Authenticiteit Wees jezelf, de anderen zijn allemaal al bezet. trainers coaches

Transcriptie

1 19 zomer 2015 MaGaZinE Alles over de Dag van de Trainer In gesprek met Karin de Galan Wie ben je zonder je gedachten? Waar kom jij je bed voor uit? Authenticiteit Wees jezelf, de anderen SPECiaL trainers & coaches zijn allemaal al bezet. Oscar Wilde

2 Monique Lindzen Inhoud Welke ik is nou de echte? Je kent ze vast wel, de mensen die op hun werk zo heel anders zijn dan thuis. Op het werk het mannetje, maar thuis toch een beetje een sukkel. Of juist andersom: thuis de broek aan maar op het werk net iets te meegaand. Soms is het maar beter ook dat je niet al je collega s privé ziet, denk ik wel eens Directeur Uitgeverij Thema 4 In gesprek met Karin de Galan: Hoe beter je het vak verstaat, hoe makkelijker je jezelf kunt zijn 8 Wie ben je zonder je gedachten? 12 Waar kom jij je bed voor uit? 28 Authentieke mensen praten niet over authenticiteit 4 22 Wees jezelf, de anderen zijn allemaal al bezet. Oscar Wilde Ik vind het altijd erg vreemd als mensen zich op hun werk zo anders gedragen. Je persoonlijkheid verandert toch niet op het moment dat je de drempel van je kantoor overstapt? Of wel? Nee, je persoonlijkheid verandert niet, maar je laat soms wel andere kanten van jezelf zien. Of misschien beter: je laat niet alle kanten van jezelf zien. Ik kan nog wel eens flink mopperen want het is niet gauw goed genoeg, maar dat probeer ik op mijn werk toch niet te doen. Probeer ik, want het lukt me niet altijd. Ik heb soms zelfs het gevoel dat ik een rol in stap, de rol van slimme enthousiaste, betrokken directeur. En het gekke is, ik voel me zo ontzettend lekker in die rol! Hij zit als gegoten! Hoe kan dat nou? Dat ik een rol speel die zo verschrikkelijk goed bij me past dat hij voor mij gemaakt lijkt? Heerlijk om de eindbeslissingen te nemen, mensen te enthousiasmeren, nieuwe plannen te bedenken en te (laten) ontwikkelen. Heerlijk om iedere dag producten te maken waarmee anderen zich kunnen ontwikkelen. Heerlijk om de eindverantwoordelijkheid te dragen voor de uitgeverij. Maar wat is het tegelijkertijd ook heerlijk om privé niet altijd alles te hoeven beslissen. In een eenoudergezin sta je er al zo vaak alleen voor. Maar sinds een paar jaar is er weer een meneer in mijn leven die het af en toe overneemt. Die ik het ook laat overnemen. Heerlijk dat dat kan. en verder 3 Voorwoord 10 Stel je vraag: Wees jezelf! Maar welke zelf? 11 Eventkalender 15 Meeting in the dark: open your ears and see! 16 Column 17 FYI 18 Waar droom je van? 20 Trainer van het Jaar 21 Vers van de pers 22 Interview Francine Houben: Mijn publiek bestaat uit de lokale mensen 24 Thema top Test het product 26 Over winnen en overwinnen 30 Thema adviseert 31 Colofon lezersservice Maar als je nu vraagt welke Monique authentiek is, die van het werk of die van thuis, dan zeg ik toch allebei. Het zijn gewoon twee verschillende kanten van mij die allebei echt zijn. Twee ikken dus, die er van mij allebei mogen zijn. Want ze leveren me veel op, hoe verschillend ze ook zijn. Die verschillende ikken maken het denken over authenticiteit er niet makkelijker op. Wel leuker! Want wat is het een mooi onderwerp! We gaan er op de vijfde editie van de Dag van de Trainer op allerlei manieren mee aan de slag. Ik heb er zo n zin in! Jij toch ook? Dan zie ik je heel graag op 25 september. Tot dan! Monique Lindzen, Directeur-uitgever 2 ZOMER 2015 ZOMER

3 Monique Lindzen in de praktijk Karin de Galan: Hoe beter je het vak verstaat, hoe makkelijker je jezelf kunt zijn Meer weten? Kijk dan op thema.nl fotografie: Studio Reyneveld Wanneer ik train, zet ik bepaalde dingen van mezelf uit of aan, maar als ik lekker werk, merk ik dat niet. Dan bén ik mijn rol. Karin de Galan behoeft geen enkele introductie meer: ze is naast een bevlogen trainer met ruim twintig jaar ervaring ook dé auteur voor trainers. Karin is een van de keynote sprekers over authenticiteit op de Dag van de Trainer. Natuurlijk willen we van haar weten hoe authentiek zij zelf is. Wat betekent authenticiteit voor jou? Authentiek zijn als trainer betekent voor mij dat ik me echt voel tijdens een training, dat ik mezelf ben en geen rol speel. Dat is meteen de paradox, want tijdens een training ben ik wel degelijk anders dan wanneer ik thuis op de bank zit of met een vriendin uit eten ga. Wanneer ik train, zet ik bepaalde dingen van mezelf uit of aan, maar als ik lekker werk, merk ik dat niet. Dan bén ik mijn rol. Waarom is authenticiteit belangrijk? Allereerst is het lekker voor jezelf, want als je voortdurend je best moet doen om een goede trainer te spélen, ben je aan het eind van de dag uitgeput. En het is fijn voor de deelnemers. Want als zij het gevoel hebben dat een trainer niet zichzelf is, leidt dat af en verstoort het de training. Maar als ze jou ervaren als iemand die wel zichzelf is, kunnen zij ook zichzelf zijn en ontspannen leren. Als je authentiek staat te trainen, pik je verstoringen in je eigen gevoel makkelijker op. Dat kan iets simpels zijn: een oefening loopt niet goed en je raakt gespannen. Dat is een belangrijk signaal om het proces te onderzoeken en eventueel bij te sturen. Zo n signaal pik je moeilijker op wanneer je je toch al ongemakkelijk voelt, omdat je niet lekker in je rol zit. 4 ZOMER 2015 ZOMER

