij de kerndoelen, tijdvakken en canon in het basisonderwijs. BUITEN- EN BINNENMUSEUM De museumveerboot brengt je over het IJsselmeer naar het buitenmuseum. Loop over de klinkerstraatjes langs meer dan honderd authentieke huizen, winkels en werkplaatsen uit dorpen rond de voormalige Zuiderzee. Brei een net met de ambachtslieden in de haven, draai een touw in elkaar bij de touwslagerij of help de dienstmeid een handje. Het buitenmuseum heeft daarnaast een geweldig waterdoepark: Waterwerken. Hier ontdekken leerlingen kleine versies van de verloren Zuiderzee-eilanden. Op en bij de eilanden kun je vissen met een hengel, pompen of verzuipen, spuiten met een waterkanon, varen met een roeibootje en nog veel meer waterpret beleven. Het binnenmuseum is de schatkamer van de Zuiderzee. Afwisselende tentoonstellingen tonen de rijke collectie van het museum in een actuele context. Zo krijgt het Zuiderzeeverhaal ook vandaag betekenis. Met historische objecten, fotografie, streekdrachten, design en nog veel meer is er voor ieder wat wils. Indicatie reistijd <45MIN <30MIN Informatie en reserveringen: Afdeling Sales Tel: sales@zuiderzeemuseum.nl AMSTERDAM <60MIN Het Zuiderzeemuseum is dichterbij dan u denkt! 4 5

4 Programma Groep blz De poepdoos 7 Anton vangt een vis 8 Het grote waterexperiment 9 De verkleedkast 10 Toen-Nu-Straks 11 Huishouden 1920 junior 12 Watertoppers 14 Leven als een stadskind 15 Speuren langs de Zuiderzee 16 De klas uit Leven in de bronstijd 18 De wereld van de VOC 19 DE POEPDOOS In een boerderij uit Friesland ontdekken leerlingen het leven van mens en dier honderd jaar geleden. Wat voor werk deden een boer en boerin? Hoe leefden zij en hun kinderen op de boerderij? Welke dieren stonden er in de stal, wat aten ze en hoe zag hun poep eruit? Het leven op de boerderij was heel anders dan nu. Introductie door de museumdocent Houten dieren op stal zetten Zoeken van het juiste dier bij de verschillende soorten poep Wandeling in en om de boerderij en langs de echte dieren in het buitenmuseum Groep 1 t/m 3 Aantal begeleiders: 3 Evacuatie 20 Aan het werk! 21 WhatsAppening Zuiderzee 22 Speuren in de schatkamer 23 Jaarlijks terugkerend programma Feest! Aan de Zuiderzee 24 Van bonkaart tot persoonsbewijs

5 ANTON VANGT EEN VIS Groep 1 t/m 3 Aantal begeleiders: 2 Stap in de wereld van het Gouden Boekje en ga mee met Jan en Floortje. Van hun opa krijgen zij een tamme aalscholver: Anton. Als Anton een vis gevangen heeft, gaan Jan en Floortje het hele Zuiderzeedorp met hem door. Wat vinden de smid, de zeilmaker, de nettenboeter en de scheepstimmerman daar nu van? Aan de hand van het boekje worden kleuters meegenomen op pad door het buitenmuseum. Tenslotte mogen zij hun eigen Gouden Boekje maken. Museumdocent leest het verhaal Anton vangt een vis voor Rondwandeling langs plekjes die model hebben gestaan voor het verhaal Kleuren, tekenen en schrijven van een eigen Gouden Boekje onder leiding van de museumdocent Groep 1-2 en 3-4 Aantal begeleiders: 5 HET GROTE WATEREXPERIMENT Twee emmertjes water halen, twee emmertjes pompen. Leerlingen halen water uit de regenbak en gaan met twee emmertjes op pad door het buitenmuseum. Onderweg ontdekken ze de eigenschappen van water: ze steken de handen uit de mouwen bij de stoomwasserij, doen de afwas in een oud woonhuis, redden met een schuitje dieren uit een nat weiland en malen water uit de sloot bij de molen. Al doende leren ze van alles over watergebruik en waterveiligheid dichtbij huis. Introductie door de museumdocent Op stap in het buitenmuseum en onderweg allerlei wateractiviteiten doen Dit programma is onderdeel van Droge voeten in Noord-Holland. Mede mogelijk gemaakt door: 8 9

