De omslag op de woningmarkt, en het succes van het Plan Morgenzon, waar al zestig procent van alle kavels is verkocht.

Transcriptie

1 Onder embargo tot maandag 9 januari 2017, uur Nieuwjaarstoespraak van burgemeester Thijs van Beem van Winterswijk, uitgesproken op maandag 9 januari 2017 in theater De Storm. Alleen uitgesproken tekst geldt. Dames en heren goedenavond, 2016 ligt inmiddels achter ons. Als hoeder van de openbare orde en de veiligheid in Winterswijk ben ik altijd weer blij als de jaarwisseling rustig is verlopen. Met dank aan de politie, brandweer en andere hulpdiensten voor hun inzet! Én de vrijwilligers en de ondernemers die dit jaar weer voor mooie evenementen in de Nieuwjaarsnacht hebben gezorgd. Dank daarvoor! We leven gelukkig in een gemeente die op veiligheidsgebied hoog scoort. Uit cijfers van de politie blijkt dat het aantal misdrijven in de Oost-Achterhoek in 2016 voor het vijfde opeenvolgende jaar is gedaald. Een positieve ontwikkeling. Er valt veel meer positiefs over 2016 te noemen, zoals: De omslag op de woningmarkt, en het succes van het Plan Morgenzon, waar al zestig procent van alle kavels is verkocht. De dalende werkloosheid, hier kom ik nog op terug. In 2016 hoefde er bij ons als gemeente niet langer bezuinigd te worden. Ondanks de krimp in de Achterhoek nam het aantal inwoners van Winterswijk licht toe (AZC niet meegerekend). We kregen er wéér twee nieuwe en ook heel geslaagde evenementen bij (Foodtruck-festival en Countdown). We kregen twee prachtige nominaties: Beste Markt en wethouder Ilse Saris als Beste Bestuurder. De restauratie en herbestemming van ons cultureel erfgoed komt op dreef : ik noem de monumentale watermolens van Berenschot en Den Helder en de verbouwing van de oude ambachtsschool aan de Prins Hendrikstraat tot een kleinschalige woonzorgvoorziening voor mensen met dementie. Het lijkt wel steeds drukker te worden in het centrum met de winkels en horeca. En tegelijkertijd zijn we alert. Vandaar het besluit van de gemeenteraad om de oude Aldi en Expert tijdelijk in eigendom te nemen om verloedering in ons centrum te voorkomen. De uitreiking van de gemeentelijke erepenning aan schrijfster Johanna Reiss. De aanleg van glasvezel in het buitengebied gaat nu echt beginnen. 1

2 Dat we met het omgekeerd inzamelen de doelstelling voor 2020 al hebben gehaald. Regiotaxi is nu ZOOV en wordt vanaf deze maand georganiseerd door de Achterhoekse gemeenten. Is foutloos gegaan, onder leiding van Winterswijk! Zo zijn er nog veel meer zaken waar we best trots op kunnen zijn, maar die ik hier onmogelijk allemaal kan noemen. En ik wil er ook geen goed nieuws show van maken, want laten we reëel zijn, er is genoeg om ons zorgen over te maken. We kunnen en mogen niet langer negeren dat veel mensen zich in deze tijd onzeker voelen over hun toekomst als gevolg van de vrije markt, de open grenzen en de toenemende concurrentie op de arbeidsmarkt. In deze onzekere tijd, zijn angst en boosheid begrijpelijke emoties. Het gaat economisch beter, maar een grote groep merkt hier niets van: die komt nog steeds niet of moeilijk aan het werk, hoort dat men veel later met pensioen kan en dat de zorg onbetaalbaar wordt. Dat dit leidt tot ongenoegen en maatschappelijke onrust is dan wel te begrijpen. Onze koning ging hier in zijn kersttoespraak ook op in en zei hierover dat boosheid geen eindstation kan zijn. En dat we de lastige problemen vooral eerlijk moeten benoemen. Zodat mensen niet afhaken en zich ingraven. Ook de CvdK Cornielje ging in zijn nieuwjaarstoespraak in op de zorgen en onzekerheden waar veel mensen mee te maken hebben en pleitte voor veerkracht. Om met een open houding te kijken naar ontwikkelingen en veranderingen en vooral niet somberen. Veranderingen zijn immers van alle tijden en waarom zouden wij ons nu niet meer kunnen aanpassen? Laten wij met elkaar zoeken naar de consequenties die deze veranderingen voor de mensen in Gelderland met zich meebrengen. En daar vooral op investeren. Veerkracht in de samenleving gaat vooral over veerkrachtige mensen! Ik ben het helemaal eens met die boodschappen van Koning Willem- Alexander en Commissaris Cornielje. En ik heb me afgevraagd hoe wij die kunnen vertalen naar Winterswijk. Welke taak en verantwoordelijkheid ligt er voor ons als gemeentebestuur, en welke voor u als inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties? Ik zie dan twee sporen: het economisch beleid met de werkgelegenheid én het sociaal domein. Dit zijn de terreinen waar volgens mij de problemen het sterkst worden gevoeld en waar we tegelijkertijd echt wat kunnen betekenen voor onze inwoners. Terecht ook dé beleidsprioriteiten van de gemeenteraad van Winterswijk. Daarom wil ik vooral ingaan op deze twee onderwerpen. 2

