Vario Mundo 2011 Jaarverslag

Transcriptie

1 Vario Mundo 2011 Jaarverslag

2 Inhoudsopgave Colofon 7. Inleiding 8. Laatste fase van de culturele strategie Kunstopdrachten: 5. De Bron 5. Internationale Fotobiënnale GRID Kunst langs de A1 5. Ida van der Lee en Marcus Petstra 5. Martin en Inge Riebeek 6. SHORT CIRCUIT 6. Theo van de Vathorst Publieksprogramma s: 6. Follow Up projecten 12. Kunst langs de A Sofie aan Tafel 12. Vario Mundo Atelier Uitgave Vario Mundo Samenstelling en redactie Aukje de Boer, Tamara Oosterlaar Teksten Aukje de Boer, Tamara Oosterlaar Fotografie Jeroen Wandemaker Ontwerp Kummer & Herrman, Utrecht Lithografie & druk Libertas, Bunnik Oplage 400 Vario Mundo; auteurs; fotografen, 2011 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Vario Mundo 2010 Jaarverslag

3

4 Kunstopdrachten DE BRON Soort: Kunst in de openbare ruimte; publieksprogramma Status: In ontwikkeling Looptijd: Locatie: Waterhart deelplan De Bron Partners: Ontwikkelingsbedrijf Vathorst In de zomer van 2010 plaatst Vario Mundo een oproep voor een kunstwerk in De Bron. Toch blijkt al snel dat de opdrachtomschrijving niet langer voldoet aan de nieuwe wensen van het gebied en het waterhart omdat het stedenbouwkundig plan voor dit deelgebied wordt aangepast. Die herziening heeft invloed op de vorm en inhoud van het toekomstige kunstwerk. Vario Mundo voert in 2011 verschillende gesprekken met Ashok Bhalotra (supervisor De Bron) en Floor Swilders (projectleider De Bron Ontwikkelingsbedrijf Vathorst) over de wensen en mogelijkheden van kunst in De Bron. Eind 2011 is de aanpassing van het stedenbouwkundig nagenoeg voltooid. De Werkgroep Kunstopdrachten Vathorst adviseert de opdracht aan een internationale kunstenaar toe te kennen. Het bestuur van Vario Mundo gaat met dit voorstel akkoord. INTERNATIONALE FOTO- BIËNNALE GRID 2012 Soort: Kunstopdracht in de openbare ruimte; publieksprogramma Status: In ontwikkeling Looptijd: Locatie: Diverse plekken in Vathorst Partners: Amersfoort Fotostad; Kunst in Amersfoort; Ontwikkelingsbedrijf Vathorst Website: Op 9 september nodigt Vario Mundo alle fotografen in Amersfoort uit aanwezig te zijn bij de aftrap van GRID Ruim dertig professionele fotografen en fotografie liefhebbers ontdekken eerst de wijk aan de hand van de fotoopdracht Op stap met Sofie en schuiven daarna aan bij de fotografenpicknick in het I-Centrum. De foto s van Sofie in Vathorst mogen door Ontwikkelingsbedrijf Vathorst rechtenvrij gebruikt worden voor de website www. vathorst.com. Tijdens de picknick vertelt organisator Hans van Helden welke projecten, manifestaties en evenementen speciaal geïnitieerd worden voor GRID Vario Mundo sluit met twee projecten aan bij GRID Vario Mundo voert de begeleiding uit van de Spaanse fotograaf Mattia Insolera die als artist-in-residence naar Vathorst komt. Zijn foto s worden tentoongesteld in ICOON. Daarnaast bedenkt Vario Mundo SALE!, een foto-opdracht voor de witte vlakken op de gevels in het winkelcentrum van Vathorst. Op stap met Sofie! Wie kent haar niet? Sofie! Het groene meisje met de wapperende staart! Sofie is een beeldmerk geworden dat verbonden is geraakt met bepaalde Amersfoortse waarden: ontmoeten, verbinden en in gesprek gaan met elkaar. Vanmiddag bezoekt Sofie Vathorst. Aan u de vraag haar bezoek vast te leggen. Belangrijk is dat de kernwaarden van Sofie: ontmoeten; verbinden; in gesprek gaan met vertaald worden naar een aansprekende foto. Het is aan u vorm en inhoud te geven aan wie of wat Sofie is. KUNST LANGS DE A1 Soort: Kunst in de openbare ruimte; publieksprogramma Status: In ontwikkeling Looptijd: Locatie: Entreegebied Vathorst langs de A1 Partners: Al langere tijd werkt Vario Mundo aan een plan de entree van Vathorst met een groot kunstwerk te verankeren. Eind 2010 wordt de tentoonstelling van de Japanse kunstenaar Murakami in het paleis van Versailles (Parijs) bezocht. Vario Mundo probeert met een artists impression van zijn werk het stadsbestuur en het bedrijfsleven langs de A1 enthousiast te maken voor een kunstopdracht langs deze snelweg. De wethouder van cultuur ziet het als een unieke kans voor Amersfoort. Het Japanse bedrijf Yokogawa reageert positief: het plan van Vario Mundo wordt voorgelegd aan het hoofdkantoor van Yokogawa in Japan. Helaas laat Yokogawa weten dat Japan vanwege de grote nasleep van de Japanse aardbeving op dit moment geen mogelijkheden ziet te investeren in een kunstwerk van Murakami. Vario Mundo blijft ervan overtuigd dat een in het oog springend kunstwerk de entree van Vathorst kan verlevendigen. Er worden in 2011 verschillende gesprekken gevoerd