6 DE VERKLEEDKAST Geen gympies, maar klompen aan je voeten. Geen spijkerbroek, maar een lange rok die waaiert om je benen. Geen petje, maar een karpoets op je hoofd. Leerlingen hullen zich tijdens dit programma in kleding die kinderen circa honderd jaar geleden droegen aan de Zuiderzee. Zo ontdekken ze de geheimen Groep 1 t/m 6 Aantal begeleiders: 3 en functies van de kledingstukken van verschillende streekdrachten. Aan het einde van het programma weten leerlingen waarom Marker jongens een gezondheid droegen en dat Volendammer jongens een paling om hun nek hadden. En wat droegen de meisjes op Marken mooie schortjes! Of wacht even, is dat eigenlijk niet een jongetje? Introductie door de museumdocent over kleding vroeger en nu Verkleden in de dracht van Marken en Volendam In optocht door het buitenmuseum, laat je bewonderen door de toeristen! TOEN-NU-STRAKS Samen met de museumdocent gaan de leerlingen op pad langs authentieke panden en werkende ambachtslieden uit het voormalig Zuiderzeegebied. Ze snuiven de geur van petroleum op in het huishouden van 1920, proeven van de vers gerookte vis bij de visroker en horen de smid op zijn aambeeld slaan. Toen-Nu-Straks is een feest voor je zintuigen. Het programma kan worden toegespitst op specifieke thema s zoals: schepen, wonen, geuren, waterhuishouding of ambachten. Het is ook mogelijk om in het binnenmuseum een rondleiding door de vaste tentoonstelling Reis rondom de Zuiderzee te boeken (hele jaar). Ontvangst door de museumdocent Samen op pad door het buitenmuseum Groep 3 t/m 8 Duur: 1 uur Kosten: 59,- per programma (max. 15 leerlingen) Aantal begeleiders:

7 HUISHOUDEN 1920 JUNIOR In een klein huisje in Zoutkamp woont de familie Buitjes, een doorsnee familie uit de jaren 20 van de vorige eeuw. De familie Buitjes is een dag niet thuis. Gelukkig heeft mevrouw Buitjes aanwijzingen achtergelaten voor de leerlingen zodat zij het huishouden over kunnen nemen. De leerlingen steken de handen uit de mouwen en doen huishoudelijke taken zoals de was bleken, de poepdoos legen en de ramen lappen. Tijdens dit programma ervaren kinderen het leven van een gezin uit Door te proeven, voelen, ruiken, zien, horen en doen worden ze een levenservaring rijker! Introductie door de museumdocent In kleine groepjes alle huishoudelijke taken doen Gezamenlijke afsluiting met zelfgemaakt eten in een schoon en opgeruimd huis Groep 4 t/m 6 Duur: 2 uur Aantal begeleiders: 1 per 4 leerlingen 12 13

8 LEVEN ALS EEN STADSKIND Groep 4 t/m 6 Aantal begeleiders: 4 Stap het dagelijks leven binnen van een stadskind dat omstreeks 1920 leeft. Doe boodschappen bij de kruidenierswinkel, post een briefkaart bij het oude postkantoor, ontmoet de gapers bij de apotheek en breng een bezoek aan de mandenmaker en de smid. Leerlingen komen tijdens dit programma op een speelse manier in contact met het leven in de stad aan het begin van de vorige eeuw. WATERTOPPERS Sjouw met zandzakken, maal water omhoog met een vijzel, bouw een dijk en ga zo de strijd aan met het water! Nederland is een echt waterland; overal zijn slootjes, grachten, kanalen, meren en zeeën. Het is belangrijk dat er genoeg water is, maar er kan in Nederland ook wel eens te veel water zijn en wat doe je dan? Leerlingen worden in het buitenmuseum opgeleid tot echte Watertoppers. Introductie in de kapel door de museumdocent In groepjes op pad en activiteiten ondernemen in de kerkbuurt en langs de stadgracht Introductie door museumdocent in historisch dijkmagazijn Op pad langs sluis, dijk en molen en onderweg verschillende activiteiten uitvoeren In groepjes een dijk bouwen en testen welke dijk de beste is in het water van het IJsselmeer Afsluiting door museumdocent Dit programma is onderdeel van Droge voeten in Noord-Holland. Groep 4 t/m 6 Aantal begeleiders: 3 Mede mogelijk gemaakt door: 14 15

