PLAN VAN AANPAK VERKIEZINGEN 18 MAART 2015 HOOGHEEMRAADSCHAP VAN DELFLAND

Transcriptie

1 PLAN VAN AANPAK VERKIEZINGEN 18 MAART 2015 HOOGHEEMRAADSCHAP VAN DELFLAND Projectgroep Verkiezingen Datum Mei 2014 Versie 0.4 1

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Aanleiding en doel Leerpunten evaluatie verkiezingen Verantwoordelijkheden en projectorganisaties 2.1 Verdeling taken gemeenten - waterschappen Projectorganisaties 5 3. Proces en planning 3.1. Het verkiezingsproces Planning Communicatieplan opkomstbevordering verkiezingen Financiën Risicobeheersing Bijlagen 7.1 Leerpunten Delfland Verkiezingen Afbakening werkzaamheden projectgroep Voorbeeld Unie van profielschetsen bestuurders AB en DB Gedetailleerde planning (op basis van Kieswet) Thema s die spelen en waarop politieke partijen zich kunnen onderscheiden 36 2

3 1. Inleiding Aanleiding en doel In het regeerakkoord Bruggen slaan van het kabinet Rutte II is opgenomen dat de waterschapsverkiezingen zullen plaatsvinden op de dag van de verkiezingen voor provinciale staten. Op basis van het bepaalde in de wet Aanpassing Waterschapsverkiezingen zullen er op 18 maart 2015 gelijktijdige verkiezingen plaatsvinden van waterschappen en provinciale staten. De gemeenten zijn verantwoordelijk gesteld voor de organisatie van zowel de staten- als de waterschapsverkiezingen en hebben een belangrijke uitvoerende rol. De waterschappen organiseren het passieve deel van de verkiezingen. Een en ander is vastgelegd in bovengenoemde wet. Het hoofddoel van het project Verkiezingen Delfland is voor zover beïnvloedbaar, een rechtsgeldig en rechtmatig verloop van de waterschapsverkiezingen. Om dat doel te bereiken is dit plan van aanpak opgesteld. In dit plan van aanpak worden de activiteiten die nodig zijn om dat hoofdoel te bereiken uiteengezet. Binnen het project vallen het voorbereiden en organiseren van enerzijds het passieve deel van de verkiezingen ( te weten het registreren van partijen, het beoordelen van de geldigheid van de kandidatenlijsten, het vaststellen van de verkiezingsuitslag) en anderzijds het traject ná de verkiezingen (de benoeming van het bestuur, het voorbereiden en faciliteren van de coalitievorming, het opstellen van overdrachtsdossiers en het organiseren van het afscheid van de vertrekkende bestuursleden). Binnen het project valt eveneens het organiseren van opkomstbevorderende activiteiten. Het doel van deze activiteiten is dat de kiezer moet worden gemotiveerd te gaan stemmen en het gevoel moet hebben dat er wat te kiezen valt. Leerpunten evaluatie verkiezingen 2008 In november 2008 zijn er voor het laatst waterschapsverkiezingen gehouden. Daarbij werd gebruik gemaakt van de zogenoemde brief-in-brief-methode en de verkiezingen werden landelijk gelijktijdig gehouden. De komende waterschapsverkiezingen verschillen radicaal van de vorige verkiezingen, omdat er nu sprake zal zijn van directe stembusverkiezingen voor de categorie ingezetenen. Toch is het goed om de leerpunten uit de evaluatie van de verkiezingen 2008 tegen het licht te houden. In bijlage 1 is een overzicht van de leerpunten opgenomen en is aangegeven welke punten daaruit wordenmeegenomen bij het organiseren van het huidige verkiezingsproces. 3

4 2 Verantwoordelijkheden en projectorganisaties 2.1. Verdeling taken gemeenten - waterschappen Ingezetenen De organisatie van de waterschapsverkiezingen voor ingezetenen is, net zoals de organisatie van alle andere verkiezingen, nu ondergebracht bij de gemeenten. Dat betekent niet dat de waterschappen zelf niets meer hoeven te doen. Zij zijn verantwoordelijk voor de organisatie van het zogenoemde passieve deel van de verkiezingen, dat wil zeggen de registratie van de organisaties die mee willen doen, het vaststellen van de kandidatenlijsten en de nummering van de lijsten. Vervolgens zorgen de gemeenten ervoor dat iedereen kan stemmen en dat de uitgebrachte stemmen worden geteld. Het vaststellen van de verkiezingsuitslag is tenslotte weer een verantwoordelijkheid van de waterschappen. Schematisch kan dit als volgt worden weergegeven: Waterschappen Organisatie passief deel waterschapsverkiezingen Gemeenten Organisatie passief deel statenverkiezingen Gemeenten Drukwerk en verzending, inrichten s, telling Waterschappen Vaststellen verkiezingsuitslag Gemeenten Vaststellen verkiezingsuitslag provincies Geborgde zetels De procedure voor de benoeming van de geborgde zetels is verankerd in artikel 14 van de Waterschapswet. De aanwijzende instanties (Kamer van Koophandel, LTO en het Bosschap) verzorgen de benoemingen van de geborgde zetels. Genoemde instanties stellen tijdig een regeling op omtrent de selectie en de benoeming van de vertegenwoordigers. Deze regelingen worden vervolgens ter kennisneming aan het waterschapsbestuur gezonden, die de reglementen bekend maakt. De gemeenten hebben met deze procedure geen bemoeienis. Delfland zal voor de zomer een brief sturen naar de aanwijzende instanties om hen te attenderen op de aankomende waterschapsverkiezingen en de procedure voor de benoeming van de geborgde zetels. Punt van aandacht: in de Waterschapswet staat dat het Bosschap verantwoordelijk is voor de benoeming van de geborgden Natuur. Het Bosschap wordt mogelijk per 1 januari 2015 opgeheven (wetsvoorstel in voorbereiding). Tot die tijd is het Bosschap verantwoordelijk voor de benoeming. In opdracht van het Bosschap coördineert vanaf 1 januari 2014 de nieuwe Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE) de benoemingen ten bate van de verkiezingen in 2015.Door de Unie is reeds kontakt gelegd met de VBNE. De VBNE is reeds begonnen met de voorbereiding voor de benoeming van geborgden Natuur. Een nadere planning over de betrokkenheid van de waterschappen volgt. 4

