Tentamenvragen + antwoorden vak CT Jaar 2011/2012 prof.dr.ir. Michiel Haas

Transcriptie

1 Tentamenvragen + antwoorden vak CT Jaar 2011/2012 prof.dr.ir. Michiel Haas Algemeen milieu Vraag MI-1 Waardoor wordt het broeikaseffect waarschijnlijk veroorzaakt? De meeste wetenschappers zijn het er over eens dat de aarde aan het opwarmen is doordat de warmte instraling van de zon welke door de aarde wordt gereflecteerd, in de atmosfeer wordt vastgehouden, waardoor de aarde onvoldoende kan afkoelen. Maar wat is daar de oorzaak van? O A: door uitstoot van schadelijke stoffen van auto s en vliegtuigen, maar ook door verwarmingen T: dit heeft zeker effect op de opwarming, maar is niet het hele verhaal / antwoord onvolledig O A: door verbranding van hout en biovergassing, daardoor komt veel CO2 vrij, dat bijdraagt aan het broeikaseffect T: hierdoor komt CO2 vrij, maar dit is kortcyclische CO2 en draagt daarom niet bij het aan het broeikaseffect / antwoord fout O A: door verbranding van fossiele brandstoffen als kolen, aardolie en gas T: hierdoor komt er extra CO2 in de atmosfeer / dit is het enige juiste antwoord O A: door uitbarstingen van vulkanen waardoor er veel stof in de atmosfeer komt T: dit speelt eveneens een rol, maar is veelal ondergeschikt, maar soms ook niet na een grote uitbarsting / antwoord niet volledig Vraag MI-2 Wat zijn nagroeibare grondstoffen? In de bouwwereld wordt weleens gesproken over nagroeibare grondstoffen, maar wat zijn dat eigenlijk? O A: stoffen voor bedekking van de grond, waar doorheen planten kunnen groeien. Bedoeld om te zorgen dat de grond niet meteen wegspoelt, zodat daarna de volgroeide planten de bodem kunnen vasthouden T: antwoord is volslagen onzin O A: grondstoffen die groeien, zoals bomen, riet en vlas O A: hele specifieke grondstoffen, die na te zijn aangebracht nog nagroeien. Bijvoorbeeld een schutting van wilgentenen, die na aanbrengen weer uitlopen T: het zijn wel nagroeibare grondstoffen, maar het antwoord is onvolledig en daarom fout O A: dat zijn bodembedekkers T: onzin antwoord Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

2 Vraag MI-3 Waar staat LCA voor? In verhandelingen over het milieu kom je de afkorting LCA regelmatig tegen, maar wat betekent het eigenlijk? O A: levenscyclusanalyse, een methode om materialen en producten te beoordelen van wieg tot graf, dus van de winning van de grondstof tot aan de afvalfase of de recycling T: antwoord is juist O A: long carbon agens, een lange keten van moeilijk afbreekbare koolstoffen T: ooit gehoord van long carbon agens? Nu ik ook niet O A: dit is helemaal geen milieu term T: antwoord is onjuist O A: Lead-Carbon-Antimoon, een metaal dat heel lang mee gaat en moeilijk bewerkbaar is. Doordat het zo lang meegaat, is het een duurzaam metaal T: ken je dit metaal? Het bestaat niet Vraag MI-4 Komt de Malaria mug naar Nederland? Ondanks dat Europa warmer is geworden is de malaria vrijwel verdwenen. Nu dreigt hij weer terug te komen. Hoe kan dat? O A: volslagen onzin, malaria is in de noordelijke streken volledig uitgeroeid door het droogleggen van moerassen T: dat is juist, maar zegt niets over de toekomst / antwoord dus niet goed O A: de mug is het dodelijkste dier ter wereld. De malaria mug trekt steeds verder naar het Noorden door opwarmende aarde en doordat we steeds meer water aanleggen in het kader van ecologisch beheer en watermanagement, jaarlijks overlijden ca. 1 miljoen mensen aan malaria, vooral in Afrika, de mug heeft water nodig voor zijn voortplanting en warmte O A: de malaria mug is resistent tegen de bestrijdingsmiddelen geworden en kan zich daardoor weer vermenigvuldigen T: de mug kan inderdaad een aantal bestrijdingsmiddelen overleven, maar dat is niet de reden waarom hij weer naar Nederland zou kunnen komen / antwoord niet goed O A: door het broeikaseffect en de daarmee samenhangende opwarming van de aarde, wordt de malaria mug al af en toe in Nederland gezien. T: de malaria mug komt (nog) niet in Nederland voor, zie kaartje hieronder Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

