Evaluatie eerste ronde Provinciale Impuls Wonen en openstellen tweede ronde Provinciale Impuls Wonen. Middelburg,

Transcriptie

1 :a lllllllllllllllllllllllllllllllllll lllllllllllllll Gedepu eerrmv~ie AFD. '._..'Ir>.., I Z!fJ.,., ~G ~~...J. Provincie Zeeland AMBT. AJ..JDD~S~ I I I I I I I 1 8 f~aah 2014 l ~}.:>'>'.fr bericht op l~~~ n :: ~~ -~tl \ '1 o 0 L\ & 21. Aan de voorzitter van de provinciale staten t.a.v. de statengriffier l. L~ -: uw kenmerk. ons kenmerk: afdeling: Ruimte bijlage(n): 1 behandeld door: Léon Kaagman doorkiesnummer: (0118) onderwerp: Evaluatie eerste ronde Provinciale Impuls Wonen en openstellen tweede ronde Provinciale Impuls Wonen verzonden: 1 8 MAART 2014 Middelburg, 11 maart 2014 Geachte voorzitter, Op 11 maart 2014 heeft ons college de tweede ronde Provinciale Impuls Wonen vastgesteld. Deze subsidieregeling is bedoeld om de herstructurering van de particuliere woningvoorraad te stimuleren, met het oog op de veranderende bevolkingssamenstelling en afnemende huishoudengreel De eerste ronde van de Provinciale Impuls Wonen die eind 2013 is gehouden, is succesvol verlopen. Er zijn meer subsidieaanvragen ingediend dan op voorhand gedacht. De kwaliteit van de subsidieaanvragen, de mate waarin de projecten bijdragen aan de vooropgesteld doelstelling(en), was gezien de korte tijdsduur van bekendmaking en indiening onverwachts hoog. Er is aan zes projecten subsidie verstrekt, bedoeld om onrendabele projecten mogelijk te maken of over de streep te trekken. Door deze projecten worden 8 particuliere woningen gesloopt, worden er 2 samengevoegd, worden 2 verouderde ouderenhuisvestingcomplexen gesloopt en een nieuw zorgwoningcomplex gebouwd in een industrieel erfgoedgebouw in een binnenstedelijk transformatiegebied. De subsidie van 2,5 mln. genereert ongeveer 30 mln. aan bouwinvesteringen. Dit overtuigt ons om deze subsidieregeling in stand te houden en voort te gaan met de tweede ronde. De kiem van de Provinciale Impuls Wonen is gelegd in het Omgevingsplan van de Provincie Zeeland, waarin een herstructureringstands is aangekondigd als een van de middelen om de belangrijkste problematiek op de Zeeuwse woningmarkt aan te pakken. Op basis van overleg en afstemming met markten overheidspartijen is uiteindelijk gekozen voor een opzet via de huidige subsidieregeling. De Provinciale Impuls Wonen maakt deel uit van de binnenkort aan u voorgelegde nota "Nieuwe Wegen, Leefbaarheid & Bevolking ". Bij deze nota hoort een programmatische aanpak waarbij vernieuwende initiatieven om in te spelen op de toekomstige demografische veranderingen worden ondergebracht. De insteek daarbij is niet zozeer de sector of het beleidsveld, maar de problematiek zelf. Door de nota worden innovatieve, integrale oplossingen mogelijk gemaakt. P, ov1m I" lillis M1dciPibr re HP7oekacl l es AlldiJ 6 ' K Mlddelbur g Pr.s'ad rcs ww w ZPE'Ia 1d 111 Pus:o rs 6001 l C1 1 1\330 Lfl rvr ci cl elburg F

2 Tot en met 2016 is 3,5 miljoen per jaar beschikbaar voor projecten die een relatie hebben met herstructurering van voornamelijk particuliere woningbouw. Het kan gaan om sloop, samenvoeging, functieverandering, opknappen, nieuwbouw van woningen en investeringen in de openbare ruimte. Alleen de 'beste' projecten krijgen subsidie om (een deel van) de onrendabele top te financieren. Regionale spreiding of omvang van projecten spelen geen rol, wel de kwaliteit van projecten. Bij de beoordeling van de projecten wordt gebruik gemaakt van toetsingscriteria die in het document" Tweede ronde (2014) Provinciale Impuls Wonen " beschreven staan. Dit document staat, evenals de link naar het digitale subsidieaanvraagformulier PIW, op de provinciale website Wij willen met de Provinciale Impuls Wonen het probleem aanpakken dat ons inziens het moeilijkste probleem is: het verminderen van het 'ongewenste deel' van de particuliere woningvoorraad. Die woningen die door locatie, bouwkwaliteit of achterstallig onderhoud leegstaan of naar verwachting in de toekomst over zullen blijven. Het is de verwachting dat door de demografische ontwikkelingen dit probleem sterk zal toenemen. Aan het verminderen van deze woningen, door sloop, samenvoeging of functieverandering, wordt de meeste prioriteit gegeven bij de beoordeling van projecten. Wij verwachten dat de Provinciale Impuls Wonen zal leiden tot een verkleining van dit probleem en hopen dat creativiteit en innovatiekracht wordt aangeboord om tot nieuwe oplossingen te komen. Projecten kunnen elk jaar ingediend worden voor een bepaalde datum, in 2014 is dat 1 mei. Naar aanleiding van de eerste subsidieronde PIW heeft een evaluatie plaatsgevonden. De evaluatie is als bijlage gevoegd bij deze brief. De evaluatie heeft waardevolle reacties opgeleverd die zijn meegenomen bij het openstellen van de tweede subsidieronde PIW. Na de tweede subsidieronde PIW zal ook een evaluatie plaatsvinden, om de toepassing van de subsidieregeling te blijven verbeteren en om te bezien of de doelen van de PIW daadwerkelijk worden bereikt. Hoogachtend, Behoort bij brief d.d. 11 maart 2014 met ons kenmerk: van de afdeling Ruimte 2

