RIETVELD II. Nr. 294 Tweemaandelijkse uitgave van de landelijke Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars BBK Augustus 2009

Transcriptie

1 Nr. 294 Tweemaandelijkse uitgave van de landelijke Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars BBK Augustus 2009 RIETVELD II Foto: Bartke Maatje RIETVELD DEBAT 3 door Alexandra Schreiner SERVICE 4 door het BBK-bureau RIETVELD & EXPO 7 door Bartke Maatje PICTORIGHT 8 door Rob den Boer KUNSTSCHOUWEN? 10 door Marije Kos LEDENEXPOSITIES 12/13 door Alex Schreiner ABV REVIEW 14 door Lies Balkstra en Katelijne Loose DEBAT EINDHOVEN 16 door H.J. Schröter SCHIJNDEL door Kitty Doomernik ARLAQUE SOLO 20 door Lies Balkstra Protestposters bij de Rietveld academie De Rietveld Academie - eindexamenexpositie en huisvestingsperikelen. Het is een fraaie zomerdag als ik om half vijf - de openingsceremonie is al achter de rug- naar de Rietveld Academie wandel, om het werk van de nieuwe lichting afgestudeerden te zien en te fotograferen. Omdat er de laatste weken een hoop krantenberichten waren over de onvrede van docenten en studenten over de verhuizingsplannen van de Rietveld, ben ik van plan om ook hierover mijn licht op te steken. Van een afstand bezien oogt het oude Rietveld academiegebouw als een levendige broeikas, bevolkt en omgeven door kunst en creatievelingen. In de tuin staan bouwsels en beelden en er wordt geschilderd op een groot wit laken in het gras. Op de verhoging waar de ingang zich bevindt staan tientallen mensen te keuvelen, te roken, een glas in de hand. Wat meteen opvalt, is dat er aan de linkerkant posters hangen, met teksten als 'to stay in the original building is the most progressive choice!' en 'A change in thinking about Education! A change in thinking about Decisions!'. Deze posters blijken ontworpen te zijn door internationaal bekende kunstenaars als Liam Gillick, Carlos Amorales en Lawrence Weiner. Dit hoor ik van Marieke Stolk, docent grafische vormgeving, die bij een standje staat waar men een petitie tegen de verhuizing kan tekenen. Zij vertelt me het een en ander over de kwestie. Het is een welbekend verhaal: er is een instelling, waar mensen leren en werken, en er is een directie. De directie denkt "groot" en denkt aan geld. De populatie vindt dat door maatregelen en reorganisaties van de directie hun bezigheden inhoudelijk aan kwaliteit verliezen. Er is een kloof, die alleen maar groter wordt en het wederzijds onbegrip groeit. Studenten, docenten en zelfs de medezeggenschapsraad moesten uit een artikel in de Volkskrant vernemen dat er vergevorderde plannen bestaan om de academie, die in toenemende mate kampt met een gebrek aan ruimte, te verhuizen naar het oude GAK-gebouw. Dit tekent al hoe gebrekkig de communicatie verloopt tussen de directie van de academie en haar ingezetenen. Het ruimtegebrek is overigens geen recent probleem. Om meer ruimte te winnen besloot men een dependence te bouwen op het academie-terrein. Tijdens dezelfde periode waarin de nieuwbouw plaatsvond, vijf jaar geleden, werd de Rietveldacademie gerenoveerd en voorzien van een luchtventilatiesysteem. Dit was hard nodig, want in de zomer heersten er tropische temperaturen in Rietvelds fraaie glazen doos, ondanks de ventilatoren die in de glazen gevel bevestigd waren. Deze maakten geen deel uit van Rietvelds ontwerp, en zijn dan ook bij de renovatie verwijderd. De weinig vleiende bijnaam "de knopendoos" kon hiermee tot het verleden behoren; Rietvelds ontwerp is eigenlijk toen pas werkelijkheid geworden. Architect Mels Crouwel heeft zijn best gedaan om tegenover de gerenoveerde academie een gebouw neer te zetten, dat als het ware dienstbaar is aan het Rietveldgebouw: aan de straatzijde een gesloten voorgevel van geribbeld glas dat niet spiegelt, zodat het de aandacht niet afleidt van het erachter gelegen gebouw. Dat men vanaf deze zijde geen uitzicht had, zou geen bezwaar vormen omdat de audiovisuele studio's daar hun plaats vervolg op pagina 6 Op internet vindt u de BBK op:

2 2 BBK KRANT 294 augustus 2009 DE VERENIGING DE SITUATIE Hoe open zijn de democratische structuren die tot de nieuwe of tot zogenaamd nieuwe besluiten leiden? Hoe sterk is de invloed van bestuurders die via hun baan veel geld mogen uitgeven, terwijl anderen alleen maar mogen meebeslissen zonder daarbij over geld te kunnen beschikken. Wat is in de praktijk het verschil? Bestuurders die wel over geld mogen beschikken wegen zwaarder. Gevolg: bij een belangrijke beslissing wordt de democratie kwetsbaarder. Bij een beslissing over een nieuw project speelt natuurlijk steeds het geld een belangrijke rol. Door de commercialisering van het onderwijs zijn aldoor nieuwe grote bedrijven ontstaan die zich ook niet meer als onderwijsinstelling presenteren (behalve als zij de hand naar de overheid reiken als het om de subsidies gaat waar ze nog steeds van leven). Deze bedrijven gedragen zich zoals andere grote bedrijven: men moet steeds groter worden en vooral meer geld genereren. Instellingen als bijvoorbeeld de Fontys Hogescholen en anderen presenteren zich als 'moderne' bedrijven. Dat woord 'modern' komt wel uit de tijd van voor de beurscrash. Ondertussen zijn de grote instituten wel een feit. De lesgevenden hebben door deze ontwikkeling nauwelijks nog invloed op het beleid van de instelling waar voor zij werken; De studenten hebben dat natuurlijk ook niet. Het is een internationale ontwikkeling. Ook in het buitenland proberen dit soort instellingen de invloed van studenten en docenten op hun beslissingen te beperken, dus democratie???. In deze 'Vrije wereld' wordt onze vrijheid ook al beperkt via de commercialisering. Hoe noemden we dat ook weer? Ja,... het kapitalisme. Is dit modern of is het ouderwets. Zoek het maar uit... Hans-Joachim Schröter COLOFON De BBK Krant is een uitgave van de Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars, BBK van Nederland Le Journal BBK est une édition de l'association Professionnelle des Artistes Plastiques, BBK en Pais Bas. Die BBK Zeitung wird von der Berufsvereinigung Bildender Künstler BBK in den Niederlanden herausgegeben. The BBK Newspaper is published by the Association of professional visual artists, BBK in the Netherlands. Il giornale BBK é una pubblicazione dell associazione proffessionale degli artisti BBK ad el Hollanda. NIEUWE LEDEN BBK BUREAU BBK BESTUUR VAN DE BBK El periódico BBK es una publicación de la asociación de los artistas plásticos profesionales, BBK en Países Bajos. ISSN Dominique Ampe, Breda Alian Brouwer, Groningen Sil Brink, Heeze Naan Rijks, Amsterdam Mieke Teelen, Nigtevecht Annetje van Verseveld, Amsterdam Flos Wink-Pol, Ingen Het bureau van de BBK is geopend op maandag t/m donderdag van uur. Telefoon , of Bureaumedewerkers: Joop Booy: bureaucoördinator, financiën, belastingzaken. Anja Bokma: secretariaat, boekhouding Jonna van t Hof: adviesbureau, BBK Krant Alex Scheiner : atelierzaken, BBK Krant TELEFONISCHE SPREEKUREN Wanneer telefonisch contact gewenst is (met Joop Booij voor de belasting of Jonna van 't Hof voor juridische zaken, WWIK en/of andere uitkeringen), dan kan alleen gebeld worden op maandag t/m donderdag van uur. Krijgt u toch ons antwoordapparaat, spreek dan uw naam, telefoonnummer in en enkele trefwoorden, zoals bijvoorbeeld: belasting, WWIK, atelierproblemen, uitkering, lidmaatschap. U wordt dan zo spoedig mogelijk door de juiste persoon teruggebeld Dagelijks bestuur (DB) Theodor Schokker (voorzitter) Julio Moreno Robles (penningmeester) Henk Rijzinga (secretaris) Hans-Joachim Schröter (DB) Het landelijk bestuur (LB) Rob den Boer (LB) Maja van der Putten (LB) Maud Verbruggen (LB) De Algemene Ledenvergadering van 24 april jl. heeft ingestemd met nieuwe bestuursleden, zij zullen de komende maanden op proef meedraaien en daarna besluiten al dan niet zitting te nemen in het Landelijk Bestuur (LB): Joop Hulskamp Marleen Osman Júlia dos Santos Baptista Liesbeth Sevenhuijsen De bestuursleden zijn bereikbaar via het landelijk bureau van de BBK, telefoon of bbk@bbknet.nl. Adres: Uiterwaardenstraat 209, 1079 CN, Amsterdam. bbk@bbknet.nl Website: Tel.: Fax.: Postbank: Redactie In dit nummer 293 staan bijdragen van: Rob den Boer, Lies Balkstra Jonna van t Hof, Bartke Maatje Isabelle Simons Alex Schreiner Hans-Joachim Schröter, Dunya Willeman Kirsten Zwijnenburg Corrector: Ab Klaassens Coördinatie, vormgeving + prépress: Hans-Joachim Schröter h.schroter@chello.nl Postbus AJ Eindhoven Advertentie-exploitatie: ADRESSEN Het BBK-kantoor roept alle leden op hun adres op te geven aan de administratie. Dat kan via een mailtje naar: bbk@bbknet.nl graag hierbij uw volledige naam en adres op geven. Het is de bedoeling via dit medium sneller en efficiënter met de leden te kunnen communiceren. BBK GEWESTEN EN CONTACTPERSONEN Friesland: A. Wassenaar, Schoolplein BR Witmarsum. Tel Rijnmond: Schonebergerweg 45, 3023 ZG Rotterdam. Tel Ma t/m vrij vanaf tot uur. bbk.rijnmond@wanadoo.nl Den Haag: Peter van Loon Assendelftstraat 24, 2512 VW Den Haag. Tel / Gelderland: Marjorie ter Heurne Anna Paulownastraat 41, 6812 BW Arnhem. Tel (ma: uur Limburg: Maja van der Putten, Vrouwenheide NK Eys tel majayko@xs4all.nl Uiterwaardenstraat 209, 1079 CN, Amsterdam. bbk@bbknet.nl Website: Tel.: Fax.: Postbank: Druk: Dijkman Offset, Diemen Tel.: Abonnement : 22,00 Hoewel aan de inhoud de uiterste zorg is besteed, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor fouten of onjuist overgekomen feitelijkheden. Alle rechten van de afbeeldingen en teksten zijn eigendom van de auteurs. De BBK KRANT kan ook op onze website: als PDF bestand (circa 2 MB) worden bekeken. Voor het laatste nieuws zie ook de website van de BBK:

3 augustus 2009 BBK KRANT RIETVELD VERSUS RIETVELD DE VERENIGING Rietveld versus Rietveld Het zal de meeste kunstenaars niet ontgaan zijn: het college van bestuur van de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam overweegt een verhuizing naar het voormalige GAKgebouw in Bos en Lommer. Sinds dit bekend is, lopen de gemoederen hoog op. Er is een actiecomité opgericht, een online petitie opgestart en er worden acties gevoerd. Maar wat is er eigenlijk precies aan de hand? Waarom verhuizen? Het College van Bestuur overweegt een verhuizing van de Rietveld. In haar 'Extra Nieuwsbrief Huisvesting' van 8 mei geeft het hiervoor een aantal redenen. De Rietveld is in een paar jaar tijd van 750 naar 1000 studenten gegroeid. Dit is meer dan de academie aan kan. Rietveld ontwierp de academie indertijd voor het 'Instituut voor Kunstnijverheid'. Er werd hoofdzakelijk klassikaal les gegeven, en eigen werkruimtes voor studenten waren niet aan de orde. Tegenwoordig richt het kunstvakonderwijs zich veel meer op de autonome ontwikkeling van de studenten, en is er een veel grotere behoefte aan werkplekken voor de studenten. Dit jaar moest er al voor een alternatieve locatie gezocht worden voor de werkplekken van de examenstudenten, en voor de examenexpositie, respectievelijk in het GAKgebouw en in tenten op het terrein van de Rietveld Academie zelf. Voor de oplossing van dit ruimte gebrek heeft men verschillende mogelijkheden onderzocht. Hier zijn uiteindelijk twee opties uit gekomen: uitbreiding op de huidige locatie of verhuizing naar het GAK-gebouw in Bos en Lommer. Uitbreiding op de huidige locatie De eerste optie is uitbreiding op de plek waar de Rietveld Academie nu zit. De mogelijkheden hiervoor zijn onderzocht door architect Hootsman. Het College van Bestuur haalt hier de volgende vier onderdelen uit: 1. Op het eigen terrein is ruimte voor een gebouw met een volume van m2. Hiervan zou een deel verhuurd moeten worden aan het naastgelegen advocaten kantoor, waardoor hier uiteindelijk maar m2 van overblijft voor de Rietveld zelf. 2. De nieuwbouw van Benthem en Crouwel, het Sandberg Instituut, voldoet niet voor het huidige gebruik. Als de Rietveld op de huidige locatie verder gaat, moet het gebouw verder aangepast worden aan de gebruikers. 3. Op het naastgelegen terrein van de British School is nieuwbouw gepland waarin ruimte zou zijn voor uitbreiding van de Rietveld Academie. De gemeente wil zich hier nu alleen nog niet op vastleggen. 4. Als de Rietveld Academie op de huidige plek blijft komt er op jaarbasis ongeveer , - aan kosten bij. Verhuizing Het College van Bestuur stelt dat verhuizing naar een andere locatie, of nieuwbouw op een andere locatie, geen mogelijkheden zijn omdat er geen geld voor is. Het GAK-gebouw is hier een uitzondering op. Het gebouw is vijf jaar geleden aangekocht door een consortium van woningcorporaties Rochdale en Het Oosten en projectontwikkelaar AM. Zij wilden het gebouw slopen om er nieuwbouw voor in de Bijdragen voor de volgende krant (295) moeten voor 15 augustus 2009 op het bureau van de BBK of via bbk@bbknet.nl zijn ontvangen. plaats te bouwen. Na de koop werd duidelijk dat het pand een monument zou worden waardoor het niet meer gesloopt kon worden. Sinds 2005 staat het gebouw daarom leeg. Hierdoor zitten de eigenaren met het pand omhoog en is de gemeente bereid tot een financiële bijdrage om deze structurele leegstand op te lossen. Daarnaast hebben ook het Rijk en het stadsdeel belangstelling voor het project. Bos en Lommer is een 'achterstandswijk', en de komst van de kunstacademie wordt daarom als erg positief ervaren. Uit deze hoek komt daarom eventueel ook een financiële bijdrage in geval van een verhuizing. Om te onderzoeken of het GAK gebouw wel geschikt te maken is voor de Rietveld Academie is er een studie uitgevoerd door twee architectenbureaus. Hieruit blijkt volgens het College van Bestuur dat het GAK gebouw inderdaad geschikt is als kunstacademie. De resultaten van deze studie zijn op het Rietveld in te zien. De bezwaren Rond de mogelijke verhuizing naar het GAKgebouw is veel ophef ontstaan, en tegenstanders zijn een online petitie gestart waarin zij tien punten noemen waarom zij tegen de verhuizing zijn. Drie van de tien punten gaan direct over de verhuizing, de andere punten richten zich meer op het gebrek aan communicatie en inspraak enerzijds en het beleid rond de toekomst van de Rietveld Academie anderzijds. Waarom niet verhuizen? Het belangrijkste punt is dat de Rietveld Academie ontworpen is door Gerrit Rietveld zelf, als kunstacademie, en dat de huidige locatie daarmee een unicum is met een grote cultuurhistorische waarde. De Gerrit Rietveld Academie moet daarom als kunstacademie bewaard blijven. Daarnaast hebben de opstellers van de petitie vraagtekens bij de nieuwe locatie. De ligging tussen snelweg en woonwijk zou ongunstig zijn omdat het gebouw zich niet naar de omgeving opent en het nog niet duidelijk zou zijn hoeveel extra bruikbare vierkante meters er beschikbaar komen. Tot slot zijn de opstellers van de petitie er tegen dat studenten in hetzelfde gebouw gehuisvest worden als waar het onderwijs gegeven wordt. Dit zou lijnrecht tegen over het uitgangspunt van een open en betrokken academie staan, waar de student midden in de samenleving staat. Ook maakt men zich er zorgen om dat onderwijs wordt gebruikt in een proces van stadsontwikkeling, en dat het onderwijs daaraan ondergeschikt gemaakt wordt. De belangen van het onderwijs zouden altijd de eerste prioriteit moeten zijn. Inspraak en beleid De overige punten van de petitie draaien ten eerste om de manier waarop de beslissing is gemaakt. De docenten en afdelingshoofden zijn niet geraadpleegd bij het opstellen van het Programma van Eisen voor de nieuwe huisvesting. Daarnaast heeft de medezeggenschapsraad zelf het initiatief moeten nemen om van de plannen op de hoogte gesteld te worden, waardoor hij zijn adviesplicht niet heeft kunnen voldoen. Tot slot kan er geen verantwoorde beslissing genomen worden doordat de afdelingshoofden zo laat van de plannen op de hoogte zijn gesteld. Dit gebrek aan communicatie naar de docenten en afdelingshoofden vertaalt zich ook naar wantrouwen jegens het bestuur: in de petitie wordt ook gesteld dat er in 2004 al * euro aan nieuwbouw is besteed om de huisvestingsproblemen op te lossen. Vanaf oplevering van de nieuwbouw is duidelijk dat deze niet voldoet aan de eisen en dat het ruimtegebrek hier niet mee werd opgelost. De opstellers van de petitie vragen zich af wie hier verantwoordelijk voor is en lijken bang te zijn voor herhaling. Bovendien vraagt men zich af of je als academie niet voor minder studenten kan kiezen, en zo op de kwaliteit in plaats van de kwantiteit van het onderwijs te richten. Dit speelt vooral omdat de financiering van het kunstvakonderwijs op het moment ter discussie staat. De minister heeft de HBO-raad onlangs verzocht onderzoek te doen naar het selectiebeleid en de kwaliteit van het kunstvakonderwijs. Op basis daarvan gaat hij de financiering van het kunstvakonderwijs opnieuw bekijken. Het zou onverstandig zijn nu een beslissing te nemen gebaseerd op uitbreiding van het aantal studenten, terwijl het beleid zich straks op krimp van het aantal studenten richt. Het debat Foto: Siegfried Regeling Hoewel veel van de kritiek van 'Rietveld for Rietveld' groep terecht is, zijn er ook een aantal vraagtekens te plaatsen. Maar een deel van de argumenten richt zich op de verhuizing. En hoewel de cultuurhistorische waarde van het door Rietveld zelf ontworpen gebouw niet te ontkennen valt, kan je er ook niet omheen dat er sprake is van ruimtegebrek. En daar moet een oplossing voor komen. In de nieuwsbrief van het college van bestuur wordt gesteld dat minder studenten aannemen geen optie is: juist de komende beleidsveranderingen in het kunstvakonderwijs lijken tot een lager budget te leiden. Daarmee zou de Academie met minder studenten het hoofd niet boven water kunnen houden. Bovendien kost de uitbreiding op het terrein zelf op jaar basis , - Een bedrag dat vrijgemaakt moet worden binnen het bestaande budget, wat ten koste zal gaan van het huidige onderwijsaanbod. Een ander kritiek punt dat genoemd wordt is dat de nieuwe locatie onvoldoende in de maatschappij zou staan, en onvoldoende binding met de stad zou hebben. Het gebouw 'opent zich onvoldoende naar de stad' en 'ligt in geklemd tussen snelweg en woonwijk'. De vraag is natuurlijk in hoeverre dit nu anders is: de Rietveld Academie wordt door een kade gescheiden van de vrij elitaire woonwijk Stadionbuurt en wordt verder ingeklemd door het gebouw van een advocatenkantoor, de elitaire 'British School' en een crematorium. Een verhuizing naar Bos en Lommer betekent de verhuizing naar een buurt die een stuk meer leeft en waar je als student een stuk meer in de maatschappij staat dan in de Stadionbuurt. De opstellers van de positie stellen verder vraagtekens bij de mogelijke studentenhuisvesting in het GAK gebouw zelf. Hierdoor woont een deel van de studenten in hetzelfde gebouw als waar ze les krijgen en zouden daardoor minder snel de stad in trekken. Ook bij deze zorg kunnen vraagtekens gezet worden: een groot deel van het leven van een student speelt zich buiten de woning en academie af, en juist ook voor buitenlandse studenten zal de stad Amsterdam voldoende blijven trekken. Het lijkt daarom onwaarschijnlijk dat studenten zich in het Academie gebouw gaan 'opsluiten'. Tot slot draait de kritiek vooral om de slechte informatievoorziening voor de medezeggenschapsraad, de afdelingshoofden en docenten en het gebrek aan inspraak die daaruit voortkomt. Dit is heel terechte kritiek op het College van Bestuur, maar is op zich geen argument tegen de verhuizing zelf. Wel zou het aanleiding moeten zijn het besluit erover uit te stellen tot er wel een goede inspraak mogelijk is. Voor de recente nieuwbouw die uiteindelijk niet aan de eisen voldeed geldt het zelfde: het is geen argument tegen de verhuizing op zich maar geeft wel het belang aan om de afweging zorgvuldig te maken en borg te staan voor een transparante besluitvorming met voldoende ruimte voor inspraak. * In het artikel 'Ingetogen en met zeggingskracht' uit de Trouw, 27 juni 2005, wordt gesproken van voor de nieuwbouw en nog eens voor de restauratie. Dit zou een totaal , - betekenen voor nieuwbouw en renovatie. De gemeente Amsterdam heeft indertijd vooraf een bijdrage van , - toegezegd voor renovatie en nieuwbouw samen. Reacties Reacties op het artikel kunnen opgestuurd worden naar de BBK, Uiterwaardenstraat 209, 1079 CN Amsterdam, of per mail naar bbk@bbknet.nl zullen in de volgende BBK krant geplaatst worden. Het is ook mogelijk om direct mee te discussiëren op Zie ook: / index.php?id=2700 Alexandra Schreiner

4 4 BBK KRANT 294 augustus 2009 DE VERENIGING SERVICE & VERZEKERINGEN PUBLICATIE INTERNET VERZEKERINGEN AFVALKOSTEN / REINIGINGSRECHT ArsNova Collectieve Ziektekostenverzekering De BBK heeft via verzekeringsmakelaar Willis een collectieve ziektekostenverzekering afgesloten bij Delta Lloyd, waarvan ook leden gebruik kunnen maken. Er gelden geen leeftijdscategorieën en voor de ziektekosten geen toelatingseisen (wel voor de aanvullende tandartsverzekeringen). Gezinsleden (boven 18 jaar) profiteren van dezelfde kortingen. Kinderen onder de 18 zijn gratis meeverzekerd. U kunt via het landelijk bureau van de BBK een aanmeldingsformulier en collectiviteitsnummer ontvangen. Aanmelden bij een nieuwe zorgverzekering kan tot 1 februari. Let op! Opzeggingen dienen bij alle verzekeraars vóór 1 januari binnen te zijn. PRIVÉ AUTOVERZEKERING Een product met aantrekkelijke premies en uitstekende voorwaarden. Bij volledig casco verzekerden onder meer verlaging van eigen risico bij reparatie door een Tophersteller en gratis vervangend vervoer tijdens deze reparatie. Tevens betalingsgarantie aan de Tophersteller, waardoor u zelf niets hoeft voor te schieten. Een groot voordeel van de autoverzekering is dat u bij aanvang extra bonustreden krijgt bovenop de schadevrije jaren die u bij uw huidige maatschappij heeft opgebouwd. Ook op de premie voor rechtsbijstand- en ongevalleninzittenden verzekering wordt en grote korting verleend. De verzekeraar is Allianz, één van de twee grootste verzekeraars op het gebied van schade in Nederland. Informatiebrochure en inschrijving via het bureau van de BBK, telefoon , bbk@bbknet.nl. WOONVERZEKERING Met deze privé-verzekeri ng zijn huis, inboedel, glas en aansprakelijkheid gedekt. Een ideale verzekering met een zeer uitgebreide dekking zonder overlappingen. De verzekeringsmaatschappij geeft in veel gevallen een garantie tegen onderverzekering voor zowel woonhuisals privé-inboedelverzekering. Tevens direct noodhulp, 24 uur per dag. De verzekeraar is Allianz, één van de twee grootste verzekeraars op het gebied van schade in Nederland. Informatiebrochure en inschrijving via het bureau van de BBK, telefoon , bbk@bbknet.nl. TRANSPORT- EN EXPOSITIEVERZEKERING (Beeldend) kunstenaars, ontwerpers en fotografen die hun werk willen exposeren kunnen door middel van een transport- en expositieverzekering simpel en snel dekking regelen voor incidentele exposities. Kunstenaars&CO heeft samen met Meijers Assurantiën een speciale regeling getroffen voor kunstenaars en ontwerpers waar u gebruik van kunt maken. Met behulp van de informatie in dit Infoblad geven wij u in vogelvlucht de noodzaak en dekkingen van deze verzekering aan waarna u snel en eenvoudig een dekking voor uw eigen expositie kunt regelen. Meijers Assurantiën Postbus AS Amstelveen Tel m.vandomburg@meijers.nl Per gemeente (en binnen bijvoorbeeld Amsterdam zelfs per stadsdeel) verschillen de tarieven voor het ophalen van huisvuil en bedrijfsafval. De kosten hiervan kunnen aanzienlijk oplopen. De BBK heeft een contract met SITA afgesloten. SITA is een landelijke verwerker van bedrijfsafval. Voor de gemeente Amsterdam kunnen rollen zakken (50 liter per zak) worden gekocht, voor de rest van Nederland kunnen zij alleen (rol) containers aanbieden, waarvan de kleinste 240 liter bevat. Als u interesse heeft, of alleen wilt kijken of het interessant kan zijn, kunt u zich aanmelden via het kantoor van de BBK, liefst per (bbk@bbknet.nl). Iemand van SITA zal dan binnen korte tijd contact met u opnemen om persoonlijk langs te komen. Er zal even naar de situatie en mogelijkheden worden gekeken, daarna kunt u een beslissing nemen. Atelier Veilig Het gebruik van bepaalde kunstenaarsmaterialen kan vervelende medische consequenties hebben. Veel kunstenaars kampen met ernstige klachten. Om de risico's te verminderen is meer kennis en praktische informatie nodig. AtelierVeilig.nl maakt daar werk van. AtelierVeilig.nl werkt samen met het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), onderdeel van Academisch Medisch Centrum (AMC). Eindverantwoordelijk binnen het NCvB is Gert van der Laan, arts en beroepsziektespecialist. Ook huisartsen of leveranciers van kunstenaarsmaterialen kunnen informatie inwinnen via de website. AtelierVeilig.nl p/a Wmij Kloveniersburgwal JX Amsterdam info@atelierveilig.nl BBK LEDENFORUM Het BBK Ledenforum is een plaats waar leden van de BBK met elkaar kunnen discussiëren en vraag en aanbod kunnen uitwisselen. Leden kunnen zich onder hun eigen naam aanmelden. Op deze manier kan het landelijk bureau controleren dat alleen leden worden toegelaten en er geen vervelende berichten op het forum terechtkomen. Het ledenforum heeft op dit moment de volgende rubrieken: Discussie - discussier mee met discussiestukken uit de krant, elke twee maanden een actueel onderwerp Dossier Atelier Beleid - wat speelt er in de verschillende regio's op het gebied van atlierbeleid Zwartboek galeries - Slechte ervaringen met Galeries? Laat het ons hier weten! Vraag en Aanbod Exposities / Open Atelierroutes Overig ADMINISTRATIE OOK EEN KUNST Handleiding voor het opzetten van een eenvoudige (BTW) administratie, incl. BTWaangifte. Een beeldend kunstenaar moet zich steeds meer als ondernemer opstellen: voor de WIK, voor de Sociale Dienst, voor het aanvragen van stipendia en subsidies, voor de BTW en de inkomstenbelasting. Dit boekje biedt een handleiding bij het opzetten van een eenvoudige administratie volgens het kasstelsel en tabellarisch kasboek. Aan de orde komen het boeken, openen en afsluiten van een maand, en het jaarwerk (balans, verlies- en winstrekening). In een apart hoofdstuk wordt uitgebreid ingegaan op de beeldende kunst(enaar) en BTW. In een apart hoofdstuk wordt uitgebreid ingegaan op de beeldende kunstenaar en BTW. U kunt deze publicatie bestellen door overmaking van 10,- (BBK-leden) of 15.- (niet-leden), inclusief verzendkosten, naar rekening t.n.v. BBK Amsterdam, o.v.v. administratie en uw adresgegevens CURSUS ADMINISTRATIE VOOR BEELDEND KUNSTENAARS In 2009 zal de BBK weer een aantal praktische cursussen voor kunstenaars organiseren. Voor de cursus Administratie is inmiddels een datum bekend Een goede administratie (boekhouding) is noodzakelijk voor het invullen van uw aangifte Inkomstenbelasting, de BTWaangifte, maar ook voor de WIK of het aanvragen van subsidies. Hiervoor heeft de BBK de handleiding Administratie ook een kunst geschreven. Op basis van deze handleiding geeft de BBK de tweedaagse cursus Administratie voor beeldend kunstenaars. Aan de orde komen het boeken, openen en afsluiten van een maand, het jaarwerk (balans, winst- en verliesrekening) en de BTW met veel praktijkgerichte voorbeelden. De cursus zal plaatsvinden op 7 en september Aanmelden via het landelijk bureau van de BBK HECO Groothandel in elektronische materialen en verlichtingsartikelen sinds Heco biedt 25-30% korting aan BBK leden op vertoon van de lidmaatschapskaart. Lauriergracht RP Amsterdam Tel info@heco-bv.nl Kunstwerken tegen gereduceerd tarief op internet. Geen inschrijfgeld voor BBK-leden (lidmaatschapskaart overleggen). 20% korting op het standaardabonnement (5 afbeeldingen en tekstpagina). tel Website Elteha KUNST site Wilt u kunstliefhebbers rechtstreeks thuis bereiken? Open dan uw eigen GALERIEPAGINA op de Elteha-website. Met accent op uw persoonlijke stijl en kunstwerken. Nu met BBK-introductiekorting van 50% op een twee-jarig contract. Tel / s.zandstra@frizan-elteha.nl/ website COZILLA Speciaal voor oudere kunstenaars met nietdigitaal service. Foto s en tekst worden per post opgestuurd en digitaal gemaakt. Stukken worden zonder extra kosten geretourneerd. Reacties op de website worden per post naar de kunstenaar verstuurd. Voor BBK-leden geldt een korting van 15% ( 106,25 incl. het eerste jaar) voor het opzetten van een website en 10% korting ( 85,50 per jaar) op de abonnementskosten. Als de stukken wel digitaal aangeleverd worden vervallen de meerkosten à 20 per jaar. tel / info@cozilla.nl/ website MELDPUNT OUDERE KUNSTENAARS Vaak horen we dat veel oudere kunstenaars bij subsidies en andere zaken achter het net vissen. Dit gebeurt vaak onder de melding dat zaken alleen voor starters zijn, maar in de regel is er haast sprake van een verkapte leeftijdsdiscriminatie. Bij gebrek aan bewijzen is het voor de BBK erg lastig e.e.a. aan te kaarten, daarom willen we de leden vragen hun ervaringen op papier zetten en te mailen naar bbk@bbknet.nl of per post te versturen naar het landelijk bureau van de BBK, Uiterwaardenstraat 209, 1079 CN Amsterdam. Het is helaas niet mogelijk de problemen telefonisch aan te kaarten. In de BBK Kranten in 2009 zal meer aandacht aan dit onderwerp worden besteed. Ervaringen van leden en een interview met een oudere kunstenaar die tegen dergelijke zaken aanliep zal daarin te lezen zijn. De ervaringen van leden worden ook geplaatst (mits met toestemming uiteraard) op het ledenforum leden kunnen hier ook zelf hun ervaringen plaatsen.