5 2.2. Projectorganisaties Projectorganisatie Unie van Waterschappen Door de Unie van Waterschappen is een landelijke projectorganisatie in het leven geroepen die de landelijke, centrale activiteiten ten behoeve van de waterschapsverkiezingen faciliteert. Het gaat daarbij om de volgende punten: Afstemming met het ministerie over het wetgevingsproces en mogelijke knelpunten. Afstemming met het ministerie en VNG over de kosten van de organisatie van de verkiezingen, welke de waterschappen aan de gemeenten moeten vergoeden. Afstemmen met diverse organisaties over de aanpassing van de verkiezingssoftware van de gemeenten. Afstemmen met diverse organisaties over de aanpassing van de Gemeentelijke Basisadministratie en het aanleveren van de juiste waterschapsgrenzen, zodat iedereen de juiste stemoproep in de bus krijgt. Opstellen van een draaiboek, waarin alle formele handelingen in de tijd zijn weggezet. Aanleveren van een landelijke communicatiestrategie en een toolbox met communicatiemiddelen voor de regionale communicatie. Ontwikkelen van een website met stemwijzer (te vullen door de individuele waterschappen). Projectorganisatie Delfland De door Delfland te ondernemen activiteiten vóór en na de verkiezingen zijn samengebracht in het project Verkiezingen Delfland 18 maart Betrokkenen Bestuurlijk opdrachtgever is de dijkgraaf. Ambtelijk opdrachtgever is het sectorhoofd Bestuur, Beleid en Communicatie. Ten aanzien van de uitvoering van voorstellen met betrekking tot de fase ná de verkiezingen vindt nauwe afstemming en overleg plaats met de secretaris-directeur vanuit diens rol als secretaris van de Verenigde Vergadering en van het college van dijkgraaf en hoogheemraden. Overleg met de dijkgraaf vindt elk PFO plaats, waarbij de secretaris-directeur indien nodig de vergadering bijwoont om de voormelde afstemming adequaat te organiseren. Bij de verdere uitwerking van de werkwijze worden rollen en taken nader gedefinieerd. Dit wordt in een gezamenlijk overleg met de voorzitter en secretaris van de VV besproken. Opdrachtnemer is de teamleider Bestuur. Deze opdrachtnemer wordt ondersteund door een projectgroep onder leiding van een (externe) projectleider. In deze projectgroep zit ook de teamleider Communicatie. Tevens hebben deskundigen op het gebied van bestuurlijke- en juridische zaken en gegevensbeheer (o.a. RBG) zitting in deze projectgroep. De projectgroep wordt ondersteund door een projectsecretaris. De projectgroep hanteert dit plan van aanpak als uitgangspunt bij de uitvoering van haar activiteiten. De activiteiten zullen deels een politiek/bestuurlijk karakter hebben, deels gericht zijn op communicatie en voor het overige van organisatorische aard zijn. De projectgroep draagt zorg voor het monitoren van de acties en escaleert zo nodig richting opdrachtnemer en opdrachtgevers. Activiteiten van de projectgroep Onder de activiteiten van de projectgroep zijn begrepen het voorbereiden en organiseren van het passieve deel van de verkiezingen (zoals informatiebijeenkomsten met het oog op kandidaatstelling, het registreren van groeperingen, het beoordelen van de geldigheid van de kandidatenlijsten, het vaststellen van de verkiezingsuitslag) en anderzijds het traject ná de verkiezingen (de benoeming van het bestuur, het voorbereiden en faciliteren van de coalitievorming, het opstellen van overdrachtsdossiers en het organiseren van het afscheid van de vertrekkende bestuursleden). Binnen het project valt ook het organiseren van opkomstbevorderende activiteiten. De kiezer moet worden gemotiveerd te gaan stemmen. De politieke partijen zijn verantwoordelijk voor het inzichtelijk maken dat er wat te kiezen valt. Voor een afbakening van de werkzaamheden van de projectgroep ziet bijlage 2. 5

6 Voortgangsrapportages De projectleider rapporteert op regelmatige tijdstippen aan de opdrachtnemer en de bestuurlijke en ambtelijke opdrachtgever over de voortgang van het project. Het betreft hier korte voortgangsrapportages met actiepunten. Deze rapportages worden geagendeerd voor ieder PFO van de bestuurlijk opdrachtgever. In verband met de gewenste aansluiting van de VV op het gehele proces zullen de voortgangsrapportages ook ter informatie naar de VV worden gestuurd. Monitoren voorbereiding overdrachtsdossiers/tijdige wijziging regelgeving Delfland Vanuit de projectgroep zullen de werkzaamheden worden gemonitord ten behoeve van het tijdig tot stand komen van de diverse overdrachtsdossiers en het opstellen van een overzicht van de eventueel noodzakelijke/wenselijke wijzigingen in regelgeving van Delfland (reglementen, delegatie- en mandaatbesluit, gedragscode etc). 6

7 3. Proces en planning 3.1. Het verkiezingsproces Het verkiezingsproces bestaat organisatorisch gezien uit vier fasen: 1. Voorbereiding februari t/m juni 2014 (met uitloop) 2. Registratie en kandidaatstelling juli 2014 t/m 1 februari Verkiezingsdag, telling, verkiezingsuitslag 18 maart 23 maart Nieuw bestuur/afscheid/evaluatie 26 maart 2015 tot en met mei In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de communicatieve aspecten van het verkiezingsproces. Fase 1. Voorbereiding. Tijdens de voorbereidingsfase zal in ieder geval aandacht worden besteed aan de volgende onderwerpen: Wie mogen er mee doen aan de verkiezingen? Aan de verkiezingen kan worden deelgenomen door belangen- en politieke groeperingen die een vereniging of stichting zijn. De groeperingen hoeven geen aanwijsbaar belang te hebben bij de taakuitoefening van het waterschap. De belangen- en politieke groeperingen die met een naam/aanduiding boven de kandidatenlijst wil staan, moeten zich uiterlijk op 22 december 2014 registreren. Als een groepering niet is geregistreerd, wordt het een zgn. blanco kandidatenlijst (zie hierna, fase 2). Informatiemarkt voor belangstellenden Ter ondersteuning van een eventuele registratie/kandidaatstelling zal er een informatiemarkt worden gehouden voor belangstellenden en VV-leden. Tijdens deze informatiemarkt zal inzicht worden gegeven in de kerntaken van Delfland en in concrete projecten, zal het belang van samenwerking met andere overheden worden geschetst en zal de politiek/bestuurlijke context worden geduid. Daarbij zal ook worden ingegaan op profielschetsen van AB en DB-leden (zie bijlage 3). Deze profielschetsen kunnen door de groeperingen worden gebruikt bij het zoeken naar geschikte kandidaten. Tevens zal worden ingegaan op de wenselijkheid van het opstellen van verkiezingsprogramma s, het organiseren van een proces om te komen tot goede kandidaten en het nadenken over de vraag: hoe binden we de kiezers aan ons. 7

