Ecologie tijdens de Gentse Feesten

Transcriptie

1 Opleiding Communicatiemanagement Voetweg Gent Ecologie tijdens de Gentse Feesten Een evaluatie van de communicatie Begeleider: Paul Waeterschoot Academiejaar Eindproject voorgedragen door Liesje van Haaster tot het behalen van het diploma Bachelor in het Communicatiemanagement

2 Woord Vooraf Bij aanvang van dit eindwerk wil ik eerst en vooral al de mensen danken die bijgedragen hebben tot de realisatie van mijn eindwerk. Met dank aan mijn stagebegeleider Paul Waeterschoot, docent aan de Arteveldehogeschool, om mijn eindwerk in goede banen te leiden. In het bijzonder dank ik ook graag mijn stagebedrijf MiramirO: Eva Bosschaert, Fabien Audooren en Celine Verkest voor hun enorme steun en het bezorgen van informatie. Verder wil ik ook Koen Van Caimere (IVAGO), Greet Steeman (Milieudienst), Guido De Leeuw (Trefpunt), Pascale Müller (Fost Plus) en Andy pypaert (De Lijn) niet vergeten voor alle informatie die ze me hebben geleverd. Tot slot dank ik mijn ouders, mijn vriend en mijn vrienden voor hun steun en hulp tijdens het maken van dit eindwerk.

3 Inhoudsopgave Inleiding Historiek Gentse Feesten Huidige ecologische situatie GF IVAGO Intergemeentelijke Vereniging voor Afvalbeheer in Gent en Omstreken Ingezette middelen... 3 Personeel... 3 Materiaal Afspraken afvalinzameling... 4 Afvalplan... 4 Afspraken inzameling per afvalsoort Cijfermateriaal Bekerverhaal Nieuwigheden IVAGO Milieudienst Subsidies Geluidsbeheersing Organisatoren MiramirO vzw Trefpunt vzw Standpunt bezoekers Doelstellingen Gentse Feesten Trends Composteerbare bekers Duurzaam voedsel Zonne energie Cradle to Cradle Huidige communicatie Communicatie IVAGO & Milieudienst Voorafgaande communicatie Afvalcontainers Korenlei: menubord Fost Plus... 13

4 Publicaties Communicatie naar bewoners IVAGO ochtendwandeling Promotiefilmpje Communicatie MiramirO Communicatie Trefpunt Conclusie Aanbevelingen Plan Communiceer naar personeel en pleinorganisatoren Integreer communicatie Communiceer Wees zichtbaar Promotiemateriaal Wees creatief Besluit Bijlagen Begrippenlijst Bronnenlijst... 34

5 Inleiding Organisaties, bedrijven, festivals, één voor één nemen ze het woord duurzaamheid in de mond, toch blijft het een heikel werkpunt en wordt het nog niet gezien als de prioriteit nummer één. Dagelijks worden we ermee geconfronteerd, maar goede verkoopsresultaten gaan nog steeds boven een milieuvriendelijkere wereld. Na een gesprek met de medewerkers op mijn stage werd me duidelijk dat ze zich graag engageren voor het milieu en daarom besloten we al vlug om rond het thema ecologie te gaan werken. Om de link te leggen naar onze richting koos ik dan voor een evaluatie van de communicatie over ecologie tijdens de Gentse Feesten. Mijn eindwerk zou wel eens een meerwaarde kunnen zijn voor mijn stagebedrijf, aangezien MiramirO jaarlijks het Internationaal Straattheaterfestival organiseert tijdens de Gentse Feesten. Een duurzaam beleid hanteren gaat niet altijd even gemakkelijk, de vertraging van de economische groei resulteert in veel gevallen tot een verminderde overheidsfinanciering. Zo zijn veel kunstorganisaties onzeker over de toekomst wat resulteert in kleinere budgetten voor milieuvriendelijke initiatieven. Bovendien zit het geïntegreerd duurzaam milieu denken nog niet in hun core activiteiten ingeburgerd, hiervoor moet ook heel wat geld en tijd vrijgemaakt worden, wat er vaak niet is. Daarnaast is er nog een tekort aan gezag en leiderschap van de overheden uit. Dit is voor een festival als de Gentse Feesten niet anders. In mijn eindproject ben ik dan ook benieuwd naar de ecologische initiatieven die instanties en organisaties nemen, maar vooral ook hoe ze deze initiatieven communiceren naar de bezoekers toe en hoe ze hen willen sensibiliseren, aanzetten tot het duurzaam feesten. Logischerwijze stel ik mij dan ook de vraag hoe de bevolking hier tegenover staat? Ik koos voor de invalshoek milieucommunicatie, de lessen GMC, RMPL, TC, zal ik dan ook zo goed mogelijk trachten te verwerken in mijn eindproject. Om een antwoord te vinden op al mijn vragen maak ik gebruik van heel wat deskresearch. Aan de hand van mijn bevindingen zal ik dan een aantal aanbevelingen formuleren waar de organisaties en instanties rekening mee moeten houden wanneer ze willen communiceren over het milieu en duurzaamheid. Om mijn eigen woorden kracht bij te zetten liet ik dit eindproject dubbelzijdig op gerecycleerd papier afdrukken. Alle kleine beetjes helpen! 1

6 1. Historiek Gentse Feesten De Gentse Feesten kennen wij als een van de grootste Europese buitenfestivals. De GF ontstonden in Toen besloot het stadsbestuur om alle buurtfeesten samen te voegen tot de Algemene Kermis in Juli. Deze beslissing was een gezamenlijke actie met de industriëlen om dronkenschap en absenteïsme op maandagmorgen in de fabrieken tegen te gaan. De feesten waren toen tweedelig. Voor de bourgeoisie en de aristocratie waren er paardenrennen op de Hippodroom in Sint Denijs Westrem. Voor de arbeiders werden er concerten, theater en volksspelen georganiseerd in de binnenstad. Deze activiteiten moesten gratis zijn, zodat iedereen er kon aan deelnemen. Dit standpunt wordt tot op vandaag nog altijd toegepast. De meeste concerten en straatvoorstellingen zijn nog steeds gratis. (Gentse Feesten, Internet, 2012) (Audooren, persoonlijke communicatie, 11/05/2012) In het begin van de 20e eeuw verhuisde het feest naar het stadscentrum. De aristocratie vierde feest op de mooi geplaveide kant van het plein, het gewone volk moest het stellen met een stoffig stuk grond. Na verloop van tijd groeide het feest uit tot één groot volksfeest dat stil viel tijdens de tweede wereldoorlog. Na WO II begon Gent leeg te lopen tijdens haar eigen Feesten. Het programma werd niet vernieuwd. Door de economische relance konden zich meer en meer Gentenaars wat luxe veroorloven. Ze kochten een auto en trokken ermee naar de zee, de Ardennen of het platteland. Ook de Spaanse stranden waren erg in trek. In 69 speelde Walter De Buck met enkele kompanen zoals Wannes Van de Velde en Roland Van Campenhout op straat in de binnenstad. Er was nogal wat spanning ontstaan tussen de overheid en de alternatieven. Deze straatmuzikanten werden voortdurend door de politie gecontroleerd wegens klachten van handelaren en marktkramers. De oplossing was een aanvraag om het jaar nadien een klein festival te organiseren op het Sint Jacobsplein vlak voor het macrobiotisch restaurant van Walter. Pas één maand voor het begin van het festival, gaf de stad zijn toestemming. Zo waren de hippies en de alternatieven gemakkelijk te controleren, want ze bevonden zich allemaal op dezelfde plaats. De stad was zelfs gul en gaf frank ( 500) voor de organisatie van deze 10 daagse Gentse Fieste gelijk in den tijd. De Gentse Feesten waren herboren, al besefte niemand dat op dat ogenblik. De feesten groeiden jaar na jaar en samen met het publiek groeide ook de reputatie. Jammer genoeg kregen de Feesten de stempel van bier en pensenkermis. In 1989 kwam er een nieuw stadsbestuur dat beloofde om de Gentse Feesten vanaf 1990 een nieuw elan te geven. Ze wilden meer aandacht besteden aan het culturele niveau van de Feesten. De financiële koek werd herverdeeld en naast de pleinorganisatoren kregen nu ook culturele initiatieven subsidies. Zo ontstonden het International Puppetbuskersfestival en het Europees Straattheaterfestival, nu MiramirO. Later ontstonden nog het Blue Note Jazz Festival, de Bijlokeconcerten, enz. Een paar jaar geleden deed de universiteit in opdracht van de stad Gent een onderzoek naar de economische return van de Gentse Feesten. Deze haalde net geen 50 miljoen euro. Iets waar niemand ooit had van durven dromen. Tegenwoordig tellen de Feesten één tot soms bijna twee miljoen bezoekers. Meer dan ooit is de stad zich bewust dat er op een zeer zorgzame manier moet worden omgegaan met dit mooie stukje immaterieel erfgoed. De bezoekers zelf liggen daar niet wakker van. (Ibid) (Ibid) (Ibid) (Ibid) 2