5 augustus 2009 BBK KRANT WAT IS DE BBK? De BBK is de enige landelijke beroepsvereniging voor zelfstandig werkende beeldend kunstenaars in Nederland. De BBK is opgericht in 1945 en heeft zich in haar 60-jarig bestaan ingezet voor een progressief kunstbeleid. Er was en wordt voortdurend actie ondernomen op landelijk, provinciaal en gemeentelijk niveau om verslechteringen en bezuinigingen op beeldend kunst(enaars)beleid te voorkomen. Naast deze collectieve belangenbehartiging heeft de BBK een adviesbureau voor de individuele belangenbehartiging. Het beleid wordt vastgesteld door de Algemene Ledenvergadering. De BBK is aan geen enkele politieke stroming of partij verbonden. De BBK zet zich in voor: * Verbetering inkomenspositie beeldend kunstenaars * Verbetering van subsidieregelingen en WWIK (Wet Werk en Inkomen Kunstenaars). * Goede afstemmingsmogelijkheden bij gemengde beroepspraktijk. * Een goed opdrachtenbeleid. * Behoud en verbetering Kunstuitleeninstellingen. * Meer mogelijkheden voor startende kunstenaars en academieverlaters. * Een goede afstemming van provinciaal (regionaal) en gemeentelijk kunstbeleid. Adviesbureau Bereikbaar van maandag t/m donderdag van 10-16u. Hier kunnen leden terecht met alle vragen die hun beroepspraktijk betreffen. Bijvoorbeeld op het gebied van belastingen, WWIK/Sociale Zekerheid, subsidies, problemen met galeriecontracten, beschadigd werk, auteursrecht, opdrachten, atelierhuur. Indien noodzakelijk kan juridische hulp geboden worden bij bezwaarprocedures, beroepszaken e.d. BBK-Krant De BBK-Krant geeft iedere 2 maanden actuele informatie in binnen- en buitenland. Het is tevens discussieplatform voor leden. Verder vindt u hierin de aankondiging van (leden)bijeenkomsten en verslagen hiervan en is er de mogelijkheid gratis uw expositie aan te kondigen eventueel met afbeelding op de ledenexpositie-overzichten (pagina s 16 en 17). Website De website van de BBK biedt algemene informatie, actuele informatie (aankondigingen) en een leden-forum. De website is nog steeds in ontwikkeling, mogelijkheden voor leden om te exposeren en/ of link met eigen website worden onderzocht. Leden die een eigen website hebben kunnen deze per aan het landelijk bureau doorgeven. Wilt u meer weten over de BBK: kijk op onze website, mail of bel. Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars (BBK) Uiterwaardenstraat CN Amsterdam t f e. bbk@bbknet.nl i WHAT IS THE BBK 34567? The BBK is the only nation-wide organization in the Netherlands which represents website, mail or call us Like to know more about BBK, go to our the interests of visual artists The BBK was founded in 1945 and since Beroepsvereniging van Beeldende then has been actively involved in promoting a progressive visual arts policy Kunstenaars (BBK) Uiterwaardenstraat Since its inception the organization has CN Amsterdam doggedly adhered to ensuring that any t threat to undermine the visual arts policy, f financially or otherwise, would be vigor-3456ously challenged on national, provincial e. bbk@bbknet.nl i and local government levels Apart from this general, collective protection of its members BBK also has an advice bureau for the protection of the interests of the individual. The policy is determined by the general member committee. The BBK has no BBK-GEWEST RIJNMOND political affiliations nor does it espouse any particular movement. BBK policy includes: * Improvement of salary and status of visual artists * Improvement of subsidy policy WWIK (Dutch law concerning work and income of artists) * Ensuring positive interaction among multi-disciplined artistic endeavour. * An effective commissions policy. * Preservation and improvement of the art lending institutions. * Better opportunities for beginning artists and university graduates. * Positive contact between provincial (regional) and local government agencies concerning the visual arts policy. Advice Bureau : - Contact hours : from 10 a.m. to 4 p.m. Monday to Thursday. - Here members can pose questions on a wide range of issues regarding work and conditions. - Examples : questions concerning taxation, WWIK social security, subsidies and gallery contracts, damaged works, copyright, commissions or the renting of ateliers. If necessary legal aid can be applied to conflicts and other such like procedures. BBK Newspaper: - Published by monthly. - Contains relevant up to date current information on domestic and international issues. - Also functions as a discussion forum for members. - Announcement of impending (member) meetings and reports on same. - We also offer the opportunity of placing an advertisement (free of charge) with or without an illustration ( see member exposition overview pp 16/ 17 ) Website : - General information, current news, proposals, member forum. The website is still under construction : possibilities for members to exhibit and/or links to other relevant sites are being investigated. Those persons with their own personal website can mail these to the National Bureau. OPROEP 1 Het gewest BBK-Rijnmond zoekt kandidaten voor de verschillende adviescommissies in het Rijnmondgebied, o.a. van het CBK Rotterdam. BBK-leden die belangstelling hebben voor zo n (betaalde) functie wordt verzocht een recent CV en evt. andere relevante informatie per post op te sturen naar: BBK-Rijnmond, Schonebergerweg 45, 3023 ZG Rotterdam met de aantekening erbij dat u belangstelling heeft voor commissiewerk. We nemen pas contact met u op indien er een geschikte vacature is, tot die tijd houden wij u 'in voorraad'. Jaarlijkse Atelierroute weekend in Eindhoven en regio. Op 3 en 4 oktober van uur zijn er weer meer dan honderd ateliers open voor publiek. Vanaf 19 september ligt er een gratis te verkrijgen plattegrond en promotiemateriaal van de deelnemende kunstenaars van dit jaar, in de Bibliotheek de Witte Dame aan de Emma singel in Eindhoven. Tevens in het VVV kantoor,museum Kempenland, de Krabbedans, en de filialen van de bibliotheek.. Meer informatie kunt U ook vinden op onze website. De plattegrond is in september ook te downloaden. DE VERENIGING STICHTING MATERIAALFONDS VOOR BEELDENDE KUNST EN VORMGEVING Het Materiaalfonds verstrekt renteloze leningen aan beeldend kunstenaars en vormgevers voor materiaal en/of uitvoeringskosten voor het realiseren van een project, presentatie, prototype of publicatie (cd-rom, website, catalogus). Ook komen documentatiemappen in aanmerking voor een lening. Het bestuur van het Materiaalfonds vergadert vijf keer per jaar. Er dient ruim 3 weken voor deze data telefonisch contact opgenomen te worden met het Materiaalfonds. Voor informatie bel of mail naar: Stichting Materiaalfonds voor Beeldende Kunst en Vormgeving, Oude Braak PS Amsterdam T: E: materiaalfonds.bkv@planet.nl W: LEDENADVERTENTIES Galerie kunstwan.nl in Tilburg zoekt kunstenaars voor de expositie onder de 100 December 2009 t/m januari 2010 organiseert Galerie Kunstwan.nl de bijzondere expositie Onder de 100. Het plan is om klein werk te exposeren van onder de 100,- waarbij gebruik wordt gemaakt van de gehele galeriewand van 80 m2. De bezoeker kan zijn eigen zoektocht maken en het werk van zijn smaak ontdekken. Voor de expositie zoeken wij nog enkele kunstenaars. Denkt u dat uw werk hiervoor in aanmerking komt stuurt dan een mail voor 30 september naar info@kunstwan.nl met de volgende gegevens: * De afbeelding(en); * Formaat passe-partout 30 x 40 cm; * Techniek; * Titel; * Oplage; * Verkoopprijs (incl. 25% gage); Reacties worden door mij beoordeeld en geselecteerd en krijgt u van mij rond 30 oktober bericht of u wordt uitgenodigd deel te nemen. met maximaal 5 werken. Per gevestigd in Geldrop op de Mierloseweg 59D (bij Eindhoven): Atelier/ bronsgieterij Brink. Werken volgens de A Cire Perdue (verloren was) methode, reproductie mallen, wasmodellen enz. Eventueel zelf meewerken tegen dagvergoeding, behoort tot de mogelijkheden. Prijzen werk aanvaarding in overleg. Even bellen voor een bezoek, Sil Brink IERLAND Huis aan de westkust van Ierland In alle rust met je eigen werk bezig zijn? Stichting Polranny Pirates stelt tijdelijke werkruimte met verblijf ter beschikking aan beeldend kunstenaars, schrijvers, musici en nerds (snel breedband aanwezig). Aaneengesloten perioden van minimaal een week tot maximaal een maand à 15,- per persoon per dag. Het huis ligt op Corraun Peninsula in County Mayo, zo'n 2,5 mijl voor de brug naar Achill Island. Neem contact op met: polrannypirates@planet.nl Kijk op: ---

