Kunsthal KAdE maakt deel uit van de Stichting Amersfoort in C. Hieronder vallen ook Museum Flehite, Architectuurcentrum FASadE en het Mondriaanhuis.

Transcriptie

1 Kunsthal KAdE maakt deel uit van de Stichting Amersfoort in C. Hieronder vallen ook Museum Flehite, Architectuurcentrum FASadE en het Mondriaanhuis. Algemene informatie Kunsthal KAdE opende op 1 mei 2009 met de internationale bruikleententoonstelling Wonderland, Through the Looking Glass. In de jaren daarna waren in KAdE de volgende tentoonstellingen te zien: VanLieshoutVanLieshout, Henry Coombes, Frank Halmans, Sammlung Boryna Marcel van Eeden, Happy Families Studio Makkink & Bey, 10 jaar The One Minutes, Booming Amersfoort, tien jaar bouwen in de stad. Charlie Roberts BALLS TO THE WALL featuring KRAPP KAPP, Retrospectief Tom Claassen, ShadowDance, Expositie over het gebruik van schaduw in de hedendaagse kunst, Dazzle the Evil Eye, ode aan Merina Beekman, Tilo Baumgärtel, Peeping Tom, Meissen SO IL, 18 de eeuws porselein in hedendaagse architectuur, Ansel Krut, schilderijen en tekeningen, Francis Upritchard, Echo, MärklinWorld, modellen van de wereld door 40 kunstenaars, Henk Visch, Solo, Who More Sci-Fi Than Us? Hedendaagse kunst uit de Cariben, The Dwelling Life of Man; Topstukken van Amerikaanse en Europese fotografen uit de Martin Z. Margulies Collectie, Miami. Kunsthal KAdE organiseert tentoonstellingen op het gebied van (moderne) kunst, architectuur, vormgeving & design en eigentijdse beeldcultuur. KAdE heeft geen eigen collectie, maar is met haar tentoonstellingen op het gebied van moderne kunst en architectuur, naar buiten gericht en open voor impulsen vanuit de hele wereld. KAdE is een levendige plek met een café en winkel. Naast de tentoonstellingen organiseert KAdE rondleidingen, lezingen en debatavonden. KAdE is gehuisvest in het gebouw van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en beslaat 1500 m2. Medio 2014 verhuist Kunsthal KAdE naar een nieuwe locatie, het Eemhuis aan het Eemplein. Alle activiteiten van kunsthal KAdE worden financieel mede mogelijk gemaakt door de gemeente Amersfoort. 1 Jaarverslag 2013

2 Tentoonstellingen De tentoonstelling The Dwelling Life of Man; Topstukken van Amerikaanse en Europese fotografen uit de Martin Z. Margulies Collectie, Miami was nog te zien t/m 6 januari In 2013 organiseerde KAdE de volgende tentoonstellingen: en zekerheid aan de orde gesteld. Het wordt duidelijk dat er geen vaststaande gegevens zijn, maar dat zelfs de schijnbaar solide gebouwde omgeving een eigen leven leidt. Deelnemende kunstenaars waren: Ronald de Ceuster Karin van Dam Thijs Ebbe Fokkens Katharina Galland Chiel Kuijl Heidi Linck Marisa Rappard Aam Solleveld Marije Vermeulen Sui Jianguo & Liang Shuo De tentoonstelling werd op vrijdag 18 januari 2013 geopend door Arno Kramer, beeldend kunstenaar en curator Drawing Centre Diepenheim. Space Drawings: over de bewegingsvrijheid van de tekening 19 januari tot en met 14 april installaties van hedendaagse kunstenaars die de ruimte tekenend verkennen mensen hebben de tentoonstelling Space Drawings bezocht. Voor de tentoonstelling Space Drawings waren elf hedendaagse kunstenaars samengebracht die gebruik maken van de beeldtaal en de techniek van de tekening, maar dit breed en - in verschillende betekenissen van het woord - nadrukkelijk ruimtelijk toepassen. Traditionele middelen als inkt en papier waren aangevuld met (of vervangen door) andere materialen, zoals ijzerdraad, tape en hout. De tekeningen beperkten zich daarbij niet langer tot het platte vlak, maar komen de ruimte in en betreden daarmee het domein van de beeldhouwer en van de toeschouwer. In een visueel spel werd de verhouding tot de ruimte onderzocht. Een terrein dat zich, buiten de architectuur van de tentoonstellingsruimte, kan bewegen tussen de mentale en fysieke ruimte van het menselijk lichaam tot de onmetelijkheid van tijd en universum. De verkenning van deze gebieden lijkt onlosmakelijk verbonden te zijn met het loslaten van het platte vlak en ook met de daaraan verbonden relatieve veiligheid. Het werk van de kunstenaars gaat over de fysieke ervaring en functionaliteit van de directe omgeving en daarbij wordt het gevoel van veiligheid Dubossarsky & Vinogradov, Painters of Russian Life 4 mei tot en met 25 augustus 2013 De zomertentoonstelling in 2013 was een overzicht van de Russische schilders Vladimir Dubossarsky (1964) en Alexander Vinogradov (1963) in het kader van het Nederland-Ruslandjaar Het duo begon in 1994 met samenwerken en bouwde in de afgelopen 18 jaar een rijk oeuvre op met een schilderstaal die bestaat uit een mengeling van socialistisch realisme, pop art, neo-barok en camp. Het eerste werk van het schildersduo was een portret van schilderheld Picasso poserend aan de oevers van de Moskva met op de achtergrond het Kremlin. Alsof Lenin zelf daar stond. In die tijd - midden jaren negentig - was dat een artistiek statement van 2 Jaarverslag 2013

