Windesheim zet kennis in werking. Jaarverslag 2014 KENNISCENTRUM TECHNOLOGIE

Transcriptie

1 Windesheim zet kennis in werking Jaarverslag 2014 KENNISCENTRUM TECHNOLOGIE Juni 2015

2 C OLOFON Titel : Jaarverslag 2014 Kenniscentrum Technologie Datum : Juni 2015 Auteurs : Drs. Ineke van der Wal, Dr.ir. Willem Buunk, Dr.ir. Marike Hettinga, Dr. Margie Topp, Gertine Nakken Betrokken partijen: - Lectoraat Area Development - Lectoraat ICT-innovaties in de Zorg - Lectoraat Kunststoftechnologie Dit is een uitgave van Christelijke Hogeschool Windesheim Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 1

3 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2014 van het kenniscentrum Technologie van Windesheim. Het kenniscentrum omvat drie lectoraten in Zwolle en één lectoraat in Almere. In 2014 hebben de lectoren verder vorm en inhoud gegeven aan de onderzoekslijnen binnen hun hoofdthema in personele zin maar ook qua omvang van het onderzoek. Dit heeft geresulteerd in omvangrijke onderzoeksgroepen. Steeds meer bedrijven, docenten en studenten worden via de lectoraten betrokken bij het onderzoek. Wederom is er in 2014 veel aandacht uitgegaan naar de kwaliteit van het onderzoek. Begin 2015 zal de midterm review van het onderzoek plaatsvinden door een externe commissie. Er werden meerdere symposia door het kenniscentrum georganiseerd. Ook waren de lectoren actief in het binnen- en buitenland. Zij hielden presentaties op buitenlandse congressen en symposia. Diverse publicaties in vaktijdschriften en /of wetenschappelijke bladen werden gerealiseerd. Het lectoraat ICT innovaties werd genomineerd voor de SIA Raak Award Al met al zijn er in 2014 weer belangrijke stappen gezet in de verdere ontwikkeling van het Kenniscentrum Technologie. In dit jaarverslag lichten we bovenstaande nader toe. Ik wens u veel leesplezier, Drs. Ineke van der Wal Directeur Kenniscentrum Technologie 2

4 3

5 Inhoud 1 Kenniscentrum Technologie Missie, visie en profiel van het kenniscentrum Expertisegebieden Terugblik Organisatie Ontwikkeling Lectoraat ICT-innovaties in de Zorg Missie en visie lectoraat Onderzoekslijnen Terugblik Projectportfolio Lectoraat Kunststoftechnologie Missie en visie lectoraat Onderzoekslijnen Terugblik Projectportfolio Lectoraat Area Development Missie en visie lectoraat Onderzoekslijnen Terugblik Projectportfolio Prestatie-indicatoren Personele inzet Jaarrekening Bijlagen Looptijd lectoraten Jaarverslag lectoraat ICT-innovaties in de Zorg Jaarverslag lectoraat Kunststoftechnologie Jaarverslag lectoraat Area Development

6 5

7 1 Kenniscentrum Technologie 1.1 Missie, visie en profiel van het kenniscentrum Missie Bij het Kenniscentrum Technologie ligt gezien het domein Techniek waarbinnen het kenniscentrum actief is de nadruk op innovatie en de bijdrage aan cruciale ontwikkelingen binnen de regio. De missie van het Kenniscentrum Technologie is op grond van bovenstaande overwegingen: Innovatie in ondernemingen en instellingen in de regio; Het leveren van een bijdrage aan voor de regio cruciale ontwikkelingen. Dit wordt bereikt door: Het verrichten van praktijkonderzoek en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek door de lectoraten; Verschillende bijdragen van de lectoraten aan het onderwijs. Deze missie wordt periodiek getoetst op verschillende niveaus: Op het niveau van het kenniscentrum door overleg met kennispartners als Kennispoort regio Zwolle, Kennispark Twente, Provincie Overijssel, brancheorganisaties en Raden van Advies van de Centres of Expertise; Op het niveau van de lectoraten door overleg met partners en peetvaderbedrijven, die vertegenwoordigd zijn in de onderzoekadviescommissies van de lectoraten en individuele bedrijven/organisaties. Door deze toetsing wordt bereikt dat de missie goed aansluit op regionale ontwikkelingen. Visie Voor het Kenniscentrum Technologie is de visie dat in 2016 het KCT zodanig moet zijn vormgegeven dat het leidt tot praktijkonderzoek en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek dat vooral mikt op innovatie in samenwerking met bedrijven en instellingen, regionale relevantie en aansluiting bij (inter)nationaal onderzoek. Hiertoe wordt samengewerkt met onder andere Saxion, Stenden, de Universiteit Twente en de Hogeschool van Amsterdam. De maatschappelijke relevantie van het onderzoek komt tot uiting in een aanzienlijke mate van externe (additionele) financiering. De verbinding tussen onderzoek en onderwijs wordt vormgegeven door actieve betrokkenheid van lectoren in en bij het onderwijs. Profiel van het kenniscentrum Het Kenniscentrum Technologie kent twee samenhangende onderzoekthema s. Dit zijn: Onderzoek voor innovatie van processen die gebruikt worden bij de creatie van technologische producten en diensten; Onderzoek voor innovatie van technologische producten en diensten. We willen ons onderzoek inzetten ten behoeve van het oplossen van maatschappelijke problemen respectievelijk het verbeteren van de kwaliteit van de samenleving. Alles in het kader van duurzame technologie in een multidisciplinaire context. Bovenstaande twee thema s kunnen niet los van elkaar worden gezien: procesinnovatie richt zich vooral op het verbeteren van bestaande producten en de daaraan gekoppelde life-cycle diensten (onderhoud), terwijl product- en dienstinnovatie zich meer richt op nieuwe ontwerpen en nieuwe vormen van dienstverlening. De toevoeging van duurzame technologie brengt daarbij een focus aan. 6