8 Wat faciliteert Delfland wel/niet? In hoeverre moeten politieke partijen worden ondersteund met hun campagne en in hoeverre valt het onder de verantwoordelijkheid van de partijen zelf om campagne te voeren? Wat kan? Verkiezingskrant of flyer met algemene informatie over het waterschap, ondersteunt met een evenwichtig verhaal van alle partijen dat door hen zelf is geschreven. Verkiezingswebsite van het waterschap waarop links staan naar programma s en kandidaten. Ondersteuning van de partijen met een informatiepakket over de taken van het waterschap. Brochure van Delfland Wat kan er niet? Campagnebudget voor de partijen. Organiseren van campagneactiviteiten of ondersteuning hierbij door ambtenaren. Schrijven van verkiezingsprogramma s. Geven van debattrainingen etc. Betalen van drukkosten van flyers, ook niet uit de fractiebudgetten. Het grijze gebied Organiseren van een verkiezingsdebat; op Delflandniveau niet effectief, dus beter gebiedsgericht organiseren -> verantwoordelijkheid maatschappelijke organisaties en politieke partijen Organiseren van een bustour met de kandidaten door het gebied. Wat gebeurt er al? Kieswijzer, wordt betaald uit landelijk budget van de verkiezingen. Alle partijen zullen input moeten leveren. Eventueel samen met provincie. Regie: UvW. Postbus51 Campagne: zoals altijd bij de verkiezingen ter bevordering van de opkomst. Regie: Ministerie Algemene Zaken. Verkiezingsborden: geplaatst door gemeenten, zijn onderdeel van de organisatie. Gemeenten zullen het plakken van posters op diverse wijze organiseren. Samenwerking met gemeenten, provincie en andere waterschappen (bestuurlijk en ambtelijk) Gemeenten: De uitvoering van de verkiezingen zelf ligt in handen van de gemeenten. Om een goed en rechtmatig verloop van de verkiezingen te kunnen waarborgen en verantwoordelijkheden helder te hebben, zal overleg met alle gemeenten in het beheersgebied worden gevoerd. Daarbij zal enerzijds worden ingegaan op de vraag op welke manier gemeenten bestuurlijk kunnen helpen bij het voor het voetlicht brengen van het belang van het werk van de waterschappen (en daarmee de waterschapsverkiezingen). Anderzijds moeten ook organisatorische zaken per gemeente worden doorgenomen, zoals de mogelijkheid tot het aanbieden van Delfland-informatie bij de verspreiding door de gemeente van de oproepkaarten en kandidatenlijsten, de bezetting van de s, assistentie bij het telproces, communicatie over de voorlopige uitslag, de definitieve uitslag etc. Om de samenwerking met de gemeenten tot stand te brengen zal Delfland een bijeenkomst organiseren voor gemeenten om gezamenlijk inhoud te geven aan die samenwerking en af te stemmen op welke wijze de kiezer optimaal geïnformeerd kan worden. Deze bijeenkomst gaat plaatsvinden in de zomer. 8

9 Provincie Zuid-Holland: Gelijktijdig met de waterschapsverkiezingen zullen de verkiezingen voor Provinciale Staten worden gehouden. Vanuit de Unie van Waterschappen is al contact gelegd met het IPO, o.a. met het oog op de inzet van een Kieswijzer. Vanuit het IPO lijkt er niet veel behoefte tot samenwerking te bestaan. Dat neemt niet weg dat het goed is om als Zuid-Hollandse waterschappen rond de zomer 2014 in overleg te treden met de provincie Zuid-Holland en inzicht te krijgen in het proces van voorbereiding door de provincie, mede in het licht van het voor het voetlicht brengen van het belang van water(schappen) bij eventuele kandidaten. De projectleiders Verkiezingen van Delfland en Waterschap Schieland en de Krimpenerwaard zullen gezamenlijk het initiatief hierin nemen. Zuid-Hollandse waterschappen: De Zuid-Hollandse waterschappen staan allen voor hetzelfde proces en overleggen over de te verrichten activiteiten, mogelijkheden tot gezamenlijk optrekken en voorziene risico s. Delfland neemt het initiatief om samenwerking met de projectleiders Verkiezingen Zuid- Holland te zoeken en daar waar het kan gezamenlijk initiatieven te ontplooien. Voorbereidingen van formele aard Door Delfland moeten in deze fase in ieder geval de volgende acties worden ondernomen: Instellen van het hoofd door D&H (en het benoemen van de (plv) leden) (na inwerkingtreding wijziging Kieswet maar vóór 1 oktober 2014) Aanwijzing van de vestigingsgemeente van het hoofd door de VV (na inwerkingtreding wijziging Kieswet maar vóór 1 oktober 2014) Aanwijzing van een geschikte ruimte voor de zittingen van het hoofd door D&H (na inwerkingtreding wijziging Kieswet maar vóór 1 oktober 2014) Brief sturen aan de aangewezen organisaties voor de benoeming van de zetels categorie ongebouwd/benoemen geborgde zetels (juni/juli 2014) Openen en/of aanwijzen van een rekening waar de waarborgsommen voor de registratie van groeperingen gestort kunnen worden (juni/juli 2014). Bovenbedoelde besluiten zullen reeds voor de zomer van 2014 worden voorbereid, zodat deze zo spoedig mogelijk na inwerkingtreding van de wijziging van de Kieswet (naar verwachting 1 juli 2014) kunnen worden genomen. 9

10 Fase 2. Registratie en kandidaatstelling De registratie- en kandidaatstellingsfase geschiedt onder verantwoordelijkheid van Delfland, het hoofd. Elke kieskring heeft een hoofd. Omdat ieder waterschap één kieskring vormt, is het hoofd tevens het centraal. Partijen die zich willen registreren, doen dit bij het centraal van Delfland. De kosten voor het registreren bedragen 225. Registratie: uiterlijk 22 december 2014 Wanneer een groepering zijn naam/aanduiding boven de kandidatenlijst wil plaatsen, zal zij geregistreerd moeten zijn. De registratie voor de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer bij de Kiesraad werkt door naar de waterschapsverkiezingen. Dat wil zeggen dat als een partij voor deze verkiezing is geregistreerd, een aparte registratie voor de waterschapsverkiezingen niet meer nodig is. Voor niet bij de Kiesraad geregistreerde groeperingen is registratie bij het centraal van het waterschap noodzakelijk. Partijen, die bij de verkiezing 2008 waren geregistreerd én een kandidatenlijst hebben ingediend, zijn nog steeds geregistreerd en hoeven zich niet opnieuw te registreren. Als een groepering niet is geregistreerd, kan zij niet met haar eigen naam op het stembiljet komen. Het wordt dan een zgn. blanco lijst. Kandidaatstelling: 2 februari 2015 Het inleveren van de kandidatenlijsten geschiedt op de dag van de kandidaatstelling, 2 februari Per kandidatenlijst moeten 30 ondersteuningsverklaringen worden ingeleverd. Partijen die een lijstverbinding aangaan, moeten dit op de dag van de kandidaatstelling aangeven bij het centraal. Voor de overige bepalingen betreffende kandidaatstelling en benodigde terinzageleggingen wordt verwezen naar de Kieswet. 10