4 * omslag Van deskundige naar trainer 2012_DEF :54 Pagina 1 Geef je trainingen Geef je over trainingen je vak over en je wil vak je en meer wil je meer resultaat Karin bereiken, de Galan, meer interactie oprichter resultaat bereiken, krijgen en meer er meer interactie plezier aan krijgen beleven? en er In dit boek leer van je de op galan een aansprekende school vooren meer plezier praktische aan beleven? manier In hoe dit je boek een training leer je op resultaatgericht training, kunt ontwerpen is specialist en krachtig in een aansprekende kunt begeleiden. en praktische manier hoe je het trainen van trainers. een training Een resultaatgericht greep uit de inhoud: kunt ontwerpen en Haar ervaring spat van krachtig kunt begeleiden. Je training scherp krijgen door een praktische diagnose het papier te stellen. af. Ze geeft Ontwerpen vanuit de praktijk. concrete voorbeelden en Een greep uit de Variatie inhoud: aanbrengen door activerende werkvormen. maakt trainen simpel. Je training scherp Slim omgaan krijgen met door weerstand een praktische door uitdagende stellingen en confronterende In dit boek introduceert diagnose te stellen. cases gebruiken, advocaat van de duivel te spelen en andere gespreksvaardigheden de praktijk. toe te passen. ze een praktisch ontwerpmodel waarmee elke training Ontwerpen vanuit Variatie aanbrengen Omgaan door met emoties activerende van werkvormen. groep en van jezelf. een succes kan worden. Slim omgaan met weerstand door uitdagende Eerder verschenen van haar stellingen De en pers confronterende over Trainingen cases ontwerpen te gebruiken, Trainen, een praktijkgids advocaat van Het de is verleidelijk duivel te spelen om veel en andere uit het boek te citeren, en Trainingen omdat De ontwerpen. Galan zowel gespreksvaardigheden deskundig, stimulerend toe te passen. als plezierig schrijft. Manager & Literatuur Omgaan met emoties van de groep en van jezelf. Wat een heerlijk boek! Nederlands Tijdschrift voor Coaching De pers over Trainingen ontwerpen Karin de Galan, oprichter van de galan school voor training, Het is verleidelijk om veel uit is het specialist boek in te het citeren, trainen van trainers. Haar ervaring spat omdat De Galan zowel deskundig, van het stimulerend papier af. Ze als geeft concrete voorbeelden en maakt plezierig schrijft. trainen simpel. In dit boek introduceert ze een praktisch Manager & Literatuur ontwerpmodel waarmee elke training een succes kan worden. Eerder verschenen van haar Trainen, een praktijkgids en Wat een heerlijk boek! Trainingen ontwerpen. Zie ISBN Nederlands Tijdschrift voor Coaching ISBN Omsl. van deskundige naar trainer 2015_V03.indd :14 in De praktijk KARIN DE GALAN Van deskundige naar trainer TRAINEN ALS TWEEDE BEROEP TRAINEN ALS TWEEDE BEROEP Karin de Galan De boeken van Karin de Galan Zo werken rollenspellen echt 24,95 ISBN KARIN DE GALAN Van deskundige naar trainer Trainingen ontwerpen Zo werken rollenspellen echt! Volgens de methode van Karin de Galan Goed voor de groep 24,95 ISBN Van deskundige naar trainer 24,95 ISBN Trainen als tweede beroep Van deskundige naar trainer KARIN DE GALAN Trainingen ontwerpen 24,95 ISBN Trainingen ontwerpen Is AuthentIcIteIt voor trainers Iets IntuÏtIeFs? Authenticiteit betekent niet dat je je intuitie aanzet en dan plotseling authentiek bent. Als je traint, gaat het erom dat je helemaal in je rol zit dat je helemaal je rol bent en niet dat je jezelf bent. Daarvoor moet je leren wat je rol van je vraagt en ontdekken welke persoonlijke eigenschappen en ervaringen je daarvoor kunt inzetten. Kun je daar een voorbeeld van Geven over jezelf? Toen ik begon met trainen ging ik ervan uit dat je heel serieus moest zijn. Dat waren de voorbeelden die ik had gezien bij mijn eigen docenten en trainers. Persoonlijk houd ik erg van lachen, maar dat bewaarde ik voor thuis. Toen ging ik trainen met collega Arrien die regelmatig schaterend voor de groep zat. Ik zag hoe heilzaam dat was voor de groep en toen ben ik het ook meer gaan doen. Nog weer later volgde ik een opleiding provocatief coachen waarin ik leerde hoe je humor doelgericht kunt inzetten. Daardoor werd ik nog vrijer. Soms iets te vrij, want deelnemers gaven me wel eens terug dat het een tandje minder mocht. Zo heb ik langzaam geleerd hoe ik humor en zelfspot kan gebruiken in mijn rol als trainer. WAnneer ben je Wel AuthentIeK en WAnneer niet? Je bent authentiek als je het gevoel hebt dat je niets belangrijks hoeft weg te laten van jezelf. Een voorbeeld: je geeft verkooptrainingen voor een bureau maar je bent het eigenlijk niet eens met de inhoud die je traint. Toch moet je het zo doen. Dan is het lastig om authentiek te trainen: wat je doet, is in tegenspraak met wat je als persoon vindt. WAt laat je Als trainer Wel en niet ZIen? Wanneer je traint, laat je die dingen zien die goed zijn voor de groep. Je straalt in je kwaliteiten en blijft uit je valkuilen. Ben je zorgzaam? Zet dat in en voorkom dat je gaat betuttelen. Je vertelt over je ervaringen: de succeservaringen maar ook de mislukkingen. Zorg wel dat je dat goed timet: bij de start van een training, als het vertrouwen nog moet groeien, ga je niet vertellen over een mislukking, maar halverwege de training, als je mikt op meer intimiteit en openheid, is dat juist wel handig om te doen. Sommige informatie is belangrijk voor jezelf, maar niet voor de groep. Als je slecht geslapen hebt of in een akelige scheiding zit - deel het met vrienden, niet met je deelnemers. Dat is niet functioneel, want dan gaat de groep zich zorgen maken over jou. Maar als je op krukken de groep in komt, moet je er wel iets over vertellen, omdat ze zich anders afvragen wat er aan de hand is. Dan vertel je er kort jebentauthentiekalsjehet gevoelhebtdatjeniets belangrijkshoeftwegte latenvanjezelf over: niet in geuren en kleuren, maar alleen wat nodig is om de groep gerust te stellen. Kun je Als trainer AltIjd jezelf ZIjn? Als je vraagt of het mogelijk is om altijd je professionele zelf te zijn: nee, dat is soms lastig. Wanneer je zenuwachtig bent, kun je het gevoel hebben dat je een rol speelt. Je eerste opdracht tijdens een training is dan ook om te werken aan je eigen comfort. Ik doe dat altijd door te starten met een plenaire kennismaking. Ik heb dat nodig om met iedereen een lijntje te voelen. Soms bijten je persoonlijke behoeftes met je professionele normen. Word je bijvoorbeeld pas rustig als alle deelnemers met uitgewerkte leerdoelen komen? Dan ga je misschien doorvragen op een deelnemer die geen leerdoel heeft, en dat kan weerstand oproepen. Het is dus belangrijk dat je snapt hoe deelnemers in elkaar zitten en daar rustig onder blijft. Hoe beter jij je vak beheerst, hoe eerder je kunt ontspannen. daaropvolgend: mág je AltIjd jezelf ZIjn? Ja en nee. Je mag altijd je professionele zelf zijn, maar je mag nooit je volledige persoon zijn - whatever that may be. Ik denk dat we allemaal wel kennen dat je met collega s ongegeneerd zit na te praten over een training. Dat kan variëren van jezelf op de borst kloppen, tot je ellende delen over iets dat je he-le-maal fout gedaan hebt. Zulke praat is vooral bedoeld om je hart te luchten en bewaar je dus voor na de training. Tijdens de training zelf ben je er helemaal voor de groep en alles wat je zegt, is daarop gericht. hoe Word je AuthentIeK Als trainer? Dat is een combinatie van je vak goed leren beheersen én je persoon accepteren. Hoe aardiger je jezelf vindt en hoe milder je staat tegenover je eigen fouten, hoe gemakkelijker je jezelf kunt zijn. Als je het vak goed beheerst, krijg je veel positieve reacties van deelnemers. Daardoor ga je positiever over jezelf denken. Ik ben eigenlijk best leuk! Zo creëer je je eigen successpiraal en wordt het gemakkelijker om jezelf te mogen zijn. je bent KeYnote spreker op de dag van de trainer. WAt GA je daar doen? Haha, nog geen idee. Ik bereid zulke optredens altijd heel goed voor en soms verander ik de opzet wel drie keer. Het is een broedproces, en pas na de zomer komt er echt iets uit het ei. Ik zit al wel volop tv te kijken met dit thema in mijn jemagalstraineraltijd jeprofessionelezelfzijn, maarjemagnooitje volledigepersoonzijn achterhoofd, dus wellicht kom ik met een fragment om authenticiteit te kunnen illustreren. KIjK je uit naar de dag van de trainer? Jazeker, het is altijd een feestje om met zoveel vakgenoten te zijn! dag van de trainer 25 september 2015 mis het niet! Met o.a. Karin de Galan, Bas Haring, René ten Bos en vele anderen! Profiteer tot 1 juli van 50,- korting en betaal slechts 245,- (i.p.v. 295,-) excl. btw. Kijk voor het complete programma op thema.nl/dvdt15 6 ZOMER 2015 ZOMER

5 trends Wie ben je zonder je gedachten? We horen het niet graag, maar het blijft een feit: het leven heeft positieve en negatieve kanten. Om pijn te vermijden proberen we constant onze gedachten en gevoelens te sturen. Het slechte nieuws is dat je geen controle kunt uitoefenen op je gedachten en gevoelens. Ze horen bij het leven en ze horen bij jou. Maar het goede nieuws is dat het leven net iets makkelijker wordt als je jezelf, je verstand, je emoties en je situatie accepteert. Jezelf zijn bij alles wat je voor je kiezen krijgt in het leven maakt je authentieker. We introduceren: Acceptance and Commitment Therapy (ACT). joyce hardholt ACT is een nieuwe vorm van gedragstherapie die mensen helpt om met de uitdagingen van het leven om te gaan. De bekende cognitieve gedragstherapieën richten zich op het veranderen van de inhoud van je gedachten en opvattingen. ACT richt zich juist niet op het veranderen van je gedachten en overtuigingen maar op hoe je daarmee omgaat. Want volgens ACT zijn je gedachten niet te sturen en zijn problemen dus niet met andere denkpatronen op te lossen. In Time to ACT! schrijven Gijs Jansen en Tim Batink: De inzichten die ACT je geeft, zorgen ervoor dat je je niet meer blind kunt staren op de illusie van het denken. Je krijgt als het ware een soort derde oog aangereikt waarmee je ziet wat het verschil is tussen de [echte] realiteit, en onze verbale realiteit. Hierdoor wordt het bijzonder gemakkelijk om te genieten van het moment, terwijl je je gedachten voorbij ziet denderen. Klinkt veelbelovend, maar hoe werkt het dan? Het is belangrijk om je te realiseren dat gedachten nogal eens met je aan de haal gaan. Vanaf je jonge jaren ontwikkel je een bepaald zelfbeeld en daaruit vloeien regels waar je aan moet voldoen om een waardevol mens te zijn. Je gedachten gaan nogal eens met je aan de haal Een voorbeeld, misschien herken je het wel: je bent op een feestje waar je alleen de gastvrouw kent. Je voelt je ongemakkelijk en denkt: Als ik niet gezellig kan praten met deze onbekenden, ben ik waardeloos. Onzin natuurlijk! Je irreële verstand legt je een regel op, waardoor je je niet prettig en misschien zelfs wel klote voelt op dat feestje. Je gaat geforceerd leuk doen en bent dan dus niet authentiek. De kans is heel groot dat mensen dat merken en je daardoor inderdaad niet leuk vinden. Het oordeel dat je over jezelf hebt meegekregen terwijl je opgroeide, hoeft helemaal niet waar te zijn. Willen voldoen aan je regels neemt veel (negatieve) energie, waardoor je minder ruimte overhoudt om het leven te leiden dat je graag wilt. Neem je gedachten over hoe het zou moeten dus niet altijd serieus, want juist dan kun je jezelf zijn. ACT is gericht op het creëren van psychologische flexibiliteit zodat je kunt omgaan met alles wat er in je leven plaatsvindt. De therapie maakt gebruik van zes kernprocessen: mindfulness: zonder te oordelen het hier en nu beleven. Waarden: bepalen wat voor jou belangrijk is. Toegewijde actie: je gedragen naar je waarden. Zelf als context: jezelf in je omgeving plaatsen. Defusie: realiseren dat je gedachten niet waar hoeven te zijn. Acceptatie: stoppen met vechten tegen dingen die je niet kunt veranderen. Wil je meer weten over ACT en hoe je dit kunt toepassen in je werk? Time to ACT! Gijs Jansen en Tim Batink 49,95 ISBN: Workshop Tim Batink, auteur van Time to Act!, geeft op de Dag van de Trainer een workshop over ACT. Meer info en aanmelden? thema.nl/dvdt15 Coachcafé Time to ACT! Door Gijs Jansen 24 juni 149,- (excl. btw) inclusief gratis het boek Time to ACT! Meer info en aanmelden? thema.nl/events Meer weten? Kijk dan op thema.nl 8 ZOMER 2015 ZOMER