3 Evaluatieverslag Provinciale Impuls Wonen Ronde 1 (2013) Datum: 11 maart 2014 Versienummer: 1.0t Auteur: Robbert Jan Swiers/Léon Kaagman Afdeling: Ruimte

4 Inhoudsopgave 1. Inleiding Aanleiding Waarom ook al weer de PIW? 3 2. Eerste ronde PIW Verloop van de eerste ronde Resultaten Gesubsidieerde projecten eerste ronde PIW Julianastraat 34 en 41 Heikant Drie Schouwenstraat Zaamslag Grotendam 3 Oostburg Van Houtenstraat 1 en 9 Oostburg Finlandstraat Oostburg Zware Plaatwerkerij Vlissingen Evaluatie 8 3. Evaluatiepunten Tijdsdruk en aanvraagformulier Beoordeling aan de hand van punten Hoogte van punten De keuze voor de Zware Plaatwerkerij; max en minimum subsidiebedrag Conclusies Bijlagen 17 2

5 1. Inleiding 1.1. Aanleiding In 2013 heeft de eerste ronde van de Provinciale Impuls Wonen (PIW) plaatsgevonden. Naar aanleiding van deze ronde is aan stakeholders (gemeenten, intermediairs) gevraagd naar hun bevindingen. Daarnaast hebben de medewerkers die betrokken waren bij de beoordeling van de PIW in de loop van het proces een lijst bijgehouden van aandachtspunten. Het betrof met name punten ter verbetering van het proces en de beoordelingssystematiek. In deze notitie die ter ondersteuning dient van de GS-nota over de tweede ronde PIW worden de verschillende aandachtspunten geanalyseerd en wordt een voorstel gedaan voor aanpassingen voor de tweede ronde. Vertrekpunt bij de evaluatie was de volgende probleemstelling: 'Wat zijn de leerpunten die verzameld zijn tijdens het verloop van de eerste ronde van de PIW en in hoeverre leidt dit tot aanpassing van de subsidieregeling'. Bij de evaluatie gaat het om: Het interne proces, de behandeling en beoordeling van de PIW projectaanvragen; Hoe de externe partijen de eerste ronde ervaren hebben en in hoeverre zij aanleiding zagen tot verbeteringen; 1.2. Waarom ook al weer de PIW? Met de Provinciale Impuls Wonen wil de provincie de particuliere woningvoorraad van Zeeland geschikt maken voor de toekomst. De toekomstige woningbehoefte verandert als gevolg van hogere kwaliteitseisen die mensen stellen en door demografische ontwikkelingen. Zo zullen er op termijn minder gezinnen met kinderen zijn, meer alleenstaanden en meer ouderen die langdurig zelfstandig blijven wonen. De komende decennia worden deze ontwikkelingen steeds manifester, waardoor de vraag naar bepaalde typen woningen zal afnemen. Dit leidt ertoe dat deze woningen onverkoopbaar worden en/of een deel van hun waarde verliezen. Particulieren komen vast te zitten in hun woning of raken deze bijvoorbeeld na vererving niet meer kwijt. Omdat investeren niet langer loont, zijn verpaupering en leegstand logische gevolgen. De negatieve uitstraling hiervan tast de waarde van het omliggende vastgoed en de leefbaarheid aan. De gevolgen van een ontspannen en/of stagnerende woningmarkt komen daarmee niet enkel voor rekening van individuele eigenaren en hun hypotheekverstrekkers, maar ook voor buurtbewoners. De beschreven problemen zijn relatief nieuw en vragen van burgers een totaal andere benadering van hun private vastgoed. Waar een woning vroeger een investering was met een zekere waardestijging en voor velen als pensioenvoorziening gold, moet nu geanticipeerd worden op het accepteren van waardevermindering en mogelijk zelfs dwingt tot afschrijving van de woning. Uiteindelijk zullen onverkoopbare par- 3