met bedrijven langs de A1 die mogelijk interesse zouden kunnen hebben voor een dergelijk kunstwerk. Vario Mundo zet het project in 2012 voort. IDA VAN DER LEE EN MARCUS PETSTRA Hoi-berg Soort: Kunst in de openbare ruimte; publieksprogramma Status: Gerealiseerd Looptijd: Locatie: De Brink, Hooglanderveen Partners: Ontwikkelingsbedrijf Vathorst en Belangenvereniging Hooglanderveen Websites: en Meteen in januari 2011 wordt gestart met de herinrichting van De Brink. De herinrichting van het plein en de bouw van de Hoi-berg verlopen voorspoedig. Een week voor de onthulling draagt Ida van der Lee het werk geestelijk over aan de bewoners van Hooglanderveen. Op zondag 29 mei kan het kunstwerk en podium van Ida van der Lee en Marcus Petstra onthuld worden. De onthulling en de ingebruikname van het nieuwe plein in Hooglanderveen is een groot succes. Rond 12:00 uur staat het hele plein vol met nieuwsgierige bewoners en geïnteresseerden. Voormalige bewoners van boerderijen die door de komst van Vathorst moesten verdwijnen, arriveren trots in vijf boerenkarren en worden toegejuicht door ruim vierhonderd belangstellenden. Wethouder Mirjam Barendregt opent de Hoiberg en het plein officieel door het hijsen van de Hooglanderveense vlag en deze overdracht wordt extra bekrachtigd door twee kanonschoten. Daarna volgt een boerenmaaltijd voor iedereen die aanwezig is. De Belangvereniging Hooglanderveen verzorgt verschillende optredens op dit nieuwe podium, middenin het hart van het dorp. Ida van der Lee (1961) Ida van der Lee studeert in 1995 af aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, afdeling Autonome Vormgeving. Ze is beeldend kunstenaar met een specialisatie op het gebied van community arts. Met haar werk speelt ze direct in op ingrijpende gebeurtenissen in levens, landschapen en gemeenschappen door deze te ritualiseren. Daarmee geeft ze vorm aan dat wat niet zichtbaar is. Ida van der Lee wordt landelijk bekend door het project Allerzielen Alom (2007) waarin ze een nieuwe manier vindt om overledenen te herdenken. Marcus Petstra (1972) Marcus is ruimtelijk vormgever/ interieurarchitect. In 2004 studeert hij af aan de Academie Minerva, Interieurarchitectuur. Onder de naam MarcusMaakt ontwerpt en bouwt hij meubels en inrichtingen in opdracht, en werkt hij aan eigen meubelproducten. De identiteit van de opdrachtgever of de organisatie speelt een belangrijke rol bij zijn ontwerpen, evenals de omgeving waarvan het werk deel gaat uitmaken. MARTIN EN INGE RIEBEEK Senna, Queen of the countryside Kunst in ICOON Soort: Interactieve videoinstallatie Status: Gerealiseerd Looptijd: Locatie: ICOON Partners: Scholen in de Kunst, Bibliotheken Eemland, Het Vathorst College en Stichting Kinderopvang Amersfoort Website: Op woensdag 22 juni wordt Senna, Queen of the Countryside, een interactieve video-installatie van Martin en Inge Riebeek, officieel in gebruik genomen. Daarna is het kunstwerk permanent te zien in de centrale foyer van het nieuwe cultuurhuis ICOON. Voor deze kunstopdracht ensceneert het kunstenaarsduo Martin en Inge Riebeek in 2010 een optocht door Vathorst. Voorop loopt een tot zebra opgeschilderd paard met amazone, daarna volgden onder andere witte bruiden, superhelden en een 100-koppige showband. Ruim 150 inwoners van Vathorst lopen in deze imposante optocht mee, een optocht die de transformatie verbeeldt van Vathorst als voormalig agrarisch gebied tot strak ontworpen nieuwbouwwijk. Van de optocht wordt een film gemaakt die de basis vormt van de interactieve videoinstallatie die vanaf 22 juni 2011 in ICOON te zien is. Senna, Queen of the Countryside is onderdeel van KUNST IN ICOON en is één van de vijf kunstwerken die in opdracht van Vario Mundo in en rondom ICOON zijn gerealiseerd. Eerder werden werken van Ram Katzir (Boa eet oma), Krijn de Koning (Werk voor ICOON, 2010), Hans van Bentem (Cluster Sculpturen) en Pjotr Müller (Mercurius) onthuld. P. 7

