1801 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene Ontwerp in functie van voorlopige vaststelling

Transcriptie

1 1801 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene Ontwerp in functie van voorlopige vaststelling VOORLOPIG VASTGESTELD DOOR DE GEMEENTERAAD IN ZITTING VAN.. IN OPDRACHT: SECRETARIS BURGEMEESTER opdrachtgever Gemeente Wingene adres / locatie Oude Bruggestraat WINGENE GEZIEN EN GOEDGEKEURD DOOR DE DEPUTATIE IN ZITTING VAN IN OPDRACHT: ontwerper SumResearch nv waterloolaan 90 B-1000 Brussel t f brussel@sum.be DE PROVINCIEGRIFFIER DE GOUVERNEUR DE ONTWERPER ( SUMRESEARCH): Brussel, juni 2009 RUIMTELIJK PLANNER RUIMTELIJK PLANNER PATRICK MAES SIMON VERLEDENS

2

3 1801 Gemeentelijk Ruimtelijk structuurplan Wingene Informatief gedeelte 1801/bx.sv

4

5 INHOUD 0 Inleiding Doel van de studie Basisprincipes van structuurplanning Planningsproces Het procesverloop 6 1 Algemeen profiel van de gemeente Wingene Situering Enkele Kencijfers 7 2 Planningscontext en analyse van het gevoerde ruimtelijk beleid Ruimtelijk beleid op Vlaams niveau Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) Gewestplan Beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten Habitat- en vogelrichtlijngebieden Vlaams ecologisch netwerk Afbakening buitengebied Ruimtelijk beleid op Provinciaal niveau Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen Provinciale Ruimtelijk Uitvoeringsplannen Ruimtelijk beleid op gemeentelijk niveau BPA s Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan Mobiliteitsplan Sectorale visie zonevreemde bedrijven Actualisatie sectorale visie zonevreemde bedrijven (2006) Studie plattelandseconomie in de regio Roeselare-Tielt (Plectrum 2007) Sectorale visie zonevreemde woningen Woonbehoeftestudie (planperiode ) Relevante basiselementen in de gemeentelijke structuurplannen van de buurgemeenten Inventaris domeinen kastelen en landhuizen De bestaande ruimtelijke structuur op macroschaal Macrostructurerende elementen in Wingene Wingene binnen de regionale stedelijke structuur van West-Vlaanderen Hiërarchie der kernen Regionale woningmarkten: alternatieve methodiek voor het bestuderen van de nederzettingsstructuur Pendelstromen /bx.sv I

6 4 De bestaande ruimtelijke structuur op mesoniveau Globale bestaande ruimtelijke structuur op mesoniveau Fysisch milieu Historische ontwikkeling Bouwkundig erfgoed Kwantitatieve/kwalitatieve analyse qua bodemgebruik te Wingene Synthese bestaande ruimtelijke structuur De bestaande woon- en leefstructuur op mesoniveau Ruimtelijke opbouw Demografisch profiel De huisvestingssituatie Knelpunten en potenties inzake de nederzettingsstructuur De bestaande ruimtelijk-economische structuur op mesoniveau Ruimtelijke opbouw Tewerkstellingsprofiel Potenties en knelpunten inzake ruimtelijk-economische structuur De bestaande vervoers- en verkeersstructuur op mesoniveau auto- en vrachtverkeer Openbaar vervoer Fietsverkeer Voetgangersverkeer Knelpunten en potenties inzake vervoers- en verkeersstructuur De natuurlijke structuur Structuurbepalende Elementen De ecologische infrastructuur Potenties en knelpunten inzake de natuurlijke structuur Bestaande landschappelijke Structuur De traditionele landschappen Elementen van het huidige landschap Potenties en knelpunten De agrarische structuur Algemene ruimtelijke situering van de agrarische structuur Profiel van de land- en tuinbouw Knelpunten en potenties De bestaande recreatieve en socio-culturele structuur De bestaande recreatieve structuur Het sociaal-cultureel netwerk: voorzieningen en diensten Knelpunten en Potenties De bestaande ruimtelijke structuur op microschaal Bestaande ruimtelijke structuur kern Wingene Bestaande ruimtelijke structuur Zwevezele-Hille Kern Zwevezele /bx.sv II

7 5.2.2 Kern Hille Lint langsheen N Bestaande ruimtelijke structuur veldgebied Wildenburg Sint-Pietersveld Gulke Putten Vorsevijvers Eikendreef Ruimtelijke behoeften Bevolkingsprognose en woonbehoeften Bevolkings- en gezinsprognose Leegstand en reconversieprojecten Raming van de woningbehoefte Inventaris van de onbebouwde percelen Confrontatie van behoeften en aanbod Economische behoefte in Wingene Bovengemeentelijke elementen Elementen uit de gemeentelijke economische strategie Aanbod aan bedrijventerreinen Behoefte aan nieuwe lokale bedrijventerreinen Confrontatie van aanbod en behoefte Socio-culturele en recreatieve behoeften in Wingene Globale sterkten en zwaktenanalyse Knelpunten en bedreigingen Kwaliteiten en Potenties Bijlagen Statistische gegevens op niveau van statistische sectoren Tabellen betreffende bevolkingsevolutie Tabellen betreffende de huisvestingssituatie /bx.sv III

8 FIGUREN Figuur 1 : planningsproces van de structuurplanning 4 Figuur 2 : Wingene binnen de Ruimtelijke visie op Vlaanderen 11 Figuur 3 : selectie van de economische knooppunten in Vlaanderen 12 Figuur 4 : VEN-gebieden 17 Figuur 5 : gewenste nederzettingsstructuur volgens het PRS West-Vlaanderen 22 Figuur 6 : gewenste ruimtelijke structuur verkeer en vervoer volgens het prs West-Vlaanderen 24 Figuur 7 : gewenste ruimtelijke structuur van de middenruimte 26 Figuur 8 : gewenste ruimtelijke structuur van de 'veldruimte' 27 Figuur 9 : overstromingskaart 57 Figuur 10 : schematische doorsnede van de cuesta s in centraal West-Vlaanderen 58 Figuur 11 : afbakening van de verschillende deelgebieden in Wingene 72 KAARTEN Kaart 1 : regionale situering van wingene 8 Kaart 2 : gewestplan 15 Kaart 3 : beschermde monumenten en landschappen in Wingene 18 Kaart 4 : situering van de BPA s en Provinciale RUP s in Wingene 31 Kaart 5 : ecologisch relevante entiteiten (GNOP) 34 Kaart 6 : herinrichting doortochten 37 Kaart 7 : situering geïsoleerde bedrijven (1997) 40 Kaart 8 : zonevreemde woningen in Wingene 45 Kaart 9 : macrostructurerende elementen in Wingene 47 Kaart 10 : Wingene binnen de regionale stedelijke structuur van West-Vlaanderen 49 Kaart 11 : schematische afbakening van de regionale woningmarkten in West-Vlaanderen 52 Kaart 12 : geoperationaliseerde regionale woningmarkten in West-vlaanderen 53 Kaart 13 : pendelstromen van en naar Wingene 55 Kaart 14 : globale bestaande ruimtelijke structuur op mesoniveau 64 Kaart 15 : schematische voorstelling van de bestaande nederzettingsstructuur 68 Kaart 16 : bevolkingsevolutie Kaart 17 : sociale huisvestingsprojecten 79 Kaart 18 : schematische voorstelling van de ruimtelijk-economische structuur 86 Kaart 19 : schematische voorstelling van de bestaande verkeersstructuur 89 Kaart 20 : schematische voorstelling van de natuurlijke structuur 94 Kaart 21 : Erfgoedlandschappen 97 Kaart 22 : schematische voorstelling van de landschappelijke structuur 98 Kaart 23 : spreiding land- en tuinbouwbedrijven 102 Kaart 24 : schematische voorstelling van de bestaande agrarische structuur 110 Kaart 25 : schematische voorstelling van de recreatieve structuur /bx.sv IV

