De Gloob-Fanfare. zesde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - HANDEL

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De Gloob-Fanfare. zesde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - HANDEL"

Transcriptie

1 De Gloob-Fanfare zesde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - HANDEL

2 De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: g 1. Wat hebben auto s te maken met Filippijns water? 2. Word regisseur en fi lm Het mysterie van het Filippijns water. 3. Toon jullie fi lmpje aan zoveel mogelijk mensen. 2

3 Het Gloob-lied REFREIN 1 : Dit is de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe Kom, doe mee met de fanfare Zet u in voor onze aarde Kom erbij, ja, ja, ook gij! Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Blijf niet zitten niksen. Zullen wij dat hier eens fi ksen! Met veel goesting vliegen wij erin. Strofe 1 : Zijn wij wel goed bezig? Dat is nog maar de vraag Heel de wereld wordt maar warmer, arme landen alsmaar armer. We moeten iets doen vandaag. De vraag is heel eenvoudig: wat kunnen wij hier nu aan doen? Want we zijn hier met zoveel, maar doet iedereen een deel dan doen we samen veel Een beetje aandacht alstublieft want deze wereld is mij lief. En als wij er goed voor zorgen wordt elke dag een goeiemorgen. REFREIN 2 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Strofe 2 : We weten hoe het moet maar leven op te grote voet, zo van ikke en den dikke en al de rest kan stikke. Dat is niet al te goed. We moeten de wereld delen want we zijn hier met z n velen. En dit klinkt misschien wat raar maar de mens is een gevaar. De aarde is zo kwetsbaar. Het mens-dom is niet slim. Het is de wereld aan t verknoeien. T is tijd voor een nieuw begin. T is tijd om u te komen moeien. REFREIN 3 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Rap : Wij komen helemaal niets te kort. Alle dagen lekker eten op ons bord. Dat is gezond, ja, dat is goed. Maar wat u ook wel weten moet: veel lekkers komt uit andere landen en reisde hele grote afstanden. Uitlaatgassen en transport liggen elke dag mee op je bord. Het is niet simpel, dat is waar, want het gevaar is soms onzichtbaar. Maar als je let op wat je eet en er iets meer over weet, red je zo ook de planeet! Red de planeet! REFREIN 4 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Dit is een prachtige planeet maar ze gaat naar de knoppen. Het is aan ons om die vervuiling nu te stoppen. Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Blijf niet zitten niksen. Zullen wij dat hier eens fi ksen! Met veel goesting vliegen wij erin. 3

4 Een babbeltje met Paolo, Arvin, Gloob en Pieter Wil je meer weten over Pieter, Gloob, Paolo en Arvin en de Filippijnen? Surf dan naar: wereldbol, Gloob!, Pieter wereldbol, Gloob!, Gloob wereldbol, Gloob!, handel, Paolo en Arvin wereldbol, Gloob!, handel, Filippijnen Welkom in de Filippijnen! Mijn lievelingseten is Het lievelingseten van Gloob is kip met rijst, wortelen en mango. Pieter eet heel graag tom kai kai. Dat is Thaise kip met kokosmelk en rijst. Hoeveel mensen wonen in Manilla? Arvin en Paolo wonen in Kleur de vlag van dit land: de Filippijnen 11,5 miljoen nee Wat denk je? Hebben Arvin en Paolo een koning? De Filippijnen zijn een republiek. Waarom wel/niet? 4

5 5 Arvin heeft broers en zussen. Het lievelingsspel van Paolo is met auto s spelen verse broodjes, vers fruit en melk Wat eet Paolo als ontbijt? rijke Paolo woont in een wijk. Wat kan je zeggen over de buurt van Arvin? levendige maar arme buurt. Arvin woont in een Ik speel graag met hard zingen, muziek maken en met zijn rugzak de wereld De hobby s van Gloob zijn rondtrekken. Dit ben ik! 5

6 Op bezoek bij Paolo en Arvin Hallo, jullie hebben ons al gezien in de stad waar we wonen: Manilla. Vinden jullie de Fillippijnen terug op de wereldkaart? En vinden jullie ook onze stad terug? 1. Kijk goed naar de wereldkaart in de klas. Vinden jullie de Filippijnen en Manilla op de blinde kaart in jullie werkbundel blz. 8-9? Kleur de Filippijnen groen en zet een kruisje op de plek waar Manilla ligt. Schat de afstand tussen België en de Filippijnen. 2. Bereken de afstand in vogelvlucht. Gebruik hiervoor de schaal van de wereldkaart op blz. 8-9 van je werkbundel. Bewerking: 1 cm op de kaart is cm in het echt = 750 km in het echt 14 x 750 km = km Antwoord: Manilla is in vogelvlucht km van Brussel

