Biomedische Wetenschappen

Transcriptie

1 Biomedische Wetenschappen Bacheloropleiding Biomedische wetenschappen Universitair Medisch Centrum Utrecht Universiteit Utrecht

2 Quality Assurance Netherlands Universities (QANU) Catharijnesingel 56 Postbus RA Utrecht The Netherlands Telefoon: Fax: Internet: Projectnummer: Q QANU Tekst en cijfermateriaal uit deze uitgave mogen, na toestemming van QANU en voorzien van bronvermelding, door middel van druk, fotokopie, of op welke andere wijze dan ook, worden overgenomen. 2 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

3 INHOUD Rapport over de bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen van de Universiteit Utrecht...5 Administratieve gegevens van de opleiding...5 Administratieve gegevens van de instelling...5 Kwantitatieve gegevens over de opleidingen...5 Samenstelling van de commissie...5 Werkwijze van de commissie...6 Samenvattend oordeel van de commissie...9 Behandeling van de standaarden uit het Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling...12 Bijlagen Bijlage 1: Curricula Vitae van de leden van de visitatiecommissie...31 Bijlage 2: Domeinspecifiek referentiekader...33 Bijlage 3: Beoogde eindkwalificaties...37 Bijlage 4: Overzicht van het programma...39 Bijlage 5: Kwantitatieve gegevens over de opleiding...41 Bijlage 6: Bezoekprogramma...49 Bijlage 7: Bestudeerde afstudeerscripties en documenten...53 Bijlage 8: Onafhankelijkheidsverklaringen...55 Dit rapport is vastgesteld op 19 november QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 3

4 4 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

5 Rapport over de bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen van de Universiteit Utrecht Dit rapport volgt het Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO. Administratieve gegevens van de opleiding Bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen Naam van de opleiding: Biomedische Wetenschappen CROHO-nummer: Niveau van de opleiding: bachelor Oriëntatie van de opleiding: wetenschappelijk (wo) Aantal studiepunten: 180 EC Afstudeerrichtingen: geen Locatie(s): Utrecht Variant(en): voltijd Vervaldatum accreditatie: 31 december 2013 Het bezoek van de visitatiecommissie Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht heeft plaatsgevonden in het Universitair Medisch Centrum Utrecht op 17 en 18 april Administratieve gegevens van de instelling Naam van de instelling: Status van de instelling: Resultaat instellingstoets: Universiteit Utrecht bekostigde instelling positief Kwantitatieve gegevens over de opleidingen De vereiste kwantitatieve gegevens over de opleiding zijn opgenomen in bijlage 5. Samenstelling van de commissie De beoordeling van de bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen van de Universiteit Utrecht valt binnen de clusterbeoordeling Biomedische Wetenschappen, waarvoor in 2012 in totaal twaalf opleidingen worden beoordeeld. De commissie voor de clusterbeoordeling Biomedische Wetenschappen is samengesteld uit totaal negen commissieleden: Prof. dr. Janke Cohen-Schotanus (voorzitter), hoogleraar Onderzoek van onderwijs in de medische wetenschap, Rijksuniversiteit Groningen/Universitair Medisch Centrum Groningen; QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 5

6 Prof. dr. Dirk Snyders, gewoon hoogleraar, departement Biomedische Wetenschappen, Universiteit Antwerpen, België; Prof. dr. Frans Kroese, hoogleraar Onderwijs en opleiding in de medische wetenschappen, afdeling Reumatologie en Klinische Immunologie, Rijksuniversiteit Groningen/Universitair Medisch Centrum Groningen; Prof. dr. Harry Struijker Boudier, hoogleraar Onderzoek van hart- en vaatziekten, Universiteit Maastricht; Prof. dr. Jannie Borst, bijzonder hoogleraar Experimentele Oncologie, Universiteit van Amsterdam; Prof. dr. Maarten IJzerman, hoogleraar en hoofd van de vakgroep Health Technology & Services Research, Universiteit Twente; Lisanne Lutter, bachelorstudent Biomedische wetenschappen, Universiteit van Amsterdam; Saskia Olyhoek, bachelorstudent Biomedische wetenschappen, Universiteit van Amsterdam; Koen van de Ven, bachelorstudent Biomedische wetenschappen, Universiteit van Amsterdam. Voor ieder bezoek werd op basis van eventuele belangenconflicten, expertise en beschikbaarheid een (sub)commissie samengesteld, bestaande uit vijf commissieleden. Om de consistentie binnen het cluster te waarborgen hebben prof. dr. Janke Cohen-Schotanus, prof. dr. Frans Kroese en prof. dr. Dirk Snyders alle bezoeken bijgewoond. Coördinator van de clustervisitatie Biomedische Wetenschappen was mw. drs. L.C. te Marvelde, medewerker van QANU. Zij was tevens de projectleider tijdens het bezoek aan de Universiteit Utrecht, de Universiteit Leiden en de Universiteit Maastricht. Tijdens het bezoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam was mw. dr. W. van Gastel als projectleider aanwezig. Bij de Radboud Universiteit Nijmegen was mw. drs. L. van der Grijspaarde als projectleider aanwezig. Er heeft regelmatig overleg plaatsgevonden tussen de projectleiders om de beoordelingen op elkaar af te stemmen. De betrokken projectleiders hebben alle rapporten gelezen. Werkwijze van de commissie Voorbereiding De commissie hield haar formele startvergadering op 13 april Tijdens de startvergadering werd de commissie geïnstrueerd, werd de taakstelling en werkwijze van de commissie vastgesteld en werd het domeinspecifieke referentiekader besproken (bijlage 3). Bij ontvangst van de kritische reflecties van de opleidingen controleerde de projectleider deze op kwaliteit en compleetheid van informatie. Nadat de kritische reflecties in orde waren bevonden, zijn deze doorgestuurd aan de commissieleden die deelnamen aan het betreffende bezoek. De commissieleden lazen de kritische reflecties en formuleerden vragen die aan de projectleider werden toegestuurd. De projectleider compileerde de vragen tot een samengesteld document. Eventuele additionele vragen van de commissieleden werden aan de opleidingen toegestuurd met het verzoek om een reactie. Naast de kritische reflecties lazen de commissieleden gezamenlijk een representatieve set scripties of andere eindwerken per opleiding. 6 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

