Fiche Houtsoorten / Iroko/kambala Belgian WOODFORUM

Transcriptie

1 Fiche Houtsoorten / Iroko/kambala Belgian WOODFORUM Wetenschappelijke naam Chlorophora regia en C. excelsa Familie Moraceae Herkomst Tropisch Afrika Houtbeschrijving Spinthout: geelwit Kernhout: goudbruin wordt donkerder indien blootgesteld aan lucht, V.D. Bergh tot donkerbruin Toepassingen BUITEN Nerf Middelmatig Scheepsbouw, waterbouwkundige werken, schrijnwerk, tuinmeubilair, Draad Vaak onregelmatig, uitgesproken kruisdraad gevelbekleding, terrassen Volumieke massa Van 470 tot 850 kg/m 3 Gemiddeld: 650 kg/m 3 BINNEN Parketvloeren, kerkbanken, trappen, laboratoriumtafels, draaiwerk, Duurzaamheid Zeer duurzaam tot duurzaam (klasse I-II) 1 onderdelen van meubels. Planning Stabiliteit in gebruik Buiten: hoog Binnen: hoog

2 Iroko / Kambala Chlorophora regia en C. excelsa Iroko is een mooie en zeer duurzame houtsoort uit tropisch Afrika met goede mechanische eigenschappen. Het is een uitstekende houtsoort voor een brede waaier aan toepassingen, zowel binnen als buiten. Herkomstgebieden 2 Iroko en kambala zijn synoniemen voor het hout afkomstig van de botanische soorten Chlorophora excelsa (Welw.) benth. en Hock f. en Chlorophora regia A. chev die in een ruim verspreidingsgebied worden teruggevonden. Chlorophora regia komt voor van Gambia tot Ghana in de natte gedeelten van het West-Afrikaanse regenwoud, terwijl Chlorophora excelsa teruggevonden wordt in de meer bladverliezende bostypes van Senegal tot Mozambique. Chlorophora is een lichtboomsoort met over het algemeen een goede natuurlijke verjonging, vooral op open plaatsen in het bos ingevolge het graasgedrag van olifanten of langs exploitatiewegen of plaatsen met ijle vegetatie. Houtbeschrijving Het kernhout is goudbruin, blootgesteld aan de lucht donkerder, tot donkerbruin en verschilt duidelijk van het geelwitte spinthout. Iroko is vrij gelijkmatig van structuur en vertoont doorgaans een typische lichtgekleurde streep- of zigzagtekening, die veroorzaakt wordt door het bleke parenchymeweefsel. De nerf is matig fijn; de draad recht tot kruisdraad, een enkele maal golvend. Het parenchyme rond de vaten laten duidelijke, lichtgekleurde sporen na, vooral op het dosse vlak. Ook de groeiringen zijn hier goed te zien. Kwaliteiten, duurzaamheidsklasse, vochtgehalte Iroko is zeer duurzaam en behoort tot duurzaamheidsklasse I - II voor het kernhout. Het spint is uiteraard niet duurzaam en behoort tot duurzaamheidsklasse V. Na verzaging wordt het hout in de landen van herkomst opgelat en verscheept zonder voorafgaandelijke droging. Het versneld of aan de lucht drogen van iroko verloopt goed en vrij snel. Het drogen dient met zorg te gebeuren

3 3 gezien het kruisdradige hout neiging vertoont tot scheuren en vormverandering. Eens het gevierschaalde hout gedroogd is in functie van de toepassing, werkt het weinig. Bij het stapelen van iroko laten de stapellaten dikwijls donkere strepen na. De Belgische houtinvoer en houthandel verhandelt overwegend gevierschaald hout van de bijzondere kwaliteit FAS (First and Second), die volledig hart- en spintvrij is. De lagere industriële kwaliteiten daarentegen kunnen wat spint en andere fouten bevatten. Bewerking Iroko laat zich over het algemeen zowel met de hand als machinaal V.D. Bergh goed bewerken. Met name in hartbarsten komen soms steenharde witte kalkinsluitsels voor van zeer variërende afmetingen, hetgeen de werktuigen afstompt. Het verzagen met cirkelzagen verloopt optimaal onder een hoek van 20 of met wolfraamcarbide gehard materiaal onder een spaanhoek van 15. Bij bewerkingen op vlak- en

