Nieuwsbrief van het Nationaal Hepatitis Centrum

Transcriptie

1 Nieuwsbrief van het Nationaal Hepatitis Centrum Jaargang 3, nummer 11, november 2007 INHOUDSOPGAVE Informatie over de NHC nieuwsbrief Hepatitis B vaccinatie van kinderen met het syndroom van Down in het RVP Korte Keten project: informatiebrieven voor patiënten Geen besmettingen aangetoond na defecte wasmachine voor endoscopen Mogelijke gevolgen van een hepatitis B infectie na de zwangerschap Amerikaans onderzoek naar symptomen, attitudes en gedrag van hepatitis B patiënten Onderzoek naar attitudes van professionals in de gezondheidszorg ten opzichte van mensen met hepatitis C in Australië Canadese artsen niet verantwoordelijk voor transfusie besmet bloed Justitie mag verdachte testen op hiv en hepatitis Marianne Faithfull heeft hepatitis C Meldingen van acute hepatitis B in 2006: aantal gemelde infecties daalt met 20% World Hepatitis Day Versneld schema Twinrix Chronische hepatitis B in kinderen: een lange termijn studie Ziekenhuis investeert in veilig prikken Overheid onderschat gevaren hepatitis B Hepatitis C-behandeling redt levens, maar diagnose wordt vaak gemist Innogenetics stopt onderzoek naar hepatitis C vaccin Aangepaste ACIP-richtlijn na expositie aan hepatitis A Informatie over de NHC nieuwsbrief De nieuwsbrief van het Nationaal Hepatitis Centrum verschijnt per kwartaal en geeft een overzicht van de recente ontwikkelingen omtrent hepatitis. Uitgebreide informatie kunt u verkrijgen via onze website of door telefonisch contact op te nemen met de Hepatitis Infolijn: (033) Al onze materialen zijn te bestellen via de NHC-website en via de Hepatitis Infolijn. Onze publicaties zijn gratis online in te zien en te downloaden. Als u opmerkingen of suggesties heeft, of als u deze nieuwsbrief niet meer wenst te ontvangen, kunt u een sturen naar: nieuwsbrief@hepatitis.nl. Printversie Nieuwsbrief NHC september /7

2 Hepatitis B vaccinatie van kinderen met het syndroom van Down in het RVP Vanaf 1 januari 2008 is hepatitis B vaccinatie van kinderen met het syndroom van Down ondergebracht in het Rijksvaccinatieprogramma. Deze vaccinatie, die ten laste van de ziektekostenverzekering kwam, werd meestal gegeven door de huisarts of de kinderarts. Nu de vaccinatie in het RVP wordt opgenomen betekent dit dat deze kinderen het hepatitisvaccin niet meer apart toegediend krijgen, maar in de combinatieprik DKTP-Hib-HepB, en wel op de leeftijd van 2, 3, 4 en 11 maanden. Deze vaccinaties ontvangen zij op het consultatiebureau. De kosten worden, net als de kosten van andere RVP vaccinaties, betaald uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De verandering betekent voor de kinderen met het syndroom van Down - jaarlijks ongeveer 300 kinderen - drie prikken en een aantal aparte artsbezoeken minder. De regeling geldt alleen voor kinderen geboren op of na 1 januari 2008 en niet voor kinderen die de primaire serie van DKTP- Hib vaccinaties al hebben gehad. Zij kunnen deze vaccinaties alsnog via hun huisarts of kinderarts t.l.v. de zorgverzekering krijgen. Op deze webpagina kunt u het RVP vaccinatieschema 2008 downloaden: Korte Keten project: informatiebrieven voor patiënten In het kader van het project "de Korte Keten" zijn twee informatiebrieven voor patiënten gemaakt: één voor patiënten met een chronische, inactieve hepatitis B infectie en één voor patiënten met een actieve hepatitis B infectie. Hierin staan o.a. beschreven wat de gevolgen van de ziekte voor de patiënt zijn en de mogelijkheden tot behandeling. De informatiebrieven zijn verkrijgbaar bij: mostertm@ggd.rotterdam.nl of info@hepatitis.nl. Tevens is er een nieuwe nieuwsbrief verschenen die te vinden is op onze website, onder het kopje projecten/de korte keten. Geen besmettingen aangetoond na defecte wasmachine voor endoscopen Ziekenhuis Bernhoven ontdekte enkele maanden geleden dat scopen die gebruikt worden voor maag-, darm- en longonderzoek mogelijk niet goed gereinigd waren met de nieuwe scopenwasmachines. Daardoor liepen in eerst instantie 500 patiënten een klein risico op besmetting