agendapunt H.02 Aan Verenigde Vergadering NOTA VAN BEANTWOORDING EN VASTSTELLING LEGGER WATEREN

Transcriptie

1 agendapunt H Aan Verenigde Vergadering NOTA VAN BEANTWOORDING EN VASTSTELLING LEGGER WATEREN Gevraagd besluit Verenigde Vergadering De Nota van beantwoording en wijziging Legger Wateren vast te stellen. 2. De Legger Wateren vast te stellen. 3. Te bepalen dat het besluit tot vaststelling van de Legger Wateren in werking treedt op 15 maart 2011 onder gelijktijdige intrekking van de Legger van Boezemwateren uit 1989 en de Legger van Polderwatergangen uit Besluit Verenigde Vergadering Voorstel Commissie* Watersystemen - kwaliteit en kwantiteit De Nota van beantwoording en wijziging Legger Wateren vast te stellen. 2. De Legger Wateren vast te stellen. 3. Te bepalen dat het besluit tot vaststelling van de Legger Wateren in werking treedt op 15 maart 2011 onder gelijktijdige intrekking van de Legger van Boezemwateren uit 1989 en de Legger van Polderwatergangen uit Advies Commissie* Watersystemen - kwaliteit en kwantiteit

2

3 Nota van Beantwoording en vaststelling Legger Wateren 1. Probleemstelling - context In het WBP is als doel aangegeven dat het beleid en het beleidsinstrumentarium op orde zijn. Onderdeel daarvan is het actueel maken en houden van de Legger Wateren. Voor het goed uitvoeren van de beheertaak van Delfland is het essentieel om over een actuele legger te beschikken. Delfland heeft nu verouderde leggers voor de polder- en boezemwateren. Natuurvriendelijke oevers en waterbergingen zijn nu nog niet in een legger vastgelegd. 2. Beoogd effect Delfland heeft een actuele Legger Wateren, waarin wateren, natuurvriendelijke oevers en waterbergingen zijn opgenomen waar Delfland beheerder van is. 3. Kernboodschap De Legger Wateren is een register waarin gegevens over functie, afmetingen, onderhoudsplichtigen en onderhoudsverplichtingen van wateren, waterbergingen en natuurvriendelijke oevers vastgelegd zijn. Ook geeft de legger de ligging van deze wateren, waterbergingen en natuurvriendelijke oevers. Voor het goed uitvoeren van de beheertaak van Delfland is het essentieel om over een actuele legger te beschikken. De Legger Wateren vervangt de Legger van Boezemwateren uit 1989 en de Legger van Polderwatergangen uit Historie - eerdere besluitvorming - De leggers voorafgaand aan de nu voorliggende Legger Wateren stammen uit 1989 en 1997: in 1989 is de Legger van Boezemwateren vastgesteld, in 1997 de Legger van Polderwatergangen. - Voor de Legger Wateren is in 2005 een uitgangspuntennotitie opgesteld (VV 24 november 2005). In 2007 is de uitgangspuntennotitie herzien (D&H 18 september 2007); besloten is om natuurvriendelijke oevers in de legger op te nemen en om de legger uit te breiden, zodat hij aansluit bij de Keur. - In maart 2008 is besloten om één legger op te stellen voor alle wateren in plaats van twee aparte leggers voor boezem- en polderwateren (PFO J.J.J.M. van der Burg 3 maart 2008). Ook is in dat PFO besloten om waterbergingen in de legger op te nemen. - In 2008 is besloten om de kwaliteit van de gegevens voor de legger naar een hoger niveau te tillen (D&H 14 oktober 2008). Dit heeft veel tijd gekost, omdat gegevens aangepast moesten worden aan de nieuwste standaarden. - Een conceptlegger is in augustus 2009 aan de portefeuillehouder voorgelegd (PFO Arie van den Berg 17 augustus 2009). De leggertekst is daarna aangepast aan de laatste ontwikkelingen. Ook is de toelichting verder uitgewerkt. - In de zomer van 2010 is besloten tot de terinzagelegging van de Legger Wateren (PFO Arie van den Berg 21 juni 2010, D&H 6 juli 2010). De ontwerp Legger Wateren heeft ter inzage gelegen van 17 augustus t/m 27 september Beleid Deze Legger Wateren is een legger op grond van de Waterschapswet. Artikel 78, lid 2 van de Waterschapswet bepaalt dat het algemeen bestuur van het waterschap een legger vaststelt, waarin onderhoudsplichtigen en onderhoudsverplichtingen worden aangewezen. Dit is nader uitgewerkt in het Reglement van bestuur voor het Hoogheemraadschap van Delfland. Op de

