MCD. Strategisch sturen in stedelijke gebiedsontwikkeling. De opleiding in het kort. Een frisse blik op de stad. Uniek in Nederland.

Transcriptie

1 Strategisch sturen in stedelijke gebiedsontwikkeling De opleiding in het kort Master City Developer reikt de kennis, kunde en vaardigheden aan om op strategisch niveau te sturen in complexe stedelijke ontwikkelprojecten. Focus op de stad Wat is de stedelijke agenda van de toekomst en welke rol kunnen ontwikkelingsprojecten daarin vervullen? Ruimtelijke conceptontwikkeling, klantgericht denken en strategievorming worden gekoppeld. Integrale benadering Niet alleen de combinatie van (plan)economie en fysieke ruimte komt aan bod. Ook financiën, (grond)beleid, recht, sociologie, stedenbouw, bestuur, management en communicatie krijgen veel aandacht. Wetenschap en praktijk Studenten worden uitgedaagd kritische wetenschappelijke vragen te stellen, maar ook concrete praktijkoplossingen te creëren. Persoonlijke groei staat voorop. Kijk in de keuken van de ander Door een strikte intake blijft de opleiding exclusief en staat deze garant voor kwaliteit. De mix van achtergronden zorgt ervoor dat studenten in de keuken van andere disciplines kijken. Ook haar docenten selecteert zorgvuldig, op basis van grondige evaluaties. Een frisse blik op de stad De opleiding biedt een frisse blik op de stad: oplossingen voor de complexe opgaven van vandaag en inzicht in de fundamentele vragen van morgen. Samen met medestudenten koppel je praktijkervaringen aan actuele onderzoeksresultaten, waarbij je wordt begeleid door de beste docenten die Nederland te bieden heeft. Prof.dr. Frank van Oort Erasmus Universiteit Rotterdam Prof.dr. Ellen van Bueren TU Delft Uniek in Nederland. Universitair geaccrediteerde opleiding, een initiatief van Erasmus Universiteit Rotterdam, Stadsontwikkeling Rotterdam en TU Delft.. Duidelijke visie op het vakgebied, voortdurende vernieuwing van het curriculum.. Studenten uit het hele werkveld, nadruk op zelfreflectie en open debat.. Topdocenten uit wetenschap en praktijk.. Groot en actief alumni-netwerk van professionals op sleutelposities.. Internationaal perspectief door buitenlandse docenten en studiereizen. De er De er heeft een HBO/WO-vooropleiding en minimaal vijf jaar ervaring in gebiedsontwikkeling. Naast gedrevenheid en passie voor het vak bezit hij/zij een gedegen en aantoonbare motivatie voor het volgen van de opleiding. Met het doorlopen van de opleiding leert de er strategisch te handelen in een multidisciplinair team. Het overzien van de complexiteit van stedelijke ontwikkelingen staat centraal. Dit legt de basis voor een stevige eigen visie. Na de opleiding is de er in staat een leidende rol te vervullen in de effectieve aansturing van gebiedsgerichte projecten. Praktisch. Tweejarige MSc-opleiding in deeltijd. Opgebouwd uit acht modules. Modules los te volgen. Instroom op ieder moment mogelijk. Zeven collegemiddagen per module. Colleges aan EUR, TU Delft en op locatie. e module (studiereis). Afronding met masterscriptie voor meer info zie:

