Over media, jongeren en maatschappij.

Transcriptie

1 Over media, jongeren en maatschappij.

2 Inleiding De afgelopen maanden heeft het fenomeen videoclips in het middelpunt van de belangstelling gestaan. Er is in de media een intensieve discussie gevoerd over de invloed van media op jongeren. Hierbij werd zeer frequent verwezen naar de vermeende negatieve invloed van videoclips die te zien zijn op MTV en TMF. Hierin zou te veel seks en geweld te zien zijn en zouden scheve man-vrouw verhoudingen geportretteerd worden. MTV Networks heeft de laatste maanden met tal van partijen van gedachten gewisseld over het onderwerp en de rol van onze onderneming. Hierbij viel op dat de discussie zich met name concentreerde op de mogelijke vatbaarheid van jongeren voor beelden en stereotypen op televisie en dan specifiek in videoclips. Naar aanleiding van de discussie zet MTV Networks haar beleid en koers in brede zin en specifiek op het gebied van videoclips in dit document nader uiteen. Zoveel mensen, zoveel meningen Velen, van politici tot media-experts, hebben zich gemengd in de discussie. MTV Networks heeft met deze notitie voor ogen om stelling te nemen in de discussie over de relatie tussen media en het gedrag van jongeren. Als mediaonderneming dragen wij al jaren onze maatschappelijke verantwoordelijkheid hoog in het vaandel. Dit hebben wij blijkbaar onvoldoende uitgedragen. Niet in alle gevallen is even duidelijk welke werkwijze MTV Networks hanteert en welke activiteiten en initiatieven wij reeds ondernemen. Met dit document willen wij duidelijkheid bieden en een bijdrage leveren aan een bredere maatschappelijke discussie over media en jongeren. Wij willen het voortouw nemen in deze discussie, uiteraard met als doel om nog beter invulling te geven aan onze eigen verantwoordelijkheid. En we willen nadrukkelijk ook die verantwoordelijkheid relateren aan de verantwoordelijkheid van anderen in de wereld van jongeren. Een brede discussie vereist Naar onze mening dient de discussie breder getrokken te worden. Wij leven in een multimediale wereld. Dit geldt in het bijzonder voor jongeren. Jongeren hebben tegenwoordig veel mediakanalen waar zij hun informatie vandaan kunnen halen. Via internet zijn videoclips, films en tv-programma s (legaal of illegaal) makkelijk toegankelijk voor iedereen. Jongeren zijn voor hun informatievoorziening zeker niet alleen afhankelijk van televisie. Hierdoor is het mediagebruik van jongeren veel minder controleerbaar en voorspelbaar dan voorheen. Daarom wordt het, naar onze mening, ook steeds belangrijker dat kinderen en jongeren bewust worden gemaakt van wat zij in alle media tegenkomen en dat hen wordt geleerd dat te duiden en ermee om te gaan. De rol van ouders - bij dit bewustwordingsproces als opvoedende taak - is en blijft naar onze opvatting zeer belangrijk. Natuurlijk zijn er meer partijen betrokken bij het bewust maken van kinderen en jongeren van verantwoord mediagebruik. MTV Networks is daar één van. Wij gaan deze verantwoordelijkheid niet uit de weg en zijn graag bereid om zelfstandig of met verschillende partijen deze verantwoordelijkheid concreet invulling te geven. Dan Ligtvoet EVP, Managing Director MTV Networks Benelux

