Handleiding voor het gebruik van het invoerportaal NEM Meetnet Amfibieën

Transcriptie

1 Handleiding voor het gebruik van het invoerportaal NEM Meetnet Amfibieën Versie april 2016 Edo Goverse p.a. IBED/UvA Postbus EA Amsterdam

2 Inhoud Inhoud...2 Samenvatting invoeren...3 Inleiding Inloggen & beginnen Mijn telgebieden Tellingen invoeren Invoer details Water niet bezocht, opmerking of foto toevoegen Jaar afsluiten Bezoekgegevens wijzigen Telgebied - overzicht Waterbeschrijving Wijzigen oude waarnemingen? Samenvatting monitoringsprotocol Overige mededelingen

3 Samenvatting invoeren Log in Ga naar Mijn telgebieden en selecteer het telgebied Klik nieuw seizoen en voer de eerste telronde in. Bij de overige telrondes kan dat rechtstreeks door op het jaar te gaan staan en te klikken op nieuw bezoek. Klik aan soort & klasse Klik op wolkje detail en voer detailgegevens in Klik op bezoek gereed. Met deze stappen kunnen de tellingen voor het Meetnet Amfibieën worden ingevoerd. Hieronder staan in detail staan alle handelingen beschreven. Ook worden er extra functies besproken. Inleiding Met de lancering van het invoerportaal amfibieën is het eindelijk mogelijk dat waarnemers zelf hun telgegevens van het monitoren van amfibieën kunnen invoeren en beheren. Een mooi resultaat voor RAVON is dat er nu voor alle grote vrijwilligersprojecten online invoerportals zijn: Meetnet Amfibieën Meetnet Reptielen Losse waarnemingen Het invoerportaal voor het Meetnet Amfibieën is niet fundamenteel anders dan de ouderwetse papieren formulieren die werden gebruikt. Wel is het mogelijk, en zeer wenselijk, ook de detailgegevens te verwerken. Deze detailgegevens bieden nieuwe mogelijkheden om de data nog beter te kunnen analyseren. Daarom dus ons verzoek om naast de presentieklassen ook daadwerkelijk de details door te geven van de waarnemingen uit het veld. We hopen van harte dat het portaal door iedereen gebruikt gaat worden. Misschien is het in het begin wat wennen. Deze handleiding geeft de handvaten waarmee de waarnemers zelf aan de slag kunnen. Is er toch hulp nodig of zijn er vragen of op- en aanmerkingen over het portaal/handleiding dan kan er contact worden opgenomen met de landelijk coördinator van het Meetnet Amfibieën: Edo Goverse ). Succes in het veld met het monitoren en met het portaal! 3

4 1 Inloggen & beginnen Van de landelijk coördinator Meetnet Amfibieën hebben de meeste waarnemers een gebruikersnaam en wachtwoord ontvangen. Ga naar de website: en vul de verstrekte gebruikersnaam en het wachtwoord in en klik op inloggen. Ben je je gebruikersnaam vergeten, dan kunt u deze via de knop gebruikersnaam vergeten deze opvragen. Ben je je wachtwoord vergeten dan kunt u deze opvragen via de knop wachtwoord vergeten. Heb je nog geen account of inlogcode ontvangen maar ben je wel medewaarnemer of geïnteresseerd deel te nemen aan het Meetnet Amfibieën? Dan kun je je registreren via de knop registratie. Er zijn enkele verplichte velden die ingevuld dienen te worden. Maar voor contactmogelijkheden is het wel wenselijk alle velden in te vullen. Na registratie ontvang je een bevestigingsmail. Houdt er rekening mee dat de mail met gebruikersnaam en/of wachtwoord in de map spam / ongewenste reclame terecht kan komen. Onder de knop kaart meetpunten kun je zien waar meetpunten in Nederland liggen en of er zich bij jou in de buurt vacante meetpunten bevinden. Heb je interesse om deel te nemen maar nog geen meetpunt of wil je een meetpunt overnemen, meld je dan aan via de knop contact. Zet eventueel ook je telefoonnummer erbij. De landelijk coördinator van het Meetnet Amfibieën (Edo Goverse) zal dan contact met je opnemen. Na inloggen is het mogelijk je gebruikersnaam, wachtwoord en contactgegevens te wijzigen of te beheren. Klik na het inloggen op Mijn telgebieden. 4