11 Fase 3. De verkiezingsdag, telling en verkiezingsuitslag. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de verkiezingen zelf. Hieronder valt: Het versturen van de stempassen (stempassen waterschappen en provinciale staten hebben allen verschillende kleur). Het verspreiden van de kandidatenlijsten. Het uitgeven van vervangende stempassen. Het uitgeven van kiezerspassen. Het drukken van stembiljetten. Het bijhouden van registers van vervallen stempassen. Het bemensen van de s. Het huren van de stemlocaties. Het plaatsen van de stembussen. Het plaatsen van verkiezingsborden. Het tellen van de stemmen. Het invoeren van de gegevens van de waterschappen in Ondersteunende Software Verkiezingen (OSV). Na het sluiten van de s zullen de stemmen van Delfland worden geteld, aansluitend aan het tellen van de stemmen voor Provinciale Staten. Er moet aansluitend aan de stembusgang worden geteld, dus het mag niet de volgende dag. Gemeenten kunnen ervoor kiezen de stemmen gelijktijdig te tellen als zij daarvoor ruimte en inzet hebben. De gemeenten zijn ook verantwoordelijk voor een eventuele hertelling. De uitslag van de verkiezingen wordt vastgelegd in de processen-verbaal van de s en worden door de gemeenten ingevoerd in Ondersteunende Software Verkiezingen (OSV). Vervolgens moeten deze gegevens naar het centraal van Delfland worden gebracht. Dit mag niet via internet, maar moet op een gegevensdrager (bijv. USB-stick) samen met de originele exemplaren van de processen-verbaal van de s. Met de gemeenten zal worden besproken hoe en op welk moment Delfland kan beschikken over de voorlopige uitslagen. Afhankelijk daarvan zal Delfland bepalen welke (communicatieve) activiteiten, vooruitlopend op de definitieve uitslag, zullen plaatsvinden. Op maandag 23 maart 2015 om uur stelt het hoofd van Delfland tijdens een openbare zitting de verkiezingsuitslag vast en zendt het proces-verbaal aan het algemeen bestuur. Fase 4. Nieuw bestuur, afscheid en evaluatie Wanneer treedt het nieuwe bestuur aan? Op grond van artikel C4 van de Kieswet treden de leden van de VV af met ingang van de donderdag in de week van maart, dus op 26 maart Op grond van het gewijzigde artikel 174 van de Waterschapswet is de zittingsduur van de huidige VV echter verlengd tot vrijdag 27 maart Door middel van een veegwet zal artikel 174 van de Waterschapswet worden aangepast, zodat installatie van het nieuwe bestuur op donderdag 26 maart 2015 plaats moet vinden. Het dagelijks bestuur blijft aan totdat het nieuwe algemeen bestuur minstens de helft van hun opvolgers heeft benoemd. De uiterste termijn voor het benoemen van een nieuw dagelijks bestuur is drie maanden. 11

12 Benodigde acties in deze fase: Verzending/uitreiking kennisgeving benoeming/gekozen zijn Aanvaarden benoeming Onderzoek geloofsbrieven en nevenfuncties VV-leden Bijeenkomst gekozenen Afscheidsvergadering D&H Afscheidsvergadering VV Afscheid collegeleden Afscheid VV-leden Coalitieonderhandelingen /coalitieakkoord/voordracht hoogheemraden/portefeuilleverdeling NB voorbereiding wordt vóór de verkiezingen doorgesproken met de lijsttrekkers Eerste vergadering nieuw bestuur (eed/belofte, besluiten: benoeming VV-leden in commissies, vergaderschema, benoeming hoogheemraden) Introductieprogramma nieuw bestuur (training commissie voorzitters, kennismaking DMT, werkwijze commissies en VV, BIS/iPadtraining, debattraining?, excursie?, informatiepakket) Kennismaking dijkgraaf met elk VV-lid/belangengroepering NB vóór de verkiezingen maakt de dijkgraaf al kennis met de geborgden Evaluatie van het project 3.2. Planning Voor een gedetailleerde planning op grond van de bepalingen in de Kieswet resp. Waterschapswet zie bijlage

13 4. COMMUNICATIEPLAN OPKOMSTBEVORDERING VERKIEZINGEN 2015 Situatie Vanuit de Unie van Waterschappen is een communicatieplan voor landelijke communicatie opgesteld. Hieronder wordt beschreven wat de landelijke doelstellingen zijn en welke activiteiten worden ingezet om deze doelstelling te bereiken. Daarna wordt de aanpak met betrekking tot communicatie voor het beheersgebied van Delfland beschreven. Landelijke communicatie Doelstelling van het landelijke communicatieplan is het bekend maken dat er op 18 maart 2015 verkiezingen zijn voor de waterschappen, gecombineerd met verkiezingen voor Provinciale Staten. De communicatie vanuit de Unie van Waterschappen start in januari: tegelijkertijd met de intensivering van Delfland over dit onderwerp. De activiteiten hebben deels betrekking op de politieke thema s die er spelen, maar ook op de volgende onderdelen: - Opkomstverhogende multimediale Postbus 51-actie vanuit het Rijk (radio, tv en andere media) - Inzet op free publicity (virals, talkshows, op andere wijze de media zoeken met spraakmakende en hoogaangeschreven specialisten uit de waterwereld) - Testemonials vanuit het buitenland: filmpjes, interviews en artikelen met mensen die een watercalamiteit hebben meegemaakt en die vanuit die emotie en een zekere jaloezie aangeven dat wij dat in Nederland veel beter hebben geregeld. - Er komt een handreiking met overkoepelende communicatieboodschappen, een vragen-antwoordenlijst, een strategie voor crisiscommunicatie (als blijkt dat er tijdens de verkiezingen iets mis gaat in de organisatie of anders). - Een stemwijzer (stemkompas) - Een beeldbank met foto s die aansluiten bij landelijke communicatiestrategie, beschikbaar voor alle waterschappen - Een mogelijk pers-event bij de start van de campagne. - Landelijk monitort een webcareteam alle sociale media, zodat hier tijdig op ingespeeld kan worden. Politieke campagne in Delfland In de regio moet duidelijk worden waar mensen voor kunnen kiezen. De doelstelling van de politieke campagne dat de partijen politieke kleur laten zien op de watergerelateerde thema s. Kandidaten gaan zichzelf en de standpunten van hun partij profileren op thema s uit de Delflandse regio. De thema s die zich hiervoor lenen staan in de bijlage met een toelichting, maar iedere partij maakt hier zelf een keuze uit. Uit de geleerde lessen van 2008 nemen we mee dat we in een vroeg stadium (juni -september 2014) in overleg gaan met partijen en groeperingen over mogelijkheden om zich kandidaat te stellen en huidige VV-leden politieke kleur te laten bekennen in aanloop naar de verkiezingen. De politieke campagnes worden echter geheel door partijen zelf gevoerd. Wij verwachten daarin van hen volledige zelfstandigheid. Delfland ondersteunt alleen met een informatiemarkt in juni om belangstellenden te informeren over het belang om een bestuursfunctie bij een waterschap te bekleden. Aanvullend leveren we ook artikelen in regionale kranten aan. Communicatie in Delfland De communicatie-opzet van dit plan gaat in op opkomstbevorderende activiteiten in de regio. De strategie is om aansluitend op de landelijke uitingen te zorgen dat de verkiezingen zichtbaar worden in de regio, waarbij we aansluiten op de beleving in het gebied. Het verschil tussen landelijk en stedelijk gebied is namelijk erg groot. Doel: Je kunt er niet meer omheen dat er verkiezingen zijn! Alle stemgerechtigden komen er mee in aanraking door een communicatie-uiting. Dit start in september 2014, maar intensiveert sterk vanaf januari Dan worden er steeds meer middelen ingezet in een mix van drukwerk, digitaal en zichtbaarheid op straat. 13