8 De onderzoeksthema s ondersteunen ook het competentiegerichte onderwijs. De technische en attitudegerichte competenties van de studenten worden beter ontwikkeld indien ze passen in een sfeer van creativiteit en originaliteit van de producten die in een kenmerkende beroepssituatie worden gecreëerd. 1.2 Expertisegebieden Omdat de onderzoeksthema s als boven geformuleerd te generiek zijn voor het formuleren van concreet onderzoek dat voor de regio relevant is, is binnen het Kenniscentrum Technologie gekozen voor een aantal expertisegebieden waarop het kenniscentrum actief wil zijn. Binnen deze expertisegebieden zijn de lectoraten gesitueerd. Het gaat om de volgende expertisegebieden: High Tech Systemen; Materialen; Gebiedsontwikkeling/Logistieke knooppunten en interregionale netwerken. De prioritaire expertisegebieden voor het kenniscentrum zijn bepaald na raadpleging van verschillende regionale stakeholders en zijn in overeenstemming met het topsectorenbeleid van Economische Zaken en met het Plan Commissie de Boer. Hierbij wordt samengewerkt op regionaal niveau met andere kennispartners in Noord- en Oost-Nederland maar ook daarbuiten. High Tech Systemen Machinebouw is in de regio Overijssel sterk vertegenwoordigd. Gelet op de high tech industrie in Zwolle en omgeving is innovatie door middel van embedded software en high tech systemen in de apparatenbouw kansrijk. De aanwezige expertise binnen Windesheim op het gebied van (technische) informatica, werktuigbouwkunde, bouwkunde, en elektrotechniek sluit goed op dit gebied aan. Toepassingsgebieden variëren van gezondheidszorg, productontwerp tot verschillende toepassingen in de maakindustrie. Daarbij is er een sterke relatie met het implementeren van vernieuwingen op het gebied van materialen. In het kader van het Centre of Expertise High Tech Systemen en Materialen (TechForFuture) door Saxion en Windesheim wordt profilering nagestreefd binnen de thema s healthcare & wellbeing, sustainability, building & construction, safety & security, mobility en production technology. Materialen Hieronder worden verstaan kunststoffen en composieten eventueel aangevuld met andere materialen. Door de dominante positie van de kunststofverwerkende industrie in de regio ligt deze keuze in de rede. Stenden en Windesheim werken samen op het gebied van kunststoffen, vezels en composieten in het Centre of Expertise Smart Polymeric Materials (Green Pac). Dit centrum is gelieerd aan de topsector Chemie. Tevens hebben beide hogescholen de ILAB/COCI status gekregen, waardoor ze aangesloten zijn op de (inter-)nationale kennisinfrastructuur Chemie. In Zwolle kunnen startende bedrijven die actief zijn op het gebied van kunststof zich vestigen op het Polymer Science Park in Zwolle. De startende bedrijven krijgen hierbij hulp vanuit Windesheim. Gebiedsontwikkeling/logistieke knooppunten en interregionale netwerken In de praktijk van de inrichting en beheer van stad en land is er in toenemende mate belangstelling voor gebiedsontwikkeling. Hierbij wordt de traditionele taakverdeling tussen de ruimtelijke vakgebieden zoals planologie, bouwkunde, civiele techniek (o.a.) waterbeheer doorbroken om door samenwerking complexe inrichtingsvraagstukken effectief aan te kunnen pakken. De rol van technische expertise in elk van de afzonderlijke vakgebieden verandert daardoor. De inbreng van technische kennis en methoden vanuit de afzonderlijke vakgebieden is niet langer vanzelfsprekend, maar moet zijn waarde bewijzen in een proces op lokaal of regionaal schaalniveau. Samenwerking dwingt tot innovaties in methoden en technieken van analyse en ontwerp. De groei van mobiliteit en de opkomst van de kenniseconomie worden erkend als belangrijke drijvende krachten achter de nieuwe praktijk van gebiedsontwikkeling. 7

9 Binnen het Centre of Expertise Kennis Distributiecentrum Logistiek Noord Oost Nederland wordt sterk ingezet op supply chain finance en logistieke knooppunten en interregionale netwerken. Het lectoraat Area Development doet onderzoek naar optimalisering van vervoersstromen in Noord Oost Nederland. Het Centre of Expertise is een samenwerking tussen zes hogescholen met als penvoerder de Hogeschool van Amsterdam. Bovenstaande expertisegebieden komen terug in de programmalijnen van de lectoraten. Zie verder vanaf hoofdstuk 2. Bijdragen van de lectoraten aan het onderwijs De lectoraten leveren een substantiële bijdrage aan de verhoging van de kwaliteit van het onderwijs. Zo hebben de lectoren samen met de rolhouders onderzoek voor iedere opleiding uit het domein een leerlijn onderzoeksvaardigheden opgesteld. Tevens leveren lectoren input voor aan het lectoraat gekoppelde minoren en/of delen van onderwijseenheden. In voorkomende gevallen fungeren de lectoren als begeleider van afstudeerwerkstukken. In februari 2014 is de master Polymer Engineering van start gegaan. In Windesheim hebben we afgesproken dat lectoren maximaal 10% van hun tijd aan het onderwijs besteden. Totaaloverzicht In onderstaand overzicht staan de lectoraten, de betrokken Centres of Expertise en opleidingen van het domein Techniek. FIGUUR 1-1 TOTAALOVERZICHT Lectoraat Centres of Expertise Opleidingen Lectoraat ICTinnovaties in de Zorg High Tech Systemen & Materialen Informatica Technische Informatica Business IT & Management Elektrotechniek Verpleegkunde Lectoraat Kunststoftechnologie Chemie High Tech Systemen & Materialen Werktuigbouwkunde Industrieel Product Ontwerpen Technische Bedrijfskunde Civiele Techniek Lectoraat Area Development Kennis DC Logistiek High Tech Systemen & Materialen Bouwkunde Mobiliteit Logistiek & Technische Vervoerskunde Technische Bedrijfskunde Bedrijfskunde MER 1.3 Terugblik 2014 In deze paragraaf wordt een korte terugblik gegeven op de overkoepelende kenniscentrum activiteiten. In de volgende hoofdstukken worden de doelstellingen en onderzoekslijnen van de drie lectoraten kort beschreven. De programmalijnen concretiseren zich in een enportfolio. Hierin worden alle kennis gerelateerde en opgenomen. Het gaat hierbij niet alleen om diverse onderzoeksen, maar ook om haalbaarheidsstudies, evaluaties of adviezen. 8