7 Visitatiebezoeken Een overzicht van het bezoekprogramma is opgenomen in bijlage 6. De commissie heeft zich voorafgaand aan ieder bezoek middels een voorbereidende vergadering inhoudelijk voorbereid op de visitatie. Tijdens het bezoek zelf is gesproken met een representatieve vertegenwoordiging van het faculteitsbestuur, het managementteam, studenten, docenten, alumni, de opleidingscommissie en de examencommissie. Op verzoek van de commissie heeft de opleiding gesprekspartners geselecteerd binnen de door de commissie aangegeven kaders. De commissie heeft met studenten uit alle studiejaren gesproken en met docenten en begeleiders van de opleiding. Voorafgaand aan het bezoek heeft de commissie een overzicht ontvangen van de gesprekspartners en ingestemd met de door de opleiding gemaakte selectie. Tijdens ieder bezoek bestudeerde de commissie het ter inzage gevraagde materiaal en gaf zij gelegenheid tot een spreekuur ten behoeve van studenten en docenten die zich voorafgaand aan het bezoek hadden aangemeld. In Utrecht heeft de studievereniging Mebiose gebruik gemaakt van het spreekuur om zich voor te stellen en specifiek te praten over medezeggenschap en arbeidsmarktperspectief. De commissie heeft op iedere locatie een rondleiding gekregen om de opleidingsspecifieke voorzieningen te beoordelen. De commissie heeft een deel van het bezoek gebruikt voor de voorbereiding op de mondelinge rapportage en een discussie over de beoordeling van de opleidingen. Aan het einde van elk bezoek heeft de voorzitter in een mondelinge rapportage de eerste bevindingen van de commissie gepresenteerd. Daarbij ging het steeds om een aantal algemene waarnemingen en een aantal eerste indrukken per opleiding. Beslisregels De visitatie is uitgevoerd conform de beoordelingskaders accreditatiestelsel hoger onderwijs van de NVAO (versie van november 2011). In dit accreditatiestelsel is zowel voor de beoordeling op standaardniveau als voor de algemene conclusie over de opleiding als geheel een vierpuntsschaal voorgeschreven (onvoldoende, voldoende, goed, excellent). De commissie heeft de beoordelingsschalen van de NVAO gevolgd. Deze zijn: De beoordeling onvoldoende wijst erop dat een standaard, of de opleiding, niet aan de gangbare basiskwaliteit voldoet en op meerdere vlakken ernstige tekortkomingen vertoont; De beoordeling voldoende houdt in dat de standaard, of de opleiding, voldoet aan de gangbare basiskwaliteit en over de volle breedte een acceptabel niveau vertoont; De beoordeling goed houdt in dat de standaard, of de opleiding, systematisch en over de volle breedte uitstijgt boven de gangbare basiskwaliteit; De beoordeling excellent houdt in dat de standaard, of de opleiding, systematisch en over de volle breedte uitstijgt boven de gangbare basiskwaliteit en als een (inter)nationaal voorbeeld geldt. Uitgangspunt van de beoordeling is voldoende, waarbij de standaard, of de opleiding, voldoet aan de gestelde criteria. In de ogen van de commissie kan zij het oordeel voldoende toekennen, ook wanneer zij kritische opmerkingen heeft gemaakt. Het is dan wel noodzakelijk dat tegenover de kritische opmerkingen positieve observaties staan. QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 7

8 Rapportage De projectleider heeft op basis van de bevindingen van de commissie, per instelling, een conceptrapport opgesteld. Het conceptrapport is voorgelegd aan de commissieleden die bij het bezoek aanwezig waren. Na vaststelling van het conceptrapport is deze aan de betrokken faculteit voorgelegd ter toetsing van feitelijke onjuistheden. Het commentaar van de opleidingen is met de voorzitter en, indien nodig, met de overige commissieleden besproken. Vervolgens is het rapport definitief vastgesteld. Bijzonderheden van het bezoek aan de Universiteit Utrecht Het bezoek aan de Universiteit Utrecht vond plaats op april 2012 in Utrecht. Het programma van het bezoek is te vinden in bijlage 6 van dit rapport. Van het spreekuur is door studievereniging Mebiose gebruik gemaakt. De commissie die de bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen van de Universiteit Utrecht beoordeelde bestond uit: Prof. dr. Janke Cohen-Schotanus (voorzitter), hoogleraar Onderzoek van onderwijs in de medische wetenschap, Rijksuniversiteit Groningen/Universitair Medisch Centrum Groningen; Prof. dr. Dirk Snyders, gewoon hoogleraar, departement Biomedische Wetenschappen, Universiteit Antwerpen, België; Prof. dr. Frans Kroese, hoogleraar Onderwijs en opleiding in de medische wetenschappen, afdeling Reumatologie en Klinische Immunologie, Rijksuniversiteit Groningen/Universitair Medisch Centrum Groningen; Prof. dr. Harry Struijker Boudier, hoogleraar Onderzoek van hart- en vaatziekten, Universiteit Maastricht; Lisanne Lutter, bachelorstudent Biomedische wetenschappen, Universiteit van Amsterdam. De commissie werd ondersteund door drs. Linda te Marvelde, die optrad als secretaris. De curricula vitae van de leden van de commissie zijn opgenomen in bijlage 1. Voor de beoordeling van het gerealiseerde eindniveau van de opleidingen heeft de commissie voorafgaand en tijdens de visitatie meerdere producten beoordeeld. Om het gerealiseerde eindniveau van opleidingen te bepalen hebben de clustercoördinator en voorzitter van de visitatiecommissie 15 scripties per opleiding geselecteerd. De scripties werden aselect gekozen uit een lijst van afgestudeerden van de laatste twee voltooide studiejaren. Hierbij is rekening gehouden met een spreiding in cijfers en varianten (zie bijlage 7). 8 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