6 ticuliere woningen uit de markt genomen moeten worden, om verpaupering en leegstand tegen te gaan en om verdere waardevermindering van de panden en de omgeving te voorkomen. Als we het huidige slooptempo in Zeeland doortrekken naar de toekomst moeten woningen gemiddeld 1000 jaar meegaan. Het vereist niet veel kennis van zaken om in te zien dat een groot deel van de bestaande voorraad zijn houdbaarheidsdatum daarmee ruimschoots overschreden heeft. Het gaat hierbij vooral om de goedkope particuliere woningvoorraad, (te) kleine vooroorlogse woningen of snel gebouwde naoorlogse woningen in wijken die stedenbouwkundig achterhaald zijn. 4

7 2. Eerste ronde PIW 2.1. Verloop van de eerste ronde De eerste subsidieronde werd per 1 oktober 2013 opengesteld. Aanvragen konden vanaf die datum tot 18 oktober 2013 worden ingediend. Tijdens de fase van indiening en beoordeling (oktober, november) is advies ingewonnen bij de interne juristen en externe adviseurs (staatssteun en financiën). Voor de inhoudelijke beoordeling is gebruik gemaakt van interne deskundigen met expertise op het gebied van duurzaamheid, cultuurhistorie en leefomgeving. De uitvoering van de eerste ronde van de PIW is enkele malen uitgesteld waardoor de tijd om goede subsidieaanvragen te doen en te beoordelen erg krap was en onder hoge druk kwam te staan Resultaten In onderstaande tabel is weergegeven hoeveel subsidieaanvragen er zijn ingediend. In totaal gaat het om 58 subsidieaanvragen. Daarvan voldeden er 24 niet aan de randvoorwaarden. Dat is relatief veel en willen we in de tweede ronde omlaag brengen om onnodige teleurstellingen te voorkomen. Twee grootschalige, ingewikkelder projecten zijn gesplitst in enkele aparte projectonderdelen om vergelijking met andere projecten mogelijk te maken. Hierdoor ontstonden er drie extra subsidieaanvragen. Na de eerste bestudering van projecten is een drietal projecten in overleg met de indieners ingetrokken, omdat start van uitvoering binnen een jaar niet realistisch bleek òf omdat er nog onvoldoende details zeker waren. Eén subsidieaanvraag viel af omdat de verkeerde subsidieregeling was aangeschreven. Uiteindelijk zijn 33 projecten beoordeeld en in een rangorde gezet met behulp van de beoordelingssystematiek.. Subsidie aanvragen Afgevallen projecten 58 Aanvragen 24 Voldoet niet aan randvoorwaarden 3 Extra door gesplitst 3 Ingetrokken 1 Verkeerde subsidiepot Totaal Nadere analyse van de projecten leert dat er grote verschillen waren tussen de projecten. In het cirkeldiagram is de verhouding tussen de projecten te zien op basis van het gevraagde subsidiebedrag. Enkele projecten vroegen een subsidie van meer dan een miljoen aan. De meeste projecten vroegen tot In totaal is er 15,3 mln aan subsidie aangevraagd. Hiervan was 11,8 mln gevraag door de 33 projecten die voldeden aan de randvoorwaarden en uiteindelijk beoor- 5

8 deeld zijn. In onderstaande tabel is weergegeven tot welke fysieke ingreep de 61 subsidieaanvragen behoren. Er zijn 14 subsidieaanvragen die niet behoren één van de zes subsidiabele fysieke ingrepen. Veel aanvragen betrof het opknappen voor het eigen huis. Deze aanvragers zijn in de afwijzingsbrief geïnformeerd over de mogelijkheden om voordelige leningen te verkrijgen voor het opknappen van hun woningen. Opvallend is verder dat er geen subsidieaanvragen zijn ingediend voor projecten waarbij drie of meer particuliere woningen worden opgeknapt. Het aantal subsidieaanvragen voor het verminderen van 'ongewenste particuliere woningvoorraad' is hoog, ook hoger dan verwacht (26). Van de 61 subsidieaanvragen zijn 28 aanvragen door particulieren gedaan, 13 door woningcorporaties en zorgaanbieders, 7 door marktpartijen en 13 door gemeenten. Gezien de korte voorbereidings- en indieningstijd zijn we blij dat er zoveel particulieren projecten hebben ingediend. In de tweede ronde hopen we meer subsidieaanvragen van marktpartijen te krijgen. Onderstaande tabel geeft het totaal aangevraagde subsidiebedrag per gemeente weer. Door omvangrijke projecten in Hulst en Vlissingen is dit bedrag in deze gemeenten hoog. Het aangevraagde bedrag in de gemeenten rond de Oosterschelde is juist laag aangevraagd bedrag per gemeente 6

