c ntrum voor jeug ezin

Transcriptie

1 Visie doorontwikkeling CJG Werkendam en Woudrichem c ntrum voor jeug ezin Werkend~rv~ WoL.~dricfr~em

2 Visie doorontwikkeling CJG en de functies november 2013 Inleiding Dit document geeft de richting aan van het nieuwe CJG werkveld in Werkendam en Woudrichem, zoals we dat in 2014 willen gaan vormgeven: het CJG nieuwe stijl. We beschrijven in dit document de uitgangspunten, functies en de context waarin de CJG-ers werken. Het huidige CJG werkveld is er om de Woudrichemse en Werkendamse ouders en jeugdigen van -~ maanden tot 23 jaar te ondersteunen bij kleine en grote vragen over opvoeden en opgroeien. Met de doorontwikkeling willen we een stap zetten in het versterken van de kwaliteit en de integraliteit van de ondersteuning die het CJG biedt. We willen investeren in de kwaliteit van de CJG medewerkers en een omslag stimuleren in de manier waarop het CJG ouders en jongeren ondersteunt. De CJG professionals nieuwe stijl zijn positieve, competente generalisten, die gericht zijn op het activeren van de eigen kracht/zelfredzaamheid van jongeren en ouders. Gezamenlijk moeten zij het CJG vormen, een netwerk dat bestaat uit vertrouwde gezichten. In de toekomst moeten CJG professionals in staat zijn in 80-85% van de gevallen jongeren en ouders zelf op weg te helpen. Hierbij streven we ernaar dat gezinnen zoveel mogelijk met één vertrouwd gezicht vanuit het CJG te maken krijgt. De Wet zorg voor jeugd is officieel nog niet vastgesteld en op bepaalde terreinen is nog steeds niet helemaal duidelijk hoe een en ander vorm gaat krijgen. Toch krijgt de transformatie jeugdzorg (boven)regionaal en daarmee ook lokaal steeds meer vorm, waarbij ontwikkelingen heel snel gaan. Dit visiedocument moet daarom gezien worden als een werkdocument. Dit betekent dat tijdens de concretisering en Uitvoering van de visie, relevante ontwikkelingen ervoor kunnen zorgen dat de visie, c.q. de werkwijze op onderdelen moet worden bijgesteld. Het bijstellen van deze visie, c.q. de werkwijze aan de actuele ontwikkelingen is van groot belang voor het welslagen van de transformatie. Regionale uitgangspunten samenwerken voor de jeugd We hebben als 9 gemeenten in de regio West Brabant Oost (WBO) de ambitie om samen met elkaar de transformatie van de jeugdzorg vorm te geven. Niet door alles hetzelfde te doen, maar wel door gezamenlijk te bepalen welke spelregels we willen hanteren. Waar kunt u ons op aanspreken. Hiermee maken we het voor jeugd en ouders en ook voor professionals, jeugdhulporganisaties en onderwijspartners helder wat zij van de gemeenten kunnen verwachten en vice versa. Dit heeft geresulteerd in de volgende gezamenlijke leef/spelregels : zo doen we dat dus in onze 9 gemeenten, hier kunt u ons op aanspreken : 1. We luisteren goed en praten mét in plaats van overjeugd en/of ouders; 2. Een jongere en/ofgezin heeft 1 vast, vertrouwd aanspreekpunt; 3. Dejongere en/of het gezin is leidend (voor zover mogelijk), o.a. bij opstellen plan; 4. Hulp en ondersteuning vindt in principe thuis (ofzo-dicht-bij-huis mogelijk) plaats; 5. Ondersteuning jongere en/of gezin d.m.v. actieve inzet & goede samenwerking met sociale netwerk van jeugd & ouders; 6. Jeugd & ouders hebben in principe volledig inzicht in hun eigen dossiers; 7. Jeugd & ouders kunnen andere professionals vragen bij geen klik t.b.v. effectieve samenwerking; 8. Wij stimuleren vindplaatsen om vroeg & adequaat te signaleren en advies/inzet van CJG ers in te vliegen waar nodig; 9. CJG ers/professionals schenden het vertrouwen jeugd & ouders niet en handelen transparant. Hoe deze leef- en spelregels vertaald worden binnen het lokale CJG, is aan de gemeenten Werkendam en Woudrichem. De spelregels vormen dus het kader voor een verdere doorontwikkeling van het CJG. 1 Breda, Alphen Chaam, Baarle-Nassau, Aalburg, Werkendam, Woudrichem, Oosterhout, Geertruidenberg en Drimmelen. 2

3 De uitgangspunten van het CJG Werkendam en Woudrichem Voor de doorontwikkeling van het CJG Werkendam en Woudrichem (hierna te noemen het CJG) hanteren we naast bovengenoemde spelregels de volgende uitgangspunten: 1. Hoewel het CJG in de nieuwe wet naar alle waarschijnlijkheid geen wettelijke basis meer heeft, kiezen we ervoor om het CJG als basis te behouden en verder te ontwikkelen. 2. De doorontwikkeling geven we vorm onder het motto Wat goed is willen we behouden en wat beter kan en moet, passen we aan. Op dit moment functioneert het CJG over het algemeen naar tevredenheid. Daarom willen we het CJG niet onnodig op de schop gooien, maar aanpassen en verder uitbouwen in de gedachte van en ter voorbereiding op de transformatie van de jeugdzorg en de vastgestelde regionale leefregels. 3. De hulpverleners in het CJG zijn competente, vraaggerichte generalisten. Het lokale CJG team in de gemeenten Werkendam en Woudrichem bestaat uit professionals die werkzaam zijn bij het CJG, maar vanuit verschillende organisaties komen, uiteenlopende expertise hebben en die gericht zijn op het activeren van de eigen kracht van jongeren en ouders. 4. De doorontwikkeling doen we niet alleen, maar in gezamenlijkheid met de partijen die ook op dit moment betrokken zijn bij ons CJG en de ouders en jongeren. Met andere woorden: We gaan de doorontwikkeling in gezamenlijkheid oppakken en vormgeven. 5. Positief Opvoeden (triple P), het eigen kracht principe en de werkwijze sociale netwerkstrategieën vormen de basis werkmethodieken van het CJG. Twee CJG-functies Op dit moment werken er binnen het CJG verschillende professionals, denk aan de jeugdverpleegkundige, de schoolmaatschappeljk werker, een preventiemedewerker vanuit Juzt, een medewerker vanuit MEE etc. Met de doorontwikkeling gaat dit er anders uitzien. Het CJG werkveld Werkendam en Woudrichem zoals we dat vanaf 2014 willen vormgeven, kent twee functies: de wijk CJG-er en de CJG-coach. Beide zijn competente professionals, generalisten met hun eigen specialisme (bijvoorbeeld maatschappelijk werk, geestelijke gezondheidszorg e.a.). De wijk CJG ers en de CJG coach(en) vormen samen in een bepaalde wijk een generalistisch team. Diversiteit in teams is hierbij heel belangrijk. 1. De wijk-cjg er: Voor het adviseren en beantwoorden van vragen die ouders en jeugdigen in hun directe omgeving stellen, bijvoorbeeld op school, bij de kinderopvang of op de sportclub, ondersteunt de CJG-professional de medewerkers in die directe omgeving: de leerkracht/docent, medewerker kinderopvang en sporttrainer. De CJG professional met deze rol is in de wijk en op school voor ouders en jeugdigen een bekend en vertrouwd gezicht en noemen we wijk CJG er. Deze wijk-cjg er heeft vooral een preventieve taak in het informeren en adviseren, het signaleren en het zo nodig toeleiden naar hulp en weet daarnaast op veelvoorkomende vragen en ontwikkelingen in te spelen met preventieve activiteiten. Daarnaast is deze wijk-cjg er er voor vragen van ouders en jeugdigen waarbij kortdurende ondersteuning volstaat, individueel of in groepsverband. Hij/zij geeft de ouder en/of jeugdige kortdurend ondersteuning, een duwtje in de rug, waarna de betrokkenen zelfstandig het opvoeden en opgroeien voortzetten. De gevraagde ondersteuning komt voort uit enkelvoudige, lichte vragen of problemen op meerdere leefgebieden maar met een enkelvoudige oorzaak. Denk bijvoorbeeld aan het experimenteren met softdrugs door een puber, dat kan leiden tot spijbelen, schulden, ruzie thuis, et cetera. Belangrijk is dat ouders en jongeren zelf inzicht krijgen in hun vraag en de oplossingsrichting die zij zelf wenselijk achten. Dit vergroot het draagvlak om er ook daadwerkelijk aan te werken. Zij zullen daarbij, tot waar mogelijk (soms is professioneel ingrijpen alsnog nodig), zelfde regie moeten voeren en zelf het probleem op moeten pakken. 3 Indien nodig kan de wijk-cjg er een wijk-cjg er met een ander specialisme (een teamgenoot of een wijk-cjg er uit een ander team), de CJG coach of een specialist (al dan niet uit de tweede lijn) raadplegen. De uitvoering blijft echter zo lang mogelijk bij de wijk-cjg er zelf liggen.