10 Algemeen Lectoren, associate lectoren en de directeur van het Kenniscentrum komen 1 x in de zes weken bijeen om belangrijke ontwikkelingen in het onderzoek te bespreken. Tevens worden op verschillende manieren verbindingen met het onderwijs gelegd. Momenteel zijn er drie promovendi aan de lectoraten verbonden. De lector treedt veelal op als co-promotor. In 2014 vonden er meerdere events vanuit het Kenniscentrum plaats. Bijvoorbeeld op 9 april 2014 werd het BIM innovatiecentrum geopend op Windesheim. Het centrum biedt faciliteiten voor het verrichten van onderzoek naar nieuwe vormen van samenwerking, werkmethoden en informatie-uitwisseling in de bouw met behulp van Bouw Informatie Modellering. De lectoren gaven lezingen en workshops in binnen- en buitenland. Tevens werden er meerdere publicaties gerealiseerd. Samenwerkingsverbanden en inhoudelijke relaties intern De lectoraten van het kenniscentrum Technologie zijn goed vertegenwoordigd binnen de Windesheim organisatie. Willem Buunk, lector Area Development, neemt zitting in de redactiecommissie van de Windesheim onderzoekspublicaties. Ruud Jansen, associate lector ICT innovaties in de Zorg, vertegenwoordigt het kenniscentrum in de Werkgroep Windesheim Onderzoek (WWO) Docenten van het domein Techniek worden uitgeleend aan lectoraten van de andere domeinen en omgekeerd. Er wordt met name intensief samengewerkt met het domein Gezondheid & Welzijn en het domein Business, Media en Recht. Samenwerkingsverbanden en inhoudelijke relaties extern In 2013 zijn de drie Centre s of Expertise officieel van start gegaan. In 2014 zijn alle drie de Centre s of Expertise door de commissie van Vught beoordeeld en goed bevonden. De komst van de Centre s heeft geresulteerd in de uitvoering van veel nieuwe onderzoeksopdrachten voor de verschillende lectoraten. De Centres dragen bij aan de innovatie in de regio. Vanuit TechforFuture, het samenwerkingsverband tussen Saxion en Windesheim, Green Pac,het samenwerkingsverband tussen Stenden Hogeschool en het kennisdistributiecentrum Logistiek Noord Oost Nederland. Daarnaast hebben de lectoren via aan hen gelieerde partijen zoals ZonMw, de Nierstichting, Compoworld, Stichting Metropool Zwolle, de provincie Overijssel en de samenwerking tussen de Hanzelijngemeenten nieuwe onderzoeksopdrachten verworven. Ook werden in 2014 door het lectoraat Kunststoftechnologie en het lectoraat ICT innovaties in de Zorg de eerste Horizon 2020 en ingediend. Tot op heden hebben die nog niet geleid tot een positieve beoordeling, maar hiermee is wel belangrijke ervaring opgedaan voor toekomstige internationale aanvragen. 1.4 Organisatie In het kenniscentrum streven we naar een beperkt aantal lectoraten met een grote onderzoeksgroep. Hiertoe willen we de komende jaren het aantal associate lectoren graag uitbreiden. Het lectoraat ICT innovaties inde Zorg wil op korte termijn een associate lector voor iedere onderzoekslijn en het lectoraat Kunststoftechnologie bereidt de komst van een tweede associate lector op het terrein van composieten voor. Door het starten van meer extern gefinancierde en ontstond de behoefte aan meer ondersteuning op het gebied van management, waardoor de lectoren zich meer kunnen focussen op het sturen van de en en het opzetten van de programmalijnen en bijbehorende en. Deze behoefte heeft geleid tot een omslag binnen de ondersteuning van hoofdzakelijk secretarieel, facilitair en organisatorisch naar een brede managementondersteuning voor de lectoraten. 9

11 1.5 Ontwikkeling In 2014 bereiden we de komst van de midterm review commissie in januari 2015 voor. We willen graag van de commissie vernemen in hoeverre we de aanbevelingen van de Externe Onafhankelijke Commissie over de evaluatie van het onderzoek uit 2011 hebben opgevolgd respectievelijk welke activiteiten wij nog moeten ondernemen om de toets der kritiek in 2017 te doorstaan. 10

12 2 Lectoraat ICT-innovaties in de Zorg Het lectoraat ICT-innovaties in de Zorg is gestart op 1 augustus Inmiddels zit het lectoraat in de tweede termijn. Lector dr.ir. Marike Hettinga geeft leiding aan het lectoraat en de kenniskring bestaande uit docentonderzoekers. Dr. Ir. Ruud Janssen is als associate lector verbonden aan dit lectoraat. 2.1 Missie en visie lectoraat De missie van het lectoraat is: Het lectoraat verbetert de zorg door het vergroten van toepasbare kennis van structurele inbedding van ICT-innovaties in de Zorg. De visie is: Het lectoraat is een kennisknooppunt waarin zorg- en ICT-experts innovatieve instrumenten, diensten en methoden ontwikkelen en beschikbaar maken voor de zorg. 2.2 Onderzoekslijnen Voortbouwend op de kennis en expertise van de eerste termijn is het hoofdthema van het lectoraat de structurele inbedding van ICT-innovaties in de Zorg. Het gebeurt nog te vaak dat einde ook einde innovatie betekent. Vanuit dit hoofdthema staan binnen het lectoraat vier onderzoekslijnen centraal: FIGUUR 2-1 ONDERZOEKSLIJNEN IN BEELD Als aanpalend thema wordt Serious Gaming meegenomen dat getrokken wordt door hogeschoolhoofddocent dr. Alma Schaafstal. In onderstaande tabel is aangegeven hoe de in 2014 lopende en passen binnen de onderzoekslijnen. TABEL 2-1 LOPENDE PROJECTEN 2014 Hoofdthema structurele inbedding Promotieonderzoek Annemarie van Hout Validatie en valorisatie ehix Shared Decision Making Hightech@home OZ-Lijn 1 Sensortechnologie De Slimme Vloer Innovatieve technologie voor prestatieverbetering in de topsport HighTech4Sportsmedicine MoSes Beeldcommunicatie in de GGZ OZ-Lijn 2 Data management OZ-Lijn 3 Evidence based ehealth OZ-Lijn 4 Inhoud van telezorg 11

13 2.3 Terugblik 2014 Algemeen Eind 2013 heeft het lectoraat twee grote Raak-en afgerond. Dit creëerde voor 2014 de ruimte voor nieuwe en. In de eerste helft van 2014 is daarom veel tijd en aandacht besteed aan het schrijven van een nieuwe Raak-aanvraag. Ditmaal binnen onderzoekslijn 4: Inhoud van Telezorg. De uitvoerige vraagarticulatie en de zorgvuldig geschreven aanvraag leidden tot succes: de subsidie werd toegekend en het is eind 2014 van start gegaan. Naast de verwerving van deze Raaksubsidie is er ook aan andere acquisitie veel tijd besteed, mede doordat potentiele partners het lectoraat goed wisten te vinden. Zo is er ook vanuit het Centre of Expertise Tech For Future subsidie binnengehaald waarmee mooie en gestart zijn. Het in 2013 geschreven Lectoraatsvervolgplan bood daarbij goede kaders voor het maken van keuzes en het profileren naar buiten toe met een helder onderzoeksprofiel en onderzoekslijnen. Naast een focus op acquisitie zijn lopende onderzoeksen succesvol uitgevoerd. Binnen elke onderzoekslijn lopen meerdere en. Helaas is de onderzoekslijn Data Management hierop op dit moment een uitzondering door het vertrek van de trekker waarna er, na het afronden van een groot RaakPubliek-, geen nieuwe en zijn binnengehaald. Eind 2014 is besloten een onderzoekje te starten naar de haalbaarheid van deze onderzoekslijn. In 2015 zal hierover een beslissing genomen worden. Netwerk & partners Mede dankzij de RaakProjecten is het netwerk van het lectoraat explosief gegroeid. In 2014 was dit merkbaar doordat het lectoraat veel benaderd werd door externe partijen, bijvoorbeeld voor disseminatie van kennis uit het SomeHealth-. Ook internationaal heeft het lectoraat het netwerk uitgebreid, mede door een studiereis ehealth en Domotica naar Zweden. Daarnaast is het lectoraat gevraagd mee te schrijven aan een H2020- aanvraag. Onderzoeksadviesraad De onderzoeksadviesraad is bijeengekomen op 8 mei 2014 en heeft naast een terugblik op 2013 gesproken over mogelijkheden voor het lectoraat om op te schalen en het betrekken van externe partijen hierbij. Daarnaast zijn de kwaliteitscriteria van het Kenniscentrum Technologie besproken. De onderzoeksadviesraad bestaat uit de volgende personen: Prof. dr. ir. Arie Hasman, professor emeritus Medische Informatica, AMC-UvA Drs. Alexander van Rossem, manager Beleid &Strategie, Isala Drs. Annemiek Mulder, senior beleidsmedewerker, Actiz Dr. ir. Henk Eertink, lector Ambient Intelligence, Saxion Hogeschool Enschede Prof. dr. Lisette van Gemert-Pijnen, hoogleraar en Coordinator ehealth Research center, UTwente Ir. Pim Ketelaar, senior health innovator, Vital Innovators Dr. Marcel Heldoorn, senior beleidsmedewerker ehealth, NPCF Bijdrage aan het onderwijs Ook in 2014 zijn vanuit alle en onderwijsbijdrages geleverd door studenten te betrekken in het onderzoek, in de ontwikkeling van websites en webtools, of in de communicatie. In de tweede helft van 2014 heeft het lectoraat 26 studenten begeleid van zes verschillende opleidingen: Informatica, Bedrijfskundige Informatica en Management, Technische Informatica, Elektrotechniek, Industrieel Product Ontwerpen en Verpleegkunde. Deze studenten hebben hun en en resultaten gepresenteerd op een geslaagde studiedag van het lectoraat. Dergelijke dagen zijn goed voor de verdere bevordering van de binding onderwijs en onderzoek. 12