9 Samenvattend oordeel van de commissie Dit rapport geeft de bevindingen en overwegingen weer van de commissie Biomedische Wetenschappen 2012 over de bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. De commissie baseert haar oordeel op informatie uit de kritische reflectie, informatie uit gesprekken tijdens het bezoek, de geselecteerde eindwerkstukken, en de documenten die tijdens het bezoek ter inzage beschikbaar zijn gesteld. De commissie heeft voor de opleiding zowel positieve aspecten opgemerkt als verbeterpunten gesignaleerd. Na deze tegen elkaar te hebben afgewogen, is de commissie tot het oordeel gekomen dat de opleiding voldoet aan de criteria voor heraccreditatie. Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties De commissie beoordeelt Standaard 1 voor de bacheloropleiding als voldoende. De bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen richt zich evenals de andere bacheloropleidingen in Nederland op een translationele benadering van onderzoeksvraagstukken van ziekte en gezondheid bij mens en dier. De Biomedische Wetenschappen integreren hierbij enerzijds elementen van de natuurwetenschappen, met name de (humane) biologie, scheikunde, farmacie, natuurkunde en wiskunde, en anderzijds van de medische wetenschappen. De Utrechtse opleiding heeft tot doel gesteld dat afgestudeerden kennis en inzicht hebben in het interdisciplinaire vakgebied van de BMW en in de praktijk als beginnend academicus kunnen bijdragen aan het oplossen van biomedische vraagstukken. Afgestudeerden moeten zowel theoretische als praktische biomedische problemen kunnen herkennen en omzetten in hanteerbare vraagstellingen. Ook beschikken zij over de competenties en praktische vaardigheden die nodig zijn om deze vraagstellingen, onder begeleiding, op te lossen door wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast beoogt de opleiding academici te vormen die op hun eigen professionele handelen kunnen reflecteren en ethische vragen en beroepsmatige normen en waarden kunnen relateren aan de grondslagen van de biomedische wetenschappen. De opleidingen van het landelijk cluster Biomedische Wetenschappen (samen de landelijke commissie Biomedische Wetenschappen) hebben in november 2011 een domeinspecifiek referentiekader en landelijke eindtermen voor de bacheloropleidingen vastgesteld. De Utrechtse opleiding heeft in 2007 op zorgvuldige wijze de huidige eindtermen geformuleerd en deze sluiten aan op de landelijke eindtermen. De commissie waardeert dat uit de Utrechtse eindtermen een zeer duidelijke aandacht voor het uitvoeren van wetenschappelijk (biomedisch) onderzoek blijkt. Dit past goed bij het profiel en de oriëntatie van de bacheloropleiding BMW die primair beoogt studenten op te leiden om door te stromen naar de masteropleiding en uiteindelijk een carrière als onderzoeker op te bouwen. De commissie stelt daarnaast met waardering vast dat de opleiding in haar eindtermen specifiek aandacht besteedt aan professioneel gedrag en (onderzoeks)ethiek. De commissie heeft de eindtermen beoordeeld op niveau en oriëntatie en concludeert dat de deze aansluiten op de eisen die gesteld worden aan academische bacheloropleidingen Standaard 2: Onderwijsleeromgeving De commissie beoordeelt Standaard 2 voor de bacheloropleiding als voldoende. QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 9

10 De commissie constateert dat de opleiding de studenten in staat stelt om de eindtermen te bereiken. De voorzieningen en de begeleiding van studenten dragen bij aan de mogelijkheid voor studenten om het onderwijsprogramma probleemloos te doorlopen. De studielast en studieduur van de opleiding zijn reëel. Het bachelorprogramma bestaat uit de major Biomedische Wetenschappen (135 EC) en de profileringsruimte (45 EC). Binnen de major kan de student 45 van de 135 majorgebonden studiepunten invullen met majorgebonden keuzecursussen. De keuzevrijheid (90 EC) moet studenten in staat stellen om zich naar eigen interesse voor te bereiden op een verdere (studie)loopbaan. Binnen de major volgen studenten negen verplichte cursussen die beogen een brede basis met betrekking tot algemene, academische en praktische vaardigheden en kennis over de verschillende organisatieniveaus van mens en dier te bieden. De cursussen behandelen onder andere onderwerpen als het genoom, moleculen, cellen, weefsels, organismen en populaties. De majorgebonden keuzecursussen bieden daarnaast een brede oriëntatie op een deelgebied (naar keuze) van de biomedische wetenschappen. Het programma is duidelijk samenhangend door het verplichte vakkenpakket en een opbouw in moeilijkheidsgraad. Het curriculum geeft studenten voldoende mogelijkheden om zich naar individueel inzicht te ontwikkelen door het aanbieden van verschillende keuzemogelijkheden. De commissie raadt de opleiding wel aan om studenten explicieter bloot te stellen aan thema s, vaardigheden of cursussen die niet in het verplichte vakkenpakket zijn opgenomen, zoals professioneel gedrag en Engelse taalvaardigheid. Hierin mag de opleiding volgens de commissie meer leidend zijn in de keuze van de student. De commissie concludeert dat er sprake is van voldoende en gekwalificeerde, goede, betrokken stafleden. Docenten krijgen vele mogelijkheden om zich te ontwikkelen. Ook de rol van de studieadviseur is in positieve zin opgevallen. Daarnaast stelt de commissie vast dat er sprake is van adequate voorzieningen. Het studielandschap is nieuw en optimaal, maar de verouderde practicumruimtes (m.n. de microscopie) verdienen nu meer aandacht aangezien het praktische onderwijs een fundamenteel onderdeel van het curriculum is. Naar verwachting zal in 2015 een nieuw onderwijsgebouw in gebruik worden genomen met vernieuwde practicumruimtes. De commissie heeft geconstateerd dat docenten en studenten via verschillende gremia voldoende betrokken zijn bij de kwaliteit van de opleiding. Het is de commissie in positieve zin opgevallen dat de docenten en studenten van de opleiding zich allen zeer betrokken voelen bij de opleiding en een community vormen. Standaard 3: Toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties De commissie beoordeelt Standaard 3 voor de bacheloropleiding als voldoende. De commissie heeft vastgesteld dat in de opleiding gebruik wordt gemaakt van diverse toetsvormen die aansluiten bij de leerdoelen van de cursus. De commissie vindt het positief dat bij iedere cursus sprake is van een combinatie van toetsvormen en dat studenten voldoende feedback ontvangen op tussentijdse toetsen en opdrachten. Voor de beoordeling van eindwerken worden standaard beoordelingsformulieren gehanteerd. De commissie stelt voor om het formulier uit te breiden met ruimte voor argumentatie van het cijfer en te ondersteunen met een matrix van scoringscriteria. Ook de beoordeling en onafhankelijkheid van de tweede beoordelaar zouden dan beter gemonitord kunnen worden. 10 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