7 Kijk eens op de wereldkaart of wereldbol. Zie je die horizontale en verticale lijnen? Deze lijnen dienen om steden en landen gemakkelijk terug te vinden. De twee belangrijkste lijnen zijn de EVENAAR en de NULMERIDIAAN. De evenaar verdeelt de wereld in twee delen: een noordelijk en een zuidelijk deel. De evenaar loopt van west naar oost en verdeelt de wereld in een noordelijk en een zuidelijk halfrond. De evenaar ligt op 0. De volgende landen liggen op de evenaar: Brazilië, Ecuador, Oeganda, Kenia en Indonesië. Vind je de evenaar terug op de wereldkaart? 3. Zoek een kaart van Azië in de atlas. Liggen de Filippijnen ten zuiden of ten noorden van de evenaar? De Filippijnen liggen ten noorden van de evenaar. De nulmeridiaan ligt net als de evenaar op 0, maar loopt van noord naar zuid. De nulmeridiaan wordt ook wel de meridiaan van Greenwich genoemd (zeg grenitch), omdat deze door de Londense buurt Greenwich in Groot-Brittannië loopt. De gebieden ten westen van de meridiaan liggen op het westelijk halfrond en de gebieden ten oosten op het halfrond. oostelijk 4. Teken nu deze nulmeridiaan op de wereldkaart van werkbundel blz Liggen de Filippijnen ten oosten of ten westen van deze meridiaan? De Filippijnen liggen ten oosten van de nulmeridiaan. 6. Op welke oosterlengte en noorderbreedte ligt Manilla? Manilla ligt op 120 oosterlengte en 15 noorderbreedte 7. Schat uit hoeveel eilanden de Filippijnen bestaan. 7

8 De wereld op een blaadje evenaar 8 nulmeridiaan

9 SCHAAL: 1:75milj. 9

10 Het belangrijkste ingrediënt van elk recept 1 kilo biefstuk Voor 1 kilo biefstuk hebben we het volgende nodig: - een koe - veel groen gras - veel soja om goed dik te worden tot liter water - een vrachtwagen liter benzine - slachthuis 1 kilo papier Voor 1 kilo papier hebben we het volgende nodig: - houtschilfers liter water - een zeef - een pers Tomatensoep Om tomatensoep te maken, heb je de volgende ingrediënten nodig: - 1 kg tomaten (ontveld en in stukjes) - 1 eetlepel tomatenpuree - 2 grote ajuinen (fi jngesneden) - 1 takje selderij (fi jngesneden) - 1 grote wortel (geschild en gesneden) - 4 blokjes vleesbouillon - 1 kruidentuiltje - 2 liter water - peper en zout - 3 eetlepels peterselie (fi jngesneden) Welk ingrediënt komt in deze drie recepten voor? water 10

11 Water wordt echt overal voor gebruikt. Bekijk het taartdiagram en ga naar en klik achtereenvolgens op water, materialen en zoek de Wat kost wat-show. Zoek hoeveel liter er nodig is om de volgende zaken te produceren: een auto: een kilo rijst: een kilo papier: een kilo biefstuk: een kilo tarwe: een kilo staal: een kilo rubber: liter liter 450 liter liter 675 liter liter liter De grote verbruikers in de wereld INDUSTRIE 22% LANDBOUW 70 % GEZINNEN 8% De landbouw en de industrie zijn samen verantwoordelijk voor 92 % van het verbruik op aarde, gezinnen 8 %. Dat is erg duidelijk als we zien hoeveel liter er in een auto kruipt of in een kilo biefstuk. 11

12 Een wereld vol water? Is onze blauwe planeet echt bedekt met heerlijk fris water? 97% zout water 3% zoet water = UITVERGROTING 68,7% in ijskappen en gletsjers 0,3% in rivieren, meren en reservoirs 31% in bodem, moeras en grondwater 12

13 Slik, zoals een mens zonder water De letters van onderstaande woorden zijn vervangen door cijfers: a is vervangen door 1, b door 2, enz. Lees de brief aandachtig en vul de woorden in de brief in. Lees de brief nog een keer en antwoord op de vragen A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z M A N I L L A D R I N K W A T E R R E G E R I N G A A N S L U I T I N G Z I E K T E A U T O S N O O D Z A K E L I J K B E D R I J V E N W A T E R L E I D I N G E N V E R E R G E R D E N Ik ben Lourdes, de mama van Arvin. Jullie hebben mij nog niet gezien, maar ik heb wel al erg veel over jullie gehoord. Die Gloob-Fanfare vind ik echt een super idee! Het werd hoog tijd dat kinderen zich eens gingen moeien met al dat geklungel van de volwassenen in de wereld. Soms begrijp ik er echt niets meer van. Moet je horen Jullie hebben waarschijnlijk in de fi lm van Gloob gezien dat wij het niet zo breed hebben. Dat komt omdat het in de Filippijnen moeilijk is om werk te vinden. Als je, zoals wij, woont in de hoofdstad Manilla 13