14 Richting het domein Gezondheid en Welzijn worden bijdrages aan het onderwijs geleverd middels de ehealth module bij Verpleegkunde en het verder vormgeven en uitwerken van het speerpunt ehealth. Het Zorg op Afstand Skillslab speelt hierin een belangrijke rol. In 2014 is gewerkt aan het verder uitbreiden van dit lab met sensoren die Icare in de praktijk gebruikt (de Pluskoffer) en het opzetten van een plan Blended Learning om het praktijkonderwijs in het lab meer Do It Yourself te maken en minder intensief voor docentbegeleidingsuren. Bijdrage aan ondernemen Het lectoraat heeft meerdere gefinancierde activiteiten ondernomen in Deze staan apart vermeld in het jaarverslag van het lectoraat. Acquisitie Zoals vermeld, heeft het lectoraat in 2014 relatief veel tijd besteed aan het opzetten van nieuwe onderzoeksen. In het jaarverslag van het lectoraat is een overzicht van de ingediende voorstellen toegevoegd. Nieuw financieel model Het lectoraat richt zich op het steviger neerzetten van de onderzoekslijnen zoals genoemd in het vervolgplan. Dat houdt in dat elke onderzoekslijn meerdere onderzoeksen heeft lopen, een goede integratie heeft met het onderwijs, een eigen trekker heeft en een aantal docentonderzoekers, waaronder idealiter ook een promovenda/promovendus. Elke onderzoekslijn publiceert zowel in wetenschappelijke fora als in vakliteratuur. Het lectoraat heeft als streven dat in 2017 elke onderzoekslijn getrokken wordt door een hogeschoolhoofddocent of een associate lector: iemand met landelijk erkende expertise op het specifieke vakgebied, goede onderzoeksvaardigheden, leiderschapsvaardigheden en ervaring in het binnenhalen van subsidies. Het aannemen van dergelijk hooggekwalificeerde medewerkers vraagt om een aanstellingsperiode van minimaal vier jaar. Vanuit de basisfinanciering van Windesheim is hiervoor geen ruimte en subsidies zijn altijd tijdelijk en vragen bovendien een hoog co-financieringspercentage. Het lectoraat is daarom in 2014 gestart met het zoeken naar alternatieve vormen van financiering van onderzoekslijnen of associate lectoren. Hiervoor zijn gesprekken gevoerd met o.a.: SIGI (Stichting Innovatieen GezondheidszorgInformatica) Noaber Foundation VitaValley Isala Academie TNO 13

15 2.4 Projectportfolio PROJECTPORTFOLIO Project Projectleider Looptijd (Beoogd) (Beoogd) Status Type financieringspartij Samenwerkingspartners Promotieonderzoek Verpleegkundige palliatieve telezorg: praktijkverhalen en verhaalpraktijken Annemarie van Hout t/m 2016 Samenwerking UvA/AMC Lopend Promotie Validatie en valorisatie ehealth Innovatiematrix Doorlopend (ehix) Shared Decision Making Marike Hettinga tot Elles Gyaltsen tot De slimme vloer Ruud Janssen tot Innovatieve technologie voor prestatieverbetering in de topsport Hilco Prins tot Wegwijzer Ehealth Ruud Janssen tot Lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg (Hogeschool Windesheim) RAAK-Pro / Lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg Afgerond RAAK- Provincie Overijssel (Hogeschool Windesheim), Hogeschool PRO Rotterdam, TNO, Vrije Universiteit, UMC St. Radboud, V&VN, Casemanagersnetwerk, Alzheimer Nederland, Vilans,Zorgpalet Hoogeveen,Regionaal Zorgnetwerk Zwolle e.o vanuit TechForFuture ,- vanuit TechForFuture ,- vanuit TechForFuture Netwerken voor Groei (SIA) Stichting TriVici, VAC Thuistechnologie, Castbasics, OpenXS, Frion Lopend R&D Saxion lectoraat, Smart Functional Lopend R&D Materials, Edel Group, MEA Smart BV, Texperium Saxion (penvoerder), FC Twente, Lopend R&D Heracles, Go Ahead Eagles, Eurosped TVT, AC Tion, Marathon Pim Mulier, TenCate, TMSi, RRD, MESA+, Medimate, Hearthmath VGZ, Achmea, ZonMw, drie MKBpartijen Lopend R&D HighTech4Sportsmedicine Hilco Prins tot vanuit Isala Lopend R&D 14

16 TechForFuture InCash door Isala Beeldcommunicatie in de GGZ Ruud Janssen tot RAAK- Publiek MoseS: mobile sensing and security Bart Snijder tot ,- vanuit TechForFuture Hanzehogeschool, Rob Giel Lopend Onderzoekscentrum, Universiteit van Amsterdam, Zorg Inovatie Forum, GGZ Noord-Holland-Noord, GGZ Friesland, Lentis, GGZ Drenthe, Verslavingszorg Noord-Nederland, Dimence Group, Accare Saxion (penvoerder), meedere bedrijven Lopend R&D R&D 15

