nr. 772 van LORIN PARYS datum: 6 juli 2015 aan JO VANDEURZEN Justitiehuizen - Overlegplatforms

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 772 van LORIN PARYS datum: 6 juli 2015 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Justitiehuizen - Overlegplatforms We evolueren sinds de zesde staatshervorming naar een Vlaams beleid omtrent justitiehuizen. De overdracht van de justitiehuizen naar de gemeenschappen biedt Vlaanderen een opportuniteit. De justitiehuizen zorgen onder meer voor slachtofferonthaal, volgen in opdracht van de magistratuur veroordeelden in een probatiestraf of onder elektronisch toezicht op, doen aan bemiddeling in strafzaken en vervullen informatieopdrachten op vraag van de familierechtbanken. De justitiehuizen kunnen de structurele schakel vormen voor de dialoog en de afstemming tussen het justitieel en het welzijnsbeleid. De relatie tussen gerechtelijke en penitentiaire overheden en de justitiehuizen wordt vastgelegd in overlegplatforms. 1. Kan de minister een overzicht geven van al deze overlegplatforms die betrekking hebben op de justitiehuizen? a) Welke specifieke functie heeft elk van deze overlegplatforms? b) Wat is de samenstelling van elk van deze overlegplatforms? c) Met welke regelmaat wordt overleg gepleegd via deze weg? Kan de minister ook aangeven wanneer elk overlegplatform een laatste keer is samengekomen? 2. Welke andere structurele overlegplatforms tussen justitie en welzijn bestaan er nog? Kan de minister hier ook een overzicht geven met daarin eveneens de samenstelling, de functie en de regelmaat waarop deze overlegplatforms samenkomen?

2 JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN ANTWOORD op vraag nr. 772 van 6 juli 2015 van LORIN PARYS 1. Binnen de IMC Justitiehuizen plegen de federale overheid en de gemeenschappen overleg over de uitoefening van de bevoegdheden die aan de Justitiehuizen zijn toevertrouwd en die in het kader van de zesde staatshervorming werden overgedragen. Er was een vergadering van de IMC Justitiehuizen op 16 maart en op 9 juni Verder werden naar aanleiding van de overheveling van de Justitiehuizen naar de gemeenschappen nieuwe overlegfora opgericht. Ze vinden hun grondslag in het samenwerkingsakkoord van 17 december 2013 tussen de federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap met betrekking tot de uitoefening van de opdrachten van de Justitiehuizen. Het samenwerkingsakkoord voorziet in een overkoepelend overlegplatform. Dit overkoepelen overleg heeft tot taak om de samenwerking te evalueren en te optimaliseren, en om aanbevelingen aangaande het beleid inzake de tenuitvoerlegging van straffen en het slachtofferonthaal te formuleren. Het overkoepelend overleg is samengesteld als volgt: - de bevoegde leden van de gemeenschapsregeringen of hun vertegenwoordiger, vergezeld door een vertegenwoordiger van de Justitiehuizen; - de minister van Justitie of zijn vertegenwoordiger, vergezeld door een vertegenwoordiger van de strafinrichtingen; - de eerste voorzitters van de hoven van beroep of hun vertegenwoordiger; - de procureurs-generaal of hun vertegenwoordiger; - vier vertegenwoordigers van de parketten van eerste aanleg, volgens een paritaire verdeling naar taalaanhorigheid, aangewezen door de Raad van procureurs des Konings. Het IMC heeft met het oog op het organiseren van dit overkoepelend overleg beslist telkens twee vertegenwoordigers uit te nodigen van het parket en de zetel op de vergaderingen van de technische IMC werkgroep om het standpunt per gemeenschap te vertolken. Verder worden in het samenwerkingsakkoord ook lokale overlegorganen opgericht op het niveau van de gerechtelijke arrondissementen. Zij hebben tot taak om de lokale Justitiehuizen en de lokale federale instanties samen te brengen en hun samenwerking te evalueren. Een lokaal overlegorgaan is samengesteld als volgt: - de hiërarchische overste van de directeurs van de Justitiehuizen die in het gerechtelijk arrondissement zijn gelegen; hij of zij neemt het voorzitterschap waar, - de directeurs van de Justitiehuizen die in het gerechtelijk arrondissement zijn gelegen; - de directeurs van de relevante strafinrichtingen of hun vertegenwoordiger; - de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg van het gerechtelijk arrondissement of zijn vertegenwoordiger;