2 Stedelijke groei, citymarketing en agglomeratiekracht Wat maakt steden succesvol? Gaat het om productiviteit en innovatievermogen? Of is een aantrekkelijke leefklimaat doorslaggevend? Wat zijn de behoeften van bewoners, bedrijven, bezoekers en investeerders en hoe speel je daar het best op in? 1 DE STAD GROEIT Steden en hun levenscyclus 2 DE STAD TREKT AAN Citymarketing en gebiedsbranding Dynamiek Iedere stad heeft een eigen economische dynamiek. Populaire steden zoals Londen, Parijs en Amsterdam groeien sterk, terwijl andere te maken hebben met krimp. Wat verklaart deze dynamiek en wat zijn de sterke steden van morgen? Afwegingen Inzicht in de ontwikkeling van steden vereist kennis over investeerders in en gebruikers van de stad. Welke afwegingen maken zij? Wat zijn belangrijke vestigingsfactoren? En welke rol spelen perceptie en imagovorming daarbij? Innovatie Steden bieden een voedingsbodem voor nieuwe ontwikkelingen. Talent en diversiteit zijn sleutelbegrippen in dit verband. Hoe kan innovatie in steden worden gestimuleerd? Regionale samenwerking Regionale samenwerking versterkt de stad én de plaatsen daaromheen. Denk aan afstemming op het gebied van economie, infrastructuur en gebiedsontwikkeling. Met bezoeken aan de Zuidas en de High Tech Campus wordt duidelijk hoezeer deze gebieden in hun regio s zijn ingebed. 3 ECONOMISCHE DYNAMIEK De casus Amsterdam 4 ECONOMISCHE DIVERSITEIT EN INNOVATIE Agglomeratie en kennisoverdracht 5 REGIONAAL ECONOMISCH BELEID De casus Eindhoven 6 MAINPORTS Het economisch belang van infrastructuur en stedelijke knooppunten 7 INTEGRATIECASUS FEIJENOORD De ontwikkeling van een stadiongebied De module heb ik ervaren als een indrukwekkende reis langs processen op internationaal, nationaal en regionaal niveau die direct van invloed zijn op het economisch functioneren van steden. Daniël Rietbergen Planoloog, gemeente Leidschendam Voorburg Met bijdragen van onder meer: Prof.dr. Frank van Oort Prof.dr. Henri de Groot Prof.dr. Gert-Jan Hospers Dr. Erik Braun Ir. Wienke Bodewes Dr. Willem van Winden in modules Strategies &

3 Fotografie Wilco Schippers Transformatie, duurzaamheid en maatschappelijke veerkracht Wat maakt een stad veerkrachtig? Hoe kunnen steden zich wapenen tegen sociale tegenstellingen? Welke innovaties zijn nodig om antwoorden te vinden op vragen rond energie, voedsel en klimaat? En hoe kunnen stedelijke projecten daar een bijdrage aan leveren? Steden in transitie De druk op steden neemt de komende jaren toe, met diverse transities in het vooruitzicht. Het aantal inwoners groeit en de eisen op het gebied van energie, water, voedselvoorziening en mobiliteit worden hoger. Wat betekent dat voor de leefbaarheid? Hoe ontwikkelen we aantrekkelijke woon- en werkgebieden die in staat zijn (mee) te veranderen? Hoe vergroten we de economische, ecologische, maatschappelijke en ruimtelijke veerkracht van steden? Innovatieve projecten in een groot politiek en maatschappelijke speelveld, zoals de Floriade 2022 in Almere, vragen om een duidelijke strategie en goed omgevingsmanagement. De -opleiding geeft de handvatten om de juiste keuzes te maken. ing. Edwin Bos MSc. mcd Projectleider Almere Poort - Centrum Weerwater - Floriade Gezamenlijke agenda s Bewoners, bedrijven en instellingen krijgen steeds meer speelruimte in de ontwikkeling van de stad. Daarmee verandert ook de rol van bestaande spelers, zoals private ontwikkelaars, gemeenten en woningcorporaties. Wat betekent dat voor de koersbepaling van steden? Wie bepalen de koers? Slimme coalities zijn nodig om maatschappelijke vraagstukken adequaat aan te pakken. Theorie en praktijk Deze module koppelt inzichten in verschillende aspecten van veerkracht aan concrete voorbeelden uit de praktijk: met een aantal colleges op locatie waaronder een integratiecasus Merwe-Vierhavens (M4H) in Rotterdam. 1 DE STAD VERANDERT STERK Trends en transities 2 ECONOMISCHE VEERKRACHT Dynamiek en vernieuwing in stedelijke regio s 3 MAATSCHAPPELIJKE VEERKRACHT Zoeken naar nieuw evenwicht 4 RUIMTELIJKE VEERKRACHT Transformatie van gebieden, gebouwen en ondergrondse infrastructuur 5 EEN ANDERE (BE)STURING VAN DE STAD Slimme coalities en wijkaanpakken 6 ENERGIETRANSITIE EN KLIMAATADAPTATIE Aanpassingen in stad en infrastructuur 7 INTEGRATIECASUS Merwe-Vierhavens (M4H) in Rotterdam Met bijdragen van onder meer Prof.dr. Ellen van Bueren Prof.dr. Derk Loorbach Drs. Arnoud Molenaar Drs. Ir. Henk Ovink Prof. dr. Henk Oosterling Ir. Rudy Stroink Prof.dr. Arjan van Timmeren Prof.dr. Pier Vellinga in modules Strategies &