3 jewelste. Het nieuwe Rusland was nog maar net op gang na de hervormingspolitiek onder Gorbatsjov in de jaren tachtig, maar volledig vrij en westers was het nog niet. Er was toen eigenlijk helemaal nog geen ruimte om op een ironische manier het socialistisch realisme als taal te gebruiken. En al helemaal niet binnen kunstenaarskringen, waar de avantgarde zich bezighield met een conceptuele, performance-achtige manier van werken. Kunst was in die tijd agressief of depressief, zegt Vladimir Dubossarsky in een interview met het tijdschrift ArtNews, wij besloten het paradijs te creëren. Het schilderij als autonome artistieke uiting was midden jaren negentig nog besmet, omdat het medium herinnerde aan de propagandistische doctrine van het socialistisch realisme onder Stalin. Dat Dubossarsky & Vinogradov ditzelfde realisme ook nog eens als vertrekpunt namen voor hun stijl, maakte het werk nog controversiëler in artistieke kringen. Ook hun commerciële houding was nieuw. Uiteindelijk bleken de schilders echter precies de vinger op de eigen tijd te leggen, met hun fascinatie voor de complexe koorddans tussen het behouden van de eigen Russische cultuur en het omarmen van de westerse (massa)cultuur. De voorstellingen van Dubossarsky & Vinogradov zijn hallucinerend: felle kleuren, een lustige schilderstijl, figuren die over elkaar heen buitelen, orgastische taferelen vol details, expliciete erotiek, verwijzingen naar de verering van de massacultuur en grote panoramische veelluiken. Dubossarsky & Vinogradov doen alles om het kijkpubliek te verleiden en getuigen daarmee van een neo-barokke houding. Ze toveren imponerende scènes tevoorschijn, vol schijnbare zonneschijn en pracht. Zowel schilderkunstig als inhoudelijk borduren de schilders voort op het socialistisch realisme, dat ook bomvol optimistische taferelen zat. Alleen was het toen nadrukkelijk bedoeld als propaganda en was ten tijde van die schilderkunst (in de Stalin-tijd) al duidelijk dat de werkelijkheid wreed en naargeestig was, waardoor het optimisme wrang was. Rusland een eigen werkelijkheid geworden is. Een Amerikaanse recensent noemde het a goofy, distinctively Russian satire of consumers euphoria. In een van de recente series - For Valour (2011) - zijn Dubossarsky & Vinogradov beduidend reflectiever, zelfs nostalgisch, van aard. For Valour is een parade van Sovjet-veteranen, trots poserend met hun medailles. Hier krijgt de referentie naar het socialistisch realisme extra diepte. Deze Russen zijn echte helden (in het socialistisch realisme werden vooral geprojecteerde helden geschilderd). Ze streden tegen de nazi s en vochten voor een vrij Rusland. Dat ze ook de soldaten van (Stalins) Sovjet-Unie waren, maakt het complex. Dubossarsky & Vinogradov zijn onmiskenbaar Russisch in hun thematiek, waarbij ze de complexe driehoek tussen de Sovjet-historie, de hedendaagse Russische cultuur en een westerse kapitalistische levensstijl als vertrekpunt nemen. En dat alles vol ironie en humor, maar ook serieus en met scherpe kantjes. Dit geeft hun schilderwerk een extra gelaagdheid. In het werk van het duo komen verschillende invloeden samen, waardoor de schilders zowel met beide beden in de (eigen) kunstgeschiedenis staan als aansluiten op de geest van de tijd. Het socialistisch realisme is hun belangrijkste referentiepunt. De (neo)barok - ook populair binnen de katholieke kerk - inspireert hun compositorische beeldprogramma. Van de pop art lenen ze de fascinatie voor beelden en motieven uit de massamedia. En in het postmodernisme vinden ze de voorbeelden voor hun kunstenaarspose. In deze cocktail van (Russische) traditie en contemporaine levenshouding komt hun schilderwerk volop tot bloei. De schilders waren hun tijd vooruit in 1994 en in retrospectief zijn ze exemplarisch voor de ontwikkelingen die het hedendaagse Rusland heeft doorgemaakt. Het paradijselijke van Dubossarsky & Vinogradov is eerder een wensdroom, om te ontsnappen aan de grauwe Sovjet-werkelijkheid. Ironie is een belangrijke component. De schilders steken de draak met het hedonistische materialisme dat zo utopisch lijkt, maar eveneens haar donkere, vernietigende kanten heeft en binnen de realiteit van de Nieuwe Rijken in 3 Jaarverslag 2013

4 De tentoonstelling in Kunsthal KAdE toonde zowel oudere schilderijen als recente series, zoals For Valour. Daarnaast was een groep aquarellen te zien. De tentoonstelling werd op 3 mei 2013 geopend door Alexander Münninghoff (o.a. voormalig correspondent voor de NOS in Rusland). Bij de tentoonstelling verscheen een full colour publicatie, met onder meer de tekstuele bijdrage For Valour van Maria Kravtsova. De tentoonstelling is door mensen bezocht. Deze tentoonstelling is tot stand gekomen met hulp van Heineken Nederland en Triumph Gallery (Moskou) en wordt georganiseerd in het kader van het Nederland-Ruslandjaar NOW JAPAN 21 september 2013 tot en met 2 februari 2014 tentoonstelling met 37 hedendaagse Japanse kunstenaars Kunsthal KAdE toonde in het najaar en winter van 2013 een groot overzicht van actuele Japanse kunst. De afgelopen vijftien jaar stal Takashi Murakami en zijn Superflat-stroming de show met zijn op Manga- en Anime-georiënteerde cartoon-figuratie. Zijn stijl van werken domineerde tentoonstellingen over hedendaagse Japanse kunst in Europa en de Verenigde Staten. KAdE liet in de tentoonstelling Now Japan met het werk van 37 kunstenaars zien dat er ook veel andere artistieke posities worden ingenomen op de archipel, zowel esthetisch als inhoudelijk. Eén van de focuspunten was de artistieke productie na de tsunamiramp in Fukushima. Anders dan bij veel andere niet-westerse landen, zijn Japanse kunstenaars bij vrijwel elke internationale stroming sinds de Tweede Wereldoorlog betrokken geweest: bij de informelen (Gutai-beweging), bij de Op Art (Soto), bij Fluxus (Yoko Ono), bij de conceptuelen (On Kawara), bij de performance art (Yayoi Kusama), bij de postmodernisten (Murakami). In het diffuse en pluriforme veld van de actuele kunst zijn artistieke posities steeds vaker individueel. Van stromingen is allang geen sprake meer, wel van attitudes en trends. Dit soort bewegingen hebben een universeel, globaal karakter, maar worden ook vaak lokaal ingekleurd. Zo zit er Japanness in de 4 Jaarverslag 2013