11 De commissie heeft met instemming kennisgenomen van de zorgvuldige werkwijze van de Commissie Kwaliteit Toetsing (CKT). De CKT is een onderdeel van de examencommissie die de kwaliteit van schriftelijke toetsen (inclusief multiple choice toetsen) achteraf controleert. Om het eindniveau van de studenten te bepalen heeft de commissie theses ingezien van de bacheloropleiding. De commissie concludeert dat de theses qua inhoud en niveau voldoen aan de eisen die gesteld mogen worden aan een bachelorthesis op academisch niveau. Op basis van deze theses en de informatie die zij heeft ontvangen over de uitstroom van de opleiding stelt zij vast dat studenten de beoogde eindkwalificaties realiseren. De commissie vraagt wel expliciete aandacht voor de ondermaatse Engelse schrijfvaardigheid van een deel van de studenten. De commissie beoordeelt de standaarden uit het Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling als volgt: Bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen: Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties Standaard 2: Onderwijsleeromgeving Standaard 3: Toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties Algemeen eindoordeel voldoende voldoende voldoende voldoende De voorzitter en de secretaris van de commissie verklaren hierbij dat alle leden van de commissie kennis hebben genomen van dit rapport en instemmen met de hierin vastgestelde oordelen. Zij verklaren ook dat de beoordeling in onafhankelijkheid heeft plaatsgevonden. Datum: 19 november 2012 Prof. dr. Janke Cohen-Schotanus (voorzitter) Drs. Linda te Marvelde (secretaris) QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 11

12 Behandeling van de standaarden uit het Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen. Toelichting: De beoogde eindkwalificaties passen wat betreft niveau en oriëntatie (bachelor of master; hbo of wo) binnen het Nederlandse kwalificatieraamwerk. Ze sluiten bovendien aan bij de actuele eisen die in internationaal perspectief vanuit het beroepenveld en het vakgebied worden gesteld aan de inhoud van de opleiding. Bevindingen In deze standaard wordt inzicht gegeven in de bevindingen van de commissie ten aanzien van het landelijk vastgestelde domeinspecifieke referentiekader (1.1). Vervolgens wordt ingegaan op het interdisciplinaire karakter (1.2), doelstellingen en eindtermen (1.3), de eindkwalificaties (1.3), en de aansluiting op de arbeidsmarkt van de bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht (1.4). 1.1 Domeinspecifiek referentiekader De opleidingen van het landelijk cluster Biomedische Wetenschappen hebben een domeinspecifiek referentiekader en landelijke eindtermen voor de bacheloropleidingen vastgesteld in november 2011 (bijlage 2). Dit kader stelt dat de Biomedische Wetenschappen (BMW) zich richten zich op een translationele benadering van onderzoeksvraagstukken van ziekte en gezondheid bij mens en dier. De BMW integreren hierbij enerzijds elementen van de natuurwetenschappen, met name de (humane) biologie, scheikunde, farmacie, natuurkunde en wiskunde, en anderzijds van de medische wetenschappen. De interactie tussen elementen uit deze elkaar aanvullende disciplines geeft de BMW zijn translationeel karakter, waarin het verwerven van inzicht in processen op het niveau van het molecuul, de cel, het orgaan en het totale organisme in zowel de gezonde als de zieke situatie een centrale positie inneemt. Het onderzoeksterrein omvat ook het niveau van de populatie, waarbij epidemiologische en maatschappijgerichte (γ-)onderzoeksbenaderingen gebruikt kunnen worden. Verder kunnen ook elementen uit de α-wetenschappen een rol spelen. De commissie heeft het domeinspecifieke referentiekader bestudeerd en besproken tijdens de startvergadering. Zij stelt dat het kader op een correcte, maar globale wijze het biomedische veld beschrijft. Hierdoor is het weinig richtinggevend voor de inrichting van het onderwijs. De commissie meent dat de biomedische wetenschappen een belangrijke ontwikkeling doormaken. De biomedische wetenschappen worden een volwassen, eigenstandig wetenschapsgebied dat bovendien als motor dient voor een hele nieuwe richting van industriële ontwikkeling. Hierbij kan in de toekomst een specifiekere visie op het domein zelf en de rol die de opleidingen daar in spelen behulpzaam zijn. Het brede karakter van het domeinspecifieke kader laat de individuele opleidingen veel ruimte om een eigen perspectief op het domein te formuleren. De Utrechtse bacheloropleiding BMW heeft voor een natuurwetenschappelijk karakter en een interdisciplinaire benadering van het vakgebied gekozen. 1.2 Interdisciplinaire benadering De interdisciplinaire benadering wordt volgens de kritische reflectie met name geconcretiseerd door het interfacultaire karakter van de bacheloropleiding. De organisatie van 12 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