9 2.3. Gesubsidieerde projecten eerste ronde PIW 2013 In de eerste ronde van de Provinciale Impuls Wonen in 2013 zijn zes projecten geselecteerd die gesubsidieerd worden. Vijf projecten zijn relatief klein en eindigden bovenaan de rangordelijst na beoordeling. Het zesde project op de ranglijst krijgt het leeuwendeel van het subsidiebedrag Julianastraat 34 en 41 Heikant Aanvrager: particulier. Bij dit project worden twee vervallen woningen aan de Julianastraat gesloopt. Er wordt op één van de twee percelen een woning teruggebouwd zodat het aanzien van de Julianastraat er flink op vooruitgaat. Subsidie: Drie Schouwenstraat Zaamslag Aanvrager: particulier. Er worden twee particuliere woningen in de Drie Schouwenstraat samengevoegd en opgeknapt tot één woning. Dit project zal het aanzien van de straat verbeteren en naar verwachting een aanzet zijn tot meer investeringen in de woningen in de buurt. Subsidie: Grotendam 3 Oostburg Aanvrager: gemeente Sluis. Een vervallen woning wordt gesloopt, er komt niets meer voor in de plaats. De woning is eigendom van de gemeente en staat aan de entree van Oostburg aan het natuurgebied het Groote Gat. Het wegnemen van de woning zal daarom voor een sterke verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving zorgen. Subsidie: Van Houtenstraat 1 en 9 Oostburg Aanvrager: gemeente Sluis. Twee hoekwoningen worden gesloopt van een blok van 5 woningen. De sloop is de eerste aanzet tot een omvangrijke herstructurering vanuit het project Aantrekkelijk Oostburg. Het herstructureringsplan gaat uit van een verbetering van de kwaliteit van de woningen en van de verbinding met de zorgfunctie en het centrum. Subsidie: Finlandstraat Oostburg Aanvrager: Woongoed Zeeuws Vlaanderen. In de Finlandstraat e.o. in Oostburg heeft Woongoed Zeeuws Vlaanderen enkele huizenblokken die gesloopt worden. Van de 28 woningen worden er 18 teruggebouwd (verdunning). Drie woningen zijn in particuliere handen, deze worden aangekocht en ook gesloopt. Naast een sterke verbetering van de (sociale) woningvoorraad bete- 7

10 kent het project een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit omdat er meer ruimte komt voor groen en de relatie tussen de kern Oostburg en het buitengebied verbeterd wordt. Subsidie: Zware Plaatwerkerij Vlissingen Aanvrager: Stichting Beheer Zorgvoorzieningen Scheldekwartier. Bij dit project worden twee bejaardencomplexen gesloopt en wordt het leegstaande pand de Zware Plaatwerkerij in het transformatiegebied Scheldekwartier in Vlissingen omgebouwd tot complex voor zorgwoningen. Daarmee krijgt één van de drie industriële erfgoedpanden weer een toekomst. De stedenbouwkundige afronding van de eerste fase van het Scheldekwartier (inclusief openbare ruimte) betekent een niet te onderschatten impuls voor het centrum van Vlissingen, ook op het gebied van voorzieningen en leefbaarheid. Bij de verbouwing wordt op een respectvolle manier omgegaan en gebruik gemaakt van het cultuurhistorische karakter van het gebouw. De verbouwing vindt bovendien op een zeer duurzame en innovatieve manier plaats. De totale investering is enorm en heeft door hergebruik van het gebouw en duurzaamheidsmaatregelen een flinke onrendabele top. Dankzij de subsidie wordt de onrendabele top zodanig verminderd dat het project daadwerkelijk van de grond komt. Subsidie: Evaluatie De evaluatieronde heeft enkele reacties opgeleverd via , gesprekken en brieven namens het Platform de Bevelanden en woningcorporatie RWS uit Goes. Het betreft geen formele inspraakronde, maar wel een manier om inhoudelijk de juiste informatie op te halen waarmee de PIW regeling verbeterd kan worden. De opmerkingen en verbetervoorstellen zijn gebundeld en worden per evaluatiepunt hieronder weergegeven. Telkens wordt vermeld wat er met de opmerkingen gedaan wordt in de tweede subsidieronde van de PIW. De meeste opmerkingen uit de evaluatie zijn gericht op de beoordelingssystematiek. 8