14 kom je zonder werk meestal in een krottenwijk terecht. Er wonen miljoenen mensen in een krot, zonder water en elektriciteit. Sommigen hebben zelfs geen krot en slapen in een houten karretje. Zo één waarin ze overdag afval bij elkaar zoeken om dan te verkopen aan de schroothandelaar. Ik heb altijd gehoopt dat ik genoeg zou verdienen om mijn kinderen naar school te laten gaan. Maar tot nu toe hebben we amper genoeg geld om eten te kopen. Dus moeten mijn kinderen gaan werken. Met het geld dat we samen verdienen, kunnen we eten en water kopen. Maar geld om naar school te gaan, is er spijtig genoeg niet. In 1997 dachten we allemaal dat onze moeilijkheden gingen worden opgelost, want de Filippijnse regering had een plan. Maar, beste Gloob-Fanfare, nu zal ik jullie eens iets vertellen waar ik geen sikkepit van begrijp. In de jaren 90 was het kraantjeswater in Manilla erg ongezond. Duizenden mensen werden zwaar ziek van het kraantjeswater, zo slecht waren de waterleidingen onderhouden. En 1/3 van de bevolking had niet eens een aansluiting tot de waterleiding. Nu ja, aangezien je toch ziek werd van het kraantjeswater, kon je er misschien maar blij om zijn.tja, soms lach je beter om je ellende. De watervoorziening was toen een openbaar bedrijf. Dat wil zeggen dat de staat mee kan beslissen over het beheer van het bedrijf. Hoewel de waterleidingen dringend aan reparatie toe waren, gebeurde er niets. Maar toen in 1997 de Filippijnse regering zei dat ze een plan had om ons te helpen, dachten wij dat alles zou veranderen. De regering stelde de watervoorziening te koop aan privébedrijven. Met het geld dat ze zo verdienden, kon de Filippijnse regering de economie in ons land verbeteren zodat er werk zou zijn voor iedereen. Het bedrijf kon dan de reparaties aan de waterleidingen uitvoeren. Zo zou de watervoorziening in Manilla verbeteren én geen geld meer kosten aan de regering. Twee vliegen in één klap! bedrijven Twee grote privé hebben toen de watervoorziening overgekocht van de Filippijnse regering. De watervoorziening werd geprivatiseerd. Privatiseren betekent dat privébedrijven zorgen voor iets waar vroeger de staat voor zorgde. Eén van die twee grote privébedrijven was een Japans bedrijf dat ook auto s maakt. Ik weet zeker dat jullie ook wel auto s van Mutsubishi hebben in België. Een bedrijf dat werkzaam is in verschillende landen, zoals Mutsubishi, noemt men een multinational. Je kent zelf zeker en vast nog andere multinationals: Coca-Cola, Nestlé, Chiquita, H&M, Zara, Toen de multinationals de watervoorziening overnamen, was iedereen wel tevreden. De bedrijven investeerden in het onderhoud van de waterleiding van de stad! Wij dachten allemaal dat de Filippijnse regering een meesterzet had gedaan met de privatisering van onze watervoorziening. Alles leek beter te worden. Maar, na een tijdje kwamen de oude problemen weer de kop opsteken. Meer nog, ze zelfs! De privébedrijven hebben het verergerden 14

15 kraantjeswater al vier keer duurder gemaakt dan vroeger! Weet je dat er vaak een aantal uur per dag niet eens water uit de kraan komt? De waterleidingen zijn ondertussen weer in net zo slechte staat als vroeger: door de vele barsten in de leidingen komen bacteriën uit de straat gewoon in het leidingwater terecht. Geregeld breekt er een uit. ziekte Bovendien hebben miljoenen mensen net als wij geen wateraansluiting thuis omdat zo n aansluiting veel te duur is. Daarom kopen wij noodgedwongen water bij een straatventer. Dat is iemand die als beroep heeft zijn kraantjeswater te verkopen aan mensen zonder kraan thuis. Natuurlijk wil hij er ook iets aan verdienen. Water is voor de mensen uit krottenwijken daarom duurder dan voor mensen die het geld voor een aansluiting wel hebben. drinkwater Nu hebben wij allemaal schrik. Wat als het water zo duur wordt dat wij zelfs geen zuiver kunnen betalen? Ik begrijp echt niet wat onze regering wilde bereiken met de verkoop van de watervoorziening in Manilla. Vinden jullie dat het eerlijk is om iets te verkopen dat even noodzakelijk is als lucht? Beste kinderen van de Gloob-Fanfare, ik ben er zeker van dat jullie veel slimmer zijn dan volwassenen. Als jullie met veel zijn, zullen zulke dingen in de toekomst zeker nooit meer gebeuren. Ik moet gaan werken nu Nog veel succes met de Gloob-Fanfare! Takits! (dat is Tagalog voor tot gauw! ), Wat is er in 1997 met de watervoorziening in onze hoofdstad gebeurd? De Filippijnse regering verkocht de watervoorziening van Manilla aan twee grote privébedrijven. Waarom wilde de Filippijnse regering het water laten overnemen door privébedrijven? De verkoop moest geld opleveren om de economie van het land te verbeteren. De privébedrijven konden de waterleidingen repareren. Welk land heeft te maken met de privatisering van het water in Manilla? Japan Wat zijn multinationals? Een multinational is een bedrijf dat werkzaam is in verschillende landen. Wat verkoopt het bedrijf dat water verkoopt in Manilla nog behalve water? auto s De privébedrijven hebben de prijs van het water ondertussen al vier keer duurder gemaakt dan vroeger. Wie is hier het grootste slachtoffer van? De arme mensen zijn hier de grootste slachtoffers van. 15