6 6 BBK KRANT 294 augustus 2009 RIETVELD II zouden krijgen. Aan de achterzijde biedt de doorzichtige gevel juist volop zicht op de oude academie, die weer gespiegeld terugkaatst als men daarvanuit naar buiten kijkt. Ondanks de goede bedoelingen van de architect viel de nieuwbouw slecht in de smaak van de gebruikers. Dit is grotendeels te wijten aan het feit dat er pas in een laat stadium door het bestuur besloten werd, dat er niet zes, maar zeven verdiepingen moesten komen, terwijl de hoogte van de nieuwbouw aan een maximum gebonden was: de verdiepingen werden dus lager dan aanvankelijk gepland, waardoor veel studenten hun atelierruimte benauwend vonden. Latere aanpassingen, onder andere het doorbreken van tussenmuren, hebben de ontvredenheid deels weg kunnen nemen. Destijds was er dus al sprake van een gebrek aan communicatie tussen bestuur, ontwerpbureau en de toekomstige gebruikers van het nieuwe pand, dat een oplossing voor het ruimtegebrek had kunnen zorgen. Door de kritiek die directeur Tijmen van Grootheest te verduren heeft gehad, is de relatie tussen directie en de Rietveld-populatie nog verder verslechterd. Nieuwbouw en renovatie hebben veel geld gekost; waarvan negen miljoen door de gemeente Amsterdam is bijgedragen, in ruil voor de grond waarop de academiegebouwen staan. De Rietveldacademie heeft het terrein sinsdien in erfpacht. Amper vijf jaar later komt diezelfde directie ineens met het plan om de hele academie te verhuizen naar het GAKgebouw. Maar ook in het GAK-gebouw zijn de plafonds te laag, lager nog dan in het nieuwbouwpand. De directieleden zijn enthousiast, want die zien in de verhuizing nieuwe kansen en samenwerkingen. Bovendien stelt de gemeente waarschijnlijk veel geld ter beschikking voor verhuizing en verbouwing van het GAK-gebouw, dat is ontworpen door Benjamin Merkelbach, met wie, aldus de directie, Rietveld nog heeft samengewerkt aan het ontwerp van het huidige academiegebouw. Deze samenwerking is echter in een vroeg stadium al beïndigd, toen Merkelbach benoemd werd tot stadsarchitect. Het gebouw is onmiskenbaar een Rietveld, en de academie dankt haar naam aan de toonaangevende architect. "Gaat de Rietveld Academie straks verder als de Merkelbach Academie?" vraagt Wim Crouwel, oud-directeur en tegenstander van de verhuizing, zich dan ook bitter af op de website van de tegenstanders van de verhuizing. De laatste jaren is de academie inderdaad flink gegroeid: Tien jaar geleden waren er nog 120 eerstejaars, verdeeld over zes groepen; nu zijn het er zeven, met een totaal van 170 studenten in het basisjaar. De groepen zijn dus flink groter, wat volgens zowel docenten als studenten ten koste gaat van de kwaliteit van onderwijs. De expositie Bij bezichtiging van de expositie kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat men heeft moeten woekeren met de ruimte. Een deel van het werk wordt in noodbouwsels op het terrein tentoongesteld, en ook in de gangen van de academiegebouwen hangen kunstwerken. Een van de eindexamenstudenten die ik spreek, vertelt dat ze pas in een laat stadium een expositieruimte kreeg toegewezen, die in de kelder van het oude gebouw bleek te zijn. Hiermee was ze overigens de enige van de Beeldende Kunst-afdeling, die in Rietsvelds Foto: Bartke Maatje niet verstandiger? Het is een reeële mogelijkheid dat het aantal kunstacademiestudenten wat betreft het Rijk juist naar beneden moet in de toekomst. Minister Ronald Plasterk heeft bovendien gesuggereerd dat kleinschaligheid voordelen biedt in het onderwijs. Zo zouden de tegenstanders inderdaad nog 'het progressiefst' kunnen zijn. Het laatste woord hierover is nog niet gesproken... De beslissing over het al dan niet betrekken van het GAK-gebouw valt eind september. Naar alle waarschijnlijkheid zal de BBKkrant opnieuw berichten over deze kwestie. In deze aflevering zet medewerker Alexandra Schreiner de feiten en de voors en tegens overzichtelijk op een rijtje, en nodigt de betrokkenen uit om hierop te reageen. (Zie pagina 3 van deze krant). De eindexamenexpositie is nog virtueel te bezichtigen op de website van de Rietveldacademie: finalworks2009/ Voor dit stuk werden artikelen van de Volkskant, Trouw, NRC en het Parool geraadpleegd. Ook had ik contact met Linda van Deursen en Marieke Stolk van waar tegenstanders de petitie tegende verhuizing kunnen tekenen. Bartke Maatje De gemeente Amsterdam is een groot voorstander van de verhuizing en probeert druk te zetten achter de beslissing; het had weinig gescheeld of het contract was al eind mei getekend. Marieke Stolk formuleert het heel kernachtig: de gemeente zit met een aantal problemen, die de verhuizing in één klap zou oplossen: De gemeente verleende het GAK-gebouw namelijk onlangs de monumentenstatus, en sneed daarmee de eigenaar, een consortium van Rochdale, Het Oosten en projectontwikkelaar AM, in de vingers. Het kersverse monument stond al vijf jaar leeg, maar mocht niet meer gesloopt worden. Met de Rietveldacademie als nieuwe huurder kan de gemeente iets goed maken én bestemming tot academiegebouw zou meteen probleemwijk Bos en Lommer wat opvijzelen. Ook was de gemeente al geruime tijd op zoek naar een mooie ruimte op de Zuid-as voor The British School of Amsterdam, een peperdure privéschool die ook in de Roeskestraat gevestigd is. Voilà, de nieuwe huurders van de academiegebouwen... De verplaatsing wordt dus hoofdzakelijk ingegeven door externe factoren en heeft niets met het kunstonderwijs zelf van doen, of het zou de schaamlap van "gentrification" moeten zijn. Voorstanders zijn van mening dat kunstenaars eerder thuishoren in een achterstandswijk dan tegenover een crematorium in het stijve Zuid, en stadsdeelvoorzitter van Bos en Lommer Jeroen Broeders droomt al over 'de intellectuele kracht van de academie die wordt ingezet om maatschappelijke problemen aan te pakken'. Marieke Stolk is echter een andere mening toegedaan: "De functie van een kunstacademie is studenten opleiden tot kunstenaars en ontwerpers; en mag NOOIT worden ingezet als politiek instrument." schrijft zij in een brief aan de gemeenteraad. In de Amsterdam waait echter een andere wind, zoals de plannen van wethouder Carolien Gehrels t.a.v. het subsidiebeleid al aangeven. Studenten en docenten zijn juist zeer gehecht aan het gebouw, dat speciaal ontworpen is voor kunstonderwijs. Voor veel studenten, onder wie Maria Barnas, was de mogelijkheid om te werken in dit monument een van de redenen om voor de Rietveld te kiezen. Het academiegebouw heeft een ziel en inspireert, dat van Merkelbach is zielloos en ontworpen om er dorre ambtenarij in te bedrijven... Ook Simon den Hartog, eveneens ouddirecteur, is tegenstander. Maar het lijkt erop dat er een nieuwe generatie bestuurders is opgestaan, die minder rekening houdt met traditie en op voortvarende wijze plannen wil "realiseren", waarbij de teloorgang van het wederkerig gebruik van dit werkwoord symptomatisch lijkt voor het gebrek aan zelfreflexie... Ongetwijfeld beschouwen de directieleden zich evenwel als progressief, visionair en oplossingsgericht, terwijl ze vanuit deze optiek de tegenstanders kunnen afschilderen als een behoudend stelletje negatievelingen, die bang zijn voor verandering. Een aardige woordstrijd levert dit op, getuige de protestposter waarop juist behoud van het oude gebouw als 't meest progressief wordt voorgesteld. In het huidige tijdsgewricht hebben de betekenissen van progressief versus conservatief veelal stuivertje gewisseld, maar omdat "progressief" van oudsher voor een nastrevenswaardiger predikaat doorgaat, kan men nog twisten over wat inhoudelijk als de meest progressieve keuze kan worden gezien. De tegenstanders van de verhuizing noemen juist het bestuur, in hun streven naar grootschaligheid en gebrek aan transparante bedrijfsvoering, behoudend. gebouw exposeerde. Gelukkig blijkt de kelder een schot in de roos en inspireerde dit haar juist: haar werk gaat over het geheugen en het onderbewuste, het gegeven dat men zich het verleden in fragmenten herinnert. In de donkere ruimte komt haar schaarsverlichte fotografische werk helemaal tot zijn recht. Later loop ik mijn benedenbuurman, die drie jaar geleden is afgestudeerd nog tegen het lijf. Ook hij is fel tegenstander van de verhuizing en heeft geen goed woord over voor het bestuur. Met lede ogen heeft hij de aanwas van studenten aangezien "ik heb het idee dat ik bij de laatste lichting zat die de Rietveld nog heeft meegemaakt zoals die in het verleden was". Het nieuwe gebouw, waar hij een atelierruimte had, beviel hem slecht. "Helemaal geen kunstacademiegebouw; het voelde eerder als een kantoorruimte." Hoe dan ook, ik vind het een zeer plezierige en interessante middag en er valt veel fraai en zeer divers werk te zien, zowel ingetogen tekeningen als expressieve schilderijen, collages, foto's en montages. Ook is er wel degelijk werk dat men 'geëngageerd zou kunnen noemen. De mensen die ik spreek zijn bevlogen en ambiteus, en hebben een zeer intensief jaar achter de rug, waarin sommigen zich soms bedrukt hebben gevoeld door de grimmige sfeer die kon heersen door problemen met de directie. Een aantal van hen hebben de twijfelachtige eer genoten om als eersten een atelierruimte in het Gak-gebouw in gebruik te kunnen nemen. Voor mij staat vast dat de Rietveld niet gebaat is bij een overhaaste beslissing over de verhuizing, zonder dat er grondig over de toekomst van de academie wordt nagedacht. Is het wel wenselijk om te groeien, is een strengere selectie van eerstejaarsstudenten Vervolg op pagina 7

7 augustus 2009 BBK KRANT BERICHTEN RIETVELD RIETVELD tentoonstelling cartoons van Styrmyr Örn Gudmundsson uit IJsland Foto s: Bartke Maatje Een doek van de eindexamenkandidaat Alper Demir uit Turkije eee Videoinstallatie van Ana Ugarkovic Untitled van Marije Roos A Werk van Dana Slijboom Werk van Sara van der Zande in de kelder van het Rietveldgebouw

8 8 BBK KRANT 294 augustus 2009 BERICHTEN JAARVERGADERING 2009 De Auteursrechtenorganisatie Pictoright hield op 16 juni 2009 haar eerste openbare jaarvergadering in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Pictoright ontstond op 1 januari 2008 uit een fusie van Beeldrecht (beeldend kunstenaars), de Visuelen (collectieve rechten visuele makers) en Scrio (illustratoren en ontwerpers) en verkreeg het beheer van collectieve rechten van Burafo (fotografen). Waarnemend voorzitter Gerrit Jan Wolffensperger opende de bijeenkomst met een inspirerende toespraak over de noodzaak van een goede auteursrechtenorganisatie. Steeds meer wetgeving komt tegenwoordig uit Europa (voorbeeld: het volgrecht). Het was onder andere daarom noodzakelijk dat de diverse organisaties op het gebied van auteursrechten voor beeldmakers samengingen om de nodige expertise in huis te kunnen halen. Daarnaast kan een grotere organisatie efficiënter, professioneler en krachtiger functioneren. Een goed voorbeeld van grotere professionaliteit is de versterking van de rechtshulp aan visuele makers die is doorgevoerd. Een grotere organisatie kan ook een belangrijkere rol spelen in het publieke en politieke debat, mede omdat zij een grotere groep belanghebbenden vertegenwoordigt. Verder is er volgens Wolffensperger een belangrijke kostenbesparing bereikt in de organisatie waardoor er een lager percentage overhead kan worden doorberekend in de uitkeringen aan de visuele makers. Al met al toonde hij zich zeer tevreden over de in het eerste jaar van de nieuwe organisatie behaalde resultaten. Een voorbeeld hiervan is de thuiskopieheffing die moet worden betaald bij de aanschaf van blanco DVD-s en CD-romschijfjes. Deze heffing komt uiteindelijk ten goede aan auteursrechthebbenden, waaronder beeldend kunstenaars en fotografen, wiens werk op dergelijke dragers gekopieerd wordt. Verder gaf hij voorbeelden van een aantal grote inbreukzaken waarbij ook de naam van de bekende schilder Geert Jan Jansen viel. Deze is regelmatig van vervalsing beschuldigd, onder andere van werk van Picasso, Appel, Chagall, Matisse en Mondriaan. Een belangrijke ontwikkeling is de digitalisering van beeld op het internet. Pictoright probeert regelingen te treffen met partijen die op grote schaal beeld digitaliseren, zoals bijvoorbeeld (kranten)archieven en bibliotheken. Een voorbeeld van oneigenlijk gebruik van beeld op internet is een website die handgeschilderde kopieën van meesterwerken aanbiedt. In november 2008 werden 21 van dergelijke Nederlandse websites aangeschreven door Pictoright. Deze zijn inmiddels allemaal uit de lucht. Rob den Boer Het jaarverslag 2008 werd tijdens de vergadering geprenteerd en besproken Daarna gaf directeur Vincent van den Eijnde een toelichting op de activiteiten van Pictoright in Na een inhaalrace in de jaren '90 waarin veel werd bereikt op het gebied van de bescherming van auteursrechten, met name ook in wetgeving, ontstaat er nu in sommige sectoren weerstand tegen het betalen van vergoedingen voor gebruik van auteursrechtelijk beschermd werk. Foto s: Marieke Ringers Gerrit-Jan Wolffensperger Vincent van den Eijnde, directeur De vergadering

9 augustus 2009 BBK KRANT ATELIERZAKEN & HUURBESCHERMING DE VERENIGING Als de verhuurder of jijzelf de huur op wil zeggen, spelen bepaalde regels. Net als bij de regels rond huurverhogingen speelt het onderscheid tussen verschillende soorten bedrijfsruimten hierbij een rol. Het komt het er op neer dat er twee soorten bedrijfsruimten zijn: middenstandsbedrijfsruimten en overige bedrijfsruimten. De meeste ateliers vallen onder overige bedrijfsruimten, welke de minste bescherming kent. Alleen ambachtsbedrijven vallen wel onder middenstandsbedrijfsruimten, en ateliers die een winkelruimte hebben: een plek om klanten te ontvangen en openingstijden waarbinnen mensen binnen kunnen lopen of een afspraak kunnen maken om langs te komen. Zorg er wel voor dat bij het afsluiten van het contract duidelijk is onder welke soort bedrijfsruimte het atelier valt. Als er eenmaal een contract is getekend, is het erg moeilijk hier nog iets aan te veranderen. Winkelruimtes Het huurcontract van een winkelruimte loopt in principe voor vijf jaar, met een automatische verlenging van nog eens vijf jaar. Na de eerste periode van vijf jaar kan de huur door zowel de huurder als de verhuurder worden opgezegd. Dit moet een jaar voor het aflopen van het contract met behulp van een deurwaardersexploot worden gedaan. Een deurwaardersexploot is in feite een aanschrijving of mededeling van een erkende deurwaarder waarin in dit geval gesteld wordt dat de huur wordt opgezegd. Als de huurder op deze manier de huur opzegt, loopt het contract af na de eerste termijn van 5 jaar. De verhuurder moet echter per brief ook de redenen voor de opzegging aangeven en de huurder moet hiermee akkoord gaan. Als de huurder niet akkoord gaat dan moet de verhuurder om ontbinding van het huurcontract vragen bij een kantonrechter. Er zijn in dit geval twee redenen waarbij de rechter kan beslissen dat het huurcontract ontbonden moet worden: 1. slecht huurgedrag (niet betalen huur, ernstige overlast) 2. als de verhuurder kan aantonen dat hij, of zijn echtgenote of kinderen, het pand zelf dringend nodig hebben voor eigen gebruik. Als de kantonrechter het verzoek om het huurcontract te beëindigen afwijst, loopt het contract door voor de tweede termijn van vijf jaar. Na deze periode van vijf jaar kunnen zowel huurder als verhuurder het contract beëindigen met een opzegtermijn van twaalf maanden. De procedure hiervoor is het zelfde als na de eerste vijf jaar, met als uitzondering dat de eigenaar twee extra redenen voor huuropzegging heeft: 1. Als bijvoorbeeld de gemeente eigenaar is, kan het vervullen van een bestemming die op het pand ligt een reden voor opzegging zijn 2. Als de huurder niet akkoord gaat met een redelijk aanbod voor een nieuwe overeenkomst, met uitzondering van huurverhogingen. Overige bedrijfsruimtes Bij overige bedrijfsruimtes gelden geen wettelijke termijnen voor de duur van het contract: het contract loopt voor de periode die in het contract is vastgelegd. De huur loopt na deze periode af, of als de overeenkomst wordt opgezegd. De minimale opzegtermijn is de tijd die tussen twee huurbetalingen zit, maar afwijkende opzegtermijnen kunnen worden afgesproken. Hierbij mag de opzegtermijn voor de huurder nooit langer zijn dan die van de verhuurder. Opzegging door zowel de huurder als de verhuurder kan mondeling gedaan worden, hoewel het aan te raden is dit per aangetekende post te doen zodat er bewijs van de opzegging is. De verhuurder moet daarnaast ook de ontruiming van het pand aanzeggen, per aangetekende brief met ontvangstbevestiging of per deurwaardersexploot. Vanaf de datum dat de ontruiming in aangezegd heeft de huurder nog twee maanden om het pand te verlaten. Binnen deze termijn kan de huurder bij de kantonrechter om een verlenging van maximaal een jaar van de ontruimingstermijn vragen. Daarna is er nog twee keer de mogelijkheid om deze termijn met nog eens maximaal een jaar te verlengen. Het verzoek tot verlenging moet steeds een maand voor afloop van de lopende termijn ingediend zijn. Zolang er geen beslissing van de kantonrechter ligt, hoeft de huurder het pand nog niet te ontruimen. Verlenging van de ontruimingstermijn wordt alleen toegewezen door de kantonrechter als de huurder kan aantonen dat zijn belangen door ontruiming ernstiger geschaad worden dan de belangen van de verhuurder als hij niet ontruimd wordt. Een verlenging zal niet worden toegewezen als er sprake van slecht huurgedrag door de huurder, zoals wanbetaling of ernstige overlast. Dit artikel is gebaseerd op informatie van de Kamer van Koophandel. Zie voor meer informatie. Dit artikel is ook te vinden op de website van de BBK op de login voor leden, onder downloads, samen met een eerder verschenen artikel over huurprijzen van atelierruimtes. EVALUATIE WWIK EN HET FLANKEREND BELEID BIJ DE WWIK Zoals reeds eerder gemeld zitten de evaluaties van de WWIK en het Flankerend Beleid bij de WWIK er aan te komen. Vanuit het bestuur en bureau van de BBK zijn er enkele mensen die zich daarmee bezig houden. De stand van zaken is dat er een kwantitatief onderzoek naar de WWIK zal worden verricht. Het gaat hier om de werking van de WWIK, vanuit het perspectief van de kunstenaar, de uitvoeringsinstantie (gemeente), er zal een effectmeting worden toegepast en er zal een beschrijving van de kosten en het gebruik van de WWIK worden gemaakt. Het onderzoek wordt uitgevoerd door dezelfde organisatie die in 2005 de WIK (de voorganger van de WWIK) heeft onderzocht, namelijk IVA Tilburg. In oktober/ november zal het rapport worden opgeleverd en met de betreffende partijen, waaronder de BBK, worden besproken. In december zal een evaluatierapport naar de Tweede Kamer worden gestuurd. De evaluatie van het Flankerend Beleid bij de WWIK is niet wettelijk verplicht. Het ministerie van OCW acht het echter wenselijk dit ook te evalueren. De evaluatie van het Flankerend Beleid bij de WWIK zal qua tijdspad hetzelfde verlopen als de evaluatie van de WWIK. Het is het streven van het ministerie van OCW om de evaluatie van het Flankerend Beleid bij de WWIK tegelijk met de evaluatie van de WWIK aan de Tweede Kamer te presenteren. Ook hierin wordt de BBK betrokken. HET KUNSTVAK- ONDERWIJS In een beleidsbrief aan de Tweede Kamer heeft minister Plasterk de wens geuit het kunstvakonderwijs onder de loep te willen nemen. Hij wil met name kijken naar de aansluiting van de academies op het beroepsveld. Cijfers geven aan dat 7,3% van de afgestudeerden aan het kunstvakonderwijs anderhalf jaar na het afstuderen werkloos is. Dit is voor het overige HBO s 3,5%. Er zijn grote verschillen tussen de afstudeerrichtingen, echter autonome beeldende kunst scoort hierin het slechtst. De minister geeft in zijn brief een aantal conclusies aan: * Het beschikbare onderzoek geeft geen sluitend beeld over het kunstvakonderwijs en de beroepspraktijk van kunstenaars, maar is goed genoeg voor een aantal serieuze indicaties; * Uit de visitaties blijkt dat de basiskwaliteit van het kunstvakonderwijs niet ter discussie staat. Die kwaliteit is wel voor verbetering vatbaar als het gaat om de voorbereiding op de arbeidsmarkt; * Het kunstvakonderwijs sluit bij een aantal studierichtingen onvoldoende aan op de arbeidsmarkt. De werkloosheid ligt boven het hbo-gemiddelde, de afgestudeerden zijn kritisch over de wijze waarop de opleiding voorbereidt op de arbeidsmarkt en de inkomenspositie van afgestudeerden van het kunstvakonderwijs is slechter. Ook stel ik vast dat de gesignaleerde problematiek zeker niet uitsluitend, maar wel het meest pregnant naar voren komt bij de studierichting autonome beeldende kunst. Na de zomer zullen er gesprekspartners per sector bij elkaar worden geroepen. Omdat het de sector beeldende kunst ontbreekt aan een sectorinstituut zal worden gezocht naar een andere partij die de gesprekken zal leiden. De BBK heeft reeds contact met de HBO-Raad en zal in de gesprekken worden gemengd. Nog deze zomer zal de BBKwerkgroep Kunstvakonderwijs bijeenkomen om standpunten in te nemen. Jonna van t Hof Alexandra Schreiner