3 Vraag MI-5 Wat is duurzame energie? Duurzame energie is een belangrijk item in de milieudiscussie, maar wat moeten we er eigenlijk onder verstaan? O A: energie die is opgewekt uit duurzame grondstoffen zoals kolen en gas T: kolen en gas zijn fossiele grondstoffen en die zijn niet duurzaam maar eindig O A: energie die langdurig beschikbaar is, zoals kernenergie T: onder duurzaam wordt in dit kader niet gesproken over lange tijd, maar over geringe milieubelasting, dus fout antwoord O A: schone energie, hoe opgewekt maakt niet uit, maar de uitstoot is niet schadelijk, zoals bijvoorbeeld kernenergie T: schone energie, dus energie die geen schadelijke effecten heeft, valt wel onder het begrip duurzame energie, maar kernenergie is gebaseerd op een eindige grondstof, bovendien is er nog geen afval oplossing, waardoor deze energie niet onder de duurzame technieken valt O A: energie die is opgewekt door middel van niet fossiele grondstoffen als zon, wind, water T: het gaat inderdaad om de oneindige bronnen, die geen vervuiling veroorzaken / antwoord is goed Vraag MI-6 We hebben steeds vaker overstromingen van onze rivieren in Nederland, hoe komt dat? Als het sterk regent in Zuid-Duitsland, Zwitserland en Frankrijk overstromen de rivieren in Nederland omdat: O A: het warmer wordt, smelten de gletsjers sneller en daardoor krijgen we een overaanbod aan water met daarnaast de hevige regenval; samen is dat te veel T: dit is op zich juist maar niet het hele verhaal, daarom als antwoord niet juist O A: de regenval tegenwoordig veel sterker is vanwege het broeikaseffect en daar zijn de rivieren niet op berekend T: dit is op zich juist maar niet het hele verhaal, daarom als antwoord niet juist O A: de zeespiegel stijgt, kan het water niet meer goed uit de rivieren stromen, waardoor het pijl hoger wordt en overstromingen in de delta Nederland het gevolg zijn T: dit zou kunnen gebeuren, maar is nog niet het geval en daarom onjuist O A: er een overaanbod aan water is vanwege de klimaatverandering en de rivieren geen buffers meer hebben en alles recht getrokken is, waardoor het water zo snel mogelijk wordt afgevoerd T: doordat het water zo snel mogelijk wordt afgevoerd, loopt het in de delta Nederland vast, dit is oplosbaar door meer buffers te maken, het antwoord is juist Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

4 Vraag MI-7 Wat zijn de verwachte gevolgen van de opwarming van Europa voor Nederland? Volgens het KNMI is de afgelopen eeuw Europa opgewarmd met 0,6 gr Celsius. De verwachting voor de 21ste eeuw is een opwarming van 1 tot 6 gr Celsius. O A: een stijging van de zeespiegel met 1 tot 6 meter. Het westelijk deel van Nederland loopt onder water als we niets ondernemen T: zo n grote stijging van de zeespiegel wordt niet verwacht en als dat ooit zou komen, dan gebeurt dat de komende 200 jaar niet, antwoord onjuist O A: Nederland wordt in de winter natter en in de zomer droger. Er zullen meer weerextremen optreden. Rivieren zullen erg afhankelijk zijn van de hoeveelheid neerslag en minder van smeltwater T: dit is de reële verwachting van de effecten, het juiste antwoord dus O A: de zeespiegel zal met ca. 0,60 m stijgen en we zullen daar weinig problemen van ondervinden T: dit is op zich juist, maar niet het volledige antwoord, dus als antwoord op de vraag onjuist O A: de hele opwarmingsproblematiek is achterhaald T: sommige wetenschappers geloven hier in, maar de overgrote meerderheid gaat er van uit dat de opwarming gewoon plaatsvindt, als antwoord onjuist Vraag MI-8 Cradle to cradle (C2C) Door Michael Braungart en William McDonough is C2C beschreven en in verschillende landen ook succesvol ingevoerd, waaronder Nederland. Maar wat wordt er eigenlijk mee bedoeld? O A: C2C is een nieuwe manier om tegen recyclen aan te kijken T: op zich is dit juist, maar te beperkt om als antwoord goed te keuren O A: C2C is een wieg tot wieg benadering van de milieuproblematiek. Je kunt producten recyclen op hun eigen product niveau, of juist alleen maar op een lager niveau. Een hemelwaterafvoer wordt riolering, wordt stoeppaal, wordt beschoeiing, C2C weert zich hier tegen en wil geen downcycling, maar upcycling O A: C2C is een mooi en goed verkopend verhaal uit de oude doos T: dat is een te beperkte visie op C2C en dus als antwoord onjuist O A: Braungart is chemicus en let erop dat er geen gevaarlijke stoffen in het product terecht komen. Is dat het geval dan voldoen ze aan C2C T: Het eerste deel van bovenstaande zin is juist, maar de conclusie dat als er gevaarlijke stoffen in zitten dat het dan C2C is, is onjuist Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