9 Kaart 26 : bestaande ruimtelijke structuur kern Wingene 119 Kaart 27 : bestaande ruimtelijke structuur Zwevezele-Hille 122 Kaart 28 : bestaande ruimtelijke structuur Veldgebied 125 Kaart 29 : bouwmogelijkheden, deelplan Kaart 30 : bouwmogelijkheden, deelplan TABELLEN Tabel 1 : Structuurplanningsproces, drie fazen in ruimte en tijd 3 Tabel 2 : de goedgekeurde BPA s 30 Tabel 3 : evolutie bodembezetting Tabel 4 : Bevolkingsevolutie in Wingene, het arrondissement en de provincie, Tabel 5 : evolutie van het migratiesaldo en natuurlijke groei sinds Tabel 6 : bevolkingsevolutie per leeftijdsklasse 71 Tabel 9 : Evolutie van het aantal werknemers in Wingene tussen 1988 en Tabel 10 : evolutie van de bedrijfsgrootte en aantal bedrijven in Wingene 100 Tabel 11 : aandeel werkkrachten in de land- en tuinbouw in wingene 103 Tabel 12 : aandeel loontrekkenden en niet-loontrekkenden in de primaire sector 103 Tabel 13 : leeftijdsopbouw en opvolging bij de land- en tuinbouwers 104 Tabel 14 : leeftijdsopbouw en opvolging bij bedrijven in hoofdberoep volgens inkomenscategorie 104 Tabel 15 : Teeltstructuur van de gewassen van Wingense bedrijven in evolutie 106 Tabel 16 : Evolutie van de veestapel ( ) 107 Tabel 17 : gesloten prognose bevolkingsevolutie Wingene, Tabel 18 : gesloten prognose bevolkingsevolutie per leeftijdsklasse van 20 jaar 127 Tabel 19 : Prognose van het aantal gezinnen, Tabel 20 : kwantitatieve woonbehoefteprognose 129 Tabel 21 : Raming van het reële aanbod aan bouwmogelijkheden in de gemeente Wingene in de periode Tabel 22 : confrontatie aanbod behoefte tot Tabel 23 : confrontatie aanbod behoefte tot 2017 met bijgestelde realisatiegraad in binnengebieden 134 Tabel 24 : inventaris bedrijventerreinen 138 tabel 25 : bevolkingsevolutie per deelgebied, tabel 26 : evolutie van de bevolking per leeftijdsklasse en deelgebied, tabel 28 : evolutie van de gezinsgrootte in vergelijking met het aantal particuliere gezinnen 148 tabel 30 : evolutie van het aantal particuliere gezinnen per deelgebied, tabel 32 : ouderdom van de woongebouwen, NIS, VOLKSTELLING tabel 34 : comfort van de woningen, NIS, VOLKSTELLING tabel 36 : aard van de woningen, NIS, VOLKSTELLING tabel 37 : de grondoppervlakte van de woningen, NIS, VOLKSTELLING tabel 38 : eigendomsstructuur van de woningen, NIS, VOLKSTELLING /bx.sv V

10

11 0 Inleiding 0.1 Doel van de studie Door het Gemeentebestuur van Wingene werd aan SumResearch/Groep Planning gevraagd een Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan voor de gemeente op te maken. Het planologisch beleid in Vlaanderen heeft een nieuwe dimensie gekregen door het Decreet houdende de Ruimtelijke Planning van 24 juli 1996, intussen geïntegreerd in het decreet van , houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, en latere wijzigingen, waarbij een juridische basis werd geboden. Enerzijds tot het opstellen van een Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en anderzijds tot het opstarten van provinciale en gemeentelijke structuurplannen. Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan zal het nodige ruimtelijk integratiekader vormen waarbinnen de uiteenlopende visies over, aanspraken op en behoeften aan ruimte vanuit de verschillende sectoren tegen elkaar worden afgewogen en op elkaar kunnen worden afgestemd. Het zal de duurzame stedenbouwkundige ontwikkeling die moet worden afgestemd op de draagkracht van de bebouwde gebieden en het landschap, begeleiden. In tegenstelling tot bij de klassieke eindtoestandsplannen (A.P.A. s, B.P.A. s en Gewestplannen) is het bij het Ruimtelijk Structuurplan niet de bedoeling de toekomstige ruimtelijke structuur concreet vast te leggen. Het ontwikkelt daarentegen een visie op de ontwikkeling van de gemeente in relatie tot het socio-economische functioneren. Als beleidsplan is het - doelgericht en procesmatig - continu, mits mogelijkheid tot bijsturing - actiegericht, in functie van realisaties, en - het zoekt de relatie tussen het stedenbouwkundige beleid van Wingene en de socio-economische, ecologische, mobiliteitslandschappelijke, industriële, distributie - planologische,... ontwikkelingen. 1801/bx.sv 1

