De leerlingen kunnen een rap maken en uitvoeren met aandacht voor expressie en ritme.

Transcriptie

1 66 Moet je doen muziek groep 6 les 6 zingen luisteren spelen vastleggen bewegen Te laat De leerlingen praten over te laat komen op school. Ze leren het lied Te laat. In het lied worn een aantal smoezen voor te laat op school komen gerapt. Ze luisteren naar verschillen luistervoorbeeln waarin sprekend muziek wordt gemaakt. Na een werkvorm met ritmekaarten ontwerpen en presenteren ze een eigen rap en voeren die uit met een begeleiding op cd. doel benodigd materiaal ruimte opstelling voorbereiding kunst en cultuur De leerlingen kunnen een rap maken en uitvoeren met aandacht voor expressie en ritme. cd-speler cd 6A: lvb. 22 Te laat (lied)) lvb. 23 Intro lvb. 24 Bri in Black Leather lvb. 25 Vier woordritmes lvb. 26 Ritmebox kopieerblad 6 Te laat kopieerblad 7 Vier woordritmekaarten voor verdieping: xylofoon, klokkenspel, eigen instrumenten van leerlingen groepslokaal in een kring: op stoel of op grond Beluister vooraf luistervoorbeeln op cd. Zet cd-speler klaar met het lied Te laat (lvb. 22). Maak voor elke leerling een kopie van kopieerblad 6. Kopieer woordritmekaarten (kopieerblad 7) en maak er vier losse kaarten van. Vergroot elke kaart tot een A4. Schrijf eventueel bespreekpunten van afsluiting van tevoren op het bord. Rappen is eigenlijk het (heel) snel en ritmisch opzeggen van teksten op muziek. Deze teksten hebben meestal een sociaal of politiek _bw.indd :21:02

2 les 6 Te laat 67 geëngageer inhoud. Het gaat over onrwerpen die je vandaag mee kunt maken. Rappen is een kenmerkend voorbeeld van jongerencultuur en krijgt meestal behoorlijk veel aandacht in media. Beken namen van rappers zijn bijvoorbeeld Ali B, Eminem, P. Diddy of 2-Pac. Dit zijn vaak niet hun echte namen, bijna iere rapper gebruikt een artiestennaam. De beat is gebaseerd op ritmisch gesproken tekst. Intonatie, articulatie en dynamiek zijn minr belangrijk: het gaat om muziek en inhoud van tekst. Er zijn verschillen rapsoorten: Hiphop, rap en freestylen. Freestylen is uit je hoofd, ter plekke en onvoorbereid teksten maken op een beat. Gesprek inleiding Praat met leerlingen over te laat komen en over smoezen verzinnen voor het te laat komen. Laat voorbeeln noemen. Wat zijn prima smoezen en welke smoezen zijn niet zo handig? Vertel om het gesprek op gang te brengen bijvoorbeeld het volgen verhaaltje: Ik een heel strenge meester, die je altijd liet nablijven als je iets gedaan wat niet mocht. Ik een keer te laat van huis gegaan. Onrweg dacht ik na over wat ik moest zeggen. Wat zoun jullie voor smoesje verzinnen? Pauzeer even om leerlingen mogelijkheid te geven te reageren. Weet je wat mijn smoes? Er lag, niet ver van mijn school een brug, die wel eens open moest omdat er boten langskwamen. Hijgend kwam ik klas binnen en zei:. Meester, brug ging net open omdat er een groot vrachtschip aan kwam! Zo, zei meester en hij keek me aan over zijn bril, en hoe groot dat schip dan wel? Hij wil ook weten of er een kapitein op boot, en of er ook goed aan een lijn hing te drogen, en of het schip hard ging. Aan het eind zei hij: Heb je gisteren ook nog krant gelezen? Nee meester. Had je toch beter kunnen doen, zei meester. In krant van gisteren stond dat brug een maand lang niet open kan omdat hij kapot is. Ik heb nooit meer een smoesje verzonnen kern Aanleren lied Beluister met leerlingen het lied Te laat (lvb. 22). Vraag hen welke smoezen er allemaal in het lied worn genoemd. Leer daarna eerst het refrein aan en stel leerlingen volgen vragen: Hoe vaak komt het woord te laat in het refrein voor? (zes keer) Welke regels hebben zelf melodie? (Te laat school). De leerlingen zingen eerst ze regels en daarna het hele refrein. luistervoorbeeld _bw.indd :21:03

3 68 Moet je doen muziek groep 6 Te laat MJD 6 tekst Afb. en 6.1muziek: O. van r Te Jagt laat A Te Em laat, te laat, al xylofoon weer te laat op school. Ik Am moet een smoes ver - zin - nen maar ik klokkenspel B7 weet er geen. Te Em laat, te laat, al xylofoon weer te laat op school. Heb Am Em jij voor mij een he - le goe - klokkenspel smoes te leen? B M'n Het De Ik voe - ten vlieg - tuig brug las slie - pen ver - van - nog, traging, open, morgen want want ze het tot met trein dat die gro - ou - he - te ver - le spijt fiets tra - school ging ik ook door van een gin - band in gen een laat lek - naar ke bed band stuk, krant wek - ker niet al - les aan spoor - weg - on - af - ge - ge - ge - zet. hand. luk. brand. en en Deel kopieerblad 6 uit. Leer vervolgens overige coupletten aan: Rap eerste smoestekst met leerlingen. Oefen daarna alle rapcoupletten even apart. Zing tot slot het hele lied met alle rapcoupletten _bw.indd :21:03

