BIJLAGE 7: Interview leefgroepbegeleider Lut

Transcriptie

1 BIJLAGE 7: Interview leefgroepbegeleider Lut I: Nele en ik hebben een tijdje terug de portfoliovoorstelling gezien van de leerlingen. Dit was voor ons eigenlijk wel een leerrijke ervaring. De bedoeling van dit interview is dat we een beeld krijgen van de didactische omstandigheden waarin jouw leerlingen van de leefgroep schrijfopdrachten uitvoeren. Dus daarover zal dit gesprek dus eigenlijk een stukje gaan. Ja? I: Zou je ons kunnen vertellen hoe het schrijfonderwijs in jouw leefgroep vorm krijgt? L: Het is dus zo, we werken met een contractwerk en iedere week krijgen de leerlingen sowieso de opdracht om een vrije tekst te schrijven. Ze kiezen zelf wanneer dat ze dat doen, op welk moment en dat is meestal als ik instructie geef aan de andere groep, zijn zij vrij om te kiezen wat dat ze doen en dan moeten ze een vrije tekst schrijven. Doe ik dat niet dan komen ze niet, komen sommige kinderen niet tot schrijven. I: Ehum L: Als ze nog niet tot schrijven komen dan heb ik nu dit jaar een schrijfkriebelkast ontwikkeld, een beetje naar het voorbeeld van mijn collega. Wat zit daar allemaal in euh vooral fiches allerlei met ideeën wat ze dat kan een titel zijn, dat kan een situatieschets zijn dat kan van alles zijn. Soms geef ik zelf ook dingen aan uit de praatronde bijvoorbeeld, iets dat gezegd is, van kijk dat is nu ne keer iets tofs, bijvoorbeeld er was onlangs de wedstrijd van de Rode Duivels. Ze waren allemaal in de ban van wat er met Mertens gebeurd was, dan heb ik gezegd voilà dat is misschien ne keer een idee, maar wat zou er nog kunnen gebeurd zijn met Mertens? Voilà er was direct een jongen vertrokken, drie situaties wat zou er allemaal met Mertens kunnen gebeurd zijn. Dus soms geef ik zelf tips, soms gaan ze naar de schrijfkriebelkast, soms gaat het vanzelf. I: Ehum L: En dan één keer in de week hebben we tekstbespreking en in die tekstbespreking hebben we zowel aandacht voor spelling als voor vormgeving. Dus daarin krijgen ze dan ook wel tips van ja gebruik niet te veel dezelfde woorden; een tekst bestaat uit een inleiding, een midden en een slot; een spanningsboog zit er wel een spanning in?; is het niet te lang gerekt, dus das een beetje I: Ja, en de vrije teksten die kinderen schrijven worden bewaard in een portfolio. Wat vind jij nu eigenlijk sterke elementen van het werken met zo n schrijfportfolio? Wat zijn de sterke punten daarvan? L: Euh, dat ze het op een creatieve manier voorstellen. Dat ze ook nadenken, dat ze nadenken en in het gesprekje dus dat ze hebben in de portfolioweek, dat ze samen teksten voorlezen en dat ze kritisch zijn tegenover elkaar. Dus we beluisteren drie teksten en dan moeten ze tips geven aan elkaar van ja ik vind dat toch niet zo goed. Ik vind dat vree tof dat ze dat zelf doen, dat ze da, dat ze zichzelf bekritiseren en ze zijn daar echt ook wel goed in. Je zal dat zelf ook wel gehoord hebben in de feedback dat ze geven aan elkaar. Ze kunnen dat echt goed, zonder af te breken. Ze geven meestal ook tips mee en dat nemen ze dan mee. Plus we zijn dit jaar ook begonnen met leerladder voor de spelling, spellinggroeidoelen en dat zit in een individueel spellingmapje. Dus in de portfolioweek kijken we dan ook naar alle verzamelde teksten en zeggen we wat valt er nu op van spellingsproblemen, waar heb jij eigenlijk nog het meeste problemen mee? Dat kan ook zijn dat dat 1