12 0.2 Basisprincipes van structuurplanning Aangezien deze vorm van ruimtelijke planning erg verschilt van de traditionele eindtoestandplanning worden de basisprincipes van de structuurplanning hierna verduidelijkt. Het structuurplan is een getekend en/of geschreven moment (fase) van een stedenbouwkundig proces dat continu is. Het is een begrip dat na 1972, met het eerste structuurplan van Brugge, ook in Vlaanderen ingang gevonden heeft. 1 Structuurplanning kent in tegenstelling met de voormalige wet van 29 maart 1962, geen begin en geen einde dat met een uitvoeringsbesluit zou kunnen bevestigd worden. Structuurplanning is nooit af. Het kent enkele hoofdmomenten die dan in de vorm van een plan - een structuurplan - vastgelegd worden. In het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening is bepaald hoe een dergelijk structuurplan kan worden vastgelegd. Hierbij worden de socio-ruimtelijke en functioneel-economische problemen van een gemeente, streek of regio globaal onderzocht en in betere banen geleid, in functie van de maatschappelijke en politieke doelstellingen die eigen zijn aan de gemeente, de buurt of de regio. Tussen - enerzijds het maatschappelijk leven van een gemeente (en haar regio) en de ruimtelijke gevolgen die hieruit ontstaan (verkavelen, bouwen, afbreken, onteigenen, functiewijzigingen, wegenaanleg, vellen of planten van bomen, verhoging van vervuiling, verschraling en vermindering van de bewoonbaarheid,...) en - anderzijds de ruimtelijke mogelijkheden van een gemeentelijk gebied (evenwicht tussen open en bebouwde gebieden, hiërarchisering van verkeerstypen - doorgaand verkeer/woon-werkverkeer -, evenwicht tussen harde en zachte functies,...) en de maatschappelijke en politieke doelstellingen van de gemeente, kan men zoeken naar betere en meer efficiënte stedenbouwkundige modellen. De keuze van één bepaald model (in de tijd) gebeurt gezamenlijk door de overheid, de bevolking en de deskundigen, waarbij de bevolking en de deskundigen voorstellen formuleren en de overheid democratisch beslist. Hierbij zijn haalbaarheid en kostprijs een niet onbelangrijke dimensie. In die zin kan men stellen dat structuurplanning, noch min noch meer, een globale ruimtelijke begeleiding is van het maatschappelijk gebeuren van een gemeente (op een bepaald moment in de tijd) waarvoor de ruimtelijke gevolgen zo goed mogelijk tot stand moeten kunnen komen. Hierdoor probeert men een betere bewoonbaarheid (kwaliteit van leven en wonen), bereikbaarheid (verkeer en vervoer) en bestuurbaarheid te bereiken. 2 De algemene en bijzondere plannen van aanleg voorzien in de voormalige stedenbouwwet van 1962 moeten beschouwd worden als loutere uitvoeringsplannen van deze structuurplanning, naast andere instrumenten zoals informatiecampagnes, bouwreglementen, premies,... Volgens het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening dienen de structuurplannen van de lagere overheden zich te richten naar deze van de hogere overheden. In concreto dient het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan 1 Zie Structuurplan Brugge, Groep Planning, Brugge Zie Wonen of Wijken, Jan Tanghe, Sieg Vlaeminck, Hugo Vanderstadt - I.C.A.S.D. Brussel, /bx.sv 2

13 van Wingene te kaderen binnen het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen en het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Het structuurplanningsproces kent drie fazen in de ruimte en drie fasen in de tijd: Ruimte 1ste niveau: Macroschaal Deelstructuren 3 in een ruime omgeving rond Wingene (Vlaams en Provinciaal niveau) 2de niveau: Mesoschaal 3de niveau: Microschaal 1ste trap: ontwikkelingsmodel 2de trap: ontwikkelingsplan Deelruimten en deelstructuren binnen de gemeentegrens van Wingene (gemeentelijk niveau) Deelstructuren binnen de deelgebieden 4 van Wingene (niveau woonkernen, open ruimten, ) Tijd Lange termijnplanning waarin de filosofie en de politiek voor een wel bepaald gebied uitgestippeld wordt Middellange termijnplanning waarin de filosofie concreter wordt toegepast op situatie van het leefgebied 3de trap: actieplan Tabel 1 Actieplanning waarin voorstellen worden omgezet in uitvoeringsplannen en daden voor het leefgebied : Structuurplanningsproces, drie fazen in ruimte en tijd Het structuurplan voor Wingene situeert zich op de mesoschaal en moet worden beschouwd als een ontwikkelingsmodel en ontwikkelingsplan voor het gehele grondgebied van Wingene. Daarnaast zal het ontwikkelingsplan ondersteund en aangevuld worden zowel door actieplanning als door deelplanning voor specifieke gebieden in Wingene (microschaal). 3 Deelstructuren: verwijzen naar de sectorale aanpak (natuurlijke structuur, agrarische structuur, verkeers- en vervoersstructuur, nederzettingsstructuur, ruimtelijke economische structuur en toeristische recreatieve structuur). 4 Deelgebieden: een aantal samenhangende gebieden die een ruimtelijke éénheid vormen. Enkel die éénheden waar er zich problemen situeren en/of waarvoor er opties voor de toekomst worden genomen, worden als deelruimte weerhouden in het GRS. M.a.w. die gebieden die verder moeten gedetailleerd worden t.o.v. de mesoschaal worden hier opgenomen. Meestal gaat het hier over de verschillende woonkernen van de gemeente. 1801/bx.sv 3

14 TIJD Macroschaal Visievorming Projectie Realisering Vlaams gewest Provincie Ontwikkelingsmodel Ontwikkelingsplan Actieplan Lange termijn Middenlange termijn Korte termijn Mesoschaal Visievorming Projectie Realisering R U I M T E Gemeente Microschaal Delen van de gemeente Lange termijn Visievorming Lange termijn Ontwikkelingsmodel Ontwikkelingsplan Middenlange termijn Projectie Ontwikkelingsmodel Ontwikkelingsplan Middenlange termijn Actieplan Korte termijn Realisering Actieplan Korte termijn Figuur 1 STRUCTUURPLAN WINGENE : planningsproces van de structuurplanning 1801/bx.sv 4

15 0.3 Planningsproces Het decreet houdende de ruimtelijke planning van 24 juli 1996, intussen geïntegreerd in het decreet van en navolgende wijzigingen, houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening, bepaalt dat ruimtelijke structuurplannen moeten bestaan uit drie delen: een informatief gedeelte, een richtinggevend gedeelte en een bindend gedeelte; - het informatief gedeelte omvat het doelgericht onderzoek van de bestaande ruimtelijke structuur, te verwachten evoluties, ruimtelijke potenties, enz. en een probleemanalyse welke gelijktijdig verloopt met de ontwikkeling van een aantal doelstellingen. Dit is dus de bestaande ruimtelijke structuur en de prognoses. - het richtinggevend gedeelte formuleert de beleids- en actievoorstellen die het resultaat zijn van het toetsen van de doelstellingen aan de functionele, ruimtelijke en verkeerskundige knelpunten. Dit is de gewenste ruimtelijke structuur. - het bindend gedeelte tenslotte omvat een aantal concrete beslissingen betreffende de ruimtelijke ordening, die bindend zijn voor alle administratieve overheden. Alhoewel alle onderdelen een afzonderlijke waarde hebben, vormen zij samen het ruimtelijk structuurplan. Het planningsproces bestaat uit vier fasen: - Opmaak van een startnota, waarin vertrekkende vanuit bestaande bronnen (woonbehoeftestudie, statistisch materiaal, enz.) de bestaande ruimtelijke structuur algemeen wordt beschreven, leemten in de kennis worden aangegeven, knelpunten worden gedetecteerd en een aanzet tot oplossingen wordt geformuleerd. - Opmaak van sectorstudies, waarbij de leemten in de kennis van bepaalde sectoren (bv. huisvesting, bedrijvigheid) worden weggewerkt. - Opmaak van een Voorontwerp Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan. Hier worden de verschillende sectorstudies, samen met gegevens uit de startnota geïntegreerd tot één geheel dat bestaat uit de drie delen van een structuurplan (informatief, richtinggevend en bindend). Dit voorontwerp van het GRS wordt onderworpen aan een vooroverleg bij wijze van een plenaire vergadering met de instanties van het Vlaams Gewest en de Provincie (cfr. besluit van de Vlaamse Regering van ) - Opmaak van een Ontwerp Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan. Op grond van de besluitvorming rond het voorontwerp van het GRS wordt het document gefinaliseerd in een Ontwerp van GRS met volgende procedurestappen: - 1e advies vanwege de gemeentelijke commissie voor Ruimtelijke Ordening. - Voorlopige vaststelling door de gemeenteraad. - Organisaties van het openbaar onderzoek met inachtname van ten minste één informatie- en inspraakvergadering. - - Toetsing door de Bestendige Deputatie aan het PRS, op basis van een advies van de PROCORO - 2e advies vanwege de gemeentelijke commissie voor Ruimtelijke Ordening. - Definitieve vaststelling van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan. Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan wordt goedgekeurd door de Bestendige Deputatie aangezien er een Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan bestaat, goedgekeurd bij MB van 6 maart Een goedgekeurd GRS wordt vastgelegd voor een termijn van vijf jaar. Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan van Wingene wordt begeleid door een door de gemeente samengestelde stuurgroep. 1801/bx.sv 5

