Schoolondersteuningsprofiel, versie september

Transcriptie

1 Schoolondersteuningsprofiel OPDC-Almere Algemeen Het OPDC-Almere is een arrangement van de VMBO-scholen in Almere voor onderwijs en ondersteuning aan leerlingen in de VMBOonderbouw op bbl-, kbl- en tl-niveau die het perspectief hebben om een VMBO-diploma te behalen, maar nog niet toelaatbaar zijn in een grote voortgezet onderwijsschool, wegens achterstanden op leren en/ of sociaal-emotioneel gebied. De leerlingen staan ingeschreven op een VO-school en deze plaatst de leerling voor maximaal twee jaar op het OPDC-Almere. Passend Onderwijs Almere is betrokken bij de aanvraag van de toelaatbaarheidsverklaring. Voor alle leerlingen is een ontwikkelingsperspectiefplan (opp) opgesteld. De groepsgrootte is leerlingen per klas. De vakken worden in samenhang van leergebieden aangeboden. Een docent kan les in meerdere leergebieden geven. Een klas heeft max. 8 docenten. Beschrijving doelgroep OPDC-Almere Alle leerlingen op het OPDC-Almere hebben een orthopedagogische en/of orthodidactische benadering nodig. Het zijn leerlingen van jaar, die: te kwetsbaar zijn voor een grote VO-school, kunnen functioneren in een groep van gemiddeld leerlingen, de aansturing van meerdere docenten accepteren, kunnen functioneren binnen een VO-structuur, baat hebben baat bij een klein gebouw en een klein docententeam, ondersteuning nodig hebben bij een van de volgende factoren: het maken en houden van vrienden, het oplossen van conflicten, het opkomen voor zichzelf op een goede manier, onvoldoende schoolse vaardigheden hebben, baat hebben bij afwisseling in werkvormen, ondersteuning nodig hebben in de studievaardigheden, maar ook bij hoe ze hun tas moeten inpakken en hoe ze op tijd kunnen komen. Ze hebben achterstanden in het leren. Ze hebben achterstanden in hun ontwikkeling. Ze hebben moeite met concentreren, geven snel op, kunnen niet zelfstandig aan het werk, vragen veel bevestiging, zijn bang om te falen. Daarnaast kan een instabiele thuissituatie of persoonlijkheidsstructuur of een combinatie van al deze aspecten meespelen. Leerlingen kunnen niet geplaatst worden als zij: Schoolondersteuningsprofiel, versie september

