(/) ( d37e-11e6-a7a5-b183f8fff312.jpg?width=1152&format=jpg)

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "(/) (https://dsocdn.akamaized.net/assets/images_upload/2017/01/06/d728b4b6- d37e-11e6-a7a5-b183f8fff312.jpg?width=1152&format=jpg)"

Albert van der Heijden
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 (/) vrijdag 6 januari Algemeen ( d37e-11e6-a7a5-b183f8fff312.jpg?width=1152&format=jpg) Gevallen in dienst van de beschaving, dat opschrift prijkt op Den Olifant, een beeld uit Samen met negen namen van oud-kolonialen uit Geraardsbergen. Jimmy Kets Een koloniaal monument in Geraardsbergen verhit de gemoederen tussen stadsbestuur en inwoners. Door het verleden uit de weg te gaan, wordt het een taboe. Beste politici, wees niet bang van rechtse commentaren. 1 of 6 9/01/ :23

2 Koloniale standbeelden: koesteren of verketteren? Lees verder onderaan VAN ONZE REDACTEUR MAARTEN GOETHALS BRUSSEL Gevallen in dienst van de beschaving. Dat opschrift, samen met negen namen, staat in steen gebeiteld onder Den Olifant, een koloniaal monument in het stadspark van Geraardsbergen. Al weken beroert het standbeeld de gemoederen, omdat het gemeentebestuur volgens verschillende inwoners het Congo-verleden als taboe verklaart en weigert het debat aan te gaan. Daarom vindt morgen een alternatieve inhuldiging plaats, gevolgd door een debat. Even terugkeren in de tijd, meer specifiek naar Op 10 juli van dat jaar vond de officiële inhuldiging plaats. Geen standbeeld van koning Leopold II, zoals in Oostende of Brussel, maar een levensgroot dier: een olifant, met de slurf opgekruld. Dat lijkt misschien onschuldig op het eerste gezicht, maar wie goed kijkt ziet toch dubieuze details, zoals drie zwarten, die bewonderend en dankbaar kijken naar een blanke koloniaal met tabbaard en tropenhelm. Wonden openrijten Die bewondering voor de verdiensten van de Belgen in Congo valt in de toenmalige tijdsgeest nog enigszins te begrijpen, zegt Arne De Winde, maar vandaag valt dat niet zomaar en zonder enige vorm van kritiek te verdedigen. De Winde, zelf inwoner van Geraardsbergen en literatuurwetenschapper aan de KU Leuven, stond als kind nooit stil bij de betekenis van het bouwwerk. Maar met het ouder worden, veranderde dat. Iedereen Wij hebben Den Olifant van een plakkaatje voorzien: dit is geen eerbetoon aan het koloniaal verleden. Dat maakt het debat toch zonder voorwerp? KRISTIN VANGEYTE (OPEN VLD) Schepen in Geraardsbergen kent de verhalen van de rubberplantages, de afgehakte handjes, de hebzuchtige rol van onze koning. Maar het structureel geweld, de wonden die vandaag nog altijd niet geheeld lijken in de Congolese maatschappij, blijven onder de radar. In tegenstelling tot een andere inwoner, Julien Borremans, die recent nog excuses eiste van het stadsbestuur, gaat De Winde minder ver: hij wil alleen de dialoog aangaan, wat dat verleden betreft. In de hoop het perspectief van de andere binnen te brengen. Dat klinkt misschien hopeloos politiek correct, maar ik doe wat mij juist lijkt. 2 of 6 9/01/ :23

