Verdieping legaliteitsprincipe

Transcriptie

1 Verdieping legaliteitsprincipe Een principe dat binnen het Europees Verdrag van Rechten van de Mens wordt genoemd 1 en daarbij, door de voorlichting van onze overheid voor scholieren, Prodemos, ook één van de vier kenmerken van de democratische rechtsstaat 2, dat is gewoon: belangrijk. Dit document heeft internetlinks, dus jij kan controleren wat ik hier schrijf. Op de meeste apparaten kan je gewoon op de links in de voetnoten klikken. We beginnen met een uitstapje van 13:22 minuten, even kijken en goed luisteren naar professor Roel Schutgens die een zaak bespreek die topadvocaat Gerard Sprong heeft verdedigd. Je kan ze beiden zien, links Roel en de foto rechts is van Gerard. Een internetuitzending van een college op de Universiteit van Nederland Hier speelt het legaliteitsbeginsel (legaliteitsprincipe) een grote rol. Voordat jij gaat kijken, enkele zaken om op te letten: Roel heeft het over de wetgever en besef dan, dat zijn wij, de wetgever is de regering en hiervan maakt de Tweede kamer deel van uit, die door ons gekozen is. Roel noemt de Hoge Raad en wanneer je goed luistert, dan hoor je dat de Hoge Raad niet bezig is geweest met de vraag: hoe zwaar moet er gestraft worden?, maar met de vraag was dit volgens de wet strafbaar?. Roel eindigt op [09:05] met: Dit is een prijs die je betaald voor van het legaliteitsbeginsel, waarvan ik echt vind dat het mooi belangrijk beginsel is. Tijd om eerst te gaan kijken, klik op het plaatje en het college start. Zet jou volume voldoende hoog maar zorg ervoor dat anderen geen last van jou hebben (of gebruik een hoofdtelefoon). 1 Zie 2 Zie

2 Gezien, informatief? De werking van het legaliteitsprincipe heb jij begrepen en je hebt ook van deze rechtswetenschapper het enthousiasme kunnen waarnemen. Maar is er niet meer? Is dit gewoon mooi of ligt hier een diepere gedachte achter? Roel doet het voorkomen dat zonder legaliteitsprincipe de staat is zoals Noord-Korea. Roel doet het voorkomen alsof dit een humane waarde is, hij lijkt er in te geloven. Dat geloof ik niet, volgens mij is dit een gevolg van het recht op een eerlijk proces, iets wat weer een gevolg is van iedereen is voor het strafrecht gelijk, recht is zonder aanziens der persoon. Laten we onderscheiden: (a) Het hebben van deze regel; (b) Het respecteren van deze regel; (c) De reikwijdte van deze regel (periode c.q. verjaring); (d) Verdieping: is dit wel een beginsel? (e) Hoe elementair dit is. A & B: de regel en het respecteren Ik ken Noord-Korea niet, maar ik zie geen reden dat (a) daar niet voorkomt, mijn indruk is dat het ontbreken van (b) voorkomt, zodra de machthebber iets roept. In Nederland weet ik dat zeker. Herman Bolhaar, onze grote baas van het Openbaar Ministerie trekt zich van (a) weinig aan dus (b) is op deze meneer niet van toepassing. Vindt Herman jou stout, dan heb jij een gewoon een probleem dan heb jij Gerard Sprong nodig (en heel veel geduld), om uiteindelijk bij de Hoge Raad gelijk te krijgen. C: de reikwijdte Wanneer je alles gevolgd hebt, dan heb jij verjaringstermijnen gelezen, ik pak uit artikel 70 van het wetboek van strafrecht de eerste twee leden uit: Het recht tot strafvordering vervalt door verjaring: 1. in drie jaren voor alle overtredingen; 2. in zes jaren voor de misdrijven waarop geldboete, hechtenis of gevangenisstraf van niet meer dan drie jaren is gesteld; Dus na zes jaar is een klein misdrijf verjaard, letterlijk staat er het recht tot strafvordering vervalt. Wie heeft het recht tot strafvordering?. Ik zou niet anders weten dan het openbaar ministerie, dus de officier van justitie. Een officier van justitie die iemand najaagt waarbij het recht tot strafvordering vervallen is, is dus gewoon super fout bezig (ambtsdelict, misbruik van macht/positie). Is de verjaring wel of niet onderdeel van wat men het legaliteitsbeginsel noemt? Ik meen van wel, immers dit principe formuleert dat mensen alleen vervolgt (en bestraft) mogen worden wanneer de wet daartoe de opening biedt. Onze wet is helder: die opening heeft ook veelal een sluitingsdatum, dat is er geen opening meer.