16 Een slecht rapport voor de Filippijnse regering? Bekijk deze cijfers goed en bereken indien nodig! 100 Filippijnse peso = 1,6 euro Het loon van een dokter is peso per maand. Hoeveel euro is dat? Bewerking: Filippijnse peso Euro 100 peso = 1,6 euro peso = euro Antwoord: Een dokter in de Filippijnen verdient euro per maand 240 Een Filippijnse verpleger verdient 4500 peso per maand. Hoeveel euro is dit? Bewerking: Filippijnse peso Euro 100 peso = 1,6 euro peso = euro Antwoord: Een verpleger in de Filippijnen verdient euro per maand Om in de Filippijnen met een gezin één dag te leven, heb je 594 peso nodig. Dit is 9,5 euro per dag. Hoeveel peso heb je nodig om een maand van 30 dagen rond te komen in de Filippijnen? Bewerking: 594 x 30 = ,5 Hoeveel euro is dit? x Antwoord: In de Filippijnen heb je peso of euro nodig om met je gezin een maand te kunnen leven. x 30 16

17 In België geven we gemiddeld 1/200 van ons loon uit aan water. In de Filippijnen is dat gemiddeld 1/5 van het loon. Hoeveel peso geeft een verpleger uit aan water? Bewerking: 1 van 4500 peso = 900 peso 5 1 van 72 euro = 14,4 euro Hoeveel euro is dit? Antwoord: Een verpleger verdient peso per maand en moet elke maand peso betalen aan water alleen! De Filippijnse regering zegt dat zij het beste voorheeft met de bevolking. Daarom heeft zij de watervoorziening verkocht aan enkele privébedrijven. Amai! Rare regering. In Manilla kunnen de mensen nog amper water kopen omdat die bedrijven het water steeds duurder maken. Dat mogen we niet laten gebeuren. We moeten iets vinden om hier iets aan te doen. Dat is werk voor de Gloob-Fanfare! 17

18 Men zegge het voort! Er wordt veel gekletst onder de mensen. Soms praten ze over dingen waar ze geen verstand van hebben. Daar kan jij nu tegen ingaan! Reageer op wat er in de tekstballon over water in Manilla gezegd wordt. Als het niet waar is wat ze zeggen, verbeter hen dan! 1. Water is zo goedkoop in Manilla dat zelfs de arme mensen het kunnen betalen. 2. In Manilla komt er soms geen water uit de kraan. 3. Het water is niet altijd gezond, maar je wordt er niet ziek van. 4. Sommige mensen kopen hun water op straat omdat dat makkelijker en goedkoper is. 1. Water is helemaal niet goedkoop in Manilla! Integendeel, de laatste jaren is het water al vier keer duurder geworden. Arme mensen kunnen bovendien meestal geen aansluiting op de waterleiding betalen en moeten water kopen van een straatventer die kraantjeswater verkoopt. Zo betalen arme mensen zelfs meer voor hun drinkwater dan mensen met een aansluiting. 2. Dat klopt! Soms komt er gedurende een aantal uur geen water uit de kraan. 3. Dat is helemaal niet waar. Door slecht onderhoud zijn er vele barsten in de waterleidingen gekomen. Het vuil van de straat komt door deze barsten in het leidingwater terecht. Geregeld worden mensen ziek van het leidingwater Onzin! Veel mensen kopen inderdaad hun water op straat van een straatventer. Maar dit doen ze omdat een wateraansluiting te duur is voor hen. De straatventer verkoopt zijn kraantjeswater aan een hogere prijs dan hij er zelf voor betaald heeft. Zo komt het dat water van een straatventer dus eigenlijk duurder is. Makkelijk is het evenmin, want je moet dan net als Arvin sleuren met emmers en bidons water.

19 Water voor iedereen? Even rekenen! We hebben gehoord dat de Belgische regering het belangrijk vindt dat iedereen toegang heeft tot zuiver drinkwater. Daarom zorgen ze ervoor dat de prijs laag blijft. Maakt er dan in België niemand winst met de verkoop van drinkwater? In de meeste rijke landen waakt de staat over de kwaliteit en de prijs van kraantjeswater. Zo blijft kraantjeswater betaalbaar voor iedereen. Toch is water ook in België een winstgevende handel. Los onderstaande rekenoefeningen op! Een gemiddelde Belg drinkt 148 liter fl essenwater per jaar. Dat is 6 keer meer dan de gemiddelde wereldburger. Hiermee zijn we de vierde grootste drinkers van fl essenwater van de wereld. Opdracht 1 De productie van fl essenwater verbruikt water. Hoezo? Veel van het water dat we kopen in de winkel zit in plastieken fl essen. Om 1 kg plastieken fl essen te produceren is er 17 liter water nodig. Een plastieken fl es van 50 cl water weegt ongeveer 36 gram. Hoeveel water heb je nodig voor het produceren van een flesje van 36 gram? Bewerking: 1000gram > 17 liter : 1000 x gram > 0,612 liter 0,612 Antwoord: liter water. : 1000 x 36 Waar heb je dus het meeste water voor nodig: om het fl esje met water te vullen of om het fl esje te maken? Bewerking: een waterfl es = 50cl een fl es maken = 0,612 liter = 61,2 cl 50cl < 61,2cl Antwoord: Je hebt het meeste water nodig om een fl es te maken. 19