2 dermate leerkrachtafhankelijk zijn dat zij niet door meerdere docenten/ medewerkers aan te spreken zijn, dermate angstig zijn dat zij niet kunnen functioneren in een school met leerlingen met diverse problematieken en uitingsvormen hiervan, zij niet gevoelig zijn voor het aangaan van een docent-leerling relatie en hierdoor niet leerbaar zijn. Bijstelling van het uitstroomperspectief Het OPDC-Almere neemt ook leerlingen op met een complexe ondersteuningsvraag waarvan bij plaatsing nog niet duidelijk is of zij kunnen instromen in het reguliere VO. Bij deze leerlingen is vaak nog geen onderzoekstraject gestart. Als blijkt dat de leerling meer ondersteuning nodig heeft dan het OPDC-Almere kan bieden (en dit gesignaleerd wordt door observatie, onderzoek, begeleiding en gesprekken met ouders) en het uitstroomperspectief verandert, wordt in overleg met leerling, ouders/ verzorgers en de VO-school van inschrijving besproken en besloten welk aanbod (hulpverleningstraject of een ander onderwijstraject) passend is. Hierin wordt samengewerkt met de speciale onderwijsvoorzieningen in Almere en de ketenpartners. Samenwerking ouders/ verzorgers Het OPDC-Almere werkt met de driehoek: leerling, ouders, OPDC-Almere. Zonder contact tussen de verschillende punten van deze driehoek is ontwikkeling niet mogelijk. Ouders zijn een belangrijke partner in het ontwikkelproces van de leerling. In de maand voor de zomervakantie is er een kennismakingsavond voor de ouders/ verzorgers van de nieuwe leerlingen van leerjaar 1. Op deze avond maken zij kennis met de mentor en doorlopen met de mentor een aantal infoshops. In de eerste twee weken van het schooljaar bespreekt de mentor de samenwerking met de ouders. Dit wordt ook vastgelegd. Vervolgens is er maandelijks contact met de ouders, ook als het goed gaat. Initiatief voor het contact ligt bij beide partijen. In leerjaar 1 is er een ouderavond Huiswerk begeleiden en Begeleiden van dyslexie. In leerjaar 2 is er een ouderavond overstappen. Rapporten met daarin het opp worden drie maal per jaar door de ouders met hun kind opgehaald en besproken bij de mentor. Beschrijving onderwijsleerproces en vaardigheden van docenten Vaardigheden van docenten in de aansturing van het leergedrag De doelen en de indeling van de les worden, zowel mondeling als visueel, aangegeven. De leerlingen worden aangespoord om te bedenken wat het doel van de vorige les was. Instructie wordt op verschillende manieren aangeboden. De inoefening van de lesstof gebeurt stap voor stap met individuele begeleiding en onder toezicht. Bij bekende lesstof of gevorderde leerhouding kan het initiatief meer bij de leerling liggen. Leerlingen worden gestimuleerd elkaar de lesstof uit te leggen. Instructie en verwerking gebeuren via activerende didactiek, dit houdt in dat leerlingen een actieve rol hebben in het leerproces. De leerling krijgt voortdurend feedback op zijn werk en houding tijdens de uitvoering. Als blijkt dat de leerling meer lesstof aankan, geeft de docent herhaling- of verdiepende leerstof. Daarnaast geeft de docent feedback aan het einde van de les door terug te komen op de doelen en het resultaat van de les en kan specifieke feedback geven aan een individuele leerling. Schoolondersteuningsprofiel, versie september

3 Extra lestijd De leerlingen krijgen extra onderwijs om aan de referentieniveaus te kunnen voldoen. Binnen het vak Nederlands wordt extra aandacht gegeven aan spelling en begrijpend lezen. Binnen Wiskunde is rekenen een vast onderdeel. Daarnaast zijn er voor alle leerlingen drie OPDC-uren per week voor begeleiding van het huiswerk, het volgen van bijlessen en trainingen. Trainingen Leerlingen die dyslectisch zijn, krijgen een dyslexietraining. Andere trainingen die leerlingen op school kunnen volgen zijn: Boosheid reductietraining; Concentreren kun je leren; Faalangst reductietraining, Sociale vaardigheden, Rots en Water (weerbaarheidstraining). Schoolse vaardigheden worden aangeboden in de huiswerkklas. Persoonlijk ontwikkeling Iedere klas heeft het vak persoonlijke ontwikkeling. Hierin staan loopbaanoriëntatie en de persoonlijke ontwikkeling van de leerling centraal. Middels praktische opdrachten en reflectieopdrachten wordt aandacht besteed aan de vaardigheden en attitude van de leerling op de eigen doelen zoals ze verwoord staan in het opp. Arrangementen extra ondersteuning (zie bijlage Ondersteuningsroute) Groen aanbod Alle leerlingen op het OPDC-Almere krijgen het aanbod zoals beschreven in het groene gebied van de driehoek. Geel aanbod Leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte kunnen een aanvulling krijgen uit een van de volgende arrangementen: Plusleerlingen Plusleerlingen zijn leerlingen met een complexe ondersteuningsvraag, die baat hebben bij extra bij- en aansturing. Zij worden gesignaleerd door het team, hebben een intakegesprek met de leerlingencoach, onderwijsassistent, mentor en ouders. In dit gesprek wordt de extra begeleiding uitgelegd, wordt de ondersteuning geïnventariseerd. Bij een hulpvraag van ouders worden zij doorverwezen naar Vitree. De leerlingen worden door de plusbegeleiders in de les begeleid, beperkt uit de les gehaald en altijd weer terug gebracht. klass KlASS is voor leerlingen met (kenmerken van) ASS die de stap van PO naar regulier VO niet kunnen maken. Het betreft leerlingen die onvoldoende vaardigheden hebben om om te gaan met de VO-structuur en onvoldoende zelfstandigheid hebben om hun schoolwerk en spullen te organiseren. Zij zijn gebaat bij lessen met een vaste structuur en docenten met kennis van ASS en de invloed daarvan op leren. Zij starten in één lokaal met drie docenten en gaan via tussenstappen naar een OPDC-klas en vervolgens naar een VO-school. Maatwerkklas (pilot 16-17) De Maatwerkklas is een voorbereidend traject voor Almeerkans. Bij plaatsing in de Maatwerkklas is overstappen naar regulier voortgezet onderwijs uitgesloten en volgt de leerling een programma van scholing en een begeleide stage in groepjes. Binnen Almeerkans volgen de leerlingen het entreeprogramma niveau 1 en doen examen om door te stromen naar MBO niveau 2. Rood aanbod Leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte kunnen een aanvulling krijgen van: Schoolondersteuningsprofiel, versie september