14 Meegenomen leerpunten uit 2008 Er zijn een aantal leerpunten uit 2008, die inmiddels achterhaald zijn. Het medialandschap is door de snelle opkomst van sociale media flink veranderd. Het stemgedrag van mensen neemt steeds meer af. Was het stemmen op personen toen in opkomst, de trend lijkt nu weer te zijn dat inhoud belangrijker wordt. Wat we in ieder geval meenemen is dat er vooral in stedelijk gebied inzet gepleegd moet worden om opkomst te bevorderen. Aan de hand van tussentijdse metingen van TNS-NIPO monitoren we de houding van deze doelgroep, zodat we eventueel extra middelen in kunnen zetten indien nodig. We zetten in op veel free-publicity. We pre-testen onze communicatiemiddelen en zijn nu al via ons jubileum een jaar van tevoren bezig om het belang van de taken van Delfland onder de aandacht te brengen. Periode september tot en met december 2014 Het jaar voorafgaand aan de verkiezingen wordt extra gecommuniceerd over het werk en belang van Delfland onder de noemer: 725-jaar Delfland. Daartoe worden extra communicatiemiddelen ingezet met als doelstelling de kiezer te laten weten welke taken we uitvoeren en hoe we dit doen. Dit gaat dus over de inhoud en het biedt veel communicatieve mogelijkheden om zichtbaar te worden (profilering) in zowel de media als het gebied zelf. Kosten activiteiten 725 jaar Delfland Actie Uitwerking Kosten 1 Uitingen Delfland Logo 725 jaar vormgeven en toepassen op digitale middelen en briefpapier Open Dag datum: 24 mei bereik: 13 locaties, geschat 3000 bezoekers Internet en facebook Intern communicatie over het jubileum Uitwerken activiteiten op locaties, promotiemateriaal, aankleding locaties, publiciteit, catering 3 Jubileumboek Oplage 1000 ex. Schrijven, vormgeven, fotografie en drukken boek 725 jaar Delfland Gastlessen op scholen in combi met Museon voorstelling bereik: 10 scholen Museon pakket = 1200 leerlingen 5 Risico bewustzijn NAP-simulator bereik: inzet in 6-10 gemeenten Lessen Museon, theater voorstelling Crash incl. busvervoer voor 10 scholen en geven gastlessen Spiegelzuil "hoe diep woon jij?": productie, publiciteit en inzet Wandelen voor Water 2015 bereik: aansluiten bij scholen die meewerken aan dit project (geschat op 10 scholen= 500 leerlingen) 7 De schatten van Delfland in beeld (fotowedstrijd) bereik: uitstraling hele gebied, aantal deelnemers niet in te schatten Inzet bestaand watereducatiemateriaal/gastlessen op scholen die zich inzetten voor Wandelen voor Water, publiciteit via social media Uitwerking actie, werving en uitzetten actie (oa bij studenten UNESCO-IHE), inzet social media, beeldbewerking ingezonden foto's. Prijzengeld Onvoorzien TOTAAL excl. BTW

15 Periode januari tot aan 18 maart 2015 (intensivering middelen) De intensivering vanaf januari ziet er als volgt uit. Lees dit als een optelsom, waarbij er naarmate 18 maart dichterbij komt, er ook steeds meer middelen worden ingezet. Free publicity - Twitterberichten over het belang van stemmen en de thema s die er in dit gebied spelen. - Artikelen op de website en Facebook, mede naar aanleiding van issues in media. - Artikelen in regionale kranten Kosten: geen, alleen inzet eigen personeel Ambassadeurs - Toonaangevende bewoners in het gebied inzetten als ambassadeur. Idee nog verder uit te wikkelen in overleg en in samenwerking met burgemeesters. Kosten: onbekend Communicatiemiddelen Wat Wanneer Kosten Tramreclame in Den Haag, Schiedam en Vlaardingen Abri s (een week per toepassing, 3 achtereenvolgende weken zichtbaar: bij bushokjes en op straat,1 week, 150 stuks Op NS stations 2 weken, 150 stuks Bij Q-park parkeergarages, 100 stuks Filmpjes op regionale TV, 2 maal per avond op zowel TV West als TV Rijnmond Radiospotjes op regionale radio Productiekosten spotje 4 weken tevoren, 2x per dag, 10 seconden Driehoeksborden: Kom stemmen 2 weken in hele gebied Advertenties huis-aan-huis-bladen in hele gebied 2 x halve pagina zwart/wit Busreclame 2 weken lang, voor de verkiezingen op 50 bussen, achterkant Jan t/m maart 9 feb 2 maart 9 feb 2 maart 9 feb 2 maart 2-18 maart 2-18 maart 2-18 maart (S en V volgt nog) Vaste billboards 2-18 maart Reclamefilmpje in bioscoop, 9-18 maart 52 zalen, 1 week voor de verkiezingen, tijdens elke voorstelling volwassenen Bereik: bezoekers Totale kosten Onvoorzien (als uit TNS-NIPO onderzoek blijkt dat er extra inzet nodig is) Totaal (incl. onvoorzien )

16 5. Financiën Bijdrage in kosten van de Unie van Waterschappen: Kosten Delfland voor de organisatie verkiezingen, afscheid en inwerken De kosten die door de Unie van Waterschappen via de begroting/contributie bij de waterschappen in rekening zullen worden gebracht vanwege landelijke activiteiten (totaal in in 2015). Kosten Delfland voor de organisatie verkiezingen, start nieuw bestuur, afscheid vertrekkende bestuursleden: 2014:ca :ca Ca Kosten Delfland voor communicatie 725 jaar Delfland Opkomstbevorderende activiteiten + evt. kosten promoten kandidaatstelling (zie gedetailleerde uitwerking in hoofdstuk 4 Communicatie) Ca Ca (incl. onvoorzien ) Totaal Vergoeding Gemeentefonds: Op basis van de Aanpassing Waterschapverkiezingen is aan art.98 van de Waterschapswet toegevoegd dat de waterschappen een vergoeding verschuldigd zijn voor de kosten van gemeenten die zijn verbonden met de organisatie van de verkiezingen. De vergoeding is door I&M in overleg tussen VNG en Unie van Waterschappen bepaald op 1,84 per stemgerechtigde. Dit komt voor Delfland neer (ca stemgerechtigden) neer op een bedrag van ca Ca (incl onvoorzien. Ca Toelichting: Door de verenigde vergadering is in de begroting 2012 reeds , - aan krediet verstrekt voor de waterschapsverkiezingen (projectnummer ). Voor de dekking van de kosten Vergoeding Gemeentefond wordt op dit moment nog geen aanvullend krediet gevraagd, omdat er nog geen inzicht bestaat in de wijze en het moment van verrekening van de verplichte afdracht aan het Gemeentefonds. Naar verwachting zal bedoeld inzicht over enkele maanden wel bestaan en kunnen worden meegenomen in BURAP 2 van Een aanvullend kredietvoorstel zal dan worden voorbereid. 16

