Contact: Diederik Cops, Leuvens Instituut voor Criminologie, tel: ,

Transcriptie

1 Beste journalist, Onderzoekers van de KU Leuven, de UGent en de VUB stellen u graag hun onderzoek rond diversiteit bij jongeren in Vlaanderen voor. Als bijlage vindt u een korte samenvatting van de verschillende bevindingen. Hieronder lichten we de meest opmerkzame conclusies er al even voor u uit. - Meisjes uit stiefgezinnen zijn gemiddeld gezien vaker betrokken bij eigendomsdelicten (diefstal en vandalisme) dan meisjes uit intacte gezinnen en eenoudergezinnen (hoofdstuk 4) - Ouders blijken een grote invloed uit te oefenen op de houdingen van hun kinderen ten aanzien van andere culturen, en dit via verschillende paden (hoofdstuk 6) - het hebben van een quest oriëntatie verwijzend naar het aspect van twijfel binnen een religie hangt zowel bij christelijke als moslim jongeren samen met minder vooroordelen ten aanzien van homoseksualiteit - kinderen met een moslimachtergrond kiezen in de confrontatie tussen hun achtergrond en de seculiere samenleving als basis voor een positieve, op integratiegerichte houding. De interactiehouding van leden van de dominante groep, zowel op school als thuis, vormt daarbij een cruciale sleutel om deze houding te versterken, dan wel om deze in een negatieve houding ten laten omslaan - Jongeren met een migratie-afkomst (ongeacht welke migratiegeneratie) niet meer eigendomsdelicten (diefstal en vandalisme) rapporteren dan jongeren met een volledig Belgische achtergrond. Bij de geweldsdelicten is er daarentegen wel sprake van een substantieel verschil, waarbij jongeren met een Belgische achtergrond minder geweldscriminaliteit rapporteren dan niet-belgische jongeren (hoofdstuk 9). - De participatie aan culturele, jeugd- en sportverenigingen is kleiner in de grootsteden dan elders, terwijl jongeren in de grootsteden zich meer engageren in sociale en doelgroepverenigingen (hoofdstuk 11) - jongeren met een migratieachtergrond blijken vaker lid te zijn van doelgroepenverenigingen en minder van jeugdverenigingen (hoofdstuk 13). - Jongeren die de buurt als sociaal samenhangend beoordelen, participeren meer in jeugdverenigingen en nemen ook meer deel aan alle vormen van ongeorganiseerde vrije tijd (hoofdstuk 13) De samenstelling van boek Divers jong. Over diversiteit bij en tussen jongeren in Vlaanderen gebeurde door het Jeugdonderzoeksplatform (JOP). Het JOP ( is een van de Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek van de Vlaamse overheid. Het krijgt vorm vanuit een interdisciplinair en interuniversitair samenwerkingsverband tussen het Leuvens Instituut voor Criminologie (KU Leuven), de Vakgroep Sociale Agogiek (UGent) en de Onderzoeksgroep Tempus Omnia Revelat (Vrije Universiteit Brussel). Dit boek probeert een tegengewicht te bieden aan de al te snelle benadering van de jeugd als een homogene maatschappelijke groep. Hierbij bekijken we zowel hoe jongeren omgaan met deze groeiende diversiteit, anderzijds belichten we de groeiende diversiteit binnen jongeren zelf. Contact: Diederik Cops, Leuvens Instituut voor Criminologie, tel: , diederik.cops@law.kuleuven.be.

2 Divers jong. Over diversiteit bij en tussen jongeren in Vlaanderen Diederik Cops, Stefaan Pleysier, Johan Put & Arne De Boeck (Redactie), Divers jong. Over diversiteit bij en tussen jongeren in Vlaanderen (Acco, 296 blz., 35)