5 Vraag MI-9 Hebben Koolmezen last van het opwarmende klimaat? De koolmees heeft problemen met het steeds warmer worden van het klimaat. Wat is zijn probleem en hoe past hij zich aan? O A: de koolmees houdt niet zo van de warmte en wil eigenlijk naar een noordelijker gelegen gebied verhuizen waar het koeler is, maar zijn voedsel leeft daar niet T: onzinnig antwoord O A: Koolmezen worden gejaagd door roofvogels als de buizerd, die door het warmer worden nu ook in onze streken komen jagen T: de buizerd komt niet door het warmer wordend klimaat steeds meer in Nederland voor, maar doordat de biodiversiteit toeneemt en zijn voedsel hier goed te vinden is O A: de koolmees is een van de weinige dieren die UV-licht kan waarnemen, het mannetje heeft een zwarte band die dit UV-licht weerkaatst en daarmee beoordeelt het vrouwtje welke man ze moet hebben. Maar de veren van het mannetje weerkaatsen minder goed het UV-licht waardoor ze niet tot paren komen T: dat van het UV-licht is juist, maar de conclusie dat ze niet meer tot paren komen is onjuist, daarom onjuist antwoord O A: Koolmezen voeden hun jongen met rupsen, die steeds vroeger over gaan tot pop, waardoor de koolmees vroeger moet broeden om nog het juiste voedsel te hebben voor de jongen T: door het warmer wordende klimaat worden rupsen steeds vroeger geboren en moet de koolmees zich met zijn broedgedrag daaraan aanpassen, anders heeft hij geen voedsel voor zijn jongen; dat doet de koolmees dan ook door jaarlijks gemiddeld een halve dag eerder met broeden te beginnen. Vraag MI-10 Waarom mag een vegetariër een grotere auto rijden? Marianne Thieme van de Partij voor de dieren zei: een vegetariër in een Hummer is minder vervuilend dan een vleeseter in een Toyota Prius. Kan dit kloppen? O A: voor de productie van vlees zijn veel milieuvervuilende zaken nodig als verwarming en stallen enz. uitspraak is waarschijnlijk T: dit heeft slechts een zeer geringe invloed bij de productie van vlees O A: koeien laten scheten en boeren lachgas, dat is een sterk broeikasgas, 310 x sterker dan CO2; uitspraak klopt T: het antwoord klopt wel, maar is geen antwoord op de vraag O A: een mens die vlees eet veroorzaakt daarmee een uitstoot van kg CO2, dit komt overeen met ca km Hummer of km Prius; uitspraak klopt niet. T: een mens kan dus niet beter Hummer rijden en vegetariër zijn want dan mag hij maar kan auto rijden en de gemiddelde Nederlander rijdt ca km/jaar, juiste antwoord, uitspraak klopt niet O A: we rijden jaarlijks ca km, het verschil tussen een Hummer en een Prius in CO2 uitstoot is ruim kg. CO2, dat veroorzaakt een koe in ca. 4 maanden; de uitspraak klopt dus T: zoveel scheten laat een koe nu ook weer niet! Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

