De civiele kamer van de Commissie van het Schadefonds Geweldsmisdrijven

Transcriptie

1 Uitspraak De civiele kamer van de Commissie van het Schadefonds Geweldsmisdrijven Zaaknummer: ****** Datum uitspraak: 7 augustus 2015 De civiele kamer van de Commissie van het Schadefonds Geweldsmisdrijven (hierna ook te noemen: de Commissie) geeft op grond van het statuut voor de buitengerechtelijke afhandeling van civiele vorderingen tot schadevergoeding in verband met seksueel misbruik van minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen (hierna ook te noemen: het Statuut) het volgende oordeel naar aanleiding van de aanvraag tot schadevergoeding door: [aanvrager] [geboortedatum] [woonplaats] hierna te noemen: aanvrager tegen: [instelling] gevestigd te [vestigingsplaats] hierna te noemen: instelling gemachtigde: [naam] Beslissing De Commissie heeft besloten dat de aanvraag niet-ontvankelijk is, omdat aanvrager ten aanzien van het gestelde misbruik in [naam tehuis] reeds een vaststellingsovereenkomst tegen finale kwijting heeft getekend. Het oordeel van de Commissie is bindend voor partijen en is niet vatbaar voor enige vorm van bezwaar of beroep.

2 1. Verloop van de procedure De Commissie heeft het aanvraagformulier met bijlagen ontvangen op 12 februari De Commissie heeft het aanvraagformulier met bijlagen op 2 juni 2014 doorgestuurd naar de instelling. Op 19 september 2014 ontving de Commissie de schriftelijke reactie van de instelling. Nadien ontving de Commissie zowel van aanvrager als van de instelling aanvullende stukken. Aanvrager en de vertegenwoordigers van de instelling zijn op 21 april 2015 gehoord door de Commissie. Daarbij is aanvrager verschenen met zijn echtgenote. Namens de instelling zijn verschenen [naam] (bestuurder instelling), [naam] (bestuurder instelling) en [naam] (advocaat instelling). Op 7 augustus 2015 heeft de Commissie de aanvraag behandeld in de raadkamer. 2. De aanvraag Aanvrager geeft aan dat hij in de periode van [periode] in [naam tehuis] verbleef. Aanvrager stelt daar te zijn misbruikt door drie groepsleiders. Het misbruik zou tot medio [jaartal] hebben voortgeduurd. Ook stelt aanvrager dat hij in voornoemde periode slachtoffer is geworden van mishandeling. Aanvrager heeft met betrekking tot hetzelfde misbruik een klaagschrift ingediend bij de klachtencommissie Seksueel Misbruik in de RKK. Naar aanleiding van dit klaagschrift zijn [naam] en aanvrager in gesprek gegaan. Beide partijen hebben een vaststellingsovereenkomst gesloten. In deze overeenkomst heeft aanvrager de wederpartij finale kwijting verleend met betrekking tot het voornoemde misbruik. Aanvrager heeft ter zitting aangegeven dat hij het niet eens is met de hoogte van het bedrag. Een van zijn bezwaren is dat de mishandelingen daarbij niet zijn meegenomen. Bovendien stelt aanvrager dat de overeenkomst onder dwang tot stand is gekomen. 3. Reactie instelling Schriftelijke reactie De instelling geeft aan dat onduidelijk is in hoeverre [naam tehuis] een rijksinrichting is geweest in de zin van art. 1 van het Statuut. De instelling heeft in de archieven geen besluit tot aanwijzing aangetroffen en ook uit de rapporten van de Commissie Deetman en de Commissie Samson blijkt niet dat [naam tehuis] een rijksinrichting was. Volgens de instelling dient in zo'n geval vastgesteld te worden of er sprake is geweest van een instelling welke in stand werd gehouden door middel van directe financiering vanuit de Rijksbegroting. De instelling heeft in het gemeentelijk archief informatie gevonden op grond waarvan geconcludeerd zou kunnen worden dat er sprake was van een particuliere instelling welke subsidie ontving van het Rijk. Over de rechtsopvolger van [naam tehuis] vermeldt de instelling dat het tehuis in [jaartal] is opgericht door [naam fonds]. De activiteiten van het fonds zijn in [jaartal] opgesplitst in 3 aparte stichtingen, waarvan [naam tehuis] er 1 is. De activiteiten van [naam tehuis] zijn in [jaartal] overgegaan naar [naam stichting]. De instelling geeft aan dat uit oude notulen is gebleken dat [naam stichting] niet als rechtsopvolger van [naam tehuis] kan gelden. [naam stichting] wijzigt haar naam in [nieuwe naam stichting]. Via verschillende fusies en een naamswijziging ontstaat in [jaartal] [instelling].