3 Introductie en situering Diversiteit is hot en vormt sinds enkele jaren een gegeerd gespreksonderwerp in het publieke en politieke debat. De traditionele invulling van diversiteit in functie van de etnisch-culturele diversiteit, wordt steeds meer aangevuld met andere dimensies, zoals gender en seksuele voorkeur, levensbeschouwing, opleidingsniveau, gezinssituatie, enzoverder. Sinds kort wordt de houdbaarheid van traditionele tweedelingen die op deze domeinen lang bestonden, onder de noemer van superdiversiteit, steeds meer in vraag gesteld. Ook leeftijd is één van de dimensies van diversiteit. Dit resulteert al snel in de perceptie dat de jeugd een homogene groep vormt, met gedeelde normen, overtuigingen en gedragingen. Met dit boek willen we tegemoet komen aan deze veronderstellingen en de grote (en groeiende) diversiteit binnen de maatschappelijke categorie van jongeren meer in beeld proberen te brengen. Op de eerste plaats trachten we na te gaan hoe maatschappelijke verschuivingen geleid hebben en nog steeds leiden tot een toenemende diversiteit en bekijken wat de impact hiervan op de leefwereld van (Vlaamse) jongeren is en hoe jongeren deze veranderingen een plaats (proberen te) geven tijdens het opgroeien. Ten tweede willen we in dit boek de groeiende diversiteit binnen de groep van jongeren zelf in kaart brengen. Onderzoekers uit diverse disciplines buigen zich in dit boek en meer bepaald over drie grote domeinen van diversiteit: gezin, levensbeschouwing en etnisch-culturele achtergrond, en stedelijkheid. Dit boek werd gecoördineerd door het Jeugdonderzoeksplatform (JOP). Het omvat zowel bijdragen van onderzoekers binnen het JOP als bijdragen van externe onderzoekers. Het JOP ( bestaat sinds 2003 en is momenteel erkend als een van de Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek van de Vlaamse overheid. Het krijgt vorm vanuit een interdisciplinair en interuniversitair samenwerkingsverband tussen het Leuvens Instituut voor Criminologie (KU Leuven), de Vakgroep Sociale Agogiek (UGent) en de Onderzoeksgroep Tempus Omnia Revelat (Vrije Universiteit Brussel). Contactgegevens voor meer informatie over het boek als geheel: Diederik Cops 0473/

4 Overzicht inhoud afzonderlijke hoofdstukken Hoofdstuk 1: Gelijk wat, gelijk wie? Gelijkheid, diversiteit en het recht - Jogchum Vrielink en Stefan Sottiaux Of een rechter uiteindelijk zal zeggen dat iets discriminatie is of niet, is op voorhand dikwijls moeilijk en soms zelfs onmogelijk te voorspellen. Het eerste hoofdstuk staat stil bij de implicaties van het diversiteitsdenken en de bijhorende erkenning van steeds meer breuklijnen in de samenleving op het recht en het rechtssysteem. De auteurs staan stil bij de betekenis(sen) van gelijkheid en nondiscriminatie zoals het recht die probeert te waarborgen en de implicaties daarvan voor bepaalde diversiteitsvraagstukken. Het hoofdstuk laat zien dat het recht die eenduidigheid in sommige gevallen biedt, maar zeer vaak ook niet. Naam contactpersoon: Jogchum Vrielink Telefoonnummer: adres: Jogchum.Vrielink@law.kuleuven.be Hoofdstuk 2: De grenzen van een gescheiden gezin definiëren: kinderen aan het woord Kim Bastaits en Dimitri Mortelmans Dit hoofdstuk gaat dieper in op de diversiteit aan gezinsvormen waarin kinderen opgroeien en hoe het definiëren van een gezin hierdoor wordt uitgedaagd. Ze gebruiken de gegevens van 513 kinderen en hun gescheiden ouders uit de studie Scheiding in Vlaanderen (SiV). Als eerste kijken ze in hoeverre kinderen van gescheiden ouders moeite hebben met het begrenzen van hun gezin. Uit de resultaten blijkt dat kinderen die verblijven bij een alleenstaande ouder de meeste problemen hebben met het afbakenen van hun gezin. Hier vonden ze geen verschillen voor moeders en vaders. De definitie van een gezin bestaat niet alleen uit de acties van de familieleden, ook de woonplaats van het kind en de tijd die een kind met moeder en vader doorbrengt, blijven een rol spelen. Hier kwam wel een verschil tussen moeders en vaders naar boven. Waar kinderen de acties van de moeder niet verbinden aan hun woonplaats of de tijd die ze met de moeder doorbrengen, was dit voor vaders wel het geval. Uit dit onderzoek blijkt dat de definitie en grenzen van een gezin voor jongeren niet meer zo gemakkelijk te benoemen zijn, gegeven de huidige diversiteit aan gezinsvormen. Toch bestaan er enkele basisconcepten die noodzakelijke voorwaarden vormen voor kinderen om te kunnen spreken over een gezin. Met name locatie en tijd blijven belangrijke concepten als we spreken over gezinnen waar kinderen na een echtscheiding opgroeien. Naam contactpersoon: Kim Bastaits Telefoonnummer: 0479/ adres: kim.bastaits@uantwerpen.be