17 2.4.1 OVERZICHT OUTPUT In onderstaand schema wordt een overzicht gegeven van de geplande output. Op advies van de EOC en de midterm review wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen de verschillende typen onderzoek die een lectoraat uitvoert en de wijze waarop de opbrengsten worden gepubliceerd. OUTPUT Project Opbrengsten in 2014 Totaal Wetenschappelijke publicatie Wetenschappelijke activiteit Vakpublicaties Vakgerelateerde activiteit Projectdeliverables Bijdragen onderwijs Bijdragen ondernemen Shared Decision Making Validatie en valorisatie ehealth Innovatiematrix (ehix) Verpleegkundige palliatieve telezorg: praktijkverhalen en verhaalpraktijken De slimme vloer 4 4 Innovatieve technologie voor 1 1 prestatieverbetering in de topsport HighTech4Sportsmedicine 2 2 Beeldcommunicatie in de GGZ 1 1 MoseS: mobile sensing and security Algemeen Totaal

18 3 Lectoraat Kunststoftechnologie Het lectoraat Kunststoftechnologie is gestart in september 2008 en zit nu in haar tweede termijn. Dr. Margie Topp staat nu aan het roer van het lectoraat. Margie Topp is afgestudeerd aan de Rijksuniversiteit Groningen binnen de afdeling Polymeerchemie, gevolgd door een promotieonderzoek betreffende emulsie polymerisatie aan de Universiteit Twente. Geert Heideman vervult de rol van associate lector. Dit jaar is er een promovendus aangetrokken; Hans van Hoek. 3.1 Missie en visie lectoraat De missie van het lectoraat is: De bevordering van Hoger Onderwijs op het gebied van kunststoffen doordat kennis uit onderzoek en en terugvloeit in het onderwijs; Het gewaagd doel van het lectoraat: Hét kenniscentrum Kunststoftechnologie worden op het gebied van verwerkingstechnieken en composieten met een gezond verdienmodel; De Kernwaarden van het lectoraat: Goed gedegen toegepast onderzoek, een betrouwbare en professionele samenwerkingspartner die vernieuwend is; De Kernkwaliteiten van het lectoraat: Het ontwerpen maar ook realiseren van een product. Een multidisciplinair team waarin verschillende vakgebieden vertegenwoordigd zijn. De visie is: Bekend staan als HET kennisknooppunt van Nederland op het gebied van toegepaste Kunststoftechnologie. 3.2 Onderzoekslijnen FIGUUR 3-1 ONDERZOEKSLIJNEN LECTORAAT KUNSTSTOFTECHNOLOGIE Het lectoraat heeft vier onderzoekslijnen. Op het gebied van Thermoplasten: recycling en duurzaam verwerken met parallel daaraan 3D printen. Op het gebied van Composieten: hybrid design. Binnen deze onderzoekslijnen is voor elk programma een stip op de horizon gezet. Met deze stip wordt toegewerkt naar een bepaald kennisniveau. Voor Duurzaam Produceren is gedefinieerd dat er tools ontwikkeld worden om nog efficiënter en duurzamer te kunnen produceren. Tools kunnen simulatie tools zijn of daadwerkelijke prototypes. Met Recycling wordt beoogd om te helpen faciliteren wat er wel of niet gedaan kan worden op het gebied van recycling. Mechanische eigenschappen als functie van meervoudige recycling, dan wel hoe te ontwerpen zodat recycling mogelijk gemaakt kan worden. Voor 3D printen is de stip gezet op het ambitieuze verbreden van de horizon. Betere kwaliteit producten van hogere kwaliteit kunststof, sneller produceren. Voor composiet is gedefinieerd dat 17

19 er aan hybride ontwerp gewerkt gaat worden. Hoe kan composiet het beste verbonden worden met andere materialen zoals rubbers of staal, wat is de werking van de materialen op elkaar, hoe steekt de LCA in elkaar. Alles bij elkaar is er een hoop werk voor de toekomst. 3.3 Terugblik 2014 Algemeen Terugkijkend op 2014, kunnen we concluderen dat het een jaar is geweest waarin zeer veel is gebeurd en waarin wederom een goede basis is gelegd voor de komende jaren. Er zijn meerdere en gestart binnen het Centre of Expertise GreenPAC, te weten: Verwerken Granulaat, Kunststoffen in de Medische Technologie, Kunststoffen in de Machinebouw, Biobrug, 3D-printing en Recyclingprocessen. FIGUUR 3-2 SAMENVATTING RESULTATEN 18

20 Netwerk & partners Het lectoraat wordt financieel en inhoudelijk gesteund door partnerschappen met het bedrijfsleven; Wavin, Attero, Schoeller Allibert, Philips Consumer Lifestyle en Moba. Het partnerschap van Dyka is omgezet in een niet actief partnerschap. Het lectoraat werkt tevens intensief samen met het Polymer Science Park en verschillende instanties en kennisinstellingen (zoals NRK, Wageningen Universiteit en Researchcentrum (WUR), Universiteit Twente (UTwente), Rijksuniversiteit Groningen, Saxion Hogescholen, Stenden Hogeschool en de Fachhochschule Osnabrück). De partners zijn naast NRK, UTwente, WUR en Kamer van Koophandel allen vertegenwoordigd in de adviesraad van het lectoraat. De partnerbijeenkomsten stonden in het teken van een uitwisseling van informatie met betrekking tot de stand van zaken van de diverse onderzoeksen van het lectoraat. Op 6 november zijn bijvoorbeeld de en Poedercoating op Kunststof en Rubberen Oplegblokken gepresenteerd door junioronderzoekers Tommie Stobbe en Pieter Schreuder. Nieuwe leden Adviesraad: Robert van Riet, manager PD Mechanical Engineering bij MOBA, Barneveld. MOBA is dit jaar als nieuwe partner aangesloten bij het lectoraat. Marcel Jongedijk, Technology & Development Manager bij Wavin, Dedemsvaart, volgt Gerrit Rekers op in de Adviesraad. Jean Wilbers (Attero) volgt Gerard Nijkamp op in de Adviesraad. Vanaf oktober is Berry Bellert contactpersoon vanuit Attero. Bijdrage aan het onderwijs Het lectoraat is inhoudelijk verantwoordelijk voor de minor Polymer Product Engineering. In 2014 heeft die minor twee keer gedraaid en hebben 40 studenten dit onderwijs gevolgd, waaronder zelfs 3 buitenlandse studenten en ongeveer 10 studenten van buiten de hogeschool die via Kies op Maat deze module hebben gekozen. Verder zijn door de lector verschillende gastlessen verzorgd op het gebied van composiet, zowel binnen de eigen minor als bij Civiel. De Master opleiding Polymer Engineering, opgezet samen met hogeschool Stenden binnen Centre of Expertise GreenPAC, is gestart met een eerste lichting van 12 studenten uit bedrijfsleven en onderwijs in februari Docenten en lectoren van beide scholen hebben samen met de Universiteiten Groningen, WUR en Twente zijn de lespakketten verzorgd. Daarnaast speelt nog de bijdrage van het lectoraat binnen de groep rolhouders onderzoek. De ontwikkeling van de leerlijn onderzoek vaardigheden ter verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek. Bijdrage aan ondernemen Op het gebied van ondernemen heeft Roy van Enkhuizen met de ILabs veel werk verzet in Met het GreenPAC Ilab krijgen starters laagdrempelig toegang tot het verkennen van hun ondernemerskwaliteiten, om in drie jaar tijd van zoekende starter naar zelfbewuste ondernemer te groeien. In totaal zijn er inmiddels 6 Ilabs gevestigd op de fysieke locatie van het Polymer Science Park. Deze jonge ondernemers hebben zich met hun startende bedrijven gevestigd binnen deze GreenPAC faciliteit en krijgen coaching zowel op het technisch vlak als op het bedrijfsmatige vlak van zowel het lectoraat, de Kamer van Koophandel en Kennispoort. De gemene deler van deze bedrijven is uiteraard kunststof. De bedrijven zijn zeer uiteenlopend, net als de kunststofindustrie zelf. 19