4 Als het in het belang van de ouders ofjongere is, kan een casus worden overgedragen naar de CJG-coach of een specialist. Hier dient echter zeer terughoudend mee omgegaan te worden. Als de hulp door een CJG coach of specialist weer kan worden afgesloten, pakt de wij k-cjg er het weer op. Op deze manier vindt de nazorg plaats door het bekende gezicht. Alles vanuit het uitgangspunt klein waar kan, groot waar moet. Het kan gebeuren dat waar het in eerste instantie om een enkelvoudige vraag ging, de vraag zo groot en complex blijkt te zijn dat het invliegen van expertise slechts een tussenstap zou zijn naar zwaardere tweedeljns zorg2. In dat geval moet gelijk doorgeschakeld worden naar deze zwaardere tweedelijns zorg. Hoe deze doorschakeling vorm krijgt wordt regionaal opgepakt. Het is van belang dat op tijd wordt opgeschaald c.q. afgeschaald. Een juiste inschatting aan de voorkant dient te voorkomen dat ouders en jongeren vaak doorverwezen worden. 2. De CJG-coach: De CJG coach ondersteunt en coacht het gezin/ ouders/jeugdigen daar waar meer en/of langdurig contact nodig is en waarbij vertrouwdheid belangrijk is. De CJG coach coacht het gezin soms intensief, dan weer op de achtergrond en zorgt bij spannende momenten voor de juiste (voor betreffende gezin passende) ondersteuning. Deze CJG-coach is er voor het gezin en verleent zoveel mogelijk zelfde ondersteuning. Mocht er andere ondersteuning nodig zijn dan de CJG-coach kan geven, dan zorgt hij/zij voor inzet van (specialistische) hulp. Hiervoor is het van belang dat de coach zijn/haar eigen grenzen kent en naar eigen inzicht aanvullende expertise van collega s vraagt en/of inzet. Deze hulp wordt zo dichtbij huis en zo kort als mogelijk ingezet. De specialist is ondersteunend aan de generalist. De generalist blijft betrokken bij het gezin als eerste begeleider. Uitgangspunt is dus dat de generalist ook bij inzet van de specialist leidend is en het aanspreekpunt blijft voor het gezin. Bij complexe, zwaardere en/of langdurige problematiek kan de CJG coach besluiten om van ondersteunende en uitvoerende hulpverlener over te schakelen naar coördinator/ procesbegeleider van de bij het gezin betrokken hulpverlening en zorg. Dit speelt als ouders (tijdelijk) niet in staat zijn om de regie te houden over meerdere leefgebieden. Dan organiseert de CJG-coach de coördinatie van zorg. De insteek is altijd dat de ouders deze regie weer terugkrijgen zodra dit kan. De CJG-coach blijft het vaste, vertrouwde gezicht voor het gezin en coacht het gezin om weer zelfde regie te krijgen. Indien nodig kan de casus worden overdragen aan de tweede lijns zorg. Ook dan blijft de CJG coach betrokken bij het gezin. De regie ligt dan echter in handen bij de tweedelijns zorg. Zodra deze tweedelijns zorg afgesloten kan worden, neemt de CJG coach het weer over (nazorg). Indien blijvende ondersteuning in een gezin gewenst is, zullen daar afspraken over gemaakt moeten worden. Het moment van opschalen naar tweedelijns zorg moet nog verder uitgewerkt worden. Dit hangt deels samen met de regionale ontwikkeling over het vormgeven van deze tweedelijns zorg en de gezamenlijke inkoop in verband met de transformatie. In 2014 zal dit dus een onderdeel van de doorontwikkeling zijn. De mening van de CJG professionals zelf vervult hierin een belangrijke rol De context en inbedcling Voor alle CJG-professionals geldt (zoals hierboven weergegeven) dat bij een behoefte om te sparren over de inhoudelijke situatie, eigen inzet, aanpak of andere onderwerpen, collega wijk CJG ers of CJG coachen te benaderen zijn. Dit omdat iedere wijk-cjg er of -coach vanuit zijn of haar moederorganisatie een bepaalde expertise heeft. Collegiale consultatie is een onderdeel van hun takenpakket. Ons huidige CJG (Team Jeugd en Gezin) bestaat uit professionals, die werkzaam zijn bij verschillende organisaties en uiteenlopende expertise hebben. Deze integraliteit in deskundigheid willen we behouden en verder ontwikkelen en waar nodig uitbreiden. 2 In deze notitie wordt met tweedelijns zorg, de exclusieve jeugdzorg bedoeld zoals beschreven in het plan van aanpak West Brabant Oost transformatie jeugdzorg. 4