7 2. Huidige ecologische situatie GF 2.1. IVAGO Intergemeentelijke Vereniging voor Afvalbeheer in Gent en Omstreken IVAGO houdt zich bezig met: huis aan huisinzameling van afval, inzameling bedrijfsafval, openbare reiniging, afvoer selectieve fracties, klantenservice, milieuveilige verbranding restafval met energierecuperatie, sensibilisatie en communicatie, Zo is tijdens de Gentse Feesten ook IVAGO druk in de weer. Samen met De Milieudienst van Gent slaan ze de handen in elkaar om te voorzien in propere Gentse Feesten. IVAGO beschikt over zo n 400 medewerkers met een werkgebied van inwoners. Jaarlijks zet ze ongeveer 191 voertuigen ingezet die samen goed zijn voor een ophaling van ton afval. (zie bijlage II, p. 21) (Ochtendwandeling, 2011, p. 3 4) (e mail van Koen Van Caimere, 24/04/2012) Ingezette middelen Personeel Om er elke dag voor te zorgen dat de feesten weer proper van start kunnen stuurt IVAGO elke dag 69 medewerkers op pad, voornamelijk chauffeurs en milieuwerkers. Daarnaast stelt ze 28 jobstudenten te werk die worden ingezet in afvalteams. Hun taak bestaat erin de volle afvalrecipiënten op en rond de pleinen, achter de bars tijdig te legen. Het gesorteerde afval wordt per plein verzameld in een afvalcluster, later komt IVAGO deze ophalen. (Ochtendwandeling, 2011, p. 1) Er zijn ook tal van planner opvolgers die de werkzaamheden overdag ter plaatsen opvolgen, daarnaast is er voor de 3 de keer op rij een nachtcoördinator. Vanaf 18u tot 2u is hij aanwezig in de feestzone en doet hij een nachtronde samen met een medewerker van de milieudienst en/of iemand van IVAGO. Zij controleren samen of de gemaakte afspraken met de pleinen nageleefd worden. Hij maakt een rapport op van zijn bevinden en draagt deze over aan de ochtendploegen, zodat ook zij geïnformeerd aan hun taken kunnen beginnen. De nachtcoördinator is ook het aanspreekpunt voor de pleinorganisatoren, eetkramen, jobstudenten, verkoopkramen, voor vragen of problemen zoals bv levering van extra zakken. (Ochtendwandeling, 2011, p. 1) Materiaal Hieronder som ik in het kort op welke middelen er tijdens de Gentse Feesten gebruikt worden om het afval aan te pakken. De spuitwagen vermijdt geurhinder door de portalen en andere sluiktoiletten en plasstraatjes te reinigen met water en ontgeurende vloerreiniging (Pro Bio Floor 8). De bladzuiger wordt ingezet om grote hopen bekers op te zuigen en dit sinds De grote veegmachine is een vrachtwagen uitgerust met een veeginstallatie die voornamelijk ingezet wordt om de greppels te ontzanden. De middelgrote veegmachine is uiterst wendbaar, het opwaaien van stof wordt beperkt door het gebruik van water tijdens het vegen. De kleine veegmachine beschikt over dezelfde eigenschappen als de middelgrote veegmachine. De borstels veegmachine is uitgerust met kunststof borstels in plaats van stalen borstels. Dit om de slijtage van het wegdek en het beschadigen van de voegen te beperken. 3

8 De bladblazers worden gebruikt als veegborstel, het zwerfvuil kan gemakkelijk weggeblazen worden. (Zie bijlage III, p. 22) (Ochtendwandeling, 2011, p. 4 6) Afspraken afvalinzameling Zorgen voor propere Gentse Feesten is niet alleen de verantwoordelijkheid van IVAGO. Ook de organisatoren op de Gentse Feesten moeten hun afval recycleren en voorzien hun sites van voldoende vuilbakken. Het is dan ook van groot belang dat er duidelijke afspraken worden gemaakt tussen de instanties en de organisatoren. Ieder plein krijgt een bepaald aantal afvalrecipiënten toegewezen (glascontainers, restafval containers, bekerbakken, containertafels, glasbollen). Al het afval wordt verzameld per plein in de afvalclusters. Alle containers worden voorzien van communicatiemateriaal, om de bezoeker van de Gentse Feesten tot beter sorteren aan te sporen (stickers, pancards), hierover later meer. (Ochtendwandeling, 2011, p. 3) Afvalplan Er wordt jaarlijks een afvalplan opgesteld per plein voor de organisatoren. In het afvalplan van de Gentse Feesten 2011 voor het Spaanskasteelplein & Sint Baafssite kunnen we ondermeer lezen, dat het gebruik van wegwerpbekers op de sites, met uitzondering van plastic jeneverglaasjes met een inhoud kleiner dan of gelijk aan 8cl, verboden is. Daarnaast mag het aanbod van dranken in PMDverpakking op het betreffende vermaakcentrum niet meer bedragen dan 20% van het totale drankenaanbod. Het is ook van belang dat de afvalverantwoordelijk altijd bereikbaar, herkenbaar en zichtbaar aanwezig is van 1u voor tot 1u na het einde van de festiviteiten. Al het benodigde materiaal wordt een aantal dagen voor de start van de Gentse Feesten geleverd door Ivago. (Reglement, 2010, p. 2) (Afsprakennota, 2011, p. 1) Afspraken inzameling per afvalsoort Per plein geeft IVAGO duidelijk weer wat er verwacht wordt van de organisatoren. Welk afval hoort waar, in welke container, hoeveel recipiënten zijn er beschikbaar, Een voorbeeld van de afspraken bij het Spaanskasteelplein & Sint Baafssite: Restafval Wat? Recipiënt Aantal Restafval GF containers, herkenbaar aan het vlaggetje 7 Afvalteam: vermijdt dat de recipiënten uitpuilen en het publiek er niet langer gebruik van maakt om van hun restafval af te geraken ledigt volle GF containers tijdig verwijdert afval in onmiddellijke omgeving van GF containers deponeert de volle grijze zakken afgesloten in de afvalverzamelplaats brengt na lediging nieuwe grijze zak aan in recipiënt IVAGO: stelt sleutels van de containers, grijze zakken en afsluitstrips ter beschikking. (Afsprakennota, 2011, p. 1) 4