4 vaststelling van de legger zijn de artikelen 73 en 74 Waterschapswet van toepassing; deze artikelen gaan over de bekendmaking en inwerkingtreding van het besluit. Het Reglement van bestuur voor het Hoogheemraadschap van Delfland schrijft voor dat alle wateren naar functie onderscheiden moeten worden in primaire en secundaire wateren. Op grond van artikel 4, lid 2 van het Reglement van Bestuur berust het onderhoud van primaire wateren bij Delfland. In de Nota herindeling functies oppervlaktewater (vastgesteld in D&H van 12 december 2006) is het beleid voor de nieuwe functie-indeling vastgelegd. Onderhoudstroken die nog niet zijn vastgelegd in een legger, zijn vastgelegd in artikel 6.5 van de Keur Delfland Financiën De Legger Wateren valt inhoudelijk onder het programma Instrumenten. Het onderhoud dat op basis van de legger uitgevoerd wordt, valt onder het programma Voldoende Water en is opgenomen in de exploitatiebegroting. Uit de Nota herindeling functies oppervlaktewater vloeit voort dat een aantal voorheen overige watergangen in de Legger Wateren primair wordt en dat een aantal voorheen hoofdwatergangen nu secundair wordt. De totale lengte aan nieuw-primaire wateren is groter dan de totale lengte aan nieuw-secundaire wateren. De Legger Wateren leidt daardoor tot een toename van de onderhoudskosten voor Delfland. De begroting is structureel verhoogd worden met per jaar op de volgende BBPnummers: voor gewoon onderhoud op BBP-nr ; voor buitengewoon onderhoud op BBP-nrs ( ), ( ) en ( ). Deze kosten zijn opgenomen in de begroting 2011 en de meerjarenraming Organisatorische en personele consequenties n.v.t. 8. OR/GO n.v.t. 9. Risico s en beheersmaatregelen Risico s: 1. Het overdragen van onderhoud aan aangelanden als gevolg van functiewijzigingen van wateren gaat niet altijd gemakkelijk, blijkt uit ervaringen in het verleden. Aangelanden die een onderhoudsplicht opgelegd krijgen, accepteren deze niet altijd. Dit kan leiden tot weigering van het uitvoeren van onderhoud na vaststelling van de legger. 2. Indieners van een zienswijze kunnen bezwaar maken omdat zij het niet eens zijn met de beantwoording van hun zienswijze door Delfland. Dit leidt mogelijk tot rechtzaken. 3. De Legger Wateren is zo veel mogelijk in overeenstemming gebracht met de veldsituatie, maar er zullen afwijkingen in de legger zitten. Er zit bijvoorbeeld altijd een periode tussen het afgeven van een vergunning en het vastleggen ervan in de legger. Daardoor kan het voorkomen dat er dingen gebeuren op basis van de verkeerde gegevens. 2