17 6. Risicobeheersing Ongewenste gebeurtenis Oorzaak Gevolg Kans van optreden Maatregel Negatieve pers rond verkiezingen Juiste bepaling Waterschapsgrenzen Tegenstanders van waterschappen grijpen verkiezingen aan om punt te maken GBA is niet ingericht op waterschapgrenzen. Opkomst valt lager uit dan in 2008; dit versterkt de legitimatievraag reputatieschade Kiezer kan niet worden geselecteerd per waterschap Groot Wordt gewerkt aan een maatregel door VNG, NVvB, BZK, I&M, UvW Rekening mee houden in de campagne; proactief op inspelen Vanuit beschikbare geo-informatie wordt getracht een koppeling te maken met de basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). De waterschapsgrenzen worden over de gemeentelijke grenzen (kaarten) gelegd en vervolgens door een koppeling met BAG bepaald wel object (wooneenheid) in welk waterschap ligt. Aanvullend risico: Er zijn overeenstemmende postcodes in verschillende waterschappen Er is een verschil in stemgerechtigden Provinciale Statenverkiezingen en Waterschapverkiezingen Wettelijk bepaald Verwarring bij de kiezer Groot Wordt door projectleider Verkiezingen in klankbordgroep van de Unie aan de orde gesteld. Aandacht voor vragen bij de gemeenten. 17

18 7. BIJLAGEN Bijlage 7.1 Leerpunten uit de evaluatie Verkiezingen Delfland 2008: Bestuurlijk/organisatorisch Besteed voldoende aandacht aan de besluitvorming over wel/niet deelnemen aan het Kieskompas. Pleeg uitvoering research naar naamsverwante partijen bij het registreren van partijen. Stimuleer medewerkers in het ontwikkelen van antennes voor het politieke karakter van het waterschap en voor het vermaatschappelijken van het werk van het waterschap. Stel een vierjarenplan op om de verkiezingen van 2012 voor te bereiden en neem in de jaarplannen voldoende geld en uren op. Houd vast aan het maken van plannings- en voortgangsrapportages. Betrek in een vroegtijdig stadium naast de medewerkers die direct met de verkiezingen te maken hebben ook de andere medewerkers bij de verkiezingen. Meenemen Heeft in de afgelopen jaren al veel aandacht gehad, onder andere in het kader van de trainingen bestuurlijke sensitiviteit. Als gevolg van aangekondigde en pas recent in werking getreden regelgeving was het opstellen van een plan niet opportuun. In P&C-cyclus zijn de verkiezingen steeds verankerd geweest. Opgenomen in dit PvA. Opkomstbevorderende activiteiten Werk in 2012 weer met een TNS-NIPO monitor en vergelijk de uitkomsten met die van Overleg in een vroeg stadium met politieke partijen en groeperingen over mogelijkheden om de kiezers te informeren over de verschillen tussen de partijen. Stimuleer en faciliteer het maatschappelijk middenveld om inhoudelijke debatten tussen kandidaten te organiseren. Interesseer de pers om aanwezig te zijn. Bespreek tijdig wie stimuleert en faciliteert. Laat de kiezer persoonlijk kennis maken met de personen die op de lijst staan. In de samenleving is een tendens waarneembaar om vooral naar de persoon te kijken en minder naar het programma. Focus de campagne op de kiezers in grootstedelijk gebied. Daar lijkt de grootste winst te boeken. Kies de meest effectieve communicatiemiddelen. Dit zijn krant/advertentie, brief en posters op straat. Minder effectief zijn commercials op radio en tv. Laat de landelijke radio- en tvspotjes hun Meenemen Nagegaan zal worden welke groepen in 2008 niet zijn bereikt. Tijdig moet inzicht gegeven worden wat van Delfland kan worden verwacht en wat de partijen zelf moeten doen. - Trend is inmiddels weer veranderd. Inhoud lijkt belangrijker dan persoon. - Medialandschap is veranderd als gevolg van opkomst sociale media. 18

19 werk doen en investeer niet meer in relatief dure eigen spotjes. Focus meer op geprinte en buitenmedia. Bedenk veel mediagenieke evenementen voor het genereren van free publicity en werk samen met verwante maatschappelijke organisaties. Maak de omgeving en de eigen organisatie bewust van de nieuwe rollen in de waterschapspolitiek. Doe voorafgaand aan alle grote mailingen een pre-test met gebruikerspanels. Kijk met de ogen van de gewone burger naar de begrijpelijkheid van de boodschap. Geef bekendheid aan politieke discussies die vooraf gaan aan besluitvorming door de VV. Interesseer de media voor de beraadslagingen van de VV. Roep in een vroegtijdig stadium een campagneteam in het leven van interne medewerkers, vnl. werkzaam bij team Communicatie. Voer tijdig de discussie over het wel/niet Europees aanbesteden van de communicatie rond de verkiezingen. In het kader van Delfland 725 jaar. /- Nog punt van onderzoek. /- In de afgelopen jaren vorm gegeven dmv nieuwsbrieven. Voor het overige item voor politieke partijen zelf voorafgaand aan de verkiezingen. Niet in de vorm van een campagneteam, maar dmv intensiveren ambassadeurschap medewerkers Delfland. - Nvt. 19

20 Bijlage 7.2 Afbakening werkzaamheden projectgroep Onder verantwoordelijkheid en coördinatie van de Projectgroep Verkiezingen Delfland 18 maart 2015 worden de volgende werkzaamheden uitgevoerd: ontwikkelen en uitvoeren regionale communicatiecampagne actief voorlichten belangengroepen / kandidaten om zich verkiesbaar te stellen informeren bestuur, medewerkers functioneren hoofd registratie belangengroepen registratie kandidaten controleren en autorisatie kiezersbestand benoeming kandidaten geborgde zetels vaststellen en bekendmaken verkiezingsuitslag start nieuw bestuur, benoeming, beëdiging, coalitievorming en coalitieakkoord afscheid zittend bestuur evaluatie verkiezingsproces Onder dit project valt niet: invoeren gegevens waterschappen in ondersteunende software verkiezingen (OSV) het maken van stempassen het versturen van oproepkaarten, stempassen en eventueel door waterschap aangeleverde informatiefolder verstrekken kiezerspassen verstrekken volmachten opstellen register ingetrokken stempassen bekendmaking kandidatenlijsten instructie leden verkiezingsborden plaatsen advertenties verplichte aankondigingen het drukken van stembiljetten het verspreiden van stembiljetten naar huur locaties aanschaffen stembussen maken van digitale registers ingetrokken stempassen bemensen s catering op s tellen van de stemmen inzetten extra tellers opstellen processen-verbaal voor waterschappen landelijke communicatiecampagne / pers / informatienummer / kieswijzer 20