4 Netwerken en allianties in stedelijke ontwikkeling Wat betekent de transitie naar een netwerksamenleving voor sturing in stedelijke ontwikkeling? Welk handelings repertoire is nodig om optimaal gebruik te maken van deze netwerken? Deze module gaat over governance in stedelijke ontwikkeling: over netwerken en nieuwe allianties. 1 STEDEN IN DE NETWERKSAMENLEVING Opkomst en groei van netwerken 2 SPELEN MET SCHALEN Macht en invloed in stad en regio Dynamiek zijn onderhevig aan politieke, financiële en maatschappelijke dynamiek. Dit uit zich in verschuivende grenzen tussen publiek en privaat, in andere verhoudingen tussen de overheidslagen en in nieuwe vormen van publiek ondernemerschap. Sturing vindt steeds minder plaats vanuit hiërarchie en steeds meer vanuit netwerken. Hoe daarmee om te gaan? Co-creatie in stedelijke ontwikkeling betekent ruimte geven aan co-creatie. Bottum-up ontwikkeling verbinden aan top-down sturing. Nieuwe allianties tussen publieke, private en maatschappelijke actoren. Wat zijn de uitdagingen en valkuilen van co-creatie? Adaptieve strategie Continu veranderende omstandigheden stellen hoge eisen aan partijen. Hoe maken we omgevingsvisies en strategieën die wervend en adaptief zijn? Deze module biedt inzicht in tal van praktijk voorbeelden met aansprekende cases in onder meer Eindhoven, Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. 3 PROCESMANAGEMENT IN DE STAD Omgaan met onzekerheid 4 VERBINDEND PUBLIEK MANAGEMENT Netwerken en nieuwe allianties 5 STUREN OP SPIN-OFFS Aanjagers voor gebiedsontwikkeling 6 DE POSTINDUSTRIËLE STAD Nieuwe industrieën en triple helix 7 STRATEGIEVORMING Wervende stads- en projectproposities De leert je de relevantie en het toenemend belang van governance en netwerken voor de stedelijke gebiedsontwikkeling. Deze theoretische basis pas je meteen toe in de praktijk. Ir. Martijn Drosten Hoofd Gebiedsadvies Grontmij BV. Met bijdragen van onder meer Prof.dr. Wim Derksen Prof.ir. Hans de Jonge Prof.dr.ir. Katrien Termeer Prof.dr.ing. Geert Teisman Prof.dr. Nico Nelissen Prof.dr. Erik-Hans Klijn Dr. Wouter Jan Verheul in modules Strategies &

5 Financiële afwegingskaders in stadsprojecten Hoe kiest een ontwikkelaar kansrijke projecten? Hoe stelt een belegger zijn portefeuille samen? Onder welke voorwaarden kan een corporatie nog maatschappelijk investeren? Hoe komen partijen samen tot aantrekkelijke proposities? Deze module geeft inzicht in de financiële afwegingskaders van de actoren die werkzaam zijn in stedelijke ontwikkeling. Risico en rendement Gewenste rendementen en te accepteren risico s worden door ontwikkelaars, overheden, corporaties en verschillende typen beleggers uiteenlopend beoordeeld. Hoe nemen deze partijen investeringsbesluiten? En hoe rekenen ze aan grond en vastgoed? Haalbaarheid Een ontwikkelend pensioenfonds hanteert niet hetzelfde businessmodel als een private equity belegger. Ze beoordelen de haalbaarheid van een project op een andere manier. Deze module biedt handvatten om daarop te sturen en effectieve proposities te formuleren. Financieren Het verkrijgen van financiering is eenvoudiger wanneer je als stedelijk ontwikkelaar de belangen en afwegingen van financiers kent. Hoe beoordeelt een bank risico en rendement? Welk beleid voert een bank ten aanzien van uitstaande leningen? Waarom heeft het monetair beleid van andere landen invloed op de financierbaarheid van projecten in Nederland? 1 PORTEFEUILLEMANAGEMENT Rendement en risico 2 INTERNATIONALE KAPITAALMARKTEN Globalisering, beleid en vertrouwen 3 FINANCIAL ENGINEERING I Rekenen aan grond en gebieden 4 FINANCIAL ENGINEERING II Sturen op haalbaarheid 5 FINANCIËLE BELANGEN VAN ACTOREN Gemeente, corporatie en ontwikkelaar 6 EFFECTIEVE PROPOSITIES Omgaan met beleggers en banken 7 INTEGRATIECASUS Spoorzone Delft leert deelnemers elkaars business cases en belangen doorgronden, wat leidt tot wederzijds begrip en een meer voorspoedige samenwerking René Kamperman MSc. Hoofd Projectmanagement BPD Met bijdragen van onder meer Prof.ir. Hans de Jonge Prof.dr. Vincent Gruis Michel van Rhee Frank ten Have Nicole Maarsen Roel Vollebregt in modules Strategies &