9 Groep 4 t/m 8 Kosten: 1,- per boekje Aantal begeleiders: 3 per klas SPEUREN LANGS DE ZUIDERZEE Waar ligt de schat van de verdwaalde visser? Wat is er gebeurd met de grote zus van Mientje? Welk bericht is de stadsomroeper kwijt geraakt? In drie spannende speurtochten door het buitenmuseum lossen leerlingen een raadsel op dat al meer dan honderd jaar oud is. In elke tocht staat een kind centraal dat de leerlingen om hulp vraagt: een boerendochter, een vissersdochter en een zoon van een dorpsomroeper. Al speurend komen de leerlingen achter de oplossingen en maken zij kennis met het leven aan de Zuiderzee. Er zijn drie verschillende speurtochten, waardoor de leerlingen zich over het hele museum verspreiden. DE KLAS UIT 1930 Zijn je nagels schoon, staan je klompen in de gang en spreek je netjes met twee woorden? Pas op, want anders sta je straks voor de klas met een ezelsbord om je nek! Zittend in de bankjes van een historisch klaslokaal krijgen leerlingen les zoals kinderen dat in 1930 kregen. Via rollenspel ontdekken ze de verschillen tussen vroeger en nu en gaan ze aan de slag met lei en griffel en kroontjespen en inkt. Spelen op het schoolplein Introductie door de museumdocent Authentieke reken-, lees- en schrijfles Groep 4 t/m 8 Duur: 1 uur, de rest van het jaar op aanvraag Aantal begeleiders: 2 Ontvangst boekjes bij de kassa De drie speurtochten verdelen onder de groepjes Met de speurtochten op onderzoek uit in het museum 16 17

10 DE WERELD VAN DE VOC Groep 6 t/m 8 Duur: 2 uur Te boeken: hele jaar in het binnenmuseum Aantal begeleiders: 3 LEVEN IN DE BRONSTIJD Kom naar één van de mooiste plekjes in het buitenmuseum en dompel je onder in het leven in de bronstijd. Verscholen tussen de bomen ligt de bronstijdboerderij. Hier gaan leerlingen aan de slag. Ze malen meel, bakken koekjes, vlechten een hoofdband, maken vuur met de vuurboog en nog veel meer. Ze doen dit alles met materialen uit de natuur en de hulpmiddelen en gereedschappen uit die tijd. Spelenderwijs ontdekken ze dat het leven in West-Friesland 3000 jaar geleden heel anders was dan nu. Blaas op de misthoorn, doe de specerijenquiz en slaap in een hangmat: dit zijn slechts een paar manieren waarop leerlingen kennis maken met de wereld van de VOC in de vaste tentoonstelling Reis rondom de Zuiderzee. In welke producten handelde de VOC en waar kwamen ze vandaan? Hoe was het leven aan boord van een VOC schip? Werkten er ook kinderen voor de VOC? Door te luisteren, tekenen, voelen, maken, ruiken en proeven komen leerlingen van alles te weten over deze machtige Nederlandse handelsonderneming. In het binnenmuseum: Introductie door de museumdocent Leerlingen ontvangen een monsterboekje en komen in dienst van de VOC In groepjes op onderzoek in de tentoonstelling Afsluiting met de hele klas onder het genot van een speculaasje Leerlingen vertellen elkaar wat ze hebben ontdekt over de VOC Ontvangst door museummedewerker Verhaal ter inleiding op het leven in de bronstijd Indeling in groepjes en instructie Aan de slag Afsluiting met de museummedewerker Groep 4 t/m 8 Duur: 3 uur Kosten: 79,- per programma (max. 25 leerlingen) op ma, di, do en vr Aantal begeleiders: 1 per 5 leerlingen 18 19