5 geselecteerde werken voor de tentoonstelling, maar zijn de betrokken kunstenaars tegelijkertijd niet alleen te framen in hun lokale cultuur. Zen-filosofie als fundamenteel onderdeel van de Japanse kunst Niemand die zich bezig houdt met Japan of de Japanse kunst kan ontsnappen aan de zen -filosofie die een fundamenteel onderdeel van het Japanse leven vormt en dus ook de artistieke productie kleurt. Now Japan liet zien hoe het eeuwenoude filosofische concept in de hedendaagse Japanse kunst actueel wordt gehouden. Het zit in het werk van kunstenaars als Zon Ito, Hiroe Saeki, Yamamoto Masao, en Shinji Ohmaki, maar het is een onderlegger in veel meer werk, ook al is dat niet altijd expliciet. Eind jaren tachtig maakte Ryohei Iimura de film Space/ Time in the Garden of Ryoan-Ji, waarin hij met een camera de wereldberoemde zen-tuin in Kyoto minutieus verkent. Deze film was in de tentoonstelling te zien. Handcraft; oog voor detail Een ander opvallend aspect van de hedendaagse Japanse kunst is de diepe worteling in culturele en ambachtelijke tradities. Met name ambachtelijkheid - handcraft - kenmerkt veel aspecten van de Japanse cultuur. In het dagelijks leven zie je veel perfect gemaakte of perfect afgewerkte objecten of attributen. Deze zorg voor detail zie je ook terug in de Japanse kunst. Japanse kunstenaars ontkennen tradities niet, maar laten deze op een vanzelfsprekende manier terugkomen in hun werk. Het Westen heeft een veel gecompliceerdere verhouding met de traditie. Sinds de twintigste eeuw domineert de voortgangsgedachte en wordt traditie beschouwd als regressief en is het zelfs enigszins verdacht. Traditioneel is een scheldwoord geworden. Niet in Japan. Hedendaagse Japanse kunstenaars gaan op een subtiele, vanzelfsprekende manier om met deze thematiek, werkend vanuit hun sterke culturele traditie. Impact dubbele ramp in Fukushima (2011); meer geëngageerde kunst Een deel van de show in KAdE besteedde aandacht aan de nieuwe artistieke posities die zijn ingenomen na de dubbele ramp van Fukushima (tsunami en daaropvolgende nucleaire crisis), die plaatsvond in maart 2011 en die een merkbare impact had op kunstenaars in Japan. Veel kunstenaars zijn er nauw bij betrokken geraakt. Ze gingen naar het rampgebied om te helpen, zetten talloze geldinzamelacties op (met name ook in het buitenland, onder meer in Nederland) en begonnen er uiteindelijk op te reflecteren in hun kunstwerken. Hoe kun je als kunstenaar werken in het oog van zo n ramp? Onder meer de groep Chim Pom speelt hierbij een actieve rol. Zij organiseerden in het voorjaar van 2012 in het Watari um Museum in Tokyo een expositie over activistische kunst, wat een nog vrij jonge focus binnen de hedendaagse kunst in Japan is. Social critique is überhaupt niet vanzelfsprekend in Japan, maar kreeg na de tsunami-ramp een behoorlijke vlucht. Andere kunstenaars in de tentoonstelling die zich - naast Chim Pom - bezighouden met deze thematiek zijn Tsubasa Kato, Katsumi Omori, Kengo Kito, Yuken Teruya en Ryohei Usui. Een belangrijk werk in dit verband is The Finger Pointing Worker : een videowerk van een man die gekleed in een speciaal pak tegen radioactiviteit priemend wijst naar een camera. Deze camera is een webcam die 24 uur per dag is gericht op de beschadigde kernreactor van Fukushima. De actie van de kunstenaar - die anoniem wil blijven - veroorzaakte ten tijde van de performance behoorlijk wat opschudding, doordat ze tegen sociale codes in ging. Geëngageerde kunst is een betrekkelijk nieuw genre binnen de Japanse kunst. Hoewel KAdE Takashi Murakami en zijn Superflatstroming links hebben laten liggen, kwam de thematiek waar hij naar verwijst wel aan bod in Now Japan. In de jaren tachtig ontstond in de Japanse jeugdcultuur het begrip kawaii, dat zoveel betekent als schattig. Gecombineerd met de cultuur van mangastrips, anime en avatars, zorgt dit in het werk van Takashi Murakami en zijn groep voor een stroom aan cartoon -achtige figuratie. In de tentoonstelling Now Japan werd door Momoyo Morimitsu ironisch verwezen naar het begrip kawaii, in de vorm van een enorm opgeblazen schattig konijn dat ongemakkelijk geklemd zit tussen vloer en plafond. De graficus Ryohei Yanagihara maakte in de jaren vijftig gestileerde figuratie die een prelude vormt op de mascotte-achtige cartoon-figuren binnen de kawaii - cultuur. De kunstenaar Keiichi Tanaami maakte in de jaren zestig en zeventig collages en zeefdrukken die een voorloper zijn van het beeldprogramma van Superflat. 5 Jaarverslag 2013

