INLIGTINGSTEGNOLOGIE

Transcriptie

1 INLIGTINGSTEGNOLOGIE TOTAAL: 150 TYD: 3 uur VRAESTEL 1:PRAKTIES GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014 HIERDIE VRAESTEL BESTAAN UIT 10 BLADSYE Bladsy 1 van 10

2 INLIGTINGSTEGNOLOGIE VRAESTEL 1: PRAKTIES GRAAD 12 JUNIE-EKSAMEN 2014 INSTRUKSIES: 1. Hierdie vraestel bestaan uit DRIE vrae. 2. Lees die vraestel aandagtig deur voordat jy dit beantwoord. 3. Beantwoord al die vrae in elke afdeling tensy anders gemeld. Doen slegs wat die vrae vereis. 4. Stoor jou werk met gereelde tussenposes as n voorsorgmaatreël teen kragonderbrekings. 5. Gedurende die eksamen mag jy die HELP-funksies van die programmatuur gebruik. Jy mag NIE na enige ander bronne verwys nie. 6. Hierdie is n drie-uur eksamenvraestel. Na die drie ure moet drukstukke van die programmeringsvrae binne een uur nadat die eksamen afgehandel is, gedoen word. Maak seker dat jou naam verskyn op elke dokument wat jy druk. Kram al jou drukstukke (in volgorde) in een pakkie en handig dit in. 7. Jy het die lys lêers hieronder nodig om die vrae te beantwoord: VRAAG 1: VRAAG 2: VRAAG 3: Biblioteek.mdb Vraag1_XXX_U.pas Vraag1_XXX_P.dpr Vraag1_XXX_U.dfm Vraag2_XXX_u.pas Vraag2_XXX_p.dpr Vraag2_XXX_p.dfm clsboekgebruik.pas Vraag3_XXX_u.pas Vraag3_XXX_p.dpr Vraag3_XXX_p.dfm Kompetisie.txt Bladsy 2 van 10

3 VRAAG 1: DELPHI-PROGRAMMERING EN DATABASIS (SQL) Scenario Die biblioteek het n databasis wat inligting aangaande hulle boeke stoor. Die inligting sluit in die skrywer, kategorie, datum van aankoop asook die prys. Hulle is nog besig om die databasis te ontwikkel. Die bibliotekaris vra jou hulp met die onttrekking van data uit die Biblioteek.mdb-databasis deur n Delphi-toepassing te ontwikkel. Die databasis genaamd Biblioteek.mdb, asook n onvoltooide Delphi-projek genaamd Vraag1_XXX_P.dpr, is in die lêergids Vraag 1 gestoor. NOTA: Maak n kopie van die gegewe databasis VOORDAT jy met die vraag begin. Jy gaan die oorspronklike databasis nodig kry om jou program te toets. Voltooi die volgende: Maak Delphi oop en maak dan die projek Vraag1_XXX_P.dpr in die Vraag 1-lêergids oop. Die program vertoon agt knoppies (buttons), asook n DBGrid wat as afvoerkomponent gebruik sal word. Voeg jou van en voorletters aan die regterkant van Vraag 1 in die opskrif (caption) van die vorm by. Gaan na File/Save As... en stoor die eenheid (unit) as Vraag1_XXX_U waar XXX jou voorletters en van verteenwoordig. Gaan na File/Save Project As... en stoor die projek as Vraag1_XXX_P waar XXX jou voorletters en van verteenwoordig. Die program behoort met die databasis Biblioteek.mdb te kan koppel. As jy nie ʼn verbinding (connection) met die databasis kan bewerkstellig wanneer jy die program uitvoer nie, moet jy nogtans die programmering doen en die kode inhandig om nagesien te word. Om die program in vraag 1 met die databasis te koppel, moet jy die volgende stappe volg: Klik op die ADOQuery-komponent genaamd qrybib. Klik op die ellips regs van die Connection string-eienskap in die Object Inspector. Klik op die Build-knoppie wat jou na die Data Link Propertiesdialooghokkie sal vat. Kies Microsoft Jet 4.0 OLE DB Provider en klik dan op Next. Die eerste opsie op die Connection tab sheet sal jou toelaat om die Biblioteek.mdb-lêer te soek en daarop te klik. Verwyder die User name: Admin. Klik op die Test Connection-knoppie. Bladsy 3 van 10

4 Klik op OK op elk van die oorblywende oop vensters. Punte sal slegs toegeken word vir die programmeringskode wat die SQL-stellings in die Vraag1_XXX_U-eenheid (unit) bevat. Die Biblioteek.mdb-databasis Wanneer jy die program uitvoer, sal die volgende skerm verskyn: Voltooi die volgende SQL-stellings: 1.1 btnboeke: Vertoon al die inligting van die boeke wat in die tblboeke-tabel gestoor is: eerstens volgens KategorieID-veld, tweedens volgens die SkrywerID-veld en derdens volgens die Titel-veld. (3) Bladsy 4 van 10