6 Fotografie Ector Hoogstad Architecten Strategies Sturen in gebiedsontwikkeling Hoe komen we tot een effectieve ontwikkelstrategie voor stedelijke gebieden? Hoe blijven we overeind te midden van veranderingen in markt en politiek? En hoe om te gaan met de grote diversiteit aan partijen? Deze module gaat over sturen in gebiedsontwikkeling: van analyse via concept naar strategie. 1 STUREN IN GEBIEDSONTWIKKELING Markt, middelen en kwaliteit 2 ONTWIKKELSTRATEGIEËN Integraal versus organisch Strategische aanpak De eerste stap is een strategische analyse van een gebiedsopgave. Vervolgens leren we een krachtige ontwikkelstrategie samen te stellen met een breed gedragen gebiedsconcept. Begrippen als organiserend vermogen, ontwikkelstrategie en gebiedsconcept vormen de kern van een strategische aanpak. Zowel visie als actie In deze module worden handvatten aangereikt om zelf een visie op de toekomst van een stedelijk gebied in woord en beeld uit te drukken. Leer strategische acties te formuleren en gemotiveerde keuzes te maken voor de positionering en programmering van een (deel)gebied. Variatie Het programma kent een grote variatie in zowel vorm als inhoud. Colleges (soms op locatie) worden afgewisseld met workshops en discussies met experts uit wetenschap en praktijk. We besteden aandacht aan integrale ontwikkelstrategieën, zoals in het Stationsgebied Utrecht, maar ook aan organische ontwikkeling, zoals in De Binckhorst (Den Haag). Schakelend tussen theorie en praktijk leren deelnemers om te gaan met actuele én toekomstige gebiedsopgaven. 3 ORGANISEREND VERMOGEN Naar een effectieve gebiedsaanpak 4 CONCEPTONTWIKKELING Leren ontwerpen en ontwerpend leren 5 MARKTKWALITEIT Van behoeften naar programma 6 COMPLEXE GEBIEDSONTWIKKELING Draagvlak en leiderschap 7 INTEGRATIE IN PROJECTEN Strategie en concept toegepast Met bijdragen van onder meer Prof.mr. Friso de Zeeuw Tijdens mijn studie bleken tegen gesteld lijkende belangen regelmatig eenvoudig verenigbaar, of evident geachte oplossingen schier onmogelijk wanneer ze werden uitgetekend. Jeroen de Willigen MSc. mcd Directeur De Zwarte Hond Stadsbouwmeester Groningen Prof.ir.em. Joost Schrijnen Ir. Agnes Franzen Dr. Edwin Buitelaar Drs. Geurt van Randeraat in modules Strategies &