9 PMD Wat? Recipiënt Aantal Lege plastic flessen en flacons (PET flessen), PMD containers (blauw) met 1 (aan loges van blikjes, drankkartons communicatie Fost Plus artiesten) IVAGO: stelt blauwe PMD zakken en afsluitstrips ter beschikking. (Afsprakennota, 2011, p. 2) GLAS Wat? Recipiënt Aantal Lege glazen flessen en bokalen en eventueel ook Glascontainer (oranje) 1 kapotte drinkglazen IVAGO: stelt oranje glascontainers ter beschikking. Opgelet: De oranje glascontainers mogen niet toegankelijk zijn voor het publiek. De feestvierders kunnen met hun glas terecht in de grote glasbollen. (Afsprakennota, 2011, p. 2) PAPIER EN KARTON Wat? Recipiënt Aantal Papier, karton (kartonnen dozen Verzamelcontainer in afvalverzamelplaats / samengevouwen!), kartonnen trays Cijfermateriaal Papier&karton ,7 27,26 19,7 glas 58, ,73 59,86 60,22 PMD 0,5 1,7 2,46 2,88 3,8 bekers 1,6 4 3,42 3,18 Totaal selectief 76, ,92 93,42 86,9 (Afsprakennota, 2011, p. 2) 12,30% 16% 17,42% 15,77% 16,59% veegvuil , restafval Totaal afval ,8 590,89 592,42 523,9 Cijfers vuilophaling (in ton) In bovenstaande tabel zien we het verloop van de vuilophaling in ton tijdens de Gentse Feesten, dit van 2007 tot Het totaal gewicht in 2009 en 2010 is quasi gelijk gebleven, in de editie van vorig jaar zien we een beduidend lager cijfer. Het slechte weer en het lagere aantal bezoekers lag hier waarschijnlijk aan de basis. De Gentse Feesten 2011 kenden over het algemeen een vrij rustig en proper verloop. Volgens IVAGO was er bijna 12 % minder afval dan vorig jaar. Daarenboven lag er 23 % minder afval op de grond! 5

10 (e mail van Greet Steemans, 26/04/2012) (IVAGO, Internet, 2012) (Ochtendwandeling, 2011, p. 2) De inspanningen van IVAGO en de pleinorganistoren om de bezoekers te sensibiliseren tot propere Gentse Feesten werpt zijn vruchten af. Bezoekers maken meer en meer gebruik van de beschikbare afvaleilanden en gooien minder afval op de grond. Opvallend is dat er meer en beter gesorteerd wordt achter de eetstanden en de kraampjes, zo kwam er meer afval in de korven en zakken terecht en minder in de veegmachines. We zien ook dat er jaarlijks minder bekertjes worden opgehaald, wellicht komt dit door een betere uitsortering van IVAGO op hun terreinen. (Ibid) In vergelijking met 2010 zien we dat er minder glas opgehaald werd. Een gedeeltelijke verklaring hiervoor kan zijn dat er minder druppelkoten waren in 2011 en er geen glazen flessen meer worden toegelaten op het Laurentplein. Daarnaast mag er sinds 2010 geen alcohol in fles meer verkocht worden door de nachtwinkels, enkel nog in blik. In 2010 werd er 480 kg extra PMD opgehaald dankzij de inzameling achter de togen. Dit is goed voor zo n 400 tal PMD zakken. In 2011 is dit aantal nog eens verhoogd met 920 kg extra PMD. (Ibid) De ingezamelde bekertjes gaan naar een sorteerbedrijf en worden verder verwerkt als secundaire grondstof voor de productie van bijvoorbeeld tuinmeubelen, verkeerspaaltjes, afvalbakken enz Maar ze doen nog veel meer zegt Greet Steeman, adjunct van de directie Milieudienst: PMD, glas en papier vinden eveneens hun weg naar recyclage tot nieuwe grondstoffen en producten. Restafval en veegvuil worden verwerkt in de afvalverbrandingsinstallatie van IVAGO waarbij de energie wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken en warmte te leveren aan het UZ Gent. (Ibid) Bekerverhaal Al jaren zijn de festivalorganisatoren bezig met initiatieven om de hoeveelheid bekers te beperken. Bekers kunnen vaak ingeruild worden voor een drankbon, maar de recyclage van wegwerpbekers is zeer belastend voor het milieu. Dan zijn er de herbruikbare bekers, die een mogelijkheid bieden om de festivalbezoeker bewust te maken van het milieu, maar hiervoor worden dan weer milieuonvriendelijke detergenten gebruikt. Tijdens de Gentse Feesten werden verschillende onderzoeken in opdracht van OVAM uitgevoerd rond de herbruikbare beker op het Baudelopark, Sint Baafsplein, Oude Beestenmarkt,... Daaruit bleek deze alles behalve bruikbaar zijn voor de Gentse Feesten. (Ochtendwandeling, 2011, p. 3) Een onderzoek van het VITO (Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek) wees uit dat de herbruikbare beker de beste (eco efficiënte) oplossing is voor kleine evenementen (tot 5000 deelnemers op een gesloten terrein). Voor grote evenementen ( deelnemers) daarentegen is de herbruikbare beker niet efficiënt. Laten we ook zeker de complexe structuur van de Gentse Feesten niet vergeten, er zijn heel wat organisatoren, horeca uitbaters, dit maakt de zaak niet gemakkelijker. (Ibid) Sinds 2008 opteert IVAGO voor de selectieve inzameling van wegwerpbekers. Hiervoor maken ze gebruik van 70 bekerbakken met bijhorende communicatie. Vooraleer de volle bekerzakken naar het sorteerbedrijf gaan worden ze al een eerste maal manueel uitgesorteerd door IVAGO. Daarna worden de bekers gerecycleerd tot een nieuwe grondstof zoals bv zitbanken, bloembakken, autobumpers. (Ibid) 6