6 stel je vraag aan judith BuDDe JUdiTH BUddE is directeur Van OPLEidinGSCEnTRUM HET BaLKOn. ZE GEEFT ManaGEMEnT- & TEaMTRaininGEn, COaCHT PROFESSiOnaLS En LEidT TRainERS/COaCHES OP. OP de dag Van de TRainER 2015 is ZE EEn Van de WORKSHOPLEidERS. WEES JEZELF! MaaR WELKE ZELF? Authentiek zijn, wie wil dat nou niet? Jezelf zijn; congruent, geloofwaardig. Begerenswaardig toch? Maar wanneer bén je eigenlijk authentiek? En wanneer niet? En hoe help ik mijn deelnemers authentiek te zijn? De vijfde editie van de Dag van de Trainer staat in het teken van Authenticiteit. Een prachtig en essentieel onderwerp waarmee we op verschillende manieren aan de slag gaan. Met heel uiteenlopende, inspirerende sprekers in het ochtendprogramma en verrassende workshops in de middag. Keynote sprekers Bas Haring René ten Bos Karin de Galan 25 september 2015 Workshops Kiki Verbeek Tim Batink Marleen de Bruijn Titia van der Ploeg Judith Budde Remko Sietsma Cuong Lu Siets Bakker Leanne Steeghs Wij zijn er weer! Jij toch ook? schrijf je snel in voor het early bird tarief op thema.nl/dvdt15 Programma dag van de trainer Ontvangst Start plenaire programma Welkom door Monique Lindzen Introductie door dagvoorzitter Cyriel Kortleven Plenair programma met Bas Haring, René ten Bos en Karin de Galan Uitreiking NOBTRA Trainer van het jaar Lunch Workshopronde 1 keuze workshops (vooraf te bepalen) Pauze Workshopronde keuze workshops (vooraf te bepalen) Afsluiting in foyer en borrel Waar en wanneer? Datum: 25 september 2015 Locatie: t Spant, Bussum Tijd: uur Investering: normale prijs is 295 (excl. btw), maar tot 1 juli geldt het Early Bird tarief van 245,- (excl. btw) We worden méér onszelf als we de verschillende, vaak tegenstrijdige gevoelens in onszelf durven toe te laten en bewust kiezen wat we daarvan aan anderen laten zien. Als we onze ontroering tonen als we ontroerd zijn, en afstandelijk zijn als we afstand ervaren. Als we onze irritatie durven voelen en delen. Authentiek zijn is niet hetzelfde als alles zeggen wat je voelt en denkt. Authentiek zijn is wel verschillende Ikken de ruimte geven. Hoe meer je de regie kunt voeren over je hele innerlijke personeelsbestand, hoe meer je jezelf zult durven en kunnen zijn. Is mijn ene IK AuthentIeKer dan mijn Andere IKKen? Nee, al onze Ikken zijn authentiek. Mijn Aardige Ik is niet meer of minder echt dan mijn Zakelijke Ik of mijn Verantwoordelijke Ik. Alle Ikken hebben hun eigen bestaansreden en ze proberen allemaal ons zo goed mogelijk te beschermen tegen pijn. Je Aardige Ik wil echt graag harmonie en snoert je daarom de mond als je boos ben. En je Boze Ik is oprecht boos, maar krijgt misschien geen podium. Twee authentieke maar tegenstrijdige gevoelens. We worden als minder authentiek ervaren als we iets anders laten zien dan we echt voelen en vinden. Onze binnenkant en onze buitenkant spreken elkaar dan tegen. hoe help IK mijn deelnemers AuthentIeK te ZIjn? Om te beginnen door als trainer of coach jezelf te zijn. Sta jezelf toe om niet perfect te zijn. Door menselijk te zijn, vergissingen toe te geven en je eigen aandeel in het contact te bespreken. En vooral ook door eerlijk feedback te geven. Je bouwt daardoor een relatie op waarin de deelnemer zichzelf beter kan leren kennen en veilig kan experimenteren met verstoten kanten. Als professioneel begeleider ben je wél selectief authentiek. Je deelt alleen datgene waarvan je denkt dat het de ander op dat moment verder helpt. Dat vraagt moed en wijsheid. Ik (k)en mijn ikken Judith Budde, Karin Brugman en Berry Collewijn 26,95 ISBN Workshop Kom naar de workshop van Judith Budde op de Dag van de Trainer! meer info en aanmelden? thema.nl/dvdt15 EVEnTKaLEndER Investeer In jezelf, schrijf je snel In! maand event spreker(s) juni 11 juni nooit meer beren op de weg roderik Bender 24 juni coachcafé time to act! gijs jansen SePTeMBeR 1 september mindfulness voor gevorderden gijs jansen 25 september Dag van de trainer Diverse sprekers 29 september coachcafé transactionele analyse lieuwe koopmans oktober 8 oktober maak jezelf zichtbaar, herkenbaar en superaantrekkelijk kiki verbeek 13 oktober relaxed omgaan met lastige types Bert van Dijk 29 oktober meer energie, minder stress judith knijn november 3 november coachcafé ret alice Zandbergen 19 november grip op je en tijd annemiek tigchelaar 19 november eerste hulp bij tegenzin ulberthe Wielinga en huub schulte Fischedick thema.nl/events 10 ZOMER 2015 ZOMER

7 Anje-MARijcKe Van BOXTEL AVeLine dijkman in De praktijk Waar kom jij je bed voor uit? Hoe zou jouw leven eruitzien als je dat wat je echt belangrijk vindt ook werkelijk ruimte geeft? Hoe kun jij dan zijn? Welke talenten kun je daarvoor inzetten en uitbouwen? Als je met deze vragen aan de slag gaat, ga je voor goud! Je laat je niet langer (af)leiden door wat eigenlijk niet belangrijk is. Je laat vage onrust en onlust achter je, je (her)vindt je eigen authentieke kracht en je vergroot je werkplezier. Wat zou je dat waard zijn? En welke toegevoegde waarde zou dat jouw organisatie opleveren? In een ontwikkeltraject werk je aan iets wat beter kan. De een komt bijvoorbeeld bij een coach omdat hij beter in zijn vel wil zitten, een ander volgt een training omdat hij iets nog niet kan Zo doen we dat meestal: bijspijkeren wat nog niet zo goed gaat. Toch zijn excellerende mensen, en hun bedrijven, niet begonnen met de vraag: Waar ben ik niet zo goed in, wat zal ik eens bij gaan leren? Dan kan ik daar leuk een zaak in beginnen Neem Marianne Vos. Deze wielrenkanjer is niet voor goud gegaan omdat fietsen een competentie was die bijgespijkerd moest worden. Of neem Usian Bolt en Johan Cruijff. Zij werden geen nummer 1 omdat ze wel een beetje konden hardlopen of voetballen. Nee, succesvolle mensen hebben iets gekozen waar ze echt goed in zijn, waar hun hart ligt. Iets wat ze belangrijk vinden. En dat hebben ze uitgebouwd. Ze keken niet naar die 5, maar maakten van een 8 een 10+. Anje-Marijcke van Boxtel is Director coaching bij schouten global en werkt als executive- & teamcoach, onder meer van team Brunel in de volvo Ocean race. Aveline Dijkman werkt als coach in haar eigen praktijk, Dat coaching. Ze is tevens opleider van coaches, zowel in het bedrijfsleven als in het onderwijs. excellerende mensen,enhun bedrijven,zijn nietbegonnen metdevraag: Waarbenikniet zogoedin,wat zalikeensbij gaanleren?dan kanikdaarleuk eenzaakin beginnen 12 ZOMER 2015 ZOMER