10 10 BBK KRANT 294 augustus 2009 OPINIE KUNSTSCHOUW OF KUNSTPAUS? De kunstschouw als kunstpaus en nu nog een politiek correcte Michelangelo In Amsterdam heeft wethouder Carolien Gehrels een plan ingediend voor de aanstelling van zogenoemde kunstschouwen zodat de overheid weer meer invloed kan krijgen op de kunsten. Het begint in Amsterdam, maar voor je het weet breidt het zich uit als een olievlek. Weer een afdeling kunstpausjes met een onfeilbare mening over wat goeie kunst is en die bovendien weten waardoor een kunstenaar zich moet laten inspireren! Kunstschouwen moeten kunst namelijk gaan beoordelen op 'maatschappelijke doelen', voordat het geld wordt uitgedeeld. De Amsterdamse raad gaf geen steun aan dit onzalig plan, maar helaas hebben ze het ook niet meteen aan de kant geschoven. Gehrels krijgt nog een kans om het beter uit te leggen. Weer zo'n politicus die zijn/haar naam bijgeschreven wil zien in de annalen der kunst. In die annalen staan straks meer politici en ambtenaren dan kunstenaars! Het is goed als de overheid de kunsten ondersteunt - dat is immers toch een uiting van beschaving - maar enige Thorbeckiaanse terughoudendheid ten aanzien van inhoudelijke invloed is gewenst, want laten we wel wezen: de autonome kunstenaar is niet in-dienst-van, maar ontwikkelt zich in vrijheid en zou die voorgestelde stevige overheidssturing niet nodig moeten hebben. Als een kunstenaar zich door middel van zijn werk maatschappelijk welgevallig of maatschappij-kritisch opstelt, is dat zijn/ haar zaak (er zijn landen waar je als kunstenaar maar beter voor de eerste optie kunt kiezen...), Poetin b.v. manifesteert zich steeds vaker als kunstcriticus en op het afbeelden van Poetin op een manier die hem niet aanstaat staat een boete of gevangenisstraf. Echter onze democratische overheid mag zich niet opstellen als een potentaatje. Ook belastinggeld geeft macht, en als een overheid erbij betrokken is, dan ontstaat er een speciale situatie. Met zowel positieve als negatieve discriminatie ligt machtsmisbruik maar net om de hoek. In de DDR wist de overheid ook wat goeie (en maatschappelijk bruikbare) kunst was - al die meer dan levensgrote schilderijen van prachtige blanke hardwerkende mannen en vrouwen - en in midden-afghanistan hebben aanhangers van de machthebbers nog niet zo lang geleden de politiekonwelgevallige heidense beelden een kopje kleiner gemaakt. Gehrels wil hier in feite kunst subsidiëren mits deze in een huidige politieke strategie past en hier wordt het wat eng. Op zich is een gemeentelijke keuze niet verkeerd, maar met de macht en de uitstraling van een overheid wordt deze keuze al gauw verheven tot kwaliteitsnorm en gaat men met beloofde subsidiegelden sturen, ergo men gaat de hiërarchie en zelfs de ontwikkeling in de kunsten bepalen. In NRC-Handelsblad kwam in de discussie over kunstschouwen ook een vergelijking met voorbije tijden aan de orde, b.v. de paus die als opdrachtgever Michelangelo tot grote hoogte zou hebben gestuwd... Zien ze dat voor zich daar in Amsterdam? Zou Michelangelo daar zonder paus niet zijn gekomen? Ergo zou hij dan toch niet zo'n groot kunstenaar zijn geweest zoals vermeld in de kunstgeschiedenisboeken, maar voerde hij gewoon de ideeën uit van de paus en pronkte hij met diens veren?? Dus de paus was in feite de kunstenaar? Dit is arrogant en gaat mank, maar het past wel bij bepaalde denkbeelden rondom het kunstenveld: tegenwoordig lijkt het immers ook alsof de tentoonstellingsmaker de eigenlijke kunstenaar is en de thema's krijg je op alle niveaus steevast aangereikt. Michelangelo zou het vast moeilijker hebben gehad zonder de paus, maar met name zonder de terbeschikkingstelling van maagdelijke plafonds en een grote zak pauselijk geld. De eisen van de paus zal ie op de koop toe hebben moeten nemen, want een opdracht is nu eenmaal een opdracht. Zo heeft Rembrandt mogelijk ook gedacht, dat die Amsterdamse elite hem aan zijn reet kon roesten, maar de centen waren welkom. Je moet wat met je talent, maar iets te eten is ook fijn. Al met al werd er in de krantendiscussie rond de kunstschouw toch weer voorbij gegaan aan het feit dat rond de tijd van Michelangelo de artes weliswaar niet onbetwist maar toch redelijk overzichtelijk waren: een selecte club mensen, een paar disciplines en (regionale) stijlen volgden elkaar netjes op in generaties, beetje invloedjes over en weer, en dan blijkt (achteraf gezien) toch een aardig overzichtelijke (Europese) ontwikkeling. Een beetje ruimdenkende kunsthistoricus komt er wel uit met wat sprongen over minder interessante gebieden alsmede enkele zeeën. Nog heel lang na Michelangelo was er minstens één heel duidelijk criterium: het moest allemaal levensecht lijken en de mate van vakkundigheid daarin gaf aan hoe goed een kunstenaar was. Dat kon in feite iedereen van hoog tot lager wel vaststellen en zo ontstond vanzelf een hiërarchie onder kunstenaars. Nee dan nu. We zien door de bomen het bos niet meer, dus beginnen er een paar maar wat te zagen, want we hebben graag overzicht, we hebben het graag in de hand, die kunst. Met de overheid als stuwende kracht, hebben we de beschikking over een selectie van zo'n tien of twintig topkunstenaars, die Nederland ('op niveau') vertegenwoordigen over de hele wereld. De rest doet er eigenlijk niet echt toe, kennen we niet, weten we niks van. Met zo'n zelfde rigide blik wordt er naar b.v. Rembrandt en tijdgenoten gekeken. Jarenlang worden bepaalde werken als meesterwerken van de man beschouwd, totdat blijkt dat het toch van iemand anders is, is het verdomme toch subtop in plaats van dat we er nog een toppertje bij hebben dat eigenlijk net zo goed kon schilderen. Meer toppers kunnen we blijkbaar gewoon niet verwerken, meer toppers mogen er nu ook blijkbaar niet zijn op 16,5 miljoen inwoners. Er is geen duidelijke meetlat voor alle huidige kunstuitingen en volgens sommige opvattingen kan zelfs alles tot kunst en iedereen tot kunstenaar worden verklaard. Er zijn talloze disciplines, mengvormen, interculturele invloeden. Buiten de mensen die niets van kunst weten en/of er niets mee te maken willen hebben, hebben veel mensen uiteenlopende meningen c.q. smaken. Sommigen houden vast aan de aloude bekende criteria en vakmanschap, anderen gaan voor maatschappelijk engagement, (persoonlijke) vernieuwing, etc. Waar de een lyrisch van wordt, daar geeft de ander geen eurocent voor. Het is prima dat de overheid cum suis - net als iedereen - keuzes maakt, maar waarom moet die keuze altijd worden uitgedragen als de krenten in de nationale pap. Het gaat niet om de overheden en haar Illustratie: Ron van den Bosch onfeilbare dienaren aan de ene kant en een stel nitwits van kunstkopers en kunstgeïnteresseerden aan de andere kant. Nu wordt een grote groep (vaak ongekende) kunstenaars en kunstliefhebbers in feite officieel als irrelevant afgedaan, van nul en gener waarde voor de ontwikkeling van de Nederlandse kunst, wat dat dan ook voor een ontwikkeling mag zijn. Een nadrukkelijk gewenste maatschappelijkrelevante ontwikkeling? of aansluiting bij gelijksoortige mondiale kunstuitingen, waaraan je eigenlijk niet meer mag kunnen zien of het van een Chinees, een Amerikaan of een Hollander is, want we dienen immers voor global te gaan. Hetzelfde rijtje namen kom je vervolgens in alle grotere musea over de wereld tegen en nationale en regionale zenuwtrekjes verhuizen maar naar een ander zaaltje, naar de provincie (meestal negatief bedoeld) of komen ongezien nooit uit de vergetelheid. De overheid moet zich overigens zeker blijven bemoeien met kunst, want dat geeft zoals eerder aangegeven blijk van tenminste enige beschaving. Echter, faciliteren is het woord. (Verkapte)inhoudelijke invloed kan echt niet, autonome kunst moet in vrijheid ontstaan. In deze multidisciplinaire kunstwereld met veelvoudige uitingen laten kwaliteiten zich echt wel ontdekken zonder sturingsmechanisme van de lange arm der overheidsdienaren Leg, zet, plaats of hang maar eens een trits kunstwerken van eenzelfde discipline en/of in een bepaalde stijl en/of kunstgeneratie bij elkaar! Trends en voorkeuren zul je altijd houden, maar mensen uit het vak en menig kunstliefhebber kijken ook met andere ogen en hun gegronde meningen over kwaliteiten mogen ook nog eens gezond verschillen, daar is niks mis mee. Waar de overheid zich echt nuttig zou kunnen maken is het creëren van een breder draagvlak voor de professionele kunsten en een gezonde kunstmarkt. Zelf mag ze het goeie voorbeeld geven door links en rechts kunst aan te schaffen en daarbij iets verder te kijken dan de neus lang is. Je ziet wat je weet tenslotte. Geld gooien in de bodemloze putten van banken die er niks van bakken gaat in een vloek en een zucht, maar geld voor de kunsten is kennelijk veel moeilijker. Er zijn echt mogelijkheden genoeg. En dan bedoel ik niet het pompen van nog meer geld in het verbreiden en verheffen van de amateurkunst, maar investeren in goede, bredere (landelijke, provinciale en gemeentelijke) podia voor hedendaagse professionals, en dan natuurlijk zonder inhoudelijke -al dan niet verkapteambtelijke bemoeienis. Voor amateurs zijn er tegenwoordig meer expo-mogelijkheden dan voor de beroepsgroep. Het vak van autonoom kunstenaar wordt steeds verder uitgehold, eigenlijk onmogelijk gemaakt. De overheid kan beter investeren in kunstonderwijs op de scholen scholen door vaker beroepsmensen uit de kunstvakken en beroepskunstenaars in te schakelen (en het is ook nog eens een welkome vaste bron van inkomsten). Het is erg deprimerend als je merkt hoe weinig scholieren (en hun reguliere docenten!) doorgaans over kunst en kunstenaars meekrijgen en de jeugd van nu bevolkt de kunstmarkt van de toekomst... of niet. Marije Kos, beeldend kunstenaar/kunsthistoricus De inhoud van onze OPINIE pagina s is niet per se representatief voor de mening van de BBK als organisatie, maar geeft de visie van leden en lezers weer. De redactie.