3 - de procureur des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg van het gerechtelijk arrondissement of zijn vertegenwoordiger. In afwachting van een uniforme implementatie van deze platforms blijven de directeurs van de Justitiehuizen onverminderd, volgens de lokale afspraken, overleg plegen met de procureurs des Konings en de voorzitters van de rechtbanken van het arrondissement, of hun vertegenwoordigers. Daarnaast zijn er de expertisenetwerken bedoeld in artikel 143bis, 3, 4 e lid, Gerechtelijk Wetboek. Met het oog op de voorbereiding en uitvoering van richtlijnen voor het strafrechtelijk beleid organiseert het College van procureurs-generaal expertisenetwerken die zijn samengesteld uit magistraten en ambtenarendeskundigen. Volgens het samenwerkingsakkoord van 17 december 2013 met betrekking tot de uitoefening van de opdrachten van de Justitiehuizen verbindt de Federale Staat er zich toe om in samenspraak met de gerechtelijke overheid een vertegenwoordiging te voorzien van de Justitiehuizen in de (sub-)expertisenetwerken die geheel of gedeeltelijk betrekking hebben op de opdrachten van de Justitiehuizen, met name; - bemiddeling in strafzaken (laatste vergaderingen: maart en juni 2015); - uitvoering van straffen, en uitvoering van veiligheidsmaatregelen en internering (laatste vergadering: juni 2014); - strafrechtspleging: deelname in functie van de behandelde thema s (laatste keer in december 2014); - slachtofferbeleid (laatste vergadering: juni 2015); - misdrijven tegen personen: (laatste vergadering 11 maart 2015). 2. Er zijn verschillende structurele overlegplatforms tussen justitie en welzijn, zowel overlegplatforms waar de justitiehuizen deel van uitmaken als platforms die betrekking hebben op het ruimere departement. - In het samenwerkingsakkoord van 8 oktober 1998 tussen de Federale Staat en de Vlaamse Gemeenschap inzake de begeleiding en behandeling van daders van seksueel misbruik is een begeleidingscomité opgericht. Het begeleidingscomité staat in voor de evaluatie van het samenwerkingsakkoord en voor informatieuitwisseling, afstemming van de respectievelijke werkingen en het formuleren van beleidsaanbevelingen ten behoeve van de betrokken ministers. Voor de federale Staat zetelt een vertegenwoordiger van het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen van de FOD Justitie en een vertegenwoordiger van het Universitair Forensisch Centrum. Voor de Vlaamse Gemeenschap zetelt telkens één vertegenwoordiger van: Departement WVG afdeling Welzijn en Samenleving, IVA Zorg en Gezondheid, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, Zorgnet Vlaanderen, Departement WVG afdeling Justitiehuizen en Departement WVG afdeling Beleidsontwikkeling. Het begeleidingscomité vergadert minstens viermaal per jaar. - het structureel overleg met de strafinrichtingen over het elektronisch toezicht: Hieraan nemen vertegenwoordigers van het Departement WVG afdeling Justitiehuizen (waaronder ook personeelsleden van het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht) en vertegenwoordigers van het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen van de FOD Justitie aan deel. Er wordt minstens om de drie maanden vergaderd.

4 - Het decreet van 8 maart 2013 betreffende de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en het daaruit voortvloeiende samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat en de Vlaamse overheid inzake de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden van 8 juli 2014 voorziet in een bovenlokaal overleg en een lokaal overleg. Deelnemers aan het bovenlokaal overleg zijn: het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen; Departement WVG afdeling Welzijn en Samenleving ; vertegenwoordigers van de gemengde commissie (betrokken administraties en ondersteuningsstructuren). Er is overleg voorzien om de 6 weken. Op lokaal niveau vindt enerzijds het Vlaams beleidsteam hulp- en dienstverlening plaats, waarop ook de gevangenisdirectie wordt uitgenodigd. Het beleidsteam stelt een actieplan op dat uitvoering geeft aan het strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden van de Vlaamse Regering, volgt de uitvoering van dit actieplan op en stuurt bij waar nodig. De vergaderfrequentie van het beleidsteam wordt lokaal binnen iedere gevangenis vastgelegd. - Ingevolge het samenwerkingsakkoord van 7 april 1998 inzake slachtofferzorg tussen de Federale Overheid en de Vlaamse Gemeenschap werd per gerechtelijk arrondissement een raad voor slachtofferbeleid opgericht om een arrondissementeel beleid rond slachtofferzorg vorm te geven. Ook na de hertekening van het gerechtelijk landschap blijven deze raden vergaderen al dan niet op provinciaal niveau. De samenstelling verschilt naargelang het gerechtelijk arrondissement, maar bestaat minimaal uit de procureur des Konings of verbindingsmagistraat, de CAWdienst slachtofferhulp, een vertegenwoordiger van een erkend opvangcentrum, een vertegenwoordiger van het vertrouwenscentrum kindermishandeling, de korpsoversten van de verschillende politiediensten, een vertegenwoordiger van de balie, de directeur van het justitiehuis en de justitieassistent slachtofferonthaal. Dit forum kan verder aangevuld worden met een aantal facultatieve partners. - De samenwerking tussen hulpverlening, politiële en justitiële actoren m.b.t. kindermishandeling wordt gerealiseerd door overlegstructuren op lokaal/arrondissementeel en op Vlaams niveau. Op lokaal niveau opereert in elke gerechtelijk arrondissement een arrondissementele raad kindermishandeling (ArroKM). Zij sturen het lokale beleid aan. De arrondissementele raad kindermishandeling heeft een aantal opdrachten : informatie inwinnen betreffende het aanbod en de werking van de verschillende sectoren/diensten, anonieme casussen bespreken met het oog op deskundigheidsbevordering en verbetering van de aanpak van kindermishandeling, de (gezamenlijke) aanpak bespreken, waar mogelijk structureel faciliteren en knelpunten detecteren en signaleren, verbeteringsvoorstellen formuleren, opvolgen en hierover rapporteren aan het voorzittersoverleg arrondissementele raden kindermishandeling. Deze raad is samengesteld uit de referentiemagistraat kindermishandeling, de parket-criminoloog jeugd en gezin, een vertegenwoordiger van de jeugdrechtbank, de sociale dienst bij de jeugdrechtbank, de provinciale orde van geneesheren, het vertrouwenscentrum kindermishandeling, het CBJ (in de toekomst ondersteuningscentrum jeugdzorg - OCJ), de intersectorale toegangspoort (toewijzing), een aantal vertegenwoordigers van de lokale politie per gerechtelijk arrondissement en twee vertegenwoordigers van de