5 In de bovenste gele balk staat ook de optie Mijn telgebieden, maar je kunt daar ook naar soortinformatie, de veldhandleiding als pdf (Handleiding voor het monitoren van het amfibieën in Nederland), kaart telgebieden en het forum. Je kunt hier ook contact leggen met de coördinator van het Meetnet Amfibieën of weer uitloggen. Deze bovenste gele balk blijft in elk scherm in deze vorm zichtbaar. 2 Mijn telgebieden Nadat je naar mijn telgebieden bent gegaan krijg je een overzicht van alle telgebieden waar je rechten op hebt. Het niveau van de rechten verschilt en hangt af van je rol in het Meetnet. Regiocoördinatoren krijgen alle telgebieden uit hun regio te zien en kunnen dus overal bij. Als waarnemer krijg je alleen je eigen routes te zien waarop je bent geregistreerd als hoofdteller of als medeteller. De startmap is verdeeld in provincies, waaronder de verschillende routes zijn gerangschikt. Je kunt afdalen naar je telgebied door in de mappenstructuur (links in het scherm) verder te klikken, daaronder ontvouwen zich verschillende mappen: Nummer & naam telgebied Wateren met de afzonderlijke waternummers en waterbeschrijvingen Mappen met daarin de jaren met telgegevens Onder de jaren de afzonderlijke veldbezoeken Onderaan de linker kolom worden enkele functies weergegeven. Bovenstaand voorbeeld betreft een afgesloten jaar een afgesloten telrondes, te herkennen aan het slotjes als icoon. 3 Tellingen invoeren Het belangrijkste is natuurlijk dat de waarnemingen die gedaan worden goed in het portaal worden ingevoerd. Invoeren gaat als volgt Bij de eerste telronde van in het nieuwe veldseizoen: Klik het telgebied aan (zie rode pijl) Klink de link nieuw seizoen aan (zie rode circel) Bij de volgende telrondes klik je eerst het juiste jaar aan Klik vervolgens op nieuw bezoek Nu wordt het volgende invoerscherm getoond waar de datum en tijd moeten worden ingevuld (verplicht). Overige parameters mogen worden ingevoerd. 5

6 Druk nu op opslaan Na opslaan komt de gelegenheid de waarnemingen in te voeren. Dit nieuwe scherm ziet er als volgt uit (zie volgende pagina). Vervolgens kunnen per water de amfibiesoorten worden ingevoerd. Op de openingspagina worden als service alle eerder gevonden soorten weergegeven. Klik op het getal presentieklasse 1, 2 of 3. Heb je een nieuwe soort voor een watertje? Gebruik dan het invoerscherm onderaan de pagina waar de soort, presentieklassen en water geselecteerd kan worden. Of klik op alles soorten waarna alle in Nederland voorkomende amfibiesoorten worden getoond. Alles ingevoerd? Klik dan op opslaan. Zijn er veel wateren en/of soorten in het telgebied dan kan het handig zijn op alleen waarnemingen te klikken. Nu worden alleen de ingevoerde soorten weergegeven. Zo kan er snel gecontroleerd worden of alle waarnemingen juist zijn ingevoerd. Echt alles ingevoerd? Nee, nog niet. We zouden ook graag zien dat de detailgegevens ingevoerd worden; zie volgend paragraaf: 4 invoer details) Wanneer je echt klaar bent met invoeren: Klik dan op bezoek gereed Nu verschijnt een groen vinkje in de datum van de telronde in de linker kolom. In het onderstaande voorbeeld staan ook rode driehoekjes weergegeven. Dat beteken alleen dat deze soorten nieuw zijn voor het telgebied! De status is nu een gesloten envelopje. 6

7 Deze verandert in een groen vinkje als de landelijk coördinator de telronde heeft beoordeeld en gevalideerd. 4 Invoer details Bij enkele amfibiesoorten worden de indexen door het CBS berekend door de echte aantallen te gebruiken (knoflookpad, vuursalamander, boomkikker, geelbuikvuurpad). Maar daarnaast is het voor de andere soorten ook belangrijk de detailgegevens beschikbaar te hebben omdat daarmee mogelijk nog betere analyses gedaan kunnen worden. Daarnaast is het natuurlijk voor jezelf ook fijn de details te weten en digitaal gearchiveerd te hebben. Het invoeren van de details is dus zeer gewenst! Klik op het wolkje in de kolom details achter de soort/presentieklasse. Nu wordt de volgende scherm geopend (zie volgende pagina). 7