5 Het huidige Team Jeugd en Gezin (nu een casuïstiek overleg) zal in 2014 fungeren als overkoepelend intervisie en adviesteam. Casuïstiek besprekingen vinden in principe binnen de jeugd wijkteams plaats. Alle wijkteams bij elkaar vormen samen het Team Jeugd en Gezin. Het Team Jeugd en Gezin en alle andere bij het CJG betrokken partijen (denk aan (voor)scholen, jongerenwerk, consultatiebureau etc.) vormen samen het CJG. Schematisch, uitgaande van 4 wijkteams zou dit er als volgt uit zien: CJG Daar waar een generalist (na overleg met collega-generalisten) niet een juiste diagnose kan stellen en/of zelf kan beoordelen waar een jeugdige het meest baat bij heeft, is op dit moment het idee op regionaal niveau een multidisciplinair adviesteam (topteam)3 te ontwikkelen. Dit topteam kan bijvoorbeeld intercollegiale consultatie bieden aan generalisten en voert waar nodig onderzoek uit, stelt gezamenlijk de diagnose en adviseert vervolgens jeugd, ouders en generalist bij welke specialistische hulp de jeugdige het meeste baat heeft. De invulling van dit team wordt regionaal opgepakt en is nog in ontwikkeling. Er zal een kleine groep kinderen en jongeren blijven die niet in hun eigen gezin en/of op hun eigen school geholpen kunnen worden. Zij zullen (tijdelijk) meer gebaat kunnen zijn bij exclusieve jeugdzorg. Exclusieve zorg kan (half)open en gesloten zorg zijn en plaatsvinden op vrijwillige of gedwongen basis. Onder deze exclusieve zorg scharen wij ook pleegzorg. Ook de Organisatie en inkoop van deze exclusieve zorg gebeurt op regionaal niveau en is nog in ontwikkeling. De CJG-professionals werken in teamverband in één van de wijken van Werkendam en Woudrichem: Elke wijk heeft zijn eigen generalistisch team. Het CJG werkveld fungeert als vrijwillige eerstelijnsondersteuning, onder regie van de gemeenten. In 2014 zullen we gaan experimenteren met een aantal wijkteams (Voor een mogelijke indeling in de toekomst zie bijlage i). Gedurende 2014 zal blijken of dit reëel en haalbaar is. Deze wijkteams zullen hoofdzakelijk geclusterd zijn rondom de 3 Waar in het vervolg wordt gesproken over topteam, wordt dit (regionaal) multidisciplinair adviesteam bedoeld. 5

6 vindplaatsen van jongeren en gezinnen. Daarnaast wordt de samenwerking gezocht tussen deze wijkteams en de wijkteams opgezet vanuit de transitie Awbz. De CJG- professionals werken samen met andere professionals. Professionals die een zeer belangrijke rol vervullen binnen het CJG. Niet zozeer als wijk-cjg er of CJG-Coach maar wel als vindplaats/consultatie. Denk hierbij aan: De directe CJG-collega s die vorm geven aan de wettelijke taken van de integrale jeugdgezondheidszorg (ijgz). Goede preventie via de JGZ levert een bijdrage aan het voorkomen van grote problemen waardoor zwaardere vormen van zorg minder nodig zijn. Dit is conform de beleidsdoelstellingen van de stelselwijziging jeugd: meer preventie, normaliseren, ontzorgen, demedicaliseren, eerder de juiste hulp op maat en integrale hulp. Preventie uitgevoerd door de JGZ vanuit de Wet publieke gezondheid (Wpg), betreft vooral primaire preventie en signalering en wordt op initiatief van de JGZ aangeboden aan alle kinderen. Kenmerkend voor de publieke gezondheidszorg is dat er in principe geen individuele hulpvraag aan ten grondslag ligt, maar sprake is van een maatschappelijke vraag. Wel kan bij een mogelijk probleem uit het oogpunt van normaliseren kortdurende lichte ondersteuning geboden worden. De preventieve activiteiten vanuit de nieuwe Jeugdwet worden vooral aangeboden nadat er een risico(situatie) of probleem is gesignaleerd en/of als er een individuele vraag is vanuit het kind of vanuit de omgeving van het kind. Om op een klantvriendelijke en doelmatige manier hulp te bieden is het belangrijk dat er samenhang is tussen de taken van de JGZ vanuit de Wpg en de taken vanuit de voorgenomen Jeugdwet. Professionals die onder regie van de gemeente andere doelstellingen m.b.t. het jeugdbeleid en het onderwijs realiseren. Bijvoorbeeld het kinder- en jongerenwerk en de inzet bij voortijdig schoolverlaten; De professionals uit de tweede lijn, de geïndiceerde jeugdzorg, nu nog gefinancierd vanuit provinciale gelden, de GGZ-professionals, gefinancierd vanuit ziektekostenverzekering en AWBZ en de professionals die langdurige ondersteuning vanuit de AWBZ leveren. Professionals van andere dan (zorg)organisaties, zoals wijkconsulenten van woningbouwverenigingen, politie en medewerkers Veiligheidshuis. Basisonderwijs, voortgezet onderwijs en samenwerkingsverbanden (mede in het kader van passend onderwijs). Zie ook paragraaf aansluiting jeugdzorg passend onderwijs. Er dient een nauwe samenwerking te zijn met leerplicht. De leerplichifunctionaris zit in de zorgoverleggen van de VO-scholen buiten de gemeentegrenzen van de gemeenten Werkendam en Woudrichem (denk aan Dongemond College in Geertruidenberg en het Gomarus in Gorinchem). De leerplichtfunctionaris is daardoor een zeer belangrijke schakel tussen het CJG (wijkteams) en de VO scholen buiten de gemeentegrenzen. De samenwerking tussen de leerplichtfunctionaris en het wijkteam zal ook in 2014 verder vormgegeven moeten worden. Professionals verantwoordelijk voor de uitvoering van de WMO en WWB. Zie ook paragraaf aansluiting andere transities. Huisarts, jeugdarts en kinderarts. Zij mogen conform de nieuwe wet Zorg voor jeugd verwijzen naar elke vorm van jeugdhulp. De rekening is voor de gemeente. Er zullen dus goede afspraken gemaakt moeten worden tussen deze professionals en de gemeente. Dit is in 2013 en 2014 onderwerp van gesprek. Inzet vrijwilligers In de gemeente Werkendam wordt in 2013 en 2104 ook geëxperimenteerd met de inzet van vrijwilligers. Vaak is een steuntje in de rug, een extra paar handen of een luisterend oor al voldoende. Dit kan ook goed door vrijwilligers geleverd worden. Uiteraard zullen de wijk CJG ers hierbij contact onderhouden met deze vrijwilligers. Deels ter ondersteuning maar ook om te kijken of mogelijk opgeschaald moet worden naar professionele hulp. Als de pilot een succes blijkt te zijn, zal gekeken worden of en hoe de werkwijze ook in de gemeente Woudrichem ingezet kan worden. Een uitgebreidere uitleg van deze pilot is te vinden in bijlage 2. Aansluiting andere transities De werkwijze van de professionals, die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de WMO en WWB, (transitie Awbz en participatiewet) dient zoveel mogelijk op elkaar te worden afgestemd. De 6