13 de opleiding is een samenwerking van de faculteiten Diergeneeskunde, Geneeskunde en Bètawetenschappen. De decanen van deze faculteiten vormen een codecanaat dat verantwoordelijk is voor de opleiding. Het codecanaat heeft de eindverantwoordelijkheid en de dagelijkse leiding en organisatie gedelegeerd aan de decaan van de faculteit Geneeskunde. De commissie heeft met de opleiding gesproken over de praktische uitwerking van het interfacultaire karakter. Vooral de samenwerking tussen de verschillende faculteiten en de unieke inhoudelijke inbreng van de faculteit Diergeneeskunde is hierbij aan de orde gekomen. Door de gesprekken is het de commissie duidelijk geworden dat de samenwerking tussen de verschillende faculteiten als zeer vanzelfsprekend wordt ervaren. Het inhoudelijke voordeel dat de opleiding met name voor het voetlicht brengt is dat zij docenten kunnen betrekken uit de drie faculteiten die allen vanuit hun (facultaire) perspectief accenten kunnen leggen op de biomedische onderwerpen. De commissie ziet hierdoor een duidelijke meerwaarde in deze vorm van samenwerking. 1.3 Doelstellingen en eindtermen Volgens de kritische reflectie wil de bacheloropleiding BMW studenten gedegen kennis geven van de biomedische wetenschappen in al haar facetten: van molecuul tot organisme. De opleiding heeft het doel gesteld dat afgestudeerden kennis en inzicht hebben in het interdisciplinaire vakgebied van de BMW en in de praktijk als beginnend academicus kunnen bijdragen aan het oplossen van biomedische vraagstukken. Afgestudeerden moeten zowel theoretische als praktische biomedische problemen kunnen herkennen en omzetten in hanteerbare vraagstellingen. Ook beschikken zij over de competenties en praktische vaardigheden die nodig zijn om deze vraagstellingen, onder begeleiding, op te lossen door wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast beoogt de opleiding academici te vormen die op hun eigen professionele handelen kunnen reflecteren en ethische vragen en beroepsmatige normen en waarden kunnen relateren aan de grondslagen van de biomedische wetenschappen. De doelstellingen en eindtermen van de bacheloropleiding BMW zijn door de projectgroep Eindtermen in 2007 geherformuleerd naar aanleiding van de voorgaande visitatie (bijlage 3). Bij het vormgeven van de eindtermen is de Utrechtse masteropleiding Biomedical Sciences (de grootste afnemer van afgestudeerden) gevraagd mee te denken over de eindtermen van afgestudeerde bachelors. Op deze manier is aansluiting geborgd tussen de bachelor- en de masterfase. De commissie heeft met waardering kennis genomen van het zorgvuldige werk dat de projectgroep heeft uitgevoerd. Zij oordeelt dat in de eindtermen duidelijke en expliciete aandacht is voor methoden en technieken van onderzoek en voor ethische aspecten en professioneel gedrag. De opleiding toont daarmee een duidelijke wetenschappelijke oriëntatie. De oriëntatie wordt verder ondersteund door een overzicht in de kritische reflectie waarin de eindtermen worden gerangschikt naar de Dublin Descriptoren om aan te tonen dat het niveau en de oriëntatie van de eindtermen voldoen aan de eisen die aan een bacheloropleiding worden gesteld. De commissie plaatst wel een kanttekening bij de eindtermen van de opleiding omdat geen expliciete aandacht wordt besteed aan algemene academische vorming in wetenschapsfilosofisch, historisch en/of maatschappelijk perspectief. Zij meent dat dit een belangrijk onderdeel zou moeten zijn van een wetenschappelijke opleiding en merkt op dat dit in de landelijke eindtermen uit 2011 wél expliciet aan de orde komt. De commissie heeft met het opleidingsmanagement gesproken over de relatie tussen de Utrechtse eindtermen (2007), het domeinspecifieke referentiekader en de landelijke eindtermen die in 2011 zijn vastgesteld. Het opleidingsmanagement informeerde de commissie dat het domeinspecifieke referentiekader en de gezamenlijke eindtermen deels QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 13

14 gebaseerd zijn op het Utrechtse opleidingsmodel. De opstelling van het domeinspecifieke referentiekader en de landelijke eindtermen hebben daarom geen direct effect op de eindtermen van de bachelopleiding uit Aansluititing arbeidsmarkt De bacheloropleiding BMW bereidt primair voor op instroom in een masteropleiding en vervolgens op een toekomst als onderzoeker in de biomedische sector. Om studenten toch te kunnen ondersteunen bij deelname aan de arbeidsmarkt na de bacheloropleiding, onderhoudt de opleiding systematisch contact met mogelijke werkgevers door iedere twee jaar een werkgeversbijeenkomst te beleggen. Na de laatste werkgeversbijeenkomst in 2011, waar afgevaardigden van bedrijven en universiteiten aanwezig waren, geeft ongeveer een kwart van de respondenten aan dat een afgestudeerde bachelor mogelijk kansrijk op de arbeidsmarkt is in een functie als analist, onderzoeksassistent of technicus. Zowel de opleiding als de commissie zien de bacheloropleiding echter voornamelijk als een voorbereiding op een masteropleiding in de Biomedische wetenschappen. Overwegingen De commissie is nagegaan of de beoogde eindkwalificaties van de bacheloropleiding BMW aan de Universiteit Utrecht wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie zijn geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen. Zij heeft de eindkwalificaties in dat kader afgezet tegen het domeinspecifieke referentiekader, de gezamenlijke landelijke eindtermen, en het profiel en de oriëntatie van de opleiding. De commissie concludeert dat het domeinspecifieke referentiekader een summier en weinig gedetailleerd beeld schetst van het kennisdomein Biomedische Wetenschappen. Het biedt in de huidige vorm dan ook weinig houvast om te verifiëren of de beoogde eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan de eisen die vanuit het beroepenveld en het vakgebied worden gesteld aan de inhoud van de opleiding. Echter, de opleiding heeft de commissie overtuigend aangetoond dat zij in 2007 op zorgvuldige wijze de huidige eindtermen heeft geformuleerd. De commissie heeft veel waardering voor het werk dat de opleiding hier duidelijk aan heeft besteed. Zij waardeert tevens dat stakeholders in het (nationale) werkveld regelmatig en systematisch worden bevraagd over de (eindtermen van de) opleiding om de waarde ervan te toetsen. De commissie waardeert dat uit de eindtermen een zeer duidelijke aandacht voor het uitvoeren van wetenschappelijk (biomedisch) onderzoek blijkt. Dit past goed bij het profiel en de oriëntatie van de bacheloropleiding BMW die beoogt studenten op te leiden om door te stromen naar de masteropleiding en uiteindelijk een carrière als onderzoeker op te bouwen. De commissie stelt daarnaast met waardering vast dat de opleiding in haar eindtermen specifiek aandacht besteedt aan professioneel gedrag en (onderzoeks)ethiek. Zij concludeert dat de Utrechtse eindkwalificaties aansluiten op het generieke domeinspecifieke referentiekader en de gezamenlijke landelijke eindtermen. Met dit laatste voldoen de eindkwalifaties aan de eisen die aan een afgestudeerde BMW-er op landelijk niveau gesteld worden. Ook stelt de commissie vast dat de eindkwalificaties aansluiten op het profiel en de oriëntatie van de Utrechtse opleiding BMW. De commissie heeft de eindtermen beoordeeld op niveau en oriëntatie en concludeert dat deze goed aansluiten op de eisen die gesteld worden aan academische bacheloropleidingen. 14 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