16 0.4 Het procesverloop Doel is het creëren van een maatschappelijk draagvlak. Het verloop bestaat uit een officieuze stap en een officiële stap. De officieuze stap: 1. Vooroverleg over de startnota met ARP: 14 september 2001 Structureel overleg over het voorontwerp: 13 januari Vergaderingen met de KERNGROEP (delegatie schepencollege, gemeentelijke administratie en ontwerper): 21 november 2001, 27 februari 2002, 19 mei 2003, 13 oktober 2003, 24 november 2003, 26 januari 2004, 23 februari Vergaderingen met de STUURGROEP (CBS, GECORO, administraties en/of instanties,...): - Deelnota recreatie 4 maart Deelnota bedrijvigheid 12 juni Deelnota landelijk gebied 14 oktober Deelnota wonen 9 december Deelnota microschaal 17 november Eerste voorontwerp 3 mei Tweede voorontwerp richtinggevend gedeelte 29 november Derde voorontwerp 2 juni Overleg met de bevolking: Op 6 februari 2002 werd een algemene informatievergadering georganiseerd betreffende de startnota De officiële stap: Zie vorige pagina (bepalingen van het decreet). 1. Plenaire vergadering 22 september /bx.sv 6

17 1 Algemeen profiel van de gemeente Wingene Vooraleer over te gaan naar de werkelijke analyse op macro-, meso-, en microschaal, worden bij wijze van kennismaking met de gemeente, enkele ruimtelijk relevante kencijfers voor Wingene opgesomd en wordt de gemeente op kaart gesitueerd. 1.1 Situering Wingene is gelegen in het oosten van de provincie West-Vlaanderen, en maakt deel uit van het arrondissement Tielt. De gemeente ligt tussen de stedelijke gebieden Brugge, Roeselare, Tielt en Torhout. De fusiegemeente Wingene bestaat uit de deelgemeenten Wingene en Zwevezele. De buurgemeenten van Wingene zijn Oostkamp en Beernem in het noorden, Ruiselede in het oosten, Tielt, Pittem en Ardooie in het zuiden, en Lichtervelde in het westen. Wat het wegennet betreft valt vooral de N50 op, die Brugge en Kortrijk verbindt en dwars door Wingene loopt. De E 304, de snelweg tussen Brugge en Kortrijk, loopt over de grens tussen Wingene en Lichtervelde. De N370 doorsnijdt de gemeente van noordoost (Beernem) naar west (Lichtervelde). 1.2 Enkele Kencijfers Op 1 januari 2008 telde Wingene inwoners op een totale oppervlakte van ha. Dit komt overeen met een bevolkingsdichtheid van 196 inw/km², wat iets meer is dan de helft is van het gemiddelde voor de provincie West-Vlaanderen (357inw/km²) en ook een stuk lager ligt dan het gemiddelde van het arrondissement Tielt (266 inw/km²). 1801/bx.sv 7

18 SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene Brugge Kaart 1 Regionale situering Torhout Tielt Roeselare Deinze Opdrachtgever: gemeentebestuur Wingene 1801 / sv / maart 2008

19 2 Planningscontext en analyse van het gevoerde ruimtelijk beleid 2.1 Ruimtelijk beleid op Vlaams niveau Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) Inleiding Structuurplanning is een voor het Vlaamse Gewest nieuwe wijze van ruimtelijke planning. Het is het uitstippelen van een beleidsvisie en niet het vastleggen van bodembestemmende uitvoeringsplannen. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) is de uitwerking van deze methodiek op het niveau van Vlaanderen. Hierin wordt de gewenste ruimtelijke structuur van Vlaanderen aangegeven als een kader waarin de ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden. Een coherente, overkoepelende en evenwichtige ruimtelijke visie op de ontwikkeling van Vlaanderen is immers essentieel voor het afwegen en beoordelen van de verschillende ruimtevragen. Deze ruimtevragen hebben ook hun invloed op de twee andere bestemmingsniveaus, met name het provinciale en het gemeentelijk niveau. De samenwerking tussen de drie bestuurlijke niveaus (gewest, provincie en gemeente) dient te gebeuren op basis van het subsidiariteitsprincipe. Dit betekent dat de bevoegde overheid zich bezighoudt met die materies die geëigend zijn om op het bewuste niveau geregeld te worden. Beslissingen moeten dus genomen worden op het meest geschikte niveau. Lagere niveaus zullen zich richten naar het kader en de beperkingen van het hoger niveau en dit verder verifiëren en uitwerken. Voor de opmaak van het GRS van Wingene is het derhalve van groot belang om de krachtlijnen van deze bovengemeentelijke ruimtelijke structuurplannen, en dus in de eerste plaats van het RSV, met kennis van zaken in te schatten. In de volgende paragrafen worden de verschillende structuurbepalende componenten die in het RSV specifiek betrekking hebben op Wingene of zijn onmiddellijke omgeving uitvoerig behandeld. Algemene krachtlijnen RSV Op 23 september 1997 keurde de Vlaamse regering het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) goed. Op 19 maart 2004 bekrachtigde het Vlaams parlement een beperkte herziening van het RSV inzake de verdeling van het wonen over het stedelijk gebied en het buitengebied en de opname van de zonevreemde bedrijven in de ruimtebalans. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen schetst, na een evaluatie van de bestaande toestand en na afweging van de ruimtelijke aanspraken van de verschillende maatschappelijke activiteiten, de visie op de gewenste ontwikkeling van het Vlaamse grondgebied. Die visie wordt uitgedrukt in de gewenste ruimtelijke structuur. Alle onderdelen van het RSV vormen een samenhangend geheel dat een kader vormt voor de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen tot Het bevat de structuurbepalend elementen (elementen die de hoofdlijnen van de ruimtelijke structuur beschrijven) van gewestelijk belang en de taakverdeling voor de uitvoering ervan. Het duidt de onderdelen aan die respectievelijk door het Vlaams Gewest, de provincies of de gemeenten moeten worden uitgevoerd. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen heeft als visie Vlaanderen, open en stedelijk. Wanneer deze visie in een aantal ruimtelijke principes vertaald worden dan betekent dit: 1801/bx.sv 9