met hepatitis B, C of het hiv virus. De afgelopen maand bleek na hertelling dat het in totaal om 592 mensen ging. Zij werden allemaal gevraagd bloed af te staan. Van de grootste groep patiënten staat na bloedonderzoek vast dat zij geen gevaar gelopen hebben. Omdat niet alle patiënten zijn komen opdagen, moeten 39 mensen zich begin volgend jaar nog een keer melden. Dan is de incubatietijd verstreken en kan met zekerheid gezegd worden of ook zij geen gevaar gelopen hebben. Dat het onderzoek nu niet afgerond kan worden, komt doordat inmiddels een aantal patiënten overleden zijn. Van hen kan niet meer vastgesteld worden of ze besmet waren. De patiënt die na hen met dezelfde endoscoop onderzocht is, moet daarom na het verstrijken van de incubatietijd voor de zekerheid nog een keer komen. Mogelijke gevolgen van een hepatitis B infectie na de zwangerschap Een recent Nederlands onderzoek naar hepatitis B onder 38 zwangere vrouwen met hepatitis B toonde aan dat in 45% van de gevallen een opvlamming van de leverontsteking plaatsvindt na de bevalling. Zelfs bij vrouwen die tijdens het laatste trimester van de zwangerschap met lamivudine zijn behandeld kwam de verhoogde leverontsteking in 62% van de gevallen voor. Een significante verhoging van leverontsteking kan dus vaak na de zwangerschap voorkomen. Mogelijk wordt dit veroorzaakt door een reactivering van het immuunsysteem na de bevalling. De onderzoekers pleiten er dan ook voor dat zwangere vrouwen met hepatitis B goed in de gaten worden gehouden, direct na de bevalling gecontroleerd worden en eventueel meteen worden behandeld. Bron: MJ ter Borg, WF Leemans, RA de Man, HLA Janssen (2007). Exacerbation of chronic hepatitis B infection after delivery. Journal of Viral hepatitis (OnlineEarlyArticle). Printversie Nieuwsbrief NHC september /7

3 Het Nationaal Hepatitis Centrum werkt sinds dit jaar aan de uniformering van protocollen voor de diverse beroepsgroepen en informatiematerialen over hepatitis B en zwangerschap. Naar verwachting zijn medio 2008 alle materialen, inclusief patiënten informatiematerialen afgerond. Amerikaans onderzoek naar symptomen, attitudes en gedrag van hepatitis B patiënten De symptomen, attitudes en gedrag van 258 volwassenen met chronische hepatitis B zijn in een Amerikaanse studie gedocumenteerd. De doelgroep bestond uit Aziaten en niet-aziaten. 95% van de ondervraagden gaf aan in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek last te hebben gehad van symptomen met betrekking tot de chronische hepatitis B infectie. De meest genoemde symptomen waren moeheid (90%) en verlies van eetlust (79%). Niet-Aziaten waren meer geneigd om deze symptomen als een belemmering te zien in hun dagelijkse activiteiten dan Aziaten. De ondervraagden die behandeld waren met interferon of op dit moment een behandeling ondergingen met interferon melden meer klachten ten gevolge van bijwerkingen. Het onderzoek toont onder andere aan dat de last van de symptomen van chronische hepatitis B en de bijwerkingen van behandeling onderschat worden. Verder blijkt dat ziekteperceptie en attitude ten opzichte van behandeling verschilde tussen Aziaten en niet-aziaten. De Aziaten accepteerden de ziekte meer en zijn minder bezorgd over de ziekte. Meer onderzoek over de symptomen van chronische hepatitis B en ziekteperceptie in relatie tot etniciteit is nodig om er zeker van te zijn dat ieder individu de juiste voorlichting en behandeling krijgt. Bron: HW Han et all. (2007) Symptomatology and health attitudes of chronisch hepatitis B patients in the USA. Journal of Viral Hepatitis (OnlineEarlyArticle). Onderzoek naar attitudes van professionals in de gezondheidszorg ten opzichte van mensen met hepatitis C in Australië Er is weinig bekend over de attitudes van professionals in de gezondheidszorg ten aanzien van mensen met hepatitis C en hun behandeling. Daarom zijn in Australië onder verscheidene zorgberoepen zoals tandartsen, artsen, verpleegkundigen, apothekers en mensen met hepatitis C vragenlijsten afgenomen. De meeste professionals bleken adequate kennis