21 3.1 Projectportfolio PROJECTPORTFOLIO Project Projectleider Looptijd (Beoogd) financieringspartij KOENST Jakob Buist tot ,- RAAK- Internationaal (SIA) (Beoogd) Samenwerkingspartners Universiteit Duisburg-Essen, SHS- Energieeffizienz UG Haftungsbeschränkt I.G., Timmerije, BPI Indupac, Sphere, Euro Moldings, 3Force, DION, Dumocom, PSP, EARS Nederland BV, Koepelorganisatie NRK, KvK (voorheen Syntens) Status Afgerond Type R&D Thermoplastische composieten Margie Topp tot ,- RAAK MKB (SIA) Thermo Plastic Research Centre, Cato Composite Innovations, Applied Polymer Innovations, Beutech, Fast Forward FFWD, Modified Materials, Novek Technical Solutions, OIM Orthopedie, People Creating Value, Rondal, Royal Huisman Shipyards, Ten Cate, ICO innovaties, Veldink Rolstoeltechniek, Wagenbouw Bolle, Koepelorganisatie NRK, KvK (voorheen Syntens) Lopend R&D Kunststoffen in de machinebouw Freek Noordhuis tot ,- door GreenPAC Moba, Verbruggen, Veenhuis, VMI, AWL, Novek Lopend R&D Verwerken granulaat Jakob Buist tot ,- door GreenPAC en ,- in cash bijdrage Apollio Tyres Global R&D BV, VMI Epe BV, University Twente Lopend R&D Biobrug Peter Bosman tot door Green PAC Hogeschool Stenden (penvoerder), DSM Resins, Akzo, CTC, Machinefabriek Emmen, LU-Wageningen, Universiteit Leuven, Lectoraar Grootcomposiet InHolland. Lopend R&D 20

22 Recyclingprocessen tot Totaal budget: , door GreenPAC 3D-printing tot ,- door GreenPAC Kunststoffen in de medische technologie tot ,- van GreenPAC Breakthrough in 3D printing tot ,- van TechForFuture Composieten in built environment tot ,- van TechForFuture Recycling of polymer material tot ,- van TechForFuture Promotie Hans van Hoek tot NWO promotiebeurs en bijdrage TechForFuture Omrin, Philips, Lankhorst, PSP, Morssinkhof, Van Werven Herzien R&D Cumapol, Sequence Zero, Acsense, Bond Lopend R&D BV, Tooling Holland, Pipelife, API, Medical2market (eventueel in een later stadium), Flamco, Novek. Paperfoam, Micronic, Pontes Medical, Isala Lopend R&D Klinieken (3 cases) H&P Moulding, RUG (is komen te vervallen) Saxion (penvoerder) Tandtechnisch Lopend R&D Laboratorium Miedema, OIM Orthopedie. Hogeschool Saxion (penvoerder), DSM Afsluitend R&D Resins, Teijin fibres, Vilton, Witteveen&Bos, Schaap Composites, Calenberg Ingenieure Salzhemmendorf, TU-Delft (Civiele Techniek), TU-Twente (Elastomer Technology and Engineering, Lectoraat Grootcomposiet InHolland DMS Resins Lopend R&D Universtiteit Twente, DTW/ETE, Schill & lopend R&D Seilacher, DSM Resins Zwolle. 21

23 3.1.1 OVERZICHT OUTPUT In onderstaand schema wordt een overzicht gegeven van de geplande output. Op advies van de EOC en de midterm review wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen de verschillende typen onderzoek die een lectoraat uitvoert en de wijze waarop de opbrengsten worden gepubliceerd. OUTPUT Project Opbrengsten in 2014 Totaal Wetenschappelijke publicatie Wetenschappelijke activiteit Vakpublicaties Vakgerelateerde activiteit Projectdeliverables Bijdragen onderwijs Ondernemen KOENST Thermoplastische composieten 2 2 Kunststoffen in de machinebouw 2 2 Verwerken granulaat Biobrug 3 3 3D-printing Kunststoffen in de medische 7 7 technologie Breakthrough in 3D printing Composieten in built environment Promotie Hans van Hoek Algemeen Totaal