11 3. Evaluatiepunten 3.1. Tijdsdruk en aanvraagformulier De tijdsdruk waaronder subsidieaanvragen moesten worden ingediend, intern worden beoordeeld en beschikt was te krap. Aanvragers konden daardoor geen goede projectaanvragen indienen. Hierdoor ontstonden onduidelijkheden over de inhoud van het project. Beoordeling werd daardoor moeilijker en extra tijd moest worden gebruikt om ontbrekende informatie te achterhalen. Oorzaak van de tijdsdruk was van financiële aard: het budget van 2013 voor de PIW moet in hetzelfde jaar aangesproken worden, dus vòòr 1 januari Het aanvraagformulier dat is gebruikt bij de eerste ronde van de PIW voldeed op enkele punten niet: De gegevens van de aanvrager waren onvoldoende Het formulier maakte het mogelijk dat een project uit meerdere fysieke ingrepen kon bestaan, terwijl de subsidieregeling vraagt om een keuze uit één van de fysieke ingrepen. Relatief veel aanvragers dienden projecten in die niet binnen de randvoorwaarden vielen. Dit is jammer van de moeite die de aanvrager erin stopt. Dit kan voorkomen worden als bij het invullen van het formulier direct duidelijk wordt dat het niet binnen de randvoorwaarden valt. Ook kan daarbij worden gewezen op een goede onderbouwing per onderdeel.. De financiële onderbouwing van de projecten was vaak ongeschikt om als basis voor beoordeling te kunnen dienen. De aanvragers dienen hierbij ondersteund of geholpen te worden met behulp van een voorbeeld of 'downloadbegroting' Voorstel: Meer tijd inruimen voor indiening PIW projecten door geïnteresseerden meer tijd te geven tussen openbaar maken van de subsidieregeling en de indiening; De indieningsdatum verschuiven naar 1 mei zodat de afsluiting van het dienstjaar geen rol meer speelt.. Een digitaal projectformulier wordt beschikbaar gesteld om goede informatie los te krijgen èn aanvragers beter te begeleiden bij hun aanvraag; Bij het digitaal projectformulier de aanvragers helpen bij het opstellen van een begroting door een voorbeeldbegroting als download beschikbaar te stellen Beoordeling aan de hand van punten Er is door meerdere partijen aangegeven dat er onduidelijkheid bestaat over de manier waarop de punten voor de subcategorieën tot stand zijn gekomen. De beoordeling vond intern plaats op basis van expertise, kennis van de locaties (veldwerk ter plekke) en is tot stand gekomen door de scores van de interne beoordelaars te middelen, een methodiek die gangbaar is; denk hierbij ook aan de systematiek die wordt gehanteerd bij aanbestedingen, Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI). Er is na de beoordeling van de projecten gekozen voor het openbaar maken en toezenden van een lijst van projecten met puntentoe- 9

12 deling per onderdeel. In de beschikkingen is aangegeven dat aanvragers contact kunnen opnemen met de behandeld ambtenaar om een persoonlijke toelichting te krijgen op de subsidieafwijzing, maar daar is slechts zeer beperkt gebruik van gemaakt. Een klein aantal aanvragers heeft wel contact opgenomen met hun gemeente. Enkele partijen hadden bovendien een specifieke opmerking over de beoordeling van het criterium 'Innovatie' omdat niet duidelijk is hoe de scores tot stand zijn gekomen. Overweging: In totaal zijn er veel subsidieaanvragen ingediend, waarbij de kwaliteit sterk uiteenliep, qua inhoud en onderbouwing. Uiteindelijk is subsidie verleend aan zes goede projecten, maar er waren meer goede projecten die bijdragen aan de doelstellingen van de subsidieregeling. Verwacht mag worden dat bij toekomstige subsidierondes de kwaliteit toeneemt. Als dat niet zo is moet voorkomen worden dat projecten gesubsidieerd worden die wel aan de randvoorwaarden voldoen maar onvoldoende bijdragen aan de doelstelling van de subsidieregeling. Daarom wordt de bepaling toegevoegd dat projecten die geen punten krijgen voor één van de 'fysieke ingrepen' niet in aanmerking komen voor subsidie. Hiermee wordt een kwalitatieve ondergrens gesteld. De systematiek zelf staat niet zozeer ter discussie, wel de inzichtelijkheid en argumentatie. Het is voor aanvragers van projecten moeilijk te begrijpen waarom het ene project meer punten verdient dan het andere. Bij alle toetsingsindicatoren wordt de toelichting in de nota verbeterd zodat vooraf duidelijk wordt op basis van welke indicatoren wordt beoordeeld. Bij het criterium 'Innovatie' zal worden toegelicht dat pas kan worden gescoord wanneer een project op een bepaald aspect innovatief is op het niveau van Zeeland, waarbij maximaal kan worden gescoord wanneer een project op een bepaald aspect internationaal vernieuwend is. Woningcorporatie RWS vroeg zich ten slotte af waarom het door hen ingediende project in GoesWest geen punten kreeg op het vlak van duurzaamheid en innovatie. Het betreffende project vormt namelijk één van de vijf proeftuinen op het gebied van slimme warmte, smart grid en het beheersen en reduceren van de woonlasten. Na onderzoek bleek dat er in het proces van beoordeling een fout was gemaakt waardoor dit onderdeel bij het betreffende project geen waardering heeft gekregen. Dit is alsnog gebeurd waardoor het project een hogere plaats op de ranking heeft gekregen. Aanpassingen Om de inzichtelijkheid van de puntentoedeling te verbeteren worden de volgende aanpassingen voorgesteld: Vooraf meer helderheid verschaffen over de manier waarop beoordeeld wordt en op welke punten daarbij wordt gelet. Dit kan worden gedaan door de nota Provinciale Impuls Wonen aan te passen en een toelichting bij het digitale formulier van de website. Achteraf meer details bij de puntentoekenning geven Achteraf een korte toelichting (A4) verstrekken bij de puntentoekenning 10