6 Vraag MI-11 Dezelfde CO2 kan een verschillend effect hebben, klopt dit? Bij milieuberekeningen maken we onderscheid tussen kortcyclische CO2 uitstoot en langcyclische CO2 uitstoot. Kortcyclische CO2 wordt door planten opgenomen en komt binnen enkele jaren weer vrij door rotting van bijvoorbeeld bladeren. Langcyclische CO2 komt vrij bij verbranding van fossiele brandstoffen. Die CO2 was al miljoenen jaren opgeslagen. Of is dit onderscheid onzin? O A: het onderscheid is niet zinvol, CO2 is CO2, beide dragen evenveel bij aan het broeikaseffect. T: CO2 is CO2 dat klopt, toch is het zinvol om onderscheid te maken omdat de toegevoegde CO2 van fossiele brandstoffen het probleem vormen O A: het broeikaseffect wordt niet veroorzaakt door CO2 uitstoot T: de meeste wetenschappers zijn van mening dat dit onjuist is O A: kortcyclische CO2 is anders van samenstelling dan langcyclische CO2 en daarom moeten ze verschillend behandeld worden T: grote onzin, CO2 is CO2 O A: kortcyclische CO2 draagt niet bij aan het broeikaseffect omdat het geen extra CO2 is en daarom is dit onderscheid zinvol T: de in fossiele brandstoffen miljoenen jaren geleden opgeslagen CO2 komt nu als extra weer boven en heeft daarmee een verhoogde CO2 concentratie tot gevolg, die weer oorzaak van het broeikaseffect is; met andere woorden de koolstofkringloop is niet gesloten er is een overschot aan koolstof Vraag MI-12 Waar staan de 3 P s voor? O A: planten, planeten en projecten T: alle drie onjuist O A: people, profit and project T: twee van de drie goed O A: people, planet and profit/prosperity T: het juiste antwoord; People Planet Profit (ook wel: de drie P's) is een term uit de duurzame ontwikkeling. Het staat voor de drie elementen, people (mensen), planet (planeet/milieu) en profit (opbrengst/winst), die in een harmonieuze wijze gecombineerd dienen te worden. De term is bedacht door John Elkington, een consultant op het terrein van duurzame ontwikkeling. Wanneer de combinatie niet harmonieus is zullen de andere elementen hieronder lijden. Wanneer bijvoorbeeld winst te veel prioriteit krijgt, dan zullen mens en milieu hiervan de dupe worden, bijvoorbeeld door slechte arbeidsomstandigheid of vernietiging van de natuur. Andersom ziet de slogan ook het winstkenmerk als essentieel onderdeel van ontwikkeling dat niet verwaarloosd dient te worden. De drie P's worden door veel ondernemingen geadopteerd als richtlijn voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Voor de Wereldtop over duurzame ontwikkeling te Johannesburg (2002) werd de P van Profit veranderd in 'Prosperity' (welvaart), om naast economische winst ook de maatschappelijke winst in de afwegingen te betrekken. O A: plants, planet and profit T: de planten horen er niet bij en daardoor niet volledig en dus niet goed Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

7 Mechanische/chemische materiaal eigenschappen Vraag ME-1 Bij het berekenen van constructies maken we gebruik van: O A: spanning = kracht gedeeld door oorspronkelijk oppervlak (de engineering stress) O A: spanning = kracht gedeeld door A m waarbij A m het pure oppervlak is exclusief luchtporiën O A: spanning = kracht gedeeld door het werkelijke oppervlak tijdens groeiende belasting ( true stress) O A: spanning = E/A m Vraag ME-2 Bij het berekenen van constructies maken we gebruik van: O A: rek = E/A m waarbij A m het pure oppervlak is exclusief luchtporiën O A: rek = spanning maal E O A: rek = L/L o ( engineering strain) met L o = oorspronkelijke lengte O A: rek = L/L w met L w = werkelijke lengte tijdens uitvoeren trekproef Vraag ME-3 Bij een taaie breuk: O A: vindt men een blijvende verlenging met een plotselinge breuk O A: vindt men geen blijvende verlenging maar kost het tijd voordat het proefstuk breekt (dus een waarschuwing voordat breuk optreedt) O A: vindt men een blijvende verlenging en constateert men grote vervormingen voordat het proefstuk uiteindelijk breekt O A: vindt men minstens een breukrek van 200% Vraag ME-4 Bij een brosse breuk: O A: vindt men een blijvende verlenging met een plotselinge breuk O A: vindt men geen blijvende verlenging maar kost het tijd voordat het proefstuk breekt (dus een waarschuwing voordat breuk optreedt) O A: vindt men een blijvende verlenging en constateert men grote vervormingen voordat het proefstuk uiteindelijk breekt O A: vindt men geen blijvende verlenging en treedt de breuk plotseling (dus zonder een waarschuwing) op Vraag ME-5 Een brosse breuk: O A: vindt alleen plaats bij glas O A: vindt alleen plaats bij ongewapend beton O A: vindt plaats bij gietijzers maar niet bij staalsoorten O A: vindt plaats bij gietijzers en soms bij staalsoorten bij een lage temperatuur Vraag ME-6 Massa is uitgedrukt in: O N O kgf O J O kg Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