3 Bijzonder is dat juristen-volk tot aan de Hoge Raad met deze fundamentele vraag bezig blijft en elke (vreemde) discussie in de Tweede Kamer aangrijpt om de behoefte van ons, immers wij maken de wetten, hele boekwerken weten vol te schrijven. Mijn standpunt is de een aantal zaken elementair zijn, ze worden afgedwongen door logisch rederneren. Het feit dat we wetten hebben heeft als inherent gevolg dat deze gerespecteerd dienen te worden, anders hadden we ze richtlijnen of voorkeuren genoemd. D: is dit wel een beginsel? Volgens mij niet. Ik ga uit van de volgende echte beginsels: Gelijke behandeling Men wordt niet opnieuw berecht (herziening). Geen herziening Dit heeft wel toelichting nodig, is heeft bijna 200 jaar in onze wetgeving heilig geweest en pas na diverse juridische dwalingen is hier aanpassing op gekomen. Tot aan het jaar 2000 was het dat wanneer iemand veroordeel was en zijn onschuld onmiskenbaar bleek, dan kan deze persoon vrij maar had wel die veroordeling op zijn naam staan. De juridische zuivering, die veroordeling ongedaan maken (oude vonnis nietig verklaren) is een heel gedoe. Eerst moet een commissie bij de Hoge Raad oordelen of de Hoge Raad moet gaan oordelen op procedurele fouten. Het komt nog aan de orde. Herziening in het nadeel van iemand die vrijgesproken is, is ook mogelijk. Nu er DNA technieken zijn die betrouwbaar zijn en de dader goed weten te identificeren, kan het voorkomen dat jaren later het bewijs wel sluitend is. Deze herziening is alleen mogelijk wanneer de rechters tot vrijspraak kwamen (gebrek aan bewijs), dus niet wanneer er al schuldig was verklaart. Meer zekerheid op schuld geeft geen andere straf! Er zijn diverse methoden om aan te tonen dat het legaliteitsprincipe geen beginsel is, maar een logisch gevolg. De afleiding start dus twee (echte) beginsels: I. iedereen wordt in gelijke situatie gelijk behandeld. (artikel 1 van onze Grondwet) II. na een rechtsgang het klaar is, er wordt niet meer op teruggekomen. (voor een deel in Wet algemene bepalingen artikel 4 vastgelegd) De gelijke behandeling kan uitsluitend slagen, wanneer beoordelaars van gelijke zaken een gelijk referentiekader hebben. Dit referentiekader is de wet. Stel we hebben twee strafzaken die gelijk zijn A en B. Zaak A dient vrijwel direct nadat het misdrijf is gepleegd, zaak B komt veel later voor. Legaliteitsprincipe afgeleid: a) Gegeven beginsel II, is het niet mogelijk A, op basis van nieuwe normen ten tijde van B, opnieuw te berechten; b) Gegeven beginsel I, moet B met dezelfde normen als A berecht worden. Logische consequentie: ook als is er nieuwe (zwaardere) wetgeving komt, de oude geldt (dus die ten tijde van het misdrijf), dit is voor zaak B niet afhankelijk van het wel of niet bestaan van zaak A. Naast deze logische afleiding is er ook een redelijkheidsbeginsel.