11 augustus 2009 BBK KRANT OPINIE DEBAT ZAKELIJK? Naar aanleiding van de column Debat ( in de BBK-krant 293) zou ik het volgende willen opmerken; Verlagen van prijzen heeft alleen zin als duidelijk is dat de prijs voor die speciale kunstuiting hoger lijkt dan andere collega s hiervoor vragen. Dan is er een vergelijkend kader waarin men kan zeggen dat is veel duurder c.q. goedkoper dan dat van die ander. Het vaststellen van een prijs voor een kunstwerk is altijd gerelateerd aan de waarde die de kunstenaar daar aan hecht. Als een kunstenaar met gemak 3 werken per week produceert mag je aannemen dat hij een andere prijs berekent dan een kunstenaar die 3 maanden aan z n werk besteedt. Een kunstenaar die deze 3 werken aanbiedt kan misschien wel 1000 euro vragen maar ook wel 500, mits hij dat werk aan de lopende band verkoopt. Als hij er maar 1 per maand verkoopt kan hij van die 500 niet leven. Een kunstenaar die 3 maanden over zijn werk doet en er dan 1 verkoopt kan natuurlijk niet met of 2000 genoegen nemen. Mijns inziens is dit dus een onzinnige discussie. Kunst is een optelsom van kwaliteit, kwantiteit, tijd en waardering. Mocht een kunstenaar van mening zijn dat zijn werk toe is aan vernieuwing of herziening dan kan hij het oude werk in de uitverkoop doen. Dit is overigens een grote belediging voor diegenen die dat werk in het verleden voor de volle prijs kochten. Prijzen verlagen lijkt mij een loze kreet. Vriendelijke groeten Nanna L. A. de Klerk Kunstenaars ontberen kennis zakelijk ondernemerschap "Talent en schoonheid blijken moeilijk in geld uit te drukken" Alphen aan den Rijn, 14 juli "Kunstenaars ontbreekt het aan kennis over zakelijk ondernemerschap." Dat stelt Judith Krukkert, opleider en trainer bij opleidingsinstituut Het IMK. Uit een onlangs verschenen rapport van minister Plasterk blijkt dat ons kunstonderwijs onvoldoende aansluit op de arbeidsmarkt. "Ruim 40% van de afgestudeerden start een eigen bedrijf maar weet vaak niet hoe je succesvol zelfstandig kunt ondernemen." De cijfers uit het rapport van de minister liegen er niet om: 7,3 % van de afgestudeerde kunstenaars is na anderhalf jaar nog werkloos. Het HBO gemiddelde is 3,5 %. Volgens Renée Berk, cursuscoördinator bij Kunstenaars&CO is het kunstenaars zelf inmiddels ook duidelijk dat ze de aansluiting op de arbeidsmarkt als zelfstandige niet goed kunnen vinden. "Dit blijkt uit het toenemende aantal cursisten." De reguliere kunstacademies besteden te weinig aandacht aan vakken als ondernemerschap. Op dit moment wordt het gat door Kunstenaars&CO gedicht. Zij heeft Het IMK gevraagd een cursus over ondernemerschap voor kunstenaars te ontwikkelen. Deze draait al tien jaar met succes. In deze cursus leren cursisten hoe je bijvoorbeeld een zakelijk ondernemersplan opstelt. Ik presenteer me nu zakelijker Sharon Geschiere studeerde af aan de kunstacademie en is eigen ondernemer sinds 2006: "Na mijn opleiding merkte ik dat ik te weinig over ondernemen wist. Niet alleen het aan de man brengen van mijn werk maar ook praktische zaken als het maken van facturen en belastingzaken. Ik presenteer me nu zakelijker. Vroeger legde ik gewoon mijn tekeningen op tafel. Nu geef ik een inleiding en bedenk van te voren wat ik wel en niet zeg en wel en niet laat zien. Mijn tekeningen zijn mijn product." Talent en schoonheid zijn moeilijk in geld uit te drukken Judith Krukkert : Onderhandelen binnen de kunstsector is niet makkelijk. Begrippen als talent en schoonheid zijn moeilijk in geld uit te drukken. Het is daarom belangrijk dat juist kunstenaars goed onderwezen worden in de commerciële vakken die bijdragen aan succesvol ondernemen. Voor meer informatie over Het IMK en de training kunt u contact opnemen met Anna van Os of Inge Gillissen telefoon NOG MEER... RIETVELD Naar aanleiding van berichten in de pers, willen wij u graag op de hoogte brengen van onze oprechte en ernstige zorgen aangaande de voorgenomen verhuizing van de Gerrit Rietveld Academie van haar huidige basis aan de Fred. Roeskestraat in de Zuidas naar het voormalige GAKgebouw in stadsdeel Bos en Lommer. De Gerrit Rietveld Academie is met haar ambitieuze, internationale en open mentaliteit naar onze mening van onmisbaar belang voor het levendige, gemengde en internationale milieu van de Zuidas. De academie, waar talentvolle kunstenaars uit binnen- en buitenland worden opgeleid, is in de kunstwereld een topinstituut. Haar faam betreft niet alleen Nederland, maar reikt tot ver over de grenzen. De Rietveldacademie streeft bewust naar een internationaal karakter bijna de helft van de studentenpopulatie komt uit het buitenland en de academie doet dit jaar zelfs mee aan de Biënnale van Venetië, een van de belangrijkste kunstevenementen ter wereld. Het mogelijk verlies van een dergelijk instituut voor de Zuidas is niet alleen een creatieve aderlating. De Gerrit Rietveld Academie is een even belangrijke pijler onder het artistieke Zuidasklimaat als topbedrijven onder het economische klimaat. Vertrek van de academie is dan ook vergelijkbaar met vertrek van ABN Amro of Akzo Nobel: een essentieel en onaanvaardbaar gemis. De ontwikkeling van de Zuidas hangt zelfs in hoge mate samen met de aanwezigheid van de Gerrit Rietveld Academie. De culturele bestemming van deelgebied Beethoven met zijn museale functies, zowel van ING als de voorgenomen tentoonstellingsruimte van Akzo Nobel, waaraan Zuidas Amsterdam onverminderd grote waarde hecht, komen ernstig in gevaar als de instroom van talent, creativiteit en energie van de Gerrit Rietveld Academie dreigt te ontbreken. Het voorgenomen vertrek verbaast ons des te meer, omdat toenmalig wethouder Duco Stadig in 2002 namens de gemeente Amsterdam 9 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld voor de renovatie en nieuwbouw van de Gerrit Rietveld Academie. Dat genereuze, politieke gebaar, goedgekeurd door de gemeenteraad en een unieke gemeentelijke bijdrage bovenop de rijksbijdrage (de academie is een door de rijksoverheid gesubsidieerde instelling), hing onverminderd samen met de ultieme wens van de gemeente om de Rietveld Academie op deze locatie (te) behouden, het gebied op (te) waarderen en de menging van de bestemmingen in de Zuidas (te) bevorderen aldus een persbericht van de Gemeente Amsterdam op Het is niet alleen een vorm van kapitaalvernieting om zo kort na deze financiële injectie het gebouwencomplex te verlaten, maar het getuigt ook van een weinig consequente houding wanneer gemeente en Zuidas inmiddels hun mening zouden hebben herzien en zich dit keer niet met man en macht zouden inzetten om dit instituut voor de kunsten voor de Zuidas te behouden. Nimmer zullen zij hun basis verlaten. Reputatie en identiteit van het kunstinstituut hangen immers voor een deel samen met het gegeven onderwijs, maar zijn voor een minstens even belangrijk deel verbonden met het gebouw zelf. In dit geval het door Gerrit Rietveld speciaal voor de kunstacademie ontworpen gebouw, met zijn lokalen en zijn hoge plafonds voor grote werken en niet te vergeten zijn open uitstraling, dat internationaal hoog staat aangeschreven en zijn weerga nog altijd niet kent. De mentaliteit en de werkwijze van Gerrit Rietveld sluiten bovendien naadloos aan bij het kunstvakonderwijs, zoals dat op de academie wordt gedoceerd. Virtueel Museum Zuidas, Amsterdam Het virtueel Musem organiseert o.a. tijdlijke projecten en werkt samen net het lectoraat Kunst en Publieke Ruimte, het Sandberg Instituut e.a. Adres: Tot slot verbaast het ons dat zo makkelijk wordt omgesprongen met de geschiedenis van de academie. Het voorgenomen vertrek van de Gerrit Rietveld Academie kent zijn gelijke in de wereld niet. Gerenommeerde instituten als de Cooper Union in New York (architect John Hejduk), de Glasgow School of Art in het Britse Glasgow (architect Charles Mackintosh) en, in Duitsland het Bauhaus in Dessau (architect Walter Gropius) en de Hochschule für Gestaltung in Ulm (architect Max Bill), hechten juist grote waarde aan hun historische wortels.

12 12 BBK KRANT 294 augustus 2009 LEDENEXPOSITIES LEDENEXPOSITIES 'From The Sidelines' - A Journey on Route 66 A project by Delphine Bedel, Stedelijk Museum de Lakenhal, Leiden In the frame of the exhibition 'Holland Mania' 16 May August 2009 Oude Singel in Leiden Van 27 juni tot donderdag 17 september doen Hella de Boo, Mieke Borgdorff, Jack de Deugd, Willem Hest en Monique van Gulik mee aan de grote zomer expositie van Galerie 'R' met als thema Dieren. in Rotterdam. Galerie R, Centrum Reuma Revalidatie Rotterdam van Beethovenlaan 60 te Rotterdam. Dagelijks geopend van tot uur. Kitty Boon exposeert, 1 september t/m 4 oktober 2009, Satelliet Foto Manifestatie Noorderlicht. Openingstijden: dinsdag t/m zondag 11:00-18:00 Locaties (Groningen centrum): Der Aa-kerk, Noorderlicht Fotogalerie, CBK Groningen, CBK Filiaal, Voormalig Natuurmuseum Vanuit haar atelier aan de Papiermolenlaan kijkt Beeldend kunstenaar/fotograaf Kitty Boon uit over het openlucht zwembad. Zo vult ze de leegte van de locatie met haar verhalen. Er ontstaat een nieuwe werkelijkheid. t/m 23 augustus is op de zomerexpositie van Arthouse Concepts werk te zien van Kitty Doomernik, Henk van Rooij en Jos Smeets. Een gevarieerde tentoonstelling binnen Arthouse en buiten in de wilde tuinen. De tentoostelling is elke zondag te bezichtigen van Entree Vrij. Arthouse Concepts, Sportlaan 57 te Oudesluis. In de maanden oktober/november exposeert Rob den Boer tekeningen en grafiek op de online-galerie van Riek Viehoff, Henriëtte Alexander, Hannelieke van de Beek, Mirjam Beuker, Lidewij Bijvank, Rob den Boer, Maron Hilverda, Henk van Loenen, Agatha Oosting, Henk Pietersma, Mérie Rijnberk en Chris van Wassenhove doen mee aan een expositie ter gelegenheid van de presentatie van de nieuwe bundel 'Straatliefdegras; een pelgrimage in 40 gedichten' (Mozaïek, Zoetermeer 2009) waarmee dichter René van Loenen viert dat hij 25 jaar geleden debuteerde. De expositie wordt van 19 september tot en met 4 oktober gehouden in de Grote of Barbarakerk, Grote Kerkstraat 4 in Culemborg. Openingstijden: vrijdag, zaterdag, zondag van uur. t/m 23 augustus 2009 zijn in Galerie Visée de schilderijen van Theo de Feyter te zien. Theo creëert landschappen en stadsgezichten in goache en olieverf. Ter plekke schildert hij zijn motieven naar waarneming, waarbij hij reclames enelektriciteitspalen niet uit de weg gaat. Galerie Visée, Grotestraat 41 te Diepenheim. Geopend op donderdag tot en met zondag van tot en op afspraak. Kitty Doomernik: Les Fleurs du mal Marije Kos: Peace of the Unseen Titia Eggen: uit se serie Waar de voeten staan - Van 12 sept. t/m half dec in Kunsthuis Theo Hübens te Maastricht: Overzichtstentoonstelling van de afgelopen 10 jaar, i.v.m. het 10 jarig bestaan van Kunsthuis Theo Hübens. Groepstentoonstelling met o.a. werk van Titia Eggen. Kunsthuis Theo Hübens, Cortenstraat 6 a te Maastricht. Open: dond. t/m zat , zondag eventueel als we thuis zijn (aanbellen) en altijd op afspraak. Expositie Keigaaf met werk van o.m. Peggy Eras. De tuin is voor het derde jaar open voor het publiek. De beelden van de beeldhouwers zijn geselecteerd op materiaal waardoor de diversiteit groot is. Geopend het hele jaar van tot uur. Beeldentuin Keigaaf, Goudwespmeent 76 te Hilversum. Zie ook Geertgen tot Sint-Jans (± ± 1495) is de grondlegger van de Noord-Nederlandse schilderkunst. In De Vishal zijn werken te zien van twaalf hedendaagse kunstenaars die zich door Geertgen tot Sint-Jans hebben laten inspireren, waaronder Pitianka Fokkema en Rob van der Nol. Het Noord-Hollands Archief en De Vishal nodigen u graag uit voor de officie le opening van de dubbelexpositie Geertgen was hier Geertgen tot Sint-Jans: meesterschilder, lekenbroeder en inspirator. Kijk voor de openingstijden op en Juli & augustus zijn unica zilveren sieraden van Cilia Groenveld te zien bij de expositie van Amstelveense kunstenaarsl -de AvK- in de kerk Hooger Einde Zuid 23, Ouderkerk a/d amstel te zien zaterdag en zondag uur < van 26-april 2009 t/m 22-november 2009 is de tentoonstelling Tweestrijd in t Patronaat te zien met werk van Helmut Jöcken. Het Patronaat, Sittarderweg 145, Heerlen. Voor meer informatie zie: Aan de tentoonstelling "De Verbouwing" nemen 10 beeldende kunstenaars deel, onder wie Jarik Jongman. Jarik Jongman maakt olieverfschilderijen, waar naast de ogenschijnlijke dramatiek van brandende en exploderende huizen, ook hoop en kracht spreekt van het reinigende, transformerende vuur. Deze expositie is te zien in het Koetshuis Mensinge te Roden, van 26/9 t\m 18/ geopend van donderdag tot en met zondag,van t/m uur, Mensingeweg 3 te Roden. De toegang is vrij. e opening is op vrijdag 25/9 om uur door Reindert Hoek directeur stadsontwikkeling te Utrecht. Vissen, zwemmen, badwater, stranden, meren, rivieren, zwembaden, havens, bootjes, waterdieren, waterbloemen, glazen water en nog veel meer... WATER. Deze zomer is t/m 2 september de expositie Water te zien bij ARTACASA. Met werk van o.m. Melissa Halley en Els Maasson. Artacasa, Kerkstraat 411 in Amsterdam. Geopend op donderdag, vrijdag en zaterdag middag van en op afspraak. Zie ook