4 Vitree Het OPDC werkt samen met Vitree middels een onderwijsjeugdhulparrangement. Leerlingen krijgen onder lestijd begeleiding en behandeling. Daarnaast is er naschoolse behandeling op school voor een groep leerlingen. Ouders kunnen ook begeleiding ontvangen via Vitree. De Waag Het OPDC-Almere werkt samen met de Waag, voor onderzoek, advies en behandeling van leerlingen bij problemen met agressie en veiligheid. Intakes vinden plaats op school met leerling, ouders/verzorgers en een behandelaar van de Waag. De mentor helpt ouders met het formuleren van de hulpvraag. In overleg wordt de begeleiding op school of bij de Waag georganiseerd. Vaardigheden van medewerkers in de aansturing van het sociaal gedrag Docenten en het ondersteunend personeel zijn een rolmodel in positief en gewenst gedrag. Leerlingen leren gewenst gedrag aan en worden overal in en om de school positief benaderd en beloond voor goed gedrag via de Positive Behaviour Support aanpak. Het OPDC- Almere is hiervoor in juli 2016 gecertificeerd. Docenten zijn geschoold in het signaleren van ontwikkelingsproblemen en hebben een handelingsrepertoire opgebouwd waarbij zij kunnen kiezen uit verschillende aanpakken binnen een klas, binnen een les. Zij communiceren met de leerlingen en leggen uit welke vaardigheden de leerlingen nodig hebben en leren deze aan. Leerlingen worden aangemoedigd om elkaar te ondersteunen in hun sociale gedrag. Aan het einde van de les komt de docent terug op de gedragsverwachting die centraal stond en reflecteert hierop met de leerlingen. De onderwijsassistent en zorgcoördinator begeleiden leerlingen in de klas op verzoek van de docent ( Rust in school ). De leerling kan met extra ondersteuning in de les weer verder met het werk, terwijl de klas geen lestijd mist. Door nabespreking hiervan wordt gewerkt aan het vergroten van het handelingsrepertoire van de leerlingen en de docenten. Organisatie van de ondersteuning en samenwerking ketenpartners Alle leerlingen hebben een ontwikkelingsperspectief (opp), waar leerling, ouders en zorgteam input voor leveren. Het opp wordt opgesteld door de school van inschrijving (VO) en drie maal per jaar door het OPDC-Almere besproken met ouders, geëvalueerd en bijgesteld. SOM (LVS) wordt gebruikt voor registratie verzuim en voor cijfer- en begeleidings-informatie van mentor of ZAT. Incidentenregistratie verloopt via het schooleigen PBS-registratiesysteem. Mentor De mentor heeft dagelijks contact met de leerling, zorgt voor een veilige omgeving, leert gewenst gedrag aan, beloont en is verantwoordelijk voor het volgen en bespreken van de (resultaten van de) leerlingen. De mentor neemt initiatief voor het contact met leerlingen en onderhoudt contact op maat met de ouders. Teamcoördinator De teamcoördinator stuurt het docententeam aan. Zij begeleiden mentoren en docenten bij begeleiding en Schoolondersteuningsprofiel, versie september