7 Gebiedsontwikkeling in New York City Hoe werkt stedelijke ontwikkeling in buitenlandse steden? Wat kunnen we leren van gebiedsontwikkeling in de metropool New York? Hoe zijn principes en instrumenten ook in Nederland toepasbaar te maken? Deze module gaat over samen werken aan een internationale stad. 1 INTERNATIONAL CITY MAKING Leren van buitenlandse steden 2 PLANNING IN NEW YORK CITY Sturing zonder (publiek) geld Leren van buitenlandse steden De verhouding tussen publiek en privaat is in de Nederlandse stedelijke ontwikkelingspraktijk aan het veranderen. Om deze veranderingen beter te leren begrijpen gaat de internationale module van de naar New York*. In deze metropool gebeurt het: van organisch en klein schalig tot groots en meeslepend. Think glocal Gebiedsontwikkeling in metropolen vraagt om glocal development: globaliserende kapitaalstromen kunnen verbinden met lokale belangen. Ga met ontwikkelaars in gesprek en vergelijk de Amerikaanse praktijk met de Nederlandse. Hoe maakt men gebruik van investerings kracht als overheidsmiddelen beperkt zijn? Hoe wordt gewerkt aan places waar ook de lokale gemeenschap zich thuis voelt? Unieke samenwerking Master City Developer werkt in deze module samen met het prestigieuze Columbia University. Met deze New Yorkse partner is een mix van academische colleges en projectbezoeken samengesteld. Ontdek privaat ontwikkeld publiek domein in Bryant Park en leer over community-led development op de Highline. 3 DEVELOPING GLOCAL PLACES De private sector aan het roer 4 INVOLVING COMMUNITIES Het creëren van publiek domein 5 STUDYING URBAN AREAS Interviews met lokale professionals 6 INTEGRATING PRACTICES Zorgvuldig lessen trekken 7 INTERNATIONAL REFLECTIONS Naar een reflexieve praktijk Ondergedompeld worden in Amerikaanse gebiedsontwikkeling verrijkt je begrip van de veranderingen in onze eigen Nederlandse praktijk. Prof.ir. Hans de Jonge hoogleraar Vastgoed TU Delft Projecten Bezoek aan onder meer Brooklyn Red Hook Highline Long Island City Bryant Park Hudson Yards in modules Strategies & *New York City onder voorbehoud; ook een andere grote internationale stad mogelijk in deze module

8 MSc opleiding biedt de mogelijkheid om modules apart te volgen of als onderdeel van een volwaardige MSc opleiding. Deze opleiding omvat twee aanvullende modules die niet los gevolgd kunnen worden. & Hoe zet je een wetenschappelijk onderzoek op? Welke methoden zijn beschikbaar en hoe dienen die toegepast te worden? Geef vorm aan wetenschappelijk onderzoek onder begeleiding van de academische staf van Erasmus Universiteit Rotterdam en TU Delft. Interactief Deelnemers werken een relevante vraag meestal uit hun eigen praktijk uit tot een concreet onderzoeksvoorstel. In een aantal interactieve colleges en workshops bespreken studenten en docenten de uitgangspunten van het onderzoek en de meerwaarde voor de praktijk en het vakgebied. HBO pre-master Het MSc Master City Developer programma is ook toegankelijk voor deelnemers met een HBO vooropleiding. Voor hen is een aparte pre-master ontwikkeld. Gedurende een aantal weken verwerven deelnemers de studie- en onderzoeks vaardigheden die nodig zijn om het -programma tot een succesvol einde te brengen. De pre-master bouwt voort op de HBO opleiding en vult deze aan met vereiste academische vaardigheden. Project / Voer een praktijkgericht onderzoeksproject uit op basis van wetenschappelijke methoden. Deelnemers schrijven een masterscriptie onder begeleiding van een van de docenten. Het onderzoeksvoorstel uit module 7 dient als vertrekpunt. Nieuwe kennis Met een masterscriptie wordt nieuwe kennis vergaard. Verwerf inzicht in een nieuw businessmodel of een nieuw sturingsmechanisme, of doe onderzoek naar de transformatie van een specifiek soort gebied. De scriptie vormt niet alleen het sluitstuk van de opleiding, maar opent ook deuren naar een nieuwe stap in je carrière. in modules De Master City Developer opleiding bestaat uit drie fasen. In de kernfase krijg je inzicht in de context van stedelijke ontwikkeling. Wat beïnvloedt de ontwikkeling van een stad en hoe kunnen projecten daar sturing aan geven? De verdiepingsfase zoomt in op het niveau van concrete stedelijke ontwikkelprojecten. Optimalisatievraagstukken tussen marktpotentie, beschikbare middelen en gewenste ruimtelijke kwaliteit staan hierbij centraal. In de specialisatiefase doen deelnemers essentiële onderzoeksvaardigheden op tijdens een concreet onderzoek naar een vraag uit de praktijk. Strategies &