20 En dan te bedenken dat zo n flessenfabriek ook nog energie (petroleum, kernenergie,...) gebruikt om zo n plastieken flesje te maken! Opdracht 2 De weg die het water tot bij jouw thuis aflegt, is veel langer bij flessenwater dan bij kraantjeswater. Dat betekent meer transport en meer CO2 en dus ook meer vervuiling.... Als je een jaar lang (365 dagen) 2 liter kraantjeswater per dag drinkt, verbruik je evenveel energie als 2 km met de auto rijden. De afstand van Brussel naar Oostende is 121 km. Als ik met de auto van Brussel naar Oostende rijd, hoeveel liter kraantjeswater kan ik dan drinken voor evenveel CO2-uitstoot? Bewerking: 2 x 365 = 730 liter 2 km CO 2 uitstoot : 2 : 2 x 121 x liter 121 km Antwoord: Als je een jaar lang (365 dagen) 2 liter fl essenwater uit België per dag drinkt, verbruik je evenveel energie als 908 km met de auto rijden. Hoeveel keer meer energie verbruik je dan wanneer je evenveel kraantjeswater drinkt? Bewerking: 365 x 2 liter fl essen uit water = 908 km 365 x 2 liter kraantjes water = 2 km 908 : 2= 454 Ik kan liter kraantjeswater drinken. Ik verbruik 454 keer meer energie. Antwoord: Privébedrijven verkopen fl essenwater, terwijl dit eigenlijk heel grote voeten veroorzaakt! Ik leg het even uit. Die grote voeten komen doordat fl essenwater een lange weg afl egt van de fabriek tot bij jouw thuis. De fl essen worden met de vrachtwagen aan de bron geleverd, het water wordt in fl essen gedaan, vervoerd naar de winkel waar jij het tenslotte (met de auto) komt kopen. De weg van kraantjeswater is veel korter! Het water wordt gezuiverd en door de waterleiding tot bij jouw thuis gebracht. Maar wie nog niet overtuigd is van het fantastische aan ons Belgisch kraantjeswater, zal ik nu overtuigen! Maak gauw volgende berekeningen! In Brussel kost één liter kraantjeswater: 0,0022 euro 20

21 Opdracht 3 Zoek in reclamefolders drie merken flessenwater en vergelijk de prijs van het flessenwater met de prijs van het kraantjeswater in Brussel. Opgelet! Meestal is het water verpakt in flessen van 1,5 liter. Reken om indien nodig. Merk 1:, euro voor liter water Bewerking: Merk 2:, euro voor liter water Bewerking: Merk 3:, euro voor liter water Bewerking: Wist je dat er per jaar uitgegeven wordt aan fl essenwater? Als iedereen kraantjeswater drinkt, kan al dat geld uitgespaard worden. Die spaarcenten zijn genoeg om de hele wereld van drinkwater te voorzien! Straffe kost, niet? Kraantjeswater is minder vervuilend én goedkoper dan fl essenwater. Maar zal ik jullie nog eens zeggen dat kraantjeswater in België heel gezond is! Als je net als Gloob en Pieter van mening bent dat niemand winst zou mogen maken uit drinkwater, is het heel simpel: Laten we maar gewoon met z n allen kraantjeswater drinken! Zo slaan we verschillende vliegen in één klap! 21

22 Handel in de wereld Wat draag ik vandaag? Kan je zien in welke landen je kleren zijn gemaakt? Schrijf hier 10 producten die je thuis vindt en die gemaakt of afkomstig zijn uit België. En hier 10 producten die uit andere landen komen! Product made in Belgium Product Made in? 22

23 Migreren is de boodschap! Invullen maar! Vul de ontbrekende woorden in de onderstaande zinnen in. 1. Zoals jullie nu weten, komen veel mensen in de Filippijnen niet toe met het geld dat ze verdienen. Deze mensen leven in armoede. 2. Stel je voor! Je komt nauwelijks rond en je moet 1/5 van je budget uitgeven aan water! In België is dat bijlange niet zoveel. Kraantjeswater kost immers maar euro per liter! Dat is per maand gemiddeld maar 1/200 van een loon. 3. Wist je dat 63% van de Filippijnse bevolking niet eens genoeg geld heeft om eten te kopen? 4. Veel mensen verkopen het afval dat ze vinden op straat. Van het geld dat zij hiermee verdienen, onderhouden zij hun gezin. 5. Mensen die in grote armoede leven, proberen soms ergens anders hun geluk te vinden. Ze migreren dan naar het buitenland. 6. Ze sturen het geld dat ze verdienen op naar hun familie in de Filippijnen. 7. Wat zou jij doen als je geen geld had om of drinken te kopen? eten Ben je klaar? Zoek nu de woorden die je hebt ingevuld in onderstaande woordzoeker. L B I P W D N M A M R J V Q Y A U V I B W L I R P E E T E N V I V I B W L I R P R E T E N F T K G F Y E R J D P E B A G A E C J L D G P I N L H U M W D N O D L Z J E B G D K R P V M L E E F X N Y B Z R O R A X W A G E D E O M R A W I U D L O N I G N J H V Z U J U P O O B D N X K Z K L L E J J M C P T I M X P R J B J D S R M W L C S Y G X U J C B M H T B R G P Q X X S I C X F O K B V A O P S Z B A O F H W X Y B U R E A D B C E I Q X K C O W M G H 23