5 Hoofdstuk 3: Uit mijn huis, uit mijn hart? Verblijfsregeling, contact en relatiekwaliteit tussen kinderen, ouders en stiefouders na scheiding - An Katrien Sodermans en Sofie Vanassche Dit onderzoek wil de samenhang nagaan tussen de verblijfsregeling van het kind en de relatiekwaliteit tussen (1) kinderen en ouders en (2) kinderen en stiefouders. Er wordt zowel rekening gehouden met de verblijfsregeling als met de contactfrequentie tussen kinderen en hun niet-residentiële ouder. De samenhang tussen de verblijfsregeling en de ouder-kind relatie verschilt duidelijk tussen moeders en vaders. Kinderen die niet minstens deeltijds samenwonen met hun moeder hebben een minder goede relatie met hun moeder dan kinderen die minstens deeltijd bij hun moeder wonen. Voor vaders zien we dit verschil niet, en is de relatie goed op voorwaarde dat ze frequent contact hebben met het kind. Het maakt niet zoveel uit of dit contact voortkomt uit samenwonen of andere vormen van contact. Deze genderverschillen kunnen zowel te wijten zijn aan een verschillend referentiekader inzake het ouderschap na scheiding, bredere genderrolopvattingen als selectieprocessen. naam contactpersoon: An Katrien Sodermans telefoonnummer: 0475/ adres: ankatrien.sodermans@soc.kuleuven.be Hoofdstuk 4: Diversiteit in gezinsstructuur en de link met delinquent gedrag: anders voor jongens dan voor meisjes? Arne De Boeck Dit hoofdstuk bespreekt in welke mate verschillen bestaan in de door jongens en meisjes gerapporteerde eigendomsdelicten (diefstal en vandalisme) naargelang zij in intacte gezinnen, eenoudergezinnen of stiefgezinnen opgroeien. Verschillen in de door jongens gerapporteerde delicten naargelang gezinsstructuur bleken eerder klein en niet significant. Bij meisjes werd wel een verband tussen gezinsstructuur en delinquent gedrag gevonden. Meisjes uit stiefgezinnen waren gemiddeld gezien vaker betrokken bij eigendomsdelicten dan meisjes uit intacte gezinnen en eenoudergezinnen. Dit kan vooral verklaard worden door verschillen in ouderlijke opvolging, het hebben van delinquente vrienden, en het spenderen van de vrije tijd in ongestructureerde activiteiten. Onze resultaten tonen aan dat gezinsstructuur an sich geen rechtstreekse determinant is van delinquent gedrag. Bepaalde gezinsstructuren, of transities daarin, zijn geassocieerd met tussenliggende processen die delinquent gedrag in de hand kunnen werken. Hoewel deze processen denk bijvoorbeeld aan een gebrek aan ouderlijke opvolging in alle gezinnen een rol kunnen spelen, gaan ze zich in bepaalde gezinsstructuren allicht sterker of op een andere manier manifesteren.