5 sanctionering van leerlingen bij incidenten, extra oudercontact en verzuim en contact met leerplichtambtenaar en het VO. Zorgcoördinator De zorgcoördinator heeft het overzicht van intake tot uitstroom en coördineert de ondersteuning die leidt tot ontwikkeling van de leerling richting uitstroomperspectief. Zij is verantwoordelijk voor de volgende overleggen: Zorgteam (ZT: mentor, zorgcoördinator, orthopedagoog). Alle leerlingen worden minimaal twee maal per jaar aan de hand van het opp in het zorgteam besproken. Naar aanleiding van het ZT kan een begeleider van Vitree ingezet worden voor begeleiding of behandeling van de leerling of ouderbegeleiding. Zorgcoördinatieteam (ZCT: zorgcoördinator, orthopedagoog, medewerkers Vitree). Leerlingen met een gele en rode interventie worden besproken en gevolgd. Zo mogelijk wordt de interventie afgebouwd of doorgezet naar een intensiever traject. Zorg Adviesteam (ZAT: medewerkers van: SAVE, Intermetzo, Leerplicht, GGD-arts, Politie, GGZ en OPDC-Almere). Leerlingen waarvan de ondersteuningsvraag de schoolse setting overstijgt (15-20%), worden door de mentor ingebracht in het ZAT. Ouders geven toestemming en worden uitgenodigd om bij de bespreking aanwezig te zijn. Doel is om de ondersteuningsvraag van de leerling te bespreken of de leerling spoedig in een begeleidingstraject te laten starten. Als het aanbod onvoldoende aansluit of oplevert, kan het ZAT besluiten tot een rond de tafelgesprek onder aansturing van procescoördinatie van de GGD. Uitstroom en contact met VO-scholen De VO-school van inschrijving is verantwoordelijk voor de toeleiding naar het arrangement OPDC. In het toelaatbaarheidsoverleg worden met ouders, VO-school en OPDC-Almere de doelen vastgesteld en verwerkt in een opp. Het OPDC-Almere is verantwoordelijk voor het bespreken, ondertekenen en evalueren van het opp. Zodra het uitstroomperspectief verandert, wordt de VO-school van inschrijving betrokken bij de bespreking en besluitvorming. Leerlingen die doorstromen naar regulier VO worden besproken met de VO-scholen. Na een meeloopperiode beslist de VO-school met het OPDC-Almere of de overstap doorgezet wordt. Als blijkt dat het uitstroomperspectief wijzigt, gaan OPDC-Almere met ouders, leerling en de VO-school in gesprek over een passend vervolgtraject. Ontwikkelpunten Pedagogisch handelen Specifieke aandacht voor de afstemming van leerlingen met gele en rode interventies (zie bijlage); vergroten handelingsrepertoire van de docent. Didactisch handelen Vergroting van de activerende didactiek, signaleren en bespreken van achterstanden met de leerling en orthodidactische ondersteuning inzetten. Aanbod activiteiten verdiepen Signalering van OPDC-leerling op de basisschool bespreken met PO en terugkoppeling resultaten overstap van OPDC-leerlingen naar VO met PO; Maatwerkklas: voorbereiding op Almeerkans vormgeven middels pilot in Opbrengsten Sociaal emotionele vaardigheden meetbaar en inzichtelijk maken; Leerrendement meten. Passend Onderwijs Almere Dekkend aanbod blijven bespreken. Schoolondersteuningsprofiel, versie september

6 Bijlage: Ondersteuningsroute Schoolondersteuningsprofiel, versie september