7 indeling van de wijken zullen zoveel mogelijk op elkaar worden afgestemd. Indien mogelijk lopen zij gelijk, zo niet dan dient zorg gedragen te worden voor een goede afstemming. Ook hier zal in 2014 mee geëxperimenteerd worden. Er vindt voortdurend overleg plaats tussen de drie transities om in ieder geval de achterliggende werkwijze/uitgangspunten op elkaar af te stemmen. Daarmee realiseer je een gelijke benadering naar burgers toe. Eén gezin, één plan, één regisseur is hier een goed voorbeeld van. Als een gezin zowel binnen de Awbz als binnen jeugd bekend is, zal het probleem dat leidend is, bepalen welke professional (vanuit de transitie Abwz of vanuit jeugd) de regisseur is. (zie ook paragraaf toeleiding). Samenwerking jeugdzorg- passend onderwijs De wijk-cjg er en de Intern Begeleider4 van de school geven samen het zorgbeleid vorm. Waarbij school en IB-er verantwoordelijk zijn en blijven voor zorgbeleid IN de school, zoals deskundigheidsbevordering van de leerkrachten, de benadering van ouders op school etc. De wijk CJG er is verantwoordelijk voor het zorgbeleid OM de school, dus in het gezin en in de wijk. NB: IB-er en wijk- CJG-er stemmen zorg in en om school op elkaar af. Gedurende het schooijaar vind er in samenwerking met het Altena College, Basisschool Eben Haëzer en het huidige schoolmaatschappelijk werk een pilot plaats hoe deze samenwerking het beste vormgegeven kan worden. Hiertoe draagt de wijk-cjg er de beschikbare informatie vanuit de partners van de CJG netwerkorganisatie op wijkniveau aan en de school de informatie rondom het zorgbeleid op school, om gezamenlijk te analyseren en bespreken. Van daaruit wordt in overleg met de ouders het zorgbeleid in en om de school vorm gegeven (voorlichting, interventies, trainingen etc.). Deze pilot wordt gefinancierd door de provincie. De toeleiding Naast het onafhankelijk (van de aanbieders van specialistische zorg) positioneren van generalisten is er ook gesproken over het organiseren van een onafhankelijke toegang tot de zorg. De generalisten, vormen samen met het te consulteren topteam en het geïntegreerde Advies- en meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK) de toegang tot specialistische zorg. Naast uiteraard de huisarts, jeugdarts en kinderarts. Met deze groepen professionals gaan wij in 2013 en 2014 gesprekken voeren over de doorverwijzing en inzet van specialistische zorg. Voor wat betreft de toeleiding naar zorg hanteren wij regionaal het uitgangspunt dat dit onafhankelijk moet worden georganiseerd van het specialistisch zorgaanbod. Generalisten fungeren als eerste aanspreekpunt en coach voor jeugdigen en het gezin. Zij bieden het gezin ondersteuning in het dagelijks leven, in het leren omgaan met bijvoorbeeld beperkingen of een psychische aandoening. Maar ook met zaken als de gevolgen van echtscheiding en het goed aansluiten van de ondersteuning thuis en bijvoorbeeld de zorg op school (passend onderwijs). De generalist is daarmee regisseur en kan samen met jeugd en ouders ook specialistische zorg inroepen indien dat noodzakelijk is als aanvulling op de ondersteuning door diezelfde generalist. Jeugd, ouders en generalist kunnen de hulp van het topteam inroepen. Dit topteam kan consultatie bieden en krijgt de ruimte en bevoegdheden om diagnostiek en onderzoek uit te (laten) voeren. Dit team levert zwaarwegend advies voor het inzetten van de zwaardere/specialistische vormen van zorg. Voor de toeleiding naar het gedwongen kader van jeugdhulp betekent dit het volgende: De functie van het huidige AMK bij BJZ (Bureau Jeugdzorg) vervalt per 2015 en wordt belegd bij het nieuwe AMHK. Het meldpunt moet onafhankelijk opereren en wordt wat de regio WBO betreft, niet ondergebracht bij een gecertificeerde instelling die vanaf 2015 de uitvoering van jeugdbeschermings- (JB) en jeugdreclasserings (JR) maatregelen voor haar rekening neemt. Met het AMHK maakt de regio WBO afspraken over werkwijzen. Deze afspraken gaan onder meer over de toeleiding naar het gedwongen kader, de afstemming met het interventie team van het AMHK, en het omgaan met zorgmeldingen. Het AMHK zet per 1januari lopende onderzoeken voort. In WBO zien wij dat vanaf 1januari 2015 zorgmeldingen op twee plekken kunnen binnenkomen: bij het CJG (c.q. daar waar de generalisten zijn gepositioneerd) of bij het AMHK. Het zorgmeldingenteam ~ Voor IB er kan ook gelezen worden iemand die namens de school deel uitmaakt van het zorgteam. 7

8 van BJZ komt te vervallen. Met de politie worden daarom nieuwe afspraken gemaakt over waar hun meldingen binnenkomen. De verwachting is dat dit bij het AMHK wordt belegd. Zorgmeldingen worden vervolgens besproken in de driehoek van CJG - Raad voor de kinderbescherming - AMHK en er wordt direct actie genomen. Afhankelijk van de zwaarte van de zorgmelding wat betreft complexiteit en geschatte (on)veiligheid besluiten het AMHK, CJG en RvdK gezamenlijk wat de vervolgaanpak van een melding is en stemmen, indien nodig, ook af met het Veiligheidshuis. NB: De geschetste toeleiding naar het gedwongen kader is nog concept en in ontwikkeling en wordt op regionaal niveau verder uitgewerkt. Voor een eerste schematische opzet van de toeleiding van de vraag wordt verwezen naar bijlage 3. Wijk-CJG-er in Werkendam en Woudrichem Werkomgeving De wijk-cjg er werkt in een wijk van Werkendam en Woudrichem, met de scholen, voorschoolse voorzieningen, sportverenigingen, wijkagenten, jongerenwerk etc. voor de jeugdigen en hun ouders in dat gebied. De wijk-cjg er vormt samen met de Intern Begeleider of zorgcoördinator van de school (of de leidster bij een kinderdagverblijf/peuterspeelzaal) een duo dat jeugdigen, ouders en leerkrachten ondersteunt in hun eigen oplossingen voor vragen bij opvoeden en opgroeien. De wijk-cjg er is werkzaam in een team van collega s uit verschillende organisaties op het gebied van opvoeden en opgroeien en verschillende disciplines, afkomstig uit het brede werkveld van het CJG. Dit team wijk-cjg ers kan door hun gevarieerde samenstelling terug vallen op een brede kennis, ervaring en deskundigheid binnen dit team en op de achterban vanuit de CJG- netwerkorganisatie. Positionering De wij k-cjg ers leggen inhoudelijk verantwoording af aan de coördinator CJG Werkendam en Woudrichem en eventueel een tweede persoon5. In 2014 zal gestart worden met de inhoudelijke aansturing door de CJG coördinator. De medewerkers blijven in dienst van hun moederorganisatie. De medewerkers werken eigenlijk op een soort detacheringsbasis voor het CJG Werkendam en Woudrichem. Hiervoor worden detacheringsovereenkomsten opgesteld. In 2014 zal blijken of dit een werkbare en haalbare werkwijze is. Functie De wijk-cjg er is er voor alle jeugdigen. Voor de circa 85% van de kinderen en gezinnen waar het goed mee gaat, voor de circa 10% van de kinderen en gezinnen die een duwtje in de rug nodig hebben en voor de circa 5% die te maken hebben met complexe problematiek. De wijk-cjg er is hét bekende gezicht op school6 waar jeugdigen, ouders en schoolmedewerkers terecht kunnen met diverse vragen rondom opvoeding en opgroeien. Dit dient laagdrempelig en vroegtijdig te gebeuren, zodat vragen vragen blijven en geen problemen worden. De wijk-cjg er werkt proactief en preventiefen zorgt voor de verbinding tussen kind, gezin, school, (gezondheids)zorg en hulpverlening. Uitgangspunt hierbij is om ouders en schoolprofessionals in hun eigen kracht te zetten, hen zelfde antwoorden te laten vinden of te ondersteunen dat ze bij elkaar de antwoorden vinden. Pas als dat niet lukt zal de wijk CJG er de verbinding met zorg-/hulpverlening leggen. Hiervoor kan de wijk-cjg er een beroep doen op alle beschikbare deskundigheid in de CJG-netwerkorganisatie. Zie ook paragraaf afstemming jeugdzorg- onderwijs. Verantwoordelijkheden De wijk-cjg er heeft de verantwoordelijkheid om: Te werken volgens het principe van één-gezin, één-plan ; 5 Voor de aansturing denken we aan de coördinator CJG voor het inhoudelijke deel met mogelijk daarnaast een manager 6 school staat kan basisschool, VO en ook voorschool gelezen worden. 8