5 Voorbeeld van die afvoer van die eerste paar rekords: 1.2 btnsoek: Die gebruiker moet die opsie hê om n boek te vind deur die boek se titel (of gedeelte van die titel) in te sleutel. Maak gebruik van n inputbox om die boek se titel (of gedeelte van die titel) van die gebruiker te kry. Vertoon die titel en die ISBN. (7) 1.3 btntotalebedrag: Vertoon die KategorieID en die totale bedrag spandeer per kategorie. Maak gebruik van n berekende veld met die opskrif TotaleBedrag. Voorbeeld van die afvoer van die eerste paar rekords:33 (5) 1.4 btnvervang: Vertoon die titel en vervangingswaarde van die boeke wat in 2011 aangekoop is. Die vervangingswaarde word bereken deur 12% by die koopprys te voeg. Vertoon die berekende veld met n opskrif 2011 vervang. Vertoon die veld as n geldeenheid. Voorbeeld van die afvoer van die eerste paar rekords: (7) Bladsy 5 van 10

6 1.5 btnuitreik: n kandidaat wil n boek met die titel Blink uitneem. Die veld van tblbooks LaasteUitreikDatum moet met vandag se datum opgedateer word. (6) 1.6 btnuitreikfeb: Vertoon n lys van al die boeke wat gedurende Februarie 2013 uitgereik is. Vertoon die titel en ISBN-nommer. Voorbeeld van die afvoer van die eerste paar rekords: (8) 1.7 btnvoegby: Die inligting van n nuwe boek wat aangekoop is: ISBN: , Titel: Confessions of a Hostie, KategorieID: 6, SkrywerID: 17, AankoopPrys: R70, AankoopDatum: Vandag. Voeg die data as n nuwe rekord in die tblboeke-tabel. (6) 1.8 btninligting: Vertoon die volgende velde: ISBN-nommer, Titel, Skrywer, Kategorie en Kategoriebeskrywing- van al die boeke. Voorbeeld van die afvoer van die eerste paar rekords: (8) 1.9 btnverwyder: Die gebruiker wil die ISBN-nommer insleutel van die boek wat hulle van die stelsel wil verwyder. Verwyder die boek van die tabel en vertoon die inligting in die tabel. (6) Stoor jou program. Sleutel jou naam en van in as n kommentaar in die eerste reël van die lêer wat die Vraag1_XXX_U,SQL-stellings bevat en maak n drukstuk van die kode. [56] Bladsy 6 van 10

7 VRAAG 2: DELPHI-PROGRAMMERING (OOP) Scenario Die biblioteek wil die boeke skenk wat hulle nie gebruik nie. n Tekslêer wat die gebruik van die boeke aandui, is geskep. Jy kan die data in die tekslêer gebruik om jou program te toets. In hierdie vraag gaan jy jou OOP-kennis gebruik om n toepassing (application) te ontwikkel wat met een objek op n slag sal werk. Let wel: Geen punte sal toegeken word vir n oplossing wat nie van objekte en klasse gebruik maak nie! Maak Delphi oop en maak dan die projek Vraag2_XXX_p.dpr in die Vraag 2- lêergids oop. Hierdie onvolledige program bestaan uit: n klas-unit wat die velde van die gebruik van die boeke beskryf, asook sekere metodes. n Hoof form unit. Die tekslêer bevat die data van n onbekende hoeveelheid boeke. Die inligting van elke boek verskyn in een lyntjie. Die data-items word geskei deur n # -karakter in die volgende formaat: ISBN#Laaste Datum uitgereik#aantal kere wat die boek uitgeneem is#skenk n Voorbeeld van die eerste paar lyne van die tekslêer. Voeg jou van en voorletters aan die regterkant van Vraag 2 in die opskrif (caption) van die vorm by Skryf n kode vir n konstruktor (constructor)-metode met parameterwaardes wat die volgende eienskappe inisialiseer: ISBN (fisbn). Laaste datum wat die boek uitgeneem is (flaasteuitleendatum). Aantal kere wat die boek die jaar uitgeneem is (fgebruik). Skenk: Boolean-veld wat aandui of die boek geskenk sal word (fskenk). (6) Skryf n kode vir n privaat-metode met die naam SkenkBoek wat die skenkveld verander na true. (3) Bladsy 7 van 10