15 Conclusie Bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen: de commissie beoordeelt Standaard 1 als voldoende. Standaard 2: Onderwijsleeromgeving Het programma, het personeel en de opleidingsspecifieke voorzieningen maken het voor de instromende studenten mogelijk de beoogde eindkwalificaties te realiseren. Toelichting: De inhoud en vormgeving van het programma stelt de toegelaten studenten in staat de beoogde eindkwalificaties te bereiken. De kwaliteit van het personeel en van de opleidingsspecifieke voorzieningen is daarbij essentieel. Programma, personeel en voorzieningen vormen een voor studenten samenhangende onderwijsleeromgeving. Bevindingen In deze standaard wordt inzicht gegeven in het programma (2.1). Vervolgens wordt ingegaan op het didactisch concept (2.2), de instroom en de studeerbaarheid (2.3), het personeel (2.4), de opleidingsspecifieke voorzieningen (2.5) en de kwaliteitszorg (2.6). 2.1 Programma De commissie is nagegaan in hoeverre de door de opleidingen geformuleerde oriëntatie en eindtermen terug zijn te vinden in het curriculum, en in welke mate aandacht is voor internationalisering. Zij heeft de tabellen bestudeerd die zijn opgenomen in de kritische reflectie, waarin is aangegeven welke onderdelen van de opleiding gekoppeld zijn aan welke eindtermen en Dublin Descriptoren. Daarnaast heeft zij tijdens de visitatie inzicht gehad in de beschrijving, het studiemateriaal en de toetsen van verschillende vakken. Aan de hand van deze informatie stelt zij vast dat de inhoud en het niveau van de bachelorvakken adequaat is en waarborgt dat afgestudeerden voldoen aan de geformuleerde eindkwalificaties Curriculum bachelor Het bachelorprogramma bestaat uit de major Biomedische Wetenschappen (135 EC) en de profileringsruimte (45 EC). Binnen de major kan de student 45 van de 135 majorgebonden studiepunten invullen met majorgebonden keuzecursussen. De keuzevrijheid (90 EC) moet studenten in staat stellen om zich naar eigen interesse voor te bereiden op een verdere (studie)loopbaan. Een overzicht van het curriculum is te vinden in bijlage 4. Binnen de major volgen studenten negen verplichte cursussen die beogen een brede basis met betrekking tot algemene, academische en praktische vaardigheden en kennis over de verschillende organisatieniveaus van mens en dier te bieden. De cursussen behandelen onder andere onderwerpen als het genoom, moleculen, cellen, weefsels, organismen en populaties. De majorgebonden keuzecursussen bieden daarnaast een brede oriëntatie op een deelgebied (naar keuze) van de biomedische wetenschappen. Ook bestaat de mogelijkheid om een extracurriculaire universitaire honours minor of een BMW-specifiek honoursprogramma te volgen. Daarnaast ontvangen studenten veiligheidsvoorlichting over werken in laboratoria en kunnen zij in hun eerste jaar een VMT-certificaat (Veilige Microbiologische Technieken) behalen Profileringsruimte Een kwart van de bacheloropleiding is door studenten vrij in te vullen in de profileringsruimte. Zij kunnen bijvoorbeeld kiezen voor een minor (30 EC) bij een andere opleiding of faculteit. Het is ook mogelijk om losse cursussen te kiezen uit het biomedische curriculum, het totale Utrechtse cursusaanbod, of bij een andere (buitenlandse) universiteit. Momenteel bestaan er uitwisselingscontracten met universiteiten in Lund (Zweden), Tromsø QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 15

16 (Noorwegen), Manipal (India) en Singapore (Republiek Singapore). Tot op heden zijn er jaarlijks slechts enkele studenten naar één van de buitenlandse partners gegaan en zijn er enkele studenten naar Utrecht gekomen. De studenten gaven tijdens de visitatie aan dat het mogelijk is om in de eerste periode van het derde jaar naar het buitenland te gaan. Hierbij ontvangen zij vanuit de opleiding ook voldoende assistentie. De commissie ervaart het als positief dat internationalisering op de agenda staat van de opleiding en dat bachelorstudenten in ieder geval de mogelijkheid wordt geboden om in het buitenland keuzevakken of een researchtraject te doen. Studenten kunnen uitgeloot worden voor een keuzevak. De commissie is positief over de mogelijkheid om een joker in te zetten waarmee zij als eerste in een cursus worden geplaatst. Studenten hebben één joker voor het hele curriculum Researchproject Het sluitstuk van de opleiding is het Researchproject van 15 EC. In dit project zoekt de student zelfstandig een onderzoeksgroep naar keuze en verricht daar twee weken praktisch onderzoek dat ingekaderd dient te worden in een literatuurstudie over het desbetreffende onderwerp. Het eindresultaat van het Researchproject is een Engelstalige bachelorthesis. De thesis omvat een literatuurstudie en een verslag van het praktisch onderzoek. Sinds 2010 kunnen studenten ervoor kiezen een deel van hun profileringsruimte te gebruiken om een langere periode aan het Researchproject te werken (Researchproject Plus - 22,5 EC). Dit geeft de student de mogelijkheid om vijf extra weken praktisch werk te verrichten. De commissie vindt dit laatste een positieve ontwikkeling omdat zij een onderzoeksstage van twee weken in een laboratorium bijzonder kort vindt. De derdejaarsstudenten die de commissie gesproken heeft beamen dat de tweeweekse stage eigenlijk te weinig tijd biedt om te besluiten of het verstandig is om in te zetten op een onderzoekscarrière of dat het beter is om een ander (academisch) pad in te slaan Engelse taalvaardigheid De opleiding gaf tijdens de visitatie aan dat zij een groot belang hecht aan de Engelse taalvaardigheid van haar studenten omdat de biomedische wetenschappen een internationaal (Engelstalig) veld is en zij haar studenten voorbereidt op doorstroom naar Engelstalige masteropleidingen. Voor het bacheloronderwijs worden voor een groot deel Engelstalige leerboeken gebruikt. De blokboeken bestaan daarnaast vaak uit een mix van Nederlandstalig en Engelstalige onderdelen. Daarnaast heeft iedere student de mogelijkheid verslagen en presentaties desgewenst in het Engels te doen. Het eindproduct van het Researchproject dient door alle studenten volledig in het Engels te worden geschreven. Om de Engelse taalvaardigheid te oefenen, kunnen studenten een keuzecursus Academic English for the Sciences volgen. Deze keuzecursus wordt in het derde jaar aangeboden en kan niet door alle studenten gevolgd worden wegens beperkte capaciteit. De commissie concludeert op basis van gesprekken met studenten en de bestudeerde theses dat de omschakeling van het Nederlands naar het Engels voor een aantal van hen te laat komt. De opleiding kiest er voor de cursus Academic English for the Sciences niet verplicht te stellen. De commissie stelt dat de Engelse taalvaardigheid van studenten duidelijk meer aandacht behoeft. Zij adviseert dan ook alle studenten eerder, explicieter en intensiever voor te bereiden op schrijven en spreken in de Engelse taal om hen gedegen voor te bereiden op een Engelstalige carrière Realisatie eindtermen in het programma In de kritische reflectie toont de opleiding middels een overzicht aan hoe de cursussen zijn gerelateerd aan de eindtermen. Hieruit en uit gesprekken met de opleiding is gebleken dat de eindtermen in het curriculum gerealiseerd worden via de verplichte cursussen en de 16 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