5 Kunstopdrachten Inleiding BALTA FOLLOW UP DE SLAK Het is de bedoeling dat iedere kunstenaar de aan hem of haar toegewezen plek onder handen neemt en er een werk voor maakt dat het thema van SHORT CIR- CUIT representeert: materiële connecties immaterieel maken en tot een wezenlijk element in het circuit tussen A (stad Amersfoort) en B (Vathorst) omvormen. De meeste installaties en projecten zullen een tijdelijk karakter hebben - voor de duur van de manifestatie -, een aantal blijft permanent aanwezig in de openbare ruimte. Ook willen KAdE en Vario Mundo de werken van SHORT CIRCUIT verbinden met al bestaande kunst in de openbare ruimte. Amersfoort is een stad met spraakmakende kunst in de openbare ruimte en ook dat wil SHORT CIRCUIT graag voor het voetlicht brengen. SHORT CIRCUIT U bent hier Waar draait Vathorst om? (oud!!!) Terugkijkend op het jaar 2010 wordt duidelijk dat het aan de ene kant een vruchtbaar jaar is met de oplevering van zeker vijf kunstwerken, aan de andere kant is 2010 het jaar waarin achter de schermen hard is gewerkt de randvoorwaarden te creëren grote kunstopdrachten in de openbare ruimte te realiseren. Aan de ene kant zichtbaar voor de wijk, de bewoners en ander publiek, aan de andere kant onzichtbaar omdat veel processen zich intern afspelen. In 2010 blijkt dat kunst inderdaad eindeloze ruimte en tegelijkertijd ook af en toe de kink in de kabel is. In maart 2010 onthult Vario Mundo, gelijktijdig met de opening van ICOON en de opening van het winkelcentrum, vier grote kunstwerken. De werken van Krijn de Koning en Hans van Bentem krijgen een plek in ICOON zelf, het werk van Ram Katzir komt prachtig tot zijn recht op het plein voor de centrale entree. Mercurius van Pjotr Müller wordt met salsaband feestelijk onthaald in het winkelcentrum van Vathorst. Een kleine maand later volgt in de theaterzaal van ICOON de première van Het geheugen van Lupo Thomas, de liedjesfilm van Spinvis. Op verzoek van Martin en Inge Riebeek neemt Vario Mundo de organisatie op zich van de optocht Senna, Queen of the Countryside. Ruim 150 bewoners participeren in deze bonte stoet van buikdansers, superhelden, zakenmannen en muzikanten. De komst van de Hoi-berg en de herinrichting van De Brink in Hooglanderveen stuit op bezwaren van direct omwonenden. Samen met Belangenvereniging Hooglanderveen en Ontwikkelingsbedrijf Vathorst weerlegt Vario Mundo de bezwaren. De kunstopdracht voor De Bron loopt vertraging op doordat het stedenbouwkundig plan voor dit deelplan van Vathorst wordt aangepast. De eerste aanzetten voor de kunstopdracht bij het entreegebied worden gemaakt en ook hier betekent dat, net als in het geval van de Hoi-berg en de kunstopdracht voor De Bron, overleg en afstemming met verschillende samenwerkingspartners en belanghebbenden op verschillende communicatieniveaus. De samenwerking met Theateratelier Het Wilde Oog om in 2011 een gezamenlijke buitententoonstelling te organiseren, wordt beëindigd omdat uiteindelijk de financiële middelen bij beide partijen ontbreken het project te realiseren. Vario Mundo neemt afscheid van de Atelierwoning aan de Oude Veenweg en rondt hiermee een lange periode van Artists Visiting Vathorst af. Hoewel volgens experts de economie al weer aantrekt en de ergste economische en finan ciële crisis voorbij lijkt te zijn, zijn de gevolgen voor de culturele sector nog altijd groot. Het nieuwe kabinet en de lokale overheden nemen vanwege bezuinigingen impopulaire maatregelen voor de culturele sector. Deze nieuwe situatie dwingt Vario Mundo na te denken over nieuwe mogelijkheden om fondsen te werven om zo de laatste fase goed vorm te geven. Om te doen slagen zijn sterke samenwerkingspartners essentieel. De contacten met Amersfoort in C hebben er toe geleid dat Vario Mundo en Kunsthal KAdE de intentie hebben uitgesproken samen een tentoonstelling te ontwikkelen. Vario Mundo sluit hiermee haar culturele strategie op passende wijze af. De verbindingen tussen Vathorst en de stad Amersfoort worden gelegd. De intentie een prachtige eindmanifestatie te realiseren waarbij kunst in al haar veelvormigheid aan een breed publiek gepresenteerd wordt, staat voorop. Arts are like clouds going many different way s! Tamara Oosterlaar directeur Martin en Inge Riebeek (1957) Martin Riebeek, geboren in Haarlem en woonachtig in Breda, studeert van 1985 tot 1990 schilderkunst aan de kunstacademie St. Joost in Breda. Naast zijn eigen werk werkt hij voor kunstenaar Rob Scholte in Amsterdam, Brussel en Japan. In 1995 gaat hij zelfstandig verder met het maken van installaties. Vanaf 2001 werkt hij samen met Inge Riebeek, ook beeldend kunstenaar. Momenteel hangt imponerend werk van hem in kunsthal KAdE, Amersfoort. Imagine Being There International is een permanente interactieve video-installatie over het verlangen naar het persoonlijke ultieme paradijs. Dit werk sluit aan bij het idee van Senna, Queen of the Countryside: het zoeken naar geluk in een nieuwe woonomgeving. In Follow Up worden eerdere projecten en kunstopdrachten genoemd die in 2011 een vervolg kregen. Soort: Tijdelijke kunstopdracht in de openbare ruimte Status: Gerealiseerd Looptijd: Locatie: Entree deelplan De Bron Partners: Ontwikkelingsbedrijf vathorst Website: Theo van de Vathorst Soort: Kunstopdrachten in de