11 Nieuwigheden IVAGO Om alle straten en pleinen proper te houden is er natuurlijk nood aan machines en voertuigen met een krachtig schoonmaakproduct. Maar we weten ook allemaal dat deze producten schadelijk kunnen zijn voor het milieu. IVAGO doet haar uiterste best om hier voor de dag te komen met een betere oplossing. De infogids van de ochtendwandeling van IVAGO vermeldt dat er nu gebruik wordt gemaakt van een milieuvriendelijk ontsmettingsproduct op basis van probiotische bacteriën ipv bleekwater. Bleekwater werd voordien gebruikt om de plaatsen van wildplassers te ontsmetten. Maar er waren nadelen aan verbonden, De spatten zorgen voor vlekken op de kledij van toevallige voorbijgangers en het was niet de meest milieuvriendelijke oplossing. Vanaf nu is dit verleden tijd. (Ochtendwandeling, 2011, p. 4 5) In 2011 startte een proefproject op de Groentenmarkt, plastic folies (verpakkingen) worden vanaf nu selectief ingezameld. Daarnaast loop de gewone huis aan huis ophaling (GFT, rest, PMD) gewoon door. Er komt ook een verhoogde aandacht voor de invalswegen van de Gentse Feesten. Heel wat mensen willen op hun weg naar huis nog snel iets eten en dus ook hun afval kwijt, hier zorgt IVAGO voor de nodige afvalkorven. (Ochtendwandeling, 2011, p. 1) 2.2. Milieudienst Subsidies Samen met IVAGO draagt ook de Milieudienst haar steentje bij tot propere Gentse Feesten. Zo voorziet ze sinds 2008 subsidies voor de pleinorganisatoren die zich willen inspannen om afval gescheiden in te zamelen en doorlopend op te ruimen. Er worden ook jobstudenten ingezet in het kader van het afvalbeheer. De concrete afspraken tussen IVAGO, de Milieudienst en de pleinorganisatoren worden vastgelegd in de afsprakennota. De pleinorganisatoren worden ingedeeld in twee categorieën: (Gentse Feesten, Internet, 2012) (e mail van Greet Steemans, 26/04/2012) 1. De categorie van afvalpreventie: Organisatoren worden aangespoord door middel van een subsidie om extra inspanningen te leveren en zo meer afval te voorkomen, bv door middel van herbruikbare bekers of glazen. Deze subsidies worden nu verhoogd met 20% en dienen ter ondersteuning van de geleverde inspanningen. Hiermee kunnen ze dan een afwasploeg inzetten of herbruikbare bekers kopen. Veerleplein, Sint Baafssite/Spaanskasteelplein, Beverhoutplein en François Laurentplein 2. De categorie van selectieve afvalinzameling: Binnen deze categorie worden jobstudenten aangenomen voor het uitvoeren van specifieke afvaltaken. Enkel via deze manier kan men een subsidie bekomen. In 2011 werden 19 jobstudenten gesubsidieerd, in totaal goed voor ,33. Ze worden ingezet in afvalteams en zorgen dat de volle afvalrecipiënten op en rond de pleinen en achter de bars tijdig geledigd worden en verzameld in de afvalcluster. Korenmarkt, Graslei/Korenlei, Groentenmarkt, Sint Baafsplein, Vlasmarkt, bij Sint Jacobs, Baudelopark, Kouter (Ochtendwandeling, 2011, p. 1) (e mail van Greet Steemans, 26/04/2012) (De Kempeneer, Internet, 2012) 7

12 Geluidsbeheersing We weten dat geluidshinder schadelijk kan zijn voor de gezondheid, maar ook een effect heeft op het milieu? Uit een onderzoek gepubliceerd in het vaktijdschrift PLos One bleek dat voornamelijk grotere vogels verdwijnen uit gebieden die te kampen hebben met teveel geluid. Vogels kunnen vaak niet meer boven het geluid uitkomen, dit beperkt hun communicatie en maakt het moeilijker om een partner te vinden. Nog maar een geluk dat de Gentse Feesten maar 10 dagen duren. (van der Meulen, Internet, 2012) Toch voorziet de milieudienst een aantal maatregelen die zorgen voor geluidsbeheersing. Zo moeten de organisatoren jaarlijks een toelating vragen tot geluidsuitzending bij de Milieudienst die het maximum geluidsniveau en einduur bepaalt. Elk plein kan een gratis sonometer bekomen en zich op deze manier zelf controleren en bijsturen. De Milieudienst onderzoekt tijdens het festival of de pleinen de maximum limiet niet overschrijden. Op de 1 ste avond van de Feesten wordt op alle pleinen het niveau afgesteld en aan de organisatoren wordt toegelicht hoe en waar op het plein men zal controleren. (De Kempeneer, Internet, 2012) Om de organistoren te begeleiden bij het afstellen van de geluidinstallaties krijgen ze bij de opbouw een geluidsdeskundige toegewezen. Op deze manier wil men de geluidsbelasting voor de omwonenden beperken. De milieudienst verzekert de organisatoren dat de kwaliteit van de optredens behouden blijft Organisatoren Ik heb nu al de ecologische initiatieven van IVAGO en de Milieudienst aangehaald. Maar ook de organisatoren kunnen voorzien in propere en milieuvriendelijkere Gentse Feesten. Concerten, evenementen, live shows, ze zijn een essentieel onderdeel van het gemeenschapsleven en hebben een positief effect op de samenleving. Helaas gaat dit ook gepaard met negatieve effecten voor het milieu. Dergelijke evenementen generen heel wat vuilnis, uitstoot door reizigers en artiesten, gebruik van elektriciteit, Dus besloot ik 2 pleinorganisatoren aan het woord te laten over hun stappen naar een milieuvriendelijker festival namelijk mijn eigen stagebedrijf MiramirO en het Trefpunt MiramirO vzw MiramirO ontstond in 1990 onder de naam Internationaal Straattheaterfestival vzw (ISTF) en werd in dat zelfde jaar erkend als officieel festival. Het festival vindt jaarlijks plaats tijdens de Gentse Feesten en dit al sinds Een 4 tal jaar geleden werd ISTF omgetoverd tot MiramirO, een naam die ondertussen bij de belangrijkste festivalorganisatoren in Europa hoort. Straat en circuskunsten, theater op locatie, beeldende kunst, dans, MiramirO biedt een podium en ondersteuning voor tal van kunstvormen. (Ibid) (MiramirO, Internet, 2012) MiramirO probeert de afvalberg zo klein mogelijk te houden en het publiek zo milieuvriendelijk naar het festival te lokken. Dit doen ze door hun programmabrochure in een kleinere oplage op FSC papier te drukken, zo dragen ze hun steentje bij tot een verantwoord bosbeheer. De verschillende sites zijn voorzien van grote programmaoverzichten zodoende willen ze de papierberg verkleinen. Tijdens het festival maakt MiramirO gebruik van herbruikbare bekers. De pleinen van MiramirO zijn veelal afgesloten en bieden vaak plaats tot een 5000tal deelnemers. Volgens de studie van het VITO, zoals 8