van hepatitis C te hebben. Echter, een aantal bleek een onaanvaardbare houding ten opzichte van mensen met hepatitis C te hebben. Het bleek dat zij mensen met hepatitis C anders en met meer vooroordelen behandelden dan andere patiënten. Angst voor besmetting en afkeuring van injecterend drugsgebruik waren de belangrijkste barrières die van invloed waren op de bereidheid om mensen met hepatitis C te behandelen. De resultaten tonen aan dat het geven van medische informatie alleen onvoldoende is en men deze informatie moet combineren met scholing gericht op verandering van deze negatieve houding van professionals. Dit zou de zorg voor mensen met hepatitis C kunnen verbeteren. Bron: JA Richmond, TL Dunning, PV Desmond (2007). Health professionals attitudes toward caring for people with hepatitis C. Journal of Viral Hepatitis, 14(9): Canadese artsen niet verantwoordelijk voor transfusie besmet bloed Drie artsen en een voormalige directeur van het Canadese Rode Kruis zijn vrijgesproken van schuld aan de besmetting met hiv en hepatitis C van duizenden Canadezen door onder meer bloedtransfusies. Meer dan duizend Canadezen werden seropositief voor hiv en ongeveer Canadezen hebben hepatitis C opgelopen nadat ze in de jaren '80 en de vroege jaren '90 besmette bloedproducten hadden ontvangen. Tot nu toe is bekend dat ongeveer drieduizend mensen als gevolg van het verstrekken van het besmette bloed zijn overleden. De drie artsen en de voormalige directeur werden beschuldigd van grove nalatigheid en het in gevaar brengen van de samenleving wegens het toedienen van stollingsfactoren aan hemofiliepatiënten, waarvan een aantal producten in later onderzoek hiv en hepatitis C positief bleek te zijn bevonden. De betrokkenen zouden onvoldoende maatregelen hebben genomen om te voorkomen dat mensen besmet zouden raken, maar de rechter heeft besloten dat hun gedrag niet onverantwoord is geweest. Printversie Nieuwsbrief NHC september /7

4 Justitie mag verdachte testen op hiv en hepatitis Justitie mag verdachten voortaan verplichten om bloed af te staan voor een test op hiv of hepatitis B of C. Als justitie zo n test niet nodig vindt, mag een slachtoffer van een misdrijf daarom vragen. Minister Hirsch Ballin van justitie heeft hiervoor een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer. In zijn voorstel laat de minister de rechten van het slachtoffer van een misdrijf zwaarder wegen dan de rechten van de verdachte. Het slachtoffer heeft er volgens de minister recht op om te weten of de kans bestaat dat de verdachte door zijn daad een besmettelijke ernstige ziekte als hiv, of hepatitis B of C heeft overgebracht. De rechter-commissaris, die toeziet op het strafrechtelijk onderzoek, beslist uiteindelijk of de verdachte een test moet ondergaan. Voor een aparte straf op het overbrengen van een besmetting ziet Hirsch Ballin nog geen reden. De minister wil op dit punt afwachten hoe rechterlijke uitspraken zich ontwikkelen. Marianne Faithfull heeft hepatitis C De Britse zangeres Marianne Faithfull heeft hepatitis C. Dat onthulde ze in een Britse tv-show. De 60-jarige Faithfull was jaren verslaafd aan heroïne, maar zei dat dit losstaat van het oplopen van het virus, dat in de jaren negentig bij haar werd geconstateerd. Wel gaf ze toe 'veel risico' te hebben genomen in haar jonge jaren. "Ik heb ongelooflijk veel geluk gehad. Ik had eigenlijk niet meer in leven mogen zijn, dat besef ik me terdege." Faithfull was in de jaren zestig bekend als de muze van Mick Jagger, die voor haar het liedje 'As tears go by' schreef. De zangeres is niet enige ster met hepatitis C. Ook van Pamela Anderson en Aerosmith-zanger Steven Tyler is bekend dat ze besmet zijn met hepatitis C. Meldingen van acute hepatitis B in 2006: aantal gemelde infecties daalt met 20% In 2006 werden 240 gevallen van acute hepatitis B (HBV) in Nederland gediagnosticeerd. In vergelijking met 2005 is dit een afname van 20%. Deze afname wordt grotendeels verklaard door een afname van het aantal acute HBV gevallen onder mannen met homo- of biseksuele contacten (-25%). Deze