11 Groep 7-8 Duur: 1 3/4 uur, de rest van het jaar op aanvraag Aantal begeleiders: 3 EVACUATIE De dijk breekt door! Het water spoelt door de straten en het zal niet lang meer duren of ook jouw huis wordt omringd door het water. Om droge voeten te houden moet je naar boven vluchten, naar zolder, of misschien zelfs naar het dak! Wat neem je mee en wat laat je achter? Tijdens het evacuatiespel worden de leerlingen geconfronteerd met de gevolgen van een overstroming. Daarnaast leren ze over de strijd tegen het water in Nederland in het verleden, heden en de toekomst. Ontvangst en introductie door de museumdocent Start evacuatiespel en opdrachten in de haven AAN HET WERK! Sla op het aambeeld in de smederij, draai aan het wiel bij de touwslagerij of vlecht met wilgentenen in de mandenmakerij. Leerlingen steken in het buitenmuseum de handen uit de mouwen en maken kennis met het handwerk en de werkomstandigheden in de werkplaatsen van een eeuw geleden. Ze ontdekken dat de oude ambachten nog altijd springlevend zijn. Introductie door de museumdocent In groepjes een workshop volgen bij een ambacht Actieve speurtocht langs de overige ambachten van het museum Groep 7-8 Duur: 2 uur Te boeken: mei, juni en september op di en do Aantal begeleiders: 1 per 5 leerlingen Dit programma is onderdeel van Droge voeten in Noord-Holland. Mede mogelijk gemaakt door: 20 21

12 WHATSAPPENING ZUIDERZEE Vlieg op een bezemsteel, leg uit hoe een stoommachine werkt of fotografeer de verschillende bestratingen van het museum. Tijdens WhatsAppening Zuiderzee ontvangen leerlingen van de eigen docent opdrachten via WhatsApp. Leerlingen gaan in groepjes op pad naar de verschillende buurtjes in het museum op zoek naar informatie. De antwoorden sturen ze via WhatsApp terug in de vorm van foto, film, audio of tekst. Wie heeft de meeste nieuwe dingen ontdekt? Ontvangst in het hoofdkwartier van WhatsAppening Zuiderzee Korte uitleg aansturing WhatsApp groepen via aanwezige documentatie Leerlingen gaan in groepen op pad Docent en begeleider(s) sturen via WhatsApp groepen aan vanuit hoofdkwartier Afsluiting met de hele klas door eigen docent Groep 7-8 Kosten: 59,- per programma (max. 30 leerlingen) Te boeken: april-oktober Aantal begeleiders: 1 per 5 leerlingen SPEUREN IN DE SCHATKAMER Het binnenmuseum is de schatkamer van het Zuiderzeemuseum. Met film, fotografie, streekdrachten, schilderkunst, gebruiksvoorwerpen en design krijgt het verhaal van de verdwenen Zuiderzee vandaag betekenis. Met Speuren in de schatkamer gaan leerlingen zelfstandig op onderzoek uit in de tentoonstelling Reis rondom de Zuiderzee. Ze tekenen, puzzelen, fantaseren, spelen tafelvoetbal en nog veel meer. Onderweg passeren ze verschillende dorpen en steden van het voormalig Zuiderzeegebied. In het binnenmuseum: Afhalen speurtochten bij de kassa Met de speurtocht op onderzoek in het museum Groep 7-8 Kosten: 1,- per boekje Te boeken: hele jaar Aantal begeleiders: 1 per 8 leerlingen 22 23

13 Groep 5 t/m 8 Duur: 2 uur Te boeken: rondom de verschillende feestdagen Aantal begeleiders: 1 per 5 leerlingen FEEST! AAN DE ZUIDERZEE: SINT MAARTEN, KERSTMIS EN PASEN Met een lampion langs de deuren gaan, kerstballen in de boom hangen, eieren zoeken en vooral heel veel lekker eten. Je herkent hierin gelijk de feesten Sint Maarten, Kerstmis en Pasen. Maar wat is de oorsprong van deze feesten? Hebben we ze altijd al zo gevierd zoals we ze nu vieren? En viert iedereen ze op dezelfde manier? In een sfeervol buitenmuseum ontdekken leerlingen aan de hand van verhalen, activiteiten en historische objecten de oorsprong van Sint Maarten, Kerstmis en Pasen. Introductie door de museumdocent Per feest verschillende activiteiten zoals: - een lampion maken van een suikerbiet - met kroontjespen een ouderwetse kerstwens schrijven - een oud woonhuis inrichten voor Pasen Staat uw school binnen een straal van 50 km van het Zuiderzeemuseum? Dan is het dankzij steun van Stichting KBO mogelijk om gratis met de bus naar het Zuiderzeemuseum te komen. Wilt u informatie over exacte data en busvervoer? Neem dan contact op met de afdeling sales via sales@zuiderzeemuseum.nl of kijk op Feest! Aan de Zuiderzee is onderdeel van Feest! Weet wat je viert, een landelijk initiatief van het museum Catharijneconvent te Utrecht