13 eerder vermeld in dit eindproject, is dit dus de beste eco efficiënte oplossing. Verder werkt men ook met afwasbare borden, kommen en bestek. MiramirO produceert zo weinig afval dat er zijn zelfs geen afvalcijfers terug te vinden zijn bij IVAGO. (van Haaster, 2012, p. 6 7) (Bosschaert, persoonlijke communicatie, 08/03/2012) Op elke festivallocatie vindt u ook voldoende afvalcontainers zodat de terreinen er steeds kraaknet bijliggen. Bovendien houdt MiramirO zich al jaar en dag aan de vooropgestelde geluidsvoorschriften. Vanaf dit jaar vervangt MiramirO geleidelijk aan de festivalverlichting door LED lampen. De bedrukking van de T shirts voor de medewerkers gebeurt met watergedragen inkt die weinig milieu belastende bestanddelen bevat. Zo hoopt MiramirO elk jaar haar ecologische acties beetje per beetje te kunnen uitbreiden Trefpunt vzw Trefpunt kennen we voornamelijk van haar rol tijdens de Gentse Feesten. Het begon allemaal in de jaren 60 toen de Gentse Feesten hun nieuwe start vonden bij Sint Jacobs. Zoveel jaar later bestaat het Trefpunt nog steeds en behoort Bij Sint Jacobs nog steeds tot een van de belangrijkste locaties in de Gentse Feesten. Sinds 2011 bestaat het Trefpunt Festival, het behelst 8 locaties waaronder bij Sint Jacobs en het Baudelopark. Tijdens de Feesten worden meer dan 200 concerten gegeven door bijna 1000 muzikanten. (Ibid) (Trefpunt, Internet, 2012) Al jaren is het Trefpunt een gevestigde waarde op de Gentse Feesten, ik was dan ook zeer benieuwd naar de stappen die het onderneemt voor een milieuvriendelijk festival. In een interview met voorman Guido De Leeuw kwam ik heel wat meer te weten over hun ecologische initiatieven en hun communicatie naar hun bezoekers toe. Trefpunt transformeert het Baudelopark tot het Park van de Duurzaamheid gedurende de Gentse Feesten. Zo werken ze samen met tal van bloeiende bedrijven die tewerk gesteld zijn binnen de sociale economie. Trefpunt steunt hun visie en geeft hen de mogelijkheid deze te delen met de festivalbezoekers in het Baudelopark. Om het Park van de Duurzaamheid te realiseren wordt er uitsluitend gewerkt met ecologische materialen, ze recupereren bouwafval en maken er design meubelen van. Op deze manier wordt afval kunst! (zie bijlage IX, p. 27) (Cyclus, 2012, p. 1) Het Park van de Duurzaamheid zal bestaan uit een VIP ruimte, een recup terras, een verkooppunt met soep en een sociaal restaurant waar publieke streekgerechten en multiculturele schotels geserveerd zullen worden. Deze ruimtes zijn volledig ingericht met designmeubelen gemaakt uit recuperatiemateriaal. Kringloopwinkels leveren afgedankte stoelen, messen, vorken, borden en tafels, werkelijk alles wordt hergebruikt. Maar dit is niet het eerste initiatief rond duurzaamheid, zo creëerde Trefpunt in samenwerking met Kutunka in 2008 De Ramblas Road of Awareness. De verbindingsweg tussen Bij Sint Jacobs en het Baudelopark werd omgetoverd tot een bruisend en dynamisch ontmoetingsplatform waar gefeest werd met respect voor het milieu en de medemens. Verschillende organisaties werkten samen rond (Ibid) 9

14 thema s als vrede & mensenrechten, interculturaliteit, water, klimaat, afval, Er was zelfs een zonnecafé dat volledig draaide op zonne energie. Zoals u merkt draagt Trefpunt duurzaamheid hoog in het vaandel en proberen ze al meerdere jaren de bezoeker bewust te maken van het milieu en zijn omgeving. (zie bijlage IX, p. 27) (Trefpunt, Gentse Feesten Magazine, 7/08, p. 11) (Road of Awareness, Internet, 2012) Een deel van het festival wordt gevoed door stroom afkomstig van zonnepanelen. Via deze panelen worden de dranken gekoeld en de batterijen opgeladen. Hier moeten ze wel rekening houden met de aanbevelingen van de brandweer die zonnepanelen afraden op drukbezochte plaatsen, aangezien heel wat stroom op zulke cabines zit. De festivalverlichting is vervangen door LED verlichting, die een geringe hoeveelheid elektriciteit nodig hebben om te branden. Daarnaast installeren ze ook 12 drankorgels, dit zijn pijpen waarin de mensen hun drankbekertjes kunnen gooien. Tot wel bekers kunnen via dit systeem selectief worden ingezameld en gerecycleerd. Door aan een gewone vuilbak een humoristisch element toe te voegen zijn de bezoekers meer geneigd om hun gebruikte bekers daar in te werpen. Er worden beduidend meer bekers binnengebracht vertelde Guido De Leeuw me. (zie bijlage IX, p. 27) (Verpoest, Internet, 2012) (De Leeuw, Gent, 07/05/2012) Trefpunt maakt tegenwoordig gebruik van wegwerpbekers, eerder al deden ze een experiment met herbruikbare bekers, maar dit scheen toch niet de beste oplossing te zijn. OVAM hielp de bekers te subsidiëren maar dit bleek niet voldoende te zijn. De massale passage van mensen en het tekort aan controle aan de uitgangen zorgt ervoor dat heel wat recipiënten werden gestolen. (De Leeuw, Gent, 07/05/2012) 2.4. Standpunt bezoekers Het leek mij interessant om ook even de standpunten van de bezoekers te bekijken. Wat is hun mening over afval, recyclage, de vuilbaken, de communicatie rond ecologie, op de Gentse Feesten. Maar tot mijn verwondering is hier niet veel over geweten. Naar mijn mening is het moeilijk om de festivalbezoekers te sensibiliseren zonder te weten wat hun gedachtegang hierover is. Ik ben ervan overtuigd dat een grootschalige enquête onder de bezoekers heel wat problemen of drempels aan het licht kunnen brengen. Enkel en alleen als men weet wat er leeft onder de mensen kan men zoeken naar betere manieren en oplossingen. Daarnaast kunnen de standpunten van de bezoekers ook zorgen voor vernieuwende, inspirerende ideeën. 3. Doelstellingen Gentse Feesten Ik vroeg aan verschillende instanties wat hun doelstellingen zijn voor de Gentse Feesten 2012 op vlak van afvalreductie. Een echt relevant antwoord kreeg ik hier niet op. Ze willen één voor één de afvalberg doen verkleinen, maar concrete cijfers zijn er niet. Naar mijn mening is het cruciaal een concreet toekomstplan op te stellen, met doelen en een tijdslijn om zo de milieu impact te verkleinen. Zo zou IVAGO & de Milieudienst een aantal marketingdoelstellingen en communicatiedoelstellingen kunnen opstellen. Voorbeelden: Een daling van X aantal ton afval in de GF tegen 2015 X% wordt selectief ingezameld Tegen 2013 geïntegreerde communicatiecampagne voor de GF 10