openbare ruimte; publieksprogramma Status: Geannuleerd Looptijd: Locatie: SHORT CIRCUIT zou een stadsbreed lint worden van twintig werken vanuit de binnenstad naar Vathorst. Partners: Kunsthal KAdE en gemeente Amersfoort Voor de buitententoonstelling Waar draait Vathorst om? in 2009 krijgt Balta de opdracht voor een tijdelijk kunstwerk in de openbare ruimte. Het werk U bent hier hangt bij de entree van De Bron vanaf de straat Bornberg en refereert aan de bouw van Vathorst. Daarmee balanceert het werk op het snijvlak van heden, verleden en toekomst van Vathorst: een nog niet in kaart gebracht gebied voor bewoners. Het werk U bent hier is nog steeds te zien bij de entree van De Bron (vanaf de Bornberg). Soort: Kunst in de openbare ruimte; publieksprogramma Status: Gerealiseerd Looptijd: Locatie: Rotonde negen in Vathorst Partners: Gemeente Amersfoort; Ontwikkelingsbedrijf Vathorst; Basisschool DOK 12; Spoorwegpensioen Fonds Website: Op vrijdag 1 april is De Slak van kunstenaar Theo van de Vathorst herplaatst op rotonde 9 in Vathorst. Samen met ruim honderd leerlingen van basisschool Dok 12 en een afgevaardigde van het Spoorwegpensioen Fonds wordt De Slak na een jarenlang verblijf aan het Stationsplein welkom geheten in Vathorst. SHORT CIRCUIT betekent kortsluiting. Maar als de term letterlijk wordt genomen, betekent het ook een kleiner circuit. Precies wat nodig is in de relatie tussen de binnenstad van Amersfoort en Vathorst. In 2011 ontwikkelt Vario Mundo samen met kunsthal KAdE het concept SHORT CIRCUIT. Het inhoudelijk idee achter SHORT CIRCUIT is een lint van een twintigtal tijdelijke en permanente kunstwerken van de binnenstad naar Vathorst, die samen de vermeende afstand tussen deze beide punten zou verkorten. De twee nog uitstaande kunstopdrachten De Bron en kunst langs de A1- zouden in dit lint van kunstwerken worden opgenomen. Deze eindmanifestatie zou het sluitstuk van Vario Mundo zijn en het einde van de culturele strategie inluiden. (Fragment uit het projectplan SHORT CIRCUIT). Voorafgaande aan de onthulling wordt in ICOON een kleine expositie geopend waarbij geboetseerde slakken van leerlingen van Dok 12 tentoongesteld worden. Ook prachtige slakken van Balta, eerdere studies van Theo van de Vathorst en een amoureuze ontmoeting tussen twee slakken in brons van Frank van Ede zijn voor drie weken in ICOON te bewonderen. In oktober wordt besloten dat de eindmanifestatie niet doorgaat door uitblijvende concrete toekenningen wat betreft sponsoring en subsidiemogelijkheden. In de manifestatie SHORT CIR- CUIT wordt een reeks van infrastructurele knooppunten op de lijn van de binnenstad via de N199, de Rondweg Noord en de Bergpas naar de rondweg van Vathorst en het hart van het gebied gedefinieerd en aan een kunstenaar toegewezen. In totaal ongeveer twintig projecten. Het gaat voor een belangrijk deel over rotondes - cruciale verbindingselementen die van oudsher pijnpunten zijn waar het kunst in de openbare ruimte betreft, maar ook over knooppunten langs de A1, billboards bij kruispunten en een strook verbindingsweg. Zelfs een stuk weiland wordt productief gemaakt binnen dit kunstcircuit. De Slak wordt in de jaren zestig door de gemeente Amersfoort cadeau gegeven aan het Spoorwegpensioenfonds. Het Spoorwegpensioenfonds geeft het beeld in 2010 terug aan de gemeente die op haar beurt zoekt naar een geschikte locatie voor het werk van Theo van de Vathorst. Het is de nadrukkelijke wens van de kunstenaar zijn familie komt oorspronkelijk uit het gebied rondom Hooglanderveen- zijn werk in Vathorst een nieuwe bestemming te geven. Theo van de Vathorst (1934) Van de Vathorst studeert bij Piet Esser aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hij werkt met steen, terracotta en brons. Opvallend in zijn oeuvre zijn de portretten die hij maakte van Wim Sonneveld en Anton Geesink. Daarnaast maakt hij vrijstaande sculpturen, penningen en reliëfs. P. 6 Vario Mundo 2011 Jaarverslag P. 7