3 MTV Networks Selectie Videoclips: De praktijk Een maal per week is er een acquisitiemeeting (plug) waar alle vertegenwoordigers van de platenmaatschappijen hun artiesten en videoclips aanbieden. De eerste selectie vindt plaats op basis van de kwaliteit van de audio en de potentie van het nummer. Van de geselecteerde nummers worden de videoclips bekeken. Op basis van de kwaliteit van de muziek en de videoclips wordt een definitieve keuze gemaakt. In de hierop volgende playlist meeting worden de speellijsten voor de zenders samengesteld. De videoclips worden verdeeld volgens de muziekprofielen van de zenders. Ook wordt bepaald hoe vaak een bepaalde videoclip wordt gedraaid. De geselecteerde videoclips worden gecodeerd om te bepalen vanaf welk tijdstip de videoclips worden gedraaid (zie kader 2: Het coderingsproces). MTV Networks Nederland opereert met vier televisiezenders in de Nederlandse kijkers- en distributiemarkt. Dit zijn: MTV, TMF, The BOX en Nickelodeon. Daarnaast is MTV Networks per 1 mei 2005 gestart met de digitale themakanalen TMF PURE, TMF PARTY, TMF NL en Nick Jr. MTV Networks is onderdeel van het wereldwijde mediabedrijf ViaCom (CBS, Paramount Pictures en meer). Op onze verschillende zenders wordt een grote diversiteit aan programma s en videoclips uitgezonden. Veel van die videoclips zendt MTV Networks overal ter wereld uit, de zender MTV is te zien door meer dan 1 miljard mensen, van de Verenigde Staten tot de Arabische wereld. Met een team van ongeveer 170 medewerkers in Nederland speelt MTV Networks een grote rol in de kinder- en jong erencultuur. Het personeelsbeleid van MTV Networks Nederland is gebaseerd op diversiteit: verschillende opleidingsniveaus, leeftijden, persoonlijke situaties, geaardheden, geloofsovertuigingen en etnische achtergronden zijn in het bedrijf vertegenwoordigd. MTV Networks is met de jongerenzenders MTV, TMF en The BOX voor veel jongeren dagelijks onderdeel van hun leven. MTV, TMF en The BOX spreken daarbij als geen ander de taal van de jongeren en weten wat er in hen omgaat. Jongeren hebben op hun beurt het idee iets van zichzelf kwijt te kunnen bij deze zenders. Een goed voorbeeld hiervan is de discussie die TMF op televisie startte na de moord op Theo van Gogh waarbij jongeren hun mening konden geven. Binnen een paar uur hadden jongeren een (gratis) sms naar TMF verzonden met hun mening en gevoelens over wat er gebeurd was.

4 Programmering Het Coderingsproces: Richtlijnen De richtlijnen van TAM* Videoclips met (expliciete) seksuele handelingen zonder kleding worden NIET voor 22:00 uur uitgezonden. Videoclips met volledig naakt en waar enigszins sensuele handelingen worden verricht, worden NIET voor 22:00 uur uitgezonden. Videoclips met extreem geweld en sex worden NIET uitgezonden. Alle overige videoclips worden gecodeerd met behulp van de Kijkwijzer. ( Daarnaast wordt er gelet op: Sfeer & context Kwaliteit van het beeld In principe mag MTV Networks na 22:00 uur alles uitzenden. Wij kiezen er echter voor om strengere regels te hanteren. * TAM staat voor Talent, Artist and Music en is binnen MTV Networks verantwoor delijk voor de selectie van de videoclips en het contact met de artiesten. Bij de start van onze mediaonderneming in Nederland stonden wij voor de keuze om onszelf als internationale dan wel als lokale onderneming te positioneren. MTV Networks heeft toen bewust gekozen voor Nederlandse uitzendlicenties voor al haar televisiezenders. Hiermee committeren wij ons aan de Nederlandse wet en regelgeving. Wij hanteren dus de Kijkwijzer, respecteren de Mediawet en zenden bijvoorbeeld geen alcoholreclames uit. De Kijkwijzer is in 2004 positief geëvalueerd en wordt gezien als een goed voorbeeld van zelfregulering. De Kijkwijzer is een toetsingsmechanisme en staat internationaal hoog aangeschreven. MTV Networks is uiteraard verheugd over de positieve evaluatie. Het heeft ons er echter niet van weerhouden om een ander belangrijk element in de discussie - bewustwording van jongeren in mediagebruik - in toenemende mate als een belangrijk onderwerp te zien. Platenmaatschappijen produceren de videoclips. Vervolgens worden deze uitgezonden in vrijwel alle landen ter wereld. Van de grote hoeveelheid nationale en internationale videoclips die de platenmaatschappijen aan MTV Networks aanbieden, bereikt slechts een deel het televisiescherm. Op basis van de programmaformats van onze zenders maken wij een inhoudelijke selectie. In de praktijk betekent dit dat ongeveer % van de door de platenmaatschappijen aangeboden clips niet wordt uitgezonden. Een deel omdat deze niet aansluiten bij de muzikale profielen van onze zenders. Daarnaast is er nog een deel met té expliciete beelden die niet door de Kijkwijzer komen of waarvan wij als MTV Networks vinden dat wij deze niet kunnen uitzenden. Naast de inhoudelijke selectie (format) en de zelfregulering (Kijkwijzer/ NICAM) schept de Mediawet een kader waaraan de programmering van een Nederlandse commerciële omroep moet voldoen. Er zijn naar aanleiding van de Kijkwijzer nooit gegrond verklaarde klachten bij de controlerende instantie (NICAM) binnengekomen over onze programma s.