13 Gemeenten actief informeren over projecten binnen hun gemeente, aangezien zij door aanvragers benaderd worden. Contactmogelijkheid onder de aandacht brengen in de beschikking Projecten zijn alleen subsidiabel indien projecten minimaal 1 punt scoren op het onderdeel 'fysieke ingrepen' bij de beoordeling (zie 5.1 en van de nota PIW) Criterium innovatie wordt aangescherpt. De minimale schaal om punten te kunnen scoren is innovatief zijn op het niveau van Zeeland Hoogte van punten Bij de beoordeling van de PIW projecten is gebruik gemaakt van een methodiek waarbij per project een maximum aantal punten kon worden verkregen op de onderdelen 'soort fysieke ingreep', 'locatie', 'Innovatie', 'cultuurhistorie', 'duurzaamheid' en 'gezondheid'. De hoogte van de punten die maximaal toegekend kon worden is vooraf bekend gemaakt en toegelicht. Bij fysieke ingrepen zijn per ingreep de volgende opmerkingen geplaatst: Voor het opknappen van meerdere woningen (met een minimum van drie) is het maximum aantal punten dat toegekend kan worden te laag (100), afgezet tegen het onttrekken van particuliere woningen. Terwijl dit juist een ingreep is waarmee met geringe kosten veel woningen toekomstbestendig kunnen worden gemaakt. Bovendien bestaat er behoefte aan goede voorbeeldprojecten die reproduceerbaar zijn. Aan het verbeteren van de openbare ruimte wordt te weinig belang gehecht gezien het geringe aantal punten (50). Dit terwijl juist de context van de woningen van groot belang is voor de toekomstbestendigheid van de woningvoorraad. Voor krimpgebieden worden te weinig punten toegekend terwijl daar de problematiek moeilijker en ingrijpender is. Ten onrechte wordt aan steden meer punten toegekend dan in dorpen terwijl de problematiek daar ook groot is. Aan transformatiegebieden wordt ten onrechte maar vijftig punten toegekend Voor duurzaamheid is het maximum aantal punten dat toegekend kan worden te laag Het aspect gezondheid voegt niets toe aan de doelstellingen van de Provinciale Impuls Wonen Overwegingen: Bij de suggestie om het opknappen van meerdere woningen (met een minimum van drie) als fysieke ingreep meer prioriteit te geven worden argumenten gebruikt die valide zijn. Dergelijke projecten dragen sterk bij aan het doel om de Zeeuwse woningvoorraad toekomstbestendig te maken en hiervoor is het wenselijk om innovatieve 'podiumprojecten te stimuleren. In de eerste ronde zijn geen projecten ingediend die behoren tot deze fysieke ingreep. De argumenten om meer waarde toe te kennen aan een project waarbij de openbare ruimte wordt verbeterd worden onderschreven. De openbare ruimte vormt immers de context van de woningvoorraad en kan 11

14 daardoor in belangrijke mate de toekomstbestendigheid ervan bepalen. Het is daarom te rechtvaardigen dat het maximum toe te kennen aantal punten aan dergelijke projecten verhoogd wordt. Belangrijk hierbij is wel dat de ingreep in de openbare ruimte de aantrekkelijkheid en bruikbaarheid verbetert, en waarde vermeerderend werkt voor het omringende vastgoed. Projecten waarbij op een gebruikelijke manier de openbare ruimte wordt ingericht, met parkeerterreinen of nieuwe bestrating, zullen niet meer punten toegekend moeten krijgen dan eerst. De normale inrichting van de openbare ruimte is primair een gemeentelijke taak en niet iets waar de PIW voor is bedoeld. Projecten zullen wèl hoger gewaardeerd worden als een ingreep gepleegd wordt waarbij de omgeving een flinke oppepper krijgt, waar een extra inspanning wordt gedaan en waarbij de provinciale subsidie zorgt voor de kers op de slagroomtaart. De suggesties om het maximum aantal punten voor krimpgebieden, transformatiegebieden en steden/dorpen aan te passen wordt niet overgenomen. In de praktijk blijkt dat de extra punten voor krimpgebieden en transformatiegebieden voldoende doorslaggevend zijn om dergelijke projecten voorrang te verlenen. De keuze om projecten in de Z4 steden extra punten toe te kennen is bewust genomen. Binnenstedelijke projecten hebben vaak te maken met hoge voorinvesteringen die de uitvoerbaarheid bemoeilijken, terwijl het in de Zeeuwse context juist belangrijk is het draagvlak voor stedelijke voorzieningen te behouden. Duurzaamheid en duurzaam bouwen is een belangrijk beleidsdoel van de Provincie Zeeland maar niet het hoofddoel van de subsidieregeling PIW. Extra investeringen in duurzaamheid, cultuurhistorie en gezondheid kunnen van fysieke ingrepen betere projecten maken en horen daarvoor beloond te worden, zonder het hoofddoel van de PIW ondergeschikt te maken. Net als bij de punten voor locatie blijken in de praktijk de extra punten van maximaal 50 wel degelijk doorslaggevend te kunnen zijn voor een hogere plaats op de rangorde. Gezondheid is toegevoegd als toetsingscriterium omdat de toekomstbestendigheid van de woningvoorraad voor een deel wel degelijk bepaald wordt door het aspect gezondheid. Hiermee wordt bedoeld de inrichting van de binnen/buitenruimte waarbij mensen op een veilige manier worden uitgedaagd te bewegen en meer met elkaar in contact komen. Diverse onderzoeken tonen het belang hiervan aan. We vinden het daarom gerechtvaardigd dit aspect te koppelen aan de projecten die een aanvraag indienen voor de PIW. Aanpassingen: De volgende aanpassingen worden voorgesteld: Voor de fysieke ingreep 'Toekomstbestendig omvormen van de particuliere woningvoorraad' wordt het maximum aantal punten verhoogd van 100 naar 250. Voor de fysieke ingreep 'Verbeteren Openbare Ruimte' wordt het maximum aantal punten verhoogd van 50 naar 200. Hierbij wordt de omschrijving en indicatoren aangescherpt, zodat duidelijk wordt dat bij het maximum aantal punten een hoog ambitieniveau hoort en het percentage van cofinanciering 12