8 Vraag ME-7 Soortelijke Massa is uitgedrukt in: O N/m 3 O kgf/m 3 O J/m 3 O kg/m 3 Vraag ME-8 Volumieke Massa wordt berekend als O A: massa gedeeld door uitwendige volume T: ook wel dichtheid genoemd. Het verband tussen de massa en het volume, uitgedrukt in kg/m 3, formule? = m/v. We spreken van volumieke massa als het gewicht niet constant is, bv. bij meer of minder poreuze materialen als baksteen, beton, hout. Het vochtgehalte en de samenstelling van het materiaal bepalen voor een groot deel de volumieke massa O A: gewicht gedeeld door uitwendige volume O A:massa gedeeld door volume exclusief holle ruimte O A: gewicht gedeeld door volume exclusief holle ruimte Vraag ME-9 Soortelijke Massa wordt berekend als O A: massa gedeeld door uitwendige volume O A: gewicht gedeeld door uitwendige volume O A: massa gedeeld door volume exclusief holle ruimte T: Het aantal kilogram per kubieke meter (kg/m3) van een materiaal indien dat aantal constant is, dwz. onafhankelijk van bv. vochtigheid of samenstelling. Wanneer het aantal kg/m3 niet constant is voor een materiaal, bv. bij beton of hout, dan spreken we over volumieke massa. Vroeger sprak men over `soortelijk gewicht` ipv. soortelijke massa. O A: gewicht gedeeld door volume exclusief holle ruimte Vraag ME-10 Gewicht is uitgedrukt in: O N O kgf O J O kg Vraag ME-11 1 N/mm 2 = O 1 Pa O 1 MPa O 1 GPa O 1 mpa Vraag ME-12 De treksterkte is: O A: de spanning bij de breuk O A: de spanning waarboven het spanning-rek diagram niet meer lineair is O A: de grootste waarde in het spanning-rek diagram waarbij spanning = kracht/a oorspronkelijk O A: de grootste waarde in het spanning-rek diagram waarbij spanning = kracht/a werkelijk Vraag ME-13 Bij sterkteberekeningen gebruiken we de: O A: de gemiddelde waarde uit een aantal proeven O A: de waarde uit een aantal proeven die in 95% van alle metingen wordt onderschreden O A: de waarde uit een aantal proeven die in 95% van alle metingen wordt overschreden O A: de laagst gemeten waarde Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

9 Vraag ME-14 Bij sterkteberekeningen van staalconstructies gemaakt met gewoon constructiestaal gebruiken we de: O A: de gemiddelde waarde van de vloeigrens uit een aantal proeven O A: de waarde van de vloeigrens uit een aantal proeven die in 95% van alle metingen wordt onderschreden O A: de waarde van de vloeigrens uit een aantal proeven die in 95% van alle metingen wordt overschreden O A: de gemiddelde waarde van de treksterkte uit een aantal proeven Vraag ME-15 Wat verstaan we onder warmtegeleidingscoëfficiënt λ?: O A: de thermische geleidbaarheid of warmtegeleidingscoëfficiënt is een materiaalconstante die aangeeft hoe goed het materiaal warmte geleidt O A: een isolatiemateriaal heeft een goede warmtegeleidingscoëfficiënt en daardoor een hoge λ waarde T: het omgekeerde is waar O A: een warmtegeleidingscoëfficiënt geeft aan hoe goed het materiaal isoleert, maar is geen materiaalconstante maar een constructie afhankelijke waarde T: eerste deel is juist, maar de λ waarde is wel een materiaalconstante, antwoord dus niet juist O A: thermische isolatoren hebben een lage λ waarde, geleiders een hoge T: wat er staat is juist, maar geen antwoord op de vraag Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

10 Materiaal eigenschappen Vraag MA-1 Materiaaleigenschappen beton, wat is juist? Beton en staal hebben allebei specifieke materiaaleigenschappen, hieronder de eigenschappen van beton. O A: beton kan meer drukspanning aan dan staal T: is onjuist, staal kan meer drukspanning aan dan beton O A: beton kan minder drukspanning aan dan staal en kruipt meer dan staal O A: beton kan evenveel drukspanning aan als staal T: onjuist O A: beton kan minder drukspanning aan dan staal maar kruipt minder dan staal T: eerste deel is juist, de kruip is helaas niet goed Vraag MA-2 Hoogbouw in hout, kan dat? Je kunt hoogbouw (>5 verdiepingen) uitvoeren in verschillende materialen. Gebruikelijk zijn beton en staal, maar is het ook mogelijk hout te gebruiken? O A: hout is in de vezelrichting vele malen sterker dan in de dwars-richting, dit heeft gevolgen voor de verbindingen (het hout splijt snel), het kan dus niet T: het antwoord is op zich juist, maar de conclusie of het juist is kan hieruit niet getrokken worden O A: de grens voor houtskeletbouw ligt bij 4 verdiepingen, het kan dus niet in hout T: ook is het juist dat de grens voor houtskeletbouw over het algemeen bij 4 verdiepingen ligt, maar het zegt niets over andere houtconstructies O A: je moet onderscheid maken tussen houtskeletbouw en massief houtbouw met gelijmde liggers en kolommen. In hout massief bouw is het mogelijk hoger te bouwen. Er kan tot 10 verdiepingen hoog gebouwd worden in hout T: houtmassiefbouw laat inderdaad hoogbouw toe O A: je kunt wel overspanningen maken van bijvoorbeeld 170 meter, (mooie voorbeelden), maar je kunt niet de hoogte in met hout T: de overspanningen van 170 meter zijn juist, de conclusie is echter onjuist Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