24 Djapo vzw presenteert: De Gloob-Fanfare Een creatie van: Djapo Limburg Stationsstraat Alken T: Overige steunpunten: Djapo Antwerpen Koning Albertstraat Turnhout T: Djapo Oost-Vlaanderen Sint-Antoniuskaai 9 bus A 9000 Gent T: oostvlaanderen@djapo.be Algemene Coördinatie Vital De Costerstraat Leuven T: info@djapo.be Of neem een kijkje op één van onze websites: De Gloob-Fanfare kwam tot stand met de fi nanciële ondersteuning van DGOS en de Vlaamse Gemeenschap Grafi sch ontwerp & Illustratie:

De Gloob-Fanfare. eerste leerjaar CORRECTIESLEUTEL - AFVAL

De Gloob-Fanfare. eerste leerjaar CORRECTIESLEUTEL - AFVAL De Gloob-Fanfare eerste leerjaar CRRECTIESLEUTEL - AFVAL De Gloob-Fanfare! onze uitdagingen: 1. wat hebben die brikjes te maken met de verjaardag van mama? 2. word uitvinder van nieuwe dingen! 3. organiseer

Nadere informatie

De Gloob-Fanfare. tweede leerjaar CORRECTIESLEUTEL - WATER

De Gloob-Fanfare. tweede leerjaar CORRECTIESLEUTEL - WATER De Gloob-Fanfare tweede leerjaar CORRECTIESLEUTEL - WATER De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: 1. Wat verspillen wij dat blauw en vloeibaar is en veel meer waard dan goud? 2. Zet een groot emmer spektakel

Nadere informatie

De Gloob-Fanfare. derde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - NATUUR

De Gloob-Fanfare. derde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - NATUUR De Gloob-Fanfare derde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - NATUUR De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: g 1. Waarom is mama boos bij het zien van de garnalen? 2. Maak een levende tentoonstelling over het mangrovewoud.

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Lou en Lena: NEE tegen geweld!

Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We

Nadere informatie

Ik ben minister van landbouw in Kenia Ik ben de koe van de familie Osomo uit Kenia

Ik ben minister van landbouw in Kenia Ik ben de koe van de familie Osomo uit Kenia Ik ben minister van landbouw in Kenia Steeds meer bedrijven uit Europa en Azië willen in ons land hun bedrijf zetten. Hier is immers veel grond, er zijn minder regels dan in hun land en de lonen van onze

Nadere informatie

De Gloob-Fanfare. vijfde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - VERVOER

De Gloob-Fanfare. vijfde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - VERVOER De Gloob-Fanfare vijfde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - VERVOER De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: g 1. Wat hebben de kleine ajuinen te maken met stinkende vrachtwagens? 2. Word regisseur en fi lm Het mysterie

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Vakantieland of crisisland

Vakantieland of crisisland Vakantieland of crisisland Crisis graad 1 Lesvoorbereiding Projecteer de foto's van Zuid-Europa. Print de 4 tekeningen van kinderen: Dora uit Griekenland, Carlos uit Spanje, Sofia uit Italië, Thomas uit

Nadere informatie

De Gloob-Fanfare. vierde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - ENERGIE

De Gloob-Fanfare. vierde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - ENERGIE De Gloob-Fanfare vierde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - ENERGIE De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: g 1. Wat heeft energie met ons rijstveld te maken? 2. Word regisseur en fi lm Het geheim van het rijstveld.

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even

Nadere informatie

taal portfolio Taalportfolio 9+

taal portfolio Taalportfolio 9+ taal portfolio Taalportfolio 9+ Inhoud bladzijde 3 bladzijde 4 bladzijde 5 bladzijde 8 bladzijde 11 bladzijde 12 bladzijde 13 Jouw naam en school Welke taal of dialect spreek je met wie Wat kun je in de

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Les 2 Uit welk land kom jij? TESTEN TEST 1

Les 2 Uit welk land kom jij? TESTEN TEST 1 15/10/14 1 Les 2 Uit welk land kom jij? TESTEN TEST 1 1. (komen) Waar.... jij vandaan? 2. Uit welk land.... u? 3. Brenda.... vandaag uit Engeland. 4. Wij.... uit België. 5. Wanneer.... zij thee drinken?

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Lou en Lena in Ecuador

Lou en Lena in Ecuador Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena in Ecuador Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, wij zijn Lou en Lena! Kom, we nemen je mee naar

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Voorbeeld van mensen die een tweedehands wagen wensen aan te kopen die ouder is dan 2 jaar met een lening bij ING.

Voorbeeld van mensen die een tweedehands wagen wensen aan te kopen die ouder is dan 2 jaar met een lening bij ING. Voorbeeld van mensen die een tweedehands wagen wensen aan te kopen die ouder is dan 2 jaar met een lening bij ING. Bij deze data moeten we het 1 en ander uitleggen. Jouw geld dat je hebt ontvangen, maakt

Nadere informatie

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje. Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Mijn kledinggebruik. Succes! Dit gedeelte gaat over het kopen van kleding.

