Bescherming tegen hepatitis B

Transcriptie

1 Bescherming tegen hepatitis B Voorlichtingsfolder voor personen die verhoogd risico lopen op hepatitis B door Werk of Reizen

2 Hepatitis B: Wat is dat? Hepatitis B is een infectieziekte van de lever en één van de meest ernstige infectieziekten ter wereld. Ieder jaar eist de ziekte meer dan een miljoen mensenlevens. De sterfte is het hoogst in Afrika, Azië en Zuid Amerika. Maar ook in Europa sterven jaarlijks ongeveer mensen aan deze infectie, dat is 70 per dag. Hepatitis B wordt veroorzaakt door het hepatitis B virus. Na besmetting met dit virus treden griepachtige verschijnselen op die vrij mild zijn: hoofdpijn, buikpijn, vermoeidheid, lichte koorts. Vaak merken geïnfecteerde mensen in het geheel niet dat ze besmet zijn. De eerste twee tot zes maanden doen zich meestal geen ziekteverschijnselen voor. Dat maakt het gevaarlijk, want gedurende die periode kan de geïnfecteerde persoon het virus overdragen zonder zelf maar iets in de gaten te hebben. Later kunnen verschijnselen als geelzucht, donkere urine en lichte ontlasting ontstaan. Bij ongeveer 10% van de volwassenen die besmet zijn geraakt, slaagt het lichaam er niet in om het virus op te ruimen. Bij deze mensen blijft het virus permanent in de lever en het bloed zitten. Deze mensen, chronische dragers, blijven altijd een bron van besmetting voor anderen, meestal zonder dat ze dat zelf weten. Een deel van de chronische dragers kan jarenlang klachten van vermoeidheid hebben. Door de infectie van de lever gaan levercellen dood en ontstaat er een verminderde leverfunctie; de dode levercellen worden vervangen door littekenweefsel (levercirrose). Uiteindelijk kan dit alles leiden tot leverfalen of leverkanker. In Europa wordt een derde van alle gevallen van leverkanker veroorzaakt door hepatitis B infectie. Hepatitis B: Hoe krijg je het? Het hepatitis B virus komt voor in bloed, sperma, vaginaal vocht en ook in bloederig speeksel. Voor besmetting is slechts een minieme hoeveelheid bloed nodig, nl. 0,00004 ml. Ter vergelijking: voor besmetting met het HIV virus, verantwoordelijk voor Aids, is die hoeveelheid 0,1 ml. Dat geeft dus aan dat hepatitis B extreem besmettelijk is. Besmetting kan op vele manieren plaatsvinden. Via direct contact met bloed of via prik-, snij-, spat-, of bijtaccidenten en via (onbeschermd) seksueel contact. Daardoor lopen mensen risico op besmetting. Hepatitis B als Seksueel Overdraagbare Aandoening Het hepatitis B virus is ook een seksueel overdraagbare aandoening. Uit cijfers van de Nederlandse geslachtspoli s blijkt dat hepatitis B in de SOA top tien van Nederland staat.

3 Hepatitis B als risico voor specifieke patiëntengroepen Risicogroepen die een hepatitis B-vaccinatie vanuit de zorgverzekering vergoed kunnen krijgen zijn: patiënten die nu, of binnenkort, regelmatig bloed- of bloedproducten moet gebruiken of gedialyseerd worden personen met een ernstige erfelijke afwijking die het vermindert partner, gezinslid of huisgenoot zijn van iemand die besmet is met hepatitis B of drager is mensen die in een verblijf voor verstandelijk gehandicapten dan wel een sociale werkplaats verblijven waar volgens een risicoanalyse van de GGD een verhoogde kans bestaat om besmet te worden patiënten die lijden aan een chronische leverziekte Hepatitis B als beroepsgebonden risico Wanneer er een kans bestaat op blootstelling aan hepatitis B is, bijv. bij geregeld intensief contact met bloed, moet volgens de Arbobeleidsregels voorlichting gegeven worden en beleid zijn om risico op besmetting te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken. De werkgever is verantwoordelijk voor de invoering van preventieve maatregelen en een vaccinatiebeleid. Naast de beroepsgroepen die in ieder geval gevaccineerd moeten worden, kan uit de risico-inventarisatie en evaluatie (RIE) en of resultaten van de prikaccidentenregistratie blijken dat andere werknemers ook in aanmerking komen voor vaccinatie. De volgende risicogroepen komen in aanmerking voor vaccinatie: personeel dat tijdens de verzorging of begeleiding van verstandelijk gehandicapten voortdurend aan verhoogd risico blootgesteld wordt; acupuncturisten, tatoeëerders of piercers; artsen, verpleegkundigen, paramedici en doktersassistenten die geregeld intensief met bloed in aanraking komen; pathologen-anatomen en hun medewerkers die mogelijk besmet materiaal werken;