15 3.4. De keuze voor de Zware Plaatwerkerij; max en minimum subsidiebedrag Het project om de Zware Plaatwerkerij in Vlissingen om te vormen tot een complex voor zorgwoningen zorgde voor onbegrip bij enkele partijen. Dit project eindigde als zesde in de rangorde van projecten na de beoordeling. Door het hoge subsidiebedrag van dit project kwamen projecten die op plaats 7 of lager eindigden niet meer in aanmerking voor subsidie. Het onbegrip betrof enerzijds het feit dat een zeer groot deel van het subsidiebedrag naar één project is gegaan en niet bijdraagt aan de regionale woningmarkten. Anderzijds wordt het vreemd gevonden dat een project dat geen ongewenste particuliere woningen uit de markt haalt zo hoog kan scoren. Daarbij wordt bovendien de opmerking geplaatst dat het maximum subsidiebedrag omlaag zou moeten om meer projecten te kunnen subsidiëren. Door anderen wordt juist geopperd het minimumbedrag te verhogen omdat grote projecten meer impact hebben dan kleine versnipperde projecten. Ook wordt de wens geuit om budget te reserveren voor proceskosten om grootschalige organisatievormen mogelijk te maken voor de aanpak van de particuliere woningvoorraad. Overwegingen: Bewust is vooraf gekozen voor een beoordelingssysteem waarbij de beste projecten gesubsidieerd worden. Het subsidiebedrag is in principe het bedrag dat is bedoeld om de onrendabele top af te dekken zodat het project doorgang kan vinden. Het verdelen van het geld over alle projecten die voldoen aan randvoorwaarden heeft daardoor geen zin, omdat in dat geval alle projecten te weinig subsidie krijgen om uitgevoerd te kunnen worden. Het verdelen van de subsidies over de regionale woningmarkten zou bete- 13

16 kenen dat het principe dat het beste project subsidie krijgt, losgelaten moet worden. Van te voren was al duidelijk dat de systematiek betekent dat in theorie één project alle subsidie kan krijgen. Dit vloeit immers voort uit de wens dat het beste project gehonoreerd wordt. Er is echter een manier om met behoud van de systematiek toch meer projecten te honoreren, namelijk door het maximum subsidiebedrag omlaag te brengen van 3,5 mln naar bijvoorbeeld 1 mln. Het argument hierbij is dat er dan meer projecten gehonoreerd kunnen worden. Het is echter geen doelstelling van de PIW subsidieregeling om zoveel mogelijk projecten subsidie te geven, maar om de projecten tot uitvoering te brengen die het meest bijdragen aan het doel van de PIW. Het doel van de PIW subsidieregeling is het toekomstbestendig maken van de Zeeuwse woningvoorraad, waarbij het verminderen van de ongewenste particuliere woningen de hoogste prioriteit heeft. Het betekenisvol invullen van een leegstaand pand is echter ook een van de zes fysieke ingrepen die bijdraagt aan de doelstellingen. Hier heeft het project Zware Plaatwerkerij 50 punten voor gekregen. Verder weet het project op een innovatieve manier duurzaamheid, cultuurhistorie en het stimuleren van gezond bewegen te combineren op een locatie die hoog scoort ( transformatiegebied, (50 punten) stad (50 punten) en krimpgebied (50 punten), waardoor het totale aantal punten bovengemiddeld uit valt. Omdat de te slopen bejaardenwoningen elders in Vlissingen geen particuliere woningen betroffen èn later gebouwd zijn dan 1970 viel dit project niet onder de categorie 'Vermindering ongewenste particuliere woningvoorraad'. De uitkomst van het project Zware Plaatwerkerij als zesde is dan ook logisch te verklaren vanuit de puntentoekenning. Los van de beoordelingssystematiek is dit project ook goed verdedigbaar als 'PIW-project' gezien de enorme impact dat het heeft op de omgeving, op het project Scheldekwartier, op de huisvesting van ouderen in Vlissingen, op het voorzieningenniveau van de binnenstadbewoners. Ook betekent het project een flinke impuls voor de bouwsector nu dit miljoenenproject van de grond komt door de PIW-subsidie. Een les die hieruit te leren valt is dat de communicatie van de doelstellingen en de keuze voor te subsidiëren projecten verbeterd moet worden. De roep om het minimum subsidiebedrag van te verhogen wordt onderbouwd met het argument dat de subsidiëring te versnipperd dreigt te raken waardoor de impact als totaal geringer wordt. Grotere, langdurige en complexe projecten kunnen hierdoor buiten de boot vallen. Omdat kleine projecten in verhouding wel degelijk een goede bijdrage kunnen leveren aan de doelstellingen wordt voorgesteld niets te veranderen aan het minimumbedrag. Proceskosten kunnen deel uitmaken van de begroting van een subsidiabel PIW-project. De PIWsubsidieregeling is echter principieel bedoeld om projecten te subsidiëren die gericht zijn op het fysiek mogelijk maken van ruimtelijke ingrepen. Er is dan ook bewust gekozen om het maken van studies, visies of organiseren van samenwerkingsverbanden te organiseren uit te sluiten van de PIW-subsidieregeling. In de eerste ronde is bij de beoordeling echter geen rekening gehouden met het feit dat een project, welke omvang ook, al dan niet deel uitmaakt van een grootschaliger uitvoeringsplan waar bijvoorbeeld een wijkvisie of masterplan aan ten grondslag ligt. Dit kan wel relevant zijn wanneer projecten beoordeeld worden op de impact op de omgeving. Projecten die deel uit maken van een groter geheel kunnen het 'grotere geheel' of het uitvoeringsplan een doorslaggevende stimulans geven, waardoor het rechtvaardig is dit project hoger te waarderen dan een solitair project. 14

