INVENTARISATIE DOOR DE WERKGROEP ZOETWATERBIOLOGIE VAN 3 LOCATIES IN EN BIJ DE HEEMTUIN IN DE GOUDSE HOUT IN 2016

Transcriptie

1 INVENTARISATIE DOOR DE WERKGROEP ZOETWATERBIOLOGIE VAN 3 LOCATIES IN EN BIJ DE HEEMTUIN IN DE GOUDSE HOUT IN 2016 De werkgroep Zoetwaterbiologie heeft in de periode april t/m september 2016 eens per maand een tweetal locaties in de Heemtuin van de Goudse Hout bemonsterd en bovendien is door haar het waterleven op een net buiten deze heemtuin gelegen vangplek geïnventariseerd. Op het kaartje zijn de drie onderzochte locaties aangegeven. Locatie 1 bevindt zich bij het steigertje in de buurt van de kruiden- en vlindertuin. Locatie 2 ligt bij een bruggetje tussen het hooiland en de houtkade. Tegenover de waterinlaat van de Heemtuin vinden we tenslotte aan de oever van een plas locatie 3. Deze waterinlaat was op een gegeven ogenblik overwoekerd door planten en daardoor moeilijk te zien. Locatie 3 bleek op de laatste vangdag

2 overwoekerd, waardoor het toen heel lastig scheppen was. Linksboven en rechtsboven zien we respectievelijk locatie 1 en 2, terwijl de opname links bij locatie 3 is gemaakt. Foto s: Aart Pijl. In totaal zijn 19 weekdiersoorten gevonden: 3 tweekleppigen en 16 zoetwaterslakken. Van die laatste behoorden er 7 tot de familie Schijfhorens en verwanten (Planorbidae), inclusief de Posthorenslak. Eén van de aangetroffen schijfhorensoorten, de Platte schijfhoren, is landelijk gezien niet algemeen en staat als Kwetsbaar op de Rode lijst. De afname wordt veroorzaakt door de teloorgang van geschikte biotopen. Het is dus verheugend, dat hij in alle 3 door ons onderzochte locaties blijkt voor te komen. Daar staat tegenover, dat wij dit jaar, in tegenstelling tot 2015, in locatie 2 geen enkele Zwanenmossel hebben aangetroffen. In totaal hebben wij van de tweekleppigen niet meer dan 4 individuen geteld: 2 Moerashoornschalen, 1 Gewone hoornschaal en 1 Erwtenmossel, een nogal teleurstellend aantal. Verder is het opvallend, dat we in 2016 geen salamanderlarven en larven van Echte libellen in onze netten hebben gevonden. Af en toe zat er een Kleine modderkruiper, een prachtig getekend visje, in een net (locatie 2 en 3). Je ziet ze vrijwel nooit zwemmen, omdat het vissen zijn die vooral in de schemering en duisternis actief zijn, terwijl ze zich overdag schuilhouden in een zandige of modderige bodem, met alleen hun kop erbovenuit stekend, of tussen dichte vegetatie. De soort ontbreekt in een aantal gebieden in ons land, maar is landelijk gezien redelijk algemeen. Toch heeft hij een beschermde status. Kleine modderkruipers zijn gevoelig voor watervervuiling en het al te fanatiek schonen van

3 sloten e.d. kan voor hen negatief uitpakken. De Brakwateraasgarnaal, ook wel Gewone aasgarnaal genoemd, bleek bijna uitsluitend in locatie 3 voor te komen, mogelijk omdat het water daar alkalisch is (gemeten ph 7,6) en in beide andere locaties niet. Soms ging het om behoorlijke aantallen en ook hebben we nogal wat heel kleine aasgarnaaltjes gezien. Slechts eenmaal is op locatie 2 een klein aantal exemplaren opgevist. De foto s zijn genomen bij het vangen en determineren van waterdiertjes en geven een indruk van onze activiteiten. Bij het op naam brengen van de diertjes bewezen veldgidsen, zoekkaarten, loepen en een binoculair goede diensten. Het determineren gebeurde niet alleen buiten, want bij slecht weer konden we uitwijken naar het onderkomen van de Stichting Heemtuin Goudse Hout. Foto s: A.P.