8 in De praktijk En vergelijk dat eens met hoe het normaal gesproken gaat in ons onderwijs: Er was eens een groepje dieren dat een Dierenschool wilde oprichten: een school om zo goed mogelijk Dier te worden. Toen ze het curriculum gingen samenstellen, bleek het nog niet zo eenvoudig om iedereen tevreden te stellen. Uiteindelijk kozen ze vier vakken uit: vliegen, zwemmen, klimmen en lopen. Natuurlijk zouden alle dieren alle vakken krijgen. De eend bleek heel goed in het vak zwemmen. Beter nog dan de docent zelf. Voor rennen en vliegen haalde hij ook vrij goede cijfers, maar in klimmen was hij ronduit slecht. Daarom schrapten ze de lessen zwemmen voor hem, zodat al zijn aandacht naar het klimmen kon uitgaan. Na een tijdje haalde hij daardoor gemiddelde scores voor zwemmen, maar gemiddeld is gelukkig nog steeds voldoende op een school. Klimmen bleef een zorgelijk laag cijfer op zijn rapport. De adelaar vonden ze een lastpost. In de klimklas had hij namelijk zo zijn eigen manier om naar de top van de boom te komen. En die was tegen de regels. Hij moest vaak nablijven en strafregels schrijven: Vals spelen mag niet, vijfhonderd keer. De beer zakte. Ze vonden hem lui, vooral in de winter. Hij functioneerde beter in de zomer, maar ja, dan was er geen school. De zebra spijbelde vaak. Vooral omdat de pony s hem plaagden met zijn strepen. Dat maakte hem verdrietig. De kangoeroe was een van de besten bij het vak rennen, maar hij moest net als de anderen met vier poten leren rennen. Dat lukte hem niet goed. De vis ging van school af. Hij verveelde zich. Voor hem waren alle vakken hetzelfde. Maar niemand begreep hem. De bij was echt dé probleemleerling van de school, dus stuurden de docenten hem naar dokter Uil om hem te laten testen. Dr. Uil kwam tot de conclusie dat er bij de geboorte al iets mis was gegaan met de bij. Hij zou een extra rugzakje met begeleidingsgeld moeten krijgen om de school te kunnen doorlopen. De vleugels van de bij waren te klein en zaten helaas op de verkeerde plaats, vond dokter Uil. De bij zag zelf nooit het onderzoeksrapport, dus hij vloog onbezorgd en lekker door. Herkenbaar? Dat kan bijna niet anders. We focussen al sinds mensenheugenis op wat niet goed gaat, en daarom verbeterd moet worden. Ongeacht zijn of haar talenten persen we ieder kind in dezelfde mal. En dat is dom. Zinloos. En verspilling van misschien wel ongekende mogelijkheden. Want als we van Johan Cruijff een wielrenner hadden willen maken of hem hadden opgeleid voor een keurige kantoorbaan, was hij nooit zo groot geworden. Als we zijn passie en talenten niet hadden willen zien, zijn ambitie hadden ontkend, hadden we hem en onszelf! enorm veel tekort gedaan. WetenWaarOm enwaartoeje ietsdoet injewerk,blijkt belangrijker danhoe De Kompasvisie sluit hier naadloos op aan. Want die visie gaat uit van wat je drijft: Waar kom jij je bed voor uit? Waar ga jij voor? Wat is het goud in jou? Welke talenten stellen jou in staat je waarden en ambitie waar te maken? En hoe bouw je die talenten uit? Op het eerste oog lijken dit misschien nogal softe vragen voor werkgerelateerde ontwikkeling. Zeker in tijden van recessie: we verdienen niks met hobbyisme. Toch blijkt uit onderzoek dat de meest succesvolle bedrijven werken vanuit sterke waarden en een duidelijke ambitie. De mensen die er werken zijn zich bewust van hun waarden en delen een aantal gezamenlijke waarden. Ze weten waar ze het voor doen. Weten waarom en waartoe je iets doet in je werk, blijkt belangrijker dan hoe. Want dat hoe en wat verandert snel in deze dynamische tijd, of het nu programma s, apparaten of functie-eisen zijn. Maar de vraag waarom je iets doet, die blijft. Die is niet afhankelijk van een klantvraag, een machine of een softwareproduct, maar komt voort uit een sterk verlangen. Werken vanuit waarom, vanuit waarden en ambitie je talenten ontwikkelen, is duurzaam potentieel ontwikkelen en levert goud op. Voor mensen én hun organisaties. Meer lezen over potentieelontwikkeling? Goud! Anje-Marijcke van Boxtel, Aveline Dijkman Mmv Sander Trooster 24,95 ISBN Werkvorm: Meeting in the dark: open your ears and see! De Amerikaanse psycholoog Mehrabian ontdekte dat mensen voor 55% via lichaamstaal communiceren, voor 38% met hun stem(klank) en voor 7% met woorden. Met andere woorden: 93% van onze communicatie vindt non-verbaal plaats. Hoe intrigerend en interessant is het om als trainer deze wetenschap bewust in te zetten? Alleen al het weghalen van één van deze drie onderdelen van een boodschap kan een grote impact hebben op onze communicatie. In de werkvorm Meeting in the Dark spelen we met dit gegeven. De werkvorm wordt ingezet bij thema s als leiderschap, samenwerking, authenticiteit, communicatie, loslaten en veiligheid. Meeting in the Dark vindt plaats in een Darkroom, een 100% verduisterde ruimte. De context verandert door die duisternis zodanig dat het effect van lichaamstaal volledig wegvalt. En omdat meer dan de helft van onze communicatie via lichaamstaal gaat, heeft de werkvorm veel impact. Tijdens de werkvorm gaan deelnemers dialogen aan en doen ze opdrachten in het duister. Ervaring leert dat het donker thema s als loslaten en authenticiteit zichtbaar maakt. De werkvorm roept namelijk reflectievragen op als: Wat is het effect, op mij en op de ander, als lichaamstaal wegvalt? Wat wordt er zichtbaar, hoorbaar en voelbaar in het onzichtbare? Wat blijft er verborgen? Wat roept mijn gedrag op bij anderen? Hoe authentiek durf ik te zijn in het donker? En hoe is dat in het licht? In hoeverre kan ik loslaten als ik niets zie? En wanneer moet ik vastpakken? Wat kan ik, als trainer, in het donker met thema s als leiderschap, samenwerking, communicatie? De context van de werkvorm leert ons dat niet elke blinde een goede luisteraar is, en iemand met perfecte ogen niet per definitie in staat is goed te zien. Meeting in the dark is een werkvorm die diversiteit van binnenuit stimuleert, en leert om écht naar elkaar te luisteren, de ander te begrijpen en zelf begrepen te worden. ReMKo SiETSMa Op 25 september wordt Meeting in the Dark gedemonstreerd op de Dag van de Trainer. Kom, duik in de donkerte en ontdek jouw selectieve waarneming. Meer meer weten? Weten? KijK kijk dan Dan op Op thema.nl 14 ZOMER 2015 ZOMER

9 auteur, communicatietrainer, OpleiDer, eigenaar van Bureau 5 voor 9 en nobtra trainer van het jaar 2014 TiTiA Van der PLOEG Verander mij niet! Vrijheid is een van mijn kernwaarden, wat betekent dat ik graag mijn eigen weg ga. Ook als ik een training of cursus volg. dan pas ben ik gemotiveerd en bereid zo veel mogelijk toe te passen in de praktijk. Ook mijn eigen deelnemers gun ik graag hun vrijheid, die zich bijvoorbeeld uit in keuzeopdrachten. Zo kan iedereen doen wat hem of haar past of uitdaagt. Verder mag ik graag plagen en flirten. Hoe heerlijk is het om jezelf te kunnen zijn, om te zeggen wat voor jou belangrijk is en om te zwijgen als je geen zin hebt om iets met anderen te delen. Voor ieder mens ligt het weer anders, en dat is maar goed ook. Het maakt het boeiend om met anderen om te gaan. Toch lijken sommige eigenschappen meer waarde te hebben dan andere. Kernkwaliteiten doen het beter dan de valkuilen, nietwaar? Bij een training of coaching leren we onze scherpe randjes te verwijderen, voor onze eigen bestwil of in elk geval in het belang van onze omgeving. Maar hoe zit het dan met de veelgeprezen authenticiteit? Verander mij niet! gilt je binnenste, want wat gaat er van je terecht komen? Moet je echt van stoere spijkerbroek in roze mantelpakje gehesen worden om succesvol te zijn? Liever niet. Maar kun je dan een botte hork blijven? Of een deurmat waar iedereen overheen loopt? dat is toch ook niet aantrekkelijk. Want je carrière staat stil of je hebt om de haverklap gedoe. Met anderen of in je eigen hoofd, wat zo mogelijk nog onaangenamer is. Column Workshop Titia van der Ploeg Kom naar de Dag van de Trainer en volg de workshop Matchen & Stretchen van Titia van der Ploeg. meer informatie? thema.nl/dvdt15 AuthentIcIteIt FYi Uit de Van Dale: au then tiek (bijvoeglijk naamwoord) 1betrouwbaar, geloofwaardig; echt au then ti ci teit (de; v) 1echtheid De echtheid van het dagboek van Anne Frank mag niet in twijfel worden getrokken in het openbaar. De rechtbank vindt het ontkennen van de authenticiteit van het dagboek beledigend en kwetsend voor joden en slachtoffers van de Holocaust. Authenticiteit wordt nog wel eens verward met egoïsme. Authenticiteit betekent dat je je eigen weg gaat, los van de (vermeende) verwachtingen van anderen. Je eigen identiteit en je persoonlijke levensweg staan immers centraal. Maar authenticiteit is geen vrijbrief om met niemand rekening te houden. Je moet ook relaties kunnen opbouwen en onderhouden. Je authentieke identiteit druk je namelijk uit in de samenleving, in contact met anderen dus. (Carrièretijger) Alle designer tassen hebben een garantiebewijs dat verklaart dat de tas authentiek is. Een authentieke akte is een document dat door een ambtenaar (meestal een notaris of rechter) is opgesteld en gewaarmerkt. Tijdens intakes van trainingen probeer ik het zo te verwoorden dat deelnemers zichzelf mogen blijven, graag zelfs, maar dan in betere vorm. Wie overkomt zoals hij bedoelt, wordt beter begrepen. En kan daardoor authentieker zijn dan in zijn eigen ruwe, onbegrepen versie. Aan het werk met actiekaarten Titia van der Ploeg 44,95 ISBN De drie essentiële domeinen van Natuurlijk Leiderschap zijn assertiviteit, authenticiteit en autonomie. Authenticiteit is een technische term in de existentialistische fi losofi e. Authenticiteit is de mate waarin iemand trouw is aan zijn eigen persoonlijkheid, geest, of karakter, ondanks externe impulsen. Wees oprecht geïnteresseerd in jezelf en je omgeving, elke dag weer. Bekijk jezelf met een nieuwsgierige blik en bepaal steeds opnieuw wie je bent en wat je wilt op dat moment. Zo blijf je authentiek zonder vast te roesten. dat geeft vrijheid. Authenticiteit is een van de snelst groeiende trends in marketing. Deze trend, die ontstond in 2010, wordt door ruim 30% van de marketeers genoemd in het onderzoek naar marketingtrends dat door Berenschot uitgevoerd werd. Daarmee staat authenticiteit op 3e plaats. De 4 toptrends zijn: social media, de klant centraal, authenticiteit en mobile marketing. 16 ZOMER 2015 ZOMER