13 augustus 2009 BBK KRANT LEDENEXPOSITIES LEDENEXPOSITIES VERVOLG THINKPATH Thoughts of the creator in the mind of the beholder Martine de Jong and Fardou Keuning Exhibition 8-29 August 2009 Gallery Vriend van Bavink Geldersekade 58 - Amsterdam Expositie Marije Kos (schilderijen en poezie) bij Galerie 't Haentje te Paart, Spanjaardstraat 19 Middelburg. 2 augustus tot en met 6 september. Geopend do-, za- en zo-middag van tot u. t/m 29 augustus is werk van Els Maasson te zien op de Jubileumexpositie van Galerie Thyade (groeps-tentoonstelling), met als thema 'het universum'. Kleine Beer 17 in Rotterdam. Tel: Openingstijden: di t/m do uur. Vr uur. Za uur. 1e zondag van de maand uur. Er zijn nog enkele werken van The BLIK Collective te zien bij Leonie Maréchal in Atelier Aanschot en op de website. De samenwerking van de groep is na 1 jaar beëindigd. Het unieke hieraan was dat zij gezamenlijk op één doek werkten. Met als resultaat een 25 tal prachtige, veelal grote werken. Voor meer informatie: Ella Fitzgeraldlaan 88 te Eindhoven van 2 t/m 28 September zijn schilderijen van Paul Overhaus te zien in de Amstelkerk. Amstelveld 10, Amsterdam. Openingstijden: maandag t/m vrijdag van uur. Voor meer informatie zie: Na het succesvolle eerste jubileum in 2008 presenteert Land en Beeld dit jaar vanaf zondag 3 mei de zesde editie van de Beeldentuin aan de Oude Zuiderlingerdijk, met nieuw werk van ruim veertig kunstenaars. Met dit jaar o.m. de beeldenserie 'Kugelfische' van Henk van Rooij. Organisatie LAND EN BEELD, Oude Zuiderlingedijk 12 te Asperen. Julia dos Santos Battista expositie in Rechtbank Rotterdam Gebouw A Wilhelminaplein Hoofdingang te Rotterdam Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 10:00-17:00 uur GALERIE POSTHUYS TEXEL Tien gezichten van de Werklijkheid 12 juli t/m 6 september 2009 Opening: zondag 12 juli om 15 uur. Met werk van o.m. Ingrid Simons. Galerie 14-16, Posthuys Texel, Brink in De Koog, Texel. Geopend op woensdag t/m zondag van tot of op afspraak. galerie14-16@sbk.nl. Een eerbetoon aan vrouwen kenmerkt de kunst van Ada Stel. Tot 15 oktober kunnen we genieten van de nieuwste invulling van dit eerbetoon: DE DAMESSALON in Galerie ArtiSjok, Kerkstraat 19, Tjerkwerd. Open do zat uur of na tel. afspraak: , zie ook De stiltes spreken door Annet Teunissen Datum: en september 2009, Tijd: van uur tot uur Plaats: Zuidergebouw Oude Molenstraat 17 te Oss. Informatie: In de weekenden vanaf 27 september tot 24 oktober 2009 is Annet Teunissen één van de 60 deelnemers van de expositie SPREKENDE STILTE in de H.HART KERK te Oss. Meer informatie hierover vindt u op Zaterdag 1 augustus tot en met zondag 23 Rob den Boer: Zonder titel 2007 Paul Overhuis: Dynamisch weer Kitty Boon: Blauw spoor Julia dos Santos Battista: Brasilia Bijdragen van leden voor deze pagina in BBK-krant 294 graag voor 20 augustus 2009 opsturen - voor afbeeldingen alleen echte foto s, dia s en digitale bestanden op CD of via inleveren. Ook titel, techniek en materiaal van het werk vermelden. Geen gedrukte of gekopieerde foto s inzenden! augustus 2009 is de expositie 'Non-crossovers met beelden van o.m. Auke Wassenaar. Opening: zaterdag 1 augustus om uur door dr. Frank Reijnders, Pulchri Studio Lange Voorhout 15 te Den Haag. Kunstkring Uytland organiseert een bijzondere groepsexpositie in De Groate Kerk van Sint Jacobiparochie, "Kunst onder de Melkweg" in het kader van het Jaar van de Astronomie, van 4 juli t/m 12 september. Op 22 & 23 augustus vindt de Open Atelierroute 'Slikwerk' plaats, langs 28 locaties op en om het Bildt. Kirsten Zwijnenburg, en anderen doen mee. Het Bildt, dat bijzondere stukje land aan de rand van het Wad, waar zoveel kunstenaars zijn neergestreken, vanwege het licht, de weidsheid, de wolkenluchten, de horizon, én de onmetelijke sterrenhemel bij nacht. Van 29 augustus tot en met 13 september exposeren Ron van den Bosch, Theodor Schokker, Frits Kraay, Lia van Vugt, Marg, Titus Brein en Rob den Boer in de Orangerie in het Amstelpark te Amsterdam, Europaboulevard, Amstelpark 5, 1083 HZ Amsterdam, website: De tentoonstelling is open voor publiek van zaterdag 29 augustus tot en met zondag 13 september op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag van 12.00u tot 17.30u. Exposities buitenland: Het boek 'Heden' van Marga Houtman is te zien op de tentoonstelling 'PRINT MAT- TERS: SALON FOR INDEPENDENT BOOK ART & ARTISTS BOOKS'. 17/07/ / 08/09 PV 6 8pm 17th of July Chauvel Cinema Cnr Oxford st & Oatley Rd Paddington. Print Matters is a biannual salon dedicated to the creative and historical world of western art in the realization of a book. Marga Houtman maakte ook het beeld Moeder zoekt jongen, Moedereend is een nieuwe zoektocht begonnen naar haar kroost, en wel in het midden van Frankrijk deze keer. In de periode van 1 mei tot 1 oktober is het beeld te zien op het meer van 'Les Jardins de Drulon'. Gedurende deze expositieperiode wordt ook de film 'Duckumentary 44.7ºN, 178.1ºE' vertoond. Locatie: Aan de weg D997 tussen St-Amand en Culand, via snelweg A71 (Paris / Clermond-Ferrand). Voor meer informatie zie:

14 14 BBK KRANT 294 augustus 2009 BERICHTEN PREVIEW ABV EINDEXAMENTENTOONSTELLING door Katelijne Loose & Lies Balkstra De Academie voor Beeldende Vorming is een docentenopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving en tevens interessant voor reeds gevestigde kunstenaars die docent willen worden. Studenten met een kunstacademiediploma kunnen instromen in een speciaal traject, waarmee zij de docentenopleiding in twee jaar kunnen voltooien. Voor studenten zonder kunstacademiediploma beslaat de deeltijdopleiding vier jaar. Ook hier geldt echter dat je vrijstellingen kunt aanvragen voor elders verworven competenties. De AHK is een overkoepelende kunsthogeschool waar de Academie voor Beeldende Vorming een onderdeel van is. Het collegegeld voor de voltijdopleiding is 1620 euro per jaar, voor studenten buiten de EU/EER en ouder dan dertig: 2100 euro per jaar. Voor de deeltijdopleiding zijn de kosten 1400 euro per jaar. Wij werden om uur beneden in het gebouw ontvangen door Ingrid die ons sommeerde om naar de derde etage te gaan met een heel enge claustrofobische lift. Eenmaal boven werden we getracteerd op glazen champagne met aardbei en blinis met kaviaar en room. Iedereen zag er mooi uit. Vooral Mieke van de Gigantjes, die een mooie rode diep uitgesneden jurk droeg. Robert Smit, leider van de toko, moest van zichzelf binnen één minuut alles wat belangrijk was voor deze dag vertellen. Deze charismatische man wist elk hart te raken en geënthousiasmeerd door zijn speech werden we losgelaten in groepen door het gebouw, begeleid door studenten die elk hun verhaal vertelden. Het allereerste werk dat ons onder ogen kwam was een so-called 'vliegende fallus'. Een filmpje waarop een stijgende roede met daarop een stuk papier, door peniskracht op en neer ging. Even verderop stond een houten nagebouwde gyneaecologische stoel. Als je daarin plaats nam zag je voor je, tussen je benen door, een filmpje van een vrouwelijk behaard geslachtsdeel waarop, eenmaal plaatsgenomen, slagroom werd gespoten. Het volgende moment brandden er feestelijk gekleurde verjaardagskaarsjes, die er heimelijk in waren geprikt. Het werd donker in de aangelegen ruimte: foto's hingen in het zaaltje waarop één persoon per stuk was afgebeeld. Op de grond waren stukjes kunstgras te zien met daarop een uitgedrukte peuk, een blikje en nog iets. Zaklampen beschenen het kunstwerk. Leo Vroegindeweij, studieleider Beeldende Kunst en Vormgeving, vroeg ons wat er op de wand geprojecteerd werd. Het was een prullenbak in het park. Leo bleef de gehele rondleiding bij ons. Wij, met de taperecorder in aanslag, probeerden de inhoudelijke kant van het werk te ontfutselen aan de jonge, pas afgestudeerde studenten. Dit kunstwerk moest een soort van suspense oproepen bij de kijker: wie zijn dat en wat doen zij daar in dat park... De volgende verdieping was aan de beurt (dus van boven naar beneden). Hier had Frouke ten Velden in het trappenhuis een 'installatie' gemaakt voor passanten. Op VJ-achtige wijze werden films vertoond in deze verduisterde plek. Van donker naar licht kwamen we in een ruimte waarin allerlei solo's te zien waren: veel schilderijen, foto's, vlakverdelingen, in ieder geval allerlei soorten onderzoeken die omgezet waren en vertaald naar beeld. Hiervan onze eerste impressie: Raynor Eissens: Zonder titel 2009 Susanne Bakker: like a virgin 2009 "Beetje vaag, onscherp, beetje landschap, beetje metro, beetje figuren zonder gezicht en bankjes. Grote schilderijen, heel veel schilderijen, het lijkt allemaal een beetje op elkaar maar veel beweging zit erin. Veel beweging? Ik zie alleen maar stilstand. Zo'n man staat daar toch, z'n mond is toch niet bewogen? Ja, maar het is ook bewogen omdat het niet scherp is toch? Die staat gewoon stil. Hij staat stil maar is toch bewogen, door de drukte die daar net was of nog komt en... onderzee nee toch boven zee zelfs. In eerste instantie dacht ik onderzee maar het is boven zee. <-zucht-> bootjes, vogeltjes..." De studenten spraken over het werk van andere studenten die niet op dat moment aanwezig waren om uitleg te geven. Vaak waren zij het spoor ook bijster en wisten inhoudelijk helaas niet genoeg waar het over ging. Een kleine communicatiestoornis onderling, helaas. Leo Vroegindeweij antwoordde op de vraag: 'Denk je dat uiteindelijk een academisch geschoolde opleiding beter is dan de hedendaagse academies als de Rietveld?' 'Nee, ik denk dat de hedendaags opleidingen heel erg toegesneden zijn op de huidige maatschappij en ik denk dat dat academische van de negentiende eeuw ook heel erg toegesneden was op de negentiende-eeuwse maatschappij en de rol die de kunst daarin vervulde. We hebben wel een grote collectie van gipsen beelden door het hele gebouw. Dat is een collectie die uiteindelijk van het Rijksmuseum naar ons toe is gekomen, maar ook van de Rijksacademie. Wij zijn geen academie voor beeldend kunstenaars, wij leiden docenten op en daarin is het beeldende werk een hele belangrijke factor, omdat het uiteindelijk de bron is van waaruit je lesgeeft. Je moet je voorstellen dat het gek zou zijn als een docent Frans een hekel heeft aan stokbrood. Liefde voor het vak is natuurlijk de grondslag van het doceren. Zie het als de bron waaraan je je kan laven...' Van alle studenten die afstudeerden vonden wij Susanne Bakker het beste. Haar expositie 'Like a virgin" was vooruitstrevend, vrouwelijk, wrikte en was maatschappelijk geëngageerd. In haar ruimte hing, als je binnenkwam aan de linkerkant een werk van plus minus twee bij twee meter. Op dit doek waren onder en naast elkaar allerlei soorten tangaslips gehangen in de vorm van het Jezus christuskruis. Daarover heen was doorschijnende stof gespannen. De lijst was afgezet met kant. Dit geeft het lijden van de moderne vrouw in een moderne context weer. In het midden hingen drie kleine foto's naast elkaar van Susanne in bad. Dit refereert aan het feit dat je in de huidige maatschappij, als je foto's van je kinderen in bad maakt, zomaar aangeklaagd kan worden. Dit beeld roept hierdoor ook vragen op. Aan de rechterkant hing een beschilderde uitvergroting van een foto. Daarop zie je een heel jong meisje met lang blond haar, in een kort broekje en een strak t-shirtje met blote benen. Tussen haar benen ligt een witte poedel op z'n rug. Er om heen heeft Susanne frisse kleuren gezet, die als abstracten zijn geschilderd, met een stuk kant achter het hoofd van het meisje en een aureool. 'Het is een foto die ik heb gevonden. Het meisje ken ik niet. Het enige dat ik weet is dat zij die foto heeft opgestuurd naar een kunstenaar als zelfportret. Die heb ik gebruikt en vergroot. Er omheen heb ik het beschilderd met dezelfde soorten kleuren als op de foto, zodat de nonchalance en de onschuld van het schilderen ook

15 augustus 2009 BBK KRANT BERICHTEN overeenkomt met de foto en onschuld die er vanaf straalt.' Na alle indrukken gingen we naar buiten. De zon scheen en ijsjes werden uitgedeeld. De boot lag al te wachten op ons, een vaartocht naar de Pijp, alwaar de kersverse lichting afstudeerders een presentatie zou geven over hun onderzoeken in de projectruimte van de Academie; het Basisburo. Eindelijk (we waren eigenlijk al de hele dag op zoek naar Pauline van der Pol, communicatieadviseur) vonden we haar. We kregen een mooie catalogus in onze handen gedrukt en onder het genot van een wit wijntje, zetten we onze conversatie na de presentatie voort, buiten in de zon. Onze voeten moe, onze geest verrijkt en met de taperecorder vol informatie, lieten we ons om een uur of acht, terugvaren naar de Academie. Locatie: Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten: Academie voor Beeldende Vorming Hortusplantsoen TZ Amsterdam / info@bvo.ahk.nl Henrike Punt: installatie 2009

16 16 BBK KRANT 294 augustus 2009 BERICHTEN TOEKOMST CULTUUR EINDHOVEN Foto s: Hans-Joachim Schröter Op 17 juni 2009 werd een discussiebijeenkomst in de Eindhovens Globe-zaal gehouden. Twee keer mis want na een niet in alle opzichten geslaagde verbouwing heet de stadsschouwburg Parktheater en de Globe-zaal moet verder door het leven als Kameolonzaal. Het leek achteraf een vooraankondiging te zijn van de Paradisodebat van de vereniging 'Kunsten'92. 'De kloof tussen kunst en politiek'. op 30 augustus Thema van de discussie in de Globe... herstel Kameleonzaal was 'toekomst cultuur Eindhoven '. Onderwerp was onder meer een nieuwe cultuur-visie genoemd: 'Cultuur totaal' die de gemeente Eindhoven binnenkort wil presenteren. Dat klinkt allemaal pretentieus. Een aantal personen uit het 'culturele veld' in Nederland werd door andere cultuur geïnteresseerden in Eindhoven rondgeleid. Het resultaat was een regen van complimenten wat bij Eindhovense gemeenteraadsraadsleden in de smaak viel als Gods woord bij een ouderling. Op afstand ziet het veelbelovend uit bleek uit het oordeel van de uitgenodigden. Natuurlijk gooiden Eindhovense kunstenaars weer roet in het eten. Zij oordeelden tijdens de discussie zeer negatief over de culturele situatie in hun stad. "Ik hoor alleen maar lege opmerkingen van de mensen van de gemeente" sprak een kunstenaar. En: "het wordt tijd dat die mensen plaats maken voor deskundigheid." Een dag later kopt het Eindhovens Dagblad "Cultuursector visie en passie" en daaronder lees ik dat men "daadkracht en passie voor cultuur bij de politiek verantwoordelijken mist". Wat de aanwezige raadsleden (en wethouders) tijdens deze discussie niet hinderde van een nieuwe 'Leuke' ambtsperiode te dromen. Als je deze ondeskundigheid en dat onbegrip waarneemt dan verbaast het je niet dat men ook weinig voor cultuur (buiten de gevestigde instituten) uitgeeft. Oorzaak: het algemene niveau van raadsleden maar ook van de bijbehorende ambtenaren is absoluut bedroevend. Van de toekomst van de cultuur kun je zo niet veel verwachten. Een positieve ontwikkeling begon in de jaren in vijftig jaren van de laatste eeuw. De aanwezigheid van Philips had een zeer positieve invloed op deze stad. Het elektronica-bedrijf was verantwoordelijk voor de opbouw van een extra culturele infrastructuur en voor extra eisen die aan de stad betreffende de voorzieningen gesteld werden. Maar al voor het officiële vertrek (op initiatief van toenmalige Philips-president Boonstra) van het hoofdkantoor van Philips van Eindhoven naar Amsterdam was de positieve ontwikkeling definitief voorbij. De bestuurders van Eindhoven bleken niet Een modern monument: het NS station van Eindhoven Wethouder Mittendorff (r) geniet de aandacht van de deskundige Joy Arpots (l) De commentaren van de weinige aanwezige kunstenaars waren ronuit negatief, hier is toneelmaker Stefan Jung aan het woord. in staat om het gegroeide culturele niveau te stabiliseren en ook voor de toekomst te bewaren. Het is geen wonder dat de burgers van de stad dat constateren en ook met zoveel woorden zeggen. Sinds jaren wordt er in deze stad wel over visies gepraat die (vanzelfsprekend) TOP moeten zijn terwijl eenvoudige voorzieningen zoals ateliers voor beeldende kunstenaars nauwelijks tot stand komen en ook vooral niet betaalbaar zijn. De marktwerking-ideologie en de zuinigheid-cultus die bij de bestuurders maakt een positieve ontwikkeling onmogelijk. Zie vertrek van de toneelacademie naar Tilburg, Ook het vertrek van 'Het Zuidelijk Toneel' naar Tilburg, terwijl bij traditie de grootste voorzieningen voor toneel in Eindhoven aanwezig zijn, is een zoveelste gemiste kans. Weinig visie maar ruzie over geld. De mensen die de kennis en ervaring hebben worden niet gevraagd en bij het ontwerpen van echt nieuw beleid betrokken. Kijk naar het gesol met het Designhuis. Op de ene kant vind men "Design" zo belangrijk, en men bestemt derhalve een leegstaand gerechtsgebouw tot 'Designhuis' en een paar weken later moet het weer sluiten omdat men er niet goed over nagedacht heeft. Ten slotte lees ik op 23 juli 2009 in het Eindhovens Dagblad de kop: ''Na acht jaar praten nieuw cultuurbeleid" Enkele citaten:... "Er werd acht jaar over gepraat en in die tijd moesten twee wethouders het veld ruimen; maar in 2010 krijgt Eindhoven dan toch een nieuw cultuurbeleid: Cultuur Totaal." Volgens dit bericht "heeft Eindhoven met ingang van l januari 2010 een (aan-zet tot) cultuurbeleid. "... "dinsdagavond (is) het nieuwe Cultuur Totaalbeleid door een ruime raadsmeerderheid over de streep getrokken. Alleen de kleine, lokale fracties stemden tegen"..." Culturele instellingen moeten met ingang van 2010 steeds opnieuw vooraf een subsidieaanvraag en plan indienen"... "Nu al geld opzijzetten voor culturele instellingen die volgend jaar in de knel komen, wilde Wethouder Mittendorff niet"... Hoe het met de culturele pretenties van Eindhoven verder moet, blijft voor mij een groot raadsel. Hans-Joachim Schröter