11 Vraag MA-3 Is het mogelijk om plastic uit maïs te maken? Plastic is een fantastisch materiaal, we kunnen er erg veel van maken, maar steeds duidelijker wordt dat het niet afbreekbaar zijn een enorme milieubelasting betekent. Kunnen we ook biologisch afbreekbaar plastic maken uit bijvoorbeeld maïs? O A: de ontwikkelingen zijn veelbelovend, binnenkort kunnen we treindeuren uit agroplastic verwachten, dus het kan T: dit is inderdaad het juiste antwoord, de ontwikkelingen zijn veel belovend, maar helaas heeft agroplastic nog niet alle goede eigenschappen waar plastic over beschikt O A: we kunnen plastic inmiddels door bacteriën laten afbreken, we hebben dus geen ander plastic nodig T: bacteriën kunnen een aantal plastic soorten op termijn min of meer onschadelijk maken, maar dat is een proces dat aan het begin staat; daarnaast hebben we behoefte aan een andere grondstof vanwege de eindigheid van de voorraad aardolie, dus antwoord is onjuist O A: bruikbaar plastic maken uit planten is nog niet mogelijk T: het is wel mogelijk, dus fout antwoord O A: de eerste aanzetten voor plastic uit planten zijn gemaakt, zie plastic zakken bij de biowinkels. Maar het product is nog niet bruikbaar en wordt daarom bijgemengd bij de normale plastics om langzaam een overgang te maken T: bijmengen is niet mogelijk Vraag MA-4 Wat is het beste isolatiemateriaal voor de begane grond vloer van een bestaande woning? In een bestaande woning kun je de begane grondvloer boven de kruipruimte op vele manieren isoleren. Wat is de minst milieubelastende keuze? O A: meest milieuvriendelijke oplossing is schapenwol, een prachtig isolatiemateriaal en wordt niet vochtig T: schapenwol is een prachtig materiaal, maar je hebt vrij veel materiaal nodig om een vloer te isoleren O A: PUR schuim is de beste oplossing, omdat het weinig materiaal vraagt en naadloos is aan te brengen T: PUR schuim is een materiaal dat met giftige stoffen geblazen wordt en is daardoor bepaald niet milieuvriendelijk O A: glaswol is vrijwel geheel uit gerecycled glas gemaakt en heeft daarom de minste milieubelasting T: de argumentatie voor glaswol is juist, maar het vraagt toch nog vrij veel materiaal, bijna een m3 glaswol voor een woning O A: een hele dunne plasticfolie waarop aluminium is gedampt reflecteert de warmte en isoleert door luchtkussens. Daar er maar erg weinig materiaal nodig is, is dit de beste oplossing T: ondanks dat we hier spreken over twee materialen die feitelijk niet erg milieuvriendelijk zijn, heb je maar zo weinig materiaal nodig dat dit de beste oplossing is; de hoeveelheid noodzakelijk materiaal is per postbode te bezorgen Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

12 Vraag MA-5 Wat zijn non-ferro metalen? O A: alle metalen zijn non-ferro metalen T: onjuist O A: staal is een ferro metaal, alle andere metalen zijn non-ferro metalen T: staal bestaat voor het overgrote deel uit ijzer, het chemische symbool voor ijzer is FE, daar kun je aan onthouden dat staal een ferro metaal is en alle andere niet, dit is dus het goede antwoord O A: de edele metalen als goud, zilver en platina zijn non-ferro metalen T: onzin O A: alle niet magnetische metalen noemen we non-ferro materialen T: eveneens onzin Vraag MA-6 Wat is het verschil tussen het hoogoven en elektro-oven proces? O A: in een hoogoven wordt ruw ijzer geproduceerd uit ijzererts, met behulp van cokes en kalksteen, in een elektro-oven wordt uitsluitend uit schroot staal gemaakt, zie ook schema O A: uit beide processen komt ruw ijzer T: dat is onjuist, er komt staal uit O A: in een hoogoven wordt gebruik gemaakt van cokes als energiebron en in een elektro-oven wordt elektriciteit als energiebron gebruikt T: antwoord is juist, maar geeft geen antwoord op de proces vraag O A: de elektro-oven is minder milieubelastend omdat er veel minder CO2 vrij komt bij het productieproces van staal, dan wanneer de productie in de hoogoven op basis van cokes plaats vindt T: geen antwoord op de vraag Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