20 - gedeconcentreerde bundeling van wonen en werken - poorten als motor voor ontwikkeling - (bestaande) infrastructuren als bindteken en basis voor locatie van activiteiten - fysisch systeem ruimtelijk structurerend In de gewenste ruimtelijke structuur worden deze principes verder uitgewerkt voor de 4 ruimtelijke gebiedsdelen in Vlaanderen: - de stedelijke gebieden; - het buitengebied; - de gebieden voor economische activiteiten; - en de lijninfrastructuren. Verder worden ook maatregelen voorgesteld met een algemene draagwijdte: het creëren van een maatschappelijk draagvlak, de versterking van de administratie, een geïntegreerde benadering van de ruimtelijke ordening. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen zegt niet alleen hoe de Vlaamse Ruimte er in 2007 kan uitzien, maar ook welke middelen en instrumenten daartoe moeten worden gebruikt. Op basis van de resultaten van voorbereidend onderzoek legt het aan de Vlaamse Regering een aantal bindende taken voor uitvoering op. Wingene binnen het RSV Wingene behoort tot het buitengebied In het RSV is Tielt geselecteerd als structuurondersteunend kleinstedelijk gebied. De afbakening zelf zal gebeuren door de provincie, maar er wordt verwacht dat het volledige grondgebied van Wingene tot het buitengebied zal behoren. Het buitengebied bevat delen van de bebouwde ruimte en het grootste gedeelte van de onbebouwde ruimte. Het buitengebiedbeleid wordt gedifferentieerd naar een beleid voor de natuurlijke structuur, de agrarische structuur en de nederzettingsstructuur. Het bestaande fysisch systeem wordt als uitgangspunt gehanteerd, en vormt als het ware de ruggengraat van het buitengebied. Doelstellingen uit het RSV voor het buitengebied zijn ondermeer het vrijwaren van het buitengebied voor de essentiële functies (landbouw, bosbouw, wonen en werken). Op deze wijze worden de grote aaneengesloten gebieden van het buitengebied gevrijwaard en waar mogelijk versterkt. De belangrijkste gevolgen voor de nederzettingsstructuur zijn: - Het wonen moet geconcentreerd worden in de woonkernen en hoofddorpen van het buitengebied (geselecteerd in het PRS). - Geen verdere groei van de linten en verspreide bebouwing. - Voor West-Vlaanderen mogen slechts 33% van de nieuw te bouwen woningen ( in totaal) in de kernen van het buitengebied opgericht worden. - Voor de kernen van het buitengebied wordt een woningdichtheid van 15 woningen per ha nagestreefd. - Multifunctionaliteit en verweven van functies staan voorop in de woonkernen en de hoofddorpen. De natuurlijke structuur bestaat uit het samenhangend geheel van rivier- en beekvalleien, boscomplexen en andere gebieden, waar voor de natuur structuurbepalende elementen en processen tot uiting komen; aanvullend daarop de ecologische infrastructuur gevormd door lijn-, punt- en vlakvormige elementen, door geïsoleerde natuur- en bosgebieden en door parkgebied. Binnen de natuurlijke structuur wordt de bosstructuur als deelstructuur onderscheiden. De oude veldgebieden en de cuesta van Oedelem ten 1801/bx.sv 10

21 noordoosten van Wingene, zijn structuurbepalend voor de Vlaamse bosstructuur. Deze gronden zijn minder geschikt voor landbouw, zodat er grote compartimenten bos voorkomen, afgewisseld met akkers en weiden. De agrarische structuur is het samenhangend geheel van gebieden die het duurzaam functioneren van de landbouw verzekeren. Een gedeelte van de gebieden van de natuurlijke structuur overlappen met de gebieden van de agrarische structuur : de verwevingsgebieden en de natuurverbindingsgebieden. Er wordt geopteerd om de gebieden van de agrarische structuur te differentiëren in functie van de bebouwingsmogelijkheden. Figuur 2 : Wingene binnen de Ruimtelijke visie op Vlaanderen 1801/bx.sv 11

22 Wingene als specifiek economisch knooppunt Wingene is in het RSV geselecteerd als economisch knooppunt (dus buiten de stedelijke gebieden en het buiten het economisch netwerk van het Albertkanaal), omwille van haar impact op de werkgelegenheid en de kansen die hieraan verbonden zijn voor de regio. Deze selectie gebeurde op basis van de volgende drie criteria: - een totale tewerkstelling boven de 3.500, - een industriële tewerkstelling van meer dan 1.000, - een arbeidsbalans (= verhouding tussen de totale werkbevolking en de actieve bevolking) van meer dan 60. Gezien de selectie van Wingene als specifiek economisch knooppunt, is het de taak van de provincie om de regionale bedrijventerreinen af te bakenen. De gemeente bakent de lokale bedrijventerreinen af. Figuur 3 : selectie van de economische knooppunten in Vlaanderen 1801/bx.sv 12

23 Lijninfrastructuur te Wingene De weginfrastructuur Een van de doelstellingen in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen m.b.t. mobiliteit en lijninfrastructuur is de optimalisering van het wegennet door categorisering. In het RSV worden de hoofdwegen (hoofdfunctie is verbinden op internationaal niveau), de primaire wegen categorie I (hoofdfunctie is verbinden op Vlaams niveau) en de primaire wegen categorie II (hoofdfunctie is verzamelen op Vlaams niveau) geselecteerd. De selectie van de secundaire wegen gebeurt door de provincie; de selectie van de lokale wegen door de gemeente. Op het grondgebied van Wingene zijn er geen hoofdwegen en primaire wegen gesitueerd, maar wel in de onmiddellijke omgeving van Wingene. Al deze wegvakken maken deel uit van Maas 2 : Kortrijk Deinze Tielt: Hoofdwegen: - E403: van A10 (Oostkamp) tot A8 (Doornik) - A10: van A18 (Jabbeke) tot R0 (Groot-Bijgaarden) Primaire weg cat.ii: - N37: van A10 (Aalter) tot N35/N37 (Tielt) - N37 / N35: van ringlaan (N35/N37) (Tielt) tot Pittem - N37: van Pittem tot E403 (Ardooie) De waterweginfrastructuur Het Vlaams waterwegennet wordt ingedeeld in een hoofdwaterwegennet, dat een (inter)nationale verbindende functie heeft en de belangrijkste economische knooppunten ontsluit, en een secundair waterwegennet, dat alle andere bevaarbare kanalen en waterwegen omvat. Op het grondgebied van Wingene is er geen enkele hoofdwaterweg geselecteerd: de Leie die een 15-tal kilometer ten zuidoosten van Wingene loopt, is de meest nabije hoofdwaterweg. De enige secundaire waterweg in de buurt van Wingene is het kanaal Gent Brugge. Dit kanaal vervult een belangrijke vervoersfunctie op Vlaams niveau, gezien hier meer dan 4 % van de totale vervoerde vracht wordt afgewikkeld. De spoorweginfrastructuur Op Vlaams niveau worden de spoorwegen ingedeeld in een hoofd- en regionaal spoorwegennet voor personen- en goederenvervoer, wordt een selectie gemaakt van de vormingsstations, en van de structuurbepalende stations waar het wenselijk is een verdichting van de stationsomgeving na te streven. Op het grondgebied van Wingene zijn er geen spoorlijnen gesitueerd. De meest nabij gelegen lijnen van het hoofdspoorwegennet voor personen zijn de verbinding Oostende Brugge Kortrijk - Rijsel (station Lichtervelde), de verbinding Brussel - Oostende (station Beernem) en de verbinding Adinkerke Brussel (station Tielt). 1801/bx.sv 13