21 Bijlage 7.3: Algemeen Bestuurslid Waterschappen Profiel Waterschappen zorgen voor voldoende schoon water en voor veilige dijken. De taken van een waterschap daarover zijn vastgelegd in de Waterschapswet. Het bestuur van het waterschap ligt in handen van het algemeen bestuur (AB), dat uit haar midden een dagelijks bestuur (DB) kiest. Het algemeen bestuur komt ongeveer zeven keer per jaar bij elkaar. Daarnaast zijn er commissievergaderingen en informatieve bijeenkomsten. Algemeen bestuursleden moeten beschikken over veel vaardigheden en zijn echte politieke vertegenwoordigers. Ze oefenen de controle en aansturing van het waterschap uit in een monistisch stelsel. Samen met het DB zijn ze verantwoordelijk voor het beleid en de koers van het waterschap. Samenstelling De Kieswet en de Waterschapswet voorzien in de samenstelling van het algemeen bestuur van een waterschap. Delfland heeft 30 zetels. Het algemeen bestuur van Delfland (de Verenigde Vergadering) wordt gevormd door vertegenwoordigers van vier categorieën van belanghebbenden: ingezetenen, agrariërs en overige eigenaren ongebouwd, natuurterreineigenaren en bedrijven. De vertegenwoordigers van de ingezetenen worden via directe verkiezingen gekozen. De verkiezingen zijn op 18 maart Functie-eisen De functie van een waterschapsbestuurder is een veeleisende functie. Van een AB-lid wordt verwacht dat hij betrokken is, weet wat er speelt en dat kan verwoorden in de openbare vergaderingen. Hieruit vloeien de volgende criteria voort: Beschikbaarheid van 3 tot 4 dagen per maand (inclusief leeswerk); Affiniteit met water en waterschappen: een AB-lid verdiept zich in waterkwaliteit, waterveiligheid, waterzuivering en waterkwantiteit; Volksvertegenwoordiger: een AB-lid weet wat er leeft onder de ingezetenen, vertegenwoordigt hen en legt actief verantwoording af van de keuzes die gemaakt worden; Continuïteit gedurende de zittingsperiode van vier jaar; Beschikken over goede communicatieve vaardigheden, zowel schriftelijk als mondeling. Integer; Maatschappelijk betrokken; (bestuurlijke) ervaring is een pré. Vergoeding en incomptabiliteiten De vergoeding voor een lid van het algemeen bestuur van een waterschap bedraagt bruto 448,41 (per 1 januari 2014). De incomptabiliteiten (welke functies onverenigbaar zijn) voor een waterschapsbestuurder zijn opgenomen in art. 31 lid 2 van de Waterschapswet. Waterschap Beschrijving Delfland/pm Meer informatie over het waterschap kunt u vinden op 21

22 Dagelijks Bestuurslid Waterschappen Profiel Waterschappen zorgen voor voldoende schoon water en voor veilige dijken. De taken van een waterschap daarover zijn vastgelegd in de Waterschapswet. Het bestuur van het waterschap ligt in handen van het algemeen bestuur (AB), dat uit haar midden een dagelijks bestuur (DB) kiest. Het algemeen bestuur komt ongeveer zeven keer per jaar bij elkaar. Algemeen bestuursleden moeten beschikken over veel vaardigheden en zijn echte politieke vertegenwoordigers. Ze oefenen de controle en aansturing van het waterschap uit in een monistisch stelsel. Samen met het DB zijn ze verantwoordelijk voor het beleid en de koers van het waterschap. Dagelijks bestuursleden moeten, afhankelijk van hun portefeuille, ongeveer twee tot drie dagen van de week beschikbaar zijn voor hun werk. Het DB voert het dagelijkse beleid in een waterschap en is verantwoordelijk voor de uitvoering van in het AB aangenomen besluiten. Samenstelling De Kieswet en de Waterschapswet voorzien in de samenstelling van het algemeen bestuur van een waterschap. Delfland heeft 30 zetels. Het algemeen bestuur van Delfland (de Verenigde Vergadering) wordt gevormd door vertegenwoordigers van vier categorieën van belanghebbenden: ingezetenen, agrariërs en overige eigenaren ongebouwd, natuurterreineigenaren en bedrijven. De vertegenwoordigers van de ingezetenen worden via directe verkiezingen gekozen. De verkiezingen zijn op 18 maart Het DB wordt gevormd door coalitieonderhandelingen na de verkiezingen. Het DB staat onder voorzitterschap van de Dijkgraaf (benoemd door de Kroon) en kent meestal drie tot vijf DB- ers. Functie-eisen De functie van een waterschapsbestuurder is een veeleisende functie. Van een DB-lid wordt verwacht dat hij betrokken is, weet wat er speelt en dat kan verwoorden in de openbare vergaderingen. Hieruit vloeien de volgende criteria voort: Beschikbaarheid van 2 tot 3 volledige dagen per week; Bestuurlijke ervaring of management ervaring binnen een middelgroot bedrijf of overheidsinstelling; Beschikt over vakinhoudelijke kennis en politiek-bestuurlijk inzicht; Affiniteit met water en waterschappen: een DB-lid verdiept zich in waterkwaliteit, waterveiligheid, waterzuivering en waterkwantiteit; Volksvertegenwoordiger: een DB-lid weet wat er leeft onder de ingezetenen, vertegenwoordigt hen en legt actief verantwoording af van de keuzes die gemaakt worden; Continuïteit gedurende de zittingsperiode van vier jaar; Beschikken over goede communicatieve vaardigheden, zowel schriftelijk als mondeling. Integer, betrouwbaar en sociaal vaardig; Maatschappelijk betrokken. Vergoeding en incomptabiliteiten De vergoeding voor een lid van het algemeen bestuur van een waterschap bedraagt bruto 448,41 (per 1 januari 2014). De vergoeding voor een lid van het Dagelijks Bestuur is verbonden met het salaris van een wethouder van een gemeente met tussen de en inwoners en bedraagt 3.557,60 (per 1 januari 2014). De incomptabiliteiten (welke functies onverenigbaar zijn) voor een waterschapsbestuurder zijn opgenomen in art. 31 lid 2 van de Waterschapswet. 22

23 Bijlage 7.4: Gedetailleerde planning (op basis van Kieswet) Draaiboek Waterschapsverkiezingen 2015 Opstellers Werkgroep Bestuur Juridische Zaken Unie van Waterschappen Versie