15 Tegen 2015 X aantal bezoekers bereikt door middel van campagne 4. Trends 4.1. Composteerbare bekers We zien een trend dat er meer en meer wordt ingezet op afvalpreventie. Zo zijn er ook heel wat nieuwe ontwikkelingen in opmars, zeker wanneer we denken aan een alternatief voor de wegwerpbeker. De Milieudienst volgt deze ontwikkelingen op de voet, misschien is dit wel de toekomst? Denken we hierbij aan bekers uit bioplastic, dit is plastic gemaakt uit natuurlijke producten, zoals zetmeel gewonnen uit aardappels of maïs, het zijn dus kunstmatige biopolymeren. Het positieve aspect zit hem in het feit dat deze bekers composteerbaar zijn, gemiddeld duurt de natuurlijke afbraak enkele weken tot 2 jaar. We moeten er wel rekening mee houden dat bekers uit bioplastic moeilijk bedrukbaar zullen zijn. Bovendien neemt de composteerbaarheid sterk af naarmate men de bekers wil bedrukken, aangezien de ingezette inkten nog niet biologisch afbreekbaar zijn. Niet alleen bekers maar ook bestek, bordjes, kunnen gemaakt worden uit bioplastic. (Wikipedia, Internet, 2012) (e mail van Greet Steemans, 26/04/2012) 4.2. Duurzaam voedsel Niet alleen het bestek en de borden maar ook het voedsel zelf wordt duurzamer. Steeds meer organisatoren kiezen voor duurzaam voedsel, veelal gekocht bij lokale boeren en leveranciers. Grote festivals willen maar al te graag op de groene kar springen en willen zich via duurzaam voedsel een groen imago aansmeren. Dit is bij de Gentse Feesten niet anders, het Gents Ecologisch Centrum bevindt zich Bij Sint Jacobs en het Baudelopark. Sinds enkele jaren staan hier tal van ecologische eetkraampjes zoals Greenway, Lekker Gec, VELT, De festivalganger verkiezen meer en meer gezonde en biologische burger boven een vette, ongezonde hamburger. De eetstanden zijn vaak nog eens uitgerust met zonnepalen waardoor het plaatje helemaal compleet wordt gemaakt. Op deze manier kunnen de uitbaters de bezoekers ook informeren over het belang van ecologisch verantwoord voedsel en duurzame ontwikkeling. Mensen worden zich bewust van onze impact op de aarde en daardoor stijgt de populariteit van gezond en biologisch voedsel. Het is zelfs zo dat de biosector de vraag momenteel niet kan bijhouden. (Globelink, Internet, 2012) (Live Earth, Internet, 2012) 4.3. Zonne energie Zoals ik eerder al vermelde maakt het Trefpunt gretig gebruik van groene energie. Jammer genoeg geldt dit nog niet voor elke site op de Gentse Feesten, zonnepanelen zijn nu eenmaal niet goedkoop. Toch zijn zonnepanelen, zonneboilers, groene stroom van het net, een echte trend aan het worden in het festivallandschap. Verschillende festivals zoals Dranouter, Afro Latino, Pukkelpop, Manu Mundo, Rock Werchter, krikken hun imago op via deze nieuwe vormen van energie. Zonnepanelen verkleinen je ecologische voetafdruk met 90% tegenover gewone stroom. Groene stroom zorgt voor de grootste rendabiliteit, de uitvoering hiervan is navenant iets moeilijker aangezien hiervoor een stroomcabine verreist is. Daarnaast bestaan er ook nog zonneboilers, deze zijn pas zinvol als ze voldoende capaciteit hebben. Rock Werchter ontwikkelde een mobiele installatie met zonnepanelen die de festivalweides (bierstands, frietkramen) van groene stroom moet voorzien. Dit toestel volgt zelfs automatisch de stand van de zon. 11

16 (Meesters, Internet, 2012) (Cloostermans, Internet, 2012) 4.4. Cradle to Cradle En dan is er nog de trend Cradle to Cradle, het draait allemaal rond gebruiken van producten die maximaal recycleerbaar zijn. Het is een nieuwe visie op duurzaam ontwerpen ontwikkelt door biochemicus Michael Braungart en architect William McDonough. In het boek Cradle to Cradle in bedrijf kunnen we ondermeer lezen dat alle soorten materiaal kunnen worden teruggebracht in een biologische of in een technische materiaalkringloop, afval = voedsel. Deze materialen krijgen via het Cradle to Cradle principe een nuttige functie ipv een minder schadelijke functie. (van der Werf, 2009, p. 7 9, 19 26) Cradle to Cradle zorgt voor een nieuwe kijk op duurzaamheid, het roept op om dingen beter te doen ipv minder slecht, dus niet minder afval maar geen afval. Hiermee wordt bedoeld dat reductie enkel en alleen leidt tot vertraging van uitputting van ecosystemen en gerecycleerde producten alleen maar worden omgezet in producten van mindere kwaliteit = Downcyclen. (Ibid) Zeker in Nederland wint het principe aan populariteit, zo steunt de hele provincie Limburg op deze theorie. Van scholen, universiteiten, de Kamer van Koophandel tot de grootste bedrijven. Een voorbeeld van Cradle to Cradle vinden we zelf in het originele Engelstalige boek van het principe, het is gemaakt uit recycleerbaar kunststof, na een eenvoudig proces kan het papier weer herbruikt worden als glossy, helderwit papier. De inkt is oplosbaar in warm water en kan opnieuw als inkt dienstdoen. Benieuwd of deze trend snel zijn intrede zal maken op de Gentse Feesten. (Ibid) (Wikipedia, Internet, 2012) 5. Huidige communicatie 5.1. Communicatie IVAGO & Milieudienst Voorafgaande communicatie Zorgen voor milieuvriendelijkere Feesten houdt natuurlijk eerst en vooral in dat er goede communicatie en afspraken gemaakt worden met de organisatoren. Dit begint met het opstellen van een afsprakennota tussen IVAGO, de Milieudienst en de pleinorganisatoren. Hierin wordt duidelijk vermeld hoeveel afvalrecipiënten, gesubsidieerde afvalteams, elk plein ter beschikking krijgt. De Dienst Feestelijkheden en de pleinorganisatoren tekenen in samenspraak het afvalplan. Voor de veiligheid is het zeer belangrijk dat alle afvalrecipiënten volgens plan worden opgesteld, de 1 ste zaterdag van de Gentse Feesten worden alle containers gecheckt en geplaatst door de communicatiedienst IVAGO. Tijdens de Feesten is er dagelijks een coördinatievergadering op het stadhuis. Hierop zijn aanwezig: de verschillende stadsdiensten, Dienst Feestelijkheden, milieutoezicht, Milieudienst, technische dienst, pleinorganisatoren, IVAGO, brandweer, politie, De Lijn, Rode Kruis,. (Ochtendwandeling, 2011, p. 1) Afvalcontainers Tijdens de Gentse Feesten communiceert IVAGO op verschillende plaatsen in het stadscentrum. Communicatiemateriaal vinden we vooral terug ter hoogte van de afvaleilanden en de bars. Zo hebben ze communicatiedragers gebaseerd op de slogan Beker in de bekerbak. Een variant op deze campagne: Beter in de bekerbak, verduidelijkt de slogan met een foto van een bekerbak en bevat een informatief weetje die de bezoekers moet overtuigen tot een gedragsverandering. Maar ook de slogan Geen protest hier moet de rest moet de bezoekers aanzetten tot het recycleren van dranken en voedsel. IVAGO steunt ook het initiatief van het drankorgel van Trefpunt, en creëerde een campagne: Beter in 12