3 Economie en Werkgelegenheid Het versterken van onze economie en de werkgelegenheid is en blijft de komende jaren topprioriteit. Wat betreft hebben we nu de wind in rug. Dat het beter gaat met de economie zien wij ook terug in de werkeloosheidscijfers. Het aantal Winterswijkers met een WW-uitkering is het afgelopen jaar met meer dan 200 gedaald 1. ( tot 642 begin december) Daar staat helaas tegenover dat het aantal bijstandsuitkeringen met 25 toenam (tot 626 begin december). Er is dus nog genoeg werk aan de winkel. Vandaar dat wij vorig jaar samen met ruim honderdvijftig ondernemers uit verschillende sectoren hard hebben gewerkt aan het opstellen van een economische toekomstvisie voor Winterswijk. Die nota is nu bijna klaar. Samenwerking is daarin het sleutelwoord. Het zijn onze ondernemers die moeten zorgen voor banen, maar als gemeente spelen wij daarbij een belangrijke voorwaardenscheppende, stimulerende en verbindende rol. Ook in regionaal verband, met onze toekomstvisie Achterhoek 2020 hebben we steeds meer focus en zijn we goed op dreef. Ook bij de provincie staan we er goed op: we gaan er van uit dat we als Achterhoek een bijdrage van zo n tien miljoen euro krijgen van de provincie om onze economie te stimuleren. Binnen het Achterhoekprogramma kijken we vooral naar de MBO-opleidingen. We gaan onze jongeren modern opleiden en klaarstomen voor de Smart Industry en vernieuwende banen in de zorg, het toerisme, de bouw en de zgn agrofood, dus met allerlei ICT-toepassingen in hun vakgebieden. Het Graafschap College is daarin een hele belangrijke partner. Een ander speerpunt is het grensoverschrijdend zakendoen. We gaan het bedrijfsleven helpen om nog veel meer zaken te doen over de grens, onder andere door het bedrijfsleven goed met elkaar te verbinden en eventuele barrières op fiscaal en juridisch gebied weg te nemen. Ook hiervoor rekenen we op meer dan een half miljoen van de provincie Gelderland. Bij de sociale dienst hebben we een jobhunter, een Duitse mevrouw, die probeert mensen over de grens te bemiddelen. Ook mensen die werk zoeken in de zorg of in een fabriek kunnen daar terecht, want ook voor die groepen liggen er gewoon banen in Duitsland. Dat is in 2016 voor tientallen mensen gelukt. En die banen zijn nu ook voor ons bereikbaar geworden dankzij de open grenzen. Dat is trouwens ook iets dat we beter moeten uitleggen: de toekomst van de Achterhoek en vooral ook Winterswijk ligt over de grens. En daarvoor hebben we een sterk Europa nodig. Dat wil ik graag aan alle inwoners nog eens uitleggen. Dat voor wat betreft de economie. Het andere terrein dat steeds meer aandacht van ons vraagt, is het sociaal domein. 1 WW-uitkeringen januari t/m november 2016: = -202 (bron: UWV). 3