2 kind altijd hoofdletters vergeet of leestekens. En dan hebben we nu in de spellingmap een blad zitten vooraan met ik heb dat individueel per kind, wat vind jij nu jouw drie belangrijkste groeidoelen voor spelling en dat zit in dat spellingmapje vooraan. Dus iedere keer als ze aan spelling beginnen worden ze ermee geconfronteerd, van aja ik moet daar op letten. I: Goed dus de doelstelling bij die schrijftaken is spelling onder andere zeg je, nu maar wat moesten de leerlingen er nog van leren? Wat waren andere doelstellingen, of wat zijn andere doelstellingen die je eigenlijk met die schrijftaken/vrije teksten een stukje beoogt? L: Euh, het schrijven op zich. Het mooi verwoorden van gevoelens, van emoties, van gebeurtenissen, allerlei soorten teksten I: Tekstsoorten? L: Tekstsoorten ja, een verslag, met die bingo worden ze er sowieso al I: bewust van L: Ja er bewust van ja ik heb al een verslag geschreven, ik kan beter een keer iets anders doen I: Nu welke ondersteuning krijgen leerlingen vooral bij het schrijven? Ik kan me voorstellen dat je een bepaalde opbouw voorziet om kinderen te ondersteunen. Of dat leerlingen in hun schrijfproces bepaalde fasen of stappen moeten doorlopen. Ik weet het niet, is dat ook het geval hier of L: Awel, kinderen die moeilijker tot schrijven komen en ik ben daarmee gestart in september. We starten vanuit een woordspin. Waarover wil je schrijven en verzamel dat eens allemaal. En met die woorden kan je dan je tekst Harlinder heeft bijvoorbeeld wat meer ondersteuning nodig dan een ander kind en dan kan het zijn dat ik die kinderen wat verder aparte verlengde instructie geef of individueel kan dat ook zijn I: Je leert dan eigenlijk om ideeën een stukje te gaan genereren aan de hand van dat woordweb? I: Zijn er dan nog stappen die je met hen doorloopt? Dus ze hebben dan de ideeën, wat gebeurt er dan daarna? L: Wel dan proberen we de tekst te bespreken. Zie je een duidelijke inleiding, zie je een duidelijk midden. Bijvoorbeeld we zijn een keer op uitstap geweest en dat kind vertelde de hele over de trein, en dat was op de trein en het vertrek en wat we daar zagen was heel interessant en dat was het I: Dus dan ordenen ze een stukje hun ideeën L: Ja, en aan de hand van die tekst hadden we dan gezien, dat klopt eigenlijk niet want dat is een veel te lange inleiding en eigenlijk moet je veel meer over dat midden vertellen. Het is vooral uit die tekstbespreking dat we veel leren uit elkaars fouten. Ik vraag ook altijd aan de kinderen mogen we met jouw tekst werken en mag ik er meer spellingsfouten inzetten dan dat er in stonden. Dat maakt het meestal nog interessanter. Ze weten ondertussen van mij dat ik er nog een schepje bovenop doe. I: Je vertrekt dus vanuit de teksten van de kinderen om dan ook uw lessen spelling, taalbeschouwing vorm te geven en te sturen. L: Ja omdat het hun teksten dan zijn, omdat het uit hun leefwereld komt I: Zijn er andere hulpmiddelen die je soms gebruikt om uw instructie te ondersteunen. Ik denk dan aan een beschrijving van de taak voor de leerlingen, werkbladen, schema s of strategieschema s? 2

