Schooljaar EXAMEN ECONOMIE BEURT 2. Leerkracht: Ann Coemans. Lees de vragen aandachtig. Werk verzorgd. Waar nodig, afronden op 2 decimalen

Transcriptie

1 1 Schooljaar EXAMEN ECONOMIE BEURT 2 Leerkracht: Ann Coemans Naam: Klas:. Klasnummer:.. Datum: TOTAAL: /35 wordt herleid tot 0 Materiaal: Het gebruik van een eigen rekentoestel is toegestaan ( geen grafisch! ). Lees de vragen aandachtig. Werk verzorgd. Waar nodig, afronden op 2 decimalen VEEL SUCCES 1. Verklaar onderstaande begrippen grondig. ( Let op: voluit schrijven van afkortingen is niet voldoende! ) VN: Verenigde Naties ( 0,5 ) = internationale organisatie die onder andere volgende doelstellingen nastreeft: ( 0,5 1 doelstelling is voldoende! ) bevorderen / handhaven van vrede en veiligheid organiseren en bevorderen van samenwerking tussen volken doen eerbiedigen van de rechten van de mens en vrijheden toegevoegde waarde: het verschil tussen de waarde van de verkochte producten ( 0,5 ) en de waarde van die producten bij het binnenkomen van de onderneming ( 0,5 )

2 2 C.E.V.: Europees Centrum voor Vrijwilligerswerk ( 0,5 ) = koepelorganisatie van verschillende vrijwilligerscentra ( 0,5 ) 2. Is onderstaande bewering juist of fout? Motiveer je antwoord! Als een Australische toerist op een terras op de Groenplaats te Antwerpen een Deens bier drinkt, dan heeft dit effect op het bruto binnenlands product van België. Deze bewering is juist. ( 0,5 ) Het bruto binnenlands product is de som van de toegevoegde waarde van alle goederen en diensten geproduceerd in 1 land in 1 jaar tijd weer. ( 0,5 ) Het bier dat deze toerist drink is geproduceerd in Denemarken ( Deens bier ), maar het werd geëxporteerd naar ons land. Een groothandel verkocht het bier door aan een kleinhandel, die kleinhandel verkocht het door aan een café, dat café verkocht het door aan de klant. Er is dus wel degelijk sprake van toegevoegde waarde. Doordat er sprake is van toegevoegde waarde heeft deze activiteit wel degelijk effect op het bruto binnenlands product. ( 1)

3 3 /3 3. Lees onderstaand artikel en beantwoord de bijhorende vragen. China wilt slechts acht procent groei BEJING Een economische groei van acht procent, negen miljoen nieuwe jobs, en een inflatie van vier procent. Dit zijn de economische doelstellingen van de Chinese regering, die premier Wen Jiaboa zaterdag voorstelde in het Volkscongres. China zal ook de uitvoer afremmen. In 2004 bedroeg de Chinese economische groei nog 9,5 procent, hoewel het doel jarenlang op zeven procent lag. Eveneens in 2004 steeg de export met 35 procent, voor dit jaar is het doel een groei van vijftien procent. De Zondag, 06/03005 a) Beschrijf de economische groei in China. De economische groei in 2004 bedroeg 9,5%. Dit is meer dan de economische doelstelling. b) Hoe kan deze economische groei gemeten worden? Som twee verschillende mogelijkheden op die we in de les bestudeerd hebben. bruto binnenlands product ( 0,5 ) bruto nationaal product ( 0,5 ) c) Wat is het verschil tussen deze twee mogelijkheden? Leg uit. Het bruto binnenlands product is de som van de toegevoegde waarde van alle goederen en diensten geproduceerd in 1 land in 1 jaar tijd. ( 0,5 ) Het gaat dus om de totale productie in 1 land. Hoeveel bedraagt de totale productie binnen de grenzen van dat land in 1 jaar geproduceerd door Belgen en niet-belgen in ons land. ( 0,5 ) Het bruto nationaal product is de som van de toegevoegde waarde van alle goederen en diensten geproduceerd door 1 nationaliteit in 1 land. ( 0,5 ) Het gaat om de nationaliteit van de werkenden. Bijvoorbeeld hoeveel produceren de Belgen in 1 jaar, al dan niet in België? ( 0,5 ) d) Wanneer zijn deze twee aan elkaar gelijk? Wanneer in België enkel Belgen werken. ( 0,5 ) Wanneer geen enkele Belg in het buitenland werkt. ( 0,5 )