5 jeugdhulpaanbieders van de regionale stuurgroep integrale jeugdhulp (in de toekomst IROJ). Bijkomend kan de arrondissementele raad kindermishandeling (eenmalig of structureel) elke dienst of expert (bv. justitieassistent daderbegeleiding) uitnodigen die een nuttige bijdrage kan leveren aan het overleg. Op Vlaams niveau zetelen de voorzitters van de arrondissementele raden in het Voorzittersoverleg. Het voorzittersoverleg arrondissementele raden kindermishandeling heeft als doel de aspecten betreffende het statuut en de werking van de arrondissementele raad te bespreken, informatie-uitwisseling te faciliteren, good practices voor te stellen en te bespreken en knelpunten of voorstellen ter verbetering te bespreken. Het voorzittersoverleg is samengesteld uit de voorzitter van het Vlaams Forum Kindermishandeling, die eveneens het voorzitterschap van het overleg waarneemt, de secretaris van het Vlaams Forum Kindermishandeling, de voormalige voorzitter en secretaris van het Vlaams Forum Kindermishandeling teneinde de continuïteit van de werkzaamheden te verzekeren, de voorzitters en secretarissen van de arrondissementele raden of hun plaatsvervanger, de Nederlandstalige coördinatrice parket-criminoloog jeugd en gezin of haar plaatsvervanger, de vertegenwoordiger van het VCLP, de vertegenwoordiger van de federale politie en de beleidsmedewerkers integrale jeugdhulp. Het voorzittersoverleg komt minstens 2 keer per jaar samen. Het Vlaams Forum Kindermishandeling werd in het voorjaar 2011 opgericht. Dit gebeurde op basis van een samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat en Vlaamse Gemeenschap tot oprichting van een Vlaams Forum Kindermishandeling dat op 17 januari 2011 werd afgesloten. Het Vlaams Forum Kindermishandeling heeft een vierledige opdracht. Naast het agenderen en bespreken van knelpunten en goede praktijken in de samenwerking tussen hulpverlening, politie en justitie, adviseert het Vlaams Forum ook de betrokken ministers over wenselijke beleidslijnen en acties rond kindermishandeling. Verder staat het forum in voor de monitoring van de uitvoering van het protocol kindermishandeling en vormt het een belangrijke partner in de monitoring en evaluatie van lokale projecten en initiatieven m.b.t. kindermishandeling. Het Vlaams Forum Kindermishandeling werd uitgebreid in 2013 en is samengesteld uit actoren uit de beleidsdomeinen Justitie, Binnenlandse Zaken (Politie), Welzijn, Onderwijs, Jeugd en Sport, die als gelijkwaardige partners optreden in dit overleg. Het Vlaams Forum Kindermishandeling heeft de mogelijkheid om deskundigen en andere bevoegde diensten uit te nodigen voor vergaderingen of om hun medewerking te vragen. - de Stuurgroep opvang verkeersslachtoffers: Hierin zijn volgende actoren vertegenwoordigd: Departement WVG afdeling Welzijn en Samenleving en de afdeling Justitiehuizen, Kabinet Vlaams minister van WVG, FOD Justitie- Dienst Strafrechterlijk Beleid, Ugent, Over-Hoop vzw, To Walk Again vzw, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk vzw, Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen, VDAB, Revalidatiecentrum Pulderbos, Departement Mobiliteit en Openbare Werken, Rondpunt vzw, Federatie verzekeringsmakelaars en financiële tussenpersonen, Open Therapeuticum