17 het drankorgel met als ondertitel: Bekertjes krijgen een nieuw leven als zitbank, bloembak of autobumper!. Ongeacht het thema of de slogan overal vinden we de slagzin: Schoon Gent iedereen content en het logo van Stad Gent en IVAGO terug. Elk lid van het afvalteam wordt herkenbaar gemaakt door de oranje T shirts met slogan: Beker in de bekerbak, (zie bijlage V, p. 23) Korenlei: menubord IVAGO liet een reuze menubord plaatsen aan de Korenlei. Hierop vermelden ze dat zon, vrienden, relaxen, uitzicht, allemaal 0 kost, maar een boete voor zwerfvuil kan oplopen tot 120. Deze campagne kwam er na het aankondigen van strengere controles op het achterlaten van blikjes, etensresten of andere rommel. Door de boete letterlijk op het menu te plaatsen willen ze de bezoekers van de Gras en Korenlei, met een knipoog, waarschuwen voor deze boetes en hen aanzetten tot het proper houden van deze plaatsen. In dezelfde lijn plaatste IVAGO reuze kastickets aan de afvalkorven. (zie bijlage VI, p. 23). (Ochtendwandeling, 2011, p. 3) Fost Plus Fost plus is een erkend privé-organisme dat samen met de Gentse Feesten de selectieve inzameling op zomerevenementen organiseert. Afgelopen jaren werd er gemiddeld bijna 40 ton afval gerecycleerd op diverse festivals dankzij hun aangepaste communicatie en de sorteereilanden die verspreid staan over het festivalterrein. In overleg met Ivago leveren ze PMD-containers met de nodige communicatie, voornamelijk sorteerregels. Maar om het publiek te sensibiliseren om het goede voorbeeld te geven, moet men kiezen voor een niet alledaagse aanpak. Dit deden ze op de GF de actie Music for a Bottle, in ruil voor een plastic fles brengen 2 professionele acteurs een serenade die niemand onberoerd liet. Deze act is uitermate geschikt voor festivals zoals de Gentse Feesten. De nieuwsgierigheid van de bezoekers wordt opgewekt, daarna worden ze geconfronteerd met een korte, opvallende boodschap die de intentie tot sorteren moet teweegbrengen. (zie bijlage VI, p. 23) (Fost Plus, Internet, 2012) (E mail van Pascale Müller, 24/04/2012) Publicaties Heel wat communicatie van de Milieudienst en IVAGO gebeurt via magazines. Zo zal er een artikel verschijnen over de Gentse Feesten in het stadsmagazine, waarin men een oproep doet aan de bezoekers om de Feesten zo proper mogelijk te houden. Daarnaast publiceert het Gentse Feesten Magazine het artikel: Nog properder Feesten moet kunnen met schepen Tom Balthazar en het artikel Tien dagen op handen gedragen over een medewerker van IVAGO, hierbij zal dan ook een advertentie verschijnen. Jammer genoeg kan ik nog geen voorbeeld tonen van deze artikels. (E mail van Greet Steemans, 26/04/2012) Communicatie naar bewoners Het is van cruciaal belang dat er ook gecommuniceerd wordt naar de bewoners die zich in de omgeving van de Feesten gesetteld hebben. Zo krijgen ze traditiegetrouw een bewonersbrief met toelichting over het afvalproject in de brievenbus. Eigenlijk kunnen we het meer een brochure noemen. Onderwerpen die aan bod komen zijn: geluidsbeheersing, propere Feesten, sanitair, bewonersparkeren, vragen/meldingen of suggesties. (zie bijlage VII p. 24) (E mail van Greet Steemans, 26/04/2012) (Decaluwe, Internet, 2012) 13

18 IVAGO ochtendwandeling Tijdens de Gentse Feesten organiseert IVAGO elk jaar een ochtendwandeling. Iedereen verzamelt om 6u30 aan het stadhuis. Van daaruit vertrekt de wandeling die alle aspecten van de schoonmaak van de Gentse Feesten aankaart. De wandeling duurt ongeveer een uur en eindigt in het MIAT waar u kunt genieten van een lekker ontbijt. De wandeling is al jaren een succes, vroeg reserveren is dan ook zeker en vast aan te raden. Een gids geeft alle nodige informatie en uitleg rond het reilen en zeilen van IVAGO op de Gentse Feesten. Speciaal voor deze gelegenheid passeert de volledige IVAGO colonne bij aanvang van de wandeling voor het stadhuis. De deelnemers krijgen ook nog een informatiebrochure mee naar huis, waarin ze alles nog eens rustig kunnen nalezen. (Van Beversluys, Internet, 2012) Promotiefilmpje Voor de Gentse Feesten 2012 slaan het Gents klimaatverbond en de Milieudienst van de Stad Gent de handen in elkaar. Begin juni willen ze een filmpje de wereld insturen dat alles te maken heeft met het streefdoel dat Stad Gent zichzelf oplegt om een klimaatneutrale stad te zijn tegen Het filmpje zal 10 minuten duren en wordt momenteel nog gemonteerd door een productiehuis. Er zal ook een kortere versie van 2 minuten bestaan. Het is een documentaire/getuigenis van een vrouw die leeft in 2050 en terugblikt naar het verleden. Ze vertelt samen met enkele andere acteurs over haar leven vroeger in Momenteel is Stad Gent nog druk bezig met dit initiatief bekend te maken bij de pleinorganisatoren en vraagt ze ook hun hulp. Stad Gent zou dit filmpje namelijk graag zien verschijnen op de schermen van verschillende pleinen, indien dit mogelijk is natuurlijk. (e mail van Wouter Luttens, 16/04/2012) 5.2. Communicatie MiramirO Hoe communiceren ze hun ecologische initiatieven nu naar de festivalbezoekers? Jaarlijks maakt MiramirO een uitgebreide programmabrochure waarin u alle voorstellingen en artiesten in terug vindt. 2 pagina s zijn voorbehouden voor een artikel over ecologie. Dit jaar luidt de titel: Hier werken wij aan een ecologisch festival, gezien mijn onderwerpkeuze voor mijn eindproject kreeg ik de kans dit artikel zelf te schrijven. Hierin informeert MiramirO de bezoekers over de stappen die ze ondernemen met zicht op een milieuvriendelijker festival. Zoals u kunt lezen in de bijlage roepen ze de bezoekers ook op om de auto thuis te laten en met een alternatief vervoersmiddel de sites te bezoeken. Daarnaast plaatsen ze een groot paneel met als slogan: Kijk! Hier werken wij aan een ecologisch festival. Maar niet alleen tijdens het festival ook op kantoor hebben ze aandacht voor het ecologische aspect. Ze proberen de communicatie zoveel mogelijk te digitaliseren en optimaal gebruik te maken van e mail. Als ze printen gebeurt dit dan ook op recyclage papier. (zie bijlage VIII, p. 26) (van Haaster, 2012, p. 6 7) 5.3. Communicatie Trefpunt Jaarlijks verzorgt Trefpunt een speciale bijlage voor in Knack, deze wordt uitgegeven rond de periode van de Gentse Feesten en bevat alle voorstellen en artiesten die optreden Bij Sint Jacobs en het Baudelopark. Natuurlijk is dit magazine ook een uitstekend middel om te communiceren naar de feestgangers over hun ecologische initiatieven. Dit jaar gaat het artikel over het Park van de Duurzaamheid, zoals hierboven beschreven. De titel luidt: CYCLUS, Het duurzame restaurant in het Baudelopark. De drankorgels op zich mogen ook al gezien worden als een mooie communicatiedrager. 14