13 Vraag MA-7 Hoeveel procent van het staal wordt hergebruikt en hoeveel wordt er gerecycled? O A: 98% van alle metalen wordt gerecycled, er is (nog) geen onderscheid te maken tussen hergebruik en recycling T: er wordt inmiddels wel onderscheid gemaakt tussen hergebruik en recycling O A: ongeveer de helft van de zware staaltoepassingen wordt hergebruikt, de rest wordt gerecycled O A: staal wordt voor 100% hergebruikt T: dat is helaas niet reëel, er gaat altijd wat verloren O A: alle metalen worden voor >90% gerecycled T: is juist, maar geeft geen antwoord op de vraag Vraag MA-8 Wat is het verschil tussen staal en ijzer? O A: ijzer en staal zijn het zelfde T: ze zijn echt verschillend, zie het juiste antwoord O A: ijzer is de grondstof waar staal uit gemaakt wordt door andere metalen toe te voegen, zoals chroom, nikkel, enzovoort T: zo maak je verschillende legeringen O A: staal is een legering bestaand uit ijzer en koolstof (aandeel <1,9%), ijzer is een scheikundig element O A: ijzer (FE) en staal (ST) zijn verschillende scheikundige elementen T: het element ST bestaat niet Vraag MA-9 Welk product is per ton minder milieubelastend, staal of beton? O A: beton is wereldwijd verantwoordelijk voor 5% van de CO2 uitstoot en is daardoor verreweg de grootste milieuvervuiler van de twee materialen T: eerste deel is juist, conclusie niet O A: de winning van ijzererts als basis voor staal is erg vervuilend, daarbij vraagt staal een hoge energie input om het product te maken, waardoor staal per ton aanzienlijk milieubelastender is dan beton T: is juist O A: staal en beton ontlopen elkaar in milieubelasting in de toepassing niet zo veel, doordat je in staal veel slanker kunt dimensioneren T: antwoord is juist, maar geeft geen antwoord op de vraag naar milieubelasting per ton O A: de grondstoffen voor beton zijn (politiek) veel schaarser (cement, zand en grind) dan ijzererts, dat weer meer energie vraagt voor de productie van staal, daarom ontlopen de twee elkaar in milieueffecten niet zo veel T: is onjuist Vraag MA-10 Wat is een zogenaamde groene steen? O A: een baksteen die gebakken is met groene stroom T: onjuist O A: een natuursteen die gevonden wordt en daarmee dus eigenlijk nog een groentje is, ze worden in landen als België en Duitsland veelal gebruikt voor het basement van een woonhuis T: leuk bedacht, maar onjuist O A: een baksteen die helemaal bemost is en er daardoor een beetje groenig uit ziet T: volslagen onzin O A: een niet gebakken baksteen die ca % water bevat Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

14 Vraag MA-11 Wat is het verschil tussen de opbouw van loofhout en naaldhout? O A: naaldhout heeft houtvaten en loofhout heeft houtvezels T: het is precies omgekeerd O A: alleen loofhout heeft horizontale houtstralen T: dit geldt alleen voor naaldhout O A: naaldhout en loofhout hebben beide houtvaten, maar alleen naaldhout heeft harskanalen T: naaldhout heeft geen houtvaten O A: naaldhout heeft houtvezels en loofhout heeft houtvaten en houtvezels Vraag MA-12 Noem welke materialen nog moeilijk recyclebaar zijn: O A: beton, hout, staal T: zijn goed te recyclen O A: cement, gips, oude bitumineuze dakbedekkingen T: cement wordt niet gerecycled, gips en oude dakbedekkingen gaan tegenwoordig wel O A: cellenbeton, thermoharders T: zijn in de praktijk (nog) niet te recyclen O A: koper, lood T: zijn goed te recyclen Vraag MA-13 Wat betekent pig iron? O A: is geen bouwkundige term, maar komt uit de varkenshouderij en betekent: een opgewonden beer T: volslagen onzin dit antwoord O A: ijzererts dat met de pikhouweel gewonnen wordt, dus een oude term T: zou hebben gekund, maar is niet zo O A: vloeibaar ruwijzer O A: pig iron = gietijzer T: onjuist Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