24 2.1.2 Gewestplan Het gemeentebestuur van Wingene heeft zich tot nu toe in haar ruimtelijk beleid vooral laten leiden door het gewestplan en waar nodig gedetailleerd via Bijzondere Plannen van Aanleg (zie paragraaf 2.3.1). Het grondgebied van de gemeente Wingene is opgenomen in het gewestplan Roeselare Tielt, dat bij KB van 17/12/1979 werd goedgekeurd. Op 23/11/1994 en op 19/04/1995 waren er twee beperkte wijzigingen van het gewestplan, in functie van de uitbreiding van de ambachtelijke zone te Hille. Het MB van 15/12/1998 bracht het gewestplan Roeselare Tielt een ganse reeks wijzigingen aan: o.m. schrapping tracés ringwegen, schrapping woonuitbreidingsgebieden, uitbreiding groenzone Sint-Pietersveld en bedrijventerrein Hille. - De woongebieden zijn terug te vinden in de kernen van Wingene en Zwevezele. Aansluitend op de kernen zijn er enkele woonlinten (o.a. Zeswege, Scheewege, Poelvoorde-Beer) die als landelijk woongebied aangeduid zijn op het gewestplan. Ook diverse gehuchten (Wildenburg, Sint-Jan, Sint-Elooi,...) zijn ingetekend als woongebieden met landelijk karakter. In het totaal zijn er in Wingene acht woonuitbreidingsgebieden afgebakend, waarvan vijf gesitueerd zijn in de kern van Zwevezele. De overige drie bevinden zich ten oosten van de kern van Wingene. Bij de gewestplanwijziging in 1998 is het middelste gebied grotendeels geschrapt, in overeenstemming met de schrapping van het tracé van de oostelijke omleidingsweg rond de kern van Wingene. Er is één woonpark op het grondgebied van Wingene, aansluitend op de Lakebossen in het noorden van de gemeente. - Oorspronkelijk waren in Wingene twee bedrijventerreinen afgebakend voor milieubelastende industrieën ( Hille en Wildenburg ) en een zone voor ambachtelijke bedrijven ( Verrekijker ). Met de gewestplanwijzigingen in 1994 en 1995 kwam er in Hille respectievelijk ca 3ha en 10ha ruimte voor ambachtelijke bedrijvigheid bij. Aansluitend hierop zijn er met de gewestplanwijziging in 1998 nog eens twee ruime regionale bedrijventerreinen afgebakend (Hille Noord en Zuid, samen ca 18ha), en zijn twee geïsoleerde bedrijven (langs de Kortrijksesteenweg en langs de Hillesteenweg) paars ingekleurd. - De natuurgebieden in Wingene zijn sterk geconcentreerd: ze zijn bijna uitsluitend gelegen in het noordoosten van de gemeente en komen overeen met de veldgebieden op de heuvelrug van Hertsberge tot Lotenhulle. Bij de gewestplanwijziging in 1998 kwam hier nog een aanzienlijk deel natuurgebied bij. De natuurgebieden zijn afgewisseld met enkele parkgebieden, natuurreservaten, vier zones voor verblijfsrecreatie en een zone voor gemeenschapsvoorzieningen. - Het grootste deel van Wingene is ingekleurd als agrarisch gebied. Hiernaast is er ook een aanzienlijk deel als landschappelijk waardevol agrarisch gebied aangeduid (in het noordoosten van de gemeente). 1801/bx.sv 14

25 P P N N P N N N N N N P N N N N N N N R R R N N N N N N N N N P N N N N P P N N N N N N R N II N R II N II N N N N N N N N N N N P N P N N N N N R N N P N P N N P N N II N N RO T LO T II N P N II N N N N BESCHERMDE MONUMENTEN EN LANDSCHAPPEN SITUERING VAN DE BPA'S SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene Kaart 2 Gewestplan Opdrachtgever: gemeentebestuur Wingene 1801 / sv / maart 2008

26 2.1.3 Beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten De omgeving van de Gemeenschapsinstelling voor bijzondere jeugdzorg De Zande (Ruiselede) is sinds 1976 beschermd als landschap. Een gedeelte van het Sint-Pietersveld in Wingene hoort hierbij. Sedert 2000 zijn alle gebouwen en bepaalde installaties van de Radio-maritieme diensten en het zendstation SCRE beschermd als monument omwille van de historische, industrieel-archeologische en wetenschappelijke waarde. Dit complex is tevens gelegen in het Sint-Pietersveld en is een goed bewaard voorbeeld van een radiozendcentrum met grote actieradius voor internationaal en maritiem radioverkeer, vooral tussen België en het toenmalige Belgisch Congo. In september 2002 werd het Sint-Pietersveld (deels op grondgebied Wingene, deels grondgebied Ruiselede) als landschap beschermd. Beschermde dorpsgezichten zijn er niet op het grondgebied van Wingene Habitat- en vogelrichtlijngebieden De EG-habitatrichtlijn 92/43/EEG van 21 mei 1992 beoogt de instandhouding van de natuurlijke habitats en van de wilde flora en fauna. Zij bevat maatregelen inzake gebiedsbescherming en soortbescherming (artikel 6). Samen met de vogelrichtlijngebieden vormen de habitatgebieden een samenhangend ecologisch netwerk van speciale beschermingszones, Natura 2000 genaamd. In uitvoering van de Habitatrichtlijn zijn momenteel op basis van wetenschappelijke gegevens in Vlaanderen 38 Speciale Beschermingszones (of kortweg SBZ-H) aangemeld bij de Europese Commissie voor een totale oppervlakte van ongeveer ha (beslissing van de Vlaamse regering van 4 mei 2001). In Wingene liggen delen van het Sint-Pietersveld en de Munkebossen in habitatrichtlijngebied. Er zijn geen vogelrichtlijngebieden aangeduid op het grondgebied van Wingene Vlaams ecologisch netwerk De Vlaamse regering besliste op 18 juli 2003 over de definitieve afbakening van het eerste deel van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). Het VEN wordt afgebakend op basis van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud. Conform het decreet natuurbehoud moet het VEN zich beperken tot de huidige kwetsbare gebieden op het gewestplan. Het VEN eerste fase omvat ha en houdt geen bestemmingswijzigingen in. Op 17 oktober 2003 gaf de Vlaamse Regering de opdracht om met de 2e fase VEN van start te gaan. Opzet is om een globale ruimtelijke visie voor de overige landbouw-, natuur- en bosgebieden op te maken. Pas bij de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen zullen deze gebieden concreet afgebakend worden. Gebieden die tot het VEN behoren krijgen wel bijkomende beperkingen: regeling van meststoffen, verbod om pesticiden te gebruiken, verbod om de vegetatie te wijzigen, verbod om het bodemreliëf te wijzigen, verbod om het grondwaterpeil te verlagen, verbod om de structuur van de waterlopen te wijzigen. Voor elk VEN-gebied wordt een natuurrichtplan opgesteld. Op de onderstaande figuur zijn de VEN-gebieden op grondgebied Wingene aangeduid: 1801/bx.sv 16