17 Aanpassingen De volgende aanpassingen worden voorgesteld: De communicatie over de doelstellingen van de PIW wordt verbeterd, evenals de onderbouwing van de keuze voor PIW-projecten die in aanmerking komen voor subsidie. Bij de beoordeling van de fysieke projecten moet meer gewicht gegeven worden aan de impact voor de omgeving en of het project deel uit maakt van een uitvoeringsplan, structuurvisie of masterplan. 15

18 4. Conclusies De eerste ronde van de Provinciale Impuls Wonen is succesvol verlopen. Er zijn meer subsidieaanvragen ingediend dan op voorhand gedacht. De kwaliteit van de subsidieaanvragen, de mate waarin de projecten bijdragen aan de vooropgesteld doelstelling(en), was gezien de korte tijdsduur van bekendmaking en indiening onverwachts hoog. Er is aan zes projecten subsidie verstrekt, bedoeld om onrendabele projecten mogelijk te maken of over de streep te trekken. Door deze projecten worden 8 particuliere woningen gesloopt, worden er 2 samengevoegd, worden 2 verouderde ouderenhuisvestingcomplexen gesloopt en een nieuw zorgwoningcomplex gebouwd in een industrieel erfgoedgebouw in een binnenstedelijk transformatiegebied. De subsidie van 2,5 mln genereert ongeveer 30 mln aan bouwinvesteringen. Dit overtuigt ons om deze subsidieregeling in stand te houden en voort te gaan met de tweede ronde. Dit neemt niet weg dat er veel valt te verbeteren bij de indiening en beoordelingsproces! De evaluatie van de eerste ronde van Provinciale Impuls Wonen heeft diverse waardevolle reacties opgeleverd. We zijn degenen die de moeite genomen een reactie te geven veel dank verschuldigd. De evaluatie heeft meerdere aanbevelingen opgeleverd die toegepast worden bij de tweede ronde van de PIW. Zo zal de aanmelding van projecten worden verbeterd en gestroomlijnd, wordt de transparantie rondom de beoordeling verbeterd, de hoogte van twee onderdelen verhoogd en wordt de tijd tussen bekendmaking en indiening verlengd. Ook zullen er spreekuren worden ingericht en informatieavonden gehouden. Na afloop van de tweede ronde zal ook een evaluatie plaatsvinden, om de toepassing van de subsidieregeling te blijven verbeteren èn om te bezien of de doelen van de PIW daadwerkelijk bereikt worden. 16

19 5. Bijlagen Rijlabels Leegstaand Pand Openbare Ruimte Opknappen >3 OPW Sloop/nieuwbou w OPW Verdunning soc. Wvr Vermindering OPW Overig Eindtotaal corporatie/zorg gemeente Marktpartij particulier Totaal Leegstaand Pand Openbare Ruimte Opknappen >3 OPW Ove rig Sloop/nieuwbou w OPW Verdunning soc. Wvr Vermindering OPW Eindtotaal Borsele Goes Hulst Kapelle 2 2 Middelburg Noord- Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Veere Vlissingen Totaal