4 Wanneer loopt u risico op hepatitis B door Werk of Reizen? personeel van hemodialyseafdelingen dat rechtstreeks bij de patiëntenzorg of bij de techniek van de hemodialyseprocedure betrokken is, ook technisch onderhoudspersoneel; personeel van diagnostische en researchlaboratoria dat geregeld met bloed of bloedproducten in aanraking komt; verloskundigen en kraamverzorgenden; tandartsen, mondhygiënisten, tandartsassistenten en indirect bij de tandheel kundige patiëntenzorg betrokkenen die risico lopen te worden besmet; mensen die werken met ziekenhuisafval of met afval van één van de bovengenoem de beroepsgroepen. Hepatitis B is ook een seksueel overdraagbare aandoening. Hierdoor kunnen ook prostituees en personen met wisselende (onbeschermde) risico lopen op hepatitis B besmetting. Omdat besmetting ook via naalden kan plaatsvinden kunnen ook druggebruikers besmet worden. Geografische risicogebieden voor hepatitis B infectie Bron: CDC Health Information for International Travel 2008 (ISBN: )

5 Hepatitis B als risico tijdens verblijf in het buitenland We reizen steeds vaker en steeds verder en bezoeken steeds meer onbekende exotische oorden met indrukwekkende flora en fauna, maar ook met andere risico s. En of het een zaken- of vakantiereis betreft, een romantische- of feestreis is, of een avontuurlijke- of gezinsvakantie wordt, infectie risico s zijn alom aanwezig: besmetting met o.a. malaria, hepatitis A, buiktyfus en ook hepatitis B. Een goede voorbereiding is daarom belangrijk. Begin op tijd met de voorbereidingen; als het kan 6-8 weken voor uw vertrek. Met inenten tegen hepatitis B bij voorkeur meer dan 4 weken voor vertrek beginnen, indien nodig. Ook als u last minute heeft geboekt, kunt u zich nog laten inenten. Een besmetting met het hepatitis B virus kan ook op vakantie gebeuren bijvoorbeeld door onveilig vrijen, het laten aanbrengen van tatoeages en piercings, een bezoek aan de lokale kapper voor een traditionele scheerbeurt, een tandarts behandeling of een medische behandeling in de lokale dokterspost (bijv. hechten) na een ongeluk(je). Er zijn gebieden in de wereld waar 10 tot 15% van de bevolking het hepatitis B virus met zich meedraagt. Dat zijn landen in Azië (o.a. Indonesië), Afrika (vooral ten zuiden van de Sahara) en Zuid Amerika. Maar ook in landen rond de Middellandse Zee komt hepatitis B voor. Een behandeling met onvoldoende gesteriliseerde instrumenten in deze landen kunnen leiden tot een hepatitis B-infectie. Hepatitis B: 10 belangrijke feiten op een rij 1. Naar schatting zijn er op de wereld 350 miljoen dragers van hepatitis B en overlijden ongeveer 1,2 miljoen mensen per jaar aan deze ziekte. Wereldwijd, zijn er grote geografische verschillen. 2. In Europa sterven elke dag ongeveer 70 mensen ten gevolge van hepatitis B infectie 3. In Nederland is 0,5% van de volwassen bevolking drager van het hepatitis B virus (één op elke 200 mensen) 4. Hepatitis B is, na het roken van sigaretten, de belangrijkste veroorzaker van kanker en is verantwoordelijk voor ongeveer 30% van de gevallen van leverkanker in Europa. 5. Na besmetting treden griepachtige verschijnselen op die vrij mild zijn: hoofdpijn, buikpijn, vermoeidheid, lichte koorts. Vaak merken geïnfecteerde mensen niet dat ze besmet zijn. 6. Het merendeel van de besmette personen geneest gelukkig volledig van de infectie. In zo n 10% van de gevallen slaagt het lichaam er echter niet in het virus zelfstandig op te ruimen. Deze mensen worden chronisch drager van het hepatitis B virus. 7. In Afrika, Azië en Zuid Amerika is 10-15% van de bevolking besmet met het hepatitis B virus 8. Na hepatitis A, is hepatitis B de meest voorkomende ziekte onder reizigers, die door vaccinatie is te voorkomen. 9. Zelfs in opgedroogd bloed is het hepatitis B virus na ten minste één week nog steeds besmettelijk. 10. Het hepatitis B virus is 100 keer besmettelijker dan HIV, het virus dat Aids veroorzaakt. Echter in tegenstelling tot Aids, is bescherming tegen hepatitis B met een vaccin mogelijk.

6 Nuttige sites voor meer informatie: Bronnen: - LCI/RIVM richtlijn hepatitis B, Bijlage III Risicogroepen en vergoedingensysteem voor vaccinatie, versie mei 2008 op gezien 15 juli van Geldrop et al. NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen. Huisarts Wet 2007:50: NL/TH/0088/13(1) prod.mei 2016