24 4 Lectoraat Area Development Het lectoraat Area Development is in juni 2009 gestart en staat onder leiding van dr. ir. Willem Buunk. Hij is eindverantwoordelijk voor al het onderzoek en hij geeft leiding aan de kenniskring van het lectoraat. In 2014 is het lectoraatsplan herzien en in vernieuwde versie vastgesteld voor de periode In aansluiting op de lopende en en met oog op de meerjarige ambitie van het lectoraat, zijn de drie onderzoekslijnen hernieuwd gedefinieerd. Ten opzichte van het vorige lectoraatsplan, is er een grotere aandacht voor praktijkvragen en ontwikkelingen in de ruimtelijke inrichting en de bouw die techniekgedreven zijn. Dr. Fatma Saçli is als associate lector verbonden aan het lectoraat. Zij is verantwoordelijk voor het subprogramma Logistiek, dat een thematische dwarsdoorsnede vormt van de drie onderzoekslijnen. Het waardengeoriënteerde onderzoek dat in het kader van onderzoekslijn 3 (culturele fundamenten van gebiedsontwikkeling) wordt uitgevoerd, bepaalt het onderscheidende profiel van het lectoraat. De methodiek en reikwijdte van dit onderzoek ontwikkelt zich gestaag, waarmee het mogelijk wordt om verbindingen tot stand te brengen met de en in de andere onderzoekslijnen en met het onderwijs. 4.1 Missie en visie lectoraat Het lectoraat Area Development verricht praktijkgericht onderzoek op het terrein van gebiedsontwikkeling, bouw, mobiliteit en logistiek in regionale netwerken. De missie van het lectoraat is: In een praktijkgericht onderzoeksprogramma onderwijs, bedrijfsleven en overheden bijeen brengen, in het bijzonder in de regio Oost Nederland, om gezamenlijk te werken aan de goede inrichting van stad en land. De visie is : In de gebiedsontwikkeling en in plannen en en in de bouw, mobiliteit en logistiek worden keuzes gemaakt over ruimtelijke inrichting. Kenmerkend daarvoor is dat technische expertise van analyse en ontwerp uit diverse vakgebieden worden ingezet, waaronder verkeerskunde, bouwkunde, civiele techniek en economie. Het lectoraat Area Development neemt de onderlinge confrontatie van technische kennis en maatschappelijke vraagstukken als uitgangspunt voor praktijkgericht onderzoek. De waardengeoriënteerde benadering in het onderzoek draagt bij aan de toepassing van innovaties en nieuwe technologie met een maatschappelijke en economische meerwaarde. 4.2 Onderzoekslijnen Het onderzoeksprogramma richt zich op het regionale schaalniveau als context voor ontwikkelingen op knooppunten van regionale netwerken. Het wil bijdragen aan de ruimtelijke en economische ontwikkelingen van de regio, met bijzondere aandacht voor kansrijke clusters zoals de bouw en de logistiek. Het versterken van knooppuntontwikkeling en netwerken door innovatie en de toepassing van nieuwe technologie wordt in verband gebracht met de betekenis van landschap en natuur. Het onderzoeksprogramma Area Development omvat drie onderzoekslijnen: Ontwikkeling in netwerken en knooppunten Technologische ontwikkeling en innovatie Culturele fundamenten van gebiedsontwikkeling Het thema logistiek neemt een bijzondere positie in in het onderzoeksprogramma. Onder leiding van associate lector Fatma Saçli wordt een subprogramma ontwikkeld in het kader van het KDC Logistiek Noordoost Nederland, een centre of expertise dat onderdeel is van een landelijke samenwerking van kennisinstellingen en de sector. Het subprogramma Logistieke knooppunten en regionale netwerken heeft een zwaartepunt in twee van de drie 23

25 onderzoekslijnen van Area Development en benut de aansluiting van andere onderzoeksen van het lectoraat op het gebied van regionale economie en mobiliteit. 4.3 Terugblik 2014 ALGEMEEN Net als in de voorgaande jaren waren de presentaties van de Hanzelijn Monitor (afgrond in 2014, gepresenteerd begin 2015) en de Regio Zwolle Monitor (presentatie december 2014) hoogtepunten aan het einde van het jaar. In deze derde ronde van de monitor onderzoeken is het inzicht in de ontwikkelingen op het gebied van economie en mobilieit in de regio verder verdiept. Beide monitor onderzoeken staan voor de uitdaging om de bruikbaarheid van monitor onderzoek voor de beleidspraktijk verder te vergroten en om betere data beschikbaar te krijgen en ontsluiten. Hierover is intensief contact met de betrokken opdrachtgevers en onderzoekspartners. Het waardengeoriënteerde onderzoek heeft een nieuwe fase bereikt. Na presentatie van de Waardenkaart Natuur is gestart met een nieuw gericht op het opstellen van een Waardenkaart Mobiliteit. Daarmee wordt het overzicht van waarden een waardenkaarten al redelijk compleet. De methodiek ontwikkeling voor het waardengeoriënteerde onderzoek is wetenschappelijk verankerd in een publicatie in een internationaal handboek voor onderzoeksmethoden in de planning. Een mooie erkenning voor het onderzoek. Belangrijk is ook een vervolgonderzoek op de waardenkaarten, waarin de toepassing in een werkmethodiek voor de beleidspraktijk wordt ontwikkeld. Dit wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van I&M en richt zich op de verschillende perspectieven op het publiek belang in het fysiek domein. Het gericht op innovaties in de bouw (ontwerpen met een Bouw Informatie Model) is volop in uitvoering. In het BIM Innovatiecentrum zijn onderzoekers met studenten en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven in vier case studies samen aan het experimenteren met het ontwerpen van gebouwen en bouwwerken in 3D. Een grote groep enthousiaste bedrijven draait mee in dit en met hen en anderen wordt ondertussen al gewerkt aan een vervolg. Associate lector Fatma Saçli is van start gegaan met twee onderzoeksen voor de provincie Overijssel, in het kader van het Kennis- en Distributiecentrum Logistiek Noord-Oost Nederland. Het blijkt in de uitvoering van de en nog niet eenvoudig om de werkrelaties goed te organiseren. De programmering en de uitvoering van de en heeft vertraging opgelopen. Desondanks is het gelukt om twee en vrijwel afgerond te krijgen: onderzoek naar het Kanaal Coevorden-Almelo en onderzoek naar het Kernnetwerk logistiek in Noord en Oost Nederland. Om de volgende reeks en sneller van de grond te krijgen, is samen met de provincie Overijssel en andere betrokkenen (gemeenten, brancheorganisaties) een kennisagenda logistiek opgesteld. Marcus Popkema heeft zijn proefschrift over de Nederlandse verkeerskunde met succes verdedigd op 19 februari 2014 aan de TUe. Het promotie van Erwin Bezembinder is volop in uitvoering met ontwikkeling van theoretisch kader, modelontwikkeling en eerste papers die op congressen zijn gepresenteerd. Netwerk & partners Het partnerschap van de provincie Overijssel met het lectoraat Area Development liep tot en met juli Dit partnerschap was bedoeld om het lectoraat te starten en tot bloei te brengen en wordt niet gecontinueerd. In 2015 wordt er een afsluitende partnerbijeenkomst georganiseerd. De samenwerking bestaat momenteel uit individueel aangevraagde en, waaronder het onderzoek naar Kanaal Almelo-Coevorden en onderzoek naar het Kernnetwerk logistiek Noord- en Oost Nederland 24