15 Begrippen Vraag BE-1 Wat is het verschil tussen durability en sustainability? In het Nederlands heeft het woord duurzaamheid een dubbele betekenis. Wat is de juiste betekenis? O A: durability komt overeen met de Nederlandse duurzaamheid, het is duurzaam, blijft lang bestaan T: op zich juist, maar geen antwoord op de vraag O A: durability en sustainability zijn twee Engelse woorden met dezelfde betekenis, lange levensduur T: onjuist O A: durability is de milieukundige duurzaamheid en sustainability is de lange levensduur kant van duurzaamheid T: het is precies andersom O A: durability is de lange levensduur kant van duurzaamheid en sustainability gaat over de milieukundige kant van duurzaamheid Vraag BE-2 Waar staat FSC voor? O For Special Clients O For Sustainable Climate O Forest Stewardship Council O FSC zijn de initialen van degene die het bosbouwprogramma in de derde wereld heeft ontwikkeld ter voorkoming van roofbouw op de tropische bossen en om te zorgen dat er eerlijke arbeidsomstandigheden zijn Vraag BE-3 Waar staat factor 20 voor? O A: het betekent dat we de wereldwijde milieubelasting met een factor 20 moeten verminderen in 50 jaar tijd om min of meer tot een duurzame samenleving te komen O A:het betekent dat de wereldwijde milieubelasting de komende 50 jaar met een factor 20 zal toenemen T: onjuist O A:factor 20 betekent dat we op de wijze waarop we nu leven, 20 keer meer milieugebruiksruimte nodig hebben, dus de ecologische footprint van de mensheid vraagt 20 aardbollen als iedereen zo zou leven als de westerse wereld nu doet T: ook niet juist O A: factor 20 is niet de juiste factor, von Weizecker had het over factor 4, twee keer minder milieubelasting van de producten en twee keer zo zuinig als mens is samen factor 4 T: factor 20 is wel juist, maar von Weizecker heeft ook een boek geschreven over factor 4 en dat is in Duitsland erg bekend, antwoord als geheel niet juist Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

16 Vraag BE-4 Bij het begrip exergie denken we aan: O A: iets als de kwaliteit van de beschikbare energie Energie gaat nooit verloren (wet van behoud van energie maar wordt wel gedegradeerd. Hoe hoger de temperatuur waarop energie geproduceerd wordt, hoe meer waarde deze energie heeft. Exergie is de waarde of kwaliteit van energie. Hoe hoger de omzettingstemperatuur, hoe hoger de exergie, d.w.z. hoe meer arbeid er met deze energie verricht kan worden. Het exergetische rendement geeft aan in hoeverre de kwaliteit van de energie gedegradeerd wordt tijdens een conversieproces. Dit is in onderstaande figuur geïllustreerd met de energievormen, die door gasverbranding gebruikt kunnen worden. Trapsgewijze energieomzetting en de kwaliteit van de energie. O O O De productie van elektriciteit en kracht heeft een hoog exergetisch rendement, terwijl productie van warmte op een temperatuur van 20 oc een laag rendement heeft: na het verbranden van gas om elektriciteit op te wekken, kan men nog alle kanten op, omdat elektriciteit nog volledig omgezet kan worden in kracht en in warmte van verschillende temperaturen. Heeft men eenmaal warmte op 20 oc, dan kan die nauwelijks meer omgezet worden in warmte van hoge temperatuur of in kracht. Samenvattend is het gebruik van gasverbranding om gebouwen te verwarmen zonde van het potentieel van gasverbranding: de kracht of arbeid die niet is opgewekt, moet dus ergens anders opgewekt worden en verhoogt dus het gebruik van primaire energie. De exergetische rendementen geven een geheel ander beeld dan bij de energetische rendementen. Exergetisch gezien scoren juist Industrie en Elektriciteitsproductie hoog, terwijl Huishoudens, Transport en Overig een laag rendement hebben. A: het verkrijgen van extra energie door het eten van druivensuiker T: hier treedt verwarring op met dextrose, de natuurlijke druivensuiker, onjuist antwoord A: de verrichte arbeid T: slaat nergens op A: de afname van de warmte in een systeem T: nee, het gaat om de kwaliteit van de opgewekte energie Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17

17 Vraag BE-5 Wat wordt verstaan onder de ecologische footprint? En hoe werkt dit systeem? O A: ieder mens heeft 2,1 hectare footprint beschikbaar op deze wereld als we het eerlijk zouden verdelen T: op zich is dit juist volgens de rekenmodellen, er is dan echter geen rekening gehouden met de ruimte voor het zelfherstel van de natuur, geen antwoord op de vraag O A: we hebben met onze huidige consumptie meer aarde nodig dan we beschikbaar hebben, we plegen dus roofbouw op de aarde T: ook dit antwoord is inhoudelijk juist, maar geen antwoord op de vraag O A: elke consumptie kan omgerekend worden in een oppervlakte die voor de productie ervan nodig is. Dat maakt het mogelijk om de milieu-impact van verschillend consumptiegedrag (leefstijlen) of van verschillende bevolkingsgroepen (landen) met elkaar te vergelijken, uitgedrukt in hectare T: het juiste antwoord op de vraag O A: het Eerlijke Aarde-aandeel: als alle bruikbare ruimte op aarde verdeeld wordt over alle mensen en de natuur voldoende ruimte krijgt om zichzelf te herstellen, dan zou elke bewoner gemiddeld recht hebben op 1,8 hectare T: een juiste constatering, maar ook weer geen antwoord op de vraag, maar met al deze antwoorden samen is het systeem wel duidelijk Tentamenvragen + antwoorden vak CT / jaar /17