5 Maatschappelijke verantwoordelijkheid Wat bedoelen wij precies met maatschappelijke verantwoordelijkheid? En wat doet MTV Networks op het gebied van maatschappelijk betrokkenheid? Recent heeft MTV Networks The BOX geprofileerd als eerste commerciële televisiezender voor Nieuw Nederland. Met programma s als Moccah en 411 wordt uitgebreid de ruimte gegeven aan de urban cultuur en integratiebevordering in Nederland. The BOX is in 90% van Nederland te ontvangen via de kabel. MTV Networks steekt tevens energie in sociaal relevante zaken. Soms internationaal, soms nationaal. Wij benutten naar onze mening onze rol als jongerenplatform optimaal. Dit doen wij onder andere met de volgende initiatieven: Coolpolitics is een tv-programma waarin discussies tussen jongeren en politici plaatsvinden op verschillende festivals in Nederland. MTV initieert de MTV Exit Campagne waarin aandacht gevraagd wordt voor mensensmokkel in de wereld. De campagne wordt ondersteund op televisie. Elk jaar op 1 december is het Wereld Aids Dag. MTV besteed aandacht aan HIV/Aids en de invloed daarvan op jongeren in de vorm van Staying Alive. MTV Networks is de exclusieve partner voor de &-Campagne van het minister van Justitie. Op de zenders MTV, TMF en The BOX wordt, in lijn met de campagne, op een positieve manier aandacht besteed aan succesvolle interactie tussen culturen in Nederland. Elk jaar tijdens de Europe Music Awards (EMA s) wordt de Free Your Mind Award uitgereikt aan een persoon/ instelling die zich hard heeft gemaakt voor vrijheid van meningsuiting. Op de Nationale Staatspeeldag worden kinderen opgeroepen om buiten te gaan spelen. Op die middag zendt Nickelodeon niet uit en gaat het scherm op zwart met een oproep aan kinderen om buiten te gaan spelen. De veel bezochte website is aangesloten bij het Platform Veilig Chatten. Bovendien zet MTV Networks vanaf april 2006 aanvullend op de zelfregulering door middel van de Kijkwijzer een reeks extra initiatieven in gang: Vanaf half april 2006 is elke programmastart voorzien van de juiste Kijkwijzer-icoontjes voor de videoclips. Voorheen gebeurde dit (conform de Kijkwijzer) niet voorafgaand aan programma s met alleen videoclips, maar uitsluitend bij andersoortige programma s (series, films etc). Vanaf juli 2006 zal MTV Networks een oproep in beeld brengen bij de videoclips die wel door de keuring komen, maar waar wij discussie over willen uitlokken en de mening van jongeren zelf willen weten. Deze oproep verwijst naar Op internet is de video te zien met daarbij een discussieforum, waar kijkers hun mening kunnen geven over de inhoud van de clip. De platenmaatschappijen, verenigd in de NVPI, werken aan dit initiatief mee. Elk jaar tijdens de Kids Choice Awards kunnen kinderen stemmen op het beste goede doel. Dit doel ontvangt van de Kindernet Foundation in samenwerking met MTV Networks een prijs van ,-