26 Ook is er in 2014 een begin gemaakt met het opstellen van een Kennisagenda Logistiek voor de provincie, waarin de kennisvragen van de provincie Overijssel uitgewerkt zijn. De daaruit voortgekomen onderzoeksvoorstellen worden in 2015 uitgevoerd. In de monitoren wordt op grond van meerjarige afspraken samengewerkt met het bedrijfsleven, het Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KpVV) en gemeenten. De samenwerking met de Hanzelijngemeenten Dronten, Kampen, Lelystad en Zwolle moet begin 2014 voor de tweede twee jaar van het vierjarige traject worden herbevestigd. De samenwerking met de Stichting Metropool Zwolle (een verzameling van bedrijven, waaraan ook de 19 gemeenten in de Regio Zwolle bijdragen) wordt jaarlijks bepaald bij aanvang van het onderzoek voor de Regio Zwolle Monitor. In de uitvoering van het geeft het lectoraat Area Development leiding aan het team van onderzoekers van Onderzoeksbureau AldusWillem, Kadaster, Provincie Overijssel (Team Beleidsinformatie) en de lectoraten Familiebedrijven en International Business. De wetenschappelijke verankering van het onderzoek van het lectoraat Area Development krijgt vorm door lidmaatschap van AESOP, de Association of European Schools of Planning. Lector Willem Buunk is daar co-chair van een thematische werkgroep die zich bezighoudt met onderzoek naar ethische en normatieve aspecten van planning, waarmee voor het waardengeoriënteerde onderzoek een wetenschappelijke inbedding wordt verkregen. Friso de Vor onderhoudt het lidmaatschap van de Regional Science Association Nederland (RSA-NL) voor de stevige inbedding van het regionaal economische onderzoek. Associate lector logistiek Fatma Saçli is lid van de Stuurgroep Kennis Distributie Centrum Noord Oost Nederland en lid van de Wetenschappelijke Commissie van het Industrie Forum van het Turkse Ministerie van Wetenschap, Industrie en Technologie. Onderzoeksadviesraad De samenstelling van de Onderzoeksadviesraad is in 2014 ongewijzigd. De onderzoeksadviesraad is in 2014 twee maal bijeen gekomen op 24 maart en op 27 oktober. Tijdens de bijeenkomsten is specifiek aandacht besteed aan een of enkele van de en. Daarnaast zijn de bijeenkomsten in 2014 benut voor het brainstormen over aanscherping van onderzoek en nieuwe kansen of mogelijkheden voor onderzoek, passend bij het lectoraat Area Development. In februari is in het bijzonder gesproken over het activiteitenplan De feedback en suggesties van de Onderzoeksadviesraad zijn benut bij het opzetten van nieuw onderzoek en voor het lectoraatsplan dat in 2014 voor een nieuwe periode van 4 jaar is opgesteld. en de bijbehorende activiteiten en is er gekeken naar de onderzoeken behorende bij Logistiek. In oktober is specifiek gesproken over de verbinding onderwijs-onderzoek. Een van de meest uitdagende adviezen is om na te denken over de ontwikkeling van een minor die zowel toegankelijk is voor studenten van het HBO als voor studenten van universiteiten. Hoewel het de vraag is of zoiets praktisch mogelijk is, is de onderzoeksadviesraad van mening dat het heel goed zou passen bij het profiel van het lectoraat en bij het benutten van het waardengeoriënteerde onderzoek ten behoeve van het onderwijs. Voor de WO studenten zou de praktijkgerichtheid van de en van het lectoraat van grote toegevoegde waarde zijn op hun universitaire curriculum. De onderzoeksadviesraad bestaat uit de volgende personen: Drs. Henriëtte Bersée, Hoofd Beleidsverkenningen Ruimtelijk Ontwikkeling, Ministerie Infrastructuur, Ruimte en Milieu Ir. Bart Buijs, teammanager Innovatie en atelierleider AtelierOverijssel, het Oversticht Mr. Ellen Lastdrager, Senior Partner, Twijnstra en Gudde Dr. Ronald Löhr, zelfstandig adviseur, Plein13 Ir. Anita Pauw, teamleider Beleidsinformatie, Provincie Overijssel 25

27 Mr. Ing. Hennie Schumann, manager Implementatie Omgevingsvisie, Provincie Overijssel Dr. Jochem de Vries, opleidingsdocent en associate professor, UvA Prof. dr. Marcel Wissenburg, hoogleraar Politicologie, UvA Bijdrage aan het onderwijs Het lectoraat Area Development heeft in 2014 met zo n 320 uur opnieuw een forse bijdrage geleverd aan het onderwijs, onder andere bij het vak Onderzoekmethoden en Technieken. In overleg met de onderwijsteams heeft het lectoraat zich beraden op participatie aan een minor, maar in afwachting van de herstructurering die nodig is in het onderwijsaanbod (vanwege teruglopend studentenaantal bij bouwkunde) is dit naar 2014 en 2015 verschoven. De onderwijsprogramma s zijn net vernieuwd en een nieuw minor zou niet eerder dan in 2015 van start kunnen gaan. Binnen het BIM draait een groep studenten intensief mee in de ontwerpexperimenten binnen de onderzoekscasus. Projectleider Henk de Wilde en docent-onderzoekers Siebe Baints en Wiechert Eschbach zorgen voor een sterke verbinding met het onderwijs. De Hanzelijn monitor is nu al drie jaar een dat een goede gelegenheid biedt voor studenten om zich te bekwamen in onderzoek. Het is in een herkenbaar en aansprekend in de eigen omgeving van studenten. Door het multidisciplinaire karakter van de monitor, kunnen studenten en docenten van verschillende opleidingen participeren in (delen van) het onderzoek. Een belangrijke onderwijsbijdrage vanuit de kenniskring is gericht op het onderwijs in onderzoeksmethoden & Technieken. Friso de Vor coördineert en verzorgt samen met docenten Bert Slot en Sabine Bodingius, voor de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek, het vak Onderzoeksmethoden (Major 3). Bijdrage aan ondernemen Het lectoraat draagt met een uitgebreid netwerk onder overheden, adviesbureaus en andere bedrijven bij aan de voedingsbodem voor het ondernemen in het Domein Techniek. Contacten worden doorgegeven en de kenniskringleden denken vaak mee met docenten om van idee tot te komen. De mogelijkheid om afstudeeren te verbinden aan het onderzoeksprogramma en netwerk van het lectoraat worden door de verwante opleidingen nog niet benut. Door met docenten thema s te formuleren waar de inspanningen voor het verwerven van opdrachten die in AP s kunnen worden opgepakt, wordt hieraan voor komend jaar een impuls gegeven. Het lectoraat is succesvol in het verwerven van betaalde onderzoeksopdrachten waarmee een directe bijdrage aan de ambitie van Windesheim als ondernemende kennisinstelling. De beschrijvingen verderop laten zien welke en externe opdrachtgevers hebben. De meeste en zijn deels eigen initiatief en kennen een co-financiering van externe partners, zoals het onderzoek naar Strijd over Mobiliteit. Het KpVV-CROW en het Planbureau voor de Leefomgeving dragen bij aan de totstandkoming van de Waardenkaart Mobiliteit. In opdracht van het ministerie van I&M wordt onderzoek uitgevoerd naar het Publiek belang in het fysiek domein. Dit wordt volledig door het ministerie gefinancierd. Met de doorontwikkeling van innovaties in de onderzoeksresultaten naar business modellen heeft het lectoraat (nog) geen ervaring. In de loop van 2015 zal een aanbod van werkvormen van het lectoraat te vinden zijn op de website van Area Development zijn, zoals kennisateliers en reflectiesessies die tegen betaling kunnen worden uitgevoerd. Daarnaast zullen er ook diverse vormen van onderzoek genoemd worden met een indicatie van bijbehorende tarieven. 26