6 naam contactpersoon: Arne De Boeck telefoonnummer: adres: Hoofdstuk 5: Het academische en arbeidsmarktgerichte toekomstperspectief van jongeren met een Turkse en Marokkaanse migratieachtergrond in Gent en Antwerpen - Robin Kemper, Annelore van der Eecken, Lieve Bradt en Ilse Derluyn Dit hoofdstuk behandelt de arbeidsmarkt gerelateerde toekomstverwachtingen van Vlaamse jongeren en kijkt naar eventuele verschillen hierin al naargelang de afkomst van de jongeren. Bovendien wordt bekeken welke factoren deze toekomstverwachtingen van jongeren beïnvloeden. Hierbij wordt specifiek ingegaan op de verschillen tussen jongeren met een Turkse en Marokkaanse migratieachtergrond en jongeren zonder migratieachtergrond uit Gent en Antwerpen. De gevonden verschillen met name jongens met een migratieachtergrond schatten hun school- en arbeidskansen lager in kunnen worden verklaard door ervaringen met en op de school. Het is dus niet de migratieachtergrond op zichzelf die maakt dat deze groep zichzelf lagere onderwijs- en arbeidskansen toedicht, maar vooral de ervaringen met en op de school. De negatieve toekomstverwachtingen van jongens met een migratieachtergrond zijn daardoor als volgt verklaarbaar: deze groep jongeren volgt vaker bso en vindt school met name de lesinhoud - doorgaans niet erg leuk, factoren die een minder positieve toekomstverwachting voorspellen. Naam contactpersoon: Robin Kemper Telefoonnummer: 09/ adres: robin.kemper@ugent.be Hoofdstuk 6: Hoe ouders de kijk op etnische diversiteit beïnvloeden. Een analyse naar de invloed van ouders en omgeving op etnische vooroordelen bij jongeren Jessy Siongers Dit hoofdstuk gaat in op het proces van intergenerationele overdracht van etnische vooroordelen en de elkaar kruisende invloeden van gezin-, school- en buurtomgeving. Uit de analyses de grote invloed die ouders uitoefenen op de houdingen van hun kinderen ten aanzien van andere culturen en dit via

7 verschillende paden. Vooraleerst beïnvloeden ouders de houdingen van hun kinderen via hun eigen voorbeeldgedrag en de houdingen die ze zelf aannemen ten aanzien van andere culturen. Een belangrijke vaststelling daarbij betreft het curvilineair (kromlijnig) verband tussen etnische vooroordelen bij de ouders en de kinderen: naarmate ouders een meer negatieve houding er op na houden, zijn hun adolescente kinderen minder geneigd hun ouders daarin te volgen, terwijl ouders die zich zeer positief opstellen ten aanzien van andere culturen er net beter in slagen hun houdingen over te dragen op hun kinderen. Daarnaast beïnvloeden ouders de houdingen van hun kinderen ook onrechtstreeks via de sociale levensomstandigheden en condities omdat deze tevens bepalend zijn voor de andere socialisatiemilieus waarin jongeren terecht komen, welke op hun beurt de houdingen van jongeren kunnen beïnvloeden. Hoewel vaak wordt gesteld dat de ouderlijke invloed tijdens de adolescentiejaren aan belang inboet door de groeiende invloed van peers, blijkt dit geenszins uit de resultaten. Medeleerlingen beïnvloeden zeker wel de houdingen van hun leeftijdsgenoten, maar dit doet geen afbreuk aan de invloed van de ouders. De invloed die uitgaat van ouders blijkt daarenboven meer bepalend dan de invloed die uitgaat van contacten in de buurt en school. naam contactpersoon: Jessy Siongers telefoonnummer: 0471/ adres: Hoofdstuk 7: De grenzen van barmhartigheid. Nuances in de negatieve attitudes ten aanzien van homoseksualiteit bij christelijke en moslimjongeren - Filip Van Droogenbroeck, Bram Spruyt, Jessy Siongers, Gil Keppens en Lauren Vandenbossche Dit hoofdstuk gaat in op de invloed van religie en twijfel binnen een religie (we spreken dan over religieuze quest oriëntatie ) op de mate van homofobie bij religieuze jongeren, met zowel een christelijke als een moslim achtergrond. Voor zowel christenen als moslims vinden de auteurs, zelfs na controle van sociaaldemografische en andere religieuze indicatoren, dat het uitdrukken van twijfel binnen een religie samenhangt met minder vooroordelen ten aanzien van homoseksualiteit. De sterkte van het effect van een quest-oriëntatie is op zichzelf relatief bescheiden. Toch is het belangrijk omdat het effect zich zowel bij christenen als moslims voordoet. Dat impliceert dat het stimuleren van de ontwikkeling van een quest-oriëntatie kan gebeuren ongeacht de specificiteit van de religie. Ondanks het feit dat de christelijke en moslimjongeren dus sterk verschillen in de intensiteit waarmee ze hun religie beleven, hangt een quest-oriëntatie in beide groepen in gelijke mate samen met minder vooroordelen ten aanzien van homoseksualiteit. In Vlaanderen, zoals in de meeste Europese landen, hebben de meeste moslimjongeren een sociaaleconomisch zwakkere achtergrond, zijn hun ouders afkomstig uit rurale gebieden waar traditionele genderrollen de norm zijn, staan ze negatiever ten aanzien van homoseksualiteit, en rapporteren ze een hogere mate van zelf ingeschatte religiositeit en religieus gedrag wanneer ze vergeleken worden met christenen. Om al deze redenen is het vinden van een positieve relatie tussen een quest-oriëntatie en tolerantie ten aanzien van homoseksualiteit bij moslims, die in sterkte