afname vormt een aanwijzing dat de HBV vaccinatie van hoogrisicogroepen effect heeft. Het aantal infecties door heteroseksueel contact nam ook af (-13%). Het relatieve aandeel van alle besmettingen door heteroseksueel contact nam hierdoor enigszins toe. Onbeschermd seksueel contact blijft de belangrijkste risicofactor voor een acute HBV infectie. Bron: FDH Koedijk, ELM Op de Coul, MAB van der Sande, S Hahné (2007). Meldingen van acute hepatitis B in 2006: aantal nieuwe infecties daalt met 20%. Infectieziekten Bulletin, 18(8): World Hepatitis Day De European Liver Patient Association (ELPA) heeft samen met organisaties uit de ander 5 continenten besloten om de World Hepatitis Awareness Day van 1 oktober te verplaatsen naar een andere datum en om deze dag een andere naam te geven. Vanaf volgend jaar zal elk jaar 19 mei in het teken staan van hepatitis omdat deze dag uitgeroepen is tot World Hepatitis Day. Op 19 mei 2008 zal het NHC aandacht geven aan World Hepatitis Day door een dag te organiseren die in het teken staat van opsporing van hepatitis, met name hepatitis C. Meer informatie over deze dag en het programma vindt u t.z.t. op onze website. Noteer 19 mei 2008 dus alvast in uw agenda! Versneld schema Twinrix Pharmaceutisch bedrijf GSK heeft in april 2007 toestemming gekregen van de Food and Drug Administration (FDA) om het hepatitis A en B combinatie vaccin Twinrix in een versneld schema te geven. Het huidige schema kent 3 vaccinaties op maand 0, 1 en 6. In het versnelde schema worden de 3 doses binnen een maand gegeven. De eerste dosis zal worden gegeven op een hiervoor gekozen datum. De overige 2 doses zullen 7 dagen en 21 dagen na de eerste dosis gegeven worden. Gebleken is dat na deze 3 injecties in een maand net zoveel bescherming is opgebouwd als na 2 injecties in het standaard schema van Twinrix. Het versnelde schema was in Nederland al geregistreerd. Met name bij last minute reizigers, maar ook bij personen werkzaam in de zorg die op zeer korte termijn beschermd moeten zijn tegen hepatitis B en A kan het versnelde Printversie Nieuwsbrief NHC september /7

5 schema zinvol zijn. Na 12 maanden wordt een vierde dosis aanbevolen om langdurige bescherming op te bouwen. Chronische hepatitis B in kinderen: een lange termijn studie Een Italiaanse studiegroep heeft onderzoek gedaan naar de lange termijn effecten van chronische hepatitis B bij kinderen. Zij volgden 108 kinderen over een lange periode (tot 24 jaar). 41 kinderen uit deze groep werden behandeld met interferon-alfa. Na een gemiddelde observatieperiode van 12,1 jaar verloren 43 onbehandelde kinderen (69,3%) spontaan de HBeAg en HBV DNA; dus een verschuiving van actieve - naar niet-actieve chronische hepatitis B. Van de kinderen die met interferon-alfa behandeld waren gebeurde dit bij 33 kinderen (80%). Volledige genezing, dus ook klaring van de HBsAg, werd gevonden bij 6 onbehandelde (9,7%) en 4 behandelde kinderen (9,7 %). Van 57 kinderen is de leverhistologie geëvalueerd: in 91,2% van de gevallen werd milde tot matige ontstekingactiviteit gezien. Geen van de kinderen ontwikkelde eind stadium leverziekte of levercelcarcinoom. De onderzoekers concluderen dat kinderen met chronische hepatitis B geen symptomen hebben en morfologisch milde leverziekte vertonen. De overall lange termijn uitkomsten van kinderen met en zonder behandeling verschillen niet. Er zijn echter meer studies nodig om de impact van behandeling op de lange termijn beloop van hepatitis B te onderzoeken. Bron: R Ioro, F Cirillo, L DÁlessandro, A Vegnente (2007). Long-term outcome in children with chronic hepatitis B: a 24-year observation period. Journal of Clinical Infectious Diseases; 45: Ziekenhuis investeert in veilig prikken Voor zo ver het AMC in Amsterdam het kan meten gaat het 180 keer mis met prikken bij prikken per jaar. Slechts het topje van de ijsberg wordt echter gemeld. In 10% van de gevallen gaat het bij misprikken in het AMC om bloed dat besmet is met hiv, Hepatitis B of C. Het mogelijke risico op besmetting en de enkele daadwerkelijke besmettingen