6 Los van bovenstaande invalshoeken toonde Kunsthal KAdE in Now Japan kunstenaars die op hun eigen manier de complexiteit van het Japanse dagelijks leven representeren, zodat een zo compleet mogelijk beeld ontstond. De installatie van Sayaka Abe - wonend in Amsterdam - ging over de persoonlijke belevingen van een vrouw in het Fukushima rampgebied en de slechte communicatie over de gebeurtenissen - ook nu nog - waar zij mee moet dealen. Teppei Kaneuji bouwde een groot besneeuwd landschap dat bij nadere beschouwing was opgebouwd uit plastic consumptiegoederen. Arturo Sato maakte een grote muurtekening, met een dicht web van over elkaar heen buitelende figuratie. In de tentoonstelling Now Japan was werk te zien van 37 Japanse kunstenaars, te weten: Sayaka ABE (1980) Genpei AKASEGAWA (1937) Ryoko AOKI (1973) Kaoru ARIMA (1969) CHIM POM FINGER POINTING WORKER Takahiko IIMURA (1937) Zon ITO (1971) Masaru IWAI (1975) Takahiro IWASAKI (1975) Teppei KANEUJI (1979) Tsubasa KATO (1984) Junko KIDO (1976) Takayoshi KITAGAWA (1974) Kengo KITO (1977) Fumiko KOBAYASHI (1977) Meiro KOIZUMI (1976) Mami KOSEMURA (1975) Yamamoto MASAO (1957) Shimon MINAMIKAWA (1972) Hidenori MITSUE (1969) Toshihiko MITSUYA (1979) Yumiko MORISUE (1982) Shinji OHMAKI (1971) Katsumi OMORI (1963) Hiroe SAEKI (1978) Ataru SATO (1986) Kei TAKEMURA (1975) Kazuyuki TAKEZAKI (1976) Keiichi TANAAMI (1936) Yuken TERUYA (1973) Momoyo TORIMITSU (1967) Naoyuki TSUJI (1972) Ryohei USUI (1983) Mai YAMASHITA (1976) & Naoto KOBAYASHI (1974) Ryohei YANAGIHARA (1931) Yuichi YOKOYAMA (1967) Catalogus Bij de tentoonstelling is een full colour catalogus verschenen. De tentoonstelling werd op vrijdag 20 september 2013 geopend door Herman van den Berg, President Yokogawa Europe mensen hebben de tentoonstelling Now Japan bezocht. De tentoonstelling kwam mede tot stand dankzij de (financiële) bijdrage van: Speciale dank aan Gallery MISAKO & ROSEN, Tokyo, Japan. 6 Jaarverslag 2013

7 Auditoriumpresentaties In het Auditorium organiseert KAdE kortlopende presentaties. In 2013 waren dat de volgende presentaties: Kinetisch Optische en kinetische objecten van Ray Staakman Juni/ juli 2013 In het auditorium van Kunsthal KAdE hingen voor een kleine periode de kinetische werken van Ray Staakman. Tijdens een symposium op 26 juni gaven studenten Conservering en Restauratie aan de Universiteit van Amsterdam een presentatie over de restauratie van enkele vroege werken van Staakman. De kunstwerken waren afkomstig uit de collectie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (voorheen ICN Instituut Collectie Nederland), waar ze in liefdevolle verwaarlozing een fikse periode hebben doorgebracht, aldus Simone Vermaat, senior researcher bij de RCE. Deze collectie bevat zo n objecten waarvan tot de moderne kunst worden gerekend. Van die werken hebben 250 werken een stekker. Dankzij initiatieven als INCCA (International Network for the conservation of Contemporary Art), Modern Art Who Cares en Inside Installations is er professionele zorg voor de conservering van moderne kunstwerken. Studenten van de UvA hebben er voor gezorgd dat een aantal werken van Ray Staakman (Den Haag, 1941) weer loopt. Zo hingen er onder meer twee optische vierkanten, een spiraalwerk, een werk met gekleurde cirkels die langzaam openvouwen en een werk in de vorm van een schoepenrad. Staakman maakte eind jaren zestig en in de jaren zeventig kinetische kunstwerken; werken van verschillende materialen aangedreven door een elektromotor. Bij Galerie Riekje Swart in Amsterdam maakt hij in de vroege jaren zestig bijvoorbeeld een bewegende muur: een houten constructie met metalen platen die langzaam de ruimte omsloten, wat een spannend gevoel teweegbracht. In Den Haag maakte Stroom een tentoonstelling met hem en ook het Haags Gemeentemuseum en het Van Abbemuseum toonden werk van hem. Universiteit Twente gaf Staakman in 1974/75 een opdracht voor een vijver van het terrein, wat uiteindelijk niet goed is uitgevoerd. Het werk is alleen te zien als het vriest, dan zie je volgens Carel Blotkamp alleen nog de vage contouren van de vierkanten kubus die naar boven had moeten komen. Museumlint Maria Roosen augustus-november 2013 Eind juni 2013 plaatste kunstenaar Maria Roosen (1957) sculpturen op verschillende lantaarnpalen in Amersfoort. Roosen kreeg de opdracht van Stichting Amersfoort in C en de gemeente Amersfoort om de route tussen de musea te markeren, naar een idee van voormalig Amersfoort in C directeur Gerard de Kleijn. Roosen koos ervoor om gebruik te maken van de lantaarnpalen die langs de hele route staan. Ze ontwierp grillige, transparante blauwe vormen, die als een hoed bovenop de lantaarnpalen liggen. Samen geven ze een subtiel kleurrijk accent aan de route tussen de musea. Het Museumlint strekt zich uit van het Eemplein, waar Kunsthal KAdE in 2014 heen verhuist, langs het huidige KAdE gebouw en Museum Flehite tot aan het Mondriaanhuis. Daarnaast loopt de route o.a. langs historische hoogtepunten zoals de Koppelpoort en brouwerij De Drie Ringen. In kunsthal KAdE hingen een zestal geheel opgefriste werken. 7 Jaarverslag 2013