6 Laatste fase van de culturele strategie In 2011 rondt Vario Mundo opdrachten af en richt zich op de eindmanifestatie in 2013 met Kunsthal KAdE waarbij de focus ligt op twee grote kunstopdrachten. In de voorafgaande jaren is duidelijk geworden dat de tijd rijp is, beeldende kunst op overtuigende wijze een vaste plek in Vathorst te geven. De Bron In de zomer van 2010 plaatst Vario Mundo een oproep voor een kunstwerk in De Bron. Toch blijkt als snel dat de opdrachtomschrijving niet langer voldoet aan de nieuwe wensen van het gebied en het waterhart omdat het stedenbouwkundig plan voor dit deelgebied wordt aangepast. Die herziening heeft invloed op de vorm en inhoud van het toekomstige kunstwerk. Vario Mundo voert in 2011 verschillende gesprekken met Ashok Bhalotra (supervisor De Bron) en Floor Swilders (projectleider De Bron Ontwikkelingsbedrijf Vathorst) over de wensen en mogelijkheden van kunst in De Bron. Tevens vinden er diverse overleggen plaats met de werkgroep kunstopdrachten Vathorst. Eind 2011 is de aanpassing van het stedenbouwkundig nagenoeg voltooid en kan de kunstopdracht voor De Bron een vervolg krijgen. Kunst langs de A1 / Entreegebied Al langere tijd werkt Vario Mundo aan een plan de entree van Vathorst met een groot kunstwerk te verankeren. Eind 2010 wordt de tentoonstelling van de Japanse kunstenaar Murakami in het paleis van Versailles (Parijs) bezocht. Vario Mundo probeert met een artists impression van zijn werk het bedrijfsleven langs de A1 enthousiast te maken. Het Europese hoofdkantoor van het Japanse bedrijf Yokogawa -gevestigd in Amersfoort reageert in principe positief. Het plan van Vario Mundo dient te worden voorgelegd aan het hoofdkantoor van Yokogawa in Japan. Helaas laat Yokogawa weten dat Japan vanwege de grote nasleep van de Japanse aardbeving op dit moment geen mogelijkheden ziet in een kunstwerk van Murakami te investeren. Vario Mundo blijft ervan overtuigd dat een in het oog springend kunstwerk de entree van Vathorst kan verlevendigen. Er worden in 2011 verschillende gesprekken gevoerd met bedrijven langs de A1 die mogelijk interesse zouden kunnen hebben voor een dergelijk kunstwerk. SHORT CIRCUIT In 2011 ontwikkelt Vario Mundo samen met kunsthal KAdE het concept SHORT CIRCUIT. Het inhoudelijk idee achter SHORT CIRCUIT is een lint van een twintigtal tijdelijke en permanente kunstwerken van de binnenstad van Amersfoort naar Vathorst, die samen de vermeende afstand tussen deze beide punten zou verkorten. Deze eindmanifestatie zou het sluitstuk zijn van Vario Mundo, het einde van de culturele strategie. In september wordt duidelijk dat de bouw van het nieuwe pand van KAdE aan het Eemplein vertraging oploopt door grote financiele tekorten. Hierdoor besluit de wethouder cultuur af te treden. Daarnaast gaan de grote fondsen fuseren en besluit Yokogawa voorlopig af te zien van investering. In oktober besluit het bestuur van Vario Mundo dat de eindmanifestatie niet door kan gaan door uitblijvende concrete toekenningen wat betreft sponsoring en subsidie. Organisatie Vario Mundo heeft als taak de activiteiten en kunstopdrachten die horen bij de culturele strategie voor Vathorst voor te bereiden en uit te voeren. De belangrijkste onderdelen zijn de coördinatie en organisatie van het initiëren van kunstopdrachten voor de openbare ruimte en de begeleiding van de kunstenaars van het eerste schetsvoorstel tot en met de plaatsing en oplevering van het kunstwerk. Door een divers publieksprogramma probeert Vario Mundo zoveel mogelijk verschillende mensen op een actieve manier ook tussentijds bij kunstprojecten en activiteiten te betrekken, met als doel dat bewoners zich meer betrokken voelen bij hun woonomgeving. De gemeente is formeel opdrachtgever voor de kunstopdrachten in de openbare ruimte in Amersfoort. Vario Mundo heeft het mandaat gekregen om kunstopdrachten en activiteiten in Vathorst te initiëren en te begeleiden. Na oplevering vallen de kunstwerken in de openbare ruimte onder verantwoordelijkheid van de gemeente. De organisatie bestaat in 2011 uit een projectleider kunstopdrachten, een communicatieadviseur, een secretaresse en een directeur. Vario Mundo kent een betrokken bestuur dat eens in de twee maanden vergadert en werkt met een Werkgroep Kunstopdrachten Vathorst die adviseert over de projecten. Relatie met de gemeente Amersfoort, Ontwikkelingsbedrijf Vathorst en andere culturele instellingen Ieder jaar wordt een prestatieovereenkomst met de gemeente Amersfoort opgesteld. Daarin wordt het jaarprogramma vastgesteld. In 2011 wordt een meerjarenprogramma ingediend door Vario Mundo. Om de goede balans tussen de culturele strategie, het gemeentelijk kunstbeleid en de culturele dynamiek van de stad te waarborgen, is regelmatig overleg met de Werkgroep Kunstopdrachten Vathorst en de beleidsadviseur beeldende kunst van de gemeente van belang. Op verzoek van de gemeente Amersfoort voert Vario Mundo in april de stemming uit rond drie voorstellen voor kunstwerken langs de A28. Via de website van Vario Mundo kan er gemotiveerd gestemd worden. Geïnteresseerden kunnen in ICOON de drie schetsvoorstellen bekijken. Na een motie van Trots op Amersfoort wordt een vierde stemoptie toegevoegd: ook geen kunstwerk wordt een keuzemogelijkheid. In