4 les 6 Te laat 69 Luisteren MJD 6 Afb 6.2 Praat met leerlingen over spreken op muziek. Hoe heet dat? (rappen) Welke voorbeeln kennen jullie? Luister vervolgens naar Intro (lvb. 23). Vraag leerlingen of ze tekst kunnen verstaan. Wat heb je gehoord: pratend zingen of zingend praten? Vraag welke woorn rijmen en noteer die woorn op het bord. (dag lach, moment talent) Hierna luisteren leerlingen naar Bri in Black Leather (lvb. 24). Kunnen ze eerste woorn noemen: Time two fifteen a.m. Laat het luistervoorbeeld nog een keer horen met opdracht te tellen hoe vaak ze woorn voorkomen. Hoe vaak heb je die woorn gehoord? (11 keer). Laat woorn zachtjes meespreken. Ontwerpen en spelen wekker niet gezet luistervoorbeeld 23 luistervoorbeeld 24 Zet vier woordritmekaarten (kopieerblad 7) op bordrand wek - ker niet ge - zet laat op school voe - ten smoes te leen Beluister met leerlingen Vier woordritmes (lvb. 25). In dit luistervoorbeeld worn ritmekaarten na elkaar uitgesproken met steeds een pauze ertussen. De leerlingen herhalen tijns pauze ritmekaart. Plaats kaarten vervolgens in een anre volgor op het bord. Spreek op muziek van luistervoorbeeld 26 zelf woorn ritmisch voor. De klas echoot ze woorn. Kan één van leerlingen woorn voorspreken? luistervoorbeeld 25 luistervoorbeeld 26 Tip In plaats van alleen te spreken is het heel goed mogelijk werkvorm uit te brein met klappen. Bouw werkvorm als volgt op: eerst spreken, daarna spreken en klappen, vervolgens alleen klappen. Variatie: Vraag enkele leerlingen om ritmekaarten te echoën op verschillen instrumenten, bijvoorbeeld: claves, schellenraam en handtrom. Mogelijke werkvorm: alle leerlingen spreken aangewezen ritmekaarten, instrumentalisten echoën ritmes. Voer dit ook uit op begeleiding van luistervoorbeeld 26. luistervoorbeeld 26 Maak je eigen rap De leerlingen gaan in groepjes van vier hun eigen smoesrap maken. Een rap maken die goed past op muziek is niet eenvoudig. Help hen daarom op weg door eerst samen te oefenen _bw.indd :21:04

5 70 Moet je doen muziek groep 6 Zet op het bord: Mijn voeten sliepen nog want ze gingen laat naar bed En tot mijn grote spijt ik mijn wekker niet gezet. Spreek het fragment op het juiste ritme. Als we maat meeklappen hoeveel klappen (accenten) moeten we dan geven? (8). Waar? Onrstreep lettergrepen waar een accent (klap) op valt of schrijf ze in een anre kleur op het bord. Er staat dan: Mijn voeten sliepen nog want ze gingen laat naar bed. En tot mijn grote spijt ik mijn wekker niet gezet. Zet nu volgen tekst op het bord en laat leerlingen die tekst overschrijven: De trein die reed te sloom en ging naar t verkeer spoor. En tot mijn grote schrik mijn tas er zelfs vandoor. Vraag groepjes accenten te onrstrepen of in een anre kleur over te trekken. Er komt dan te staan: De trein die reed te sloom en ging naar t verkeer spoor. En tot mijn grote schrik mijn tas er zelfs vandoor. Hierna maken leerlingen met z n vieren een eigen smoesrap. Ze geven accenten een anre kleur of onrstrepen ze. Laat leerlingen als rap klaar is even oefenen op muziek (lvb. 26). afsluiting Presentatie De leerlingen presenteren hun eigen rap voor klas, terwijl begeleiding klinkt (lvb. 26). In begeleiding is steeds (na intro) ruimte voor een rap. Tussen twee raps klinkt steeds een tussenspel. De leerlingen beoorlen elkaars presentaties aan hand van bespreekpunten op het bord: Zijn jullie tegelijk begonnen? Was het goed in maat? Was het duilijk verstaanbaar? Rijm tekst? luistervoorbeeld 26 Kies met elkaar vier beste rapteksten uit. Tot slot zingen leerlingen het lied Te laat (lvb. 22) weer, maar nu met vier beste eigen teksten als rap tussendoor. verdieping Een begeleiding De leerlingen nemen kopieerblad 6 erbij. Ze gaan begeleiding die bij het lied staat leren. De instrumentaanduidingen xylofoon en klokkenspel zijn bedoeld voor het bespelen van instrumenten in klas _bw.indd :21:04

6 les 6 Te laat 71 De begeleiding kan natuurlijk ook op een fluit, keyboard of een anr instrument worn gespeeld. Geef daarom eventueel het kopieerblad met het lied en begeleiding mee aan leerlingen die een muziekinstrument bespelen. Ze kunnen noten thuis insturen of ze nemen het lied mee naar muziekles. Geef ze leerlingen week daarna op school gelegenheid muziek samen in te sturen. Wanneer het orkest muziek kan spelen, mag het groep begelein bij het zingen _bw.indd :21:04