brengen veel leed met zich mee voor de betrokken medewerkers én daarbij komen de kosten van ziekteverzuim voor het ziekenhuis. Daarom heeft de Arbo-dienst van het AMC het afgelopen jaar een prik veilig -project gestart. De dienst heeft inmiddels meer dan vijftig workshops gegeven bij de verpleegafdelingen, de poli s en de spoedeisende hulp om oplossingen te bespreken die prikincidenten voorkomen. De maatregel is arbeidsintensief, maar voor een structurele gedragsverandering van medewerkers is deze maatregel het enige dat echt werkt. De eerste evaluaties van het project lijken positief. Daarnaast leidt de introductie van veilige naaldsystemen vrijwel zeker tot een vermindering van meer dan 50 procent aan vermijdbare prikincidenten in de zorg. Deze (veiligheids)naalden hebben een beschermingsmechaniek, dat voorkomt dat de medewerker zich na het inbrengen van de naald nog kan verwonden aan de tip van de (vuile) naald. Deze nieuwe generatie naalden is nog wel wat duurder dan de bestaande, maar het AMC verkrijgt rendement door een veiliger werkklimaat voor medewerkers en minder verzuimkosten. Kamerstuk ministerie VWS, 5 november 2007 Bron: Arbeidsmarktbrief 2007 Werken aan de zorg Overheid onderschat gevaren hepatitis B Naar aanleiding van het artikel 'Overheid onderschat gevaren van hepatitis B' in het Medisch Contact van afgelopen 22 november 2007 komen nogal wat reacties. In dit artikel wordt het Nederlandse beleid ten opzichte van hepatitis B stevig bekritiseerd. Nederland staat in Europa namelijk vrijwel alleen in zijn beleid om alleen risicogroepen in te enten tegen hepatitis B. Jaarlijks sterven er in ons land 200 mensen aan chronische hepatitis B. Tientallen mensen krijgen ten gevolge van hepatitis B levercirrose en leverkanker en tien patiënten hebben een levertransplantatie nodig. En de situatie wordt alleen maar erger. Het aantal chronisch geïnfecteerden (mensen die het virus (ongemerkt) meedragen) is de laatste acht jaar verdubbeld tot Eenderde van hen zal uiteindelijk levercirrose of leverkanker krijgen. De overheid behandelt hepatitis als een seksueel overdraagbare aandoening (soa) en hanteert daarom het Printversie Nieuwsbrief NHC september /7

6 standpunt dat alleen risicogroepen hiertegen gevaccineerd hoeven te worden. Echter, het overgrote deel van de geïnfecteerden loopt de infectie op bij de geboorte dan wel als klein kind, en dus helemaal niet als soa. Verder blijkt bovendien dat de chronisch geïnfecteerden voor het grootste deel allochtonen zijn, afkomstig uit landen waar hepatitis endemisch is. Momenteel kunnen ze geen aanspraak maken op testen, terwijl ze daarentegen wel een grote kans hebben om hepatitis op de lopen, bijvoorbeeld wanneer ze hun moederland bezoeken, en de ziekte dan hier aan anderen over dragen. In het artikel wordt dan ook gepleit voor invoering van een universele vaccinatiecampagne tegen hepatitis B voor alle kinderen en een actief opsporingsbeleid voor risicogroepen. Bron: C Richter, HLA Janssen (2007). Overheid onderschat gevaren hepatitis B. Medisch Contact, 22 november. Hepatitis C - behandeling redt levens, maar diagnose wordt vaak gemist De behandeling van hepatitis C redt levens. Het was al bekend dat het virus dat hepatitis C veroorzaakt, wegblijft na succesvolle behandeling met (peg)interferon en ribavirine, maar nu is voor het eerst wetenschappelijk aangetoond dat deze patiënten ook daadwerkelijk langer leven. Zij krijgen veel minder vaak leverfalen en leverkanker, beiden gevreesde complicaties van een chronische hepatitis C- infectie. Prof. dr. Harry Janssen, maag-darm-leverarts in het Erasmus MC, coördineerde samen met zijn promovendus Bart Veldt dit wereldwijde onderzoek naar de behandeling van hepatitis C dat deze maand wordt gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Annals of Internal Medicine. In het onderzoek werden ongeveer 500 patiënten in 5 centra gedurende meerdere jaren na hun behandeling vervolgd. Janssen: Met dit resultaat wordt het belang van adequate antivirale behandeling voor hepatitis C benadrukt. Behandeling van hepatitis