5 Beheersmaatregelen: 1. In de communicatie rondom de legger wordt expliciet op dit onderwerp ingegaan. Zodra de onderhoudsplicht effectief overgedragen wordt, worden de nieuwe onderhoudsplichtigen daarover per brief ingelicht. Indien nodig worden gesprekken gevoerd met de betrokkenen. Juridisch staat Delfland in zijn recht om derden een onderhoudsplicht op te leggen, dat is geregeld in de Waterschapswet. 2. De zienswijzen zijn zorgvuldig beantwoord; alle reacties zijn onderbouwd. 3. De legger zal altijd in bepaalde mate achterlopen op de veldsituatie; het kost tijd om een legger aan te passen en opnieuw vast te stellen. In 2011 wordt gewerkt aan een verbetering van het proces van vergunningverlening tot leggerwijziging. Ook wordt een veldinventarisatie uitgevoerd naar nvo s die ontbreken in de nu voorliggende legger. En er wordt een meldingenprocedure opgesteld voor het doorgeven van onjuiste leggergegevens. 10. Communicatie (in- en extern) Interne communicatie: - Commissie Watersystemen 1 februari 2011: voorstel aan VV; - Verenigde Vergadering 17 februari 2011: vaststelling van de legger; - de vaststelling van de Legger Wateren wordt bekend gemaakt via een nieuwsbericht op intranet; - de sectoren WS, V&H en PIB krijgen uitleg over de nieuwe legger, de consequenties ervan en hoe er aan een volgende versie van de legger gewerkt wordt; dit gebeurt tijdens de teamoverleggen dan wel in aparte informatiebijeenkomsten. Externe communicatie: - de vaststelling van de Legger Wateren wordt bekend gemaakt via een nieuwsbericht op de Delfland-internetpagina en in de VV-nieuwsbrief; - het besluit tot vastgestelde van de Legger Wateren wordt rechtsgeldig bekend gemaakt; - de vastgestelde Legger Wateren wordt via de Delfland-internetpagina toegankelijk gemaakt; daar wordt ook algemene informatie over de Legger Wateren gegeven; - communicatie naar perceelseigenaren grenzend aan een natuurvriendelijke oever is onderdeel van het proces dat opgesteld is voor de bescherming van natuurvriendelijke oevers; - iedereen die een zienswijze ingediend heeft oontvangt een brief over de vaststelling van de Legger Wateren en de Nota van beantwoording en wijziging. 11. Bevoegd orgaan De Verenigde Vergadering is op grond van artikel 78 lid 2 Waterschapswet bevoegd tot het vaststellen van de Legger Wateren. 3

6 12. Toelichting Toelichting Legger Wateren algemeen De functie van de legger is inzage te geven in de taken van het waterschap ten aanzien van beheer en onderhoud van de in de legger opgenomen waterstaatswerken. Dat betekent dat het gaat om de beheertaken en onderhoudsplichten van het waterschap en om de onderhoudsplichten van derden waarop het waterschap toezicht uitoefent. Een andere functie van de legger is aangeven waar het regime van de Keur van toepassing is. Het gebods- en verbodsregime van de Keur is namelijk gericht op de waterstaatswerken in de legger. Ook het Reglement van Bestuur voor het Hoogheemraadschap van Delfland schrijft voor dat de legger de onderhoudsplichtigen en de onderhoudsverplichtingen betreffende wateren aangeeft respectievelijk vastlegt, zoals bedoeld in artikel 78, tweede lid van de Waterschapswet. In de legger moet worden vermeld wat de functie is van het desbetreffende waterstaatswerk, wie met het onderhoud is belast en wat het onderhoud omvat. Wateren worden naar functie onderscheiden in primaire wateren en secundaire wateren. De Legger Wateren bestaat uit tekst en een kaartenboek met tabellen. De leggertekst is artikelgewijs opgebouwd en is voorzien van een toelichting. De leggerkaarten geven de ligging van de wateren en natuurvriendelijke oevers weer, in de bijbehorende tabellen staan aanvullende leggergegevens, zoals diepte en onderhoudsplichtige. De leggerkaart is ook te raadplegen via intranet: Bij het opstellen van de Legger Wateren is met name veel tijd besteed aan het op orde krijgen van de gegevens. Alle watergangen zijn opnieuw gedigitaliseerd aan de hand van luchtfoto s en met de Grootschalige Basiskaart Nederland als nieuwe ondergrond. De gegevens uit de GIS-databse zijn gekoppeld aan het nieuwe watergangenbestand. Ontbrekende of onjuiste gegevens zijn in het veld nagemeten. Ten slotte zijn alle leggergegevens gecontroleerd door de Delflanders die ermee werken. De Legger Wateren is door B&O-Waterhuishouding afgestemd met: V&H-Regulering & Planadvisering, V&H-Toezicht & Handhaving, de schouwmanager, WS-Onderhoud Waterkeringen & Watergangen, WS-Operationeel Beheer, WS-Peilbeheer, B&O- Watersysteemkwaliteit, Informatisering en GIS, Juridische ondersteuning & Vastgoed en de programma s Instrumenten, Voldoende Water en Schoon Water. Toelichting natuurvriendelijke oevers Er zijn verschillende reacties gekomen op de natuurvriendelijke oevers (nvo s) die in de ontwerplegger waren opgenomen, zowel als zienswijze als ambtelijk. In de ontwerplegger waren niet alleen de oevers die als zodanig aangelegd zijn als nvo s aangegeven, maar ook wateren die ecologisch onderhouden worden, waardoor vegetatiezones binnen de waterbreedte zijn ontstaan. Er zijn dus oevers als nvo aangemerkt in de ontwerplegger die geen nvo zijn. Daarnaast waren de gegevens van veel nvo s niet volledig; type en breedte ontbraken vaak. Gezien de hoeveelheid en aard van de reacties is besloten de nvo s in de ontwerplegger te herzien. In de nu voorliggende Legger Wateren zijn alleen nvo s opgenomen die aangelegd zijn op basis van een vergunning of een ander document, of conform de Algemene Regels Natuurvriendelijke Oevers. De afgelopen weken is er een inventarisatie gedaan van deze nvo s. Hierbij is voorrang gegeven aan de natuurvriendelijke oevers in Midden-Delfland, die vanuit de reconstructie aangelegd zijn. Dit betreft circa 70% van alle nvo s in het gebied van 4