8 Educatie Voor de afdeling educatie was in 2013 een medewerker in dienst voor 16 uur per week. Deze medewerker is in dienst bij Amersfoort in C en wordt betaald uit de projectgelden voor Kunsthal KAdE. De focus voor 2013 lag op het intensiveren van de samenwerking met Amersfoortse culturele instellingen en kunstenaars. In 2013 zijn er stevige contacten gelegd met het hoger (kunst) onderwijs: de kunstacademies en opleidingen als de PABO en CMV. Met de tentoonstelling Space Drawings richtten we ons voornamelijk op het voortgezet onderwijs. In totaal hebben 500 leerlingen de tentoonstelling bezocht, waarvan 400 op basis van een rondleiding en 100 met behulp van een kijkwijzer. Een speciaal project bij Space Drawings was het poëzieproject Kunstgedichten. Kunsthal KAdE heeft dit project in samenwerking met Scholen in de Kunst en School der Poëzie ontwikkeld en uitgevoerd. Het project richt zich op leerlingen van vmbo 2 en 3. Zij kregen een rondleiding door de tentoonstelling en schreven vervolgens onder begeleiding van een poëziedocent een eigen gedicht bij een werk in de tentoonstelling. In totaal deden circa 130 leerlingen van drie verschillende scholen mee. Van elke klas werd een aantal gedichten geselecteerd dat kans maakte op de titel mooiste gedicht. Het project werd afgesloten met een druk bezochte eindpresentatie waarbij de schrijvers van de geselecteerde gedichten en hun ouders, vrienden en docenten waren uitgenodigd. Bij de tentoonstelling zijn drie verschillende workshops ontwikkeld, voor drie verschillende doelgroepen: BSO, primair onderwijs en vrij publiek (kinderen tot 12 jaar). Alle drie de workshop werden goed bezocht. Bij de tentoonstelling met schilderkunst van de Russische kunstenaars Vladimir Dubossarsky & Alexander Vinogradov is het vast aanbod van rondleiding en kijkwijzers ontwikkeld. Van het vaste aanbod bij de tentoonstelling Now Japan hebben zes verschillende scholen primair onderwijs uit Amersfoort met in totaal 500 leerlingen gebruik gemaakt. De scholen kregen voorafgaand aan het bezoek materiaal toegestuurd waarmee het bezoek kon worden voorbereid. Vervolgens kregen de leerlingen in KAdE een interactieve rondleiding door de tentoonstelling. In totaal hebben leerlingen uit het voortgezet onderwijs deze tentoonstelling bezocht. Het grootste deel (1.224 leerlingen) bezocht de tentoonstelling zelfstandig met behulp van de kijkwijzer die speciaal bij de tentoonstelling was ontwikkeld. In totaal kregen 415 leerlingen een interactieve rondleiding door de tentoonstelling. Ook bij Now Japan is het project Kunstgedichten uitgezet. Dit keer deden zo n 175 leerlingen van drie verschillende scholen mee. Ongeveer 150 studenten uit het hoger onderwijs (MBO, ROC, HBO) hebben de tentoonstelling bezocht. Ons streven om het contact met hoger onderwijs te intensiveren kwam onder meer tot uitdrukking in een samenwerking met Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Deelnemend kunstenaar Sayaka Abe heeft een workshop gegeven aan een groep derdejaars studenten HKU (richting beeldende kunst autonoom). Na een uitgebreide rondleiding door de tentoonstelling werkten de studenten onder begeleiding van de kunstenaar aan een eigen werk. Ook aan de wens nog meer samen te werken met andere Amersfoortse culturele instellingen is gewerkt. Naast de samenwerking met een Amersfoortse instelling als Scholen in de Kunst is er met Toeters en Bellen en de Amersfoortse muzikant Muriel Boeke een vertelvoorstelling ontwikkeld voor in de kerstvakantie. De voorstelling Ki wil vliegen! was gebaseerd op werken uit de tentoonstelling, werd tweemaal gespeeld en is bezocht door circa 70 mensen. In samenwerking met de Bibliotheek Eemland werd de workshop kamishibai, over Japans verteltheater, georganiseerd voor kinderen van verschillende BSO s uit Amersfoort. In de toekomst wil Kunsthal KAdE zich meer richten op het primair onderwijs en op de individuele bezoeker van KAdE, van jong tot oud. 8 Jaarverslag 2013