3 L: Werkblaadjes maken we eigenlijk altijd zelf. Dat varieert ook wel. Ik pluk dat uit van alle soorten handleidingen. Dat is een beetje afhankelijk van die tekst ook en hoe dat die tekst eruit ziet. Dan kijk ik, dat leent zich vooral om daar iets mee te doen I: Welke leermiddelen krijgen de kinderen zo ter beschikking om schrijftaken uit te voeren? Ik denk bijvoorbeeld aan computergebruik of zo? L: Ja ze hebben een schriftje, eigenlijk stimuleer ik hen vooral om te schrijven vooral en als ze dat willen mogen ze dat ook nog mooi uitwerken op de computer, maar dat hoeft ook niet I: Dus je biedt het wel aan maar degenen die daar behoefte aan hebben om dat mooi te reviseren en te publiceren die kunnen dat wel? L: Zeker en kinderen met dyslexie die mogen het van den eerste keer op een laptop doen. I: Ja, ok. En welke materialen werken voor jou ondersteunend om die schrijftaken een stukje te gaan voorbereiden. Want je zei ik maak zelf mijn werkblaadjes, waar baseer je u dan op? L: Op handleidingen die wij hier hebben op school, van allerlei, van Kameleon, van Van In, van alles, daar pluk ik uit, maar zo een vast dingen heb ik niet. I: Dus uit een waaier aan onderwijspakketten? L: Of Klascement of het internet. I: Hoeveel onderwijstijd besteden jullie gemiddeld per week aan schrijven? L: Toch wel veel, gezien dat da Ik kan dat niet precies zeggen, maar ik denk dat dat toch wel twee uur gaat zijn. I: Dus minimum twee uur echt aan schrijven, hé, aan het creatieve schrijven. Vanuit jullie pedagogische project vinden jullie het belangrijk dat leerlingen van een leefgroep elkaar helpen, elkaar steunen én dat ze de vooropgestelde doelen samen bereiken. Hoe wordt de samenwerking en interactie tussen leerlingen op vlak van schrijfvaardigheid gestimuleerd? L: Dat komt op zich al goed want tijdens die portfolio moeten ze sowieso al per twee zitten en per drie zitten om te reflecteren over elkaars teksten. En ik sta het ook om de twee teksten toe dat ze een tekst samen schrijven. En dat werkt zeer goed voor kinderen die wat minder tot schrijven komen en dan zijn ze ook een keer trots en blij dat ze met iemand die wel goed, die vooruit gaat en die frisse ideeën heeft en dan kunnen ze dat voorstellen in de kring en allé I: Dus eigenlijk door de structuur die je in de klas biedt, worden kinderen uitgedaagd om samen te werken en elkaar te gaan ondersteunen en zo voort, ja? Hoe wordt de schrijfvaardigheid van de leerlingen beoordeeld? Heb je een soort van schema, een beoordelingsschema dat jullie hanteren of criteria of? L: We kijken naar spelling en naar vormgeving en meestal werken wij sowieso niet echt dat we elke tekst beoordelen. Ik schrijf daar wel ik neem elke vrijdag wel die teksten mee. Ik bekijk die teksten en ik schrijf daar wel meestal iets bij, euh, ter ondersteuning van de kinderen. En dan hou ik dat voor mezelf bij, euh allé, euh, hoeveel teksten ze al geschreven hebben, hoe dat het is met de spelling, hoe dat het is met de lay-out, en dan als ik mijn evaluatie schrijf dan hou ik daar rekening mee. I: Je evaluatieverslagen? 3

4 L: En dat is een evaluatie van één tot vijf. We kijken naar spelling, we kijken naar woordenschat, hoe gevarieerd is die woordenschat, gebruikt hij veel bijvoeglijke naamwoorden, enzovoort I: Kan je voorbeelden geven van feedback die je geregeld aan de leerlingen geeft? Bij de tips bij de portfoliovoorstelling bijvoorbeeld? L: Ah ja, bij de portfoliovoorstelling. I: Ja of in het algemeen naar schrijven toe? Feedback die geregeld terug komt zo voor die derde graad L: Probeer wat gevarieerder te schrijven. Probeer meer bijvoeglijke naamwoorden te gebruiken. Daar stimuleer ik ze wel in. Begin niet steeds de zin met en. Maak geen te lange zinnen. Knip ze in stukjes en zorg dat het vlot leesbaar is, dat we nog geboeid blijven. Wat ik ook heel veel moet zeggen is leuke en grappige teksten. Dat ik zelf soms in een deuk lig van het lachen. Een handleiding van de scheten hebben ze onlangs geschreven geweldig! Ongelofelijk! I: Dat is misschien een aanrader voor ons om eens te lezen? L: We hebben daar dan een tekstbespreking van gedaan in de klas. Ze vonden dat dus de max. Want ze hadden per scheet eigenlijk een middeltje voorzien, wat dat ge dan kunt doen als ge dat voorhebt in de klas. En dat was bij de tekstbespreking had ik dan voor iedereen de opdracht om een andere manier te vinden en daar kwamen hele leuke dingen uit. I: Dus tijdens de portfoliovoorstelling is er feedback maar eigenlijk horen we hier dat er vaak tussentijdse feedback wordt gegeven in alle fasen van het schrijfproces. Ja? L: Ja en ik vraag ze ook, door het feit dat ze eigenlijk verplicht zijn om tijdens het contractwerk om iedere week een tekst te schrijven, komen ze bij mij niet echt het probleem tegen dat ze geen teksten genoeg hebben. Maar vroeger in het begin van de portfoliofase, als we dat nog niet in contractwerk zetten, was er soms wel eens het probleem dat kinderen niet genoeg teksten hebben en dan werkt het eigenlijk wel niet. Kinderen moeten echt wel kunnen kiezen. I: Ja? L: en een aantal teksten hebben I: En we hoorden ook dat de feedback die jullie geven vooral op inhoud is gericht maar ook op vorm en op taalgebruik. L: Ja I: Dus op die drie onderdelen. Goed. Heb je de indruk dat kinderen van die feedback gebruik maken en dat ze dan ook hun teksten gaan aanpassen, veranderen, gaan bijschaven. En dat je toch wel een soort van leerwinst ziet? L: Ja, toch wel want af en toe zeggen ze ik moest daar op letten, hé I: Ze houden dat wel vast? L: Ze maken daarvan wel gebruik I: Je zei daarnet kinderen die het een beetje moeilijker hebben met schrijven, daar heb ik wel nog een vraag rond, kinderen met specifieke onderwijsbehoeften, je gaf daarnet al aan dyslexie, maar dat kan ook ruimer zijn op vlak van schrijven, misschien met moeite om ideeën een stukje te gaan genereren Hoe worden die in de leefgroep begeleid, maar ook op schoolniveau? Hoe worden die kinderen ondersteund? 4