C is niet bij alle patiënten effectief. Afhankelijk van het type hepatitis C-virus reageert zo n 50 tot 90% van de patiënten op de behandeling. Overdracht van het hepatitis C-virus geschiedt voornamelijk door direct bloed-bloedcontact. Overdracht via transfusie van bloedproducten in de periode vóór 1992 is een van de belangrijkste besmettingswegen geweest. Tevens komt hepatitis C-infectie frequent voor bij (ex)druggebruikers. Hoewel in enkele gevallen seksuele overdracht van hepatitis C aannemelijk is gemaakt, wijzen grote studies op een geringe overdrachtskans via seksueel contact. Janssen bepleit meer alertheid voor hepatitis C en behandeling van alle hepatitis C-patiënten. Doordat hepatitis C echter lang niet altijd wordt herkend sterven er onnodig mensen aan de gevolgen van de infectie. Naar schatting zijn er in Nederland rond de tot patiënten gevonden, maar is het geschatte aantal chronisch geïnfecteerden rond de In Nederland is dus sprake van onderdiagnostiek en daardoor onderbehandeling. Vroege opsporing onder risicogroepen is belangrijk. Behandeling en het goed in de gaten houden van de bevolking met hepatitis C vergt echter wel een nieuwe infrastructuur. Momenteel bestaat er bijvoorbeeld in Rotterdam een project in samenwerking met de GGD, waarbij patiënten, veelal ex-drugsverslaafde dak- en thuislozen, rechtstreeks naar Erasmus MC worden verwezen en behandeld. Bron: Bart J. Veldt, E. Jenny Heathcote, Heiner Wedemeyer, Juerg Reichen, W. Peter Hofmann, Stefan Zeuzem, Michael P. Manns, Bettina E. Hansen, Solko W. Schalm, and Harry L.A. Janssen. Sustained Virologic Response and Clinical Outcomes in Patients with Chronic Hepatitis C and Advanced Fibrosis. Annals of Internal Medicine: 20 November 2007 Volume 147 Issue 10 Innogenetics stopt onderzoek naar hepatitis C vaccin Innogenetics BV heeft het onderzoek naar een hepatitis C vaccin stopgezet (september 2007). Het bedrijf, dat onder meer diagnostische producten ontwikkelt en op de markt brengt, richt zich ook op immunotherapeutische middelen, waaronder vaccins. Het bedrijf heeft over de jaren heen tientallen miljoenen EURO s in het onderzoek gestopt. Het vaccin, dat zich reeds in de vergevorderde onderzoeksfase IIB bevond, levert niet de gewenste resultaten op. Dit is echter geen verrassing. De vorige testresultaten van juni 2005 waren niet overtuigend. Het middel bracht een verbetering met zich mee, maar bij de patiënten die een placebo, een nepmiddel, hadden gekregen was er verrassend genoeg ook vooruitgang geboekt. Hierdoor waren de verschillen Printversie Nieuwsbrief NHC september /7

7 tussen de ene en de andere groep niet statistisch significant. Nu blijkt dat het verschil met hogere en meer regelmatige toediening van het vaccin, evenmin groot genoeg is. Bron: Aangepaste ACIP-richtlijn na expositie aan hepatitis A De Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) heeft haar advies met betrekking tot post-expositie aan hepatitis A aangepast. In de vorige richtlijn werd profylaxe met immunoglobuline tegen hepatitis A aanbevolen. In de aangepaste richtlijn wordt vaccinatie aanbevolen bij personen jonger dan 40 jaar en toediening van immunoglobuline bij personen van 40 jaar en ouder. De aanpassing is gebaseerd op informatie over de relatieve effectiviteit van immunoglobuline in vergelijking met vaccinatie. Er zijn echter geen gegevens over de vaccinatie-effectiviteit in personen ouder dan 40 jaar na een expositie. Bovendien is het ziektebeloop van een acute hepatitis A infectie in deze personen vaak ernstiger. Vaccinatie kan dan echter wel gebruikt worden als immunoglobuline niet snel verkrijgbaar is. Immunoglobuline blijft de aangewezen profylaxe in personen met een immuundeficiëntie, in kinderen <12 maanden oud en in personen met een chronische leverziekte of waarbij een actieve vaccinatie om andere redenen niet geadviseerd is. Bron: MMWR weekly report October 19, 2007 / 56(41); Dit beleid komt in grote lijnen overeen met het Nederlandse beleid. Zie voor het exacte Nederlandse beleid: Printversie Nieuwsbrief NHC september /7