4 Wanneer iemand bewust een misdrijf pleegt, wetende wat de straf is, mag deze persoon niet met willekeur of veranderende regels geconfronteerd worden. Hij kende de prijs en was bereid deze te betalen. Hier lees jij mijn visie op straf en beloning. Beloning is wat jij krijgt voor goed gedrag, straf is de prijs die jij betaalt voor slecht gedrag. Straf is een vooraankondiging en daarmee preventief voor personen die de prijs niet willen betalen (tijdje in de gevangenis) of optimistisch zijn over de pakkans. Hoe zit dat met verjaringstermijnen? Natuurlijk geldt hiervoor hetzelfde, de wet ten tijde van het misdrijf dicteert wanneer iemand vrij van vervolging is. Eenmaal vrij van vervolging is dat materiele recht, zoals onze Hoge Raad dat chique verwoord, niet meer afneembaar. E: Hoe elementair is dit? Is dit ook met logische redernatie te begrijpen of moet je zoiets weten? Elke jurist moet die sowieso weten, maar eigenlijk ook begrijpen. Zeker is dat elke officier van justitie de wet moet respecteren en begrijpen wat het recht tot strafvordering vervalt, dus dat deze niet meer mag najagen. B: Herman Bolhaar de fout in, officieren van justitie respecteren de wet NIET Natuurlijk kan elke leidinggevende de pech hebben dat er iemand onder hem zit die volledig ongeschikt is. Maar niet op signalen reageren maakt de leidinggevende ongeschikt. Casus 1 Op 26 februari 2016 las ik in de Gelderlander een stukje over een zedenzaak van ruim twintig jaar geleden, met de tekst De zaak is niet verjaard, omdat in Nederland ernstige zedendelicten met kinderen sinds 2013 niet meer kunnen verjaren. 3. Direct dacht ik: dit klopt niet. Ik zoek zaken uit en lees twee uitspraken van de Hoge Raad, waaruit ik concludeer dat ik gelijkt heb, de oude verjaring termijn geldt, dus dat de wet gewijzigd is, geeft geen mogelijkheden. Dit heeft ook aanleiding gegeven tot de theorievorming die jij gelezen hebt. Casus 2 Op 24 februari 2016 las ik op de NOS: Aanhouding in 26 jaar oude moordzaak. Jij hebt zelf gezien dat in 2005 er geen verjaringstermijn bestond die langer was dan 18 jaar. Ik geef jou het wetboek nog eens, hiernaast, het opent op artikel 70 van de wet in De officier van justitie in Amsterdam heeft misschien moeite met zo n wet open klikken, of met rekenen. Ik las bij de NOS een misdrijf uit 1990, dat klopt ook met 26 jaar. Dus jij en ik begrijpen dat in 2018 het het recht tot strafvordering vervalt. Dat korte zinnetje betekent in een rechtstaat ontzettend veel. Ik mag als burger, hoe zeker ik het ook weet, iemand niet vervolgen. Doe ik dat wel dan heeft dat eigenrichting een mooi term dat ik het recht in eigen hand neemt. Uitsluitend het Openbaar Ministerie heeft het recht tot vervolging indien: Er een vermoeden is van een misdrijf; De mogelijke dader bekend is. 3 Zie

5 Dat recht trek de wetgever dus expliciet in en maakt de officier van justitie in deze niet ander dan jou of mij. Ik heb Herman geïnformeerd. Herman reageert niet. Waarom niet? Wanneer ik iets over het hoofd zie, dan kan hij dat toch gewoon melden? Gerard Sprong in de schijnwerpers Recent heeft deze topadvocaat een boek gepubliceerd, waarbij hij lijkt aan te geven dat vele juristen niet in de gaten hadden dat een getuigenis onder hypnose niet rechtsgeldig is. Perfect, dat is weer een super elementaire zaak. Kunnen we natuurlijk uitbreiden: Geen hypnose; Wel koffie (dus een beetje hyper voeren)? Geen eten, dus lage suikerspiegel in het bloed (reageren mensen ook bijzonder op)? Etc. Hoe moeilijk is na te gaan wat we hierover hebben afgesproken? Die moet toch parate kennis zijn van ondervragers? En elke ondervrager die iets bijzonders gaat doen, bijvoorbeeld ik neem de getuige mee in een achtbaan van de Elfteling, die moet zichzelf toch die vraagstellen: ben ik wel goed bezig?. In de uitzending PAUW van donderdag 25 augustus 2016 praat nu Gerard Sprong zelf over een zaak, neem even 12 minuten om zijn verhaal te horen. Dus klik op de afbeelding hiernaast Maar eerst, let op wat Jeroen zegt/vraagt op tijdstip ---- TOT HIER CONCEPT, WORDT NOG AANGEVULD, zie dubieuze rollen van alle genoemde personen en meer Niet reageren gewoon aan eigenrichting doen.