7 Delfland. Door vastlegging hiervan in de Legger Wateren kunnen deze nvo s in 2011 beschermd worden tegen beschadiging door toedoen van vee (afrasterplicht). Nvo s waarvan geen vergunning of ander document gevonden is, zijn nu niet in de legger opgenomen. Deze nvo s worden in 2011 nader geïnventariseerd, te beginnen met de nvo s in waterlichamen in verband met de KRW-taakstelling van Delfland. Het kan dus zijn dat een nvo die wel in het veld aanwezig is, nog niet in deze legger opgenomen is. Het vastleggen van ecologische oevers of zones die binnen de waterbreedte door ecologische onderhoud zijn ontstaan, kan het beste gedaan worden als er beleid over is. Het beleid om dit mogelijk te maken in de boezem wordt in 2011 ontwikkeld. De hiervoor opgestelde startnotitie Ecologisch onderhoud boezem is op 29 november jl. behandeld in het PFO Ingrid ter Woorst. Toelichting functieverandering Het Reglement van Delfland schrijft voor dat de wateren ingedeeld zijn in primaire en secundaire wateren. Het reglement geeft echter niet aan wat een watergang primair of secundair maakt; dat is vastgelegd in de nota Herindeling functies oppervlaktewater. Consequent toepassen van het beleid uit deze nota leidt ertoe dat een aantal voorheen overige watergangen in de nieuwe legger primair wordt en dat een aantal voorheen hoofdwatergangen secundair wordt. In totaal wordt ± 195 km voorheen overige polder- of boezemwateren primair; ± 34 km voorheen hoofdwatergangen wordt secundair (dit is exclusief voormalige dijksloten, zie hieronder). De afgelopen jaren is de structuur van het watersysteem in delen van het gebied gewijzigd, zonder dat de functie van de wateren daarop is aangepast. In de Legger Wateren wordt dit alsnog gedaan. Een groot deel van deze watergangen wordt overigens nu al door Delfland onderhouden (totale lengte ± 90 km); bij de kostenberekening is hier rekening mee gehouden. In de Legger van Polderwatergangen van 1997 zijn watergangen tot dijksloten benoemd die geen ontwaterende functie hadden voor een kade. In de nieuwe Legger Wateren wordt dit gecorrigeerd; watergangen die onterecht dijksloot genoemd zijn, worden secundair gemaakt (totale lengte ± 56 km). Met de functieverandering veranderen ook de onderhoudsplichtigen van deze watergangen: het onderhoud van primaire wateren ligt in alle gevallen bij Delfland, het onderhoud van secundaire wateren ligt in principe bij de aangrenzende eigenaren (m.u.v. boezemwater breder dan 1,5 m, daarvan is Delfland onderhoudsplichtig voor buitengewoon onderhoud). Perceelseigenaren grenzend aan een water waarvan de onderhoudsplicht veranderd is, hebben een brief gekregen waarin de verandering is toegelicht. Voor het grootste deel van de wateren in het gebied van Delfland verandert er overigens met de nieuwe functie-indeling niets; de onderhoudsplichtigen blijven hetzelfde. Toelichting onderhoudsstroken In de ontwerp Legger Wateren wordt een aantal watergangen primair gemaakt die voorheen de functie van secundair water hadden. Bij secundair water wordt een onderhoudsstrook van 1,5 m breed voorgeschreven; voor primaire wateren geldt in principe een onderhoudsstrook van 4 m breed. Tientallen tuinders hebben een zienswijze ingediend tegen deze functieverandering. Deze heeft namelijk als gevolg dat ze bij reconstructie van hun bedrijf glasoppervlakte in moeten leveren als Delfland een onderhoudsstrook van 4 m eist. 5