14 Groep 7 t/m 8 Duur: 2 uur Te boeken: april en mei Aantal begeleiders: 1 per 5 leerlingen Programma Kerndoelen Vensters Tijdvakken De Poepdoos Kerndoelen 40, 41, 51 - Burgers en stoommachines Anton vangt een vis Kerndoelen 9, 52, 54, 55 en 56 - Burgers en stoommachines Het grote Waterexperiment Kerndoelen 1, 48, 51 en 54 De Beemster burgers en stoommachines de wereldoorlogen VAN BONKAART TOT PERSOONSBEWIJS: Dit spannende programma geeft leerlingen inzicht in het dagelijks leven en het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een persoonsbewijs vervalsen, voedselbonnen stelen, een veilige plek voor onderduikers zoeken, illegale pamfletten drukken en in het geheim luisteren naar radio Oranje. Allemaal gevaarlijke activiteiten die leerlingen ondernemen wanneer ze tijdens dit programma zelf bij het verzet gaan. In het buitenmuseum ondervinden zij aan den lijve dat je tijdens de Tweede Wereldoorlog constant op je hoede moest zijn. Want wie is toch die man of vrouw die hen de hele tijd in de gaten houdt? Introductie door de museumdocent aan de hand van authentieke objecten. Leerlingen worden officieel lid van het verzet. In groepjes op pad door het buitenmuseum en opdrachten uitvoeren voor het verzet. Afsluiting onder leiding van de museumdocent. Leerlingen brengen verslag uit van hun ervaringen. Verkleedkast Kerndoelen 52 en 56 - Burgers en stoommachines Toen-Nu-Straks Kerndoelen 40, 41, 44, 47, 48, 50, 51, 52, 53, 54 en 56 Verzet tegen kinderarbeid Jagers en boeren Willem Drees Regenten en vorsten Burgers en stoommachines Huishouden 1920 junior Kerndoelen 1, 51, 52 - Burgers en stoommachines Watertoppers Kerndoelen 44, 45, 47, 48, 50, 51, 52, 53, 54, 55 en 56 De Beemster De Watersnood Burgers en stoommachines Leven als een stadskind Kerndoel 52 - Burgers en stoommachines Speuren langs de Zuiderzee Kerndoelen 51 en 52 - Burgers en stoommachines De klas uit 1930 Kerndoelen 9, 52 en 53 Verzet tegen kinderarbeid Burgers en stoommachines Leven in de Bronstijd Kerndoel 52 Hunebedden Jagers en boeren De wereld van de VOC Kerndoelen 50, 51, 52, 53, 55 en 56 Evacuatie Kerndoelen 34, 35, 39, 47, 48, 50, 51, 53, 54, 55 en 56 Aan het werk! Kerndoelen 44, 45, 51, 52, 55 en 56 De Verenigde Oost- Indische Compagnie Michiel de Ruyter De Beemster De Watersnood Verzet tegen kinderarbeid Willem Drees Ontdekkers en hervormers Regenten en vorsten Televisie en computer Burgers en stoommachines WhatsAppening Zuiderzee Kerndoel 56 Burgers en stoommachines Speuren in de schatkamer Kerndoel 56 Burgers en stoommachines Feest! Aan de Zuiderzee Van bonkaart tot persoonsbewijs Kerndoelen 1, 2, 37, 53, 56 Veelkleurig Nederland - Kerndoelen 51, 52 en 53 De Tweede Wereldoorlog 26 27

15 28