19 Ook op het kantoor gaan ze ecologisch te werk, zo communiceren ze hun mededelingen met artiesten, organisaties, bezoekers via milieuvriendelijk briefpapier. (zie bijlage IX, p. 27) (De Leeuw, Gent, 07/05/2012) 5.4. Conclusie Bij dit soort milieucommunicatie is een doordachte aanpak noodzakelijk, het is vaak nog een delicaat onderwerp en nog niet iedereen springt maar al te graag op de groene kar. Een juiste boodschap bij de juiste doelgroep overbrengen is dan ook van groot belang. Wanneer we al deze communicatiemiddelen samenleggen, zie ik dat er heel wat initiatieven zijn om de bezoekers en organisatoren bewust te maken van het nut van een milieuvriendelijker festival. Zo communiceert de Milieudienst en IVAGO op een grondige manier naar de buurtbewoners, dit is toch een doelgroep die vaak vergeten wordt in het proces. Er wordt ook een poging gedaan om creatief te communiceren over het milieu via de menuborden op de Korenlei. Ook de samenwerking met Fost Plus zie ik als een mooie creatieve aanpak, het organiseren van een ochtendwandeling vind ik dan weer een heel mooi initiatief om de bezoekers te sensibiliseren. Het promotiefilmpje waar men momenteel nog aan sleutelt heeft volgens mij enkel kans op slagen als dit wordt getoond op het merendeel van de pleinen in Gent. De festivalgangers moeten meerdere keren in aanraking komen met de boodschap vooraleer dit volledig tot hen doorgedrongen is. Ik ben ook van mening dat er beter kan gecommuniceerd worden naar de organisatoren toe. Het volstaat niet om een afvalplan op te stellen, de organisatoren moeten aangespoord worden om meer over het milieu te communiceren naar hun publiek. De instanties moeten de pleinorganisatoren meer leiden in het opstellen van een milieuplan, dit door voorstellen en mogelijkheden aan te kaarten. Het ontbreken van vooropgestelde doelstellingen en inzichten van de bezoekers draagt ook niet bij tot een betere communicatie. Er worden ook al heel wat inspanningen geleverd door de organisatoren zelf, alhoewel ik hier moet wijzen op mijn keuze van organisatoren. MiramirO en Trefpunt zijn organisaties die duidelijk geven om het milieu ongeacht dit verplicht is of niet. De uitkomst zou misschien helemaal anders zijn mocht ik andere organisaties hebben opgenomen in mijn eindproject. Rekening houdende met het feit dat er vaak niet veel geld voorhanden is om een groot milieuplan te organiseren, slagen deze organisaties toch in hun opzet. Maar dit neemt niet weg dat er nog meer inspanningen mogelijk zijn, die daarom niet duur hoeven te zijn, om met de bezoekers te communiceren over het milieu. 6. Aanbevelingen Het belang van communiceren over milieu wordt nog al te vaak onderschat. Als er dan al initiatieven worden doorgevoerd door de organisator worden deze vaak helemaal niet gecommuniceerd naar de bezoekers toe. Investeren in een milieuvriendelijker evenement kost heel wat geld en moeite, waarom deze inspanningen dan niet delen met uw publiek? Hoe een organisator communiceert over duurzaamheid zal bepalend zijn voor de publieke opinie. In dit deel van mijn eindproject ga ik dan ook proberen om een aantal aanbevelingen te doen omtrent milieucommunicatie Plan Wanneer de instanties of de organisatoren willen communiceren over milieu volstaat het niet lukraak een folder of campagne te maken. Er moet planmatig te werk gegaan worden. Het begint met zichzelf een aantal vragen te stellen. Waarom communiceren we over onze milieu inspanningen? Met welk doel? Over welke milieuaspecten gaan we communiceren? Met wie communiceren we? Wie zullen we betrekken bij onze campagne? Wat is de 15

20 timing voor onze strategie? Er moet inzicht verworven worden in de huidige ecologische situatie. Een goed milieuplan heeft nood aan doelstellingen en deze moeten SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdsgebonden) gemaakt kunnen worden vb procent van de doelgroep bereikt. Daarna komt het bepalen van een kernboodschap, dit is soms het moeilijkste gedeelte aangezien deze boodschap alle milieuactiviteiten moet omvatten en voor een langere tijd moet meegedragen worden. (Ghysens, Internet, 2012) Het is belangrijk specifiek naar de correcte doelgroep te communiceren, het is dan ook de kunst om zoveel mogelijk te weten te komen over hun interesses, touchpoints, leeftijd, geslacht, woonplaats, Dan pas kan men beginnen met het selecteren van de gepaste communicatiemiddelen zoals televisie, krant, brochures, folders, entertainment, Natuurlijk wordt dit gevolgd door het uitwerken van deze selectie. Eenmaal de communicatiecampagne loopt mag men niet vergeten deze te evalueren. Hierbij kan een grondige feedback niet ontbreken, de reacties van de bezoekers of belangengroepen zijn van belang voor het bijsturen van de milieucommunicatie of kunnen de organisatoren en instanties aanzetten tot het wijzigen van hun doelstellingen. Feedback kan men bekomen door ervoor te zorgen dat er een mogelijkheid is tot communicatie in beide richtingen bv via een invulformulier, een pagina op de website of door het vermelden van contactgegevens Communiceer naar personeel en pleinorganisatoren Aan de hand van het eindverslag van IVAGO over de controlerondes op de GF 2011 merkte ik dat er intern nog heel wat werk is aan de communicatie tussen het personeel en de pleinorganisatoren vooraleer ze goed en wel hun boodschap kunnen overbrengen aan de bezoekers. Er heerste vaak heel wat onduidelijkheid en de regels worden vaak niet correct toegepast. Moeten de bekers in de drankorgels verwijderd worden door IVAGO? Hoeveel zakken krijgt elk plein? De regels voor kraampjes en standhouders waarin staat dat ze hun eigen afval naar de clusters moeten brengen worden vaak niet nageleefd. Op het Laurentplein wordt koffie in kartonnen bekers en cava in plastieken bekers aangeboden, die achteraf toch weggeworpen worden. Alsook op het Beverhoutplein wordt voor de tooghangers overgeschakeld op plastieken bekers zodra de opkuis en afwas aanvangt. Een goede briefing of een allesomvattend draaiboek zou hier een oplossing kunnen zijn. Zo zijn duidelijke afspraken en controle een absolute noodzaak. De taken moeten dus eerst en vooral duidelijk intern gecommuniceerd worden. (Ibid) (Agsteribbe, 2011, p. 1) Ik ben ook van mening dat de instanties de pleinorganisatoren beter kunnen aansporen tot het ondernemen van milieuvriendelijkere stappen en hun communicatie hierover. Zo kan IVAGO en de Milieudienst een ecologische checklist (zie bijlage X, p. 29) of een groene gids ontwikkelen, waarin een aantal aanbevelingen staan die pleinorganisatoren kunnen toepassen om hun festival milieuvriendelijker te maken. Een brochure die hen helpt in het maken van ecologische keuzes. Daarbovenop moeten organisaties in de mate van het mogelijke individueel aanbevelingen en 16