8 De betreffende watergangen zijn met een reden primair gemaakt (zie voorgaande paragraaf). Het terugdraaien van de functieverandering wordt daarom in principe niet overwogen. De betreffende wateren blijven primair. Zolang er niets verandert aan de watergang, blijft de bestaande onderhoudsstrook van 1,5 m gelden. Delfland vraagt alleen een onderhoudsstrook van 4 m als er iets verandert aan het water, niet bij reconstructie van het aangrenzende bedrijf. Dit komt erop neer dat de onderhoudsstrook van 4 m geëist wordt op het moment dat de Beleidsregels Dempen en graven van toepassing zijn. Toelichting afkoopsom onderhoud bij functieverandering Op de Legger Wateren zijn enkele zienswijzen binnengekomen van personen die aangeven een afkoopsom onderhoud betaald te hebben voor een watergang die in de nieuwe legger secundair wordt. Daarmee worden zij onderhoudsplichtig voor de betreffende wateren. Dat betekent dat ze het Hoogheemraadschap van Delfland betaald hebben voor het uitvoeren van onderhoud dat na vaststelling van de legger door henzelf gedaan moet worden. Het Hoogheemraadschap van Delfland blijft het onderhoud doen van dat gedeelte van secundaire wateren waarover de een afkoopsom betaald is. De functie van deze wateren blijft secundair en de onderhoudsplicht blijft formeel bij de eigenaren van de aangrenzende percelen liggen, omdat de afkoopsom vaak niet voor de hele watergang betaald is. Bovendien is ook vaak sprake van andere onderhoudsplichtigen die geen afkoopsom onderhoud betaald hebben. 6

9 Nota van Beantwoording en vaststelling Legger Wateren Kenmerk VV: Vergaderdatum: 17 februari 2011 Beleidsveld: Voldoende water Agendapunt: B.02 De Verenigde Vergadering van Delfland, gelezen het voorstel van dijkgraaf en hoogheemraden van 4 januari 2011, kenmerk 20819; gelezen het positieve/negatieve advies van de commissie Watersystemen kwaliteit en kwantiteit; overwegende dat: - de Legger van Boezemwateren uit 1989 en de Legger van Polderwatergangen uit 1997 zijn verouderd; - in het WBP als doel is aangegeven dat het beleid en het beleidsinstrumentarium op orde zijn; onderdeel daarvan is het actueel maken en houden van de Legger Wateren; - voor het goed uitvoeren van de beheertaak van Delfland het essentieel is om over een actuele legger te beschikken. Gelet op: - artikel 78, lid 2 van de Waterschapswet. Besluit: 1. De Nota van beantwoording en wijziging Legger Wateren vast te stellen. 2. De Legger Wateren vast te stellen. 3. Te bepalen dat het besluit tot vaststelling van de Legger Wateren in werking treedt op 15 maart 2011 onder gelijktijdige intrekking van de Legger van Boezemwateren uit 1989 en de Legger van Polderwatergangen uit Aldus besloten in de openbare vergadering van 17 februari 2011, De Verenigde Vergadering voornoemd, de Secretaris-Directeur, de Voorzitter, mr.drs. P.I.M. van den Wijngaart mr. M.A.P. van Haersma Buma