4 Sociaal domein Twee jaar geleden werden wij als gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet, de Jeugdwet en de extra zorgtaken van de Wmo. Daardoor verschuift onze aandacht steeds meer naar de ondersteuning en begeleiding van onze inwoners. Dat gaat, opgeteld om ettelijke duizenden Winterswijkers, oud én jong het beslaat inmiddels het merendeel van de gemeentebegroting. De komende jaren staan wij voor de grote uitdaging om echte innovaties door te voeren in het sociaal domein om daarmee onze inwoners nog beter te ondersteunen. Er zijn bijvoorbeeld nog steeds ettelijke honderden mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, naast een groep Winterswijkers die aangewezen zijn op beschut werk. Hoe kunnen we deze mensen aan het werk helpen of op zijn minst een zinvolle dagbesteding bieden? Een mooi voorbeeld is het initiatief van Trias. Die wil naast het verenigingsgebouw een wasserette gaan bouwen, waar een groep jongeren met een beperking straks alle verenigingswas gaat doen. Dat is een mooi voorbeeld van zo n innovatieve aanpak. Ook de jeugdzorg is zo'n belangrijke nieuwe taak. Ook hier kunnen we veel beteken voor kinderen met ontwikkelingsproblemen en hun ouders. Dat deden we het afgelopen jaar al in 600 gevallen. Onze mensen zijn zeer gemotiveerd om dit verder uit te bouwen. Een andere grote uitdaging is de inburgering van nieuwkomers. De instroom van vluchtelingen is nu gelukkig wat minder, maar we moeten veel actiever werken aan de integratie van de mensen die al hier zijn. Ik heb dat afgelopen jaar een soort van Deltaplan genoemd. Dat Deltaplan is inmiddels in uitvoering. Op het gebied van taal, werk, leefomgeving en vrije tijd worden allerlei initiatieven gestart om ervoor te zorgen dat nieuwkomers zich zo snel mogelijk thuis gaan voelen, hun weg kunnen vinden en op eigen benen kunnen staan. Daar ligt een enorme sociale opgave waar op dit moment al meer dan veertig Winterswijkse organisaties en vele vrijwilligers bij betrokken zijn. En als we allemaal de schouders eronder zetten dan moet het lukken. Kijk bijvoorbeeld naar de Molukse gemeenschap in Winterswijk. Eind september herdachten zij het feit dat zij 65 jaar in Nederland waren. Zij kwamen na de oorlog uit een volkomen andere cultuur naar ons land en zijn succesvol geïntegreerd in onze samenleving. Dames en heren, ik ga afronden. Er liggen in 2017 grote uitdagingen op ons te wachten. Gelukkig gaat het economisch beter. En toch is er veel onvrede in de samenleving. Daar moeten we iets mee. Op het niveau van de gemeente liggen er veel mogelijkheden. Die moeten we sámen met de inwoners, het bedrijfsleven en de maatschappelijke organisaties oppakken. 4

5 Ja dames en heren, ik kan er niet langer omheen: dit was mijn laatste nieuwjaarsspeech. U krijgt binnenkort een nieuwe burgemeester. Maar liefst 25 kandidaten hebben gesolliciteerd naar deze prachtige baan. Daar zit vast een goede burgemeester tussen. Ik gun Winterswijk in ieder geval de allerbeste burgemeester die er rondloopt en wens mijn opvolger alvast veel succes. Ik ga vanavond nog geen afscheid van u nemen, dat doen we later. Op donderdag 9 maart is er een afscheidsbijeenkomst in De Storm. Wat er gaat gebeuren is voor mij ook nog een verrassing, maar het schijnt erg leuk te worden. Het programma wordt nog bekend gemaakt. Wel wil ik hier alvast van de gelegenheid gebruik maken om iedereen te bedanken voor de vele hartverwarmende reacties die ik heb gekregen nadat ik in juni mijn afscheid aankondigde. Bij deze dus. Dames en heren, namens het voltallige gemeentebestuur, dus het college en de raad, wens ik u hier in de zaal en al onze inwoners die hier vanavond niet aanwezig zijn een mooi, uitdagend, gezond en gelukkig 2017 toe! Ik dank u wel. 5