8 Nu kunnen bij de soort alle details van de waarnemingen worden ingevoerd. Selecteer de zoek- of vangmethode Selecteer de determinatiemethode Voer het aantal in. Ook is mogelijk een geschat aantal aan te geven, een minimum aantal, aantal (min.- max.) of alleen maar aanwezig. Selecteer stadium Selecteer geslacht Eventueel kan er een opmerking worden ingevoerd Eventueel kan een foto worden ingevoerd van het dier Klik op detailwaarnemingen opslaan. Opgeslagen details verschijnen boven aan het venster. Dus bij een soort kan je meerdere detailwaarnemingen hebben die gezamenlijk je presentieklasse hebben bepaald. Zo is het goed mogelijk dat je een geschat aantal eiklompen bruine kikker gezien hebt, enkele mannetjes hebt horen knorren, een subadult hebt op de over hebt gezien en wellicht de eerste larven hebt gevangen met schepnet. Al deze details zouden dan bij voorkeur afzonderlijk moeten worden ingevoerd. Klik op Ga terug naar presentielijst. Nu ben je weer in het Telgegevensformulier waarna de details van de volgende soort kunnen worden ingevoerd. Als je hier klikt op alleen waarnemingen is te zien dat het wolkje nu groen is geworden wat dus betekend dat detailgegevens zijn ingevoerd en opgeslagen. Het getal na het groene wolkje staat voor het aantal details dat van de soort is ingevoerd. Als alle details zijn verwerkt, en dus de gehele telronde compleet is, kan geklikt worden op bezoek gereed. 8

9 5 Water niet bezocht, opmerking of foto toevoegen Het kan natuurlijk altijd zijn dat, om wat voor reden dan ook, niet alle wateren bezocht worden tijdens een bezoek. Dit kan worden aangegeven na het aanmaken van een nieuw bezoek. Of voordat er geklikt is op bezoek gereed. Als je de betreffende telronde hebt aangeklikt in het linkermenu staat linksonder het menu de link bezoek-info wateren. Als je hierop klikt verschijnt het onderstaande scherm. Klik op het betreffende niet bezochte water en wijzig de status van bezocht naar water niet bezocht. Klik op invoer telgegevens. Dit betekend wel dat er nu geen tellingen aan dit water kunnen worden toegevoegd. Is er een foto gemaakt van het watertje tijdens dit bezoek, dan kan deze wel worden toegevoegd. Idem voor een opmerking over het betroffen watertje tijdens deze ronde. Hier kun je dus bijvoorbeeld aangegeven waarom een watertje niet geteld is. Klik op het groene wolkje onder info. Hier is de optie een foto toe te voegen en/of een opmerking. 6 Jaar afsluiten Als alle veldbezoeken van het jaar zijn afgerond en ingevoerd mag het jaar worden afgesloten. Zo kan de Regio- en landelijke coördinator zien dat er geen nieuwe bezoeken te verwachten zijn. Klik op jaar sluiten / heropenen linksonder het menu (zie volgende pagina) Selecteer gereed Klik op opslaan Nu verschijnt er een groen vinkje op het jaartal. 9

10 De landelijke coördinator van het Meetnet Amfibieën zal aan het einde van het seizoen de afzonderlijke telrondes bekijken en controleren of de monitoring volgens protocol is verlopen. Na deze controle krijgt het veldbezoek een gesloten slotje als icoon op het bezoek. Dit geldt ook bij het afsluiten van het jaar door de landelijke coördinator. Als er een slotje op het jaar of telronde staat is het niet meer mogelijk de rondes of waarnemingen te veranderen of toe te voegen. Dat kan dan alleen nog in overleg met de landelijk coördinator door hem te contacten via bijvoorbeeld het contactformulier. 7 Bezoekgegevens wijzigen Mocht het zo zijn dat het bezoekformulier moet worden gewijzigd dan kan dat natuurlijk. Idem voor het wijzigen van klassen- of detailinformatie. Hiervoor moet de afgesloten telronde (datum met groen vinkje) weer opengezet worden. Klik op bezoek heropenen. Nu kunnen de tellingen en/of bezoekgegevens worden weer gewijzigd. Bij een gesloten telronde kunnen wel de ingevoerde telgegevens worden bekeken. Klik op invoer telgegevens (deze is nu grijs weergegeven) 10