9 Randprogramma en evenementen Per tentoonstelling biedt Kunsthal KAdE een op maat gesneden randprogramma en diverse evenementen aansluitend bij het thema. Hieronder, per tentoonstelling, een overzicht van de randprogrammering/ evenementen & rondleidingen. Space Drawings Artist Talk door Sui Jianguo. In deze Artist Talk ging Jianguo onder meer dieper in op het werk FITUNFIT (2013, huisraad, kleding, staaldraad) dat hij speciaal voor de tentoonstelling Space Drawings maakte in samenwerking met beeldend kunstenaar Liang Shuo. Inwoners van Amersfoort konden voorwerpen inleveren, waar het kunstwerk van werd gemaakt. Tevens vertelde Sui Jianguo over het monumentale kunstwerk dat hij heeft gerealiseerd in het water van De Bron in Vathorst (Amersfoort) in opdracht van de gemeente Amersfoort/ Vario Mundo. In samenwerking met Theater Film Café De Lieve Vrouw, werd er een lezing inclusief rondleiding over de tentoonstelling Space Drawings georganiseerd met aansluitend een vertoning van de documentaire Sol LeWitt (Chris Teerink). Exclusief voor KAdE vrienden was er een speciale screening van Oneminutes talent en een meet & greet met de makers van de films. Op dinsdag 5 februari waren de nieuwe films zien: de screening Talented Today - Famous Tomorrow! Kunsthal KAdE stond van 6 t/m 10 februari met een eigen stand op de kunstbeurs Re:Rotterdam. In deze stand waren een aantal werken te zien van kunstenaars die deelnemen aan de tentoonstelling Space Drawings. In het kader van de tentoonstelling Space Drawings organiseert KAdE twee lezingen met als uitgangspunt het werk van kunstenaars Thijs Ebbe Fokkens en Heidi Linck. De ontdekking van de aarde ), Michael van Hoogenhuyze (kunsthistoricus en auteur van het boek Muzisch Denken ) en Thijs Ebbe Fokkens. Op woensdagavond 27 maart hanteerde Heidi Linck haar uitgebreide beeldarchief van plekken en ruimtes als vertrekpunt om de toeschouwer van daar uit mee te nemen op de routes die ze in haar werkwijze volgt. Linck toonde afwisselend autonome projecten, zoals haar tekeningen en de installatie die ze voor Space Drawings maakte en de toegepaste projecten rondom gebiedsontwikkeling die ze onder de naam Onderzoeksbureau O uitvoert. Dubossarsky & Vinogradov Op woensdagavond 12 juni gaf drs Benno Spijker (kunsthistoricus en publicist) de lezing de geschiedenis van het Socialistisch Realisme Spijker ging dieper in op de relatie Nederland Rusland, de ontwikkeling van een typisch Russische kunst en op de plaats en waardering van het socialistisch realisme; de stijl waarin de exposanten Dubossarsky & Vinogradov werken. Now Japan Prof.dr. K.J. Cwiertka gaf een lezing over de Schattigheidscultuur in hedendaags Japan. Deze lezing beschreef het fenomeen schattigheid en hoe het in relatief korte tijd een prominente plaats verworven heeft binnen het dagelijks leven in Japan. In samenwerking met Theater Film Café De Lieve Vrouw werden diverse Japanse films getoond, waaronder: SHOKUZAI, Big Man Japan, The secret world of Arrietty en Departures. Op woensdagavond 13 november gaf drs. Chris Uhlenbeck (conservator Museum Nihon no hanga, freelance conservator Japanse kunst en kunsthandelaar) een lezing over Traditionalisme vs. Westers modernisme: veranderingen in de Japanse beeldende kunst Naar aanleiding van het werk van Thijs Ebbe Fokkens vond woensdagavond 13 maart een gespreksavond plaats over ideale perspectieven en waarheid en mythes in kunst en wetenschap. Met presentaties van Peter Westbroek (geoloog, emeritus hoogleraar geo-fysiologie en auteur van het boek 9 Jaarverslag 2013

10 Rondleidingen Tijdens de tentoonstellingen in 2013 vonden er zowel instap- als reguliere rondleidingen plaats. De instaprondleidingen (2 keer per maand) hebben als doel de bezoeker gratis kennis te laten maken met de tentoonstelling. Deze rondleidingen zijn voor een breed publiek toegankelijk. Er wordt ingegaan op het verhaal achter de tentoonstelling, de thematiek en de kunstenaars die deelnemen. Buiten de instaprondleidingen levert KAdE ook rondleidingen op maat. In 2013 zijn er in totaal 29 reguliere rondleidingen gegeven, variërend van vriendengroepen, bedrijfsuittjes, fotoclubs en verjaardagen. Publiciteit & marketing Het publiciteit- en marketing beleid van KAdE is tweeledig: het (verder) in de landelijke markt zetten van Kunsthal KAdE als expositieruimte in Amersfoort en het promoten van de individuele tentoonstellingen en evenementen. Free publicity Free publicity in de Nederlandse en internationale media is de belangrijkste pijler van het KAdE publiciteitsbeleid. Publicitair gezien is 2013 een uitstekend en uitermate succesvol jaar geweest. Er is heel erg veel door regionale, landelijke en internationale media geschreven over de tentoonstellingen en over KAdE in het algemeen. Recensies van en artikelen over de tentoonstellingen en Kunsthal KAdE zijn onder meer verschenen in: Volkskrant, NRC, NRC Next, de Telegraaf, Trouw, Financieele Dagblad, AD, AD Amersfoortse Courant, AD Utrechts Nieuwsblad, Gooi- en Eemlander, Amersfoort Nu, Stad Amersfoort, Cultuurkrant Amersfoort, Leeuwarder Courant, Dagblad van het Noorden, Kunstbeeld Magazine, Museumtijdschrift, Elsevier, HP De Tijd, Vrij Nederland, Kunstschrift, Villa d Arte, Tableau, Collect, Tubelight, <H> art, Beelden Magazine, Metropolis M en Azië Magazine. Diverse online magazines (o.a. Trendbeheer, 8 Weekly, Cultuurbewust, ArtSlant) schreven een recensie over de exposities. De rubriek kunst van de dag schreef meerdere malen per tentoonstelling een item op galeries.nl. Een greep uit de websites die aandacht aan KAdE en de tentoonstellingen hebben besteed: artdaily.org, De Sushi Times, Het Beeldende Kunstjournaal, website van de Boeddhistische Omroep Stichting, bibliotheek.nl, cbk-utrecht.nl (LUCY), utrechtyourway.nl, rtvutrecht.nl, vvvamersfoort.nl, destadamersfoort.nl en amersfoortzomertijd & amersfoorwintertijd.nl. In 2013 werd KAdE actief besproken op de sociale media en op internet met veel individuele recensies en artikelen en (foto) impressies op weblogs (o.a. AVO blog) en pagina s als Facebook, Twitter & Flicker. Kunsthal KAdE heeft haar eigen Facebook account (5.000 vrienden, volgers), een eigen Twitter account ( volgers) en een eigen YouTube kanaal. Media aandacht voor KAdE was er ook op radio & televisie. De kunsthal en de tentoonstellingen zijn o.a. besproken in AVRO Kunstuur, AVRO Museumgasten (beide Now Japan), het programma Hemelsbreed van de Boeddhistische Omroep Stichting (BOS), NCRV Spirit, VPRO De Avonden, RTV Utrecht, Kei TV, Vathorst TV en Radio Golfbreker. Er wordt ongeveer iedere twee weken een nieuwsbrief verstuurd naar adressen. Marketing Naast het inzetten op free publicity werd er ook (beperkt) geadverteerd in landelijke (onder meer. Kunstbeeld, Volkskrant, NRC, NRC Next) en regionale bladen (o.a. Stad Amersfoort) en op internet (o.a. door middel van banners op & In samenwerking met de Stichting Amersfoort in C werd ongeveer 5 keer geadverteerd met een advertentie in de cultuur kolommen van NRC, Trouw en Volkskrant. Deze samenwerking heeft ook geleid tot gezamenlijke afname van advertenties in een aantal nummers van Museumtijdschrift. De afzonderlijke advertenties van de Amersfoortse musea staan altijd op dezelfde pagina in het magazine. 10 Jaarverslag 2013