5 L: Goh die kunnen dan ook, die stuur ik dan ook soms wel eens bij Mimi. Dat gebeurt ook. Hoewel dat we dit dit jaar nog niet zo veel hebben moeten doen. Nu werken we vooral rekenen uit met de extra zorg. Maar dan bijvoorbeeld als het zesde weg is, nu had ik het vijfde alleen, dan gebeurt het wel een keer dat ik een kind van het vijfde bij mij pak van kom een keer met u vrijetekstenschrift, we gaan een keer kijken van wat kan er hier hé, ge hebt nog geen tekst geschreven, heb je geen idee, dan individueel of in dat groepje kan dat wel gebeuren dat ik ze apart neem. Dus ik heb twee kinderen dit jaar met DCD in de klas, die krijgen GON-begeleiding, dus wat ik altijd doe binnen de GONbegeleiding is die tekst, dat ze samen met de GON-begeleider het woordspinnetje maken, eigenlijk waarover wil je jouw tekst schrijven, deze week en dat is voor dat kind al een startpunt, op die manier. I: Goed. We zijn bijna rond. Nog een paar vragen over vorming. Heb jij specifieke begeleiding of vorming gekregen om het schrijfonderwijs in uw klas, in uw groep echt vorm te geven? L: Wel, we hebben onze pedagogisch begeleider een paar keer over de vloer gehad, die heeft ons wel goede tips gegeven, en eigenlijk leren we veel van elkaar, ook zelf veel dingen opzoeken. I: Veel van elkaar? Is dat dan tijdens de teamvergaderingen? L: Ja of erna, dat we een keer in elkaars klas komen, dat gebeurt hier echt wel. I: Dat jullie bij elkaar gaan hospiteren, gaan kijken? I: Het opstarten van het werken met een portfolio, hoe werd dat in de school aangepakt? Hoe hebben jullie dat L: Op een bepaald moment hebben wij gezegd, ik weet nu niet meer hoe dat dat kwam, precies, zeiden wij dat we dat wilden doen, en dan hebben we daar een pedagogische studiedag aan gewijd en een aantal teamvergaderingen en we zitten nog altijd samen, de week voor de portfolioweek hebben we dan een teamvergadering om dat te veranderen, om dingen aan te pakken. We hebben dat nu voor de vorige portfolioperiode ook gehad. We zitten dan samen met alle leerkrachten van t lager, nieuwe lijsten maken, eigenlijk vooral praktisch I: De groepsindeling? L: De groepsindeling, niet alleen praktisch maar ook inhoudelijk, wat hebben we nu veranderd? We hebben een beetje aan die bingo gesleuteld en die spellinggroeidoelen, dat we beslist hebben om dat in een spellingmap te steken. I: En is dat gebaseerd op het leerplan? Op de leerplandoelen? L: Euh? I: Die spellinggroeidoelen? L: Ja die komen uit, ja, ja, ja I: Ok. Hebben jullie nog, de school, jijzelf nog plannen voor de toekomst om het schrijfonderwijs nog wat bij te sturen? I: En wat zijn zo nog de dingen die jullie willen veranderen? L: We willen eigenlijk een databank aanleggen van creatieve middelen. Dus dat kinderen een kast hebben, want soms hebben ze de neiging een poppenkast en dan zie je iedereen een poppenkast doen, I: Dat is vooral naar de verwerking toe? Naar de voorstelling? 5

6 L: Ja we hebben daar al verschillende plannen voor gehad, maar dat is er nog niet van gekomen, jij werkt een keer die techniek uit, jij werkt die techniek uit, we leggen dat in een kast, en dan kunnen de kinderen, maar we hebben dat nu al gedaan, we hadden elk dingen opgezocht op internet en dan op het groot bord getoond van dat kan je doen of dat kun je doen en ze maken daar echt gretig gebruik van. I: Vandaar het schimmenspel en L: Ja, we willen daar eigenlijk een soort, dat kan digitaal ook zijn, dat we kinderen dan kunnen laten plukken uit die database eigenlijk. I: Ja, ok, goed, bedankt voor het gesprek! L: Graag gedaan! 6