mei wordt duidelijk dat het kunstwerk Uiverhoeve van André Pielage de meeste stemmen krijgt. In september verlaat de wethouder cultuur Mirjam Barendregt de lokale politiek. Een groot gemis voor Vario Mundo, omdat de eerste gesprekken rondom SHORT CIRCUIT net van de grond komen. Voor de uitvoering van de kunstopdrachten is er regelmatig contact met diverse afdelingen van de gemeente Amersfoort op het gebied van beheer, vergunningen en openbare ruimte. Daarnaast wordt de expertise van Vario Mundo regelmatig door de gemeente Amersfoort ingehuurd voor andere kunstopdrachten en wordt Vario Mundo betrokken bij de algemene beleidsontwikkeling cultuur van de gemeente Amersfoort ondermeer door deel te nemen aan de Tafel van BART. In de voorbereiding van grote projecten als kunstopdrachten voor De Bron en het Entreegebied, maar ook bij kleinere kunstopdrachten als De Slak van Theo van de Vathorst is de bereikbaarheid en de samenwerking met projectleiders van Ontwikkelingsbedrijf Vathorst van groot belang. Ook de huisvesting van Vario Mundo in het I-Centrum van Vathorst is een andere vorm waarin Vario Mundo door Ontwikkelingsbedrijf Vathorst wordt ondersteund. Voor de onthulling van De Slak organiseert Vario Mundo kleiworkshops met basisschool DOK 12. De resultaten van deze workshops worden in de foyer van ICOON tentoongesteld. De Belangenvereniging Hooglanderveen is een prettige samenwerkingspartner bij de onthulling en realisatie van de Hoi-berg en de herinrichting van De Brink. Voor de ingebruikname van Senna, Queen of the Countryside werkt Vario Mundo samen met het Vathorst College. De onthulling van het interactieve werk vindt plaats tijdens het Back 2 School festival van de school. Financiën De basisfinanciering voor de culturele strategie is afkomstig uit de grondexploitatie van Vathorst waarop voor de periode de percentageregeling beeldende kunst wordt toegepast. Om twee grote kunstopdrachten en een eindmanifestatie te realiseren is externe financiering nodig. De landelijke- en lokale bezuinigingen, het afwachtende bedrijfsleven en de fusering van vele fondsen zorgen ervoor dat Vario Mundo geen zicht krijgt op genoeg externe financiering een project als SHORT CIRCUIT van de grond te krijgen. In oktober besluit het bestuur van Vario Mundo de eindmanifestatie SHORT CIRCUIT geen doorgang te laten vinden. Er wordt gefocust op 1 of 2 grote kunstwerken die gerealiseerd kunnen worden zonder externe financiering. Visieontwikkeling en Advies Het huidige politieke en economisch klimaat dwingt Vario Mundo de inhoud van het einde van de culturele strategie bij te stellen. Waar Vario Mundo eerst het einde van de culturele strategie wil vieren met een stadsbreed lint van twintig permanente en tijdelijke kunstwerken, wordt vanaf oktober 2011 gefocust op 1 of 2 grote kunstwerken. Deze koerswijziging betekent dat de werkzaamheden van Vario Mundo in 2012 zullen afnemen. Vario Mundo wordt door de gemeente Amersfoort uitgenodigd mee te denken over de Herijking Nieuwe Cultuur Nota. Vario Mundo denkt op verzoek van de Vrede van Utrecht mee over de kandidatuur van de provincie Utrecht als Culturele Hoofdstad Vario Mundo is in 2011 aanwezig bij tal van expertmeetings over kunst in de openbare ruimte. Ondermeer bij het LOKO symposium (Landelijk Overleg Kunst in de Openbare ruimte); Architectuurcafé Amersfoort en diverse symposia georganiseerd door landelijke CBK S (Centrum voor Beeldende Kunst). In 2011 wordt Vario Mundo benaderd door de gemeente Ede om projecten op het gebied van kunst in de openbare ruimte nieuw leven in te blazen. Vario Mundo adviseert en neemt een aantal werkzaamheden over. De website, digitale nieuwsbrieven, uitnodigingen voor onthullingen en persberichten zijn de middelen waarmee Vario Mundo communiceert tussen organisatie en publiek, tussen organisatie en pers. Communicatie en aandacht in de media Door afname van projecten verschijnt Vario Mundo in 2011 minder in de lokale pers dan voorgaande jaren. In totaal worden er tien persberichten verstuurd die met name de aankondigingen en nabeschouwingen zijn van de onthullingen van drie kunstwerken: De Slak, Hoi-berg en Senna, Queen of the Countryside. De onthullingen van De Slak en de Hoi-berg worden breed uitgemeten in de lokale pers. De Slak als troeteldier van vele Amersfoorters, de Hoi-berg als controverse in het dorp Hooglanderveen. Beide krijgen volop aandacht in het AD/ Amersfoortse Courant. De overige persberichten worden standaard overgenomen door Amersfoort Nu, De Stad Amersfoort en Weekblad Pers, editie Amersfoort-Noord. In het boekje Wie is wie in de kunstwereld 2011 wordt Tamara Oosterlaar op persoonlijke titel opgenomen. Haar werkzaamheden voor Vario Mundo worden kort in deze publicatie toegelicht. In het boek Foortse Brug, een boek over een opvallend nieuwbouwproject in Vathorst, wordt aan de hand van een interview met Oosterlaar de stichting Vario Mundo als cultuur- en kunstaanjager omschreven. Daarnaast verschijnt in de serie Bijzondere Portretten in Weekblad Amersfoort eveneens een interview met Tamara Oosterlaar over de culturele strategie in Vathorst. Eind 2011 zijn er gesprekken met TV Vathorst over een uitzending over de projecten van Vario Mundo. P. 8 Vario Mundo 2011 Jaarverslag P. 9

