Ga je mee op watersafari?

Transcriptie

1 Ga je mee op watersafari? handleiding voor de leerkracht

2 2 handleiding voor de leerkracht

3 Beste leerkracht Binnenkort komt u met uw leerlingen van groep 5 en/of 6 naar Nationaal Park Weerribben-Wieden voor het programma De watersafari. De watersafari is een onderdeel van het Nationaal Park Scholenproject. De verschillende onderdelen van het Nationaal Park Scholenproject worden door het nationaal park aangeboden aan de basisscholen uit de gemeente Steenwijkerland. Dit scholenproject is gestart in 1999 en bestaat momenteel uit vijf deelprojecten. In deze handleiding vindt u suggesties voor de voorbereiding van uzelf, uw leerlingen en hun begeleiders op De watersafari. Daarvoor kunt u gebruik maken van diverse bestanden die u kunt downloaden van de website van Nationaal Park Weerribben-Wieden: De gemeente Steenwijkerland ondersteunt uw deelname aan het scholenproject. Een deel van de kosten van uw deelname aan het project worden door het nationaal park bij de gemeente Steenwijkerland in rekening gebracht. De kosten die de school zelf betaalt zijn in de bevestiging van uw deelname vermeld. Mocht u door omstandigheden verhinderd zijn om te komen, wilt u dan zo snel mogelijk contact opnemen met de medewerker communicatie en educatie van Nationaal Park Weerribben-Wieden. De contactgegevens staan op de reservering die u heeft ontvangen. Wij wensen u veel plezier bij de voorbereidingen van uw bezoek. Graag ontvangen wij u en uw leerlingen in de natuur van Nationaal Park Weerribben-Wieden. handleiding voor de leerkracht 3

4 Samenvatting Doelgroep Het programma De Watersafari is ontwikkeld voor leerlingen van groep 5 en 6 van de basisscholen in de gemeente Steenwijkerland. Leerdoelen: Oriëntatie op jezelf en de wereld De activiteit sluit aan bij een aantal kerndoelen van het basisonderwijs. Bijvoorbeeld: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu Het voorbereidingsmateriaal. Op de website van het nationaal park treft u de volgende informatie aan: de handleiding: tips en informatie over de voorbereiding, uitvoering en verwerking van de watersafari de alternatieve zoekkaart: de leerlingen maken als voorbereiding kennis met de werkwijze van een zoekkaart de onderwaterkijkdoos: de knipplaat kan gebruikt worden als voorbereiding op of als verwerking van de watersafari. De leerlingen maken kennis met een aantal waterplanten en waterdieren die onder, boven en op het water leven. het opdrachtboekje van De Wieden en van De Weerribben: dit zijn de opdrachtboekjes die gebruikt worden bij het bezoek aan het nationaal park. De voorbereiding Voorbereiding van u en uw leerlingen. Voor het bereiken van de leerdoelen is het zinvol om vooraf op school al aandacht te besteden aan De watersafari. Voordat u daarmee in de klas begint kunt u zichzelf in de activiteit verdiepen. Op de website vindt u de opdrachtenboekjes voor De Weerribben en voor De Wieden. Deze worden gebruikt bij uw komst naar Ossenzijl of St. Jansklooster. Het verschil tussen de beide boekjes zit alleen in de volgorde van de opdrachten. Door het bekijken van de opdrachten krijgt u een beeld van wat de leerlingen en hun begeleiders gaan doen tijdens hun bezoek aan het nationaal park. Het opdrachtenboekje hoeft u niet extra te vermenigvuldigen voor uw bezoek. Het nationaal park zorgt ervoor dat er voldoende boekjes voor u klaar liggen. Bekijkt u de alternatieve zoekkaart. Deze is speciaal ontwikkeld om uw leerlingen voor te bereiden op het gebruik van de zoekkaarten waterdieren en waterplanten tijdens de watersafari. Misschien heeft u op school zelf nog een aantal zoekkaarten waterplanten en/of waterdieren liggen, deze kunt u daarbij ook gebruiken. Het gebruiken van een zoekkaart heeft twee doelen: ten eerste het op naam brengen van het dier of de plant. Daarvoor kan je volstaan met plaatjes kijken. Het tweede doel is minstens zo belangrijk, namelijk het goed leren kijken. Door te beginnen bij start en de vragen te beantwoorden, moeten de waterdiertjes goed bekeken worden. Zo maken de leerlingen kennis met de enorme verscheidenheid in de natuur. De onderwaterkijkdoos kan gebruikt worden als voorbereiding, maar ook na afloop als verwerking van de watersafari. De planten die op de knipplaat staan zijn: waterpest, hoornblad, kikkerbeet, drijvend fonteinkruid, pitrus, gele lis. De dieren zijn: waterschorpioen, bloedzuiger, posthoornslak, poelslak, larve geelgerande watertor, watervlo, waterspin, muggenlarve, eenoogkreeftje, ruggezwemmer (bootsmannetje), kokerjuffer, schaatsenrijder, schrijvertje. Voor het maken van de onderwaterkijkdoos zijn voldoende schoenendozen nodig. U kunt informatie opzoeken over het waterleven van sloot en plas. Misschien beschikt de bibliotheek van uw school over naslagwerken. Op internet is ook veel informatie te vinden. Misschien is uw school nog in bezit van de oude schoolplaten van Koekoek (sloot en plas)? 4 handleiding voor de leerkracht