4 4 /5 4. Een onderneming verkoopt de door haar geproduceerde goederen voor EUR. Ze koopt voor EUR grondstoffen en diensten van derden, voor EUR lonen en betaalt voor haar lening EUR intrest. Bereken de bijdrage van deze onderneming aan het BBP. ( vergeet je berekeningen niet te noteren! ) verkoop goederen en diensten ( 0,5 ) - aankoop grondstoffen en diensten ( 0,5 ) toegevoegde waarde ( 0,5 ) Deze onderneming draagt EUR bij tot het BBP. ( 0,5 ) 5. Herman is leraar en wordt 58. Eindelijk legt hij het krijtje definitief in het stoffige krijtbakje. Hij kijkt al lang uit naar deze heuglijke dag, niet alleen voor het eindeloze verlof dat hem wacht, maar vooral voor Anaïs, zijn negen maanden jonge kleindochtertje. Anaïs moest dagelijks naar de onthaalmoeder, maar daar komt nu een eind aan want opa Herman gaat voor haar zorgen. a) Op welke manier zorgt hij ervoor dat het BBP dat de overheid berekent niet correct is? Herman neemt de taak van de onthaalmoeder over. Hij zal vaak voor zijn kleindochter zorgen. Hij verricht dus arbeid. ( 0,5 ) Hij wordt hier echter niet voor betaald. Hierdoor is het BBP niet correct. Het BBP houdt enkel rekening met betaalde arbeid. ( 0,5 ) b) Het BBP is dus geen goede welvaartsindicator. Verklaar aan de hand van andere voorbeelden. Het BBP houdt geen rekening met: ( 0,5 ) - zwartwerk - vrijwilligerswerk - negatieve externe effecten - Bovendien meet het BBP de welvaart enkel op basis van de productie, de materiële welvaart. Het BBP houdt geen rekening met levensverwachting, alfabetiseringsgraad, ( 0,5 ) c) Welke indicator is beter geschikt om de welvaart te meten? Motiveer je antwoord! De HDI of Human Development Index ( of menselijke ontwikkelingsindicator ) is beter geschikt om de welvaart te meten. ( 0,5 ) De HDI houdt rekening met: materiële welvaart, alfabetiseringsgraad, deelname aan het onderwijs, levensverwachting, ( 0,5 )

5 5 /5 6. Lees onderstaand artikel en beantwoord de bijhorende vragen. Afvalbaronnen zwaar gestraft Celstraffen en zware boetes voor illegaal dumpen afval DENDERMONDE - De Dendermondse strafrechtbank veroordeelde dinsdag afvalbaronnen Jules Van Gaeveren (64) uit Waasmunster en zijn zoon Eric Van Gaeveren (38) uit Temse tot zware boetes. Na honderden processen verbaal, een onderzoek dat jarenlang duurde en een vonnis dat keer op keer werd uitgesteld, werden vader en zoon dan toch veroordeeld voor hun milieumisdrijven. Veertien jaar lang, van 1990 tot 2004, dumpten de beklaagden op terreinen langs de Durme allerlei afval, gaande van afbraakmateriaal, autobanden, asbest, lood, metaal en siliconen en loosden ze mest in het water. Bovendien bouwden vader en zoon Van Gaeveren een aantal gebouwen, waaronder hele appartementenblokken en woningen, zonder vergunning. Zo trokken ze in de wijk Maretak in Waasmunster zes huizen zonder de nodige vergunningen op, nadat ze eerst de ondergrond vol afval gestopt hadden. De Standaard, 16/02005 a) Is in dit artikel sprake van een extern effect? Verklaar je antwoord. Ja, er is sprake van een negatief extern effect. ( 0,5 ) Er worden milieumisdrijven gepleegd: ( 0,5 ) afval dumpen op terreinen langs Durme mest in water lozen gebouwen zonder vergunning gebouwd b) De overheid kan producenten een milieuheffing opleggen en verplichten over te gaan tot milieu-investeringen. Verklaar dat de consumenten hier nadeel kunnen van ondervinden. Wanneer producenten een milieuheffing opgelegd krijgen verhogen de kosten door deze milieu-heffingen. ( 0,5 ) Wanneer de kosten stijgen, is de kans groot dat de onderneming dit doorrekent in de prijs, en dus aan de consument. De consument zal bijgevolg een hogere prijs moeten betalen. ( 0,5 ) c) Verklaar dat de gevolgen van de milieumaatregelen van de Belgische overheid op de werkgelegenheid in België ook afhangen van de milieumaatregelen in andere landen. Wanneer men in andere landen soepeler is in het milieubeleid ( bijvoorbeeld geen heffingen ) is de kans groot dat de onderneming zal verhuizen. Het is interessanter en goedkoper voor de onderneming om daar te produceren. ( 0,5 ) Dit is negatief voor de werkgelegenheid. De werkgelegenheid in ons land zal daardoor dalen. ( 0,5 )