7 Bijlage Werkgroep Kunstopdrachten Vathorst Carolien de Boer (beleidsadviseur gemeente Amersfoort) Mildred van der Linden en Willemijn Hellemans (stedenbouw kundigen gemeente Amersfoort) Adriaan Rees (beeldend kunstenaar) Samenwerking In 2011 heeft Vario Mundo samengewerkt met de volgende k unstenaars, kunstenaarsinitiatieven, stichtingen, verenigingen, instellingen, bedrijven en andere personen en organisaties: Publieksprogramma s: Follow Up projecten Hello, see ya Kunst langs de A28 Sofie aan Tafel Vario Mundo Atelier Bestuur Tom de Man (voorzitter) Arnoud van Walsem (secretaris) Henk Wilbrink (penningmeester) Frans van der Horst Gerda Brethouwer Kunstopdrachten: 1. De Bron 2. Internationale Fotobiënnale GRID Kunst langs de A1 4. Ida van der Lee en Marcus Petstra 5. Martin en Inge Riebeek 6. SHORT CIRCUIT 7. Theo van de Vathorst Externe medewerkers: Joop Ravenstein (financiële administratie) Robbert Roos Scholen in de Kunst Sieta Koet-Minis Sofie aan Tafel Spoorwegpensioenfonds Theo van de Vathorst (en vrouw) Thijs Ewalts Thomas Nova Trudy de Mooy Truusje Kleter TV Vathorst Udo Feitsma Vathorst College Van Bekkum Wouter van Someren Overzicht projecten 2011 Medewerkers in 2011 Tamara Oosterlaar, directeur Mirjam Jeurissen, secretaresse Leontine Sies, projectleider kunstopdrachten Aukje de Boer, communicatieadviseur Kaart Subsidiegevers en sponsors Gemeente Amersfoort Ontwikkelingsbedrijf Vathorst Belangenvereniging Hooglanderveen Van Bekkum Vrede van Utrecht André Pielage Adriaan Rees Alfred Konijnenbelt Alliantie Ontwikkeling Amersfoort Fotostad Amersfoort in C Anton Groot Archief Eemland Ashok Bhalotra ASR Vastgoed Vermogensbeheer Balta BART Belangenvereniging Hooglanderveen Bibliotheken Eemland Bob Kovel Carolien de Boer Cees Hendriks Charlotte Matthes Chinese ambassade C-space Daniëlle van Wijngaarden Dirk Verwoerd De Kamers De Observant DOK 12 Elly Loman Els Kok Ernst & Young Estudio Nomada Floor Swildens Florentijn Hofman Florentine Lodeizen Frank van Ede Gea Boon Gemeente Amersfoort Gert Boeve Geurt Hilhorst Giel van der Vlies GRID 2012 Hans van Helden Hans van Willigenburg Hennie Rouwhorst Het Bos Houtrust Hooglanderveen I-Centrum Vathorst ICOON INBO Ida van der Lee Jan van der Meulen Jasper Niens Jeroen Wandemaker Jos van Oord Judith van Meeuwen Julia Koelewijn KAdE Kill your darlings Kuipers Compagnon LATEI projectontwikkeling Marco van Vulpen Marcus Petstra Martin en Inge Riebeek Mattia Insolera Michel Schoonderbeek Mirjam Barendregt Monique Schouten Ontwikkelingsbedrijf Vathorst Oscar Higler Peggy van den Crommenacker Philip Knipscheer René van Corven P. 10 Vario Mundo 2011 Jaarverslag P. 11

8 Publieksprogramma s RENÉ VAN CORVEN Sleutels Kunstenaar: René van Corven Titel: Sleutels Soort: Tijdelijke kunstopdracht in de openbare ruimte; publieksprogramma Status: Gerealiseerd (2006) Looptijd: Locatie: De observant, Stadhuisplein 1, Amersfoort Partners: Gemeente Amersfoort Sleutels is een tijdelijke kunstopdracht die als vanzelf verdwijnt al naar gelang het aantal opgeleverde huizen in Vathorst groeit. Het bestaat uit een meterslang gordijn van sleutels. Iedere sleutel van het kunstwerk is symbool voor een opgeleverde woning in Vathorst. Hoe meer woningen er worden opgeleverd, hoe meer sleutels van het gordijn worden geknipt. Dit knippen gebeurt voor aanvang van Amersfoort Aangenaam. Dit is een bijeenkomst die de gemeente Amersfoort organiseert voor haar nieuwe inwoners. In 2011 vindt Amersfoort Aangenaam plaats in mei en in september. Er zijn in totaal 767 sleutels afgeknipt in SPINVIS Het Geheugen van Lupo Thomas Kunstenaar: Spinvis Titel: Het Geheugen van Lupo Thomas Soort: Kunstopdracht (film) Status: Gerealiseerd (2010) De film van Spinvis en Hans Kok wordt opgepikt door een student media studies in Duitsland (Potsdam). Ook wordt de film vertoond aan de nieuwe bewoners van het Pieters en Bloklands Gasthuis in Vathorst als welkom in de wijk na een verhuizing vanuit de