24 2014 Handeling Actor Opmerking Grondslagartikel 1 1 Uiterlijk 1 oktober, of eerder maar na inwerkingtreding wijziging Kieswet (voorzien op 1 juli 2014) Instellen hoofd Dagelijks bestuur Het hoofd wordt benoemd voor vier jaar; een nieuw besluit is nodig indien deze periode verstreken is. 2 Aanwijzen vestigingsgemeente hoofd 3 Aanwijzen geschikte ruimte voor houden van zittingen van hoofd 4 Juni/juli Brief VBNE/KVK informeren/activeren over benoemen geborgde zetels Kw E6a-3 Algemeen bestuur Kw E6a-1 Dagelijks bestuur Het hoofd treedt tevens op als centraal Kw E 11 4 Zie hiertoe ook de vragen uit de Q&A over het hoofd. Kw E9-2 Unie van Waterschappen Wordt o.a. geadviseerd om de kandidaten benoemd te hebben voor de kandidaatstelling van de categorie ingezetenen. 5 Juni/juli Brief aan aangewezen organisaties voor de benoeming zetels categorie ongebouwd informeren/activeren over benoemen geborgde zetels 6 Juni/juli Openen/aanwijzen rekening voor waarborgsommen Waterschap Waterschap Er wordt een modelbrief gemaakt door de BJZ werkgroep Waarborgsommen dienen te worden overgemaakt op een daartoe bestemde rekening. Er hoeft geen aparte rekening voor te worden geopend Kb G1-1 7 Mogelijk vanaf inwerkingtreding Kieswet en uiterlijk 1 december Bekendmaken: laatste dag van indienen registratieverzoek aanduiding politieke groeperingen; tijdige betaling waarborgsom. Waterschap Is geen verplichte bekendmaking. Vormvrij. 1 Kw = Kieswet, Kb = Kiesbesluit, Wsw = Waterschapswet en Wsb = Waterschapsbesluit 24

25 2014 Handeling Actor Opmerking Grondslagartikel 8 Uiterlijk Ma. 22 dec. 9 Maandelijks. Na inkomen registratieverzoe ken aanduiding. 10 Maandelijks. Na beslissing centraal op verzoek registratie aanduiding 11 Uiterlijk Ma. 22 dec. 12 Uiterlijk Ma. 22 dec. Indienen registratieverzoek aanduiding politieke groeperingen. Dit is niet nodig indien de politieke groepering: is geregistreerd bij centraal voor TK-verkiezing; ten behoeve van de vorige verkiezingen een geregistreerde aanduiding had én een kandidatenlijst heeft ingediend*; kiest voor blanco lijst. *geldt niet voor Waterschap Vallei en Veluwe Besluit registratie aanduiding politiek groeperingen Openbare kennisgeving beslissing centraal op verzoek registratie aanduiding politieke groepering. Kennisgeving gemachtigde politieke groepering. Laatste dag bijschrijving waarborgsom 225, - registratie politieke groepering. Afgifte van bewijs van betaling waarborgsom registratie Politieke groepering Politieke groepering Uiterlijk 42 e dag vóór dag kandidaatstelling. Aanvangsdatum afhankelijk van inwerkingtreding wetgeving betreffende de registratie. NB: voor wijziging van een bestaande inschrijving moet een verzoek tot wijziging aanduiding worden ingediend Op de voor het waterschap gebruikelijke wijze Betaling vóór het indienen van registratieverzoek. Kw G2a-1 Kw G2a-6 Kw G2a-4 Kw G2a-5 Kw G2a-2 Waterschap Kw G2a-2 25

26 2014 Handeling Actor Opmerking Grondslagartikel 13 Di. 23 dec. Laatste besluit registratie belangengroeperingen. 14 Wo. 24 dec. Openbare kennisgeving van geregistreerde aanduidingen van politieke groeperingen in Staatscourant 15 Wo. 24 dec. Bekendmaking aan gemachtigde 16 Ma. 29 dec. (Streefdatum) Laatste Openbare kennisgeving beslissing centraal tot registratie aanduiding politieke groepering Volgend op de uiterste termijn voor indiening van een registratieverzoek Kiesraad Op de 40 e dag voor de kandidaatstelling Kw G1-8 Op de voor het waterschap gebruikelijke wijze Kw G2a-5 Kw G2a-5 26

27 2015 Handeling Actor Opmerking Grondslagartikel 17 ma. 5 Jan. (afhankelijk van datum openbare kennisgeving) Laatste dag beroepstermijn RvS op beschikking registratie. Uiterlijk op 6e dag na publicatie van het besluit op verzoek registratie; versnelde procedure afd Awb. Kw G Uiterlijk wo. 7 Jan. 19 Uiterlijk ma. 12 Jan. Laatste dag beslissing over doorwerken van geregistreerde aanduidingen Kennisgeving beschikking aan gemachtigde Openbare kennisgeving dag van kandidaatstelling Uiterlijk op de 14 e dag na dagtekening van de Staatscourant waarin de openbare kennisgeving bedoeld in Kw G1-8 is gedaan. Minimaal drie weken vóór dag van de kandidaatstelling. Wijze van openbare kennisgeving is niet geregeld. Dit dus doen op bij het waterschap gebruikelijke wijze. Kw G4-2,3 Kw H1 20 ma. 12 Jan. Openbare kennisgeving zittingen centraal tot onderzoek kandidatenlijsten en tot geldigheid kandidaatstelling Tevens melding making van t.i.z. legging processen verbaal van bovengenoemde zittingen. NB1: deze openbare kennisgeving combineren met de openbare kennisgeving in de volgende rij van dit overzicht. NB2: in deze openbare kennisgeving tevens beschikbaarheid formulieren (door gemeenten) benoemen (zie 2 e rij hieronder). Openbare kennisgeving vindt tijdig plaats. Wijze van openbare kennisgeving is niet geregeld. Kb I2 Kw I18 21 Bekendmaking zitting tot vaststelling van de uitslag. Voorzitter Op de voor het waterschap gebruikelijke wijze Kw P20 en Kb P1 27

28 2015 Handeling Actor Opmerking Grondslagartikel 22 ma 12 Jan. Beschikbaarheid formulieren Formulieren voor kandidatenlijsten (Kw H1-3) Verklaringen m.b.t. het plaatsen van aanduidingen van politieke groeperingen boven kandidatenlijsten (Kw H3-5) Verklaringen van ondersteuning (Kw H4-7) Gemeenten Gedurende drie weken vóór en op de dag van kandidaatstelling Kb H1 23 Verklaringen van instemming (Kw H9-4) (alleen formulier H9-4) 24 di 13 Jan. Laatste dag beroepstermijn RvS op beschikking doorwerken van geregistreerde doorwerking. Uiterlijk op de zesde dag na dagtekening waarop de beschikking is bekendgemaakt. versnelde procedure afd Awb. Kw G5-1c 25 ma 12 Jan. tot uiterlijk di 20 Jan. Afgifte betalingsbewijs waarborgsom kandidaatstelling 26 ma. 19 Jan. Laatste dag betaling waarborgsom 225, - kandidatenlijst. Waterschap Kw H13a-3 Politieke groepering Uiterlijk op 14e dag voor kandidaatstelling ontvangen. Kb H3 (Deze verplichting geldt niet, wanneer de groepering reeds in het bestuur zitting heeft; Kw H13a-2 j o H4-8. Geldt niet voor Waterschap Vallei en Veluwe) 27 ma. 19 Jan. Kandidatenlijst gereed Politieke groepering Idealiter is de kandidatenlijst gereed op 19 januari; anders wordt de periode voor het afleggen van een verklaring van 28