9 Tijdelijke ondersteuning te bieden op de vraag van ouders en/ofjeugdigen. Voornamelijk door ouders/jeugdigen zelfde oplossing te laten realiseren, individueel dan wel in groepsverband en zodanig dat ouders en/ofjeugdigen zelfstandig verder kunnen met opgroeien en opvoeden; Altijd als een overleg met meer professionals gewenst is zorg te dragen voor de aanwezigheid van ouders en/ofjeugdige, en hen waar mogelijk de regie te laten behouden cq te geven; Ouders en/ofjeugdigen te ondersteunen om hun (informele) netwerk te betrekken, activeren, en/of op te bouwen en te versterken; Tijdig risicofactoren te signaleren en een bijdrage te leveren om deze te voorkomen en/of te verminderen; Met het team in de wijk gezamenlijk te zorgen voor de juiste en voldoende ondersteuning, afgestemd op de vraag van ouders/jeugdigen uit de wijk; Het herkenbare, toegankelijke aanspreekpunt voor jeugdigen, ouders en (voor)school medewerkers te zijn voor vragen over opvoeden en opgroeien; Ogen en oren open te houden en in dialoog te blijven met ouders en jeugdigen om op de actualiteit in de wijk in te kunnen spelen, met preventieve informatie en advies over opvoeden en opgroeien; De inschatting te maken of situaties en/of gedrag horen bij de normale ontwikkeling van een kind of dat er extra aandacht nodig is, om vervolgens die extra aandacht, zo nodig direct, te organiseren, te volgen en te verbinden met de situatie in de wijk; Samen met de intern begeleider vanuit de informatie en ervaringen op school, aangevuld met ervaringen en informatie vanuit de wijk van de CJG-partners te komen tot een zorgbeleid IN (IB-er voor passend onderwijs) en OM (wijk-cjg-er voor passende zorg) de school en in gezamenlijkheid effectief en efficiënt regie te voeren op dit zorgbeleid; Te reflecteren op het functioneren en professioneel handelen van de wijk-cjg-er, van het team van wijk-cjg-ers en het professioneel handelen van en samenwerken met de andere vindplaatsen; Altijd alert te zijn op signalen van kindermishandeling, deze tijdig te onderkennen en te handelen conform protocol. Alles te registreren in het registratiesysteem Gezin in Beeld (conform protocol). Bevoegdheden De wijk-cjg er heeft voor bovenstaande verantwoordelijkheden de ruimte om binnen de gestelde kaders van het CJG: Regelmatig aanwezig te zijn op school, minimaal het aantal keren dat in het gezamenlijke werkplan is afgesproken; Zich te verbinden met collega s uit de netwerkorganisatie CJG; en deze collega s te betrekken bij de inzet op school; Zich te verbinden met overige professionals (buiten CJG) in de wijk ten behoeve van de aandacht voor de jeugdigen in de wijk; Het (CJG)-management (wordt in 2014 verder uitgewerkt) te informeren over knelpunten in de samenwerking die de eigen verantwoordelijkheid belemmeren, zodat het management de professionals kan ondersteunen; Een werkplek op een CJG-locatie te organiseren (binnen beschikbare budgetten). In 2014 zal gekeken worden wat hierbij haalbaar, reëel en/of wenselijk is: Op gemeentehuizen of in wijken (bv. brede school), flexplek of niet etc. Vaardigheden De wijk-cjg er is bekend met de Internationale Rechten van het Kind en hanteert deze als richtlijn. Hij/zij is betrokken, empathisch, assertief, representatief en integer; Gerichtheid op de positieve ontwikkeling van het kind en zijn/haar omgeving; Sensitief, omgevingsbewust en vanzelfsprekend in staat tot samenwerken (o.a. kunnen omgaan met verschillende belangen); Uitstekende communicatieve vaardigheden zoals luisteren en inlevingsvermogen; Vanuit een natuurlijke houding in staat om de gesprekspartner in de eigen kracht te zetten; Persoonlijk leiderschap en taakvolwassenheid; 9