binnenstad. HELLO SEE YA (REINIERTUNNEL) Kunstenaar: Baschz Titel: Hello See Ya Soort: Kunstopdracht in de openbare ruimte Status: Gerealiseerd (2008) Locatie: Reiniertunnel Leerlingen van het Vathorst College ontwerpen vijf nieuwe iconen voor de Reiniertunnel. Sinds 15 juni hangen deze nieuwe werken in de bekende fietstunnel die Calveen/ Kattenbroek en Vathorst verbindt. De leerlingen hebben zich laten inspireren door de metro en alles wat daar (ondergronds) mee te maken heeft. Op 24 april 2008 werd de Reiniertunnel feestelijk in gebruik genomen door leerlingen van het Vathorst College. Kunstenaar Baschz voorzag de tunnel van een eigentijdse muurschilderij en de leerlingen maakten samen met hem iconen geïnspireerd op multimedia. Na de oplevering in april 2008 werden de iconen al snel vernield. Gelukkig bleek het Vathorst College bereid de tunnel te adopteren en zorg te dragen voor nieuwe iconen. Inmiddels hangen in de Reiniertunnel 11 iconen gemaakt door leerlingen van het Vathorst College. Met dank aan: Milan, Edzard, Sarah, Nahish, Olav, Anniek, Josephine, Max, Kolya, Sam, Sander, Stefan, Anne, Elio, Tobias, Sanne, Ruben, Timo, Megan, Ytze, Jip, Fabienne, Anouk en Seven. KUNST LANGS DE A28 Soort: Kunstopdracht in de openbare ruimte Status: In ontwikkeling Looptijd: Locatie: afrit A28 Partners: Dit is een project van de gemeente Amersfoort. Vario Mundo is als uitvoeder bij het project betrokken geweest. De gemeente Amersfoort geeft in 2010 drie kunstenaars de opdracht met een schetsontwerp te komen voor een kunstwerk bij de afrit van de A28 naar de wijk Vathorst. Vario Mundo wordt gevraagd de stemronde in de wijk uit te voeren. Vanaf 8 april tot 2 mei 2011 kunnen bewoners van Vathorst in ICOON de drie schetsvoorstellen bekijken en hun gemotiveerde stem uitbrengen op één van de ontwerpen. Het werk met de meeste voorkeursstemmen wordt daadwerkelijk geplaatst. Stemmen kan via de speciale stembus in ICOON of via de website van Vario Mundo. Er kan gestemd worden op Vathorst Groen van Florentijn Hofman, Nederzetting van Jasper Niens in samen werking met Thijs Ewalts en Uiverhoeve van André Pielage. In mei wordt bekend welk kunstwerk door de bewoners van Vathorst is gekozen. De meeste stemmen gaan naar het kunstwerk Uiverhoeve van André Pielage. Dit werk verbeeldt de contouren van een oude boerderij, met op de schoorsteen plek voor een ooievaarsnest. Het kunstwerk wordt in de loop van 2012 geplaatst. In de motivaties van stemmers bij de keuze voor het ontwerp van André Pielage wordt de verwijzing naar het agrarische verleden van Vathorst gewaardeerd en de eenvoud en kracht van het ontwerp. SOFIE AAN TAFEL 2011 Datum: 26 maart 2011 Locatie: I-Centrum Vathorst Op 26 maart is Vario Mundo gastvrouw van Sofie aan Tafel in het I-Centrum van Vathorst. Vario Mundo stelt een gevarieerde gastenlijst op van kunstenaars, lokale politici, ontwikkelaars, culturele instellingen, bewoners van Vathorst, directie van Ontwikkelingsbedrijf Vathorst en ondernemers. Een gemêleerd gezelschap van ongeveer dertig genodigden schuift aan. Naast kennismaken en lekker eten, blijkt het diner ook spontaan een gelegenheid te zijn samen de kansen van Vathorst op cultureel gebied te benoemen. Vario Mundo kijkt terug op een zeer geslaagde en smaakvolle avond! VARIO MUNDO ATELIER Soort: Publieksprogramma Status: Gerealiseerd Looptijd: 2011 Locatie: Park van de Tijden Partners: Basisschool De Marke In oktober en november organiseert Vario Mundo een cycli van diverse workshops voor leerlingen van groep 3 en 4 van basisschool De Marke rondom de kunstwerken in Het Park van de Tijden. In een speelse workshop worden vorm en betekenis van vier kunstopdrachten met de leerlingen besproken: Blinddruk van de Tijd, Park Podium, Vlaggenparade en Sneak Preview. P. 14 Vario Mundo 2011 Jaarverslag

9

10 Inhoudsopgave Colofon 7. Inleiding 8. Laatste fase van de culturele strategie Kunstopdrachten: 5. De Bron 5. Internationale Fotobiënnale GRID Kunst langs de A1 5. Ida van der Lee en Marcus Petstra 5. Martin en Inge Riebeek 6. SHORT CIRCUIT 6. Theo van de Vathorst Publieksprogramma s: 6. Follow Up projecten 12. Kunst langs de A Sofie aan Tafel 12. Vario Mundo Atelier Uitgave Vario Mundo Samenstelling en redactie Aukje de Boer, Tamara Oosterlaar Teksten Aukje de Boer, Tamara Oosterlaar Fotografie Jeroen Wandemaker Ontwerp Kummer & Herrman, Utrecht Lithografie & druk Libertas, Bunnik Oplage 400 Vario Mundo; auteurs; fotografen, 2011 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Vario Mundo 2010 Jaarverslag

11 Vario Mundo Veenslagen RV Amersfoort variomundo@vathorst.com