11 Campagnes Voor elke tentoonstelling ontwerpt Studio Koehorst In t Veld (KAdE s vaste vormgevers/ huisstijlbureau) een A3 en/ of A2 affiche. Dit affiche wordt lokaal (in cafés, winkels, particuliere huizen), regionaal (via o.a. de VVV s, hotels) en landelijk (via een zogenaamde museummailing) breed verspreid. Regelmatig wordt er voor een tentoonstelling een gadget ontworpen. Tegen inlevering van deze gadget aan de kassa van KAdE krijgt de bezoeker 1,- korting op de volledige entreeprijs. Voor de tentoonstelling Now Japan was de gadget een bierviltje/ onderzetter. De gadgets worden tevens landelijk verspreid op dezelfde manier als de A3 affiches. De bierviltjes van Now Japan werden ook verspreid in cafés, restaurants en op de landelijke Uitmarkt in Amsterdam (augustus 2013). Voor de tentoonstelling Now Japan werd een campagne in de NS traverse op Amersfoort Centraal Station ontwikkeld. 10 stickers van 100 x 150cm, ontworpen door Studio Koehorst In t Veld werden op de ramen geplakt. De campagne heeft de hele maand november gehangen. In (de toegangswegen van en naar) Amersfoort hebben 13 banieren gehangen van de tentoonstelling Dubossarsky & Vinogradov. Deze banieren waren ruim drie meter hoog en hebben zo n drie maanden gehangen. Per tentoonstelling wordt er, naast de algemene informatiefolder van Kunsthal KAdE een tentoonstellingsfolder/ flyer samengesteld. Deze wordt breed verspreid; lokaal, regionaal en landelijk. KAdE was in 2013 wederom aanwezig op de landelijke Uitmarkt in Amsterdam met een promotionele stand. Behalve Kunsthal KAdE werd de tentoonstelling Now Japan het laatste weekend van augustus actief gepromoot. In 2013 bezochten unieke bezoekers de website (166 bezoekers gemiddeld per dag). 11 Jaarverslag 2013

12 KAdECafé en KAdEShop Een belangrijk onderdeel in de filosofie van Kunsthal KAdE is de tweeledige functie van zowel het café als de winkel: deze zijn er in de eerste plaats voor het publiek dat de kunsthal bezoekt, maar hebben ook een eigen positie in het weefsel van de stad en daarmee een eigen magneetfunctie. KAdECafé Het KAdECafé wordt in eigen beheer uitgebaat. Naast de reguliere café functie worden er festiviteiten georganiseerd zoals onder andere muzikale zondagmiddagen, Kerstbrunches en Paasbrunches. Er wordt zoveel mogelijk aangehaakt bij en samenwerking gezocht met festivals en evenementen in de stad Amersfoort, zoals Spoffin, Dias Latinos, het Jazz weekend en Popronde. Het KAdECafé verzorgt tevens de catering van alle evenementen van KAdE (inclusief de openingen). Daarnaast worden er bijeenkomsten en partijen van derden georganiseerd, waarbij ook gebruik wordt gemaakt van het auditorium. In 2012 is begonnen met het werven van medewerkers die in het café, op vrijwillige basis, werkzaam zijn. Deze werkwijze is ook in 2013 toegepast. KAdEShop De KAdEShop heeft een centrale plaats in het entreegebied, tussen balie en het KAdECafé en is zonder toegangskaartje voor de Kunsthal te bezoeken. De coördinatie is in handen van Paulien van Tellingen in samenwerking met Inge Berlauwt. Zij zorgen ervoor dat de winkel een wisselend aanbod heeft met waar mogelijk ook aan de lopende tentoonstellingen gerelateerde artikelen en boeken. Ook al is de KAdEShop qua oppervlakte beperkt, het productaanbod is gevarieerd en met zorg samengesteld voor het brede publiek dat de kunsthal trekt. Zo zijn er sieraden, tassen, klein design, keramiek, objecten van kunstenaars in oplage en een selectie boeken van diverse uitgeverijen. Eigen uitgaven van Kunsthal KAdE zoals catalogi en kaarten worden uiteraard ook in de winkel verkocht. In 2013 waren vooral de catalogi en kaarten van Dubossarsky & Vinogradov en Now Japan een succes. De KAdEShop wordt dagelijks door vrijwilligers gerund. Voor deze specifieke taak krijgt men kassatraining, worden verkooptechnieken besproken en zijn er updates te vinden in het logboek. Omdat soms het auditorium, het KAdECafé en/of de Kunsthal geopend zijn en de KAdEShop gesloten is, is het noodzakelijk de artikelen in gesloten vitrinekasten te presenteren. Dit leek geen positief effect op de verkoop van sommige artikelen te hebben. In 2013 is, voor zover dit nog mogelijk was, nog meer geprobeerd een wat open karakter te creëren door ook artikelen buiten de kasten te promoten. Dit heeft inderdaad het beoogde positieve resultaat. De uitbreiding van verkoop van ansichtkaarten zou ook een verbeterpunt kunnen zijn. Er is gebleken dat het gemis aan wand- en loopruimte verschillende mogelijkheden waaronder deze uitbreiding, uitsluit. In het nieuwe Eemhuis kan de inrichting wat dat betreft efficiënter. Met de verhuizing van Kunsthal KAdE naar het Eemhuis in het vooruitzicht, waarbij de shop een grotere eigen- en afsluitbare ruimte krijgt van 60m2, is het zaak een toekomstvisie voor deze nieuwe plek, met bredere mogelijkheden, uit te werken. In 2013 is gewerkt aan een businessplan voor de nieuwe KAdEShop in het Eemhuis (opening mei 2014). Zoals ook in voorgaande jaren te zien was worden de eigen catalogi en artikelen met een verkoopprijs rond 10,00 het meest verkocht. De bezoekersaantallen staan in nauw verband met de verkoopresultaten van de KAdEShop. De omzet van de shop is in 2013 gegroeid ten opzichte van De ervaringen uit de achterliggende periode blijken nu aan het eind van 2013 een goede basis voor een businessplan voor de nieuwe KAdEShop in het Eemhuis. 12 Jaarverslag 2013