10 espérance BLaaUW in De praktijk Waar droom je van? Oefening: dromen met een focus Wat zou je graag de komende maand willen doen, willen bereiken, willen veranderen op je werk of thuis? deze korte oefening geeft taal en focus aan je droom. Kies een focus en probeer deze in één zin te verwoorden: Als docent pedagogiek/didactiek miste Espérance Blaauw het instrument om studenten zowel te inspireren als te laten focussen op hun talenten. Denkend vanuit inspiratie en plezier ontwikkelde zij onder andere de succesvolle Coachkaarten, een speels instrument voor het ontwikkelen van ik droom van Kies uit de selectie hiernaast een associatiekaart die past bij wat het uitkomen van deze droom je zou opleveren en schrijf dit in steekwoorden op in het witte blok. 2. Kies daarna een associatiekaart die past bij wat je zelf in huis hebt om je droom waar te maken en beschrijf dit kort. 3. Kies als laatste een associatiekaart die past bij wat je gaat doen om je droom te bereiken en schrijf dit in steekwoorden op. talent, ambitie en visie. Heel recent verscheen van haar Picture this! een set associatiekaarten waarmee je de meest mooie gesprekken op gang krijgt. Lees maar even mee: Bekijk alle beelden en lees je woorden rustig terug. is er nog een beeld dat goed past bij je droom? Welke woorden passen daarbij? Hoe kunnen die woorden je helpen om je droom te bereiken? Picture this! 54 fotokaarten + handleiding 35,- ISBN Eén van de leukste vragen in de set Picture this! is de kaart met de vraag Waar droom je van?. Bijna als vanzelf ontstaat er een glimlach op iemands gezicht en zie je zijn of haar ogen schuin naar boven dromend wegkijken. Durven dromen geeft ruimte, het kan je terugbrengen naar je essentie en authenticiteit. Het zou een ultieme startpositie kunnen zijn voor een kleine of grote ver- andering. Nog geen kaders, alleen maar mogelijkheden. Toch lukt het niet. Je ontmoet al snel de eerste beren in je hoofd, je vind het moeilijk om te focussen en zo laat je je droom weer los en ga je verder in de waan van de dag. Dat is zo jammer! Ga daarom eens aan de slag met dromen. De oefening op deze pagina helpt je daarbij. Vul in: 1. ik wil heel graag 2. ik kan dat bereiken door mijn 3. En ik begin met 18 ZOMER 2015 ZOMER

11 Harry van der Schans trainer van het jaar Sinds 2012 bestaat er een vakprijs voor trainers: de titel Trainer van het Jaar, in het leven geroepen door de NOBTRA, de Nederlandse Orde van Beroepstrainers. Met de vierde toekenning in aantocht laten de drie titeldragers Titia van der Ploeg (2014), Jitske Kramer (2013) en Marion Reijerink (2012) hun licht schijnen over de betekenis van de titel en het effect ervan op hun eigen praktijk. missie GeslAAGd?! De drie dames (heren trainers, meld je vooral ook aan!) zijn exponenten van wat de NOBTRA beoogt met deze prijs: het bevorderen van de kwaliteit van het trainersvak door de jaarlijkse verkiezing van een inspirerende ambassadeur. Missie geslaagd?! Ambassadeurs zijn deze trainers zeker. Inspireren doen ze ook. De missie is echter nooit voltooid. Niet voor niets noemt Marion zich, met gevoel voor alliteratie, een meisje met een missie. AAnbevelInG In hun praktijk nodigt de titel uit tot inhoudelijke gesprekken over het vak. Jitske bespreekt regelmatig met klanten wat iemand nou tot een goede trainer maakt. De titel blijkt voor hen een aanbeveling en brengt, ook onder trainers, veel exposure. Commercieel heel plezierig, noemt Titia dat. Wat kenmerkt nou een Trainer van het Jaar? Jitske vindt een Trainer van het titel voor ambassadeurs van het vak Jaar onder meer een vakmens met goede kennis en kunde van groepsdynamiek en didactiek. Marion vult aan: Dat je niet alleen goed bent in je vak maar dat je er ook uit durft te springen. AuthentIeK rolmodel Titia ziet de prijs als een stimulans om het beste van jezelf te geven, elke keer weer. Dat schept verplichtingen. Als Trainer van het Jaar moet je natuurlijk het goede voorbeeld geven. Zo maakt de titel dat ik een rolmodel ben voor mezelf. Beetje vreemd, maar wel lekker, lacht ze. Jitske herkent zich hierin: Walk your talk. Wat je traint bij anderen moet je zelf ook laten zien en uitdragen. Zo zijn we als vanzelf bij het thema authenticiteit aanbeland. Marion: Authenticiteit betekent ook in jezelf en je visie blijven geloven Ken of ben jij Trainer van het jaar 2015? Meld je dan aan! Nobtra.nl Titia van der Ploeg (2014) Jitske Kramer (2013) Marion Reijerink (2012) Ken of ben jij Trainer van het jaar 2015? Tijdens de Dag van de Trainer maakt de NOBTRA de Trainer van het Jaar 2015 bekend. Voordrachten zijn welkom t/m 31 juli a.s. Meer informatie: nobtra.nl/aanmelding-trainervan-het-jaar-2015 Freek van Kraaikamp 128 blz. 19,95 isbn boven de lijn Bereik makkelijker je doelen en haal meer plezier uit je leven. Dat is waar het in Boven de lijn om draait. Berry Koeleman maakt in dit boek gebruik van de lijn, een doeltreffende metafoor die je een helder inzicht geeft in je emoties en gedrag. Ben jij namelijk boven de lijn (in de flow, positief, vitaal) of onder de lijn (klagen, ongelukkig, slachtofferrol)? Dit boek leert je hoe je boven de lijn kunt komen en blijven waardoor je makkelijker je doelen bereikt, kansen ziet en pakt, en meer plezier en succes in je leven ervaart. Berry Koeleman 140 blz. 19,95 ISBN Zou jij jezelf AAnnemen? in zijn boek Zou jij jezelf aannemen? houdt Freek van kraaikamp, recruiter en columnist bij intermediair, je een spiegel voor. hij laat je naar jezelf kijken door de ogen van de werkgever. Dat levert confronterende en hilarische voorbeelden op. Dit boek helpt je een baan te vinden die bij je past. Bij een organisatie waar jij past. stap voor stap doorloop je het hele sollicitatieproces: van je voorbereiding en je cv tot je eerste maanden als nieuwe collega. met dit boek haal je die baan niet alleen binnen, maar houd je hem ook! Theo IJzermans en Roderik Bender 150 blz. 24,95 ISBN VERS Van de PERS IdnA in deze tijd, waarin verandering de enige constante is, is innoveren een must, en creatief denken een basisvoorwaarde. met het boek idna ontsluiten we het creatieve potentieel van jouw organisatie met praktische tips, interessante verhalen, creatieve tools en technieken en een stappenplan voor innovatie, het ice model: innovation, creativity & entrepreneurship. Zo wordt je organisatie duurzaam creatiever en innovatiever, de basisprincipes voor blijvende economische groei. iedereen heeft het idna, het innovatie Dna in zich. je moet het alleen wel ontwikkelen. Dit boek leert je hoe. Harry van der Schans 150 blz. 24,95 ISBN duurzaam leren innoveren mindfulness op het WerK Het razend populaire Mindfulness nu eindelijk ook toegepast op het werk, dé stressplek bij uitstek. Met behulp van technieken uit Mindfulness en de Acceptance and Commitment Training (ACT) leer je je waarden trouw te blijven in alle hectiek van het werk en met bevlogenheid te blijven werken. Het resultaat: je wordt niet langer geleefd, maar bepaalt zelf de richting van je leven en je werk. Geschreven door Pieternel Dijkstra, bekend van o.a. Psychologie Magazine. Pieternel Dijkstra 110 blz. 19,95 ISBN hoe maak IK van een olifant Weer een mug? van dit vervolg op Beren op de weg zijn al meer dan exemplaren verkocht. met de ret (rationele effectiviteits training) als uitgangspunt gaan de auteurs dieper in op de functies van verschillende emoties en de irrationele gedachten die daar vaak de oorzaak van zijn. veelvoor komende problemen als uitstelgedrag, weerstand tegen verandering, schuldgevoel en onzekerheid worden onder de loep genomen. De vele voorbeelden, de prettig leesbare stijl en de herkenbare problematiek maken dit boek onmisbaar voor mensen die bewust willen werken. 20 ZOMER 2015 ZOMER