8 vergelijkbaar is met die bij de christelijke jongeren, een sterke aanwijzing dat een religieuze questoriëntatie een algemene religieuze dimensie is (voor zowel christenen als moslims) die tolerantie en respect bevordert ten aanzien van homoseksualiteit. naam contactpersoon: Filip Van Droogenbroeck telefoonnummer: 0474/ adres: Hoofdstuk 8: Verbinding, zolang het kan. De houding van moslimleerlingen ten opzichte van levensbeschouwelijke diversiteit - Goedroen Juchtmans en Ides Nicaise Het diversiteitsdebat focust zich sterk op de geproblematiseerde relatie tussen moslims en de seculiere samenleving. Vaak wordt daarbij van moslims gesteld dat ze zich niet wensen te integreren of de seculiere samenleving per definitie verwerpen. Deze studie toont dat een dergelijke houding niet de basishouding of gewenste houding is van de moslimkinderen, die vooral op zoek zijn naar mogelijke verbindingen. De interactiehouding van leden van de dominante groep, zowel op school als thuis, vormt daarbij een cruciale sleutel. In dit hoofdstuk gaan de auteurs dieper in op het thema van levensbeschouwelijke diversiteit in het lager onderwijs. Moslimkinderen blijken zich thuis en op school in een complexe diversiteitscontext te bevinden, waarin ze niet alleen te maken krijgen met levensbeschouwelijke diversiteit, maar ook met diversiteit binnen de eigen levensbeschouwelijke gemeenschap. Vaak construeren ze een meervoudige identiteit waarbinnen levensbeschouwing een component vormt. In die diversiteitscontext kiezen de geïnterviewde moslimkinderen voor een positieve acculturatiehouding, namelijk integratie, omdat die houding hen in staat stelt verbanden te leggen tussen de verschillende werelden waarin ze bewegen. De acculturatiehouding van leden van de dominante groep (volwassenen of peers) kunnen die positieve basishouding doen omslaan in een negatieve houding. Dat gebeurt wanneer moslimkinderen de school, de lessen of thuiscontext niet meer als een veilige ruimte ervaren, op hun symbolische grens stoten of onvoldoende ruimte krijgen om op school hun levensbeschouwelijke cultuur te beleven. Die ervaringen zetten de integratiehouding van de kinderen onder druk en leiden meestal tot een negatieve en ambivalentere houding, soms tot verzet, of tot een cultuurproblematische interactie-uitkomst. Acculturatiehoudingen van jeugdige personen staan in het socialisatieproces dus niet vast, maar kunnen naargelang de houding van de leden van de dominante groep in beweging komen. Naam contactpersoon: Goedroen Juchtmans