4 vandiktebanken kan "inspringsel" bij kruisdradig hout zoveel mogelijk worden vermeden bij een spaanhoek van 15. Een goed functionerende afzuiginstallatie op de bewerkingsmachines is noodzakelijk gezien fijn zaagsel en schuurstof bij daarvoor gevoelige personen allergische reacties kan teweegbrengen. Bevestiging Het nagelen of schroeven is gemakkelijk. Indien vochtig iroko in contact wordt gebracht met ijzer treden corrosieverschijnselen op. Daarom zijn in dat geval roestvrije bevestigingsmiddelen (inox) aangeraden. Het hout kan met alle gangbare lijmtypen goed worden verlijmd. Afwerking 4 Iroko bevat chlorophorine, een antioxydant oplosbaar in organische solventen. De droging van solventgedragen afwerkingssystemen wordt hierdoor soms vertraagd of verhinderd. Het reinigen met thinner of white spirit kan dit verbeteren. Het hout bevat ook inhoudsstoffen die wateroplosbaar zijn. Deze kunnen in bepaalde gevallen bij behandeling met watergedragen producten witte vlekken geven. Door afwerkingssystemen op basis van kunstharsen (cellulose-vinylverven en polyurethaanvernissen), die door polymerisatie drogen, toe te passen kunnen voornoemde problemen worden vermeden. Deze producten kunnen, eenmaal droog, de ondergrond vormen voor watergedragen afwerkingssystemen. Voor het verkrijgen van een mooi glad oppervlak wordt een voorafgaande behandeling met een poriënvuller aanbevolen. Iroko wordt in buitentoepassingen zoals gevelbekledingen of terrassen zonder afwerking toegepast, waardoor het na verloop van tijd zal vergrijzen en een "natuurlijk effect" geven. Planning

5 Boolhout Boolhout in diktes of breedtes op maat is gemakkelijk te bekomen. Toepassingen Bekefi Alexandre Door zijn gunstige mechanische eigenschappen, hoge duurzaamheid en fraai uiterlijk, is iroko geschikt voor zowel binnen als buiten. Iroko leent zich voor buitenschrijnwerk, gevelbekledingen, brugleuningen, brugdekken, terrassen, tuinmeubelen, scheepsdekken, containerbodems. Het is een uitstekende constructiehoutsoort en kan in contact met water worden toegepast. Contact met beton dient vermeden te worden, gezien inhoudstoffen de uitharding aanzienlijk vertragen. Als binnentoepassing dienen vooral parket en trappen vermeld, waarbij rekening moet worden gehouden met kleurverschillen die zich bij aanvang kunnen voordoen, doch zich na een aantal maanden uniformiseren. Iroko is bestand tegen zuren en basen, hetgeen het bijzonder geschikt maakt voor laboratoriumtafels. Het laat zich zeer goed draaien voor meubelonderdelen zoals tafelpoten. Van iroko kan fraai fineer worden gesneden of geschild. 5

6 FYSISCHE EN MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN VOOR IROKO/KAMBALA Fysische eigenschappen Volumieke massa bij 15 % houtvochtgehalte in kg/m3 650 Evenwichtsvochtgehalte in % Radiale krimp in % Tangentiale krimp in % Werken in % - bij 60 % relatieve vochtigheid 11,5 - bij 90 % relatieve vochtigheid 14,5 - van % relatieve vochtigheid 0,4 - van % relatieve vochtigheid 0,5 - van % relatieve vochtigheid 0,7 - van % relatieve vochtigheid 0,8 - van % relatieve vochtigheid 1,3 - van % relatieve vochtigheid 1,1 Mechanische eigenschappen Buigsterkte in N/mm2 94 Elasticiteitsmodulus in N/mm Druksterkte evenwijdig aan de vezel in N/mm2 53 Schuifsterkte in N/mm2 12,4 Hardheid volgens Janka/ in N kops - langs GANGBARE COMMERCIELE AFMETINGEN VOOR RUW GEZAAGD HOUT: GEVIERSCHAALD Dikte Breedte Lengte 26 mm 80 mm 60 tot 180 cm 26 mm 105 mm 60 tot 180 cm 26 mm 130 mm 155 tot 450 cm 26 mm 155 mm 155 tot 450 cm 26 mm 180 mm 155 tot 450 cm 26 mm 205 mm 155 tot 450 cm 40 mm 155 tot 400 mm (*) 185 tot 450 cm (*) 52 mm 155 tot 400 mm (*) 185 tot 450 cm (*) 65 mm 155 tot 400 mm (*) 185 tot 450 cm (*) 80 mm 155 tot 400 mm (*) 185 tot 450 cm (*) 105 mm 155 tot 400 mm (*) 185 tot 450 cm (*) * Breedtes en lengtes makkelijk te bekomen in respectievelijk 230 mm en 275 cm gemiddeld en beter. KEPERS Met dank aan Mr. Paul De Wagheneire voor het nalezen van de tekst. 52 x 52 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms x 65 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms x 80 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms x 105 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms x 120 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms x 130 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms x 155 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms x 180 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms x 205 mm lengte 75 cm tot 360 cm, soms 450 Het Belgian WOODFORUM werd gesticht door de Belgische houtsector met als specifieke missie het promoten van hout en de producten op basis van hout. Hierbij onderlijnt het de talrijke redenen die de keuze voor hout rechtvaardigen en stelt het de informatie nodig voor zijn correcte toepassing ter beschikking.