10 Analyserend en beleidsadviserend vermogen; Creativiteit en innovativiteit; Flexibel, outreachend en klantgericht. Competenties (o.b.v. de TMA-scan) Coachen Oordeelsvorming Creativiteit Organisatiesensitiviteit Initiatief Overtuigingskracht Klantgerichtheid Samenwerking Netwerken Visie Functie eisen Als wijk-cjg er beschik je over relevante kennis en vaardigheden. Het gaat hierbij om de competenties zoals hiervoor genoemd en om: Een HBO werk- en denkniveau Ruime kennis en ervaring met de doelgroep en het werkveld (onderwijs, zorg- en/of hulpverlening); Kennis van en ervaring met de groei, de ontwikkeling en het functioneren van jeugdigen; Kennis van en ervaring met de sociale kaart (ook op buurt- en wijkniveau). Zowel gericht op activiteiten als op zorg- en huipverleningsaanbod; Kennis van en ervaring met gezondheids- en ontwikkelingsbevorderende factoren; (Basis)kennis van sociaal wetenschappelijke theorieën over menselijk gedrag, socialisatie- en systeemtheorieën. Triple P geschoold is een pré Arbeidsvoorwaarden De arbeidsvoorwaarden worden verwerkt in een nog nader op te stellen overeenkomst. Daarbij is vooralsnog wel als uitgangspunt opgenomen dat de af te spreken aantal uren per week minimaal i6 uur dient te zijn. Minder uren zou de continuïteit van zorg in gevaar brengen. Omdat 2014 een pilotjaar is, is het in 2014 nog mogelijk om voor minder dan i6 uur ingezet te worden. Dit zal goed gemonitord moeten worden en kan afhankelijk van de bevindingen worden bijgesteld. Voor 2014 geldt overigens dat alles budgettair neutraal wordt uitgevoerd. De budgetten van 2013 zijn dus leidend. In de loop van 2014 zal blijken of dit haalbaar en reëel is. CJG-coach in Werkendam en Woudrichem Werkomgeving De CJG-coach werkt in een bepaalde wijk (of wijken) in een team met professionals van verschillende samenwerkende organisaties. Doordat de teams op basis van complementariteit in kennis, competenties en ervaring zijn samengesteld, heeft ieder team een brede expertise, ter versterking van elkaar. Positionering De CJG-coaches zijn, onder regievoering van de gemeente, werkzaam vanuit de netwerkorganisatie CJG Werkendam en Woudrichem. De CJG-coaches leggen inhoudelijk verantwoording af aan de coördinator CJG Werkendam en Woudrichem en eventueel een tweede persoon. In 2014 zal gestart worden met de inhoudelijke aansturing door de CJG coördinator. De medewerkers blijven in dienst van hun moederorganisatie. De medewerkers werken eigenlijk op een soort detacheringsbasis voor het CJG Werkendam en Woudrichem. Hiervoor worden detacheringsovereenkomsten opgesteld. In 2014 zal blijken of dit een werkbare en haalbare werkwijze is. De CJG-coach wordt in principe ingeschakeld door de wijk-cjg-er. In sommige gevallen is het mogelijk dat er rechtstreeks via een huisarts of andere professional de coach wordt ingeschakeld. In dat geval vindt er altijd een bespreking plaats in het team of de coach de juiste invalshoek is. (zie ook paragraaf toeleiding. 10

11 Functie De CJG-coach is werkzaam voor jeugdigen en hun ouders die te kampen hebben met complexe, zwaardere en/of langdurige opgroei- en opvoedproblemen. Hij/zij is het vaste, vertrouwde gezicht voor het gezin en coacht en volgt het gezin, of één of meerdere kinderen van 0-23 jaar, met complexe problemen. De CJG-coach biedt langdurige begeleiding. De CJG coach brengt de sterke kanten en krachten van de betrokkenen in kaart en weet deze te benutten en te versterken. Samen met het gezin kijkt de CJG coach welke hulpvragen en problemen zich voordoen en welke ondersteuning nodig is. Zo n 8o% a 85% van de hulpvragen pakt de CJG-coach zelf op en zorgt hierbij ervoor dat de ondersteuning zoveel mogelijk in de thuissituatie plaatsvindt. De CJG-coach richt zich op opvoedkundige, relationele, materiële, individuele, financiële en maatschappelijke problemen van de kinderen binnen het gezin. De CJG-coach coördineert de zorgverlening, indien op meerdere leefgebieden ondersteuning in het gezin nodig is en versterkt de mogelijkheden van het gezin om zelfde regie weer in eigen hand te krijgen. Indien de jeugdige en/of gezin is aangewezen op specialistische zorg, zal deze ook zo dicht mogelijk bij de eigen leefomgeving plaatsvinden. Als het specialistisch zorgtraject is afgesloten houdt de CJG-coach vinger aan de pols. En gaat het goed, dan houdt de CJG-coach een oog in het zeil bij belangrijke momenten en blijft hij/zij verder op afstand. De CJG-coach is werkzaam binnen het CJG van de gemeenten Werkendam en Woudrichem. De CJG coach werkt in een team van collega s uit verschillende zorg- en hulpverlenende organisaties en disciplines, afkomstig uit het brede werkveld van C.JG. De CJG-coaches kunnen door de gevarieerde samenstelling van de teams terug vallen op een brede kennis, ervaring en deskundigheid binnen dit team en op de achterban vanuit de CJG-netwerkorganisatie. Verantwoordelijkheden De CJG-coach heeft de verantwoordelijkheid om: Te werken volgens het principe van één-gezin, één-plan ; Tijdelijke ondersteuning te bieden op de vraag van ouders en/ofjeugdigen. Voornamelijk door ouders/jeugdigen zelfde oplossing te laten realiseren, individueel dan wel in groepsverband en zodanig dat ouders en/ofjeugdigen zelfstandig verder kunnen met opgroeien en opvoeden; Altijd als een overleg met meer professionals gewenst is, zorg te dragen voor de aanwezigheid van ouders en/ofjeugdige en hen waar mogelijk de regie te laten behouden cq te geven; Ouders en/ofjeugdigen te ondersteunen om hun (informele) netwerk te betrekken, activeren, en/ of op te bouwen en te versterken; Tijdig risicofactoren te signaleren en een bijdrage te leveren om deze te voorkomen en/of te verminderen; Het verloop van zorg kritisch te volgen en te bewaken; Ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk professionals in het gezin nodig cq. aanwezig zijn; Beschikbare, geanalyseerde en wijk gerelateerde informatie te leveren aan de CJG netwerkorganisatie, om deze beleidsmatig te verwerken en te delen met professionals buiten het CJG; met een focus om vanuit de praktijkervaring aanbevelingen te doen voor preventieve activiteiten om zo het totaal aan ondersteuning te voorkomen; Met het team in de wijk gezamenlijk te zorgen voor de juiste en voldoende ondersteuning, afgestemd op de vraag van ouders/jeugdigen uit de wijk; Te reflecteren op het functioneren en professioneel handelen van de CJG-coachen en van het team; Altijd alert te zijn op signalen van kindermishandeling, deze tijdig te onderkennen en te handelen conform protocol; Alles te registreren in het registratiesysteem Gezin in Beeld (conform protocol). Bevoegdheden De CJG-coach krijgt voor bovenstaande verantwoordelijkheden de ruimte om binnen de gestelde kaders van het CJG: 11