9 Telefoonnummer: 0486/ adres: Hoofdstuk 9: Delinquentie van generatie tot generatie. Over het verband tussen etniciteit en criminaliteit en falende integratie als verklaring Diederik Cops Dit hoofdstuk behandelt de relatie tussen migratieachtergrond en delinquent gedrag bij jongeren. Uit de resultaten blijkt ten eerste dat jongeren met een migratie-afkomst (ongeacht welke migratiegeneratie) niet meer eigendomsdelicten (diefstal en vandalisme) rapporteren dan jongeren met een volledig Belgische achtergrond. Bij de geweldsdelicten is er daarentegen wel sprake van een substantieel verschil, waarbij jongeren met een Belgische achtergrond minder geweldscriminaliteit rapporteren dan niet-belgische jongeren. Een eerste vaststelling is dat, in weerwil tot wat vaak wordt aangenomen, jongeren in niet-belgische gezinnen even goed worden opgevolgd dan jongeren in Belgische gezinnen wat betreft hun vrijetijdsbesteding en de dingen die ze met vrienden doen. Ook de betrokkenheid op het vlak van het schoolse gebeuren is in beide groepen gelijkaardig. Tot slot rapporteren beide groepen ouders slechts beperkte verschillen in opvoedingsstijl, waarbij ouders met een allochtone achtergrond een iets sterkere permissieve (of toegeeflijke) stijl rapporteren. Daarnaast is ook de invloed van deze factoren op delinquent gedrag van jongeren beperkt: enkel de mate waarin ouders controle uitoefenen op het doen en laten van jongeren met leeftijdsgenoten is in deze studie een voorspeller van delinquent gedrag, zowel in Belgische als in niet-belgische gezinnen. Eenzelfde conclusie geldt voor de variabelen die peilen naar de gehanteerde opvoedingsstijlen: jongeren van wie de ouders aangeven een meer autoritaire opvoedingsstijl te hebben een hogere kans op het plegen van frequente/ ernstige geweldsdelicten. Naam contactpersoon: Diederik Cops Telefoonnummer: 016/ of 0473/ adres: Hoofdstuk 10: Diversiteit als gevolg van innovatie en traditie. De case van huwelijksmigratie in Turkse en sikhgemeenschappen in België Chris Timmermans, Noël Clycq en Johan Wets Centraal staat de migratiecultuur die de link vormt tussen de regio van herkomst en de regio van bestemming, en de cruciale rol van 'de familie' om een brug te slaan tussen de traditionele socioculturele praxis en de kansen en uitdagingen die zich voordoen in de context van internationale migratie.

10 Deze bijdrage levert een aantal nieuwe perspectieven op huwelijksmigratie. Ten eerste, richt het de aandacht op een weinig bestudeerde populatie in België, namelijk de Sikh-gemeenschap. Terwijl sinds de jaren '60 de gemeenschap van Marokkaanse en Turkse immigranten in België een vaste plaats heeft ingenomen, zijn de Sikhs later gearriveerd en gaat het om een kleinere gemeenschap. De kleinere omvang van deze populatie en hun relatief recente immigratie zijn belangrijke factoren om praktijken van huwelijksmigratie beter te begrijpen. Ten tweede wordt het perspectief van de man op de huwelijksmigratie bekeken. Dit is relevant doordat de Sikh-gemeenschappen worden gekenmerkt door patriarchaal gestructureerde gezinsrelaties, waardoor ze vergelijkbaar zijn met de tweede populatie in de studie: de Turkse migratie populatie. In plaats van het relatief androcentrische (mannelijke) perspectief dat uit het onderzoek naar Turkse gemeenschappen naar voren komt vooral te wijten aan islamitische tradities, koppelen we dit androcentisch perspectief aan de patriarchale tradities die specifieke religieuze tradities overstijgen. Tot slot maakt de keuze voor de Sikh-gemeenschap en de Turkse gemeenschap het mogelijk om na te gaan hoe een migratiecultuur binnen patriarchale gemeenschappen een specifieke context creëert waarin genderrollen opnieuw gedefinieerd worden. Uit onze gegevens blijkt dat er wordt onderhandeld over de 'traditionele' principes van patriarchale huwelijkssluiting in de nieuwe context van transnationale huwelijken. De resultaten bevestigen tevens dat de verschillende posities binnen de migratiecyclus van de Turkse en de Sikh-migranten een impact hebben op de huidige praktijk van migratiehuwelijken. Naam contactpersoon: Christiane Timmerman Telefoonnummer: 0486/ adres: Hoofdstuk 11: Verenigde steden. Verschillen in participatie aan het verenigingsleven naar verstedelijking bij Vlaamse jongeren - Wendy Smits, Bram Spruyt en Filip Van Droogenbroeck Dit hoofdstuk onderzoekt de participatieverschillen bij Vlaamse jongeren naar verstedelijkingsgraad. De resultaten tonen dat grootsteden sterk verschillen in demografische kenmerken van de rest van Vlaanderen en dat de verschillen in participatie naar urbanisatiegraad gepaard gaan met verschillen in demografische samenstelling van de onderscheiden regio s. Alleen de participatie aan culturele, jeugd- en sportverenigingen is kleiner in de grootsteden dan elders, terwijl jongeren in de grootsteden zich meer engageren in sociale verenigingen (zoals derdewereld verengingen en milieuverenigingen) en doelgroepverenigingen (zoals religieuze verenigingen en welzijnswerk). Zowel in de stad als op het platteland bereiken verenigingen dus niet alle jongeren. Vanuit het oogpunt van deelname aan het verenigingsleven als overbruggend sociaal kapitaal, is dit problematisch voor zowel verenigingen die niet de bedoeling hebben om zich te richten op een specifiek segment van de bevolking als voor verenigingen die een bepaalde groep jongeren als doelpubliek heeft, zoals de doelgroepverenigingen.