Mijn kledinggebruik. Succes! Dit gedeelte gaat over het kopen van kleding. Mijn kledinggebruik Wellicht weet je al dat verschillende aspecten van kleding slecht zijn voor het milieu. In deze opdracht gaan we bekijken op welke manier jij zelf je steentje bij kan dragen aan het

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Het onze Vader. Naam:

Het onze Vader. Naam: Het onze Vader Naam: Onze Vader Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood.

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af.

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af. Intro Met de docent Wat ga je doen in dit hoofdstuk? 1 Herhalen: je gaat herhalen wat je hebt geleerd in hoofdstuk 7, 8 en 9. 2 Toepassen: je gaat wat je hebt geleerd gebruiken in een situatie over werk.

Nadere informatie

Wat een vreemde bromfiets!

Wat een vreemde bromfiets! Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

HEB JE HUISWERK VANDAAG?

HEB JE HUISWERK VANDAAG? BLAD 1 HEB JE HUISWERK VANDAAG? Je kind moet thuis werken voor school. In de agenda kan je kijken wat je kind moet doen. Wat moet je doen? 1 Maak oefening 1 op blad 2: Wat doet je kind na de school? 2

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Een breuk is een getal dat kleiner is dan 1. Als je iets in tweeën, drieën, vieren enz. breekt, dan krijg je een breuk.

Een breuk is een getal dat kleiner is dan 1. Als je iets in tweeën, drieën, vieren enz. breekt, dan krijg je een breuk. Breuken Wat is een breuk Wat is een breuk? Een breuk is een getal dat kleiner is dan. Als je iets in tweeën, drieën, vieren enz. breekt, dan krijg je een breuk. Stel, je breekt één stukje krijt in tweeën,

Nadere informatie

Ik ben de Bloem! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Het MILIEU 5 6 GROEP

Ik ben de Bloem! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Het MILIEU 5 6 GROEP Het MILIEU Ik ben de Bloem! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Hé

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Maak je eigen suikerbord

Maak je eigen suikerbord Maak je eigen suikerbord Wat heb je nodig? Lege drankverpakkingen van water, fruitsap, chocomelk, frisdrank, fruitdrank Suikerklontjes! er bestaan klontjes van verschillende gewichten. Hou rekening met

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen Tekst lezen en vragen stellen 1. Om een tekst goed te begrijpen is het erg belangrijk om een tekst actief te lezen. In de uitleg lees je hoe je dat moet doen. Als je actief leest, dan: - controleer je

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

UITDAGING 5: Justine helpt de buren

UITDAGING 5: Justine helpt de buren Dit werkblaadje is van... UITDAGING 5: Justine helpt de buren Solidariteit in je eigen omgeving Individuele oefening Heb jij al eens iemand geholpen? Schrijf op wat je deed om die persoon te helpen. Voorbeeld:

Nadere informatie

A. Jouw rechten! Kinderrechten

A. Jouw rechten! Kinderrechten Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Wat eten we vanavond?

Wat eten we vanavond? 35 35 HOOFDSTUK 3 Wat eten we vanavond? WOORDEN 1 Kies uit: jam school slager boodschappen vegetariër 1 Dorien eet geen vlees. Ze is. 2 Moniek houdt van zoet. Ze eet graag op brood. 3 Johan, ik ga naar

Nadere informatie

Bijlage interview meisje

Bijlage interview meisje Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je

Nadere informatie

Les 1 Samenvatten Leestekst: Afval

Les 1 Samenvatten Leestekst: Afval Les 1 Samenvatten Leestekst: Afval "Goedemorgen.. De vorige lessen zijn we bezig geweest met het ophelderen van moeilijke woorden in de tekst. Vandaag gaan we een andere manier proberen om de tekst beter

Nadere informatie

15. eten moet je toch

15. eten moet je toch GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

De cultuur in New Delhi Chaos, drukte en armoede

De cultuur in New Delhi Chaos, drukte en armoede De cultuur in New Delhi Chaos, drukte en armoede Bart geeft uitleg over het klimaat in India en hij gaat met correspondent Lucas Waagmeester naar de kruidenmarkt van Delhi. Kruiden zijn een belangrijk

Nadere informatie

de andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren.

de andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren. Woordenlijst bij hoofdstuk 6 de aardappel Wat eten we vanavond, rijst of a? alcoholvrij zonder alcohol Graag een a bier. Ik moet nog auto rijden. de andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren.

Nadere informatie

Lees de volgende teksten over Suriname. Zoek daarna een antwoord op de vragen. Munteenheid. De munteenheid is. Surinaamse dollar (SRD)

Lees de volgende teksten over Suriname. Zoek daarna een antwoord op de vragen. Munteenheid. De munteenheid is. Surinaamse dollar (SRD) Naam: 1. Landverkenning Lees de volgende teksten over Suriname. Zoek daarna een antwoord op de vragen. De taal In Suriname worden maar liefst twintig talen gesproken. De meeste Surinamers zijn meertalig.