5 Uitvoering in het nationaal park Maak een keuze over de manier waarop u uw leerlingen wilt voorbereiden. Kringgesprek U kunt beginnen met een kringgesprek om zo een beeld te krijgen wat uw leerlingen al weten: Wat gaan we doen? Wat betekent het woord watersafari?: safari betekent reis Waar gaan we op watersafari?: in Nationaal Park Weerribben-Wieden Waarom zijn Weerribben-Wieden een nationaal park?: om de natuur extra te beschermen. Het is het grootste laagveenmoeras van Noordwest-Europa Wie is wel eens geweest in Nationaal Park Weerribben- Wieden? En wat heb je daar toen gedaan? Mogelijke opdrachten: U kunt de leerlingen informatie laten opzoeken over het nationaal park en/of over de verschillende planten en dieren die op de onderwaterkijkdoos staan. De leerlingen kunnen de gevonden informatie presenteren aan de rest van de klas. De leerlingen kunnen de planten en dieren van de onderwaterkijkdoos kleuren en vervolgens de onderwaterkijkdoos maken (dit kan ook als verwerkingsopdracht) Organisatie van het bezoek Denkt u eraan om het vervoer op tijd te regelen. Mocht u het vervoer niet rond krijgen en daardoor niet kunnen komen, geef dat dan direct door aan de medewerker van het nationaal park. De contactgegevens staan op de reservering die u heeft ontvangen. Maak alvast de groepsindeling. Een groepje bestaat uit 4, eventueel 5 leerlingen en heeft een begeleider nodig. De begeleider speelt een belangrijke rol in de uitvoering van de opdrachten. In de praktijk zijn meestal de chauffeurs ook de begeleiders. Kijkt u voor de uitvoering bij de locatie waar u heeft gereserveerd: Buitencentrum De Weerribben te Ossenzijl of bij Bezoekerscentrum De Wieden te St. Jansklooster. De watersafari bij Buitencentrum De Weerribben: Op de afgesproken datum en tijd meldt u zich aan de balie van Buitencentrum De Weerribben, Hoogeweg 27 te Ossenzijl. Daar wordt u door een schipper van Staatsbosbeheer ontvangen. De schipper neemt de leerlingen en begeleiders mee aan boord en heeft de leiding tijdens de vaartocht. Als u zich met meer dan 23 leerlingen heeft aangemeld, wordt er de groep gesplitst. Dat betekent dat de ene helft van de groep meteen aan boord gaat, terwijl de rest aan wal start. Halverwege wordt er dan gewisseld. Na afloop van de watersafari neemt u de ingevulde opdrachtenboekjes mee naar school, zodat u die kunt gebruiken bij de verwerking van de watersafari in de klas. De watersafari bij Bezoekerscentrum De Wieden: Op de afgesproken datum en tijd meldt u zich aan de balie van Bezoekerscentrum De Wieden, Beulakerpad 1 te St. Jansklooster. Daar wordt u door een medewerker van Natuurmonumenten ontvangen. De medewerker neemt de leerlingen en begeleiders mee naar de educatieve ruimte (gebouw de Bollemaat) en helpt de groepjes met hun begeleider op weg. Na een uur neemt een schipper van Natuurmonumenten iedereen mee aan boord. Het tweede deel van de opdrachten worden tijdens een vaartocht van 1 uur gedaan. Als u zich met meer dan 23 leerlingen heeft aangemeld, wordt de groep gesplitst. Dat betekent dat ene helft van de groep meteen aan boord gaat, terwijl de rest in de Bollemaat start. Na een uur wordt er dan gewisseld. Na afloop van de watersafari neemt u de ingevulde opdrachtenboekjes mee naar school, zodat u die kunt gebruiken bij de verwerking van de watersafari in de klas. Informeer uw begeleiders over hun rol. Elke begeleider helpt de leerlingen bij het uitvoeren van de opdrachten. Ook is de begeleider verantwoordelijk voor de veiligheid van de leerlingen. Bij de watersafari zijn de leerlingen steeds bij het water bezig. U kunt voor het informeren van de begeleiders gebruik maken van het kopieerblad dat van de website te halen is. Adviseer de ouders om de leerlingen op de dag van bezoek kleding aan te laten trekken dat tegen een stootje kan. Ook wordt aangeraden om de leerlingen laarzen te laten dragen. Vanaf mei kunnen er veel muggen zijn. Het dragen van kleding met lange mouwen en een lange broek kan veel ongemak voorkomen. Ook wordt aangeraden om anti muggenmiddel mee te nemen. handleiding voor de leerkracht 5

6 Terug op school Weer terug op school bespreekt u met de leerlingen hun belevenissen. Het spreekt voor zich om daar niet al te lang mee te wachten. U kunt hierbij de opdrachtboekjes gebruiken die u na afloop van de watersafari heeft meegenomen. Wat hebben de leerlingen beleefd tijdens de watersafari? Wat hebben ze ervan geleerd? Zijn er bijzondere waarnemingen gedaan? Misschien willen de leerlingen over de bijzondere waarnemingen informatie opzoeken. Zoals al eerder genoemd, kan het maken van de onderwaterkijkdoos ook een goede afsluiting zijn. De planten en dieren die op de knipplaat staan kunnen worden aangevuld met tekeningen van planten en dieren die tijdens de watersafari zijn waargenomen. Van de meeste waterdiertjes zijn wel illustraties of foto s te vinden op internet. Laat daarvoor de leerlingen op internet zoeken onder de knop afbeeldingen. De illustraties en foto s kunnen dan nagetekend worden. 6 handleiding voor de leerkracht

7 handleiding voor de leerkracht 7

8 Colofon Uitgave 2014 Nationaal Park Weerribben-Wieden Illustraties Ien van Laanen Vormgeving Ontwerpbureau Lood In samenwerking met Natuurmonumenten Bezoekerscentrum De Wieden Staatsbosbeheer Buitencentrum De Weerribben 8 handleiding voor de leerkracht