17 majorgebonden keuzecursussen. De overige cursussen in de profileringsruimte zijn te beschouwen als aanvullend en verdiepend. Op deze wijze borgt de opleiding dat studenten de eindtermen altijd halen, ook al is er een grote individuele keuzeruimte. De commissie kan zich vinden in dit uitgangspunt en heeft geconstateerd dat deze werkwijze garandeert dat studenten een coherent onderwijspakket hebben en toch zeer veel individuele keuzemogelijkheden. Zij plaatst echter ook enkele kanttekeningen. Omdat de eindtermen stevig verankerd zitten in het verplichte (keuze)deel van het curriculum, vinden significante inhoudelijke curriculumontwikkelingen, en -vernieuwing voornamelijk plaats via de keuzevakken. Thema s, vaardigheden of cursussen die door zowel de commissie als vertegenwoordigers van de opleiding van belang worden geacht, zoals professioneel gedrag, Engelse taalvaardigheid of systeembiologie worden hierdoor niet expliciet aan alle studenten aangeboden. Overigens laat dit niet onverlet dat binnen de bestaande verplichte (keuze)cursussen nieuwe technieken en ontdekkingen uit het biomedisch veld worden ingepast en uitgelicht. De opleiding hecht veel waarde aan de inbreng van de faculteit Diergeneeskunde in het curriculum. Daarom heeft de commissie hier specifiek aandacht aan besteed. Zij komt tot de conclusie dat de inbreng van de Diergeneeskundefaculteit bijvoorbeeld zichtbaar is in de verplichte eerstejaars cursus Organisme. In het derde jaar kunnen studenten kiezen voor het vak Virologie dat wordt aangeboden door de faculteit Diergeneeskunde. De verdere inbreng lijkt zeer vervlochten in de overige cursussen. Studenten geven aan dat zij het waarderen professoren en practica/materiaal van Diergeneeskunde tegen te komen. De commissie concludeert dat de inbreng van de faculteit Diergeneeskunde een duidelijke meerwaarde is voor de Utrechtse bacheloropleiding. 2.2 Didactisch concept De commissie is nagegaan in hoeverre er sprake is van een passend didactisch concept dat vertaald is naar adequate werkvormen en dat op een wijze wordt ingezet, zoals dat van een opleiding Biomedische Wetenschappen verwacht zou mogen worden. Uit de kritische reflectie blijkt dat de opleiding de individuele interesses van studenten wil stimuleren en ontwikkelen. Dit wil zij doen door een grote nadruk te leggen op het belang van, en de verschillende mogelijkheden van wetenschappelijk onderzoek, een hoge mate van keuzevrijheid en het stimuleren van een actieve studiehouding Learning by doing De brede theoretische basis wordt gelegd tijdens hoorcolleges en zelfstudie, waarbij de stof in een brede context wordt geplaatst. De toepassing van de theorie vindt vervolgens plaats in de vorm van practica, werkcolleges en/of computer ondersteunend onderwijs. Er wordt in de cursussen gebruik gemaakt van handboeken, blokboeken en actuele, wetenschappelijke literatuur. De cursussen kennen drie niveaus wat betreft de complexiteit van het onderwerp: inleidend (niveau 1), verdiepend (niveau 2) en gevorderd (niveau 3). Elke student volgt op elk niveau een bepaald aantal cursussen. Studenten gaven tijdens de gesprekken aan dat het eerste jaar logisch is opgebouwd. De cursussen beginnen met een globaal perspectief op de cel en daarna wordt dieper op weefselniveau ingegaan. Er is in het eerste jaar enkel sprake van verplichte (keuze)cursussen. In het tweede jaar zien studenten zich geconfronteerd met veel keuzemogelijkheden. Dit past volgens de docenten goed in de opbouw van de eigen verantwoordelijkheid van de studenten. De majorgebonden keuzecursussen moeten hierbij zorgen voor enige structuur in het keuzeproces. Hoewel de commissie de grote keuzevrijheid in principe positief vindt, signaleert zij ook dat sommige studenten meer persoonlijke QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 17