12 Zich te verbinden met collega s uit de netwerkorganisatie CJG en deze collega s te betrekken bij de inzet in de wijk; Zich te verbinden met overige professionals in de wijk (buiten het CJG), ten behoeve van de aandacht voor de jeugdigen; Het (CJG)-management te informeren over knelpunten in de samenwerking die de eigen verantwoordelijkheid belemmeren, zodat het management de professionals kan ondersteunen; Te bepalen wanneer en hoe vaak hij/zij in gezinnen aanwezig moet zijn; Een werkplek op een CJG-locatie te organiseren (binnen beschikbare budgetten zie wijk cjg er). Vaardigheden De CJG-coach: Is bekend met de Internationale Rechten van het Kind en hanteert deze als richtlijn; hij/zij is betrokken, empathisch, assertief, representatief en integer; Is gericht op de positieve ontwikkeling van het kind en zijn/haar omgeving; Is in staat om planmatig, methodisch en gestructureerd te werken, waardoor de jeugdige en/of opvoeders zicht hebben op de doelen en de aanpak, en het beoogde resultaat wordt gehaald; Heeft het vermogen contact te leggen en te onderhouden met beroepskrachten van andere disciplines en organisaties die betrokken zijn bij een jeugdige en/of de opvoeders en weet hen op overtuigende wijze tot samenwerking te motiveren, waardoor de hulpverlening aan de jeugdige en/of opvoeders plaatsvindt met optimale inzet en onderlinge afstemming van de verschillende disciplines; Heeft kennis van gespreksmodellen en motiverende gesprektechnieken; legt op empathische wijze de activiteiten en zijn/haar eigen inzet/aanbod in het komende traject helder uit, is in staat zowel het verbale als het non-verbale gedrag van de ander waar te nemen en kan het contact zowel mondeling, telefonisch als digitaal (zoals chatten, profielsites, e.d.) vormgeven en onderhouden; Is in staat om in zijn/haar werk bewust en systematisch rekening te houden met het unieke referentiekader van de jeugdige, opvoeders en/of het systeem, dat door cultuur en/of seksuele voorkeur kan afwijken van het algemene beeld, zodat ongewenste machtsverhoudingen (zoals discriminatie en uitsluitingmechanismen) worden voorkomen en er een optimale aansluiting van de hulpverlening is bij de jeugdige, opvoeders en het systeem; Is in staat om kritisch opbouwend bij te dragen aan de vorming en de uitvoering van het beleid van de CJG-organisatie, waardoor het management van de Organisatie over inzichten uit de praktijk kan beschikken voor het (door)ontwikkelen van beleid. Heeft een groot analytisch vermogen; Is in staat zijn om daadkrachtig op te treden; Is flexibel, outreachend en vraaggericht; Is stressbestendig; Heeft een generalistische kijk en is in staat tot het uitvoeren van de regiefunctie. Competenties (o.b.v. de TMA-scan) Coachen Klantgerichtheid Conflicthantering Oordeelsvorming Creativiteit Resultaatgerichtheid Initiatief Samenwerken Flexibel gedrag overtuigingskracht voortgangscontrole Functie-eisen Als CJG-coach beschik je over relevante kennis en vaardigheden. Het gaat hierbij om de competenties zoals hiervoor genoemd en om: HBO werk- en denkniveau; 12

13 Ruime kennis en ervaring met de doelgroep en het werkveld (onderwijs, zorg- en/of hulpverlening); Kennis van en ervaring met de groei, de ontwikkeling en het functioneren van jeugdigen in relatie tot hun opvoeding; Kennis van en ervaring met de sociale kaart op buurt- en wijkniveau. Zowel gericht op activiteiten als op zorg- en hulpverleningsaanbod; Kennis van en ervaring met gezondheids- en ontwikkelingsbevorderende factoren; (Basis)kennis van sociaal wetenschappelijke theorieën over menselijk gedrag, socialisatie- en systeemtheorieën; Triple P geschoold is een pre. Arbeidsvoorwaarden De arbeidsvoorwaarden worden verwerkt in een nog nader op te stellen overeenkomst. Daarbij is vooralsnog wel als uitgangspunt opgenomen dat de af te spreken aantal uren per week minimaal i6 uur dient te zijn. Minder uren zou de continuïteit van zorg in gevaar brengen. Omdat 2014 een pilot jaar is, is het in 2014 nog mogelijk om voor minder dan i6 uur ingezet te worden. Dit zal goed gemonitord moeten worden. Voor 2014 geldt overigens dat alles budgettair neutraal wordt uitgevoerd. De budgetten van 2013 zijn dus leidend. In de loop van 2014 zal blijken of dit haalbaar en reëel is. Nog te ontwikkelingen punten c.q. risico s Het is goed rekening te houden met in ieder geval de volgende risico s c.q. ontwikkelingen, die bovengenoemde werkwijze nog kunnen beïnvloeden: Een deel van de uitvoering van de jeugdhulp die nu nog onder de tweedelij ns/specialistische jeugdzorg valt, wordt overgenomen door generalisten. Op dit moment brengen de zorgaanbieders in kaart welke onderdelen (soorten zorg) geschaard kunnen worden onder generalistische hulp. Die onderdelen worden per 2015, of waar mogelijk eerder onttrokken uit hun aanbod; De regio werkt aan het opstellen van een basis competentieprofiel van een generalist en een heldere afbakening tussen de generalist en de specialist. Het basis competentieprofiel voor een generalist en de afbakening tussen generalisten en specialisten moet voor alle gemeenten in WBO hetzelfde zijn, zodat op eenzelfde moment wordt doorgeschakeld naar de duurdere specialistische zorg, die we met de regio in gaan kopen. Hoe de functie van generalist vervolgens wordt ingevuld (door middel van 1, 2 of 3 soorten generalisten), is aan de gemeenten zelf. Mogelijk kan het nog op te stellen basiscompetentieprofiel van een generalist betekenen dat bovengenoemde functies (wijk-cjg er en CJG-coach) op onderdelen wijzigen; Het uiteindelijke doel is dat alle generalisten in alle gezinnen inzetbaar zijn. Dat betekent dat alle generalisten iets moeten weten van problematieken op het terrein van de lvb (licht verstandeljke beperkten) en de ggz (geestelijke gezondheidszorg) etc. Voor een deel kun je terugvallen op de deskundigheid van het Team Jeugd en Gezin (al dan niet voor consultatie of begeleiding), maar de uitvoering blijft bij de verantwoordelijke generalist. Intervisie en supervisie zijn belangrijke onderdelen. Dit is een doel dat niet van de ene op de andere dag gerealiseerd is en zal een ontwikkeldoel zijn voor de komende jaren; Naast de vrijwillige jeugdzorg organiseren wij binnen WBO ook de gedwongen jeugdzorg voor die kinderen waarvoor de rechter een maatregel voor kinderbescherming ofjeugdreclassering heeft afgegeven. De uitvoering van deze maatregelen kopen wij in bij gecertificeerde instellingen. Met deze instellingen maken wij afspraken over hoe de inzet van jeugdbeschermers (gezinsvoogden) en jeugdreclasseerders aansluit op het werk van de generalisten. Dit zal naar verwachting leiden tot een beperktere invulling van de taak van jeugdbeschermers en jeugdreclasseerders dan in het huidige stelsel, met als gevolg dat binnen de functie van de generalist een stukje drang wordt toegevoegd; Er zal een kleine groep kinderen en jongeren blijven die niet in hun eigen gezin en/of op hun eigen school geholpen kunnen worden. Zij zullen (tijdelijk) meer gebaat kunnen zijn bij exclusieve jeugdzorg. Exclusieve zorg kan (half)open en gesloten zorg zijn en plaatsvinden op vrijwillige of gedwongen basis. Onder deze exclusieve zorg scharen wij ook pleegzorg. Ook de Organisatie en inkoop van deze exclusieve zorg doen wij als regio gezamenlijk; 13