3 Volgens de instelling is er ten tijde van de "fusie" in [jaartal] tussen [naam stichting] en [naam tehuis] geen sprake geweest van een rechtsovergang onder algemene titel en ook niet onder bijzondere titel. De advocaat van de instelling merkt tevens op dat er naast de verklaring van aanvrager geen steunbewijs aanwezig is voor het misbruik. Gelet hierop stelt de instelling zich op het standpunt dat het misbruik onvoldoende aannemelijk is gemaakt. Voor wat betreft het feitelijk gestelde misbruik verwijst de instelling naar hetgeen hieromtrent door [naam] in zijn schrijven van 6 mei 2014 is aangegeven. De instelling verzoekt het aldaar gestelde als hier herhaald en ingelast te beschouwen. De advocaat van de instelling merkt op dat aanvrager niet stelt zelf seksueel misbruikt te zijn geweest, maar enkel benaderd te zijn c.q. er hooguit sprake is geweest van misbruik in de zin van toekenningscategorie art. 6 lid 1 onder a van het Statuut. Tevens wordt namens de instelling opgemerkt dat het onduidelijk is in hoeverre aan aanvrager een uitkering is gedaan naar aanleiding van zijn klaagschrift bij het Meldpunt Seksueel Misbruik RKK. De instelling stelt zich op het standpunt dat aanvrager daar nadere gegevens van in het geding moet brengen, zodat daar rekening mee kan worden gehouden. Aanvullende reactie De advocaat van de instelling heeft op 9 april 2015 de vaststellingsovereenkomst tussen aanvrager en [naam] opgestuurd. De advocaat brengt naar voren dat aanvrager in de overeenkomst verklaart dat door de in de overeenkomst vervatte betaling is voldaan aan alle aanspraken welke hij of zijn rechtsopvolgers zouden kunnen doen gelden ter zake van de schade, bekend of onbekend, geleden of nog te lijden, als gevolg van het in de overeenkomst genoemde seksueel misbruik alsmede dat partijen na betaling van het in de overeenkomst aangehaald bedrag over en weer finale kwijting verlenen. De advocaat van de instelling merkt op dat de procedure op grond van het Statuut ziet op dezelfde feitelijkheden als welke in de procedure bij het Meldpunt Seksueel Misbruik RKK aanhangig waren gemaakt. Gelet hierop stelt de instelling zich op het standpunt dat met de overeenkomst eveneens tot een regeling met betrekking tot de bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven aanhangige procedure is gekomen. Verweer ter zitting De advocaat van de instelling heeft ter zitting nogmaals benadrukt dat [instelling] niet als rechtsopvolger van [naam tehuis] kan worden aangemerkt. De advocaat van de instelling verwijst daarbij naar pagina 9 van de Toelichting bij het Statuut en de website van het Schadefonds. Hieruit valt volgens de instelling af te leiden dat het bij het zijn van rechtsvoorganger c.q. rechtsopvolger wel degelijk ook gaat om beantwoording van de juridische vraag in hoeverre overdracht van alle rechten en verplichtingen heeft plaatsgevonden, hetgeen enkel via overdracht onder algemene dan wel bijzondere titel kan plaatsvinden. Nu daar in het geval van de activiteiten van de [naam tehuis] en [naam stichting] geen sprake van is geweest, kan niet worden geconcludeerd dat [instelling] heeft te gelden als rechtsopvolger van de [naam tehuis]. Voorts heeft de advocaat van de instelling erop gewezen dat er ten onrechte geen overleg heeft plaatsgevonden als bedoeld in art. 6 lid 2 Samenwerkingsafspraken inzake het Statuut voor de buitengerechtelijke afhandeling van civiele vorderingen tot schadevergoeding in verband met seksueel misbruik van minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen (hierna te noemen: Samenwerkingsafspraken). Voor het overige verwijst de advocaat van de instelling naar de eerder gegeven schriftelijke reacties.