18 begeleiding nodig hebben bij het samenstellen van hun vakkenpakket, naast de huidige voorlichting die studenten op dit gebied ontvangen. Studenten zijn in dit vroege stadium van hun studie niet altijd in staat om de inhoudelijke consequenties van hun keuzes te overzien. De commissie heeft geconstateerd dat het doel om studenten tot onderzoeker op te leiden vanaf het begin van de opleiding duidelijk wordt geoperationaliseerd. Zo doen studenten vanaf het eerste jaar zelf literatuur- en labonderzoek (learning by doing). In het tweedejaarsvak Onderzoeksmethoden werken studenten 10 weken in het lab om zelf een probleem op te lossen. De commissie en de studenten ervaren dit als een zeer waardevol onderdeel van het curriculum. In het derde en laatste jaar is voorzien in een stageperiode van twee weken als onderdeel van het Researchproject. Uit gesprekken blijkt dat studenten in principe zelf een stageplek in het lab zoeken. Zij worden hierover onder meer voorgelicht door PhD studenten van verschillende onderzoeksgroepen in het UMC Utrecht tijdens een stagemarkt. De studenten geven aan dat het zoeken van een stageplek niet moeilijk is en dat zij veelal terecht komen op een goede stageplek. De commissie meent dat het UMC Utrecht een uitstekende (onderzoeks)omgeving voor een afstudeeronderzoek is. Zij vraagt zich echter af of twee weken wel voldoende is om een onderzoek uit te voeren. Studenten beamen deze zorg en geven ook aan dat dit onderdeel te kort is voor een inhoudelijke voorbereiding op een master Werkvormen De commissie heeft uitgebreid stilgestaan bij de inzet van verschillende werkvormen. Binnen alle cursussen worden verschillende werkvormen aangeboden die zijn afgestemd op de leerdoelen van de cursus. Vakkennis wordt met name in hoorcolleges behandeld. In de werkcolleges (20-30 studenten) worden opdrachten in groepsverband uitgevoerd. In de bachelor bestaat een derde van de contacttijd uit hoorcolleges. De commissie trekt na de gesprekken de algemene conclusie dat er relatief veel sprake is van traditionele, docentgecentreerde onderwijsvormen, m.u.v. het projectonderwijs. Dit gecombineerd met het vaste vakkenpakket, waarin de eindtermen zijn verankerd, maakt dat het programma enigszins conservatief is. Zij heeft echter ook gezien dat er vormen van onderwijs worden ingezet die zich richten op de verwevenheid van theorie, onderzoeksvaardigheden en professionaliteit. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar in het verplichte projectonderwijs in het eerste jaar. In de projecten wordt de basis gelegd voor het verder uitbouwen van de academische vaardigheden in de rest van het curriculum. In Project 1 ligt de nadruk op het leren lezen en interpreteren van (primaire) literatuur, het leren samenwerken in (kleine en grote) groepen, het leren presenteren in woord en geschrift, en op effectief en efficiënt vergaderen. In Project 2 ligt de nadruk op het goed verwoorden van primaire literatuur en het geven en ontvangen van feedback. In beide projecten wordt ook expliciet aandacht besteed aan de ethische en maatschappelijke implicaties van een ziekte en het onderzoek. De commissie is zeer te spreken over het projectonderwijs en zij vraagt zich af of ook in het tweede en derde jaar meer van deze onderwijsvormen gebruik kan worden gemaakt Professioneel gedrag De commissie is nagegaan in hoeverre de opleiding aandacht besteed aan structurele en systematische ontwikkeling van professioneel gedrag. De commissie definieert verschillende vormen van professioneel gedrag: 1) academische integriteit, 2) ethisch besef, en 3) professionele attitude. De opleiding heeft tijdens het visitatiebezoek mondeling toegelicht dat academische integriteit aan de orde komt binnen het bestaande cursusaanbod. Er wordt aandacht besteed aan waarheidsvinding, fraude (en bestrijding daarvan) en correct citeren. Zo oefenen studenten 18 QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht

19 bijvoorbeeld met het zelf opsporen van fraude in artikelen om het bewustwordingsniveau te verhogen. De opleiding heeft verder toegelicht dat het thema ethiek als (keuzevak) wordt aangeboden. Door gebrek aan interesse van de kant van de studenten is er voor gekozen om het onderwerp nu aan bod te laten komen in het projectonderwijs en te vervlechten in de bestaande, verplichte cursussen. Zo moeten studenten bijvoorbeeld een verslag schrijven n.a.v. een snij-oefening op een dier waarbij zij o.a. moeten reflecteren op wat de dood van dit dier heeft bijgedragen aan hun kennis. De professionele attitude van studenten wordt impliciet onder de aandacht gebracht door ze op hun gedrag (in het lab of tijdens de colleges) aan te spreken. De commissie is ervan overtuigd dat de opleiding doordrongen is van het nut en de noodzaak van het ontwikkelen van professioneel gedrag bij studenten. Echter, de uitwerking hiervan is nog in ontwikkeling en zou meer geëxpliciteerd kunnen (of moeten) worden voor de student. Bijvoorbeeld door alle vormen van professioneel gedrag (inclusief attitude) expliciet te toetsen. Ook het projectonderwijs en de studieloopbaanontwikkeling (SLO) zou hieraan een goede bijdrage kunnen leveren Studieloopbaanontwikkeling Het doel van de SLO is het ontwikkelen van academische vaardigheden, het realiseren van een studiepadkeuze en een voorbereiding op de arbeidsmarkt of een vervolgopleiding. Gedurende de opleiding staat elke student onder begeleiding van een tutor die toeziet op en begeleidt bij SLO. In het kader van de SLO schrijven studenten zelfreflecties en wordt een studieplan samengesteld. Ook zijn er jaarlijks gerichte en ingeplande opdrachten voor de studenten. Voor reflectie op vaardigheden kunnen studenten feedbackformulieren laten invullen door de docent van een cursus waarin de vaardigheid wordt beoefend. Deze analyses en de zelfreflecties bespreekt de student in principe met de tutor tijdens verplichte halfjaarlijkse tutorgesprekken. In de praktijk wordt echter voornamelijk gesproken over de voortgang van de studie en de oriëntatie op keuzemogelijkheden binnen het curriculum of de vervolgopleiding/arbeidsmarkt. Uit de gesprekken met de studenten en uit evaluaties blijkt dat studenten vooral het schrijven van een CV en een sollicitatiebrief nuttig vinden. Verder zien de meeste studenten wel het nut in van de SLO, maar niet (altijd) van alle opdrachten. Daarnaast geven zij aan dat de kwaliteit van de begeleiding in sterke mate afhangt van de tutor. De commissie geeft aan dat zij zeer onder de indruk is van de manier waarop de SLO in het eerste jaar is ingericht en ziet hier een duidelijke meerwaarde voor de studenten. De SLO start sterk vanuit de visie dat eerstejaars studenten sturing nodig hebben in de overgang naar het wetenschappelijk onderwijs en bij de ontwikkeling van academische vaardigheden. De uitwerking van het programma zou desondanks nog sterker kunnen worden aangezet. Zodra de student geland is in de nieuwe omgeving wordt de behoefte van de student leidend en valt de opleiding terug op de intrinsieke verantwoordelijkheid van de student. De aandacht wordt dan ook vooral gericht op studieloopbaanbegeleiding. De commissie raadt de opleiding aan de SLO verder uit te rollen in het tweede en derde jaar en geeft ter overweging mee na te denken over het aanbieden van meer projectonderwijs in deze jaren. Daarnaast ziet de commissie een mogelijke meerwaarde in de ontwikkeling van een SLO-lijn over de drie bachelorjaren heen (i.p.v. aparte opdrachten) waarbij professioneel gedrag (in alle vormen) expliciet aan de orde komt en wordt getoetst. 2.3 Instroom en studeerbaarheid De kwantitatieve gegevens over de instroom, studielast en rendementen van de bacheloropleiding zijn opgenomen in bijlage Instroom Vwo-studenten met het profiel Natuur en Gezondheid, aangevuld met natuurkunde of het profiel Natuur en Techniek, aangevuld met biologie zijn toelaatbaar tot het QANU/ Biomedische Wetenschappen, Universiteit Utrecht 19