12 MARjA den BOER uitgelicht Mijn publiek bestaat uit de lokale mensen ik beweeg meeen dagof drie alseen zombie doorde straten foto afkomstig van Mecanoo.nl als je het hebt over authenticiteit, bij wie denk je dan: dát is nou een authentiek persoon? iemand die echt staat voor zijn waarden, hiernaar leeft en werkt, dit uitdraagt naar buiten? Voor Thema is het duidelijk: mensen die 100% doen waar ze in geloven. in het boek Durven doen wat je raakt staan 22 interviews met authentieke mensen die hun hart volgen, mensen met lef en bevlogenheid. We laten je graag kennismaken met een van hen, architect Francine Houben. Als kind weet ze niet beter en geniet ze ervan: verhuizen. Door het werk van haar vader staat menige zomervakantie in het teken van een volgend huis en het verkennen van een nieuwe stad, buurt en mensen. Francine Houben oprichter en directeur van bureau Mecanoo bouwt als architect voort op het vermogen zich in een andere omgeving in te leven, die te interpreteren en erop te reageren. Als de context van een gebouw mooi is, reageer ik daarop. Mist er schoonheid, dan schep ik openbare ruimte. Dan maakt mijn ontwerp de omgeving mooier. Architectuur gaat voor mij over licht, over ruimte, over geluid. Over voelen, zien en horen. Architectuur moet alle zintuigen beroeren. Dat is mijn manier. Mijn werk is bovendien verhalend, narratief. Ik plaats een gebouw in de geschiedenis, in de omgeving, in de natuur. WAt betekent ArchItectuur voor jou? Architect is geen glamourberoep. Het gaat over mensen huisvesten, over waar de straat loopt, hoe de lichtval in gebouwen is en waar de kinderen spelen. Francine wijst op een foto met wachtende mensen. Kijk, dit zijn de mensen uit de stad. Ze staan in de rij en popelen om het gebouw voor het eerst te betreden. Dat is voor mij een onvergetelijk moment. Dan zie ik aan hun enthousiaste reactie dat het gebouw gaat leven, dat het van hen is. Mijn publiek bestaat uit deze mensen. Aan hen wil ik mijn gebouwen adresseren. hoe Kom je AAn de IdeeËn voor een ontwerp? Ik beweeg me een dag of drie als een zombie door de straten. Ik praat met niemand, maar observeer de gebouwen, de mensen en wegen op een manier die ik me misschien als kind al eigen heb gemaakt. Opeens valt me op dat de mensen in een bepaalde richting lopen. Ik ga met hen mee, laat me door hen leiden. Zo ziet ze de periodes van een stad, voelt ze hoe de stedenbouwkundige golven een stad hebben beroerd. Die routes, die geschiedenis en ingevingen zijn ingrediënten die ik later in het ontwerp verwerk. hoe GAAt het ontwerpproces daarna verder? Ik vertel mijn ideeën op kantoor. Het verder verbeelden, doordenken, uittekenen en doorpuzzelen doe ik met een heel team van mensen met allerlei verschillende kwaliteiten en disciplines, ook van buiten het bureau. Ik ben de regisseur van een fi lm waarvan ik de onderdelen ken, maar het eindbeeld nog niet. Mijn medewerkers zijn in het bureau en in de lijn van mijn denken opgegroeid. Het is eigen kweek. Ik hoef ze weinig bij te sturen, maar wil ze wel goed kennen om te weten wat ik uit hen kan halen. Wie is de solist en wie kan ik naar voren schuiven. Wie heeft ruimte nodig om zich verder te ontwikkelen? en dan Weer door met de volgende Klus? De realisatie van gebouwen blijft spannend, de staat van dienst van het bureau doet daar niets aan af. Je kunt niet teren op prestaties uit het verleden. Nieuwe opdrachten moet je ook weer goed doen. Mensen vragen me vaak: Goh, vind je het niet leuk dat er overal gebouwen van je staan? Natuurlijk is dat leuk. Maar tegelijkertijd voelt het realiseren van een gebouw als een enorme verantwoordelijkheid. Ik moet het altijd goed doen. Iedere keer opnieuw voel ik de spanning: lukt het of lukt het niet? Meer interviews lezen met authentieke en bevlogen mensen zoals Wubbo Ockels, Arnon Grunberg, Neelie Kroes en Joop van den Ende? Bestel dan de bestseller Durven doen wat je raakt. Durven doen wat je raakt Marja den Boer 19,95 ISBN ZOMER 2015 ZOMER

13 HOEboekCoach.indb :10 Herken je dat? Dat mensen ja zeggen en nee doen? Dat een democratisch genomen besluit door bijna de helft van je team niet loyaal wordt gesteund? Dat het resultaat sneller was bereikt als je ook had geluisterd naar je medewerkers die niet altijd het hoogste woord hebben? Dan is dit hét boek voor jou! Deep Democracy is geschreven voor mensen zoals jij, die conflicten willen oplossen, verschillen willen benutten, en vervolgens duurzame besluiten durven te nemen. Die met elkaar en niet voor elkaar denken. Die samen vechten voor de hoogst haalbare oplossing. Deep Democracy is een manier van besluiten nemen waarbij de wijsheid van de minderheid wordt meegenomen in het meerderheidsbesluit. De Lewis-methode van Deep Democracy is in de periode na de apartheid ontwikkeld in het Zuid-Afrikaanse bedrijfsleven en wordt op dit moment in meer dan twintig landen in de wereld toegepast. Het biedt praktische handvatten en technieken om met uitersten om te gaan. Niet vanuit de gedachte dat we dwarsliggers moeten manipuleren en verleiden om zonder al te veel morren het genomen besluit te volgen. Maar vanuit de overtuiging dat de krachtigste besluiten ontstaan door de aanwezige diversiteit aan kennis, talenten, ervaringen en emoties te combineren. De nieuwe generatie leiders beseft steeds meer dat echt luisteren noodzakelijk is voor kwalitatief goede besluitvorming. De vraagstukken van deze tijd vragen om reflectie, samenwerking, diversiteit en synergie. Deep Democracy is een prachtige vorm om de potentie van groepen maximaal te benutten. Om minderheidsstandpunten serieus te nemen, samen te leren [ ]. Jitske Kramer schrijft op heldere en praktische wijze hoe deze vorm kan worden toegepast. Een must read voor iedere leider, begeleider en teamcoach. Prof. dr. Yvonne Burger, postgraduate opleiding Executive (Team) Coaching, Vrije Universiteit Amsterdam Niets is zo dodelijk als alle neuzen dezelfde kant op. Je kijkt alleen naar elkaars achterhoofd. Tegenspraak is de enige manier om tunnelvisie te voorkomen. Het is daarom de lastige kunst om comfort te voelen bij een geluid dat haaks staat op je zelfingenomen mening. Jaap van t Hek, interim-manager, organisatieadviseur, coach, docent. Schreef samen met Leike van Oss ONveranderbaarheid van organisaties en Ondertussen in de organisatie. Deep Democracy is meer dan een instrument. Het is een taal en een visie op samenwerken. In mijn werk als teamadviseur gebruik ik Deep Democracy om besluitvormingsprocessen te versnellen, maar zeker ook om genomen besluiten rijker en meer gedragen te maken. [ ]. Jaco van der Schoor, Mensen in Bedrijf, auteur van Hoera! Een conflict, Teams van de toekomst en Leve het verschil! Jitske Kramer is corporate antropoloog. En auteur van Normaal is anders en Wow! Wat een verschil. Ze is gelicenseerd Deep Democracy opleider, drijvende kracht achter Human Dimensions en mede-oprichtster van de Academie voor Organisatiecultuur. Nu al BARIETOMSLAG.indb :30 De wijshei van D meer Meer Weten? weten? kijk KijK Dan dan Op op THEMA.NL thema.nl AuthentIcIteIt 1. Dit ben ik lieuwe koopmans 128 blz. 26,95 isbn Hoe boek voor de Trainer marcolien huybers 255 blz. 34,95 isbn Goed voor de groep karin de galan 224 blz. 24,95 isbn Trainerstool Roos van Leary Bert van Dijk vloermodel met acht taartpunten 44,95 isbn Roos van Leary tool voor trainers TOP Time to ACT gijs jansen en tim Batink 450 blz. (incl. DvD) 49,95 isbn HOE-bOEk voor de coach Tips, modellen en vragen voor werkgerelateerde individuele coaching Als coach wil je mensen in beweging krijgen. Je wilt ze in staat stellen met meer kracht en vertrouwen een eigen koers uit te zetten. Daarvoor gebruik je een scala aan methoden en technieken. Maar soms zou je als coach (nóg) beter willen weten hoe je een specifieke interventie inzet. Dat staat in dit HOE-boek voor de coach in uiterst praktische hoe-bewoordingen: Hoe confronteer je? Hoe speel je in op stress? Hoe werk je aan perspectiefverbreding? Hoe werk je met polariteiten? Of: hoe doe je niks? In een dertigtal HOE s staan voorbeelddialogen, vragenlijsten, (gespreks)modellen en checklists. Daarnaast hebben de auteurs ook een stevige visie op coaching neergezet. Het Hoe-boek voor de coach is daarmee een heel waardevol boek voor iedereen die professioneel met coaching aan de slag wil of is. Het staat boordevol tips en interventies en is een praktisch naslagwerk voor iedereen die coacht of aan zijn eigen ontwikkeling werkt. Joost Crasborn is een ervaren coach en senior trainer. Naast individuele en groepscoachingstrajecten ligt zijn focus op coachings- en leiderschapstrainingen. Daarnaast is hij een sparringspartner bij het ontwikkelen en implementeren van een visie op coaching. Hij is co-auteur van het zeer praktische Het grote boek over coachend leidinggeven en auteur van Hoe coach ik mijn team. Bij alles wat hij doet, laat hij zich leiden door een paar heldere uitgangspunten: houd het simpel, focus op wat werkt, kom vanuit ambitie en kracht in actie, vier successen en wees open en direct. Ellis Buis is zelfstandig trainer/coach. Ze werkt onder eigen vlag én voor een aantal grote opleiders, o.a. Schouten & Nelissen. Veel van haar trainings- en coachingsactiviteiten hebben te maken met schriftelijke communicatie. Daarnaast verzorgt ze trainingen die met mondelinge interactie te maken hebben, bijvoorbeeld feedback geven en presenteren. Maak kennis met Ellis en haar andere boeken op haar site 8. U lijkt me een vrij hopeloos geval adélka vendl 157 blz. 22,95 isbn H O E - B O E K V O O R D E C O A C H J O O S T C R A S B O R N E N E L L I S B U I S DeeP DemOCraCY De wijsheid van De minderheid jitske kramer 4. Hoe boek voor de coach joost crasborn en ellis Buis 271 blz. 34,95 isbn J O O S T C R A S B O R? N E N E L L I S B U I S voor de coach B e STSe LLer Nu al verkocht! verkocht! B e STSe LLer t i p s, m o d e l l e n e n v r a g e n v o o r w e r k - g e r e l a t e e r d e i n d i v i d u e l e c o a c h i n g c o a c h i n g i n d i v i d u e l e g e r e l a t e e r d e v o o r w e r k - n v r a g e n e t i p s, m o d e l l e n voor de coach 9. Deep Democracy jitske kramer 200 blz 24,95 isbn O O S T C R A S B O R N E N E L L I S B U I S? J jitske kramer De wijsheid van De minderheid 5. Spelen met talenten axelle de roy en madeleine lomans set met 80 kaarten 28,95 isbn Teamtools online martijn vroemen en sibrenne Wagenaar 117 blz. 19,95 isbn test het product InsPIrerend, dag van de trainer 2015 Bekijk voor een sfeerimpressie ook het filmpje op onze site! meer informatie en aanmelden? thema.nl/dvdt15 Beoordeeld met een 8,1! verbindend, verrassend, energiek en KWAlIteIt......dAt Is de dag van de trainer! Op 25 september 2015 organiseert Thema voor de vijfde keer de Dag van de Trainer, die dit jaar in het teken staat van authenticiteit. in vijf jaar tijd is de Dag van de Trainer uitgegroeid tot hét evenement voor trainers, (loopbaan)coaches, docenten, HRM-ers en andere professionele begeleiders. al meer dan duizend bezoekers uit het vakgebied beleefden de Dag van de Trainer als inspirerend, verbindend, verrassend, energiek en kwalitatief goed. de Dag van de Trainer werd vorig jaar zelfs beoordeeld met een 8,1! En daar zijn we trots op. Ook dit jaar zullen we er alles aan doen om deze dag voor jou weer tot een onvergetelijke dag te maken! Wij zijn er weer. Jij toch ook? reacties van deelnemers vorig jaar uit onze enquête: De dag gaf mij energie en informatie. Ik heb mooie ontmoetingen gehad. Er was voldoende tijd voor de sprekers om een goed verhaal neer te zetten. En voldoende tijd voor de workshops om verdieping te bieden. Goede sfeer, leuke mensen, openhartig, goede sprekers, mooie ambiance. Ik werd geraakt en geïnspireerd. De trainers/coaches kwamen uit diverse beroepsgroepen. Dit maakte het voor mij inspirerend en dynamisch. Boeiend om in andermans keuken te kijken. Inspirerend congres, met heel goede sprekers, goed georganiseerd, ideaal op de vrijdag. Kortom. een fantastische dag waar ik veel opgestoken heb. Ik kom volgend jaar zeker weer. tool voor trainers 24 ZOMER Roos van Leary