14 14 Gedurende de pilot zullen alle lokale generalisten de opdracht meekrjgen een goede samenwerking tot stand te brengen binnen het team en de afstemming met de specialistische zorg. Wanneer schaal je op en wanneer schaal je af. Dit zal per casus verschillend zijn. Monitoring is hierbij heel belangrijk in 2014; Gedurende de pilot zal moeten blijken of de ingezette schaalgrootte van de wijkteams reëel en haalbaar is. Gedurende 2014 is het dan ook van groot belang om te monitoren op in ieder geval de schaaigrootte van de wijkteams, aantal benodigde fte s, samenstelling teams, omvang dienstverband, om waar nodig tijdig bij te kunnen sturen; De afstemming met de andere transities verdient continue aandacht; Huisartsen, jeugdartsen en kinderartsen mogen direct doorverwijzen naar alle vormen van jeugdhulp. De rekening is voor gemeenten. Van belang is te komen tot een gezamenlijke verantwoordelijkheid met name ten aanzien van de toestroom naar de tweede luns zorg. Er moeten afspraken gemaakt worden over de financiële en organisatorische kaders; Hoe gaan we om met de generalisten wiens moederorganisatie verdwijnt. Hier zal een oplossing voor gevonden moeten worden; Welk wijkteam is leidend als een jongere in de ene wijk woont en in de andere op school zit. Dit zal gedurende de pilot in 2014 moeten worden onderzocht en vastgesteld; De Wet zorg voor Jeugd is nog niet officieel vastgesteld; Is het mogelijk om een combinatie van functies te hebben van zowel wijk-cjg er als coach? Ook dit zal in 2014 onderzocht moeten worden; Het huidige registratiesysteem Gezin in Beeld zal moeten worden doorontwikkeld en aangepast worden aan alle ontwikkelingen; Nog niet alle gegevens van het huidige zorggebruik zijn voldoende in beeld; De samenwerking met de zorgverzekeraars CZ en VGZ is belangrijk; Er zal lokaal een goede aansluiting moeten komen met de nog regionaal op te richten crisis dienst. Mogelijk betekent dit piketdiensten voor de huidige lokale generalisten.

15 Bijlagei Opties wijkteam Optie 1: drie wijkteams Wijk 1: Wijk 2: Wijk 3: Werkendam Woudrichem Hank Sleeuwijk Oudendijk Dussen Giessen Rijswijk Andel Nieuwendijk Almkerk Uppel Waardhuizen Uitwijk Optie 2: vier wijkteams Wijki: Wijk2: Wijk3: Wijk4: Werkendam Sleeuwijk Hank Giessen Nieuwendijk Woudrichem Dussen Rij swijk Oudendijk Almkerk Andel Uppel Waardhuizen Uitwijk

16 Bijlage 2 Pilot: Kind aan Huis (opleiden en inzetten vrijwilligers) Inhoud Kind aan Huis richt zich op het versterken van beschermende factoren bij kinderen en hun ouders, zodat de pedagogische draagkracht van een gezin kan toenemen en er voldoende ontwikkelingvoorwaarden aanwezig zijn voor het kind. Visie Aan opvoeding van kinderen worden hoge eisen gesteld. Ouders worden in de huidige samenleving geconfronteerd met steeds groeiende verwachtingen en wensen ten aanzien van hun kinderen. De sociale structuren zijn de afgelopen decennia ingrijpend veranderd; Vrouwen nemen meer deel aan het arbeidsproces, ook wanneer ze kinderen hebben Door een toename van de geografische mobiliteit zijn familieleden minder makkelijk bereikbaar Door de toegenomen individualisering zijn mensen meer op zichzelf aangewezen Gezinnen en familieverbanden zijn kleiner geworden. De onderlinge zorg komt daardoor op een kleiner aantal mensen neer. Sociale steun in de directe omgeving ontbreekt of is in veel mindere mate aanwezig. Wanneer de opvoeding in de knel komt is voor ouders de drempel naar de hulpverlening vaak te hoog, maar is er wel sterk behoefte aan extra aandacht en persoonlijke ondersteuning. Door het inzetten van vrijwilligers is de ondersteuning aan ouders in de dagelijkse opvoedingssituatie gebaseerd op gelijkwaardigheid en mede menselijkheid. Doelgroep Gezinnen die mede door persoonlijke problemen in een achterstandspositie verkeren. Zij hebben te maken met risicofactoren als armoede, werkloosheid, discriminatie, sociaal isolement en/of een onveilig opvoedingsklimaat waardoor problemen ontstaan op meerdere levensterreinen bijvoorbeeld t.a.v. de opvoeding van de kinderen, het voeren van een huishouding en het omgaan met instanties. Meervoudige problematiek lijkt een kenmerk te zijn. Doelstellingen Het ondersteunen van ouders in een moeilijke opvoedingssituatie Het vergroten en versterken van het sociale netwerk van het gezin/de ouder Ouders toe leiden naar voorzieningen waar zij in de opvoeding van hun kind gebruik van kunnen maken zoals jeugdgezondheidszorg en jeugdhulpverlening Het versterken van het zelfvertrouwen van de ouder in de opvoedingssituatie Het versterken van de communicatievaardigheden van de ouder t.o.v. het kind Methodiek De ondersteuning door Kind aan Huis is gebaseerd op vraaggericht werken. Empowerment methodiek Systeemtheorie Contextuele benadering Werkwijze Na een kennismakingsbezoek volgt een wekelijks huisbezoek van ongeveer anderhalf uur door een, aan het gezin toegewezen, vrijwilliger. De vrijwilliger zal in de eerste plaats het vertrouwen van het gezin proberen te winnen door een luisterend oor te bieden en respect te tonen voor hun waarden en normen. Op deze manier kan er een veilig klimaat ontstaan waarin vooral ruimte is voor het gesprek. Op basis van deze veiligheid kan samen met de ouders geïnventariseerd worden waar het gezin behoefte aan heeft. Afhankelijk van waaraan het gezin wil werken zal de vrijwilliger ondersteuning bieden. Het formuleren van een expliciete hulpvraag is niet aan de orde. Er wordt geen daadwerkelijke hulpverlening geboden. Duur De duur van ondersteuning door Kind aan Huis is maximaal 12 maanden. Criteria voor deelname 16

17 Gezinnen bevinden zich in een achterstandspositie. Gezinnen hebben te maken met risicofactoren als armoede, werkloosheid, discriminatie, sociaal isolement en/of een onveilig opvoedingsklimaat. Gezinnen ervaren problemen op meerdere levensterreinen Uitvoerende De direct uitvoerenden zijn vrijwilligers die een, op dit werk toegespitste, training hebben doorlopen. De vrijwilligers worden ondersteund door een coördinator.