27 Figuur 4 : VEN-gebieden 1801/bx.sv 17

28 SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene Beschermd landschap Gemeenschapsinstelling bijzondere jeugdzorg De Zande Beschermd monument radiozendstation Kaart 3 Beschermde monulenten en landschappen BESCHERMDE SITUERING VAN MONUMENTEN DE BPA'S Opdrachtgever: EN LANDSCHAPPEN gemeentebestuur Wingene 1801 / sv / maart 2008

29 2.1.6 Afbakening buitengebied In uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen vindt voor het buitengebied een afbakening plaats van de agrarische, natuurlijke en bosstructuur. Wingene werd ingedeeld in twee buitengebiedregio s: Veldgebied Brugge-Meetjesland en Leiestreek.. Hierin geeft de overheid aan hoe zij de open ruimte in deze regio s de komende jaren ruimtelijk wil zien ontwikkelen en welke acties ondernomen kunnen worden om dit te realiseren. Op 25 juli 2006 werd het afbakeningsvoorstel voor Veldgebied Brugge- Meetjesland goedgekeurd, op 29 juni 2007 volgde dan de goedkeuring van het operationeel uitvoeringsprogramma. Voor de Leiestreek gebeurde dit op 14 november Het grootste deel van de gemeente Wingene valt onder de Leiestreek. Het volledig agrarisch gebied wordt herbevestigd, met uitzondering van de omgeving van de Egemse Veldekens (11), waar via een gewestelijk RUP de natuurwaarden van de Egemse Veldekens zullen worden versterkt (overwegend grondgebied Pittem). Twee kleinere deeltjes in het noorden van de gemeente werden opgenomen in het Veldgebied Brugge-Meetjesland, nl de omgeving van Zorgvliet-Lakebossen- Munkbossen (gedeeltelijk ook op het grondgebied van Oostkamp) en de omgeving van Bulskampveld Vagevuur Blauwhuisbossen (overlappend met grondgebied Beernem). Voor beide gebieden zal een gewestelijk RUP worden opgemaakt ter versterking van het typische veldlandschap met bijhorende bosuitbreiding. 1801/bx.sv 19

30 2.2 Ruimtelijk beleid op Provinciaal niveau Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen Algemeen Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen werd goedgekeurd bij M.B. van 06/03/2002. De planperiode van het PRS is tot De visie en de doelstellingen geformuleerd in het RSV worden overgenomen en uitgewerkt in het PRS, rekening houdend met de gebiedsspecifieke eigenheid van de provincie. De ruimtelijke visie voor de provincie gaat uit van de ruimtelijke verscheidenheid van de provincie, en wil deze behouden of zelfs versterken. Het PRS beoogt een maximale samenhang tussen activiteiten en functies op haar grondgebied. Een ruimtelijke invalshoek is daardoor bij uitstek geschikt. Het ruimtelijk structuurplan treedt niet in de plaats van sectoren en kan ook de doelstellingen ervan niet realiseren. Het staat niet boven de sectoren maar doorsnijdt deze. De provinciale structuurplanning kenmerkt zich door de betrokkenheid van alle actoren, intensieve communicatie, door het werken met integrerende concepten en door maximale koppeling van planning en uitvoering. Het geheel van de provincie wordt daarbij beschouwd als meer dan de som van haar onderdelen. In een provincie met diverse onderdelen is het creëren van samenhang hiertussen van essentieel belang voor het functioneren van de hele ruimte. Diversiteit kan niet zonder samenhang. Onderdelen spelen altijd een rol in een groter geheel. De provinciale gewenste ruimtelijke structuur moet daarom in een ruimer kader worden bekeken. Het ruimtelijk structuurplan voor de provincie is geen statisch plan maar een beleidsplan gericht op ontwikkeling en uitvoering. Het biedt een kader voor ontwikkeling en uitvoering, naast een beperkt aantal (strategische) bindende bepalingen. Dit kader bestaat uit een visie, een perspectief op de gewenste structuur en een ruimtelijk concept inzake de gewenste structuur. Het is een coherent geheel van ordeningsbeginselen en zal worden gebruikt als criterium voor het dagelijks beleid, de keuze van projecten, de behandeling van conflicten en als discussie - element. Samenwerking en communicatie zijn hierbij een noodzaak. Het structuurplan biedt een kader voor het sturen van toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen, het verlenen van adviezen en het beoordelen van ruimtelijke problemen. Daarnaast zoekt het naar strategische acties voor de gewenste ruimtelijke structuur. Het structuurplan maakt daarbij de overgang naar concrete uitvoering en inrichting van de ruimte. In de volgende paragrafen worden de verschillende structuurbepalende componenten uit het Structuurplan West-Vlaanderen die specifiek betrekking hebben op Wingene of zijn onmiddellijke omgeving uitvoerig behandeld. 1801/bx.sv 20