14 in De praktijk Anje-MARijcKe Van BOXTEL Meer lezen over Team Brunel en de Volvo Ocean Race? Kijk op Schoutenoceanrace.com of koop: Als je dit Thema Magazine vaker leest, weet je dat Schouten Global, de moedermaatschappij van uitgeverij Thema, Team Brunel sponsort, de Nederlandse boot in de Volvo Ocean Race. Met geld. Maar belangrijker nog met Anje-Marijcke over winnen Improving Teams Volvo Ocean Race Edition Anke Baak, Jan Schouten en Anje-Marijcke van Boxtel 192 pagina s 32,95 24,95 (geldig van 10 t/m 30 juni) ISBN van Boxtel die het team coacht. A once in a lifetime job! Ze blogt dan ook regelmatig over wat zij meemaakt in de Race. & overwinnen Op 19 juni hebben de boten in de Volvo Ocean Race een pitstop in Scheveningen. Schouten Global organiseert een inspirerend leiderschapsseminar. Voor meer informatie schoutenoceanrace.com Nieuwsgierig? Kijk op schoutenoceanrace.com. De Volvo Ocean Race inspireert ook anderen. Bijvoorbeeld Hans Kampers, directeur Coaching bij Schouten Global. Zeven boten in de race en er kan er maar één winnen. Is de rest dan automatisch verliezer? Volgens Hans Kampers niet. Als je vanuit passie en ambitie vaart, kan dat ook een overwinning zijn. Dan blijf je nieuwe wegen zoeken, durf je risico s te nemen en groei je. Winnen gaat in mijn ogen vooral om het overwinnen van jezelf door jezelf uit te dagen: het overwinnen van de angst om te falen of teleurgesteld te raken en om die reden geen nieuwe koers durven te varen. PAssIe en AmbItIe Natuurlijk hoopt elk team op die eerste plek en meedoen is zeker niet belangrijker dan winnen. Het zijn teams van toptalenten met een ongeloofl ijke passie voor het zeilen, samengesmeed tot een sterke eenheid met eenzelfde focus. Zorgen dat die passie er is en blijft, is wat mij betreft de kunst achter succes, ook in het bedrijfsleven. Bereid zijn om samen diep te gaan om de ambitie te verwezenlijken. Niet sec het behalen van de eerste plek, maar ervoor gaan op jouw manier en daarvoor je belemmeringen overwinnen, nieuwe wegen in durven slaan en zo groeien naar jouw overwinning. Want als je die eerste plek niet haalt en de kans daarop is groot maar je hebt je race wel vanuit volle overgave en ambitie gevaren, is dat ook een overwinning. Waar het werkelijk om draait bij winnen, is de vraag of je je ambitie leeft en daarnaar handelt. behouden Is Geen WInnAArsAttItude Veel bedrijven geven aan te willen winnen, maar blijven vaak te lang koersvast en passen ze zich nauwelijks of te laat aan veranderende omstandigheden aan. De angst om te verliezen legt het af tegen de ambitie om te willen groeien en winnen. Die bedrijven sturen aan op behoud van positie, zien de concurrentie als gevaar, mijden risico s, en varen vaak ongemerkt van een blauwe naar een rode oceaan waar overleven het credo is. In deze overlevingsstrategie is er weinig plek voor vernieuwend ondernemerschap, innovatie en creativiteit. Begrijp me goed, behouden is niet per defi nitie slecht, maar het is geen attitude die past bij (over)winnen. Ieder bedrijf dat zegt te willen groeien, zou zichzelf drie kritische vragen moeten stellen: - Wanneer vinden we onszelf een winnaar? - Welke talenten hebben we aan boord om dit doel te realiseren? - Hoe bundelen we deze talenten en zetten die op koers naar de overwinning? vertrouwen cruciaal Om het avontuur van winnen aan te gaan, is veel vertrouwen nodig. Vertrouwen in jezelf en in de ander. Maar natuurlijk ook commitment op het doel en ieders unieke bijdrage daarin. Maar is dat voldoende? Wat als het even tegenzit? We leven immers in een wereld die snel verandert. Soms zo snel dat het bijna onmogelijk lijkt de snelheid van verandering bij te houden. Dat kan tot spanningen leiden, individueel, op team- en organisatieniveau. De haalbaarheid van het doel wordt in twijfel getrokken, we zien het soms niet meer zitten, frustratie en irritatie lijken hand in hand te gaan. Dat zijn de momenten waarop de wilskracht van een team zichtbaar wordt. Hoe sterker het gezamenlijk commitment, hoe meer je elkaar mag en kunt aanspreken op elkaars bijdrage en verantwoordelijkheid. In die omstandigheden ga je echt leren van en met elkaar, op een waarderende en respectvolle manier. Ik heb de indruk dat ze dat heel goed doen binnen Team Brunel. Ze zitten 24 uur per dag bovenop elkaar in een zeer beperkte ruimte, zonder enige escapemogelijkheid, en toch lukt het ze om te blijven gaan voor positieve resultaten in een in principe confl ictueuze omgeving. Daarvoor hebben ze ook zichzelf moeten overwinnen: je sterke en mindere kanten kennen, weten wat je belemmeringen zijn, ten gunste van het team bereid zijn om die te overwinnen en elkaar de ruimte geven om authentiek te kunnen zijn. Want in een topteam moet je het met elkaar doen. Vertrouwen is dan cruciaal. 26 ZOMER 2015 ZOMER