11 Naam contactpersoon: Wendy Smits Telefoonnummer: adres: Hoofdstuk 12: Diversiteit en stedelijk samenleven als maatschappelijk project - Jolijn De Haene, Riet Steel, Floor Spijkers, Marjan Moris & Griet Verschelden Dit hoofdstuk bespreekt twee projecten in respectievelijk de stad Antwerpen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die expliciet tot doel hebben de bestaande diversiteit binnen de stad te integreren in het verenigingsleven. Voor voetbalclub City Pirates (Merksem) en Chiro Brussel is diversiteit niet alleen een belangrijk uitgangspunt in de werking, ze zien de diversiteit ook als een meerwaarde. Enerzijds biedt de diversiteit, net als de stedelijke omgeving zelf, heel wat leerkansen. Tegelijkertijd grijpen ze de diversiteit in hun groep, in de buurt en in de samenleving aan om kritisch te kijken naar hun eigen werking en de plaats daarvan in de samenleving. Beide cases laten de zoektocht zien naar gepaste manieren om aan te sluiten bij de leefwereld van een diverse groep kinderen en jongeren en zich te verankeren in de omgeving waarin ze actief zijn. Ze treden buiten de muren van hun eigen werking, ze maken zich zichtbaar in de buurt/stad en kiezen er voor om een maatschappelijke rol op te nemen in het leven van jongeren. Naam contactpersoon: Jolijn De Haene Telefoonnummer: 09/ of 0472/ adres: Jolijn.dehaene@hogent.be Hoofdstuk 13: De vrijetijdsbesteding van jongeren met en zonder migratieachtergrond en de rol van de woonomgeving - Annelore Van der Eecken, Robin Kemper, Ilse Derluyn en Lieve Bradt In hoofdstuk 13 staat de impact van de woonbuurt op de vrijetijdsbesteding van jongeren met en zonder migratieachtergrond centraal vanuit de vaststelling dat men in het toeleidingsdiscours sterk focust op de participatie van jongeren met migratieachtergrond aan de georganiseerde vrije tijd, zonder rekening te houden met de concrete realiteit waarin de vrijetijdsbesteding van jongeren vorm krijgt. De auteurs gaan na hoe de vrijetijdsbesteding van jongeren samenhangt met het al dan niet hebben van een migratieachtergrond en met woonbuurtkenmerken. jongeren met een migratieachtergrond blijken vaker lid te zijn van doelgroepenverenigingen (religieuze verenigingen, allochtone verenigingen en welzijnswerking) en minder van

12 jeugdverenigingen. Daarnaast blijkt dat de woonbuurt een rol speelt in het verklaren van verschillen in de vrijetijdsbesteding van jongeren. Zo spelen in het bijzonder angst voor criminaliteit en sociale cohesie in de woonbuurt een grote rol in de vrijetijdsbesteding van adolescenten. Jongeren die aangeven vaak bang te zijn om geconfronteerd te worden met criminaliteit kiezen meer voor vrijetijdsactiviteiten in een veilige, afgeschermde omgeving en activiteiten in de aanwezigheid van vrienden. Jongeren die de buurt als sociaal samenhangend beoordelen, participeren meer in jeugdverenigingen en nemen ook meer deel aan alle vormen van ongeorganiseerde vrije tijd. Naam contactpersoon: Annelore Van der Eecken Telefoonnummer: 09/