4 4. Beoordeling rechtsvoorganger De Commissie merkt op dat zowel in het Statuut als de Samenwerkingsafspraken de term rechtsvoorganger wordt gebruikt. De Commissie oordeelt dat de term rechtsvoorganger in de zin van het Statuut niet dezelfde betekenis heeft als de term rechtsvoorganger binnen het begrip rechtsopvolging in de zin van het Burgerlijk Wetboek. De Commissie overweegt daarbij als volgt. Met het Statuut hebben de Staat en instellingen die lid zijn van Jeugdzorg Nederland invulling gegeven aan de door hen gevoelde verantwoordelijkheid voor slachtoffers van misbruik in instellingen en pleeggezinnen. Hoewel het Statuut raakvlakken heeft met het civiele recht, zijn de regels van het Burgerlijk Wetboek niet zondermeer toepasbaar op het Statuut. Een tegemoetkoming op basis van het Statuut is namelijk niet gebaseerd op civielrechtelijke aansprakelijkheid, maar op coulance. Het Statuut schept een eigen voorwaardenkader voor een buitengerechtelijke afdoening van een civiele vordering, waarbij onder andere geen beroep op verjaring wordt gedaan en ook de strenge regels van het civiele bewijsrecht niet van toepassing zijn. Hiermee is beoogd om het voor slachtoffers van misbruik mogelijk te maken om na vele jaren alsnog (indirect) de rechtsvoorganger van de instelling ter verantwoording te roepen. De Commissie is van oordeel dat de term rechtsvoorganger binnen dit eigen voorwaardenkader moet worden uitgelegd. Bij de term rechtsvoorganger gaat het er om of bepaalde activiteiten (bijvoorbeeld de overdracht van pupillen) zijn overgaan op een volgende stichting. Uit het dossier is gebleken dat activiteiten (inclusief de pupillen) van [naam tehuis] in [jaartal] zijn overgegaan naar [naam stichting]. Daarbij was er continuïteit van zorg voor de pupillen. Vervolgens heeft [naam stichting] haar naam gewijzigd in [nieuwe naam stichting]. Via verschillende fusies en een naamswijziging ontstaat uiteindelijk in [jaartal] [instelling]. Gelet op deze omstandigheden is de Commissie van oordeel dat [naam tehuis] als rechtsvoorganger van de instelling kan worden aangemerkt. Voorts oordeelt de Commissie dat er geen sprake is van de situatie zoals genoemd in art. 6 lid 2 Samenwerkingsafspraken. In art. 6 lid 2 Samenwerkingsafspraken is bepaald: Indien er onduidelijkheid bestaat over de rechtsvoorganger van een instelling (stamboom), wordt in dergelijke gevallen een overleg belegd tussen Staat en Jeugdzorg Nederland om dit nader uit te zoeken. Het Schadefonds wordt binnen twee (werk)weken ingelicht door de Staat. De Commissie overweegt dat het op basis van de stukken voldoende duidelijk is welke rechtsvoorgangers gelinkt kunnen worden aan de instelling. Gelet hierop is een dergelijk overleg niet noodzakelijk.

5 5. Beoordeling (steun) bewijs Voordat de Commissie aan de beoordeling van de aanvraag toekomt merkt zij allereerst op dat aanvrager een zwaar leven achter de rug heeft. Het is voor de Commissie duidelijk dat aanvrager zijn periode in het tehuis als traumatisch heeft ervaren. De Commissie is zich ervan bewust dat dit een enorme impact heeft op het verloop van zijn leven. De Commissie erkent dit leed. Toch moet de Commissie toetsen of de aanvraag voldoet aan de vereisten van het Statuut. Nu hier niet aan is voldaan, komt aanvrager niet in aanmerking voor een uitkering op grond van het Statuut. Hieronder licht de Commissie dit nader toe. Op 10 april 2015 ontving de Commissie een vaststellingsovereenkomst tussen aanvrager en [naam]. Uit de overeenkomst blijkt dat aanvrager een bedrag heeft ontvangen en aan [naam] volledige kwijting heeft verleend met betrekking tot het gepleegde misbruik in [naam tehuis]. Nu aanvrager een vaststellingsovereenkomst heeft getekend en daarbij finale kwijting heeft veleend met betrekking tot het misbruik in [naam tehuis], staat dit naar het oordeel van de Commissie in de weg aan een aanvraag op grond van het Statuut. Ter zitting heeft aanvrager aangegeven dat de overeenkomst onder dwang tot stand is gekomen. Aanvrager geeft aan dat hij een gesprek heeft gehad met [naam]. Op een gegeven moment moest hij de gespreksruimte verlaten zodat zijn advocaat en [naam] de zaak konden bespreken. Uiteindelijk werd toen de overeenkomst gesloten. De Commissie merkt op dat met de vaststellingsovereenkomst een juridisch bindend document is overgelegd. De Commissie oordeelt dat zij niet bevoegd is om de rechtsgeldigheid van deze overeenkomst aan te tasten. Om die reden gaat de Commissie uit van de geldigheid van de overeenkomst. De uitspraak is gedaan door de civiele kamer van de Commissie en is ondertekend door de vicevoorzitter. Vicevoorzitter, mr. S.B. de Pauw Gerlings-Döhrn