15 uitgelicht KiKi VERBEEK Authentieke mensen praten niet over authenticiteit Authenticiteit is onzin. Niet het verschijnsel, maar de focus erop. Want hoe bewuster je je wordt van je authenticiteit, hoe minder authentiek je bent. En ook: hoe bewuster je je bent van je eventuele gebrek aan authenticiteit, hoe lastiger het is om wél authentiek te handelen. Een schijnbaar onmogelijk iets, dat authentiek-zijn. AuthentIeK en spontaan Het is net als met spontaniteit. Je kent ze wel: mensen die over zichzelf zeggen dat ze spontaan zijn. Daar gaan je wenkbrauwen toch van fronsen? Mensen die zichzelf de eigenschap spontaan toedichten, bereiken met hun opmerking vaak het tegenovergestelde; echt spontane mensen benoemen immers niet dat ze spontaan zijn, die zijn gewoon spontaan. Zo zul je ook authentieke mensen nooit over authenticiteit horen praten. Sterker: het bewijs van hun authenticiteit is dat ze dit woord nooit gebruiken als ze het over zichzelf hebben. Het speelt niet voor hen, ze zijn er niet mee bezig. Ze zijn gewoon zichzelf, en dat anderen hen authentiek vinden, is iets waar ze geen moment bij stilstaan. Niet dat ze die anderen niet belangrijk vinden, in tegendeel. Maar het gaat hen er vooral om dat ze voor zichzelf zijn wie ze zijn, en niet voor die ander. hooggewaardeerde eigenschap Authenticiteit is een hooggewaardeerde eigenschap. Een authentiek verhaal is een goed verhaal. Een authentieke trainer, coach, adviseur is een goede begeleider. alsjejebewustbentvanje eigenauthenticiteit,benje perdefinitiealnietmeer authentiek. Mensen beschouwen het als een compliment als een ander zegt dat ze authentiek overkomen. Mensen beoordelen elkaar op hoe authentiek ze zijn. Authenticiteit als voorbeeld. Maar waaraan herken je een authentiek mens? Hoe weet je wat waar is? Hoe weet je wat echt is? Dat weet je dus niet. En dat kun je ook niet weten. Je kunt het misschien voelen: hier tegenover me staat een authentiek mens. Maar hoe betrouwbaar is dat gevoel eigenlijk? Kun je merken dat iemand authentiek is, omdat hij spontaan reageert, helemaal zichzelf is, zich niet laat afleiden? Hoe authentiek is eigenlijk jouw authenticiteitsdetector? de dagelijkse PrAKtIjK Stel nu dat je deze onmogelijke positie als uitgangspunt neemt in het profi leren van jezelf als professional. Dat je met jezelf afspreekt dat je niet meer zulke abstracte termen als authenticiteit in de mond neemt. En dat je je vanaf nu beperkt tot je concrete dagelijkse praktijk. Wat staat je dan te doen? In het kader vind je enkele tips voor een glashelder verhaal dat jouw lezer (op je website, in je folder) of jouw luisteraar (van jouw workshop, lezing) het gevoel geeft dat er een authentieke professional achter schuilgaat. Want ja, hoe dan ook, iedereen zal toegeven: dat ís gewoon aantrekkelijk. Hoe concreter hoe beter Wees concreet, specifiek en praktijkgericht waar mogelijk. Concrete taal spreekt je doelgroep direct aan. Maak jezelf op een luchtige manier aantrekkelijk. Je hoeft niet volledig te zijn, je hoeft niet precies te zijn. Je wilt mensen aanspreken. Elke beperking is een verrijking Het lijkt paradoxaal, maar als je jezelf in de markt zet, is elke beperking een verrijking. Focus maakt je sterk én herkenbaar voor de buitenwereld. Laat zien wie je bent Je doelgroep wil een indruk van jou krijgen en zoekt naar kenmerkende uitspraken en onderscheidende voorbeelden. Kort en krachtig tegemoet komen aan deze behoefte van je doelgroep is een kunst. Abstracties of algemeenheden voegen zelden betekenis toe. Show, don t tell Laat jouw ervaring én kennis van zaken spreken. Onthoud daarbij: show, don t tell, zeg niet wat je allemaal kunt en weet, maar laat je doelgroep merken dat dit zo is. Dát is overtuigend. Kort = kort Hoe interessant je leven of loopbaan ook is, het is van het grootste belang dat je een en ander beknopt presenteert. Met een lang verhaal schiet je je communicatieve doel voorbij. Beperk je tot de kern van jezelf, van je werk, van je professionaliteit. Kiki Verbeek is eigenaar van glashelderverhaal. Zij brengt trainers, coaches en adviseurs in korte tijd tot concrete, direct bruikbare, glasheldere profielteksten van hoge kwaliteit. met een glashelder verhaal zet je jezelf neer als expert. voor professionals die willen doen wat bij hen past en dat glashelder voor het voetlicht willen brengen. kiki verzorgt een workshop op de Dag van de trainer Meer weten? Waarom iedereen luistert als je over seks praat Kiki Verbeek 24,95 ISBN: Workshop Kiki Verbeek op de Dag van de Trainer Leer alles over het geven van een authentieke elivator pitch. Kijk op thema.nl/dvdt15 Workshop Maak jezelf zichtbaar, herkenbaar en superaantrekkelijk Wanneer: 8 oktober 2015 Tijd: tot uur Prijs: 129,- (excl. btw) Waar: Schouten & Nelissen gebouw in Zaltbommel Door: Kiki Verbeek Meer informatie en aanmelden? thema.nl/events 28 ZOMER 2015 ZOMER

16 adviseert IndIA, het meest Andere land van de Wereld Misschien een beetje te laat voor dit jaar, maar hij kan altijd in je bucket list: een vakantie naar India, het meest andere land van de wereld. Vies en arm. Zeker. Misschien ook een beetje eng. Maar wat een indrukken, wat een totaal andere cultuur, wat een authentieke mensen. Een knock-off-yoursocks ervaring, die je nooit zult vergeten. Monique LindZEn LEZERSSERViCE Uitgeverij Thema maakt praktische, toegankelijke boeken en andere producten die je écht verder helpen in je persoonlijke ontwikkeling. Postbus AG Zaltbommel T E info@thema.nl I Boeken bestellen? Het snelst via internet. Kijk daarvoor op thema.nl. Maar vind je daar niet wat je zoekt of wil je toch iets meer weten over een boek? Heb je vragen over je bestelling? Mail of bel dan met onze Klantenservice: E info@thema.nl T COLOFOn is een uitgave van Thema, uitgeverij van Schouten & Nelissen Oplage exemplaren. Verschijnt 3x per jaar MaGaZinE mandela WAs ook niet AuthentIeK nelson mandela werd ooit tijdens zijn gevangenschap overvallen door onzekerheid en neerslachtigheid. hij realiseerde zich heel goed dat als hij dit zou laten zien de mensen hun hoop en vertrouwen in hem zouden verliezen. hij besloot daarom zich zekerder en opgewekter voor te doen dan hij was. Dit was weinig authentiek maar wel zeer effectief. natuurlijk ben je als leider ook een mens en dus heb je soms last van onzekerheid. maar dat laten zien is niet slim. als volgers jouw onzekerheid waarnemen, interpreteren ze dat als een gebrek aan competentie en verliezen ze het vertrouwen in je. (naar: Wildschut en Van Vugt, site MT, mei 2014) de 2,- huisgemaakte GehAKtbAllen? no WAY! Wat is dat toch, dat mensen denken dat het predicaat huisgemaakt een meerwaarde heeft? Huisgemaakte gehaktballen eten in een eetcafé? Ik moet er niet aan denken! Want ik heb geen idee hoe schoon de handen zijn van degene die de gehaktballen draait. Ik weet ook niet waar dat draaien gebeurt en hoe fris het daar is. Laat staan dat ik weet wat voor vlees ze gebruiken en hoe ze daarmee om zijn gegaan. Nee dus. Het is aan mij niet besteed, die merkwaardige hang naar zogenaamd authentiek eten! Al die IKKen! Herken je dat? Zaterdagmiddag, je bent aan het winkelen. En in je wordt ter plekke verliefd op de nieuwste iphone. Hij is duur, maar zo ongelooflijk mooi dat je hem eigenlijk direct wilt kopen. Maar een klein stemmetje in je zegt dat je hem moet laten liggen: je moet je belasting nog betalen, de vakantie komt eraan en bovendien doet je huidige telefoon het nog prima. Weer een andere stem zegt dat je niet zo moet zeuren: je werkt zo hard dat je jezelf wel eens mag verwennen! Welke ik is nou de echte ik? Want hoe authentiek kun je zijn met al die verschillende ikken in je? Nieuwsgierig? Lees: Ik (k)en mijn ikken van Karin Brugman, Judith Budde en Berry Collewijn ISBN ,95 ONLINE CURSUSSEN Voor online cursussen die werken, kijk je op bepaal je eigen plek en tijd praktijkgericht direct beginnen gebaseerd op besteller boeken van Thema keuze uit vier online cursussen gratis boek Bestel nu met 10% KORTING met actiecode CURSUS7 op Onafhankelijke zoek- en vergelijkingssite Vind de juiste coach en word gevonden als coach Redactie Monique Lindzen, Joyce Hardholt en Lonneke Sipos Marketing & Traffic Joyce Hardholt en Lonneke Sipos Vormgeving pimz bv Druk en productie JP offset Aan dit nummer werkten mee: Karin de Galan, Judith Budde, Anje-Marijcke van Boxtel, Aveline Dijkman, Remko Sietsma, Titia van der Ploeg, Espérance Blaauw, Astrid de la Fuente, Marja den Boer, Hans Kampers en Kiki Verbeek. ZOMER 2015 prijswijzigingen onder voorbehoud Uitgeverij Thema maakt onderdeel uit van SNR Schouten Global B.V. SNR Schouten Global B.V. The global learning and development company that offers integrated solutions for individuals, teams and organizations. Brands Schouten & Nelissen Schouten & Nelissen University Schouten Global Schouten China Schouten Russia Schouten Belgium New Motivations Poland Thema Cirquest fotografie Johan van Cranenburgh Directeur/Uitgever Monique Lindzen 30 ZOMER 2015 ZOMER

17 De vijfde editie van de Dag van de Trainer staat in het teken van authenticiteit. inmiddels is de Dag van de trainer uitgegroeid tot hét evenement voor trainers, (loopbaan)coaches, docenten, hrm-ers en andere professionele begeleiders. gun jezelf deze inspirerende dag en profiteer ToT 1 juli van 50,- korting! keynote sprekers: Bas haring rené ten Bos karin de galan Met daarnaast workshops van o.a. tim Batink, kiki Verbeek, Judith Budde, remko sietsma, marleen de Bruijn, Cuong lu, siets Bakker en leanne steeghs, titia van der ploeg. Wij zijn er weer. j ij toch ook? kijk voor het complete programma en aanmelden op DaTuM: 25 september 2015 locatie: t spant in Bussum TijD: tot uur early BirD: van 295,- voor 245,- (ex. btw) geldig tot 1 juli a.s. Het succes van je training begint bij jou! barcode presentaties workshops ontmoetingen lezingen volgt?