31 Wingene binnen het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen Kwantitatieve taakstelling voor het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen Verdeling van het aantal bijkomende woongelegenheden: - Wingene is een gemeente van het buitengebied. Voor de planperiode bedraagt de taakstelling van het aantal bijkomende woongelegenheden voor Wingene 525 woningen. - Een provinciaal reservepakket woongelegenheden van 20% bijkomende woongelegenheden wordt op provinciaal niveau gehouden. Gezien de periode waarover de berekende behoefte zich voordoet ( ), kunnen er zich in gemeenten diverse ontwikkelingen voordoen die bijstellingen vereisen. Tevens kunnen er vanuit de gemeenten specifieke doelstellingen geformuleerd worden die maken dat het toebedeelde pakket ontoereikend is. Daarom is het noodzakelijk dat er kan worden geput uit een reservepakket. Een specifiek beleidskader geeft aan wanneer het reservepakket woongelegenheden in aanmerking kan komen (PRS West-Vlaanderen, p. 245). Verdeling van de bijkomende ruimte voor bedrijventerreinen: - Als specifiek economisch knooppunt krijgt Wingene voor de periode , 12,5 ha voor de behoefte aan nieuwe (regionale) bedrijventerreinen toebedeeld. - Een provinciaal reservepakket bedrijventerreinen van bijkomende bedrijventerreinen wordt op provinciaal niveau gehouden. Criteria en procedure zijn vastgelegd hoe gemeenten kunnen putten uit het provinciaal reservepakket. Gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de deelstructuren Gewenste nederzettingsstructuur De gewenste ruimtelijke structuur voor het nederzettingspatroon in West-Vlaanderen is een gelijkmatig verspreid patroon van stedelijke gebieden, hoofddorpen en woonkernen. Wingene en Zwevezele zijn beide geselecteerd als structuurondersteunende hoofddorpen in het buitengebied. Onder een structuurondersteunend hoofddorp wordt het volgende verstaan: - Rol: structuurondersteunend voor wonen en werken in het buitengebied en een bovenlokale verzorgende rol - Mogelijkheid bijkomende woningen: opvang van de eigen groei huishoudens op niveau van de kern + aangroei huishoudens, die niet kerngebonden zijn + mogelijkheid eigen groei huishoudens van andere geselecteerde kernen in het buitengebied - Mogelijkheid lokale bedrijvigheid: in verwevenheid met het wonen en de mogelijkheid voor een lokaal bedrijventerrein van 5 ha; met de mogelijkheid tot uitbreiding tijdens de planperiode - Aangeven ruimtelijke ontwikkelingen: in een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan; de nood aan bijkomende woongelegenheden en de grootte van een lokaal bedrijventerrein worden gestaafd met gemeentelijke behoeftestudies. 1801/bx.sv 21

32 Figuur 5 : gewenste nederzettingsstructuur volgens het PRS West-Vlaanderen Gewenste structuur bedrijvigheid De gewenste ruimtelijke structuur voor regionale bedrijventerreinen is al grotendeels bepaald door de verregaande selectie (van economische knooppunten en poorten) vanuit het RSV. Buiten de economische knooppunten en poorten zijn nieuwe regionale bedrijventerreinen immers niet mogelijk. In het RSV is Wingene geselecteerd als specifiek economisch knooppunt. Nieuwe regionale bedrijventerreinen kunnen hier best aansluiten op de bestaande economische structuur. Zodoende worden de endogene ontwikkelingen en de clustervorming er ruimtelijk ondersteund volgens de draagkracht van de omgeving. Bedrijventerreinen zullen vastgelegd worden in provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen na uitwerking van ruimtelijk-economische visies. 1801/bx.sv 22

33 Gewenste natuurlijke structuur Algemeen kan gesteld worden dat de complexen van natuur (gebieden met natuurelementen die een grote samenhang vertonen met kenmerken van het fysisch systeem) deel uitmaken van een Vlaamse structuur. De verbindingen ertussen zijn hoofdzakelijk elementen van provinciaal niveau. Het Vlaams Gewest zal de GEN-, GENO-, natuurverwevingsgebieden en bosuitbreidingsgebieden aanduiden. In het PRS West- Vlaanderen worden deze gebieden hypothetisch gebundeld in natuuraandachtszones. Binnen deze zones komen ook nog andere activiteiten voor zoals beroepslandbouw. Na aanduiding van GEN-, GENO- en natuurverwevingsgebieden door het Vlaamse Gewest worden deze natuuraandachtszones uitgewerkt in een dicht net van natuurverbindingsgebieden tussen de verschillende natuureenheden. Dit gebeurt binnen het landschappelijk kader. De omgeving Bulskampveld tot Merkenveld gedeeltelijk op grondgebied van de gemeente Wingene is geselecteerd als natuuraandachtszone Natuurverbindingsgebieden zijn gebieden waar kleine natuur- en landschapselementen de migratie van organismen tussen natuuraandachtzones (de GEN-, GENO- en natuurverwevingsgebieden aangeduid door het Vlaams Gewest) vergemakkelijken. Het beleid is gericht op het behouden, herstellen en ontwikkelen van kleine landschapselementen en kleine natuurgebieden. Het stelsel van rivier- en beekvalleien zorgt reeds voor een natuurlijke doorkruisbaarheid. Voor Wingene zijn enkel de vallei van de Ringbeek en de vallei van de Ringbeek-Veldekensbeek-Strategoedbeek ( Grote Beek ) geselecteerd. Hiernaast kunnen ook clusters van kleine landschapselementen en kleine natuurgebieden fungeren als stapstenen tussen de aandachtszones. Voor de omgeving van Wingene is één zo n cluster van belang: het gebied ten zuiden van Oedelem (gemeente Beernem). De ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang bestaat uit grotere lijnvormige landschapselementen met een belangrijke verbindingsfunctie. Ze zijn scherp in het landschap afgebakend en ze zijn van menselijke oorsprong. De natte ecologische infrastructuur bestaat uit kanalen en rechtgetrokken waterlopen. Voor de omgeving van Wingene is enkel het kanaal Gent-Brugge geselecteerd. Polderdijken en oude spoorwegbeddingen vormen de belangrijkste elementen van de droge ecologische infrastructuur. In de omgeving van Wingene zijn geen droge ecologische infrastructuren geselecteerd. Gewenste agrarische structuur De gewenste agrarische structuur van West-Vlaanderen bestaat in hoofdzaak uit twee deelgebieden: de grondgebonden agrarische structuur en de intensief gedifferentieerde agrarische structuur. Wingene ligt in het gebied met een intensief gedifferentieerde agrarische structuur. Hier komt een grotere menging voor van diverse soorten landbouwbedrijven. De draagkracht van de ruimte moet hier het uitgangspunt zijn voor de ontwikkelingsmogelijkheden en vernieuwing van de landbouw. Om diverse redenen kan een optimale verwevenheid gewenst zijn tussen de grondgebonden en de grondloze landbouw. Het ruimtelijk beleid moet de nodige maatregelen nemen om deze verwevenheid te ondersteunen en om de infrastructuur te optimaliseren met respect voor de landschappelijke waarden. Voor de landbouw is het belangrijk dat er op lokaal niveau lokale bouwvrije zones aangeduid worden, waar de grondgebonden landbouw als ruimtelijke drager voorkomt in kleinere aaneengesloten gebieden en waar geen enkele vorm van bijkomende bebouwing wordt toegestaan. Dit is vooral noodzakelijk in de intensief gedifferentieerde agrarische structuur. In het aanduiden van bouwvrije zones is een taak voor de gemeenten weggelegd. Gewenste verkeers- en vervoersstructuur De secundaire wegen die voor Wingene van belang zijn behoren tot Maas 2 (gevormd door de A10, E403 en A14). Volgende wegvakken in Wingene en omgeving werden geselecteerd als secundaire weg: 1801/bx.sv 23