17 augustus 2009 BBK KRANT ART SUPPLY De Vereniging van Vrienden van Modern Glas brengt alles op glasgebied bij elkaar Voor activiteiten en aanmelding nieuwe leden: FULL-COLOR KUNSTKAARTEN al vanaf 140, 00 excl. BTW inclusief opmaak en kleurproef Vraag vrijblijvend informatie aan! Art Support is gespecialiseerd in kunstdrukwerk voor musea, galerieën en kunstenaars. Wij verzorgen kleine of grote oplagen in perfecte kwaliteit. Postbus CA Oosterhout Tel Kijk op onze internetsite: KAARTEN FOLDERS BOEKEN POSTERS

18 18 BBK KRANT 294 augustus 2009 BERICHTEN HET SCHIJNDELS LANDSCHAP Kunstmanifestatie De Brabantse gemeente Schijndel onder de rook van Den Bosch is trots op haar jubileum en haar geschiedenis. "Het Schijndel landschap belicht en gedicht" Kunstmanifestatie van 12 september tot en met 1 november Schijndel bestaat 700 jaar en dát moeten we weten! Deze Meierijse gemeente met inwoners is haar jubileumjaar begonnen met de uitgave van de krant 'Schijndel 700 jaar'. De vorm van een krant is gekozen om op een publieksvriendelijke wijze de Schijndelse geschiedenis aan de inwoners te presenteren. Geen lijvig boekwerk dus, maar een samenvatting van de belangrijkste historische gebeurtenissen door de eeuwen heen op een handzame manier gebundeld. De krant is in elke brievenbus van Schijndel bezorgd. Hiermee is de toon van de jubileumviering gezet: een feestelijk herdenkingsjaar voor de hele bevolking, maar gebaseerd op cultureel en historisch besef, met tijd voor bezinning en oog voor de toekomst. Bij de jubileumactiviteiten komt veel nadruk te liggen op culturele en kunstevenementen, waarvan 'Het Schijndels landschap belicht en gedicht' een belangrijk middelpunt zal vormen. Het verzoek van het gemeentebestuur aan de Stichting KEG (Kulturele Evenementen Groepen) om in de openbare ruimte een kunstmanifestatie te organiseren, werd door KEG voortvarend omgezet in een project waarbij beeldende kunst en dichtkunst gecombineerd worden. Beeldend kunstenaars en dichters zijn uitgenodigd om met hun werk op Schijndel en het omliggende landschap te reageren. Dit uitgangspunt vormt als het ware een omgekeerd vervolg op de tentoonstelling met als motto 'De wereld is groter dan Schijndel' (2005), waarbij kunstenaars afkomstig uit Schijndel juist naar de grote buitenwereld keken en die met hun werk becommentarieerden. Omdat de voorbereidingstijd relatief kort was, werd geen algemene oproep gedaan, maar werd geput uit het eigen archief en dat van de NBKS (Nieuwe Brabantse Kunst Stichting). desbetreffende locaties gingen onderhandelen. De medewerking werd meestal zonder problemen verleend, vaak ook wegens de prima ervaringen bij voorgaande beeldenroutes en kunstmanifestaties. De deelnemende kunstenaars zijn blijkbaar geboeid geworden door de typerende landschapskenmerken, de historische connotaties, de archeologische kenmerken en de mythevorming van bepaalde plekken. Ook de oude, laatst overgebleven klompenmakerij en de Sint Servatiuskerk aan het marktplein zijn interessante aanknopingspunten gebleken. Ook de ruimte KEG Expo in 't Spectrum maakt deel uit van het gehele traject. De route die op deze min of meer vanzelfsprekende manier is ontstaan zal gemarkeerd worden door kunstwerken van uiteenlopende aard: grote driedimensionale objecten, film, fotografie, grafische technieken en schilderkunst. De werken van de acht deelnemende dichters worden gezamenlijk in de tuin van Museum Jan Heestershuis tentoongesteld en ook worden de afzonderlijke gedichten getoond op borden, die op karakteristieke plekken in het landschap of binnen de bebouwing worden geplaatst. Het project heeft ook een educatieve poot voor de basisscholen en de brugklassen van het voortgezet onderwijs. Een 'museumbusje' met een van deelnemende dichters bezoekt de scholen, waar de leerlingen verleid worden om, door middel van grafische technieken, in te gaan op de gedichten. De Deelnemende dichters: H.H.ter Balkt Jasper Mikkers Mark Boog Y.Né Maarten van den Elzen Jace van de Ven Elma van Haren Victor Vroomkoning Deelnemende beeldend kunstenaars: Frank Anderson Maria Klerx Mariëlle van den Bergh Helena Koning André Boone Mariëlle Lapidaire Kevin Dagg Mark Robert Peters Mels Dees Niko van Stichel Mario Dijsselbloem Dorette Sturm Theo van Keulen Anne Marie van den Thillart Heléne Rosenmüller& Elsbeth Doorenbosch De route begint bij Museum Jan Heestershuis, waar de routebeschrijving beschikbaar is. Open dagelijks van uur, met uitzondering van maandag. Bij het project verschijnt een catalogus in kleur in een oplage van 500. Krant "Schijndel 700 jaar" (gratis) te bestellen bij: Schijndels Weekblad Mieke de Brefstraat CM Schijndel tel Catalogus (± 10.--) te bestellen bij: VVV-agentschap Museum Jan Heestershuis Pompstraat BL Schijndel - tel.: fax: vvv@schijndel.nl en Boekhandel Allfabet Markt 13a 5482 NE Schijndel informatie: Kitty Doomernik De kunstenaars werd een aantal mogelijkheden aangereikt, maar zij konden ook zelf een locatie uitkiezen, waarna de mensen van KEG met de eigenaren van de

19 augustus 2009 BBK KRANT HET SCHIJNDELS LANDSCHAP BERICHTEN Vervolg van pagina 18 Lokatie 1 Lokatie 2 Het Duits lijntje Spoorwegovergang van het Duitse lijntje De uitnodiging van de kunstmanifestatie Een beetje geschiedenis De Wikipedia vertelt over Schijndel: In 1299 wordt Schijndel voor het eerst vernoemd als Skinle. Schijndel zou zijn naam te danken hebben aan een eikenbos, waar men in die tijd schors (skin) ging halen voor het bereiden van run (een materiaal dat gebruikt werd bij het looien van huiden). Andere bronnen spreken van een schijn (spook) en loo (bos): spookbos. Graafschap Rode De eerste ontginningen vonden in de vroege middeleeuwen plaats op vruchtbare bosgronden langs de rivier Aa. In de vroegste periode maakte Schijndel deel uit van het Graafschap Rode (Sint-Oedenrode). In die periode werden de inwoners van Schijndel dan ook met de naam "Rodenaren" aangeduid en ontving het dorp zijn costumen en landrechten naar Roois recht. Hertogdom Brabant Met de verkoop van het graafschap Rode door de graaf van Gelre aan de hertog van Brabant kwam Schijndel in de 13e eeuw bij het hertogdom Brabant als onderdeel van de Meierij van 's-hertogenbosch en bleef het ressorteren onder het kwartier Peelland. Sinds 1309 is Schijndel officieel een gemeente, wanneer Hertog Jan II van Brabant de parochianen het recht geeft tot het gebruik van gemeentegronden. De omvang van de gemeente Schijndel stond reeds rond 1299 enigszins vast, toen de hertog van Brabant de dorpsgrens noemde bij de stichting van de Koeveringse molen op de plaats waar de limieten van Sint- Oedenrode, Veghel en Schijndel bij elkaar kwamen. Staats Brabant Sinds 1648 was Schijndel onderdeel van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Meierij van 's- Hertogenbosch en al haar toebehoren werd toegewezen aan de Staten. Staats- Brabant had de functie van militaire buffer voor de Republiek, en ook Schijndel had weinig tot geen mogelijkheden om tot economische groei te komen. Het werd een tijd van weinig vooruitgang. De Sint- Servatiuskerk werd genaast en voortaan gebruikt voor protestantse erediensten. De Schijndelse bevolking ging daarop vanaf De website van de stichting KEG het jaar 1649 ter kerke in een Veghelse grenskerk direct over de landsgrens met Uden, dat destijds niet tot Brabant behoorde, maar tot het vrije Duitse Land van Ravenstein.

20 20 BBK KRANT 294 augustus 2009 BERICHTEN ARLAQUE SOLO SOLO EXPOSITIE IN DE MINDERBROEDERSKERK TE ROERMOND, 'ZONDEN & TEGENSTELLINGEN' door Lies Balkstra Arlaque heeft zich door de jaren heen ontwikkeld als onafhankelijk kunstenaar met een geheel eigen visie, een eigen handschrift en beeldtaal. Een enorme scheppingsdrang heeft als resultaat gehad dat honderden abstracte schilderijen zijn ontstaan. Doorleefde, expressionistische doeken, van kleurrijk tot ingetogen, van wild naar kalm zijn hiervan het bewijs. De totale overgave staat centraal in de werkwijze van Arlaque, waarin niet expliciet wordt gestreefd naar harmonie, maar spontaniteit, lef, moed en durf leiden tot een intense ervaring voor de kijker. Belangrijk is dat ik in staat ben de toeschouwer te ontroeren en te raken met de essentie van ons bestaan. Inhoudelijk word ik in mijn zoektocht gedreven door mijn fascinatie voor tegenstellingen: goed & kwaad licht & donker leven & dood chaos & orde denken & doen gevoel & ratio man & vrouw Ook thema's als ontwrichting, vervreemding, onthechting, isolatie en daaraan gekoppelde begrippen als veiligheid, geborgenheid, waanzin, angst, worsteling, moraal, vluchten, kwetsbaarheid en wanhoop komen voor in de vocabulaire van Arlaque. De zeven hoofdzonden: ijdelheid, hebzucht, lust, afgunst, gulzigheid, toorn & luiheid, zijn nu ook onderwerpen die ik gebruik en wil weerleggen, tegenspreken om er een positieve draai aan te geven. In mijn werk zie je ook het gevecht dat ik lever met de materie, die op dusdanige wijze wordt beteugeld, bevochten en weerlegd, zodat uiteindelijk een krachtig beeld ontstaat. Het vervaardigen van een werk is voor Arlaque een expressionistisch, emotionele uiting. Het is de expressie van een onbekend verlangen, iets dat continue aanwezig is, maar onbenoembaar blijft. Het schilderen is mijn werkelijkheid en speelt zich af in andere dimensies, waarin het goede het kwade overwint. Zo blijf je optimistisch en in balans in deze vaak negatieve en destructieve wereld. Arlaque: Zonde olieverf, linnen 2008 Grote doorleefde abstracten die door de zintuigen ontstaan zijn, niet door de ratio waarin oerkrachten de drijfveer zijn. De gebieden die worden opgezocht zijn heftig en intens, of juist stil en verlaten. De thematiek van Arlaque richt zich voornamelijk op de tegenstellingen waardoor een dramatische uitstraling ontstaat en haar kunst overweldigend genoemd kan worden. Haar grote voorbeelden: Armando & Pollock, overstijgt ze door haar wervelende schilderstijl die zich uit in gelaagde dik aangebrachte soorten verf (acryl, olie), zodat de 'huid' meerdere lagen krijgt en het kijken wordt veraangenaamd door de pasteuze, reliefachtige werking van Arlaque's handschrift. De monumentale schilderijen van Arlaque worden gekenmerkt door intense, uitgesproken kleurstellingen: van donker naar licht, van kleurrijk tot sober (met aardekleuren). De toeschouwer raakt ontroerd en bevangen door de bijna obsessieve fascinerende drift waarmee zij werkt, waarbij het visuele spektakel duizelingwekkend overkomt. Mijn zoektocht, gedreven door mijn fascinatie voor tegenstellingen resulteert uiteindelijk in een synthese, een eenheid en organisch,dynamisch, evenwicht in het beeld. Kunst is een onmiskenbare levensbehoeftevoor mij. Ik denk op een volstrekt eigen manier en uit dit, waarbij ik absoluut geen verantwoording hoef af te leggen. Dat geeft mij een ongelofelijk gevoel van vrijheid die ik elke keer weer nodig heb om te creëren. ' Schilderen is dus een eerste levensbehoefte. Het komt voort uit haar dagelijkse confrontaties zoals moraal, mens en natuur. Die ervaringen inspireren haar ook en het is de strijd tussen het goede en kwade dat haar drijft. Grillige expressie, beelden met een melancholieke sfeer komen voort uit Arlaque haar handen. Kortom, alles bij elkaar, een indrukwekkend oeuvre. Arlaque ( Dordrecht, 1948) woont en werkt op het landgoed Hoosden in St.Odilienberg. De rust en de ruimte van deze omgeving en de beslotenheid van haar atelier brengen haar schilderijen tot wat ze nu zijn. Haar werk is her en der verspreid door Nederland. Bij de toonaangevende Kunstuitleen in Amsterdam, gericht op bedrijven, staan honderden werken. Ook luchtvaartmaatschappijen en talloze instellingen en natuurlijk particulieren en verzamelaars, genieten van haar werk. Arlaque exposeert de gehele maand september 2009 elke zaterdagmiddag van in de Minderbroederskerk te Roermond t.o. de brandweerkazerne. Toegang is gratis. Arlaque Huize Hoosden 6077 NT St. Odiliënberg (op afspraak) arlaque@hotmail.com