13 Auditoriumverhuur Kunsthal KAdE verhuurt het auditorium aan verschillende organisaties voor vergaderingen en bijeenkomsten. In 2013 waren dat onder meer: D66 Amersfoort, Netwerk Rode Ondernemers, Amersfoort in C, Rotary Amersfoort, Stichting PAO, Probus, Stadsring 51. Daarnaast waren er meerdere privéborrels, feestjes en vergaderingen van particulieren. Personeel & vrijwilligers Kunsthal KAdE kent, eind 2013, 12 medewerkers. Lijst van functies en medewerkers: Hoofdcurator Robbert Roos 1 fte Curator Judith van Meeuwen 1 fte Assistent tentoonstellingen Nynke Besemer 0,2 fte Medewerker PR Udo Feitsma 0,5-0,6 fte Medewerker Educatie Anne Masseling 0,4 fte Medewerker evenementen & randprogramma Simone Buys 0,4 fte Medewerker Office Mirjam Jeurissen 0,6 fte Medewerker Office (vrijwilligers, vrienden, Shop) Paulien van Tellingen 0,7 fte Medewerker KAdEShop Inge Berlauwt 0,7 fte Hoofdbeheerder Michiel Kersten 1 fte Beheerder Ara Shahbazian 0,8 fte Beheer Otto Dekker 0,6 fte Wegens bezuinigingen zijn de functies van assistent tentoonstellingen, medewerker pr en medewerker evenementen & randprogramma in 2013 qua uren ingekort. Het aantal vrijwilligers werkzaam als toezichthouder, kassa- en shopmedewerker ligt tussen 55 en 60 personen. Voor het ombouwen van de tentoonstellingen beschikt KAdE over totaal 12 technische vrijwilligers. Incidenteel (bij onvoldoende beschikbare vrijwilligers) worden studenten ingeschakeld via uitzendbureau StudentenWerk Amersfoort. Daarnaast werkte KAdE in 2013 met 1 stagiair. Meike van Dam-Kieft was werkzaam t/m april 2013 o.a. ter ondersteuning van de tentoonstelling Now Japan. Sponsors Alle activiteiten van Kunsthal KAdE werden in 2013 mede mogelijk gemaakt door de gemeente Amersfoort KAdE Vrienden KAdE vrienden zijn ambassadeur van de kunsthal en dragen bij aan de ontwikkeling van de programmering. De bijdrage is 50,- per jaar (jongeren van 18 tot 30 jaar betalen slechts 35,-). Er gelden de volgende voordelen: + Uitnodigingen voor exclusieve openingen van KAdE tentoonstellingen en speciale evenementen + Vrije toegang tot KAdE (niet wachten voor de kassa) + 2 introducé-vrijkaartjes + 10% korting op rondleidingen, lezingen, excursies, workshops + 10% korting op KAdE publicaties In 2013 zijn 72 vrienden geworven. Bezoekers in 2013 Kunsthal KAdE heeft in bezoekers getrokken. 13 Jaarverslag 2013

14 Foto s: Mike Bink Flip Flop van Marije Vermeulen, winnaar van de competitie in Space Drawings Arno Kramer (links) beeldend kunstenaar en curator Drawing Centre Diepenheim opent de tentoonstelling Space Drawing. Op de foto met Robbert Roos, directeur Kunsthal KAdE gastcurator Jantine Kremer tijdens de opening van Space Drawings The Aleph van Thijs Ebbe Fokkens in Space Drawings Werk van Katharina Galland in Space Drawings 14 Jaarverslag 2013

15 Vladimir Dubossarsky en Alexander Vinogradov voor een van hun werken DUBOSSARSKY & VINOGR ADOV PAINTERS OF RUSSIAN LIFE Zaaloverzicht Dubossarsky & Vinogradov bovenverdieping 15 Alexander Münninghoff tijdens de opening van Dubossarsky & Vinogradov. Painters of Russian Life Zaaloverzicht Dubossarsky & Vinogradov Banieren van Dubossarsky & Vinogradov aan de invalswegen in Amersfoort Jaarverslag 2013 Foto s: Mike Bink

16 Takahiro Iwasaki, Out of Disorder (complex) In 2013 werd de laatste muurschildering in het trappenhuis van Kunsthal KAdE aangebracht door Hidenori Mitsue Meisho Edo Hyakkei Teppei Kaneuchi Hakuchizu (blank map), detail Shinji Ohmaki Echoes. Infinity Gravity and Grace zaaloverzicht Now Japan met rechts Somehow I don t feel comfortable van Momoyo Torimitsu Jaarverslag Herman van den Berg, President Yokogawa Europe opent de tentoonstelling Now Japan Foto s: Mike Bink