6 Naar een duurzame oplossing MTV Networks heeft een schat aan kennis en ervaring op het gebied van jongerencultuur en mediagebruik van jongeren. De expertise die wij hebben opgebouwd, stellen wij graag ter beschikking. De ontwikkelingen op mediagebied gaan snel en zijn moeilijk te controleren. Onze multimediale samenleving levert voor mediabedrijven, maar vooral ook voor ouders en jongeren, grote uitdagingen op. Uitgangspunt moet zijn dat de verantwoordelijkheid voor mediagebruik van kinderen en jongeren in brede zin (radio, televisie en alle vormen van nieuwe media) primair een verantwoordelijkheid is van de ouders. Ouders kunnen aansturen en hun kinderen corrigeren. Wat mag men wel en wat mag men niet zien? Hoe moeten beelden en geluiden geduid worden? Naast de ouders dienen andere partijen, waaronder de media en dus MTV Networks, echter ook hun verantwoordelijkheid te nemen en ouders en opvoeders daar waar mogelijk ter zijde te staan. Staatssecretaris Van der Laan van Cultuur heeft aangekondigd in het najaar van 2006 te komen met haar visie op media-educatie/wijsheid en met een reactie op de rapporten Mediawijsheid van de Raad voor Cultuur (juli 2005) Daarnaast heeft zij in het begin van deze maand een reactie gegeven op het rapport Wijzer Kijken (advies Commissie Jeugd, Geweld en Media, de- cember 2005). Het belang van media-educatie wordt in deze rapporten onderschreven. MTV Networks is in ge- expertise ter beschik- sprek met het ministerie om haar king te stellen. Wij hebben de laatste maanden gebruikt om ook gesprekken te voeren met andere partijen die betrokken zijn bij de opvoeding van jongeren. MTV Networks wil graag meedenken en het initiatief nemen tot een reeks gezamenlijke activiteiten. Gangsta video s In de pers heeft de discussie over de invloed van videoclips op jongeren zich vooral toegespitst op de zogenaamde gangsta video s. De door verschillende partijen geuite zorg over mogelijke effecten van vrouw-onvriendelijkheid door seksuele ondergeschiktheid op sommige jongeren wordt gedeeld door MTV Networks. Er zijn echter veel factoren die bij dit verschijnsel een rol spelen en verdienen nader onderzoek en beleid. Onder andere kan het volgende worden opgemerkt: De grotere kwetsbaarheid van risicojongeren speelt bij dit onderwerp zeker een rol. Vraag daarbij is of de betreffende videoclips schadelijke effecten hebben. Maatregelen die zich specifiek richten op de muziekzenders gaan voorbij aan het gebruik van andere media zoals internet, DVD/video en de waarschijnlijk veel grotere invloed die uitgaat van opvoeding, sociaal milieu en opleiding. Zeker is dat de overgrote meerderheid onder jongeren zeer goed in staat is om fictie en werkelijkheid te onderscheiden en daarmee de betekenis van de videoclips te kunnen duiden. Het is hier ook van belang culturele verschillen in het oog te houden. Onderzoek wijst uit dat bijvoorbeeld in Latijns-Amerikaanse landen anders tegen seksuele rolmodellen wordt aangekeken in Nederland het geval is, terwijl de muziekindustrie meer en meer een internationale aangelegenheid is. Toch zal MTV Networks ook op dit punt, vooruitlopend op meer onderzoek in deze, een actieve rol op zich nemen. De komende maanden zullen we in gesprek treden en blijven met ouderenorganisaties, onderzoekers en de politiek om te kijken hoe groot de risicogroep jongeren in Nederland is om vervolgens gezamenlijk stappen te kunnen zetten die effect hebben. Kortom; het probleem eerst goed in kaart brengen. Meer onderzoek op het punt van schadelijkheid is duidelijk nodig. Vervolgens zullen wij zowel nationaal als internationaal bij de platenmaatschappijen de mogelijke effecten van scheve man-vrouw verhoudingen op deze risicogroep aankaarten en de makers van deze videoclips wijzen op hun verantwoordelijkheid. Bijeenkomst voor alle maatschappelijke partijen Daarnaast willen wij op korte termijn verschillende partijen uit het veld uitnodigen om van gedachten te wisselen over het onderwerp van discussie. Hierbij is het ons doel om tot gezamenlijke initiatieven te komen. Uitgenodigd zullen onder andere worden: het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, politici, ouderorganisaties, jongerenorganisaties, marketeers, onderwijsorganisaties, platenmaatschappijen, het NICAM, internetexperts, reclamemakers en andere mediapartijen.

7 Vragen? Voor vragen en opmerkingen kunt u contact opnemen met Dan Ligtvoet ligtvoet.dan@mtvne.com of Jochem de Jong dejong.jochem@mtvne.com MTV Networks Benelux Postbus 999, 1400 AZ Bussum Tel