4 Wie wil weten welke diertjes er door ons zijn gevonden, kan de volgende tabel raadplegen. WAARGENOMEN IN 2016 MET INDICATIE VAN AANTALLEN Datum: 1 = 24 april; 2 = 22 mei; 3 = 19 juni; 4 = 17 juli; 5 = 21 aug.; 6 = 18 sept. Diersoort of diergroep Locatie 1 Locatie 2 Locatie 3 (I = 1 ind.; T = 2 t/m 10 ind.; = Datum Datum Datum meer dan 10 ind.; - = niet aangetroffen) Platworm I T T I T - T - - I - I T Zoetwaterborstelworm I - I Doorschijnende bloedzuiger Brede bloedzuiger I Tweeogige bloedzuiger I I - Eendenbloedzuiger T Vissenbloedzuiger - I T I I I T - - Achtogige bloedegel I - I - - I Erpobdella testacea (bloedz.) I I - Bloedzuiger, soort niet bepaald I T I T T I I - - T T I I Nimf van Cloeon dipterum (haft) Nimf van Caenis horaria (haft) - - I I Nimf van Baetis sp. (haft) Haftennimf, soort niet bepaald T T T T T - T - - Larve van Lantaarntje T Larve van Grote roodoogjuffer I I Larve van Houtpantserjuffer I I - -

5 Jufferlarve, soort niet bepaald T T T T T - T I I T Lantaarntje (imago) I Springstaart - T T - - I T - - Staafwants I I T T I - Waterschorpioen I Platte waterwants (Zwemwants) - T I Duikerwants T T - T Bootsmannetje (Rugzwemmer) - I T T T - T T Schaatsenrijder - T - T I - T T T T - I T - Vijverloper I Triaenodes bicolor (kokerjuffer) I Kokerjuffer, soort niet bepaald T T I I T T T - I - - I I - Kokerjuffer zonder kokertje I - T I - - T T I Kokertje van een kokerjuffer I Eitjes van een schietmot Vedermuglarve (rode) T T - - I - - I - - T - Pluimmug- of Spookmuglarve T - I Anopheles-larve (steekmug) I Steekmuglarve, genus niet bep T Muggenlarve, familie niet bep I T Larvenhuidje van een mug I Knaasjeslarve (Knuttenlarve) Wapenvlieglarve I Schrijvertje T I T T Waterkevertje, soort niet bep. I T - T T I - I T I Hydroporus-larve (waterkever) - I Waterkeverlarve, soort niet bep. I I T I - - Eenoogkreeftje - I Watervlo T I Chydorus-soort (watervlo) Brakwateraasgarnaal T T Aasgarnaalhuidjes T Waterpissebed T T T T I I T T T - T Vlokreeft I T Mosselkreeftje Roodgekleurde watermijt T T T T - I T T I T - - I - Anders gekleurde watermijt T T - T Vorticella-soort (klokdiertjes) Stentor-soort (trompetdiertjes) Kikkervisje - I Kleine modderkruiper I - - T I - - Voorntjes (soort niet te bepalen) Erwtenmosselsoort I Gewone hoornschaal I Moerashoornschaal I - - I Bronblaashoren T I T - - T I T T Grote diepslak T I - I - - I Kleine diepslak T - I Platte pluimdrager I Vijverpluimdrager T Gewone of Grote poelslak - - T - I I I T Oorvormige poelslak T Ovale poelslak - I T - - I I I I - -

6 Posthorenslak T - T - - T I Eitjes van Posthorenslak Andere slakkeneitjes Draaikolkschijfhoren I I - - I Gekielde schijfhoren I - T T Gewone schijfhoren I Platte schijfhoren - T - I I T Vlakke schijfhoren - - I Witte schijfhoren T I Kapslak (Ovale kapslak) I - T Op 24 april is locatie 3 niet bemonsterd. Brede bloedzuiger = Zesogige clepsine = Platte clepsine. Brakwateraasgarnaal = Gewone aasgarnaal. Tot slot rest me nog te vermelden, dat onze werkgroep in 2016 weer veel plezier heeft beleefd aan het inventariseren van het waterleven. Ook aan de koffiepauzes (met dank aan Tineke) denken we met genoegen terug. Aart Pijl 29 september 2016