8 2.1.3 Skryf n kode vir n metode met die naam Uitneem wat die flaasteuitleendatum-veld verander na vandag se datum. Die metode moet ook die fgebruik-veld inkrementeer met een. (4) Skryf n kode vir n tostring-metode wat n string sal saamstel wat al die inligting van die objek in die volgende formaat sal terugstuur: ISBN#Laaste Datum uitgereik#aantal kere wat die boek uitgeneem is#skenk (7) Skryf n kode vir n metode met die naam BepaalGebruik wat die metode Skenkboek sal roep wanneer: Die boek nog nie die jaar uitgeneem is nie (fgebruik = 0). Gebruik die gepaste metode om die veld fskenk op te dateer. (4) 2.2 Voltooi nou die hoofprogram se unit, Vraag 2_XXX_U, na aanleiding van die volgende instruksies: Verklaar n BoekGebruik objekt. (2) Vir die OnClick event, vir die Skep knoppie, kry die nodige inligting vir die objek vanaf die edits en skep die objek. Die paneel moet ook wet gesteek word. (7) Vir die OnClick event handler vir die knoppie Vertoon, maak gebruik van die gepaste metode wat beskikbaar is vir die objek om die boek in die richedit te vertoon in die volgende formaat: ISBN#Laaste Datum uitgereik#aantal kere wat die boek uitgeneem is#skenk (2) Vir die OnClick event handler vir die Skenk-knoppie, kyk na die boek se gebruik. Indien die boek geskenk word, vertoon die boek in richedit. (5) Vir die OnClose event van die form, onthou om ook die objek van die rekenaar se geheue te verwyder. (1) [41] Bladsy 8 van 10

9 VRAAG 3: TEKSLÊERS, STRINGHANTERING EN SKIKKINGS Scenario Die biblioteek loods n kompetisie. Die prys is n reis na die Paleis van die Lost City. Om deel te neem, moet jy n ingeskrewe lid van die biblioteek wees. Om die kompetisievraag te beantwoord, moet die deelnemer n SMS stuur wat die volgende bevat: die deelnemer se naam, n geldige lidnommer en die antwoord op die kompetisievraag. Jy ontvang n tekslêer genaamd, Kompetisie.txt. Elke lyn in die tekslêer het die volgende formaat: naam#lidnommer#antwoord Hier volg n uittreksel uit die tekslêer: Johan#DUPL9021#LONDON Rina#GERM6701#Londen Jano#KRIE1120#Japan Michelle#STWE3426#Melbourne Dewald#GOU12W3456#Londen Rentia#MARA781#LoNdEn Marius#BERG5617#Londen Wiaan#NOLTE09#NEW YORK Anje#OTTO1202#LondeN Karin#VANE0001#Japan Talissa#SCRA1234#LONDON Elmer#HEN23415#Londen Let wel: Jou oplossing moet gebruik maak van funksies met parameteroordrag! Maak Delphi oop en maak dan die projek Vraag3_XXX_p.dpr in die Vraag 3- lêergids oop. Voeg jou van en voorletters aan die regterkant van Vraag 3 in die opskrif (caption) van die vorm by. 3.1 Skryf n funksie met die naam ValideerLidNom, om die geldigheid van n lidnommer te bepaal. ValideerLidNom ontvang die lidnommer en stuur n Boolean-waarde terug. n Lidnommer is geldig as dit aan die volgende vereistes voldoen: n Lidnommer moet uit agt karakters bestaan. Die eerste vier karakters van die lidnommer moet alfabetiese karakters wees. Die laaste vier karakters moet numeriese syfers wees. (16) Bladsy 9 van 10

10 3.2 Skryf n funksie met die naam ValideerAntw, om die korrektheid van die antwoord te bepaal. ValideerAntw ontvang die antwoord en stuur n Boolean-waarde terug. Die kompetisievraag is: Waar was die Olimpiese Spele in 2012 gehou?. Die antwoord wat aanvaar word, is Londen of London. Die antwoord mag ook uit n kombinasie van klein- of hoofletters bestaan. (8) 3.3 Verklaar twee globale skikkings, naamlik arrname en arrantwoorde. Maak voorsiening vir 500 items in elke skikking. (3) 3.4 Wanneer die program begin (met ander woorde in die OnCreate event van die form ): Word die tekslêer gelees. Gebruik stringhantering om die drie velde (snaam, slidnom en santw) van mekaar te skei. Slegs inskrywings wat n geldige lidnommer bevat en die regte antwoord, word na die skikkings, arrname en arrantwoorde, gelees. Gebruik die funksie ValideerLidNom om te bepaal of dit n geldige lidnommer is. Gebruik die funksie ValideerAntw om te bepaal of dit die korrekte antwoord is. (22) 3.5 Wanneer die gebruiker op die Kies Wenner-Knoppie (button) klik, moet daar ewekansig (randomly) uit die suksesvolle inskrywings in die skikkings (arrays) n wenner gekies word. Vertoon n gepaste sin wat die wenner gelukwens. (4) Stoor alle lêers. Tik jou naam en van as n kommentaarstelling bo-aan die unit. Vraag3_XXX_u en maak dan n drukstuk daarvan aan die einde van die sessie. [53] GROOTTOTAAL: 150 Bladsy 10 van 10