11 8 Telgebied - overzicht Een telgebied kan alleen door de landelijke coördinator worden aangemaakt. Deze krijgt een uniek nummer en een naam toebedeeld. Door op het gebied te gaan staan wordt er een scherm weergegeven van het telgebied met daarbinnen de vaste monitoringswateren. De waarnemer hoeft niets te wijzigen in dit scherm. Wel kan eventueel het opmerkingenveld gebruikt worden om iets in te vullen. Klik op gegevens telgebied om bij de basisgegevens te komen Klik op de knop opslaan onderaan de kaart (zie hieronder) In de linker kolom staat de link rollen. Via deze link is het mogelijk te zien wie allemaal rechten heeft op het telgebied. Er is een hoofdteller en er kunnen medewaarnemers zijn. Medewaarnemers moeten zelf zich registreren op het portaal. De landelijke coördinator kan hen koppelen aan het gewenste telgebied. 11

12 In de linker kolom staat de link overzicht bezoeken. Door hierop te klikken zijn alle veldbezoeken als een kolom te zien. In dit overzicht is ook de status te zien en of het al beoordeeld is door de coördinator. In het voorbeeld hieronder is te zien dat de eerste twee telrondes reeds zijn beoordeeld door de coördinator (slotje & goedgekeurd met groen vinkje). De andere twee telrondes zijn nog in behandeling. Op deze pagina staat ook de links exporteer waarnemingen (onderaan). Hiermee kan een csv bestand van de waarnemingen worden geëxporteerd wat te openen is in Excel. Handig voor terugkoppeling met de terreinbeheerder. 9 Waterbeschrijving In de linker kolom, onder mijn telgebieden kan een telgebied aangeklikt worden. Nu komt de mappenstructuur te zien beginnend met wateren, gevolgd door de jaren waarin gemonitoord is. Na het klikken op wateren ontvouwen een lijstje met alle vaste wateren. Door op een bepaald water + nummer te klikken komt er een kaart in beeld van het betreffende watertje (zie volgende bladzijde). Hier is het mogelijk een watertje te voorzien van een naam. Ook kan de ligging van het water worden gecorrigeerd m.b.v. een de tekenfunctie en zijn er diverse parameters die ingevuld kunnen worden. Klik op opslaan, onderaan de kaart/pagina. Enige terughoudendheid bij het aanbrengen van veranderingen hierin is gewenst. Bij de minste of geringste twijfel dient de landelijke coördinator te worden geconsulteerd via het contact formulier van het portaal, of mail (e.goverse@uva.nl) of telefoon ( ). Wat sommige parameters precies inhouden kan worden opgevraagd bij de coördinator. Het is niet mogelijk zelf een water toe te voegen aan een telgebied. Normliter worden er geen nieuwe wateren toegevoegd (zie protocol Meetnet Amfibieën). Maar mocht er een nieuw gegraven water bij komen in het telgebied dan kan de coördinator het water op aanvraag in het portaal toevoegen aan het telgebied. Het veld startjaar en startreden geld alleen voor nieuw gegraven wateren en het slaat dus niet op het jaar waarin de algehele monitoring is begonnen! 12

13 13 Handleiding invoerportaal Meetnet Amfibieën

14 10 Wijzigen oude waarnemingen? Afgesloten jaren en telrondes (te herkennen aan het symbool van een slotje) kunnen niet meer gewijzigd worden. Alleen de landelijk coördinator van het Meetnet Amfibieën kan hier bij. Voor wijzigingen kan contact worden opgenomen met de landelijke coördinator. 11 Samenvatting monitoringsprotocol Monitoring is in feite het uitvoeren van herhaalde inventarisaties onder vaste protocollen. Daarom is het van groot belang dat er niet van de protocollen wordt afgeweken. In het boekje Handleiding voor het monitoren van amfibieën in Nederland staat in detail alles over het monitoren van amfibieën. Deze veldhandleiding is als pdf te vinden via het portaal en de RAVON-website. Ga 4x per jaar monitoren onder de meest gunstige omstandigheden. Begin eind maart/begin april en eindig in augustus. Bezoek alle wateren (ook als er weinig wordt waargenomen). Noteer alle amfibiesoorten (en noteer en voer a.u.b. alle details in via dit portaal). Blijf over de jaren heen dezelfde inspanning verrichten. Vragen of hulp nodig? Neem gerust contact op met de Regio- of landelijke coördinator. Het CBS ontvangt de gegevens vanuit deze database nadat ze door een controleprogramma zijn gehaald waarmee geaggregeerde indexen worden berekend om te zien of soorten voor- of achteruitgaan of een stabiel voorkomen hebben. 12 Overige mededelingen Nog losse waarnemingen gedaan tijdens de monitoring? Deze kunnen gemakkelijk worden verwerkt via Alle tellingen die via het portaal worden doorgegeven worden ook opgenomen in de Nationale Databank Flora & Fauna (NDFF). 14