6 6 /3 7. Lees onderstaand artikel en beantwoord de bijhorende vragen.,,verzekering voor vrijwilligers'' BRUSSEL -,,Vlaanderen heeft zijn vrijwilligers nodig'', zegt de Vlaamse minister Inge Vervotte, die bevoegd is voor Welzijn.,,De Vlaming kan niet alles van de overheid verwachten.'' En daarom wil ze de vrijwilligers beter ondersteunen door hen een verzekering aan te bieden. Vervotte laat samen met het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk de verzekeringsproblematiek in kaart brengen. Ze gaat daartoe een studieopdracht uitbesteden. Ze hoopt dat die begin 2006 al tot besluiten kan leiden. Ze verwijst naar de leiders van de scouts die bij het ongeval in Clavier betrokken waren, en voor wie een strafrechtelijke en burgerrechtelijke veroordeling dreigde.,,het signaal dat vrijwilligersinzet bestraft kan worden met boetes en schadeloosstellingen is verkeerd'', zegt Vervotte,,,los van de juridische betwisting en de plicht tot zorgzaam optreden.'' De Standaard, 11/03005 a) Wat weet je, uit de les, over de verzekering van een vrijwilliger? De normale regels gelden: een vrijwilliger is verantwoordelijk voor zijn eigen daden. Hij moet eventueel een schadevergoeding betalen aan derden. ( 0,5 ) Er is geen arbeidsongevallenverzekering. ( 0,5 ) b) Wat stelt Vlaamse minister Vervotte voor? Wat is haar argumentatie hiervoor? Ze wil vrijwilligers een verzekering aanbieden. ( 0,5 ) Ze zegt dat vrijwilligers nodig zijn en dat we ze goed moeten ondersteunen. Het feit dat vrijwilligers kunnen bestraft worden met boetes, schadevergoedingen, is een verkeerd beeld volgens haar. ( 0,5 ) c) Wie beslist of vrijwilligers een vergoeding krijgen? Leg uit. De organisatie waarbij de vrijwilliger tewerkgesteld is, beslist of de vrijwilliger een vergoeding krijgt. De vrijwilliger krijgt niet sowieso een vergoeding. d) Er zijn twee soorten vergoedingen. Som op en leg uit. 1) reële kostenvergoeding ( 0,5 ) = vergoeding voor vrijwilliger op basis van bewijzen ( 0,5 ) 2) forfaitaire kostenvergoeding ( 0,5 ) = vergoeding voor vrijwilliger op basis van maximumbedragen, geen bewijs nodig ( 0,5 )

7 7 /5 8. Videoreportage: Hoe rijk is Vlaanderen? a) Vlaanderen is welvarender dan Wallonië. Hoe is dit verschil ontstaan? Leg uit. Vlaanderen heeft erg snel komaf gemaakt met de loodzware industrie. Vlaanderen schakelde over naar nieuwe producten, bijvoorbeeld de autonijverheid. ( 0,5 ) Wallonië volgde deze producten van de toekomst niet en bleef hangen in de zware industrie. ( 0,5 ),5 b) De Belgische welvaart is vooral beïnvloed door de positieve welvaartselementen van ons land. Leg uit aan de hand van 3 concrete voorbeelden. 1) natuur centrale ligging van België in Europa: goed bereikbaar ( 0,5 ) 2) graad van internationalisering België is zeer actief buiten de grenzen ( 0,5 ) 3) instituties Belgische overheid: aanleg autowegen, buitenlandse investeringen aangetrokken, ( 0,5 ),5 c) Ondanks deze welvaart lijken steeds meer bedrijven ons land te verlaten. Onze troeven lijken uitgespeeld. Bewijs aan de hand van 3 concrete voorbeelden. 1) gebrek aan dynamiek: teveel regels opgelegd door overheid en sectoren ( 0,5 ) 2) te hoge loonkosten ( 0,5 ) 3) ontbreken van een visie voor vernieuwing, voor ondernemen, ( 0,5 )

8 8 /4 9. Vul onderstaande tabel in. a) Bereken de welvaart van de individuele burger in ieder land in de vierde kolom. Vul ook de hoofding in. b) Vergelijk deze welvaart met die van België in kolom 5. land aantal inwoners ( in miljoen ) BBP ( in miljard USD ) BBP / capita in USD t.o.v. België België 10,4 241, , Mexico 102,7 617, ,76 25,89 Korea 47,9 614, ,16 55,31 Polen 38,2 186, ,43 21,06 IJsland 0,3 9, ,67 136, hoofding fout = - 0,5

9 9 10. Hoe evolueert het BBP in Frankrijk over de jaren heen? a) Vul onderstaande tabel in voor Frankrijk. Bereken het stijgingspercentage ten opzichte van het jaar voordien, evenals het stijgingspercentage ten opzichte van 2000 jaar BBP ( in miljard USD ) t.o.v. vorig jaar t.o.v ,4 / ,8 2,09 102, ,6 1,18 103, ,0 0,47 103, ,9 2,05 105, b) Maak een grafiek van het BBP over de jaren heen.

10 10 /4 11. Bekijk onderstaande tabel en beantwoord de bijhorende vraag BBP per hoofd in USD Levensverwachting Analfabetisme vrouwen > 15 jaar in % Sanitair in stad in % Land A , Land B , Land C , In welk land zou je willen leven? Staaf je antwoord met duidelijke argumenten. Het meest voor de hand liggende antwoord: Ik zou het liefst in land A wonen: hoog BBP/hoofd materiële welvaart ( 0,5 ) hoge levensverwachting ( 0,5 ) veel sanitair ( 0,5 ) lage alfabetiseringsgraad ( 0,5 ) Andere antwoorden zijn mogelijk mits goede argumentatie. Nog een leuke afsluiter : de externe effecten van Pasen Paashaas, die eieren zijn voor 4EWIET2!

11 11 Een fijne paasvakantie toegewenst!