6 Leuven, VAPH, Middelheim ziekenhuis, Departement Onderwijs en Vorming, Ouders van Verongelukte Kinderen, Federale Politie - Commissariaat-generaal, Permanente Ondersteuningscel GO!, Assuralia, Agentschap Zorg en Gezondheid. De Stuurgroep opvang verkeersslachtoffers beoogt de uitwisseling van informatie over nieuwe initiatieven en ontwikkelingen inzake de opvang van verkeersslachtoffers, de bespreking van knelpunten, de afstemming tussen de beleidsdomeinen en tussen het beleid en het werkveld, het stimuleren van een multidisciplinaire aanpak. De Stuurgroep komt vier keer per jaar samen. - Onder het voorzitterschap van het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen functioneert de Interdepartementale groep Nationaal actieplan (NAP) inzake de strijd tegen gendergerelateerd geweld. De groep staat in voor de opmaak en monitoring van het Nationaal actieplan ter bestrijding van alle vormen van gendergerelateerd geweld. Ambtenaren van de federale, gemeenschaps- en gewestoverheden nemen deel aan de vergaderingen. Voor Vlaanderen is dit de afdeling Beleidsontwikkeling, de afdeling Welzijn en Samenleving en de afdeling Justitiehuizen van het departement WVG. Voor de federale overheid Justitie is dit de Dienst voor het Strafrechtelijk beleid, het directoraat-generaal Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden, het College van procureurs-generaal en het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding. De afdeling Beleidsontwikkeling van het departement WVG coördineert de opmaak en monitoring van het NAP op Vlaams niveau (Onderwijs, Gelijke Kansen Vlaanderen, Bestuurszaken, ). - De Interministeriële Conferentie Maatschappelijke Integratie en Grootstedenbeleid waar bijvoorbeeld de nationale actieplannen inzake de strijd tegen gendergerelateerd geweld goedgekeurd worden, is dit jaar nog niet samengekomen. Het overlegorgaan brengt betrokken federale ministers (Justitie, Volksgezondheid, Binnenlandse Zaken, ) en deelstaatministers (Onderwijs, Welzijn, Gezondheid, ) samen. Minister Homans vertegenwoordigt de Vlaamse regering in de IMC Maatschappelijke Integratie en Grootstedenbeleid maar zij kan ook de Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin uitnodigen voor dossiers die tot zijn bevoegdheid behoren. - Op het structureel overleg Jongerenwelzijn Justitie wordt de staande magistratuur, de zittende magistratuur (betrokkenheid van de Unie van Nederlandstalige Jeugdmagistraten), het agentschap Jongerenwelzijn, het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie en de parketcriminologen betrokken. Dit overleg heeft als doel om de samenwerking tussen het agentschap Jongerenwelzijn en Justitie te evalueren en optimaliseren, ervaringen en knelpunten betreffende de uitvoering van gerechtelijke jeugdhulp uit te wisselen of een gemeenschappelijk standpunt over welbepaalde thema s te bekomen. Sinds eind 2007 wordt tweemaal per jaar overleg gepleegd. - In het overlegplatform Welzijn en Justitie wordt gewerkt aan de voorbereiding en facilitering van de samenwerking tussen welzijns- en justitiële actoren in de Integrale Jeugdhulp. De deelnemers van dit overlegplatform zijn de staande magistratuur, de zittende magistratuur (betrokkenheid van de Unie van jeugdadvocaten), de Dienst voor het Strafrechtelijk beleid, de parketcriminologen, het Departement WVG, het agentschap Jongerenwelzijn, het agentschap Kind & Gezin, het algemeen welzijnswerk (meldpunt geweld) en de kabinetten Welzijn en Justitie. Sinds eind 2012 wordt viermaal per jaar overleg gepleegd.

7 - De commissie voor overleg en opvolging inzake adoptie werd ingericht ingevolge het samenwerkingsakkoord tussen de federale staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie inzake de tenuitvoerlegging van de wet van 24 april 2003 tot hervorming van de adoptie. In deze commissie wordt informatie en documentatie uitgewisseld en de opdrachten van diverse centrale autoriteiten inzake internationale samenwerking worden hier gecoördineerd. Vertegenwoordigers van de minister van Justitie, de minister van Buitenlandse zaken, de minister van Binnenlandse Zaken, de gemeenschapsministers tot wiens bevoegdheid adoptie behoort, de federale centrale autoriteit, iedere centrale autoriteit van een gemeenschap, het College van procureurs-generaal en de Unie van Nederlandstalige jeugdmagistraten nemen deel aan het overleg. Sinds 2006 wordt tweemaal per jaar overleg gepleegd.