3 Het regime van Leopold II was een van de meest moordzuchtige van zijn tijd. Moeten de Geraardsbergenaars die daaraan meegewerkt hebben, echt geëerd worden? IDESBALD GODDEERIS Historicus Daarom organiseert De Winde zaterdag een debat over het onderwerp, weliswaar dik tegen de zin van het stadsbestuur. Dat niemand officieel gaat afvaardigen. Ook de lokale heemkundige kring zegde eerst toe om een panellid af te vaardigen, maar trok zich nadien terug. Kritiek van rechts Bevoegd schepen Kristin Vangeyte (Open VLD) vindt het debat zonder voorwerp, omdat het gemeentebestuur recent besliste om Den Olifant van een extra plakkaatje te voorzien. En dat zegt: Het is geen eerbetoon aan het koloniaal verleden, maar een gedenkteken voor Geraardsbergenaars die het leven lieten in Congo. Ook burgemeester Guido De Padt (Open VLD) vindt het debat en de hele heisa niet nodig. Wat hem betreft blijft het enkel bij het initiatief van mijn collega. Maar voor De Winde is daarmee de kous niet af. Net dat gemak waarmee de politiek het debat in de kiem smoort, net het gebrek aan affiniteit vind ik zo problematisch. Dat vormt voor mij het werkelijke probleem en maakt het hele Congo-verleden tot een taboe. Gevraagd naar een verklaring voor die angst om de debatten te openen, vermoedt De Winde electorale motieven en de angst voor kritiek uit het rechtse kamp. Gemiste kans In academische kringen krijgt de bezorgdheid van De Winde bijval. Zo noemt historicus Idesbald Goddeeris, in een bijdrage die ook zaterdag verschijnt, het glazen bordje een gemiste kans. Struisvogelpolitiek. Een ontkennen van de waarheid. En ook: Het regime van Leopold II heeft miljoenen slachtoffers geëist en was een van de meest moordzuchtige van zijn tijd. Moeten de Geraardsbergenaars die daaraan meegewerkt hebben, echt geëerd worden? Dat trouwens maar één van de negen namen op het monument, die van missionaris Jules Van Trimpont, effectief in de kolonie stierf (de rest in België) maakt het monument een radicale vertekening van de waarheid. 3 of 6 9/01/ :23

4 Koloniale standbeelden: koesteren of verketteren? BRUSSEL Hoe om te gaan met koloniale monumenten die herinneren aan een schandelijke periode uit het nationale verleden? Weg ermee De meest radicale aanpak bestaan erin alle standbeelden helemaal te verwijderen en te vernietigen. In Congo gebeurde dat bijvoorbeeld op verschillende plekken, maar in België lijkt die optie onrealistisch. Naar het museum Waarom niet alle monumenten en openbare relicten op één plek verzamelen, in een soort museum voor koloniale propaganda, zoals Idesbald Goddeeris suggereert? Of in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika van Tervuren? Zoiets zou een unicum zijn: geen enkele koloniale metropool is al zo ver gegaan. België in de internationale koloniale geschiedenis vaak voorgesteld als één van de slechtste leerlingen van de klas zou meteen op de voorste bank komen te zitten. Richt een tegenstandbeeld op Pleit bij het gemeentebestuur om een straat of een nieuw monument op te richten ter ere van Congo of een bekende Congolees, bijvoorbeeld Patrice Lumumba. Informatiebordjes De meeste steden en gemeenten met een koloniaal monument (Oostende, Gent, Brussel, Halle, Luik...) kiezen voor een pragmatische oplossing en zetten extra informatiebordje, die al dan niet een kritische opmerking bevatten. (gom) MAARTEN GOETHALS Maarten Goethals is binnenlandredacteur bij De Standaard. Meer artikels van Maarten Goethals ( /maarten-goethals) 4 of 6 9/01/ :23

5 5 of 6 9/01/ :23 LEES MEER VANDAAG Willekeur Gemeentefonds ergert Geraardsbergen ( 07/01/2017 KORT EN BONDIG Leopolds vloek ( /cnt/dmf _ ) 23/12/2016 Most wanted m/v ( /cnt/dmf _ ) VANDAAG Halt aan de schuldindustrie ( /cnt/dmf _ ) VANDAAG Waarheid, durven én doen voor Charles Michel

6 6 of 6 9/01/ :23 Den Olifant verdeelt Geraardsbergen - De Standaard ( ALLE ARTIKELS VAN DE LAATSTE 24 UUR» (/NIEUWS/MEEST-RECENT)

Vergelijkbare documenten

Toespraken van koning Boudewijn en premier Lumumba op de onafhankelijkheidsdag van Congo op 30 juni 1960.

Toespraken van koning Boudewijn en premier Lumumba op de onafhankelijkheidsdag van Congo op 30 juni 1960. Vergelijk deze punten en geef er uitleg bij: a. Hoe is de dekolonisatie er gekomen? b. Was er sprake