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Meer mensen moeite met taal

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Meer mensen moeite met taal PrO -weekkrant Week 47 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 18-24 november 2013 Eenvoudig Communiceren Meer mensen moeite met taal Foto: ANP Foto: Shutterstock Stichting Lezen en Schrijven

Nadere informatie

Antwoordenvel Handel en Wandel, primair onderwijs

Antwoordenvel Handel en Wandel, primair onderwijs ntwoordenvel Handel en Wandel, primair onderwijs Vraag 1: Zoek op de kaart van Nijmegen op welke straten er nog meer een naam hebben met een kolonie erin. Vraag 2a: Gezegde of spreekwoord met peper Vraag

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS

OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS Susanne Smorenburg, programmamanager Ben Sajetcentrum Marjon van Rijn, docent / onderzoeker HvA / AMC Symposium HBO-V van de Toekomst

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers

Nadere informatie

Werkblad 3: Gravenfeest China

Werkblad 3: Gravenfeest China 1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten

Nadere informatie

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3!

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3! Voor het welzijn van kind en school Klas 3! Wat is energie Energie heb je nodig om iets te doen. Je hebt het nodig om een auto mee te kunnen laten rijden, een huis mee te verwarmen of een fabriek mee te

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Een deel van het onderzoek doe je met z n tweeën, het andere deel doe je zelfstandig. Dit onderzoek telt als repetitie A en B.

Een deel van het onderzoek doe je met z n tweeën, het andere deel doe je zelfstandig. Dit onderzoek telt als repetitie A en B. In jouw stad of dorp zijn er vast wel wijken waar mensen met wat hogere inkomens wonen en wijken waar mensen met wat lagere inkomens wonen. Er wordt beweerd dat mensen met een hoger inkomen meer en verder

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

GEEN water bij de wijn!

GEEN water bij de wijn! GEEN water bij de wijn! Water! Je gebruikt het dagelijks. Het begint al meteen s ochtends bij het wassen en het toilet doorspoelen. Daarna drink je water (puur water of in je kopje thee, ranja of in elke

Nadere informatie

DE RIJKE MAN, DE ARME MAN

DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Bijbel voor Kinderen presenteert DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

Brood, tafel, maaltijd houden

Brood, tafel, maaltijd houden Brood, tafel, maaltijd houden Route 1: Aan tafel Kaart lezen Is brood de moeite waard? Ons broodje is gebakken Elke prent heeft een cijfer. Welke tekst hoort erbij? Geef die hetzelfde cijfer. Nog een beetje

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Veel veld voor vlees, weinig veld voor groenten

Veel veld voor vlees, weinig veld voor groenten Voeding > 3 e graad > lesmateriaal > kniptekst Sociaal vlees? Voor de leerkracht: Knip op voorhand de tekst in stukken op de lijnen. Houd de stukken tekst per titel samen. Veel veld voor vlees, weinig

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

66 GZBwereld. groep 3/4/5 2015/ 2016

66 GZBwereld. groep 3/4/5 2015/ 2016 Û f _ 66 GZBwereld m 7 7 8 SS f groep 3/4/5 P 2015/ 2016 Wereldkids M is gemaakt door de GZB. De GZB wil graag dat alle mensen Jezus leren kennen. Daarom wonen er overal in de wereld zendingswerkers van

Nadere informatie

hebben verzorgde tanden An Melis

hebben verzorgde tanden An Melis CAS EN KATO hebben verzorgde tanden An Melis M O N D I N A C T I E! tekst bij de volgende plaat: Dit is Cas. Cas is blij. Vandaag is de leukste dag van de hele week! Kato komt spelen en vannacht mag ze

Nadere informatie

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor Het verhaal op reis groep 1-2 melle de muis Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met elkaar

Nadere informatie

Een nieuwe bank. Lesvoorbereiding Crisis graad 2. Verwondering

Een nieuwe bank. Lesvoorbereiding Crisis graad 2. Verwondering Een nieuwe bank Lesvoorbereiding Crisis graad 2 Voorzie speelgoed - geld, echte kleine muntstukken of print het blad met de centen. Op elk blad staan 100 centen in rijen van 10. Zo kan je gemakkelijk het

Nadere informatie

D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout

D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk

Nadere informatie

Les 4: Les conversatie + grammatica Nederlands Conversatie Les 2 A-klas

Les 4: Les conversatie + grammatica Nederlands Conversatie Les 2 A-klas Les 4: Les conversatie + grammatica Nederlands Conversatie Les 2 A-klas Leraar: Dag Jef. Jef: Dag mevrouw. Hoe gaat het met u? Leraar: Goed, dank je. En met jou? Jef: Ook goed. ----------- Mark: Hallo

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin.

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 61 61 REGELS 1 Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 1 Ik woon met mijn gezin in een rijtjeshuis met vier slaapkamers. 2 De vijf appartementen in deze flat zijn heel klein. 3 Hij heeft een groot huis

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,

Nadere informatie

Werkblad. LES 5: Spijsvertering (2) www.gavoorgezond.nl GROEP 3-4

Werkblad. LES 5: Spijsvertering (2) www.gavoorgezond.nl GROEP 3-4 LES 5: Spijsvertering (2) Quiz: gezond eten en drinken Vraag 1: wat zijn vezels? A: Kleine deeltjes van planten en vruchten die belangrijk zijn om je darmen te laten bewegen. B: Ongezond eten zoals snoep

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie